Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο:

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΜΖΜΑ ΛΟΓΗΣΗΚΖ Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο: Ζ Ζιεθηξνληθή ηξαπεδηθή θαη ε ζεκαζία ηεο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ πηζησηηθώλ ηδξπκάησλ. Τπνβεζείζα ζηε θαζεγήηξηα ΗΟΡΓΑΝΟΠΟΤΛΟΤ ΜΟΡΦΖ από ηελ ζπνπδάζηξηα ΑΡΑΒΑΝΖ ΥΡΗΣΗΑΝΑ (Θξπιφξην, Κνκνηελή) Έλαξμε: Παξάδνζε: Καβάια 2006

2 Αθιεπωμένο ζηοςρ γονείρ μος, Με πολύ αγάπη, Για ηην πολύηιμη ζηήπιξή ηοςρ

3 ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟ 6 ΠΗΝΑΚΑ ΤΝΣΜΖΔΧΝ Α/Κ :Ακνηβαίν Κεθάιαην 27 Α/Λ :Ακνηβαίνο Λνγαξηαζκφο 27 ΑΔΓΑΚ :Αλψλπκε Δηαηξεία Γηάζεζεο Ακνηβαίσλ Κεθαιαίσλ 26 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ΠΗΝΑΚΑ 1: Διιεληθέο ηξάπεδεο κε ππεξεζίεο E-banking. 12 ΠΗΝΑΚΑ 2: Αζθαιέζηεξα ηξαπεδηθά θαλάιηα. 62 ΠΗΝΑΚΑ 3: Λφγνη κε ρξήζεο ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ. 65 ΠΗΝΑΚΑ 4: Μειινληηθέο ζπλαιιαγέο κέζσ Ίληεξλεη. 66 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΓΗΑΓΡΑΜΜΑΣΧΝ /ΓΡΑΦΖΜΑΣΧΝ Γηάγξακκα 1: Γνκή Μνλάδαο Ζιεθηξνληθήο Σξαπεδηθήο 41 Γξάθεκα 1: P2P Υξήζηεο 29 Γξάθεκα 2: Αξηζκφο Δλεξγψλ phising sites 35 Γξάθεκα 3: Λεηηνπξγηθφ Κφζηνο ζπλαιιαγήο αλά θαλάιη 50 Γξάθεκα 4: Ζιηθία Υξεζηψλ E-banking. 58 Γξάθεκα 5:Μνξθσηηθφ επίπεδν ρξεζηψλ e-banking. 58 Γξάθεκα 6: Αξηζκφο ηξαπεδψλ αλά ρξήζηε. 59 Γξάθεκα 7: Υξήζε E-Banking. 60 Γξάθεκα 8: Ρπζκφο ρξήζεο e-banking. 60 Γξάθεκα 9: Μεληαίν εηζφδεκα ρξεζηψλ. 61 Γξάθεκα 10: Τπεξεζίεο κέζσ e-banking. 62 Γξάθεκα 11: Κίλεηξα γηα ρξήζε e-banking. 63 Γξάθεκα 12: Ηθαλνπνίεζε πειαηψλ απφ ηελ ρξήζε ηνπ E-banking. 64 Γξάθεκα 13: Πιενλεθηήκαηα ηνπ e-banking. 64 Γξάθεκα 14: Λφγνη κε ρξεζηκνπνίεζεο ηνπ E-banking. 65 Γξάθεκα 15: Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ ζρέζε εκπηζηνζχλεο ρξήζηε-ηξάπεδαο. 68 Γξάθεκα 16: Παξάγνληεο πξαγκαηνπνίεζεο ηξαπεδηθψλ ζπλαιιαγψλ κέζσ δηαδπθηίνπ

4 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Έλλνηα θαη είδε e-banking :Δηζαγσγή : Ση είλαη ην e-banking : Δίδε Ζιεθηξνληθήο Σξαπεδηθήο : Internet Banking : Phone Banking : Mobile Banking 11 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ηζηνξηθή Αλαδξνκή : Σν e-banking ζηελ Διιάδα : Σν e-banking δηεζλψο. 13 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Δγγξαθή ζην e-banking : Πξνυπνζέζεηο εγγξαθήο : Σερληθέο Απαηηήζεηο : Σξφπνη Πξφζβαζεο : Κσδηθνί Υξεζηψλ : Φεθηαθά Πηζηνπνηεηηθά : Tokens : Βηνκεηξηθή. 20 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 Γπλαηφηεηεο Ζιεθηξνληθήο Σξαπεδηθήο : Τπεξεζίεο κέζσ Internet Banking : Οηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο : Πιεξνθνξηαθέο ζπλαιιαγέο : Αηηήζεηο : Βνεζεηηθέο ππεξεζίεο : Τπνινγηζκφο IBAN :Μεηαηξνπή λνκηζκάησλ :Τπνινγηζκφο δφζεσλ δαλείσλ : Πξφζζεηεο ππεξεζίεο : e-investment : Υξεκαηηζηεξηαθέο ζπλαιιαγέο : πλαιιαγέο Ακνηβαίσλ Κεθαιαίσλ : e-commerce (e-payments) : P2P πιεξσκέο. 29 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 Πιενλεθηήκαηα ηνπ e-banking : Γηα ηνλ ηδηψηε-πειάηε : Γηα ηελ εηαηξία-πειάηε

5 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 Απεηιέο-Κίλδπλνη : Sniffers : Key Loggers :Γνχξεηνη Ίππνη :Phishing. 35 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7 Αζθάιεηα θαη e-banking :Αζπίδα πξνζηαζίαο απφ ηηο ηξάπεδεο :Πξσηφθνιια επηθνηλσλίαο :Πξσηφθνιιν SSL :Κξππηνγξάθεζε :Μέζνδνί Κξππηνγξάθεζεο :Firewalls :Αξηζκνί TAN :Υξνληθφ ξην :πζηήκαηα SafeGuard. 40 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 8: Σν e-banking απφ ηελ πιεπξά ησλ ηξαπεδψλ : Ζ δνκή κηαο κνλάδαο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο : ηειέρσζε κηαο κνλάδαο : Δμππεξέηεζε πειαηψλ : Πηζηνπνίεζε ISO ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ : ηφρνη κνλάδαο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο : Οθέιε πινπνίεζεο e-banking απφ ηηο ηξάπεδεο. 49 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 9: Σν e-banking ζην κέιινλ-μειινληηθά ζρέδηα : Φεθηαθνί πξάθηνξεο : πλαιιαγέο πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ : Electronic Bills & Presentment (EBPP) : Απηφκαην Άλνηγκα θαηαζεηηθνχ ινγαξηαζκνχ ρσξίο θπζηθή παξνπζία Πειάηε : Οινθιεξσκέλα Portals. 55 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 10: ΔΡΔΤΝΑ 10.1: Πξαγκαηνπνίεζε Έξεπλαο. 10.2: Αλάιπζε θαη ζρνιηαζκφο Έξεπλαο. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΗΚΑ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ 56 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 71 ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΔΗΚΟΝΧΝ 58 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

6 ΠΡΟΛΟΓΟ Ζ γλσξηκία κνπ κε ην e-banking μεθίλεζε ηπραία κέζσ ηνπ internet πξηλ από δύν ρξόληα θαη ηόηε είρα ζην λνπ κνπ λα αζρνιεζώ κε ηελ ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή δνζείζεο επθαηξίαο. Ζ αλάζεζε ηνπ e-banking σο ηίηιν ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο κνπ από ηελ θαζεγήηξηα θ. Ηνξδαλνπνύινπ κνπ έδσζε ηελ επθαηξία γηα έξεπλα θαη κειέηε ζηνλ ηνκέα ηεο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο. Αξρηθά ζθεπηόκελε ηνλ ηξόπν έξεπλαο γύξσ από ην e-banking,αθνύ ζπγθέληξσζα ην απαξαίηεην πιηθό πξνρώξεζα ζηελ επηινγή ησλ επηκέξνπο ζεκάησλ ηα νπνία παξνπζηάδνληαη ζηελ πηπρηαθή εξγαζία κνπ κε ηίηιν «ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΣΡΑΠΔΕΗΚΖ-Ζ ΖΜΑΗΑ ΣΖ ΓΗΑ ΣΑ ΠΗΣΩΣΗΚΑ ΗΓΡΤΜΑΣΑ». ηηο κέξεο καο αξθεηνί είλαη απηνί πνπ επηζπκνύλ λα ελεκεξσζνύλ γύξσ από ηηο δπλαηόηεηεο θαη ηα πιενλεθηήκαηα ηνπ e-banking. Ζ κλήκε παξέξρεηαη ελώ ηα γξαπηά κέλνπλ. Ζ νινθιήξσζε ηεο έξεπλαο πνπ έρσ θάλεη γύξσ από ηελ ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή, ε θαηαγξαθή ηνπ πιηθνύ πνπ ζπγθέληξσζα θαη ε παξνπζίαζε ηεο πιεζώξαο ησλ πιενλεθηεκάησλ πνπ πξνζθέξεη, επειπηζηώ όηη ζα θεληξίζεη ην ελδηαθέξνλ αξθεηώλ αλαγλσζηώλ πνπ ζέινπλ λα κειεηήζνπλ θαη λα αζρνιεζνύλ κε ηελ ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή. Με ηελ ζθέςε απηή θαηαζέησ ζηηο επόκελεο ζειίδεο ηηο γλώζεηο κνπ γύξσ από ην e-banking. Θα ήηαλ παξάιεςή κνπ λα κελ επραξηζηήζσ ηνπο γνλείο κνπ γηα όια όζα κνπ πξνζέθεξαλ θαη κνπ πξνζθέξνπλ αθόκα. Δπίζεο ηνλ θαιό κνπ θίιν,νηθνλνκνιόγν κε κεηαπηπρηαθό ηίηιν ζπνπδώλ Master in Accounting and Management Science, University of Southampton, Κύξην Νηθνιαΐδε Ησάλλε γηα ηελ πνιύηηκε βνήζεηά ηνπ

7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Έννοια και είδη ηος e-banking. 1.1 Δηζαγσγή H ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή είλαη έλα ζρεηηθά λέν ελαιιαθηηθφ ηξαπεδηθφ θαλάιη. ηελ Διιάδα πξσηνεκθαλίζηεθε ην 1997 απφ ηελ ΔΓΝΑΣΗΑ Σξάπεδα θαη θαηφπηλ αθνινχζεζαλ θαη νη ππφινηπεο ηξάπεδεο ηνπ εζσηεξηθνχ. ήκεξα ππεξεζίεο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο δηαζέηεη n πιεηνςεθία ησλ εγρψξησλ ηξαπεδηθψλ νξγαληζκψλ. Παξά ην γεγνλφο φηη δηαλχεη αθφκε ηελ παηδηθή ηεο ειηθία, n ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή ζηελ ρψξα καο έρεη πξαγκαηνπνηήζεη πξφνδν δπζαλάινγε ηεο ειηθίαο ηεο. Αξθεηά ηξαπεδηθά sites ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ δελ έρνπλ λα δειέςνπλ ζε ηίπνηα, ζπγθξηλφκελα κε sites ηνπ εμσηεξηθνχ, ηφζν σο πξνο ην πιήζνο θαη ηελ πνηφηεηα ησλ πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ, φζν θαη σο ην θηιηθφ ηνπο πεξηβάιινλ θαη ηελ επθνιία ρξήζεο ηνπο, ζχκθσλα κε ηα ζπκπεξάζκαηα ζηα νπνία θαηέιεμε έλαο δηαθεθξηκέλνο αλαιπηήο ηνπ ρψξνπ ηεο Πιεξνθνξηθήο, o Paul Saffo, ζηα πιαίζηα ηνπ 1 νπ ζπλεδξίνπ Σερλνινγίαο θαη Πιεξνθνξηθήο πνπ δηεμήρζε ζηελ ρψξα καο. O Paul Saffo παξαηήξεζε, αθνχ άθνπζε δηάθνξα case studies πινπνίεζεο πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ Διιάδα, φηη είκαζηε ειαθξψο κπξνζηά ζε ζρέζε κε αληίζηνηρεο εηαηξίεο θαη επηρεηξήζεηο ζηελ Ακεξηθή (Β.Αγγειήο, 2005,25). Ζ ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζε εθαξκνγέο ηξαπεδηθήο κέζσ δηαδηθηχνπ (Internet banking), φπσο έρεη ηαπηηζηεί ζηελ ζπλείδεζε ηνπ πεξηζζφηεξνπ θφζκνπ. Δθαξκνγέο ηεο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο ζπλαληνχκε θαη ζηνπο ρψξνπο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ (e-commerce) θαη ησλ ειεθηξνληθψλ επελδχζεσλ (e-investment). Έπηζεο ππεξεζίεο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο δηεθπεξαηψλνληαη θαη απφ άιια θαλάιηα, φπσο ην ζηαζεξφ (Phone banking) θαη θηλεηφ ηειέθσλν (Mobile banking). ην θνκκάηη ηεο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο, πνιιέο ηξάπεδεο, πεξηιακβάλνπλ θαη ηα ATMs. Ζ πξνζέγγηζε είλαη ζσζηή. Άιισζηε φιεο νη ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο πνπ δελ δηεμάγνληαη κε ηνλ θιαζζηθφ ηξφπν (θπζηθή παξνπζία ηνπ πειάηε ζην θαηάζηεκα), εληάζζνληαη ζηα ελαιιαθηηθά δίθηπα, ηα νπνία απνηεινχλ ηππηθά θαη νπζηαζηηθά ηελ ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή. Χζηφζν επεηδή - 7 -

8 νη κεραλέο απηφκαηεο αλάιεςεο, εκθαλίζηεθαλ πξηλ δεθαεηίεο έρνπλ δηαγξάςεη ηελ δηθή ηνπο ηζηνξία θαη αληηκεησπίδνληαη σο δηαθνξεηηθφ θνκκάηη απφ ηηο πεξηζζφηεξεο ηξάπεδεο. Γελ ζπλδένληαη άκεζα κε ηηο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο ζηνλ ρψξν ηνπ δηαδηθηχνπ Ση είλαη ην e-banking; ηα πξψηα ηνπ βήκαηα ην internet ρξεζίκεπε κφλν γηα ηελ ζχλδεζε ππνινγηζηψλ κε θχξην ζθνπφ ηελ αληαιιαγή αξρείσλ. Ζ ξαγδαία εμάπισζή ηνπ φκσο, έρεη δεκηνπξγήζεη αξθεηέο λέεο θαηεγνξίεο ππεξεζηψλ. Μηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο θαη πην ρξήζηκεο είλαη ε ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή ( e-banking ή Internet banking). Με ηνλ φξν ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή ελλννχκε φιεο ηηο δπλαηέο ζπλαιιαγέο κηαο Σξάπεδαο πνπ ηεινχληαη κε ρξήζε ειεθηξνληθψλ κέζσλ θπξίσο κέζσ δηαδηθηχνπ, αιιά θαη κέζσ ζηαζεξνχ θαη θηλεηνχ ηειεθψλνπ θαη δελ απαηηνχλ ηελ θπζηθή παξνπζία ηνπ πειάηε ζε θαηαζηήκαηα ηεο Σξάπεδαο ( Σεχρνο 190) Δίδε e-banking. Σν e-banking ρσξίδεηαη θπξίσο ζε ηξία είδε, ιακβάλνληαο σο θξηηήξην ην κέζν κέζσ ηνπ νπνίνπ πξαγκαηνπνηνχληαη νη ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο. Σα είδε απηά είλαη: 1. Internet Banking (Σξαπεδηθή κέζσ δηαδηθηχνπ) 2. Phone Βanking (Σξαπεδηθή κέζσ ηειεθψλνπ) 3. Mobile Banking (Σξαπεδηθή κέζσ θηλεηνχ) Αλάινγα κε ην θαλάιη πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε δηελέξγεηα ζπλαιιαγψλ, εληνπίδνληαη ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά αλά πεξίπησζε. Σα ραξαθηεξηζηηθά απηά αθνξνχλ ηνλ αξηζκφ ησλ πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ, ην πεξηβάιινλ ρξήζεο (user interface), ηνλ ηξφπν πξφζβαζεο (authentication - authorization). πλνπηηθά ηα ραξαθηεξηζηηθά απηά πεξηγξάθνληαη ζηηο επφκελεο παξαγξάθνπο

9 1.3.1.Internet Banking Σν internet banking πξαγκαηνπνηείηαη θαηά βάζε κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ (internet). Έλαο ρξήζηεο γηα λα εθκεηαιιεπηεί ηηο ππεξεζίεο ηνπ e-banking ρξεηάδεηαη απαξαίηεηα λα δηαζέηεη ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή θαη ζχλδεζε ζην internet. πλήζσο ζηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ ν ππνινγηζηήο θαη ε ζχλδεζε αξθνχλ γηα πξφζβαζε ζηηο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο. Χζηφζν ιφγσ αλαγθψλ απμεκέλεο αζθάιεηαο πνπ δηέπνπλ ηηο ειεθηξνληθέο ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο, ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο απαηηείηαη θαη πξνκήζεηα επηπιένλ ζπζθεπψλ αζθαιείαο φπσο γηα παξάδεηγκα tokens 1 ή έμππλνη αλαγλψζηεο, ή εγθαηάζηαζε εηδηθνχ ινγηζκηθνχ αζθαιείαο φπσο ςεθηαθνχ πηζηνπνηεηηθνχ, ηα νπνία παξέρνπλ νη Σξάπεδεο ζηνπο πειάηεο ηνπο. Μέζσ ηνπ Internet Banking, ν πειάηεο κηα ηξάπεδαο, έρεη ζρεδφλ φιε ηελ γθάκα ησλ ηξαπεδηθψλ ζπλαιιαγψλ θαη ηεο πιεξνθφξεζεο πνπ ρξεηάδεηαη, φπσο Μεηαθνξέο Κεθαιαίσλ, Πιεξσκέο Γεκνζίνπ, Πιεξσκέο Σξίησλ Οξγαληζκψλ, Πιεξσκέο Πηζησηηθψλ Καξηψλ θαη Γαλείσλ, Πάγηεο Δληνιέο, Κηλήζεηο Λνγαξηαζκψλ θαη Πηζησηηθψλ Καξηψλ, Παξαθνινχζεζε ζπλνιηθνχ ραξηνθπιαθίνπ, Statement Λνγαξηαζκψλ, Μεληαία statement Πηζησηηθψλ Καξηψλ, θαη πνιιέο αθφκα επθνιίεο, πνπ αλαιχνληαη ζε επφκελα θεθάιαηα. Οη Σξάπεδεο έρνπλ πιένλ ηελ ηερλνγλσζία θαη ηηο δπλαηφηεηεο λα πξνζσπνπνηνχλ ηηο ειεθηξνληθέο ηνπο ππεξεζίεο, αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία πειαηψλ πνπ αληηπξνζσπεχεη ν ρξήζηεο θαη κε ηνλ ηξφπν απηφ ππάξρνπλ γηα παξάδεηγκα επηπξφζζεηεο δπλαηφηεηεο γηα εηαηξηθνχο ρξήζηεο ζε ζρέζε κε η- δηψηεο. Μεγάιε επέλδπζε γίλεηαη θαη ζην ζέκα αζθάιεηαο πνπ είλαη ηδηαίηεξα θξίζηκν γηα ηελ αμηνπηζηία ησλ ειεθηξνληθψλ ηξαπεδηθψλ ζπζηεκάησλ. Άιισζηε ε αζθάιεηα είλαη ν θχξηνο ίζσο παξάγνληαο απνηξνπήο ρξήζεο ηνπ internet banking απφ ηνπο πεξηζζφηεξνπο πειάηεο ησλ ηξαπεδψλ. Ήδε έρνπλ γίλεη κεγάια βήκαηα απφ ηηο Σξάπεδεο ζηε δηαρείξηζε θαη εμαζθάιηζε αζθαιψλ ζπλαιιαγψλ απφ ηνπο πειάηεο ηνπο.(pc-magazine,2001, ) 1 Token:ζπζθεπή πηζηνπνίεζεο ελφο ρξήζηε πνπ ρξεζηκνπνηεί θάηη πνπ έρεη ζηελ θαηνρή ηνπ ν ρξήζηεο - 9 -

10 1.3.2 Phone Banking Οη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνληαη κέζσ phone banking ρσξίδνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο: απηέο πνπ δηεθπεξαηψλνληαη απφ πξάθηνξεο (agents) ηειεθσληθνχ θέληξνπ (call center), θαη απηέο πνπ δηεθπεξαηψλνληαη απηφκαηα κέζσ ζπζηεκάησλ αλαγλψξηζεο θσλήο (IVRs). ηελ πξψηε πεξίπησζε απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρξήζηε απαηηείηαη ε ρξήζε κηαο απιήο ηειεθσληθήο ζπζθεπήο. Ο πειάηεο επηθνηλσλεί θσλεηηθά κε πξάθηνξα ηεο ηξάπεδαο θαη ηνπ κεηαβηβάδεη ηα αηηήκαηα ηνπ. Δλλνείηαη φηη ζε θάζε πεξίπησζε νη πξάθηνξεο αθνινπζνχλ δηαδηθαζίεο ηαπηνπνίεζεο ηνπ πειάηε, ψζηε λα εμαζθαιίδνπλ ηελ αθεξαηφηεηα θαη εκπηζηεπηηθφηεηα ησλ ζπλαιιαγψλ θαη αηηεκάησλ ηνπ. ηε δεχηεξε πεξίπησζε ν πειάηεο δηεθπεξαηψλεη ηηο ζπλαιιαγέο ηνπ ρσξίο ηελ ελδηάκεζε παξεκβνιή πξάθηνξα. 'ιε ε δηαδηθαζία είλαη απηνκαηνπνηεκέλε θαη ν πειάηεο απαληά ζηα θσλεηηθά κελχκαηα πνπ αθνχεη ζην ηειέθσλφ ηνπ. πσο θαη πξνεγνπκέλσο, έηζη θαη ηψξα ζηα ιεγφκελα ζπζηήκαηα IVY 2 (Interactive Voice Response), αθνινπζνχληαη δηαδηθαζίεο πηζηνπνίεζεο θαη ηαπηνπνίεζεο ηνπ πειάηε πνπ εμαζθαιίδνπλ ηελ αζθάιεηα ησλ ζπλαιιαγψλ ηνπ. Μέζσ ηνπ Phone Banking, ν πειάηεο κηα ηξάπεδαο, έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ, ζρεδφλ φιεο ηηο ζπλαιιαγέο είηε νηθνλνκηθέο είηε πιεξνθνξηαθέο πνπ έρεη θαη κέζσ Internet Banking. Μπνξεί λα πξαγκαηνπνηήζεη Μεηαθνξέο Κεθαιαίσλ, λα πιεξψζεη ινγαξηαζκνχο Γεκνζίνπ, Κηλεηήο θαη ηαζεξήο Σειεθσλίαο, Πηζησηηθψλ Καξηψλ, ΓΔΖ, ΟΣΔ, λα δψζεη εληνιή γηα αγνξά ή πψιεζε κεηνρψλ θαη ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ, λα κάζεη ην ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ ηνπ, ή ηελ απνηίκεζε ηνπ ραξηνθπιαθίνπ ηνπ. (Αγγειήο,2005,28) 2 IVY: (interactive voice response) ζχζηεκα αλαγλψξηζεο θσλήο

11 Mobile Banking Σν mobile banking δελ έρεη αθφκα εδξαησζεί ζε ζρέζε κε ην internet θαη ην phone banking. Τπφ ηελ έλλνηα απηή ην πεδίν δφμαο ηνπ ρψξνπ πξνδηαγξάθεηαη ιακπξφ. Αλ ιεθζεί ππφςε θαη ε δηείζδπζε ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο ζηα ειιεληθά λνηθνθπξηά, ηφηε ην mobile banking έρεη φιεο ηηο πξνυπνζέζεηο λα απνηειέζεη ζην θνληηλφ κέιινλ έλα επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελν θαλάιη πξαγκαηνπνίεζεο ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ. Οη ηερλνινγίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη δηαθέξνπλ ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο απφ απηέο ηνπ internet banking. Σειεπηαία εηζήρζε ζηελ ρψξα καο θαη ην i-mode, πνπ θάλεη ζξαχζε ζηελ Ηαπσλία, θαη ην νπνίν επηρεηξνχλ λα εθκεηαιιεπηνχλ θαη νη Σξάπεδεο. Μεγάιε ζεκαζία δίλεηαη θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ mobile banking ζηελ αζθάιεηα ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ζηελ πηζηνπνίεζε ηνπ ρξήζηε. πλαιιαγέο κέζσ θηλεηψλ δελ πξνζθέξνπλ ζήκεξα φιεο νη ειιεληθέο ηξάπεδεο πνπ έρνπλ ππεξεζίεο e-banking. πλήζσο ε πιεηνςεθία ησλ εγρψξησλ ηξαπεδψλ έρεη εγθαηαζηήζεη ππεξεζίεο κέζσ internet θαη phone. Πνιιέο πιεξνθνξηαθέο θαη νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο γίλνληαη κέζσ mobile banking. Ο ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα παξαθνινπζεί ην ραξηνθπιάθηφ ηνπ θαη ηα ππφινηπα ηνπ, λα κεηαθέξεη ρξήκαηα, λα πιεξψλεη ινγαξηαζκνχο θαη θάξηεο, λα αηηείηαη ηξαπεδηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο.(

12 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ηζηοπική Αναδπομή Σν e-banking ζηελ Διιάδα Ζ πξψηε Σξάπεδα πνπ αλέπηπμε θαη δηέζεζε e-banking ζηελ Διιάδα ήηαλ ε ΔΓΝΑΣΗΑ Σξάπεδα ην Ζ αξρηθή ηνπ κνξθή πεξηιάκβαλε πιεξνθνξηαθέο ζπλαιιαγέο, φπσο εξψηεζε ππνινίπνπ θαη κεηαθνξέο θεθαιαίσλ εληφο Σξάπεδαο. Σν 2000 ε Σξάπεδα Πεηξαηψο εηζήγαγε ηελ πξψηε νινθιεξσκέλε πιαηθφξκα ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ ζηελ ειιεληθή ηξαπεδηθή αγνξά, κε ην δηθφ ηεο φλνκα WINBANK. Δθηνηε ζρεδφλ φινη νη εγρψξηνη ηξαπεδηθνί νξγαληζκνί εηζήγαγαλ πιαηθφξκεο e-banking γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ ηνπο, νη νπνίεο παξέρνπλ πιένλ φιεο ηηο ζχγρξνλεο επθνιίεο, φπσο πιεξνθνξηαθέο ζπλαιιαγέο, κεηαθνξέο θεθαιαίσλ εληφο θαη εθηφο Διιάδνο, δηαθφξσλ εηδψλ πιεξσκέο, ρξεκαηηζηεξηαθέο ζπλαιιαγέο, αγνξαπσιεζίεο Ακνηβαίσλ Κεθαιαίσλ, θ.ά. (Αγγειεο,2005,53). Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή ιίζηα κε φιεο ηηο εγρψξηεο Σξάπεδεο πνπ παξέρνπλ ππεξεζίεο e-banking: Πίλαθαο 1 - Διιεληθέο Σξάπεδεο κε ππεξεζίεο e-banking ΣΡΑΠΔΕΑ ALPHABANK ASPISBANK CITIBANK EFG-EUROBANK ERGASIAS FIRST BUSINESS BANK HSBC HYPO VEREINSBANK NOVABANK ΔΓΝΑΣΗΑ ΣΡΑΠΔΕΑ URL

13 EΘNIKH ΣΡΑΠΔΕΑ ΔΛΛΑΓΟ EΛΛHNIKH ΣΡΑΠΔΕΑ ΔΜΠΟΡΗΚΖ ΣΡΑΠΔΕΑ ΛΑΗKH ΣΡΑΠΔΕΑ ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΑ ΣΡΑΠΔΕΑ ΣΡΑΠΔΕΑ ΚΤΠΡΟΤ ΣΡΑΠΔΕΑ ΠΔΗΡΑΗΧ w ww.panelliniabank.gr Σν e-banking δηεζλψο Ζ πξψηε online ηξαπεδηθή ππεξεζία εκθαλίζηεθε ην 1990 απφ ηελ Wells Fargo Bank πνπ έρεη ηελ έδξα ηεο ζηελ Καιηθφξληα ησλ Ζ.Π.Α. Σν 1993 ε Stanford Federal Credit Union εηζήγαγε λέα ειεθηξνληθή ππεξεζία ζηελ αγνξά, ε νπνία ππεξείρε απηψλ ηεο Wells Fargo Bank θαη ηεο Bank of America θαη πξφζθεξε θαη εγρξήκαηεο ζπλαιιαγέο. Σνλ πξψην κήλα δηάζεζεο ηνπ CUOnline (φπσο νλνκαδφηαλ ην e-banking ηεο Stanford Federal Credit Union) πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζπλνιηθά 4 ζπλαιιαγέο (πιεξνθνξηαθέο θαη εγρξήκαηεο). Σν CUOnline ήηαλ βαζηζκέλν ζην telnet (εηθφλα 1). Σν 1994 εηζήρζε ε δηαδηθηπαθή ηνπ κνξθή. Χζηφζν ε πξψηε Σξάπεδα ζηνλ θφζκν πνπ παξείρε ππεξεζίεο κέζσ internet, είλαη θαη πάιη ε Wells Fargo Bank, ηνλ Μάην ηνπ Σν πξψην απηφ ζχζηεκα internet banking, επέηξεπε ζηνπο ρξήζηεο κφλν λα βιέπνπλ ηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπο. ήκεξα ε Wells Fargo Bank είλαη απφ ηνπο εγέηεο ζηελ παγθφζκηα αγνξά ηνπ e- banking. Οη θηλήζεηο ηεο κεηαθέξνληαη πιένλ κε ηελ ηαρχηεηα ησλ ειεθηξνλίσλ. H Security First Network Bank είλαη ε πξψηε ηξάπεδα πνπ παξνπζίαζε έλα πιήξσο ιεηηνπξγηθφ πεξηβάιινλ internet banking ηνλ Οθηψβξην ηνπ ε ζχγθξηζε κε ηελ Wells Fargo Bank, νη ρξήζηεο ηεο κπνξνχζαλ λα έρνπλ πξφζβαζε ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπο, αιιά θαη λα κεηαθέξνπλ ρξήκαηα

14 Δηθφλα 1-CUOnline(Telnet) (Πεγή:Αγγειήο,2005,ζει. 71) Σν 1999 n Net.B@nk έγηλε n πξψηε θεξδνθφξνο ηξάπεδα ηνπ δηαδηθηχνπ. Ζ Net.B@nk απνηέιεζε ηξάπεδα κε παξνπζία κφλν ζην δηαδηθηχνπ. Γελ είρε δειαδή παξνπζία κε δίθηπν θαηαζηεκάησλ. Σελ πξψηε ηεο ρξνληά άλνημε ινγαξηαζκνχο πειαηψλ ζηηο ΖΠΑ θαη ζε 20 άιιεο ρψξεο.(αγγειήο,2005,72)

15 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΔΓΓΡΑΦΖ ΣΟ e-banking 3.1 Πξνυπνζέζεηο εγγξαθήο Οη απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ είλαη: 1. O ρξήζηεο λα είλαη πειάηεο ηεο ηξάπεδαο, δειαδή λα δηαηεξεί ηξαπεδηθφ ινγαξηαζκφ ζε απηή. Δμαηξέζεηο απνηεινχλ κέρξη ζήκεξα, ππεξεζίεο πνπ έρνπλ λα θάλνπλ πεξηζζφηεξν κε ειεθηξνληθφ εκπφξην, φπσο n ππεξεζία πξνπιεξσκέλεο θάξηαο άκεζσλ αγνξψλ ζην δηαδίθηπν egnatiaprepay θαη n ππεξεζία πιεξσκήο θαη θξάηεζεο εηζηηεξίσλ ζεακάησλ, ηηο νπνίεο πξνζθέξεη ε ΔΓΝΑΣΗΑ Σξάπεδα, ε ππεξεζία easy-pay πνπ πξνζθέξεη ε Σξάπεδα ΠΔΗΡΑΗΧ πνπ είλαη ππεξεζία ειεθηξνληθψλ πιεξσκψλ κε ρξήζε πηζησηηθήο θάξηαο, ε ππεξεζία open24 ηνπ νκίινπ Eurobank, πνπ είλαη θαη νη πιένλ γλσζηέο. Κνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπο είλαη φηη ν ρξήζηεο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεί ειεθηξνληθέο πιεξσκέο, κε ρξήζε πηζησηηθήο θάξηαο ή πξνπιεξσκέλεο θάξηαο, ρσξίο λα είλαη απαξαίηεηα πειάηεο ηεο Σξάπεδαο. 2. Ο ρξήζηεο λα είλαη άλσ ησλ 18 εηψλ, κε ειάρηζηεο εμαηξέζεηο, πνπ εκθαλίδνληαη πάιη ζην ρψξν ηνπ e-commerce Ο ρξήζηεο λα δηαζέηεη ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή πνπ λα πιεξεί ηηο ε- ιάρηζηεο ηερληθέο απαηηήζεηο, ζε πιηθφ θαη ινγηζκηθφ, πνπ ζέηεη ε ηξάπεδα, ηελ νπνία έρεη επηιέμεη γηα λα πξαγκαηνπνηεί ειεθηξνληθά ηηο ζπλαιιαγέο ηνπ, θαη αζθαιψο λα δηαζέηεη ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν. Απφ ηελ ζηηγκή πνπ ηεξνχληαη νη αλσηέξσ ηξεηο πξνυπνζέζεηο, κπνξεί ν- πνηνζδήπνηε λα εγγξαθεί ζηηο ππεξεζίεο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο. Ζ εγγξαθή ελφο ρξήζηε είηε απηφο ραξαθηεξίδεηαη σο ηδηψηεο είηε σο εηαηξία, γίλεηαη ζηελ 3 E-commerce: Ζιεθηξνληθφ εκπφξην

16 πιεηνςεθία ησλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ δσξεάλ. ηηο ηξάπεδεο πνπ ε εγγξαθή πξαγκαηνπνηείηαη κε ρξέσζε ηνπ πειάηε, απηή δελ μεπεξλά ηα πέληε επξψ. Ο πειάηεο κπνξεί λα ζπκπιεξψζεη θαη λα απνζηείιεη ηελ αίηεζε εγγξαθήο κε ειεθηξνληθά κέζα, σζηφζν είλαη απαξαίηεηε ε επίζθεςε ζε έλα θαηάζηεκα ηεο ηξάπεδαο γηα λα ππνγξάςεη ηελ αίηεζε ηνπ. Μεηά απφ κεξηθέο εκέξεο (ζπλήζσο θπκαίλεηαη απφ κεξηθά ιεπηά κέρξη ηξεηο εξγάζηκεο εκέξεο) ν ρξήζηεο παξαιακβάλεη ηνπο θσδηθνχο πξφζβαζεο ζηηο ππεξεζίεο ηεο ειεθηξνληθήο ηξαπεδηθήο, δειαδή ην φλνκα ρξήζηε θαη ηνλ πξνζσπηθφ θσδηθφ αλαγλψξηζεο. Με ηελ ρξήζε ησλ θσδηθψλ θαη πνιιψλ άιισλ κέηξσλ αζθάιεηαο πνπ ιακβάλνπλ νη ηξάπεδεο, ν πειάηεο έρεη πηζηνπνηεκέλε πξφζβαζε ζηηο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο.(ram,2004,119) 3.2: Σερληθέο Απαηηήζεηο Οη ειάρηζηεο ηερληθέο απαηηήζεηο, πξνθεηκέλνπ λα ιεηηνπξγνχλ ρσξίο πξφβιεκα νη ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο ησλ ηξαπεδψλ είλαη νη αθφινπζεο: Ζιεθηξνληθφο ππνινγηζηήο κε επεμεξγαζηή ΡΗΗ 400MHz. Αλάιπζε νζφλεο Microsoft Internet Explorer 5.5 θαη άλσ. Χζηφζν, νη πξνηεηλφκελεο απαηηήζεηο είλαη: Ζιεθηξνληθφο ππνινγηζηήο κε επεμεξγαζηή ΡΗΗΗ 600MHz Αλάιπζε νζφλεο1024x768 Microsoft Internet Explorer 6.0 θαη άλσ Ζ πξφζβαζε ζηηο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο δελ απαηηεί ηελ εγθαηάζηαζε εηδηθνχ ινγηζκηθνχ, θαζψο φιεο νη ππεξεζίεο είλαη web-εθαξκνγέο. πλεπψο δελ ππάξρνπλ απαηηήζεηο φζνλ αθνξά ηνλ απνζεθεπηηθφ ρψξν ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή. 'Οιεο νη ηξάπεδεο δεκνζηεχνπλ ζηα internet banking sites ηνπο, φιεο

17 ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ελέξγεηεο πνπ απαηηνχληαη λα γίλνπλ απφ ηνπο ρξήζηεο ηνπο. (RAM,2004,120) 3.3: Σξφπνη πξφζβαζεο H πξφζβαζε ζηα ζπζηήκαηα e-banking κπνξεί λα γίλεη κέζσ κηαο πνηθηιίαο ηξφπσλ. O ηξφπνο απηφο εμαξηάηαη θαη επεξεάδεηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ πνιηηηθή αζθαιείαο πνπ αθνινπζεί ε ηξάπεδα. O πειάηεο ζπλήζσο δελ έρεη δπλαηφηεηα επηινγήο είδνπο πξφζβαζεο, αιιά πηνζεηεί ην είδνο πνπ ηνπ πξνζθέξεη ε ηξάπεδα ηνπ Κσδηθνί Υξεζηψλ (User Ids - PINS) H πην ζπλεζηζκέλε κέζνδνο πξφζβαζεο ζε e-banking πιαηθφξκεο είλαη n ρξήζε ελφο νλφκαηνο ρξήζηε (user name ή user-id) θαη κηαο κπζηηθήο αθνινπζίαο ραξαθηήξσλ πνπ είλαη o θσδηθφο ρξήζεο (password ή PIN). O ζπλδπαζκφο user-id θαη PIN είλαη ηερληθή πξφζβαζεο πξψηνπ επηπέδνπ. H κεγάιε απνδνρή απηνχ ηνπ είδνπο πξφζβαζεο νθείιεηαη ζηελ επθνιία ρξήζεο ηεο θαη ζηελ πξνζαξκνζηηθφηεηα ηεο ζηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα Φεθηαθά Πηζηνπνηεηηθά Έλαο ηξαπεδηθφο νξγαληζκφο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί θαη ζπζηήκαηα PKI 4 γηα λα πηζηνπνηεί ηνπο πειάηεο ηνπ ζηε ρξήζε ησλ δηθψλ ηνπ ειεθηξνληθψλ ηξαπεδηθψλ πξντφλησλ. Οη ηξάπεδεο κπνξνχλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηνχλ φιε ηελ ηερληθή ππνδνκή γηα λα παξέρνπλ ππεξεζίεο πηζηνπνίεζεο ζε πειάηεο ηνπο πνπ επηζπκνχλ λα δηελεξγνχλ εξγαζίεο κέζσ Internet κε άιιεο θπζηθέο νληφηεηεο ή γηα λα αλαγλσξίδνπλ ππαιιήινπο θαη εκπνξηθνχο ζπλεξγάηεο πνπ εηζέξρνληαη ζηα εζσηεξηθά ηεο ζπζηήκαηα. 'Έλα θαηάιιεια ζρεδηαζκέλν θαη ζπληεξνχκελν PKI πξέπεη λα παξέρεη ηθαλνπνηεηηθά κέζα γηα ηελ αλαγλψξηζε πειαηψλ δηακέζνπ αλνηρηψλ δηθηχσλ, φ- πσο ην Internet. πλδπάδνληαο κηα πνηθηιία απφ εμαξηήκαηα πιηθνχ, ζπζηήκαηα ινγηζκηθνχ, πνιηηηθέο, πξαθηηθέο θαη standards ην PKI παξέρεη πηζηνπνίεζε, αθεξαηφηεηα δεδνκέλσλ, άκπλεο απέλαληη ζε χπνπηεο δηεηζδχζεηο πειαηψλ θαη εκπηζηεπηηθφηεηα. Σν ζχζηεκα βαζίδεηαη ζε θξππηνγξάθεζε ελφο δεκφζηνπ 4 PKI: (Personal Key Identification),πξνζσπηθφ θιεηδί αλαγλψξηζεο

18 θιεηδηνχ ζηελ νπνία θάζε πειάηεο έρεη έλα δεπγάξη θιεηδηψλ - κηα κνλαδηθή ειεθηξνληθή ηηκή πνπ θαιείηαη δεκφζην θιεηδί θαη έλα καζεκαηηθά ζπζρεηηδφκελν ηδησηηθφ θιεηδί. Σν δεκφζην θιεηδί ρξεηάδεηαη ζε απηνχο πνπ απαηηνχλ λα πηζηνπνηήζνπλ ηελ ηαπηφηεηα ηνπ πειάηε. Σν ηδησηηθφ θιεηδί α- πνζεθεχεηαη ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ πειάηε ή ζε κηα μερσξηζηή ζπζθεπή φπσο κηα έμππλε θάξηα (smart card). ηαλ ην δεχγνο θιεηδηψλ δεκηνπξγείηαη κε ηζρπξνχο αιγφξηζκνπο θξππηνγξάθεζεο θαη κεηαβιεηέο, n πηζαλφηεηα λα πξνθχςεη ην ηδησηηθφ θιεηδί απφ ην δεκφζην είλαη εμαηξεηηθά απίζαλε. Σν ηδησηηθφ θιεηδί πξέπεη λα απνζεθεχεηαη σο θξππηνγξαθεκέλν θείκελν θαη λα πξνζηαηεχεηαη απφ έλα password ή ΡΗΝ. Σν ηδησηηθφ θιεηδί ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα δεκηνπξγήζεη έλαλ ειεθηξνληθφ αλαγλσξηζηή πνπ θαιείηαη ςεθηαθή ππνγξαθή θαη ε νπνία ηαπηνπνηεί κνλαδηθά ηνλ θάηνρν ηνπ ηδησηηθνχ θιεηδηνχ θαη κπνξεί κφλν λα πηζηνπνηεζεί κε ην αληίζηνηρν δεκφζην θιεηδί. Ζ αξρή πηζηνπνηεηηθνχ (certificate authority - CA), πνπ κπνξεί λα είλαη ε ίδηα ε ηξάπεδα ή έλαο αλεμάξηεηνο πάξνρνο, παίδεη ην ξφιν ηνπ θιεηδνθξάηνξα ζπλδένληαο κηα ςεθηαθή ππνγξαθή κε ην ηδηαίηεξν δεκφζην θιεηδί θαη ην α- ληίζηνηρν ηδησηηθφ θιεηδί πνπ αλήθεη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πξφζσπν ή ζχζηεκα. Ζ αξρή πηζηνπνηεηηθνχ εξεπλά ηελ ηαπηφηεηα ηνπ ρξήζηε, ζπλδένληαο ην ςεθηαθφ πηζηνπνηεηηθφ κε ην δηθφ ηεο ηδησηηθφ θιεηδί, ην νπνίν είλαη γλσζηφ σο θιεηδί ξίδαο. Κάζε θνξά πνπ ν πειάηεο εγθαζηζηά έλα ζχλδεζκν επηθνηλσλίαο κε ηελ ηξάπεδα, κηα ςεθηαθή ππνγξαθή κεηαδίδεηαη καδί κε ην ςεθηαθφ πηζηνπνηεηηθφ. Απηά ηα ειεθηξνληθά αλαγλσξηζηηθά επηηξέπνπλ ζηνλ Οξγαληζκφ λα θξίλεη φηη ην ςεθηαθφ πηζηνπνηεηηθφ είλαη έγθπξν, λα αλαγλσξίζεη ηνλ ρξήζηε σο πειάηε ηνπ θαη λα επηβεβαηψζεη φηη νη ζπλαιιαγέο πνπ θαηαρσξνχληαη ζην ζχζηεκα ηεο ηξάπεδαο εθηειέζηεθαλ απφ ηνλ πειάηε. Σν ηδησηηθφ θιεηδί ηνπ πειάηε ππάξρεη ειεθηξνληθά θαη κπνξεί λα αληηγξαθεί κέζα απφ έλα δίθηπν ηφζν εχθνια φζν θαη νπνηνδήπνηε άιιν ειεθηξνληθφ αξρείν. Αλ απηφ ραζεί ή ππνθιαπεί ν πειάηεο δελ κπνξεί λα είλαη πιένλ ζίγνπξνο φηη ηα κελχκαηα ηνπ παξακέλνπλ ηδησηηθά ή φηη θαθφβνπιεο ή εζθαικέλεο ζπλαιιαγέο ζα εθηειεζηνχλ. Οη ζπκθσλίεο κε ηνπο πειάηεο θαη ε εθπαίδεπζε ηνπο πξέπεη λα δίλνπλ έκθαζε ζηελ ζεκαζία ηεο αζθάιεηαο ηνπ ηδησηηθνχ θιεηδηνχ θαη ζηελ άκεζε δήισζε ηπρφλ ππνθινπήο ηνπ.(αγγειήο,2005,82)

19 3.3.3 Tokens Ζ ρξήζε ελφο token αληηπξνζσπεχεη ηελ πηζηνπνίεζε ρξεζηκνπνηψληαο «θάηη πνπ ν ρξήζηεο έρεη ζηελ θαηνρή ηνπ». πλήζσο, ην token είλαη ζπζθεπή πνπ ρξεζηκνπνηεί δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο δχν επηπέδσλ (two factor authentication), ζπκπιεξσκέλε απφ έλα θσδηθφ ρξήζεο (password) σο πξψην επίπεδν. Τπάξρνπλ πνιιά πξνλφκηα απφ ηε ρξήζε ησλ tokens. Ζ δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο δελ κπνξεί λα νινθιεξσζεί ρσξίο ε ζπζθεπή λα είλαη παξνχζα. Σα ζηαηηθά passwords ή νη βηνκεηξηθνί αλαγλσξηζηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ token πξνζθέξνπλ ηνπηθή ηαπηνπνίεζε ζηελ ίδηα ηελ ζπζθεπή. Απηή ε δηαδηθαζία βνεζά ζηελ απνθπγή κεηάδνζεο θνηλψλ κπζηηθψλ πάλσ ζε αλνηρηά δίθηπα φπσο ην Internet. Οη θπζηθέο ζπζθεπέο πνπ ζρεδηάδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπζηήκαηα πηζηνπνίεζεο έρνπλ δηαθνξεηηθέο δπλαηφηεηεο. Μεξηθέο ζρεδηάδνληαη κφλν γηα λα θξαηνχλ ηελ πιεξνθνξία πηζηνπνίεζεο, ελψ άιιεο είλαη ηθαλέο γηα πξφζβαζε πιεξνθνξίαο απφ βάζε δεδνκέλσλ. Πνιιά θπζηθά αληηθείκελα, φπσο δαρηπιίδηα, αιπζίδεο, ξνιφγηα, ηειέθσλα ή ρξεσζηηθέο θαη πηζησηηθέο θάξηεο κπνξνχλ λα πεξηέρνπλ ηζηπο πνπ παξάγνπλ θσδηθνχο ρξήζεο, θξαηνχλ ηα αλαγλσξηζηηθά ηνπ πειάηε ή επεμεξγάδνληαη πιεξνθνξία φηαλ έξρνληαη ζε επηθνηλσλία κε ππνινγηζηέο, αλαγλψζηεο θαξηψλ ή νπνηνδήπνηε άιιν ιήπηε. Tokens πνπ ελζσκαηψλνπλ ηζηπο ζε θάξηεο είλαη γλσζηά σο έμππλεο θάξηεο. Δηθφλα 2 Token κόλν κε OTP Δηθφλα3-Token κε πνιιέο εθαξκνγέο

20 Σα tokens πνπ παξάγνπλ passwords πξνζθέξνπλ κηα απνηειεζκαηηθή άκπλα απέλαληη ζηελ αλίρλεπζε θσδηθψλ, επεηδή παξάγνπλ έλα λέν password ζε θαζνξηζκέλα ρξνληθά δηαζηήκαηα (One Time Passwords - OTP) ή παξέρνπλ έλα κνλαδηθφ θσδηθφ ρξήζεο ζε απάληεζε ελφο κελχκαηνο απφθξηζεο απφ ηελ Σξάπεδα (Challenge - Response). Δπηπιένλ ηα tokens είλαη εχθνια ζηελ ρξήζε θαη ζρεηηθά θζελή ιχζε. Σα One Time Passwords tokens (εηθφλα 2) ρξεζηκνπνηνχληαη απφ κεγάιν αξηζκφ ηξαπεδηθψλ νξγαληζκψλ γηα ηελ πηζηνπνίεζε θπξίσο εηαηξηθψλ πειαηψλ. Καζψο ην θφζηνο ησλ tokens κεηψλεηαη ζηαδηαθά, νη Σξάπεδεο πηζαλά λα επηιέμνπλ ηελ πξνκήζεηα θαη ησλ ηδησηψλ πειαηψλ κε απηέο ηηο ζπζθεπέο, ζπλδπάδνληαο ηελ κε αληαιιαγή ησλ tokens πνπ δφζεθαλ ζε εηαηξηθνχο πειάηεο, κε tokens πνιιψλ εθαξκνγψλ (εηθφλα 3).(Αγγειήο,2005,85) Βηνκεηξηθή Έλαο βηνκεηξηθφο αλαγλσξηζηήο κεηξάεη έλα κνλαδηθφ θπζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ή ζπκπεξηθνξά ελφο αλζξψπνπ θαη ην ζπγθξίλεη κε έλα απνζεθεκέλν ςεθηαθφ πξφηππν γηα λα ηνλ πηζηνπνηήζεη. O βηνκεηξηθφο αλαγλσξηζηήο αληηπξνζσπεχεη ηελ πηζηνπνίεζε ρξεζηκνπνηψληαο «θάηη πνπ o ρξήζηεο είλαη» θαη κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί απφ πεγέο φπσο n θσλή ηνπ πειάηε, ηα δαθηπιηθά ηνπ απνηππψκαηα (εηθφλα 4), ηελ γεσκεηξία ηεο παιάκεο ή ηνπ πξνζψπνπ ηνπ, ηελ ίξηδα ηνπ καηηνχ ηνπ ή ηελ ππνγξαθή ηνπ πειάηε. H επηηπρία ηνπ βηνκεηξηθνχ αλαγλσξηζηή βαζίδεηαη ζηελ ηθαλφηεηα ζπζρέηηζεο ησλ ςεθηαθά απνζεθεπκέλσλ ραξαθηεξηζηηθψλ κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο ζπγθεθξηκέλνπ αλζξψπνπ κέζα απφ έλα νξηζκέλν πιεζπζκφ. Αλ θαη δελ ρξεζηκνπνηνχληαη πνιχ απφ ηξαπεδηθνχο νξγαληζκνχο γηα ηελ πηζηνπνίεζε πειαηψλ ηνπο, νη βηνκεηξηθνί αλαγλσξηζηέο ρξεζηκεχνπλ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο γηα ηνλ έιεγρν θπζηθήο πξφζβαζεο.(αγγειήο,2005,87) Δηθφλα 4-Βηνκεηξηθνί αλαγλώζηεο δαθηπιηθνύ απνηππώκαηνο

21 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΟΗ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΣΟΤ E-BANKING. 4.1: Τπεξεζίεο κέζσ Internet Banking. Σν internet banking απνηειεί ηε λαπαξρίδα ηνπ e-banking, φζνλ αθνξά ηελ πνηθηιία ησλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξεη. Οη ππεξεζίεο απηέο ρσξίδνληαη ζε ηέζζεξηο κεγάιεο δηαθξηηέο θαηεγνξίεο: Οηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο Πιεξνθνξηαθέο ζπλαιιαγέο Αηηήζεηο Άιιεο ππεξεζίεο 4.1.1: Οηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο Οη νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο θαιχπηνπλ φιε ηελ γθάκα ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ κπνξεί λα θάλεη o ζπλαιιαζζφκελνο θαη ζε ηακείν ηεο Σξάπεδαο. Οη ζπλαιιαγέο απηέο αθνξνχλ ελδνηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο, φπσο κεηαθνξέο θεθαιαίσλ, πιεξσκή θαξηψλ θαη δαλείσλ, ζπλαιιαγέο πνπ πινπνηνχληαη χζηεξα απφ δηκεξείο ζπκθσλίεο ηεο ηξάπεδαο κε Σξίην Οξγαληζκφ, φπσο πιεξσκέο ινγαξηαζκψλ εηαηξεηψλ ζηαζεξήο θαη θηλεηήο ηειεθσλίαο θαη ζπλαιιαγέο πνπ πινπνηνχληαη ζηα πιαίζηα δηαηξαπεδηθψλ ζπζηεκάησλ, θπξίσο ηεο ΓΗΑ ΑΔ, αιιά θαη άιισλ φπσο ην ζχζηεκα «ΔΡΜΖ». Αλαθνξηθά νη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνληαη είλαη: Μεηαθνξέο εληφο ηξάπεδαο: Οη κεηαθνξέο θεθαιαίσλ εληφο ηξάπεδαο, δηαθξίλνληαη ζε κεηαθνξέο ζε ινγαξηαζκφ ηδίνπ θαη ζε κεηαθνξέο ζε ινγαξηαζκφ ηξίηνπ. Δκβάζκαηα Δζσηεξηθνχ: Ζ πιεηνςεθία ησλ εκβαζκάησλ εζσηεξηθνχ ζε λφκηζκα επξψ δηεθπεξαηψλεηαη κέζσ ηνπ δηαηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο DIASTRANSFER. ην ζχζηεκα απηφ ζπκκεηέρνπλ ζρεδφλ φιεο νη εγρψξηεο Σξάπεδεο, πιελ ειάρηζησλ εμαηξέζεσλ φπσο ε ΑΓΡΟΣΗΚΖ Σξάπεδα

22 Δκβάζκαηα Δμσηεξηθνχ: Δκβάζκαηα πνπ απνζηέιινληαη ζε ηξάπεδεο εμσηεξηθνχ απνζηέιινληαη κε ηε κνξθή SWIFT 5 θαη ζπλήζσο εθηεινχληαη κεηά ηελ πάξνδν αξθεηψλ εξγάζηκσλ εκεξψλ. Πιεξσκέο Γαλείσλ: Ζ πιεξσκή δαλείνπ νπζηαζηηθά είλαη ζπλαιιαγή κεηαθνξάο εληφο ηξάπεδαο θαη φπσο ζηηο ινηπέο ησλ πεξηπηψζεσλ κεηαθνξέο εληφο ηξάπεδαο εθηειείηαη άκεζα(on-line). Έιεγρνο θαη πιεξσκή πηζησηηθψλ θαξηψλ: Μηα απφ ηηο ρξεζηκφηεξεο ππεξεζίεο ηνπ e-banking είλαη ε δπλαηφηεηα ειέγρνπ ησλ πηζησηηθψλ θαξηψλ ηνπ ρξήζηε. πγθεθξηκέλα, παξέρεηαη δπλαηφηεηα εξψηεζεο ππνινίπνπ, ελψ ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ν ρξήζηεο κπνξεί λα δεη ηηο θηλήζεηο ηεο πηζησηηθήο ηνπ θάξηαο. Πιεξσκέο Γεκνζίνπ: Πνιιέο ππνρξεψζεηο ελφο πειάηε έλαληη ηνπ Γεκνζίνπ, κπνξνχλ λα νινθιεξψλνληαη κέζσ ηνπ e-banking. Οη πεξηζζφηεξεο εμ απηψλ δηεθπεξαηψλνληαη κέζσ ηνπ δηαηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο DIASDEBIT. Οη πιεξσκέο Γεκνζίνπ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ην παθέην ησλ ειεθηξνληθψλ πιεξσκψλ, θαζηζηψληαο ην πνιχ ειθπζηηθφ γηα αξθεηέο νκάδεο επαγγεικαηηψλ ζηελ ρψξα καο. Οη ζπλεζέζηεξεο πιεξσκέο δεκνζίνπ κέζσ ηνπ e-banking είλαη: Πιεξσκέο ΦΠΑ: H πιεξσκή ηνπ Φφξνπ Πξνζηηζέκελεο Αμίαο (ΦΠΑ) γίλεηαη απνθιεηζηηθά κέζσ ηξαπεδψλ. O ππφρξενο πξέπεη πξψηα λα έρεη θάλεη ηελ πεξηνδηθή δήισζε ΦΠΑ κέζσ ηνπ ηζηνηφπνπ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ θαη ζηελ ζπλέρεηα λα ηειέζεη ηελ αληίζηνηρε πιεξσκή ζηελ Σξάπεδα. ε πεξίπησζε πνπ δελ έρεη γίλεη δήισζε ζην taxisnet, n πιεξσκή ΦΠΑ επηζηξέθεηαη ζηνλ νθεηιέηε. Δξγνδνηηθέο εηζθνξέο ΗΚΑ. Αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο ΣΔΒΔ. Δίζπξαμε θφξνπ εηζνδήκαηνο Φπζηθψλ πξνζψπσλ. Σέιε θπθινθνξίαο. 5 SWIFT: Μνξθή ηαρείαο απνζηνιήο εκβαζκάησλ