ΕΞΕΙΔΙΚΕΤΗ ΣΩΝ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΣΗ ΡΑΕ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΣΗ ΔΕΜΗ ΒΡΑΧΤΠΡΟΘΕΜΩΝ ΜΕΣΑΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΣΡΩΝ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΗ ΣΗ ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ ΗΛΕΚΣΡΙΜΟΤ

Transcript

1 ΕΞΕΙΔΙΚΕΤΗ ΣΩΝ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΣΗ ΡΑΕ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΣΗ ΔΕΜΗ ΒΡΑΧΤΠΡΟΘΕΜΩΝ ΜΕΣΑΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΣΡΩΝ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΗ ΣΗ ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ ΗΛΕΚΣΡΙΜΟΤ Ειςαγωγι τθ ςυγκυρία τθσ ταχφτατθσ διείςδυςθσ των ΑΠΕ, τθσ υψθλισ υδραυλικότθτασ των ετϊν , τθσ ςτάςιμθσ/αρνθτικισ κατανάλωςθσ, αλλά κυρίωσ λόγω των δομικϊν προβλθμάτων τθσ αγοράσ και των δεδομζνων αςυμμετριϊν, ιδίωσ λόγω τθσ ςθμαντικισ δφναμθσ αγοράσ (market power) που διακζτει θ ΔΕΗ λόγω μεριδίου, αλλά και αποκλειςτικισ εκμετάλλευςθσ ενεργειακϊν πόρων χαμθλοφ μεταβλθτοφ κόςτουσ, είναι ςαφζσ ότι οι μονάδεσ φυςικοφ αερίου, και ιδίωσ οι νζεσ μονάδεσ ςυνδυαςμζνου κφκλου, οι οποίεσ βρίςκονται ςτθν αρχι τθσ οικονομικισ ηωισ τουσ, και οι οποίεσ είναι και οι ακριβότερεσ ενεργζσ μονάδεσ του ςυςτιματοσ, λόγω του κόςτουσ καυςίμου και τθσ ςθμαντικισ φορολογικισ επιβάρυνςθσ, αντιμετωπίηουν ςθμαντικό πρόβλθμα βιωςιμότθτασ. Σο πρόβλθμα αυτό εμφανίηεται πρακτικά ςτο ςφνολο των αγορϊν τθσ Ευρϊπθσ, όπου λόγω του ακριβοφ καυςίμου και τθσ μαηικισ διείςδυςθσ των ΑΠΕ, οι μονάδεσ φυςικοφ αερίου αντιμετωπίηουν ςοβαρά οικονομικά προβλιματα. Πολλζσ εταιρείεσ, οι οποίεσ ζχουν portfolio μονάδων με εναλλακτικά καφςιμα (άνκρακα, πυρθνικά, επιδοτοφμενα ΑΠΕ) επιλζγουν να παφςουν τθ λειτουργία των Μονάδων αυτϊν, αναμζνοντασ τισ εξελίξεισ ςτθ διαμόρφωςθ των τιμϊν αερίου και εκπομπϊν CO2. Όμωσ, τθν ίδια ςτιγμι είναι ςε κζςθ να αναπλθρϊςουν τα κεφαλαιουχικά τουσ κόςτθ μζςω τθσ λειτουργίασ και των πωλιςεων των υπολοίπων μονάδων τουσ. τθν χϊρα μασ, λόγω τθσ κακυςτερθμζνθσ ανάπτυξθσ ςυνκθκϊν ανταγωνιςμοφ, αλλά και επιλογϊν τθσ πολιτείασ (πχ μθ αδειοδότθςθ μονάδων λικάνκρακα), οι ανεξάρτθτοι παραγωγοί με μονάδεσ φυςικοφ αερίου δεν ζχουν καταφζρει να αναπτφξουν παραγωγικό portfolio, με ανταγωνιςτικό μίγμα καυςίμων, οφτε αντίςτοιχα δραςτθριότθτα λιανικισ. Κατά ςυνζπεια, από τθν μία πλευρά αδυνατοφν να υποςτθρίξουν τθ δραςτθριοποίθςθ τουσ ωσ παραγωγοί, μζςω τζτοιων εvαλλακτικϊν/ςυμπλθρωματικϊν δραςτθριοτιτων, και από τθν άλλθ πλευρά δεν μποροφν να ανακτιςουν τα ςτακερά τουσ κόςτθ και τα επενδυμζνα κεφάλαια τουσ μζςω τθσ ςυμμετοχισ τουσ μόνο ςτθ χονδρεμπορικι αγορά, τόςο λόγω τθσ ςχετικισ επάρκειασ ιςχφοσ (λόγω τθσ ςυγκυρίασ), όςο και λόγω τθσ δφναμθσ που διακζτει θ ΔΕΗ ςτθν αγορά, θ οποία μπορεί να επθρεάηει το ςχθματιςμό τθσ Οριακισ Σιμισ του υςτιματοσ, ζχοντασ, μόνθ αυτι, τθ δυνατότθτα ςτρατθγικισ ςυμπεριφοράσ και διαμόρφωςθσ ευνοϊκϊν, για τθν ίδια, ςυνκθκϊν ςτθν αγορά αυτι. Η ΔΕΗ, λόγω του portfolio που διακζτει επθρεάηεται ςαφϊσ λιγότερο από τθν ενδεχόμενθ μθ χριςθ των μονάδων ΦΑ που διακζτει ι από τθ λειτουργία τουσ υπό ςυνκικεσ που δεν καλφπτουν το παραγωγικό τουσ κόςτοσ, και μπορεί να υποςτθρίξει τθν αποπλθρωμι των δανείων τθσ και των επενδυμζνων κεφαλαίων τθσ. Αντικζτωσ, είναι προφανζσ ότι οι ανεξάρτθτοι παραγωγοί, οι οποίοι ζχουν αυτι μόνον τθ δραςτθριότθτα, ςτθν παροφςα οικονομικι ςυγκυρία δεν ζχουν τθ δυνατότθτα να υποςτθρίξουν επί μακρόν ηθμιογόνεσ δραςτθριότθτεσ ενδεχόμενεσ δε ςυνκικεσ πτϊχευςθσ, κα δθμιουργιςουν άμεςα προβλιματα ςτον τραπεηικό τομζα, αλλά και βραχυπρόκεςμα/μεςοπρόκεςμα και ςτθν θλεκτρικι αγορά, εφόςον ενδεχόμενθ καταςτροφι επενδυμζνου κεφαλαίου κα δθμιουργιςει ανιςορροπίεσ και αςυμμετρίεσ ςτο ςφνολο των επενδυμζνων κεφαλαίων ςτον τομζα αυτόν. Είναι ςθμαντικό να ςθμειωκεί ότι θ ΔΕΗ, ωσ θ μόνθ (επί τθσ ουςίασ) κακετοποιθμζνθ επιχείρθςθ, δεν ζχει τα ίδια ςυμφζροντα με τουσ υπόλοιπουσ παραγωγοφσ ςτθ χονδρεμπορικι αγορά, εφόςον πρακτικά αγοράηει το ςφνολο τθσ παραγόμενθσ από τισ δικιζσ τθσ μονάδεσ ενζργειασ αλλά αγοράηει και από τρίτουσ παραγωγοφσ ι ειςαγωγείσ τισ ποςότθτεσ που τθσ λείπουν από τθ δραςτθριότθτα προμικειασ, και ςυνεπϊσ ακολουκεί ςθμαντικά διαφορετικι προςζγγιςθ από τουσ υπόλοιπουσ ςτθν χονδρεμπορικι αγορά, ακόμα και ςτθν κατάρτιςθ των προςφορϊν τθσ. Για παράδειγμα, όταν υποβάλει προςφορζσ για τισ μονάδεσ ΦΑ που διακζτει, υπολογίηει το ελάχιςτο μεταβλθτό κόςτοσ (το

2 οποίο προβλζπεται από τον Κϊδικα ωσ θ ελάχιςτθ προςφορά που μπορεί να κάνει μια μονάδα) με το βζλτιςτο βακμό απόδοςθσ, χωρίσ όμωσ να ενδιαφζρεται εάν θ προςφορά αυτι δεν αντανακλά το πραγματικό τθσ κόςτοσ, το οποίο οφτωσ ι άλλωσ προςδοκά να το ειςπράξει από τα τιμολόγια λιανικισ. Αντίκετα, οι παραγωγοί που δεν ζχουν διζξοδο ςτθ λιανικι, δεν μποροφν να υποβάλουν προςφορζσ χαμθλότερα του πραγματικοφ τουσ κόςτουσ (που ςτθν πραγματικότθτα κα ιταν μια προςφορά που κα βαςίηονταν ςτον μζγιςτο βακμό απόδοςθσ και ςθμείο λειτουργίασ τθσ μονάδασ), γιατί ζαν τελικά ςχθμάτιηαν τθν οριακι τιμι, κα πλθρωνόταν, ςε τιμι χαμθλότερθ του λειτουργικοφ κόςτουσ τουσ. Τπό τουσ όρουσ αυτοφσ, οι αποφάςεισ ςχετικά με τθ ςυνζχιςθ λειτουργίασ των ςτακμϊν ΦΑ ι/και τθν κατάργθςθ μεταβατικϊν μθχανιςμϊν, πρζπει να λθφκοφν, εφόςον διαπιςτωκεί ότι ζχουν δθμιουργθκεί οι κατάλλθλεσ ςυνκικεσ τθσ αγοράσ, που κα επιτρζψουν να αναπτυχκοφν και άλλεσ δραςτθριότθτεσ από τουσ παραγωγοφσ, ϊςτε να υπάρχουν εναλλακτικζσ δυνατότθτεσ, και να μθν οδθγείται μονοςιμαντα θ αγορά ςε ανεπικφμθτθ (για το ςφνολό τθσ) καταςτροφι κεφαλαίου. Ιδιαιτζρωσ ςθμειϊνεται, ότι όλεσ οι ςυηθτοφμενεσ αλλαγζσ πραγματοποιοφνται ςε ζνα ιδιαιτζρωσ δυςμενζσ χρθματοοικονομικό περιβάλλον, το οποίο πρακτικά αδυνατεί να χρθματοδοτιςει οποιαδιποτε απότομθ μεταβολι των οικονομικϊν ςυνκθκϊν τθσ αγοράσ, θ οποία ιδθ βρίςκεται ςε ιδιαηόντωσ κρίςιμθ και οριακι κατάςταςθ, που μπορεί να προζλκει από αλλαγζσ του ρυκμιςτικοφ περιβάλλοντοσ. Τπό τισ ςυνκικεσ αυτζσ οι αλλαγζσ του ρυκμιςτικοφ πλαιςίου επιβάλλεται να γίνονται εφόςον ζχουν προθγουμζνωσ εκτιμθκεί, με τθν όποια δυνατι ακρίβεια, οι επιπτϊςεισ τουσ, ϊςτε να εκτιμθκεί και αξιολογθκεί ο ενδεχόμενοσ κίνδυνοσ για δθμιουργία ςυνκθκϊν μθ χρθματοδοτιςιμων. Είναι ςαφζσ ότι οι παρεμβάςεισ ςτο ρυκμιςτικό πλαίςιο δεν πρζπει και δεν μποροφν να οδθγοφν ςε ςυνκικεσ υπό τισ οποίεσ μία ολόκλθρθ κατθγορία παραγωγικοφ δυναμικοφ κα λειτουργεί ηθμιογόνα, ι κα υπόκειται ςε αλλαγζσ του περιβάλλοντοσ ςτο οποίο λειτουργεί, ςτισ οποίεσ δεν είναι ςε κζςθ να προςαρμοςτεί ςε περιοριςμζνα χρονικά διαςτιματα.. Ειςροζσ χονδρεμπορικισ αγοράσ Οι μοναδικζσ επί τθσ ουςίασ ειςροζσ εςόδων των ανεξάρτθτων παραγωγϊν είναι μζχρι ςιμερα οι εξισ: α) Μθχανιςμόσ Ανάκτθςθσ Μεταβλθτοφ Κόςτουσ β) Μεταβατικόσ Μθχανιςμόσ Διακεςιμότθτασ Ιςχφοσ, ενϊ θ ικανοποίθςθ ρθτρϊν take or pay ςτα ςυμβόλαια ΦΑ, και ςυνεπϊσ θ αποφυγι τθσ προπλθρωμισ αερίου που κα καταναλωκεί ςε επόμενα ζτθ, αποτελεί αναγκαία ςυνκικθ προκειμζνου θ οριακι οικονομικι τουσ κζςθ να μθ επιδεινωκεί με φψοσ ηθμιϊν μθ διαχειρίςιμων. Από τθν ανάλυςθ των αποτελεςμάτων τθσ χονδρεμπορικισ αγοράσ του 2012, ςχετικά με τα ζςοδα και τθν εκτίμθςθ για τα ζξοδα των μονάδων (όςον αφορά το κόςτοσ καυςίμου, βλ. ςυνθμμζνουσ πίνακεσ), εκτιμάται ότι οι ιδιϊτεσ παραγωγοί ειςζπραξαν περίπου 100,000 ανά MW (UCAP) μικτό κζρδοσ (gross profit) και περίπου 75,000 EBITDA, δανειακζσ υποχρεϊςεισ περίπου 32,000 /MW 35,000 /MW, και ετιςιεσ αποςβζςεισ περίπου 34-36,000 /MW. Τπό τθν υπόκεςθ ότι θ εικόνα αυτι αποκτά ςυςτθματικότθτα τότε οι μονάδεσ αυτζσ παρουςιάηουν εςωτ. βακμό απόδοςθσ, ςχετικά χαμθλό, κάτω του 5% (2,4% με 4,4%), που είναι ςαφζσ ότι δεν είναι χρθματοδοτιςιμοσ, ιδίωσ υπό τισ χρθματοοικονομικζσ ςυνκικεσ τθσ χϊρασ. Εκ των ςτοιχείων αυτϊν διαφαίνεται ότι οι ανεξάρτθτοι παραγωγοί δεν πραγματοποιοφν κζρδθ, κινοφνται ςτα όρια του μθδενικοφ αποτελζςματοσ, χωρίσ πρακτικά να διαφαίνεται οποιαδιποτε δυνατότθτα αναςτροφισ αυτισ τθσ κατάςταςθσ, παρα μόνο με ςθμαντικζσ μεταβολζσ του ρυκμιςτικοφ πλαιςίου, όπου υπό όρουσ ιςότιμου ανταγωνιςμοφ να είναι δυνατι θ δραςτθριοποίθςθ και ςε άλλεσ δραςτθριότθτεσ (λιανικι), όπου τουσ όρουσ τθσ παραμονισ ςτθν αγορά κα τουσ κακορίηει θ ανταγωνιςτικότθτα και θ αποτελεςματικότθτα, και όχι οι υφιςτάμενεσ ςθμαντικζσ αςυμμετρίεσ, όπωσ εμφανίηονται ςτθν ςθμερινι αγορά.

3 Μθχανιςμόσ Ανάκτθςθσ Μεταβλθτοφ Κόςτουσ (ΜΑΜΚ) Ο μθχανιςμόσ ανάκτθςθσ μεταβλθτοφ κόςτουσ ζχει δείξει ότι αυξάνει ςχετικά τθ χριςθ φυςικοφ αερίου, ενδεχομζνωσ περιςςότερο από ότι κα ζπρεπε, υποκακιςτϊντασ κατά μικρότερο ποςοςτό λιγνιτικι παραγωγι και κατά κφριο λόγο ειςαγωγζσ (εάν αυτζσ μποροφν να κεωρθκοφν φκθνότερεσ κατά τεκμιριο και προφανϊσ διακζςιμεσ). Αρχικά, είναι απαραίτθτο να εκτιμθκεί το μζγιςτο ποςό τθσ δυνατισ υποκατάςταςθσ, παραγωγισ ΦΑ από λιγνίτθ, αφοφ ενδεχόμενθ ςθμαντικι αφξθςθ τθσ λιγνιτικισ παραγωγισ ίςωσ να μθν είναι άμεςα δυνατι, και να απαιτοφνται ςθμαντικζσ επενδφςεισ, ιδίωσ ςτα λιγνιτωρυχεία. Η κεωρθτικι δυνατότθτα παραγωγισ και ονομαςτικι ιςχφσ που αντιςτοιχεί ςτισ λιγνιτικζσ μονάδεσ ζχει κατά καιροφσ εντόνωσ αμφιςβθτθκεί και εκ των διακζςιμων ςτοιχείων μοιάηει να είναι ιδιαιτζρωσ δφςκολθ θ αφξθςθ τθσ παραγωγισ των λιγνιτϊν ςτα επίπεδα των 29,5-30 TWh/ζτοσ. Λαμβάνοντασ υπόψθ τα ιςτορικά ςτοιχεία αλλά και τισ αποςφρςεισ λιγνιτικϊν μονάδων που ζχουν ιδθ πραγματοποιθκεί ι προγραμματίηονται άμεςα (πχ θ Μεγαλόπολθ 1&2 και θ Πτολεμαΐδα 1&2, που πρακτικά είναι εκτόσ λειτουργίασ ςιμερα, παριγαγαν το ,1 TWh), ςε ςυνδυαςμό και με αναλφςεισ τθσ ΔΕΗ φαίνεται ότι θ παραγωγι των λιγνιτικϊν μονάδων δεν μπορεί να ξεπεράςει υπό οποιοδιποτε ςενάριο το φράγμα των 28-28,5 TWh/ζτοσ. Επίςθσ, πρζπει να εκτιμθκεί επαρκϊσ θ ανάγκθ φπαρξθσ μοvάδωv ΦΑ, οι οποίεσ με τθν αξιοπιςτία και ευελιξία που διακζτουν, καλφπτουν προβλιματα που μπορεί να προκαλοφνται από τθν παραγωγι των ΑΠΕ. Η παροχι των υπθρεςιϊν αυτϊν, εφεδρείασ και άλλων επικουρικϊν υπθρεςιϊν, κα ιταν ςαφώσ αποδοτικότερο να παρζχονται μζςω διακριτών αγορών, χωρίσ όμωσ και πάλι οι αγορζσ αυτζσ να μποροφν να παρζχουν τα ελάχιςτα αναγκαία ποςά για τθ βιωςιμότθτα των μονάδων. Είναι ςαφζσ ότι μθ βιώςιμεσ μονάδεσ δεν μποροφν να υπολογίηονται ωσ διακζςιμεσ για τθν παροχι των υπθρεςιών αυτών. τθν παροφςα φάςθ είναι απαραίτθτο ςτισ εκτιμιςεισ που γίνονται ςχετικά με τθν επάρκεια του ςυςτιματοσ να διερευνθκεί εάν θ επάρκεια αυτι παρζχεται από μοvάδεσ που είναι οικονομικά βιϊςιμεσ. ε κάκε περίπτωςθ, οι ραγδαίεσ εξελίξεισ όςον αφορά τθν αγορά ΦΑ κακϊσ και το ςφςτθμα τθσ εμπορίασ εκπομπϊv κερμοκθπίου, απαιτοφν μί α επαρκϊσ επιφυλακτικι προςζγγιςθ ςχετικά με τθ διαμόρφωςθ των ςυνκθκϊν τθσ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτα επόμενα λίγα χρόνια, και απαιτείται ιδιαίτερθ προςοχι ςτισ αποφάςεισ που λαμβάνονται ςιμερα και ενδεχομζνωσ δθμιουργοφν ςθμαντικά δυςμενζςτερεσ ςυνκικεσ τα επόμενα χρόνια. Επίςθσ, δεν ζχει αξιολογθκεί ακόμα επαρκϊσ, τόςο ςε επίπεδο τεχνικό αλλά κυρίωσ επίπεδο οικονομικό, θ διείςδυςθ των ΑΠΕ ιδίωσ κατά το τζλοσ του 2012 και αρχζσ του 2013, θ οποία περιορίηει ςθμαντικά το πεδίο ανταγωνιςμοφ ωσ προσ τθν ενζργεια, αλλά ςυγχρόνωσ κζτει και ερωτθματικά ωσ προσ τθν ανάγκθ ιςχφοσ, αφοφ θ ςυμπεριφορά του υςτιματοσ ζχει ςθμαντικά αλλάξει ςε ςχζςθ με τθν προθγοφμενθ εμπειρία. Σο ηιτθμα άλλωςτε αυτό αποτελεί και το ςθμαντικότερο ηιτθμα που αντιμετωπίηουν τα θλεκτρικά ςυςτιματα ςε διεκνζσ επίπεδο. Η κατάργθςθ του περικωρίου 10% αφαιρεί από τουσ παραγωγοφσ οποιοδιποτε κίνθτρο να καταναλώνουν ΦΑ, παρά μόvο αυτό που αντιςτοιχεί ςτο ελάχιςτο επίπεδο παραγωγισ προκειμζνου να μθ δεχκοφν πρόςτιμα από το take-or-pay τθσ ςφμβαςθσ του ΦΑ. Ενδεχομζνωσ να είναι απαραίτθτθ θ παροχι επαρκοφσ χρονικοφ διαςτιματοσ (πχ 6 μιvεσ ι 1 ζτοσ) ϊςτε να μπορεί να γίνει αναδιαπραγμάτευςθ των ςυμβάςεων και των ποςοτιτων ΦΑ ι θ εφρεςθ εναλλακτικϊν μθχανιςμϊν διαχείριςθσ των προςτίμων και πλθρωμϊν που κα πρζπει να γίνουν λόγω των take-or-pay. Είναι ςαφζσ, ότι ενδεχόμενθ μείωςθ τθσ παραγωγισ ενόσ ςτακμοφ ΦΑ ςε επίπεδο που καταναλίςκει ΦΑ ςε ποςοςτό 25% χαμθλότερο τθσ ποςότθτασ take or pay, μπορεί να ςθμαίνει περίπου 700,000MWhg λιγότερθ κατανάλωςθ ΦΑ, άρα ανάγκθ πλθρωμισ από τον θλεκτροπαραγωγό περίπου 700,000*40=28,000,000, που για μια μονάδα 400MW, ςθμαίνει ηθμία περίπου 70,000 /ΜW.

4 Λαμβάvοvτασ υπόψθ ότι οι θλεκτροπαραγωγοί παριγαγαν περίπου 14,5 TWh το 2012, εκτμάται ότι θ κατάργθςθ του margin κα ζχει ωσ αποτζλεςμα τθ μείωςθ τθσ παραγωγισ περίπου ςε 10TWh, για όλουσ τουσ παραγωγοφσ ΦΑ, περιλαμβαvομζvθσ τθσ ΔΕΗ και τθσ μοvάδασ ςυμπαραγωγισ (ςτα 130MW). Η παραγωγι αυτι των μοvάδωv ΦΑ καλφπτει οριακά ι ελαφρά παρακάτω το take or pay, τθσ θλεκτροπαραγωγισ που υπολογίηεται περίπου ςε 25 TWhg ανά ζτοσ (περίπου 2,3 bcm ανωτζρα). Παραδειγματικά, θ μείωςθ τθσ παραγωγισ κατά περίπου 5 TWh, ςθμαίνει μείωςθ κατά περίπου 10 TWhg, δθλαδι από 34 TWhg ςε 24TWhg, και ςθμαίνει εξοικονόμθςθ λόγω μθ κατανάλωςθσ καυςίμου περί τα 400 εκ., εκ των οποίων περίπου 180 εκ κα κοςτίςει το υποκατάςτατο καφςιμο/ειςαγωγζσ, λαμβάνοντασ υπόψθ τθν αφξθςθ τθσ οριακισ τιμισ και των αυξθμζνων πλθρωμϊν προσ τα ΑΠΕ. Όπωσ κα αναλυκεί παρακάτω εάν μζροσ αυτϊν, περί τα 100 εκ., κατευκυνκεί προσ το μεταβατικό μθχανιςμό διακεςιμότθτασ ιςχφοσ, τότε περίπου 120 εκ. παραμζνουν ωσ διακζςιμα ςτθν προμικεια (ιτοι τθν ΔΕΗ). Μεταβατικόσ Μθχανιςμόσ Διακεςιμότθτασ Ιςχφοσ. φμφωνα με τθν πρόταςθ τθσ ΡΑΕ, κα ιταν δυνατό να διαφοροποιθκεί θ αμοιβι που λαμβάνει κάκε Μοvάδα, αξιολογϊντασ τθν ευελιξία και τθ δυνατότθτα να παρζχει κάκε κατθγορία μονάδων, με αξιόπιςτο τρόπο, τθν απαραίτθτθ εφεδρεία (διαχωριςμόσ τθσ usable από τθν non-usable capacity ςφμφωνα με τον τρόπο κατάταξθσ των μοvάδωv ςτθν περίπτωςθ μελετϊν επάρκειασ). Η βαςικι προςζγγιςθ παραμζνει θ υφιςτάμενθ μεκοδολογία με τισ εξισ παραμζτρουσ (θ ιςχφσ αναφζρεται ςε UCAP): i) φνολο ιςχφοσ μοvάδωv που εντάςςονται ςτον κατάλογο επάρκειασ ιςχφοσ 10339ΜW ii) φνολο ιςχφοσ που εντάςςονται ςτον κατάλογο ιςχφοσ εφεδρείασ λαμβάνοντασ 2 ο ΑΔΙ 3998MW (Όλοι οι υνδυαςμζνοι Κφκλοι μζχρι και τθν Κομοτθνι, θ οποία ζχει και το χαμθλότερο βακμό απόδοςθσ, κακϊσ και οι αεριοςτρόβιλοι ανοικτοφ κφκλου) iii) φνολο ιςχφοσ που απεντάςςεται άμεςα από τουσ καταλόγουσ ΑΔΙ (παλαιζσ μονάδεσ πετρελαίου και ΦΑ, οι οποίεσ πρακτικά δεν ζχουν λειτουργιςει κατά το 2012, και ζχουν ςθμαντικά χαμθλότερο βακμό απόδοςθσ από τισ νεότερεσ μονάδεσ, Λιπτολ, Αλιβζρι 3&4, Λαφριο 1,2&3, Άγιοσ Γεϊργιοσ 8&9, Πτολεμαϊδα 2 ) 1249 ΜW (εξ αυτϊν θ ΔΕΗ ςε ςυνεργαςία με τον ΑΔΜΗΕ κα πρζπει να προςδιορίςει ποιεσ κα παραμείνουν και κα ςυμβολαιοποιθκοφv ωσ Μονάδεσ Εκτάκτων Αναγκϊν και ποιζσ κα αποςυρκοφν μειϊνοντασ ζτςι περαιτζρω το ςυνολικό κόςτοσ λειτουργίασ τθσ αγοράσ). iv) Αφξθςθ τθσ πλθρωμισ των προμθκευτϊv ςε επίπεδο C. ν) Αφξθςθ τθσ υποχρζωςθσ επάρκειασ προμθκευτϊv ϊςτε να αντιςτοιχεί ςτθν πραγματικι κατανάλωςθ των πελατϊν τουσ (προςκζτοντασ ςτθν μετροφμενθ ςτα όρια του ςυςτιματοσ αιχμι τθν διεςπαρμζvθ παραγωγι από ΑΠΕ δικτφου). vi) Αφξθςθ του υντελεςτι Επάρκειασ Παραγωγικοφ Δυvαμικοφ, εφόςον αυτό κεωρθκεί αναγκαίο. Σα ωσ άνω κα ζχουν ωσ αποτζλεςμα τθ διαμόρφωςθ των πλθρωμϊν των ςυνδυαςμζνων κφκλων ςε C/MW, περίπου Gross Margin, το οποίο επιφζρει οριακζσ ηθμιζσ, αλλά εξαςφαλίηει πλθρωμζσ δανείων και κάλυψθ ςτακεροφ κόςτουσ λειτουργίασ και ςυντιρθςθσ των μονάδων.

5 Είναι κρίςιμο να ςθμειωκεί ότι ο ωσ άνω ςυνδυαςμόσ επιτυγχάνει, ςτθ ςυγκυρία, τθ μεγαλφτερθ δυνατι εξοικονόμθςθ, που κατά κφριο λόγο προζρχεται από τθ μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ ΦΑ, που ζχει υψθλι τιμι. Ενδεχόμενθ περαιτζρω ςυμπίεςθ των αμοιβϊν που εκτιμικθκαν ωσ άνω μπορεί να δϊςει πρόςκαιρα μια μείωςθ τιμϊν ςτθν κατανάλωςθ (για παράδειγμα με τθν ςτακεροποίθςθ τθσ αμοιβι ςτα /MW, κα μποροφςε να υπάρχει μια περαιτζρω μείωςθ 100,000,000, που αντιςτοιχεί περίπου ςτο 2,5% του ςυνολικοφ κόςτουσ θλεκτροπαραγωγισ), τα οποία κα ιταν από τθν μια πλευρά ηθμιζσ για τισ μονάδεσ φυςικοφ αερίου, ςε επίπεδα που κα τισ κακιςτοφςε μθ χρθματοδοτιςιμεσ, και μάλιςτα τθν ίδια ϊρα που αντίςτοιχεσ μονάδεσ είναι ςε ςτάδιο καταςκευισ, από τθν άλλθ δεν είναι ουδόλωσ εφλογο ότι θ υποκατάςταςθ των μονάδων αυτϊν κα γίνει με φκθνότερο τρόπο, και ενδεχομζνωσ θ μεταβλθτότθτα που κα παρατθρθκεί ςτθ χονδρεμπορικι αγορά κα δθμιουργιςει ςθμαντικό κόςτοσ. Σο πικανότερο ςενάριο είναι να λειτουργιςουν οι λιγότερο αποδοτικζσ (παλιζσ) μονάδεσ τθσ ΔΕΗ με αυξθμζνο κόςτοσ. Απότομεσ μεταβολζσ ςτθ ςφνκεςθ των μονάδων που χρθςιμοποιοφνται ςιμερα ςτο ςφςτθμα, λόγω τθσ εξόδου, για οικονομικοφσ λόγουσ, νζων μονάδων ΦΑ, κα είχαν ενδεχομζνωσ και δυςμενι αποτελζςματα ςτθ λιανικι αγορά, γιατί θ υποκατάςταςθ των μονάδων αυτϊν μάλλον κα γίνονταν με ςχετικά ακριβότερο τρόπο. Κανόνασ 30% και Ανάκτθςθσ Μεταβλθτοφ Κόςτουσ O κανόνασ 30% και το cost recovery χωρίσ περικϊριο κζρδουσ εξετάηεται εάν ζχει νόθμα να παραμείνει υπό τισ εξισ παραμζτρουσ: Δθμιουργεί επιπλζον μείωςθ τθσ παραγωγισ από ΦΑ? Είναι πράγματι ςε κζςθ να υποκαταςτιςουν οι λιγνίτεσ τθν παραγωγι ΦΑ? Θα είναι φκθνότερεσ οι ειςαγωγζσ που κα υποκαταςτιςουν τουσ CCGTs? Τπάρχει περίπτωςθ να πλθρωκοφν ςθμαvτικά ποςά ςε Start up - Shut down μοvάδωv? Οι δφο ωσ άνω μθχαvιςμοί (χωρίσ το περικϊριο κζρδουσ) αποτελοφν εν τζλει το μοvαδικό εργαλείο των ανεξάρτθτων παραγωγϊν ϊςτε να μθv είναι εκτεκειμζvοι πλιρωσ ςτθ δυνατότθτα τθσ ΔΕΗ να κακορίηει και τθ δικιά τουσ λειτουργία, και να ρυκμίηουν τθν κατανάλωςθ των μοvάδωv τουσ χωρίσ να πζφτουν πολφ κάτω από το Take or Pay τουσ. Εκτιμάται ότι θ κατάργθςθ του 30%, που δυνθτικά ςθμαίνει μείωςθ τθσ λειτουργίασ των μονάδων ΦΑ, κα μποροφςε τελικά να αυξιςει απλϊσ τθν παραγωγι από μοvάδεσ ΦΑ τθσ ΔΕΗ, μειϊνοντασ τθν παραγωγι των υπολοίπων, με αξιοποίθςθ τθσ πολφ καλφτερθσ γνϊςθσ τθσ ΔΕΗ επί των ςυνολικϊν ςυνκθκϊν τθσ αγοράσ. Θα υπιρχε ενδεχομζνωσ και αφξθςθ των ειςαγωγϊν, χωρίσ ςθμαντικά αποτελζςματα ςε αυτι κακεαυτι κατανάλωςθ καυςίμου και του ςυνολικοφ κόςτουσ του υςτιματοσ, όπου θ λειτουργία των μονάδων φυςικοφ αερίου μοιάηει να είναι απαραίτθτθ για περίπου 9,5 TWh, ανεξαρτιτωσ εάν ιςχφει ι όχι ο κανόνασ του 30%. Αντίκετα, θ δθμιουργία μθ διαχειρίςιμων ςυνκθκϊν λειτουργίασ μζςω τθσ κατάργθςθσ του 30% κα μποροφςε να ωκιςει ςε απόλυτα επικετικι ςυμπεριφορά των ανεξάρτθτων παραγωγϊν ςτθν αγορά, θ οποία, εάν δεν ζχει επιτυχι αποτελζςματα κα τουσ οδθγιςει ςε κατάρρευςθ, ενϊ εάν ζχει επιτυχι αποτελζςματα κα απορυκμίςει τθν αγορά και κα ακυρϊςει τθ ςκοποφμενθ εξοικοvόμθςθ. Η κατάργθςθ του κανόνα αυτοφ κα ζχει ωσ αποτζλεςμα τθν αλλαγι τθσ ςυμπεριφοράσ όλων των παραγωγϊν, οι οποίοι για να τθ διαχειριςτοφν με επιτυχία, κα πρζπει να ζχουν κάποιο χρόνο προετοιμαςίασ, τόςο για τεχνικι προετοιμαςία των μονάδων για περιςςότερα αναβοςβθςίματα, όςο και των ςυμβάςεων με ΦΑ, που κα πρζπει να ζχουν μια πρακτικι εμπειρία, για τθ λειτουργία των μονάδων, με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που μζχρι ςιμερα δουλεφουν, ϊςτε να προςαρμοςτοφν με αποτελεςματικό τρόπο τόςο για τουσ ίδιουσ όςο και για το ςυνολικό ςφςτθμα. Επίςθσ, κα χρειαςτεί προετοιμαςία και από τθν πλευρά τθσ παρακολοφκθςθσ τθσ αγοράσ από τουσ αρμόδιουσ φορείσ, ϊςτε τυχόν επικετικζσ ςυμπεριφορζσ, α) να παρακολουκοφνται και να καταγράφονται άμεςα και β) να ςχεδιαςτοφν κατάλλθλα αντικίνθτρα για τζτοιου είδουσ ςυμπεριφορά. Πχ κα πρζπει θ παρακολοφκθςθ τθσ λειτουργίασ των ςτακμϊν ΦΑ να γίνει με τρόπο ϊςτε να μπορεί να διαπιςτωκεί εάν ςυμμετζχων, ενϊ δεν ζχει κάποιο προφανζσ όφελοσ από τθν παραγωγι

6 ενζργειασ (και τθ μεγαλφτερθ κατανάλωςθ ΦΑ), περιορίηει ςθμαντικά τθ λειτουργία των υπολοίπων δθμιουργϊντασ ςε αυτοφσ ηθμιζσ. Επίςθσ, λόγω του ενδεχομζνου αφξθςθσ τθσ οριακισ τιμισ του ςυςτιματοσ, πρζπει να παρακολουκείται το inframarginal profit που μπορεί να ςχθματίηεται ςτθν αγορά, ϊςτε να μθν υπάρχει κατάχρθςθ του κανόνα τθσ ανάκτθςθσ μεταβλθτοφ κόςτουσ ςτο ςφνολο τθσ περιόδου και όχι μόνο ςτθν θμζρα. Είναι ςαφζσ ότι ςτθν παροφςα οικονομικι ςυγκυρία δεν μποροφν να λθφκοφν αποφάςεισ, που κα επιφζρουν μεγάλεσ ανατροπζσ, πριν καν επιχειρθκεί θ αναδιοργάνωςθ τθσ αγοράσ, τόςο ςτθ βάςθ τθσ ανάπτυξθσ του ευρωπαϊκοφ μοντζλου αγοράσ, όςο και ςυνκθκϊν ανταγωνιςμοφ, όπου πλζον οι ςυμμετζχοντεσ κα ζχουν τα όποια εναλλακτικά εργαλεία, που κα τουσ επιτρζπουν τθ μακροχρόνια διαχείριςθ των δραςτθριοτιτων τουσ, με αποτελεςματικό τρόπο, που λόγω του ανταγωνιςμοφ που μπορεί να αναπτυχκεί, κα μεταφερκεί (αυτι θ αποτελεςματικότθτα) ςτθν κατανάλωςθ, που είναι ςαφϊσ ο βαςικόσ ςτόχοσ. Τπό άλλεσ ςυνκικεσ, μονοπωλιακισ δραςτθριοποίθςθσ, οι όποιεσ αποτελεςματικότθτεσ δεν είναι κακόλου βζβαιο ότι καταλιγουν ςτθν κατανάλωςθ. Οι ςυνκικεσ ςτθ ςθμερινι αγορά είναι μακριά από τθν αποτελεςματικότθτα που κα μποροφςε να επιτευχκεί ςε μία ανταγωνιςτικι αγορά. Η αποχϊρθςθ από τισ ςθμερινζσ ςυνκικεσ, όπου το ςφνολο τθσ αγοράσ βαςίηεται αποκλειςτικά ςε ρυκμιςτικά μζτρα, πρζπει να γίνει με ςχετικά ελεγχόμενο τρόπο, όπου πρζπει να αποφευχκοφν αποφάςεισ που μπορεί να δθμιουργιςουν ανεπίςτρεπτεσ καταςτάςεισ. Αποφάςεισ που κα ζκεταν ςε άμεςθ αμφιςβιτθςθ τθ βιωςιμότθτα τθσ θλεκτροπαραγωγισ από ΦΑ, πζραν τθσ προφανοφσ επιβάρυνςθσ που κα ζκεταν ςτον χρθματοοικονομικό τομζα τθσ χϊρασ κα επθρζαηαν ςθμαντικά τα κεφάλαια που ζχουν επενδυκεί ςτο ςφςτθμα μεταφοράσ ΦΑ τθσ χϊρασ μασ, αλλά κα περιόριηαν και τισ οποίεσ ςτρατθγικισ φφςεωσ πολιτικζσ αποφάςεισ κα αφοροφςαν τον θλεκτρικό τομζα ςτθ χϊρα μασ.