ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ"

Transcript

1 ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ Νικόλαος Κ. Γατσέλης Λέκτορας Παθολογίας Παθολογική Κλινική & Ομώνυμο Ερευνητικό Εργαστήριο Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

2

3 Ορισμός Η ενδοκαρδίτιδα χαρακτηρίζεται παθολογοανατομικά από την εκβλάστηση, μία βλάβη που είναι αποτέλεσμα εναπόθεσης αιμομεταλίων και ινικής στην ενδοθηλιακή επιφάνεια της καρδιάς Η πιο κοινή αιτία είναι η λοίμωξη (βακτήρια, ρικέτσιες, χλαμύδια, μύκητες) Οι βαλδίδες της καρδιάς είναι η συνήθης περιοχή της εκβλάστησης, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συμβεί και σε άλλα μέρη του ενδοκαρδίου Η προσβολή εξωκαρδιακών ενδοαγγειακών περιοχών με τα ίδια κλινικά συμπτώματα της ενδοκαρδίτιδας καλείται ενδαρτηρίτιδα

4 Ορισμός Διακρίνεται σε οξεία και υποξεία, ανάλογα απο τη διάρκεια των συμπτωμάτων προ της αναζήτησης ιατρικής βοηθειας (προόκειται για αυθαίρετο ορισμό). Λόγω της μη ορθής χρήσης των αντιβιοτικών υπάρχει αύξηση της συχνότητας περιπτώσεων υποξείας ενδοκαρδίτιδας

5

6 Παθογένεια Η ενδοκαρδίτιδα είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ: 1. παραγόντων του ξενιστή που προδιαθέτουν το ενδοθήλιο για λοιμώξεις 2. συνθηκών που οδηγούν σε περιστασιακή βακτηριαιμία 3. της λοιμογόνου ικανότητας και του ιστικού τροπισμού των κυκλοφορούντων βακτηρίων

7 Παθογένεια - Ξενιστής συχνότητα στους ηλικιωμένους λόγω υποκείμενων καρδιακών βλαβών (π.χ. εκφυλιστικές καρδιακές βλάβες & προσθετικές καρδιακές βαλβίδες) και συνθηκών που μπορεί να οδηγήσουν σε παροδική βακτηριαιμία (π.χ. ουρολογικές επεμβάσεις, νόσοι του παχέος εντέρου, ενδαγγειακοί καθετηριαμσοί) χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών

8 Παθογένεια - Ξενιστής Η βλάβη/απογύμνωση του ενδοθηλίου συνεπάγεται ενεργοποίηση του μηχανισμού πήξης Ορισμένοι τύποι καρδιακής νόσου προκαλούν μεγάλη ταχύτητα ροής μεταξύ κοιλοτήτων με υψηλή κλίση πίεσης (αορτική & μιτροειδική ανεπάρκεια, μεσοκοιλιακή επικοινωνία) ή δημιουργούν κλίση πίεσης μεταξύ ενός στενωμένου στομίου (αορτική στένωση) Η υψηλή ταχύτητα συνεπάγεται στροβιλώδη ροή αίματος περιφερικά της κλίσης πίεσης και αυτό οδηγεί καταστροφή του ενδοκαρδιακού και βαλβιδικού ενδοθηλίου

9 Παθογένεια - Ξενιστής Στην επιφάνεια της ενδοθηλιακής βλάβης προσκολλώνται τα αιμομετάλια και εναποτίθεται ινική. Κατά τη διαδικασία αυτή παράγεται ένας μη σηπτικός θρόμβος (μη βακτηριακή θρομβωτική ενδοκαρδίτιδα). Η μη βακτηριακή θρομβωτική ενδοκαρδίτιδα μπορεί να δημιουργήσει άσηπτα έμφρακτα σε περιφερικά όργανα

10 Παθογένεια - Ξενιστής Η μη βακτηριακή θρομβωτική ενδοκαρδίτιδα αποτελεί το αρχικό σημείο προσκόλλησης και πολλαπλασιασμού για πολλούς μικροοργανισμούς οι οποίοι εισέρχονται στην κυκλοφορία

11 Παθογένεια - Ξενιστής Προϋπάρχουσες καρδιακές βλάβες αναγνωρίζονται στο 3/4 περίπου των ασθενών με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα: - Πρόπτωση μιτροειδούς - Εκφυλιστική καρδιακή νόσος - Κληρονομική καρδιακή νόσος - Ρευματική καρδιακή νόσος - Προσθεστική καρδιακή βαλβίδα

12 Παθογένεια - Ξενιστής PREDISPOSING CONDITIONS ASSOCIATED WITH INCREASED RISK OF ENDOCARDITIS More Common Mitral valve prolapse with murmur Less Common Rheumatic heart disease Degenerative valvular disease Hypertrophic obstructive cardiomyopathy Intravenous drug use [*] Prosthetic valve [*] Pulmonary-systemic shunts [*] Congenital abnormalities (valvular or septal defect) * Indicates lesions with highest risk for endocarditis. Coarctation of the aorta Previous endocarditis [*] Complex cyanotic congenital heart disease [*]

13 Παθογένεια - Ξενιστής ΠΡΟΠΤΩΣΗ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ Η προπτωση μιτροειδους ειναι η πιο συχνη υποκειμενη καρδιακη νοσος στη ΛΕ, αφου ο επιπολασμος της στο γενικο πληθυσμο είναι 4% Η προπτωση μιτροειδους αποτελει προδιαθεσικο παραγοντα μονο οταν υπαρχει παχυνση των γλωχινων ή ανεπαρκεια, οπότε ο κινδυνος ΛΕ αυξανει 10Χ συγκριτικα με το γενικο πληθυσμο

14 Παθογένεια - Ξενιστής ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΒΑΛΒΙΔΕΣ Οι προσθετικες βαλβιδες αποτελουν σημαντικο παραγοντα κινδυνου > βαλβιδες εμφυτευονται ετησιως, στις οποιες 1-4% αναπυσσεται ΛΕ το πρωτο ετος και επειτα ο κινδυνος μειωνεται στο 0.8% ετησίως Οι μηχανικές προσθετικες βαλβιδες ειναι πιο επιρρεπης για ΛΕ το πρώτο ετος, αλλα μετα το 1ο ετος ειναι συχνοτερη στις βιοπροσθετικες βαλβιδες, οποτε ο κινδυνος εξισωνεται

15 Εκφύλιση Ασβέστωση ΑΒ

16 Ασβέστωση στένωση Διγλώχινας ΑΒ

17 Ρευµατική στ ΑΒ

18 Παθογένεια Παροδική Βακτηριαιμία Συχνό αποτέλεσμα τραύματος στο δέρμα ή τους βλεννογόνους, περιοχές που είναι φυσιολογικά αποικισμένες από την ενδογενή μικροβιακή χλωρίδα. Χαρακτηρίζεται από χαμηλό αριθμό μικροοργανισμών και πολύ μικρή διάρκεια (15-30 min) Σημεία με πλούσια ενδογενή χλωρίδα: - πτυχές των ούλων - στοματοφάρυγγας - τελικός ειλεός - παχύ έντερο - τελική μοίρα ουρήθρας - κόλπος

19 Παθογένεια Παροδική Βακτηριαιμία Η βακτηριαιμια μπορει να ειναι επακολουθο ορισμενων ιατρικων ή χειρουργικων παρεμβασεων που τραυματιζουν το δερμα ή τις βλεννογονους: Οδοντικες επεμβασεις Αμυγδαλεκτομη, Βρογχοσκοπηση Επεμβαση προστατη, Διαστολη ουρηθρας, Κυστεοσκοπηση Διαστολη οισοφαγου, Σκληροθεραπεια κιρσων οισοφαγου, Χειρουργειο χοληφορων, ERCP, Ενδοσκόπηση πεπτικου με ή χωρις βιοψια

20 Παθογενεια Λοιμογονοι Μικροοργανισμοι Η συχνοτητα με την οποια ενας παθογονος μικροοργανισμος μπορει να προκαλεσει ενδοκαρδιτιδα εξαρταται 1. απο το ποσο συχνα μπορει να εισελθει στην κυκλοφορια 2. απο τη δυνατοτητα να επιβιωσει εντος της κυκλοφοριας και να προσκολληθει σε συστατικα μη βακτηριακης θρομβωτικης ενδοκαρδιτιδας, ακαλυπτη υπενδοθηλιακη επιφανεια ή στην ενδοθηλιακη επιφανεια καθαυτη.

21 Παθογενεια Λοιμογονοι Μικροοργανισμοι Φυσιολογικη Βαλβιδα Προσθετικη Βαλβιδα Ενδοκαρδίτιδα IVDU Πρώιμη Οψιμη IVDU σε Στρεπτοκοκκοι 50 Πηκταση (-) σταφυλοκκοι S. aureus 57 Εντεροκοκκοι 10 S. aureus Στρεπτοκοκκοι 13 S. aureus 20 Gm (-) βακιλλοι Gm (-) βακιλλοι 8 HACEK 5 Μυκητες 13 5 Εντεροκοκκοι 7 Διαφορα 10 Στρεπτοκοκκοι 9 36 Μυκητες 5 (-) 5 Διφθεροειδή 9 3 Πολυμικροβιακη 5 Διαφορα 4 5 (-) 5

22 Παθογενεια Στρεπτοκοκκοι Οι στρεπτόκοκκοι είναι Gram (+) κόκκοι. Με βάση τις αιμολυτικές τους ιδιότητες σε αιματούχο αγαρόζη διακρίνονται: - α-αιμολυτικούς: ατελή ζώνη αιμόλυσης πρασινωπού χρώματος - β-αιμολυτικούς: πλήρη ζώνη αιμόλυσης - γ-αιμολυτικούς: δεν έχουν αιμολυτικές ιδιότητες

23 Παθογενεια Στρεπτοκοκκοι Πραζινίζοντες στρεπτοκοκκοι: Προκειται για τους πιο συχνους στρεπτοκοκκους που εμπλεκονται στη ΛΕ φυσικών βαλβίδων. Αποτελουν μερος της φυσιολογικης χλωριδας του στοματοφαρυγγα. Streptococcus sanguis, Streptococcus mutans, Streptococcus mitis β-αιμολυτικοι στρεπτοκοκκοι της ομαδας Β: Μερος της φυσιολογικης χλωριδας του στοματοφαρυγγα & του ουροποιητικου, προσβαλουν ασθενείς με κιρρωση, σακχαρωδη διαβητη, IVDU Streptococcus bovis (ομάδας D): συσχετιση με νεοπλασία παχέος εντέρου

24 Παθογενεια S. aureus Οξεια κλινικη πορεια με ταχεια εξελιξη 12% των ατομων με βακτηριαιμια απο S. aureus εχουν ενδοκαρδιτιδα, οποτε ειναι απαραιτητο να γινεται παντοτε αποκλεισμος με διοισοφαγειο υπερηχογραφημα καρδιας

25 Παθογενεια Μυκητιασικη Ενδοκαρδιτιδα Δυσκολια στη διαγνωση & αντιμετωπιση Σε ασθενεις με: - IVDU - προσφατο καρδιακο χειρουργειο, - παρατεταμενη χρηση ενδοφλεβιων καθετηρων (παρεντερικη διατροφη) Aspergillus and Candida species Πολυ υψηλη θνητοτητα Αναγκαια η αντικατασταση βαλβιδας

26 Παθογενεια Ενδοκαρδιτιδα προσθετικων βαλβιδων Διακρινεται σε 3 κατηγοριες Πρωιμη (<2 μηνες απο το χειρουργειο) Ενδιαμεση (2-12 μηνες) Καθυστερημενη (<12 μηνες) Σταφυλοκοκκοι κυριαρχουν στην πρωιμη περιοδο και η μολυνση συμβαινει κατα την περιεγχειρητικη περιοδο Μετα την παροδο του 1ου ετους οι υπευθυνοι μικροοργανισμοι ειναι παρομοιοι με τη ΛΕ φυσικων βαλβιδων της κοινοτητας

27 Παθογενεια Ενδοκαρδιτιδα προσθετικων βαλβιδων

28 Παθογενεια Λοιμογονοι Μικροοργανισμοι Ενδοκαρδιτιδα κοινοτητας και μηχρηστες ναρκωτικων Υποκειμενη βλαβη γαστρεντερικου α-αιμολυτικοι στρεπτοκοκκοι (S. mitis, S. sanguis, S. mutans, S. intermedius) εντεροκοκκοι S. bovis εντεροκοκκοι Δυσκολα καλλιεργουμενοι μικροοργανισμοι IVDU Μεγαλες εκβλαστησεις HACEK (Haemophilus, Actinobacillus, Cardiobacterium, Eikenella, Kingella) S. aureus, μυκητες μυκητες, H. parainfluenzae Προσθετικες βαλβιδες Πηκταση (-) σταφυλοκοκκος

29 Παθογενεια Δημιουργια της εκβλαστησης Vegetations (arrows) due to viridans streptococcal endocarditis involving the mitral valve.

30 Κλινικές εκδηλώσεις 1. της λοιμωξης της βαλβιδας 2. των εμβολων που δημιουργουνται απο τα αποσπωμενα τμηματα της εκβλαστησης 3. επιπλοκων της αιματογενους διασπορας της λοιμωξης 4. ανοσιακης απαντησης στη λοιμωξη υπο τη μορφη ανοσοσυμπλεγματικης αγγειιτιδας

31 Κλινικες εκδηλωσεις Τα συμπτωματα αρχιζουν 2 εβδομαδες μετα την αρχικη βακτηριαιμια Οξεία vs Χρονία Συστηματικες εκδηλωσεις: πυρετος, νυκτερινες εφιδρωσεις, αρθραλγιες, μυαλγιες, απωλεια βαρους, σπληνομεγαλια Ο πυρετος μπορει να απουσιαζει σε ορισμενες περιπτωσεις οπως π.χ. ηλικιωμενα, εξασθενημενα ατομα, νεφρικη, καρδιακη ανεπαρκεια, ληψη αντιπυρετικων ή αντιβιοτικών

32 Κλινικες εκδηλωσεις Γενικά / Μη-ειδικά συμπτωματα Κοπωση, καχουχια, απωλεια βαρους 50% μυοσκελετικα συμπτωματα κυμαινομενα απο διαχυτες μυαλγιες εως αρθριτιδα 5-10% χαμηλη οσφυαλγια ακομα και επι απουσιας σπονδυλοδισκιτιδας IVDU παραπονιουνται για πλευριτικου τυπου αλγους μιας και η ενδοκαρδιτιδα της τλιγλωχινας μιμειται εικονα πνευμονιας Η νοσοκομειακη ΛΕ μπορει να εχει λανθανουσα κλινικη εικονα και απαιτει υψηλο δεικτη υποψιας

33 Κλινικες εκδηλωσεις Καρδιακες εκδηλωσεις: Φυσηματα βαλβιδικης ανεπαρκειας ως αποτελεσμα κατεστραμμενης ή παραμορφωμενης βαλβιδας ή βαλβιδικης στενωσης λογω του μεγεθους της εκβλαστησης Αποστημα δακτυλιου της βαλβιδας λογω τοπικης επεκτασης της λοιμωξης: εμμονη εμπυρετου παρα την αντιβιοτικη θεραπεια κολποκοιλιακος αποκλεισμος λογω καταστροφης του ερεθισματαγωγου συστηματος περικαρδιτιδα αιμοπερικαρδιο

34 Κλινικες εκδηλωσεις Καρδιακες εκδηλωσεις: Εμφραγμα του μυοκαρδιου απο εμβολη των στεφανιαων αγγειων Αποστημα μυοκαρδιου λογω της βακτηριαιμίας Διαχυτη μυοκαρδιτιδα λογω ανοσοσυμπλεγματικης αγγειτιδας Συμφορητική καρδιακή ανεπαρκεια στο 60% των ασθενων λογω βαλβιδικης ή μυοκαρδιακης βλαβης

35 Κλινικες εκδηλωσεις Καρδιακες εκδηλωσεις: Συμφορητική καρδιακή ανεπαρκεια στο 60% των ασθενων λογω βαλβιδικης ή μυοκαρδιακης βλαβης μπορεί να εξελιχθει δραματικα σε ασθενεις λογω αιφνιδιας ρηξης των τενοντιων χορδων της μιτροειδους βαλβιδας, ή απο αποφραξη της βαλβιδας λογω υπερμεγεθους εκβλαστησης, απο αιφνιδια ενδοκαρδιακη επικοινωνια λογω σηραγγοποιησης ή αποκολλησης προσθετικης καρδιακης βαλβιδας

36

37 Κλινικες εκδηλωσεις Εξωκαρδιακες εκδηλωσεις: Εμβολικα επεισοδια που εχει ως αποτελεσμα εμφρακτα σε αρκετα οργανα οπως πνευμονας, εγκεφαλος, σπληνας, νεφροι Πυωδεις επιπλοκες: αποστηματα, σηπτικα εμφρακτα, επιμολυσμενα μυκωτικα ανευρυσματα Ανοσολογικες αντιδρασεις: σπειραματονεφριτιδα, ασηπτη μηνιγγιτιδα, πολυαρθριτιδα, αγγειακες βλαβες

38 Κλινικες εκδηλωσεις Εξωκαρδιακες εκδηλωσεις: Εμβολικα επεισοδια: Έμβολα μπορει να δημιουργηθουν οποιαδηποτε στιγμη κατα τη διαρκεια της νοσου, αν και η συχνοτητα των εμβολων μειωνεται καθως η εκβλαστηση θεραπευεται Είναι συχνότερα σε ενδοκαρδίτιδα απο ισχυρους λοιμογονους μικροοργανισμους όπως S. aureus

39

40

41

42

43

44 Κλινικες εκδηλωσεις Το δερμα και οι ονυχες πρεπει να εξεταζονται προσεκτικα για εμβολικα φαινομενα οπως πετεχειες, οζίδια Osler, βλαβες Janeway Σπανιες κλινικες εκδηλωσεις αλλα ιδιαιτερα βοηθητικα διαγνωστικα ευρηματα Πετεχειες εμφανιζονται συνηθως στο σκληρο χιτωνα του οφθαλμου, στην υπερωα και στα ακρα

45 Κλινικες εκδηλωσεις Οζίδια Osler Τα οζιδια Osler ειναι μικρα επωδυνα οζιδια κυριες στις παλαμιαιες και πελματιαιες επιφανειες των δακτυλων Θεωρουνται ανοσολογικα φαινομενα χωρις να αποκλειεται να ξεκινουν ως μικροεμβολα

46

47 Κλινικες εκδηλωσεις Βλαβες Janeway Αιμορραγικες ανωδυνες κηλιδες κυριως στα πελματα και τις παλαμες. Προκειται για εμβολικες εκδηλωσεις.

48

49 Κλινικες εκδηλωσεις Υπονυχιες αιμορραγιες Γραμμοειδεις, καφεερυθρου χρωματος αλλοιωσεις στην κοιτη των ονυχων

50

51 Πετεχειες σε ΛΕ

52

53

54

55

56 Κλινικες εκδηλωσεις Αντικειμενικη εξεταση Βυθοσκοπηση για ελεγχο για κηλιδες Roth, χοριοαμφιβληστροειδιτιδα, ενδοφθαλμιτιδα Προσεκτικη εξεταση της καρδιας για φυσηματα ή ευρήματα καρδιακης ανεπαρκειας Εξεταση της κοιλιας για σπληνομεγαλία Λεπτομερης νευρολογικη εξεταση για εστιακη νευρολογικη σημειολογια

57

58 Κλινικες εκδηλωσεις Ενδοκαρδίτιδα σε IVDU 30Χ συχνότερα συγκριτικα με το γενικο πληθυσμο H νοσος ειναι οξεια Προσβαλλεται η υγιης τριγλωχινα βαλβιδα (78%), επειτα η μιτροειδης (24%) και τελος η αορτικη (4%) Στο 20% προσβαλλονται >1 βαλβιδες Απουσιαζουν τα φυσηματα και η καρδιακη ανεπαρκεια Σηπτικες πνευμονικες επιπλοκες στο 75% Κυριο παθογονο: Χρυσιζων σταφυλοκοκκος Συχνα πολυμικροβιακες

59

60

61 Κλινικες εκδηλωσεις Νοσοκομειακη Ενδοκαρδιτιδα Ορίζεται ως η ενδοκαρδιτιδα που ειναι αποτελεσμα παρεμβασεων εντος του νοσοκομειακου χωρου, τουλαχιστον 4 εβδομαδες προ της εναρξης των συμπτωματων Προκειται για ηλικιωμενα ατομα με προϋπαρχουδα καρδιακη βλαβη Ο σημαντικοτερος προδιαθεσικος παραγοντας ειναι η προσθετικη βαλβιδα Ο πιο σημαντικος παραγοντας για την εναρξη της βακτηριαιμιας ειναι η χρηση ενδοαγγειακων γραμμων (ενδοβλέβιοι καθετηρες, γραμμες παρεντερικης διατροφης, βηματοδοτες, γραμμες αιμοδιυλισης) Συχνοτερο αιτιο ο S. aureus με αυξημενη αντιβιοτικη αντοχη (MRSA, VISA, VRSA)

62 Κλινικες εκδηλωσεις Ηλεκτροκαρδιογραφικα Ευρηματα Διαταραχές αγωγιμότητας στο 10-20% των ασθενων με ενδοκαρδιτιδα Παραταση PR έως πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός Έμφραγμα Περικαρδίτιδα

63

64

65

66

67 Κλινικες εκδηλωσεις Εργαστηριακα Ευρηματα Αυξημενοι δεικτες φλεγμονης (ΤΚΕ, λευκα, CRP) Προοδευτικα αναιμια χρονιας νοσου Πρωτεϊνουρια & Μικροσκοπικη αιματουρια Ρευματοειδης παραγοντας

68

69 Διαγνωση Η οριστικη διαγνωση εξαρταται απο τη μικροβιολογικη ή ιστολογικη επαληθευση της λοιμωξης σε δειγμα που λαμβανεται κατα τη διαρκεια του χειρουργειου ή κατα τη νεκροτομη ή οταν αρτηριακο εμβολο αφαιρειται χειρουργικα

70 Διαγνωση Σε καθε αλλη περιπτωση η διαγνωση τεκμηριωνεται με την ανευρεση: 1. χαρακτηριστικης εκβλαστησης, αποστηματος του δακτυλιου της βαλβιδας, ή αποκολλησης νεας προσθετικης βαλβιδας με τη βοηθεια του υπερηχογραφηματος καρδιας 2. ενδαγγειακης λοιμωξης αποδεδειγμενης με ληψη πολλαπλων καλλιεργειων αιματος ανα τακτα χρονικα διαστηματα, οι οποιες καλλιεργειες ειναι θετικες για μικροοργανισμους που προκαλουν ενδοκαρδιτιδα

71 Διαγνωση Τροποποιημενα κριτηρια Duke Ευαισθησια % Ειδικοτητα %

72

73

74

75 Διαγνωση Μικροβιολογικος Ελεγχος Η απομονωση παθογονου μικροοργανισμου απο πολλαπλες καλλιεργειες αιματος, οι οποιες λαμβανονται σε συγκεκριμενη χρονικη περιοδο, ειναι σημαντικη οχι μονο για τη πιστοποιηση της διαγνωσης της ενδοκαρδιτιδας, αλλα επισης για τον καθορισμο του καταλληλου αντιβιοτικου σχηματος. Η βακτηριαιμια στην ενδοκαρδιτιδα ειναι σταθερη ανεξαρτητως του υψους της θερμοκρασιας.

76 Διαγνωση Μικροβιολογικος Ελεγχος

77 Διαγνωση Μικροβιολογικος Ελεγχος Ποσοστό <5% των ασθενών με ενδοκαρδίτιδα εμφανιζει στειρες καλλιεργειες αιματος, εφοσον εφαρμοζεται η καταλληλη μεθοδολογια. Θα πρεπει να λαμβανονται 3-6 δειγματα αιματος με μεσοδιαστημα τουλαχιστον 1 ωρας.

78 Διαγνωση Μικροβιολογικος Ελεγχος Τα βραδεως αναπτυσσομενα μικροβια: HACEK, Neisseria, Brucella, Legionella, μυκητες χλαμυδια, Bartonella, Coxiella burnetii, ρικέτσιες είναι δυνατον να συνδυαζονται με αρνητικες αιμοκαλλιεργειες, ακομα και παρα τη μη ληψη αντιβιοτικων.

79 Διαγνωση Μικροβιολογικος Ελεγχος ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΠΩΑΣΗΣ 21 ΗΜΕΡΩΝ Επι υποψιας για βραδεως αναπτυσσομενα βακτηρια και μυκητες το εργαστηριο μικροβιολογιας πρεπει να ενημερωνεται για τη χρησιμοποιηση της καλυτερης μεθοδου, ωστε να απομονωθουν τετοιοι μικροοργανισμοι, οι οποιοι μπορει να χρηζουν μεγαλυτερου χρονου επωασης (εως και 3 εβδομαδες) ή ειδικου μεσου αναπτυξης.

80 Διαγνωση Μικροβιολογικος Ελεγχος ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Ορολογικος ελεγχος ειναι απαραιτητος για τη διαγνωση της ενδοκαρδιτιδας που προκαλειται απο Chlamydia psittaci, Chlamydia trachomatis, Coxiella burnetti, Brucella

81 Διαγνωση Ερωτησεις απο το ιστορικο Ζωα φαρμας Μη παστεριωμενο γαλα Coxiella Burnetii Brucella Γατες Bartonella henselae Επαφη με πτηνα Chlamydia psittaci

82 Διαγνωση Απεικονιστικος ελεγχος Το υπερηχογραφημα καρδιας μπορει να αναδειξει: εκβλαστησεις στις βαλβιδες, δορυφορες εκβλαστησεις, ασταθεις βαλβιδες, ρηξη τενοντιων χορδων, περιβαλβιδικα αποστηματα, επικοινωνιες, διατρηση βαλβιδων, μυκωτικα ανευρυσματα Διαθωρακικο vs Διοισοφαγειο

83

84

85

86

87

88

89 Αντιβιοτικη Θεραπεια Αρχες Η αποτελεσματικη αντιμικροβιακη θεραπεια για την ενδοκαρδιτιδα απαιτει αναγνωριση του παθογονου και εκτιμηση της ευαισθησιας του στα διαφορα αντιμικροβιακα Σε βαρεια ασθενεις που κινδυνευουν να πεθανουν η εμπειρικη αντιβιοτικη θεραπεια θα πρεπει να αρχιζει το συντομοτερο δυνατον μετα τη ληψη καλλιεργειων αιματος Η εμπειρικη θεραπεια στοχευει στα πιο πιθανα παθογονα στο συγκεριμενο κλινικο περιβαλλον

90 Αντιβιοτικη Θεραπεια Αρχες Η εκριζωση των μικροβιων απαιτει βακτηριοκτονο δραση των αντιβιοτικων Εαν το παθογονο δεν μπορει να εξαληφθει εντελως με την αντιμικροβιακη αγωγη (ο ασθενης παρουσιαζει υποτροπη ή η βακτηριαμια επιμενει), οι εκβλαστησεις θα πρεπει να αφαιρεθουν χειρουργικα Οι δοσεις των αντιμικροβιακων φαρμακων πρεπει να ειναι υψηλες, ωστε να επιτευχθουν υψηλες συγκεντρωσεις στο αιμα και να διευκολυνθει η παθητικη διαχυση στο βαθος της εκβλαστησης

91 Αντιβιοτικη Θεραπεια Αρχες Περισσοτερο απο το 90% του μικροβιακου πληθυσμου της εκβλαστησης ειναι μη αναπτυσσομενο και μεταβολικα ανενεργο. Η διαρκεια της αντιμικροβιακης αγωγης πρεπει να ειναι παρατεταμενη ωστε να εκριζωθει πληρως το παθογονο απο την εκβλαστηση (6 εβδομαδες) Η δοσολογια πρεπει να ειναι αρκετα συχνη ωστε να προφυλασσει απο αναπτυξη μικροβιων στα μεσοδιαστηματα αναμεσα στις δοσεις

92 Χειρουργικη Θεραπεια Ενδείξεις 1. Εξελισσόμενη ή ανθιστάμενη καρδιακή ανεπάρκεια δευτερογενής της βαλβιδικής δυσλειτουργίας 2. Πολλαπλα κλινικως σημαντικα σηπτικα εμβολα παρα την αντιβιοτικη θεραπεια δυο εβδομαδων 3. Στις λοιμωξεις απο ειδικους μικροοργανισμους που σπανιως ανταποκρινονται στη θεραπεια, οπως μυκητες, βρουκελλα 4. Σε περίπτωση αποστήματος βαλβιδικου δακτυλιου ενδειξεις χειρουργικης επεμβασης αποτελουν ο κολποκοιλιακος αποκλεισμος, επεκταση λοιμωξης, αποκολληση ενδοπροθεσης, καρδιακη ανεπαρκεια 5. Εμμενουσα λοιμωξη μη ανταποκρινομενη στα αντιβιοτικα 6. Ενδοθωρακικα, ενδοκοιλιακα ή περιφερικα μυκωτικα ανευρυσματα συνηθως χρειαζονται χειρουργικη εκτομη

93

94 Ανταποκριση στη θεραπεια Εφόσον ο ασθενης λαμβανει την καταλληλη αντιβιοτικη θεραπεια, αισθανεται καλυτερα και η θερμοκρασια επανερχεται στα φυσιολογικα ορια μεσα σε 2 εως 5 μερες. Το μεγεθος της εκβλαστησης στο υπερηχογραφημα πρεπει να σταθεροποιειται ή να μικραινει ΤΚΕ, νεφρικη λειτουργια, αναιμια ισως χρειαστουν εβδομαδες ή και μηνες για να βελτιωθουν Οι καλλιέργειες αίματος οσον αφορα το στρεπτοκοκκο και τον εντεροκοκκο καθιστανται στειρες 1-2 μερες μετα την εναρξη αγωγης και στην περιπτωση του S. aureus μετά από 3-5 ημέρες Παρακολουθηση επιπεδων βανκομυκινης, αμινογλυκοσιδης στον ορο Οι καλλιεργειες αιματος θα πρεπει να επαναλαβανονται ανα 2 έως 4 εβδομαδες μετα την ολοκληρωση της θεραπειας, διοτι η υποτροπη ειναι πιο συχνη κατα των πρωτο μηνα

95 Αιτια ανεπαρκους κλινικης απαντησης 1. Ανεπαρκης θεραπεια, λαθος φαρμακο, λαθος δοση 2. Εμφρακτα λογω των εμβολων 3. Μεταστατικο αποστημα σπληνος, νεφρου, εγκεφαλου κλπ που χρειαζεται χειρουργικη παροχετευση 4. Πυωδης θρομβοφλεβιτιδα στο σημειο του ενδοφλεβιου καθετηρα 5. Αλλες επιπροσθετες λοιμωξεις (ψευδομεμβρανωδης κολιτιδα, λοιμωξη ουροποιητικου) 6. Φαρμακευτικος πυρετος

96

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115 Ευχαριστώ

Eνδοκαρδίτιδα Δημήτριος Α. Βασιλόπουλος

Eνδοκαρδίτιδα Δημήτριος Α. Βασιλόπουλος Eνδοκαρδίτιδα Δημήτριος Α. Βασιλόπουλος B Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιπποκράτειο ΓΝΑ Περίπτωση 70 χρ. με ιστορικό πολυαρθραλγιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΙΜΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΌ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ Ε. ΠΛΑΤΣΟΥΚΑ Γ.ΣΑΡΟΓΛΟΥ 26/11/2008

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΙΜΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΌ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ Ε. ΠΛΑΤΣΟΥΚΑ Γ.ΣΑΡΟΓΛΟΥ 26/11/2008 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΙΜΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΌ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ Ε. ΠΛΑΤΣΟΥΚΑ Γ.ΣΑΡΟΓΛΟΥ 26/11/2008 ΠΗΓΕΣ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΒΑΚΤΗΡΙΑΙΜΙΑΣ Ενδοκαρδίτιδα Ενδαγγειακή πρόθεση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΜΕ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΙΜΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ: ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ ΑΙΤΙΑ & ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΜΕ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΙΜΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ: ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ ΑΙΤΙΑ & ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΜΕ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΙΜΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ: ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ ΑΙΤΙΑ & ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΣΤΡΑΤΗΣ ΤΑΠΑΝΛΗΣ Καρδιολόγος Ιατρικός Σύλλογος Λέσβου Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας ΕΚΕ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ Καθ. Γ. Δαΐκος Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Γ.Ν «Λαϊκό» Ορισμός Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα είναι η ενδοαγγειακή λοίμωξη καρδιαγγειακών

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς

Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Συνοπτική παρουσίαση διδακτέας ύλης Εισαγωγικά σχόλια Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς Συμφορητική καρδιακή νόσος: - Ορισμός, σχόλια για την αιτιοπαθογένεια

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ. Καθ. Γ. Δαΐκος Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν «Λαϊκό»

ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ. Καθ. Γ. Δαΐκος Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν «Λαϊκό» ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ Καθ. Γ. Δαΐκος Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν «Λαϊκό» Ενδοκαρδίτιδα Ετήσια επίπτωση 2-7 περιπτώσεις / 100.000 Συχνότερα προσβάλλεται η μιτροειδής βαλβίδα και ακολουθούν η αορτική και η

Διαβάστε περισσότερα

Βαλβιδοπάθειες. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Βαλβιδοπάθειες. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βαλβιδοπάθειες Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ Τύποι βαλβίδων Μηνοειδείς 3 πτυχές Αορτική, πνευμονική Κολποκοιλιακές 2 ή 3 γλωχίνες Μιτροειδής, τριγλώχινα

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Ενδιαφέροντος Περιστατικού Λοιμώδους Ενδοκαρδίτιδας

Παρουσίαση Ενδιαφέροντος Περιστατικού Λοιμώδους Ενδοκαρδίτιδας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Διευθυντής: Καθ. Α. Καραγιάννης Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα 2012-2013 Παρουσίαση Ενδιαφέροντος Περιστατικού Λοιμώδους Ενδοκαρδίτιδας

Διαβάστε περισσότερα

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος Ερωτήσεις Αξιολόγησης Εργαστηριακού Μαθήματος Θέμα: «Κεντρική Φλεβική Πίεση» 1. Τι είναι η Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ); Είναι η υδροστατική πίεση των μεγάλων φλεβών που είναι πλησιέστερα στην καρδιά,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 8 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ-ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 8/12/2018 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κων/νος Κ. Θωμαϊδης Γ.Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Σκοπός της διόρθωσης μίας συγγενούς καρδιακής

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΌ ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΟΥΣ ΚΑΘΕΤΗΡΕΣ

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΌ ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΟΥΣ ΚΑΘΕΤΗΡΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΌ ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΟΥΣ ΚΑΘΕΤΗΡΕΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ & ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΑΝΑΠΛ. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΛΑΜΙΑΣ ΛΑΜΙΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2005 Η σύγχρονη ιατρική και βιοτεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ (SSI) ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ (PN) Ρουμπελάκη Μαρία Νοσηλεύτρια PhD,καθηγήτρια ΤΕΙ Ηρακλείου

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ (SSI) ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ (PN) Ρουμπελάκη Μαρία Νοσηλεύτρια PhD,καθηγήτρια ΤΕΙ Ηρακλείου ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ (SSI) ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ (PN) Ρουμπελάκη Μαρία Νοσηλεύτρια PhD,καθηγήτρια ΤΕΙ Ηρακλείου ΛΟΙΜΩΞΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ (SSI) Επιπολής (SSI S) Εν τω βάθει (SSI D) Οργάνου/Χώρου

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Εργαστηριακή αξιολόγηση της αξιοπιστίας του strep testστη διάγνωση και τον καθορισμό της κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής σε ασθενείς με οξεία πυώδη αμυγδαλίτιδα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "ΛΑΪΚΟ" ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Π. ΣΦΗΚΑΚΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ-ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 7ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ

ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΩΝ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ Γ.ΣΑΡΟΓΛΟΥ 5/02/2013 ΒΑΚΤΗΡΙΑΙΜΙΑ Πρωτοπαθής Δευτεροπαθής - Eστιακή λοίμωξη - Πνευμονία - Ουρολοίμωξη - Χειρουργική

Διαβάστε περισσότερα

Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων

Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων Χ. Μ. ΜουτσόπουΛος Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών α ρευματικά νοσήματα είναι ασθένειες που προσβάλλουν

Διαβάστε περισσότερα

Η βακτηριακήμηνιγγίτιςπαρά την ύπαρξη αποτελεσματικής αντιμικροβιακήςθεραπείας εξακολουθεί να είναι παράγων επιμένουσας

Η βακτηριακήμηνιγγίτιςπαρά την ύπαρξη αποτελεσματικής αντιμικροβιακήςθεραπείας εξακολουθεί να είναι παράγων επιμένουσας ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑΚΗΣ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Η βακτηριακήμηνιγγίτιςπαρά την ύπαρξη αποτελεσματικής αντιμικροβιακήςθεραπείας εξακολουθεί να είναι παράγων επιμένουσας νοσηρότητας και θνητότητας

Διαβάστε περισσότερα

Ορθολογική χρήση κοινών εργαστηριακών παραμέτρων στην παιδιατρική πράξη: ASTO

Ορθολογική χρήση κοινών εργαστηριακών παραμέτρων στην παιδιατρική πράξη: ASTO Ορθολογική χρήση κοινών εργαστηριακών παραμέτρων στην παιδιατρική πράξη: ASTO Πολυξένη Πρατσίδου-Γκέρτση Πανεπιστημιακός Υπότροφος ΑΠΘ στην Παιδιατρική Ρευματολογία Α Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Περίγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Άνδρας ηλικίας 47 ετών προσέρχεται λόγω πνευματουρίας και απώλειας κοπράνων από την ουρήθρα, από δεκαημέρου. Ο ασθενής αναφέρει γριππώδη συνδρομή που προηγήθηκε της παρούσης κατάστασης.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΨΗ ΣΗΠΤΙΚΟ SHOCK. Ευστράτιος Μαλτέζος, Καθηγητής Παθολογίας ΔΠΘ

ΣΗΨΗ ΣΗΠΤΙΚΟ SHOCK. Ευστράτιος Μαλτέζος, Καθηγητής Παθολογίας ΔΠΘ ΣΗΨΗ ΣΗΠΤΙΚΟ SHOCK Ευστράτιος Μαλτέζος, Καθηγητής Παθολογίας ΔΠΘ SIRS Σήψη Βαριά σήψη Σηπτικό Shock SIRS με λοίμωξη Σήψη +ανεπάρκεια οργάνων Βαριά σήψη + υπόταση Bone et al. Chest 1992;101:1644; Wheeler

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Πάνω από ένα αιώνα πριν, ο J. Hutchinson, ένας χειρουργός-δερματολόγος, αναγνώρισε την πρώτη περίπτωση σαρκοείδωσης, στο Λονδίνο. Στα χρόνια πριν και μετά την

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων

Πρόληψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων Πρόληψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων Αικατερίνη Μασγάλα Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος Επιμελήτρια Α Α Παθολογικής Κλινικής Aικατερίνη Κωνσταντοπούλειο Κ. Μασγάλα ΓΝΝΙ Παθολόγος- Λοιμωξιολόγος Επιμελήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Αιμορραγική διάθεση ή αιμορραγική εκδήλωση; Δεν είναι πάντα το ίδιο...

Αιμορραγική διάθεση ή αιμορραγική εκδήλωση; Δεν είναι πάντα το ίδιο... Αιμορραγική διάθεση ή αιμορραγική εκδήλωση; Δεν είναι πάντα το ίδιο... Μαρίνα Οικονόμου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής Αιματολογίας Α Π/Δ Κλινική ΑΠΘ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Η ομιλήτρια δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΕΜΠΥΡΕΤΟ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Γ.ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗς ΚΛΙΝΙΚΗς

ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΕΜΠΥΡΕΤΟ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Γ.ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗς ΚΛΙΝΙΚΗς ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΕΜΠΥΡΕΤΟ ΜΕ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΑΛΙΘΙΑΣΙΚΗ ΧΟΛΟΚΥΣΤΙΤΙΔΑ ΝΑΞΑΚΗ ΑΝΝΑ, ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Γ.ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗς ΚΛΙΝΙΚΗς ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΕΜΠΥΡΕΤΟ ΑΠΟ ΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ ΑΛΓΟΣ ΔΕΞΙΟΥ ΥΠΟΧΟΝΔΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα

Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα Έκδοση από 2016 2. Διάγνωση και θεραπεία 2.1 Πώς μπαίνει η διάγνωση; Τα κλινικά ευρήματα και

Διαβάστε περισσότερα

Αλέξανδρος Γεωργακόπουλος Πυρηνικός Ιατρός

Αλέξανδρος Γεωργακόπουλος Πυρηνικός Ιατρός PET και υπερηχοκαρδιογραφία στην ενδοκαρδίτιδα Κλινική, Πειραματική Χειρουργική & Μεταφραστική Έρευνα ΙΔΡΥΜΑ ΙΑΤΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ Αλέξανδρος Γεωργακόπουλος Πυρηνικός Ιατρός Ιστορικό

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικό Φροντιστήριο Βαλβιδοπάθειες. Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ.ΠΑΥΛΟΣ

Κλινικό Φροντιστήριο Βαλβιδοπάθειες. Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ.ΠΑΥΛΟΣ Κλινικό Φροντιστήριο Βαλβιδοπάθειες Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ.ΠΑΥΛΟΣ Εκτίμηση Βαλβιδοπάθειας Ατομικό ιστορικό Κλινική εξέταση: Ακρόαση, σημεία Κ.Α. Καρδιακός καθετηριασμός:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ & ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ Λ.Β.Α. 1

ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ & ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ Λ.Β.Α. 1 ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ & ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ Λ.Β.Α. 1 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Συχνότητα: Σκύλος >> γάτα Συχνότητα: Θηλυκά >> αρσενικά Εντόπιση: ουροδόχος κύστη, ουρήθρα Αιτιολογία: βακτήρια>μυκοπλάσματα, χλαμύδιες,

Διαβάστε περισσότερα

Ενδιαφέρουσα περίπτωση ασθενούς με ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας

Ενδιαφέρουσα περίπτωση ασθενούς με ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας Μετεκπαιδευτικά μαθήματα Β ΠΠ Ενδιαφέρουσα περίπτωση ασθενούς με ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας Ευστάθιος Δ Παγκουρέλιας, MD, MSc, PhD Ειδικευόμενος Καρδιολογίας, Β Προπ. Παθολογική Κλινική ΑΠΘ Γ.Ν.Θ «Ιπποκράτειο»

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση περιστατικού: Θρόμβωση δεξιού κόλπου σε ασθενή υπό αιμοκάθαρση. Γεωργόπουλος Αχιλλέας Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν.

Παρουσίαση περιστατικού: Θρόμβωση δεξιού κόλπου σε ασθενή υπό αιμοκάθαρση. Γεωργόπουλος Αχιλλέας Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. Παρουσίαση περιστατικού: Θρόμβωση δεξιού κόλπου σε ασθενή υπό αιμοκάθαρση Γεωργόπουλος Αχιλλέας Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν.Κατερίνης Γυναίκα ασθενής 45 ετών, διαγιγνώσκεται με τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ KAI ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΛΟΙΜΩΞΙΟΛΟΓΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ KAI ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΛΟΙΜΩΞΙΟΛΟΓΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ KAI ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΛΟΙΜΩΞΙΟΛΟΓΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ Επιδημιολογία 5-11/1000 κατοίκους/έτος 34/1000 κατοίκους/έτος > 75 ετών 5-12% των λοιμώξεων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ 2007 ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ 2007 ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ 2007 ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ποια είναι η αιτιολογία της σιδηροπενικής αναιµίας; (Μονάδες 8) Β. Τι είναι το «ερεθισµαταγωγό σύστηµα» (Μονάδες 4) και από ποια µέρη αποτελείται; (Μονάδες

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιακός πόνος στους ηλικιωμένους. Πέππας Γεώργιος Χειρουργός

Κοιλιακός πόνος στους ηλικιωμένους. Πέππας Γεώργιος Χειρουργός Κοιλιακός πόνος στους ηλικιωμένους Πέππας Γεώργιος Χειρουργός Σημαντικά Δεδομένα Περίπου 60% ηλικιωμένων με κοιλιακό πόνο που προσέρχονται στο ΤΕΠ με κοιλιακό πόνο χρήζουν εισαγωγής και 40% χρήζουν χειρουργείο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ

ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Τι είναι ο υδροκέφαλος παθολογική αύξηση της ποσότητας εγκεφαλονωτιαίου υγρού εντός της κρανιακής κοιλότητας που αντανακλά σε αύξηση των διαστάσεων των κοιλιών του εγκεφάλου. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΕΣ. Αικατερίνη Κ. Μασγάλα. Επιμελήτρια Α Α Παθολογικής Κλινικής

ΠΝΕΥΜΟΝΙΕΣ. Αικατερίνη Κ. Μασγάλα. Επιμελήτρια Α Α Παθολογικής Κλινικής ΠΝΕΥΜΟΝΙΕΣ Αικατερίνη Κ. Μασγάλα Επιμελήτρια Α Α Παθολογικής Κλινικής Ορισμοί Πνευμονία της κοινότητας: Λοίμωξη του πνευμονικού παρεγχύματος που αποκτήθηκε στην κοινότητα. Ενδονοσοκομειακή πνευμονία: Η

Διαβάστε περισσότερα

Μαθήματα Καρδιολογίας για Παθολόγους. Βαλβιδοπάθειες. Σταύρος Γαβριηλίδης Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.

Μαθήματα Καρδιολογίας για Παθολόγους. Βαλβιδοπάθειες. Σταύρος Γαβριηλίδης Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ. Μαθήματα Καρδιολογίας για Παθολόγους Βαλβιδοπάθειες Σταύρος Γαβριηλίδης Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ. ΠΡΠ 13/11/2013 Κυριότερες βαλβιδοπάθειες Στένωση αορτής Ανεπάρκεια αορτής Οξεία Χρόνια Στένωση μιτροειδούς

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ. Πλωτάρχης (YΙ) Π. Χουντής ΠΝ

ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ. Πλωτάρχης (YΙ) Π. Χουντής ΠΝ ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ Πλωτάρχης (YΙ) Π. Χουντής ΠΝ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΘΩΡΑΚΟΣ ΣΕ ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΚΟΙΛΙΑ 23% 31% ΘΩΡΑΚΑΣ + ΑΚΡΑ 52% 11% ΚΕΦΑΛΙ 41% 26% Ι. ΒΑΡΕΙΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη και διάγνωση ενδοκαρδίτιδας

Πρόληψη και διάγνωση ενδοκαρδίτιδας Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία Επιµορφωτικά Σεµινάρια Ειδικευοµένων Καρδιολογίας 2011-2012 Πρόληψη και διάγνωση ενδοκαρδίτιδας Π.Λουρίδα, Παθολόγος-Λοιµωξιολόγος ΚΕΕΛΠΝΟ, Α Παθολογική κλινική και Τµήµα

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016

Διαβάστε περισσότερα

Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA

Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Σύστημα : χαμηλών αντιστάσεων υψηλής ενδοτικότητος

Διαβάστε περισσότερα

«Λάθη και παραλείψεις» Παρουσίαση περιστατικού

«Λάθη και παραλείψεις» Παρουσίαση περιστατικού ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2017 «Λάθη και παραλείψεις» Παρουσίαση περιστατικού Δαμιανός Τσιλιβαράκης ειδικευόμενος Αλέξανδρος Κατράνης, επιμελητής Β Καρδιολογικό τμήμα Γ.Ν. Τριπόλεως Διευθυντής Δ.Χρυσός

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Φλεγμονή Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μη ειδική ανοσολογική άμυνα ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΙ ΦΡΑΓΜΟΙ Φυσικοί: δέρμα, βλεννογόνοι, βλέννα, βήχας Χημικοί: λυσοζύμη, αντιμικροβιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΚΚΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΚΚΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΚΚΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΔΕΝ ΕΧΩ ΚΑΜΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΟΒΑΡΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ

ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ Ιωάννης Π.Κιουμής Αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ. Για την καλύτερη κατανόηση της δέουσας αντιμικροβιακής θεραπείας στις λοιμώξεις της Ορθοπαιδικής ουσιαστική

Διαβάστε περισσότερα

φροντιστήρια επίγνωση

φροντιστήρια επίγνωση ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑ.Λ. 2013 ΜΑΘΗΜΑ: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ Επιμέλεια θεμάτων: Εμμανουέλα Μαθιουδάκη, Βιολόγος ΘΕΜΑ Α Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας

Διαβάστε περισσότερα

Νεώτερα στην ενδοκαρδίτιδα

Νεώτερα στην ενδοκαρδίτιδα Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας Νεώτερα στην ενδοκαρδίτιδα Θεσσαλονίκη 19/2/2010 Π.Μαργέτης Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου Ηχωκαρδιολογίας Τζανείου Νοσοκομείου Επιμελητής

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βασικά συμπτώματα καρδιαγγειακού Προκάρδιο άλγος Δύσπνοια Αίσθημα παλμών Συγκοπή Οίδημα Καταβολή,

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων. Τι είναι ουρολοίμωξη; Σαν ουρολοίμωξη χαρακτηρίζουμε την βακτηριδιακή λοίμωξη κυρίως οποιοδήποτε σημείου του ουροποιητικού συστήματος.

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική Εμβολή. Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών

Πνευμονική Εμβολή. Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Πνευμονική Εμβολή Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Πήξη αίματος Αιμόσταση: διακοπή της απώλειας αίματος Μηχανισμοί αιμόστασης : Αγγειοσύσπαση

Διαβάστε περισσότερα

Στις απορίες μας απαντά ο κος Θεμιστοκλής Σ. Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός

Στις απορίες μας απαντά ο κος Θεμιστοκλής Σ. Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός Στις απορίες μας απαντά ο κος Θεμιστοκλής Σ. Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός Όταν μιλάμε για σκωληκοειδίτιδα αναφερόμαστε στη φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης του τυφλού που οφείλεται σε απόφραξη του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΕΜΠΥΡΕΤΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΕΜΠΥΡΕΤΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΕΜΠΥΡΕΤΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Ασθενής άνδρας 63 ετών προσέρχεται στα εξωτερικά ιατρεία για εμπύρετο από 15νθημέρου.

Διαβάστε περισσότερα

4 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

4 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 4 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 3-5 Μαΐου 2018 Πανεπιστημίου Αθηνών Μ. Ασίας & Δήλου

Διαβάστε περισσότερα

Υπεζωκοτικές συλλογές σε παθήσεις κάτω του διαφράγματος

Υπεζωκοτικές συλλογές σε παθήσεις κάτω του διαφράγματος Υπεζωκοτικές συλλογές σε παθήσεις κάτω του διαφράγματος Γιάννης Καλομενίδης 2η Πνευμονολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής Αθηνών ΔΙΙΔΡΩΜΑΤΑ Κίρρωση Περιτοναϊκή κάθαρση Ουροθώρακας Γλυκινοθώρακας ΕΞΙΔΡΩΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.1 Ομοιόσταση 4.2 Ασθένειες 4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.3 Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού 4.4 Τρόποι ζωής και ασθένειες Μάρθα Καρβουνίδου ΠΕ1404

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ Από το σημείο στη διάγνωση

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ Από το σημείο στη διάγνωση ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ Σ. ΜΠΕΝΑΚΗ Επ. Καθηγητή Ακτινολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ Από το σημείο στη διάγνωση Έκδοση αναθεωρημένη ISBN 960-90471-0-6 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΗΨΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΛΗΨΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΛΗΨΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Βασιλική Κουλουρίδα Βιοπαθολόγος Συντ. δ/ντρια, ΓΠΝ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Λοίμωξη του διαβητικού ποδιού (DFI) Όλες οι δερματικές βλάβες, έλκη, είναι επιμολυσμένα

Διαβάστε περισσότερα

Πού οφείλεται η νόσος και ποιοι παράγοντες την πυροδοτούν:

Πού οφείλεται η νόσος και ποιοι παράγοντες την πυροδοτούν: 1 Τι είναι η Κίρρωση του Ήπατος: Η κίρρωση του ήπατος είναι μία χρόνια πάθηση του ήπατος κατά την οποία παρατηρείται καταστροφή του ιστού του ήπατος και αλλαγή της αρχιτεκτονικής του, γεγονός που οδηγεί

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΠΥΕΛΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ

ΟΞΕΙΑ ΠΥΕΛΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ ΠΥΕΛΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ ΟΞΕΙΑ ΠΥΕΛΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ Πυελονεφρίτιδα είναι η φλεγμονή του νεφρικού παρεγχύματος και της νεφρικής πυέλου. Η διάγνωση τίθεται με βάση τα σημεία και τα συμπτώματα. Πόνος στην πλάτη, στο πλευρό

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Παθολόγος Αξιολόγηση βαρύτητας περιστατικού - Από την βαρύτητα των κλινικών σημείων (αναπνευστική συχνότητα >35, ταχυκαρδία,

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μονοαρθρίτιδα. 2 ο Κλινικό Σεμινάριο Εσωτερικής Παθολογίας Οκτ 2015, Πάτρα

Οξεία μονοαρθρίτιδα. 2 ο Κλινικό Σεμινάριο Εσωτερικής Παθολογίας Οκτ 2015, Πάτρα Οξεία μονοαρθρίτιδα 2 ο Κλινικό Σεμινάριο Εσωτερικής Παθολογίας Οκτ 2015, Πάτρα Δαούσης Δημήτρης Επίκουρος καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Γενικώς η ρευματολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής 1. Άνδρας 55 χρόνων, χωρίς ιστορικό και χωρίς παράγοντες κινδύνου, έρχεται στα ΤΕΠ λόγω άλγους στην αριστερή περιοχή του στέρνου τις τελευταίες 3 ώρες. Δεν αναφέρει δύσπνοια ή βήχα. Η ενόχληση ελαττώνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΟΣΤΩΝ & ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΟΣΤΩΝ & ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΟΣΤΩΝ & ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ Μαρία Οικονόμου Μικροβιολογικό Εργαστήριο Γ.Ν. «Ασκληπιείο Βούλας» ΣΗΠΤΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη πύου μέσα σε μία άρθρωση, ύστερα από την εγκατάσταση σ αυτή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΩΤΕΡΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Κωνσταντίνος Θωμαϊδης Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Συνηθισμένη συγγενής ανωμαλία (6-8% των Σ.Κ.) Συχνότητα:

Διαβάστε περισσότερα

Ουρολοίμωξη είναι η. Αίτια των ουρολοιμώξεων. ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Ουρολοίμωξη είναι η. Αίτια των ουρολοιμώξεων. ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 1 ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Κυριακή Σταματέλου, Νεφρολόγος MBA Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού, Κλινική «Γαληνός», Αθήνα. Ουρολοίμωξη είναι η λοίμωξη σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού μας συστήματος. Το

Διαβάστε περισσότερα

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Οδηγίες Συνταγογράφηση γνωματεύσεων Dr ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΑΝΔΡΕΑΣ Καρδιολόγος 1) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 2) Βαρύτητα επέμβασης Βαρύτητα επέμβασης 1)χαμηλού κινδύνου 2)μέτριου

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Δυσκοίλιο, θεωρούμε ένα άτομο όταν εμφανίζει δύο τουλάχιστον από τα παρακάτω προβλήματα για 3 ή περισσότερους μήνες:

Δυσκοίλιο, θεωρούμε ένα άτομο όταν εμφανίζει δύο τουλάχιστον από τα παρακάτω προβλήματα για 3 ή περισσότερους μήνες: Δυσκοιλιότητα. Η δυσκοιλιότητα αποτελεί ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα του κατώτερου πεπτικού σωλήνα, επηρεάζοντας κάθε χρόνο ένα μεγάλο αριθμό ασθενών, κυρίως των χωρών του δυτικού κόσμου. Εικόνα 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ε. ΠΕΤΕΙΝΑΚΗ Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Μικροβιολογίας Διευθύντρια Εργαστηρίου Μικροβιολογίας ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ φάση της κλινικής ιατρικής Η μικροβιολογία

Διαβάστε περισσότερα

Νοσολογία_Νοσ. 1201 Παθήσεις των Αρθρώσεων και Οστών. C.D.A. Εβδ.9

Νοσολογία_Νοσ. 1201 Παθήσεις των Αρθρώσεων και Οστών. C.D.A. Εβδ.9 1.Γενικά περί Ρευµατικών Νοσηµάτων 2.Συστηµατικός Ερυθηµατώδης Λύκος ( Σ. Ε. Λ.) 3. Ρευµατοειδής Αρθρίτιδα 4. Οστεοαρθρίτιδα 5. Σκληρόδερµα, Προοδευτική Συστηµατική Σκλήρυνση 01/15 1.Γενικά περί Ρευµατικών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Αραγιάννης Δημήτριος Μονάδα Υπέρτασης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. Καρδιά & παιδί. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοργανισμοί. Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς

Μικροοργανισμοί. Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς Μικροοργανισμοί Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς Παθογόνοι μικροοργανισμοί Παθογόνοι μικροοργανισμοί ονομάζονται οι μικροοργανισμοί που χρησιμοποιούν τον άνθρωπο ως ξενιστή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ. Γ. Λ. Δαΐκος, M.D. Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Λαϊκό Νοσοκομείο. Δεκέμβριος 2014

ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ. Γ. Λ. Δαΐκος, M.D. Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Λαϊκό Νοσοκομείο. Δεκέμβριος 2014 ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ Γ. Λ. Δαΐκος, M.D. Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Λαϊκό Νοσοκομείο Δεκέμβριος 2014 Επιδημιολογία Η πνευμονία είναι η έκτη κατά σειρά αιτία θανάτου Επίπτωση: 500-1000 περιπτώσεις /100.000 Στη χώρα μας υπολογίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΥΨΗΛΗ ΔΙΑΒΑΛΒΙΔΙΚΗ ΚΛΙΣΗ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑ

ΥΨΗΛΗ ΔΙΑΒΑΛΒΙΔΙΚΗ ΚΛΙΣΗ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑ ΥΨΗΛΗ ΔΙΑΒΑΛΒΙΔΙΚΗ ΚΛΙΣΗ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑ Διάγνωση πρόγνωση αντιμετώπιση Ανδρέας Κατσαρός Καρδιοχειρουργικό Τμήμα Γ.Ν.Α. Ιπποκράτειο ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 6ΟΥ ΕΤΟΥΣ (ΤΡΙΜΗΝΟ)

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 6ΟΥ ΕΤΟΥΣ (ΤΡΙΜΗΝΟ) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 6ΟΥ ΕΤΟΥΣ (ΤΡΙΜΗΝΟ) Η κλινική άσκηση στην Παθολογία 6ου έτους είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την εξέλιξη του φοιτητού σε νέο ιατρό με ουσιαστική ευθύνη

Διαβάστε περισσότερα

Λοιμώξεις Αναπνευστικού

Λοιμώξεις Αναπνευστικού Λοιμώξεις Αναπνευστικού Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: 1) λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. 2) λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος.

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ. Καθ. Γ. Δαΐκος Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν «Λαϊκό»

ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ. Καθ. Γ. Δαΐκος Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν «Λαϊκό» ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ Καθ. Γ. Δαΐκος Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν «Λαϊκό» Ορισμός Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα είναι η ενδοαγγειακή λοίμωξη καρδιαγγειακών δομών (καρδιακές βαλβίδες, τοιχωματικό ενδοκάρδιο), συμπεριλαμβανομένης

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που τις περισσότερες φορές δηλώνουν κάποια σοβαρή νόσο.

Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που τις περισσότερες φορές δηλώνουν κάποια σοβαρή νόσο. Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που τις περισσότερες φορές δηλώνουν κάποια σοβαρή νόσο. Τα συμπτώματα αυτά δεν πρέπει ποτέ να τα αγνοούμε γιατί η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου μπορεί να σώσει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣHΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣHΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣHΣ 42 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Διευθυντής: Καθηγητής Δημήτριος Β. Δουγένης. Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2013 2014

ΚΑΡΔΙΟΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Διευθυντής: Καθηγητής Δημήτριος Β. Δουγένης. Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2013 2014 ΚΑΡΔΙΟΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Διευθυντής: Καθηγητής Δημήτριος Β. Δουγένης Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2013 2014 ΠΑΤΡΑ, Οκτώβριος 2013 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Διευθυντής:

Διαβάστε περισσότερα

5 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Απριλίου 2019

5 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Απριλίου 2019 ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 5 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 18-20 Απριλίου 2019 Αμφιθέατρο Φυσιολογίας Γ. Κοτζιάς Ιατρική Σχολή Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

της µιτροειδούς βαλβίδος

της µιτροειδούς βαλβίδος Πότε και πως θα αντιµετωπίσω επεµβατικά τον ασθενή µε ασυµπτωµατική ανεπάρκεια της µιτροειδούς βαλβίδος Αθανάσιος Τσούκας,, MD, FESC ιευθυντής Γ. Ν. «Ασκληπιείο Βούλας» ΜΙΤΡΟΕΙ ΗΣ ΒΑΛΒΙ Α Αποτελείται από

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ Τι είναι οι Αιμορροΐδες; Η αιμορροϊδοπάθεια επηρεάζει πάνω από το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως, ωστόσο, το ποσοστό εκτιμάται ότι είναι στην πραγματικότητα ακόμη μεγαλύτερο

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Δράµας. Κωνσταντινίδης Περικλής Ειδικευόµενος Καρδιολογίας. Παρουσίαση περιστατικού

Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Δράµας. Κωνσταντινίδης Περικλής Ειδικευόµενος Καρδιολογίας. Παρουσίαση περιστατικού Παρουσίαση περιστατικού Όψιµη λοιµώδη ενδοκαρδίτιδα βιολογικής προσθετικής αορτικής βαλβίδας µε συνοδό σπονδυλοδισκίτιδα Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Δράµας Κωνσταντινίδης Περικλής Ειδικευόµενος Καρδιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΟΥΡΙΑΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΩΝ. 1. Νοσήματα της ουροδόχου κύστης. 2. Νοσήματα της ουρήθρας. 3.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΟΥΡΙΑΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΩΝ. 1. Νοσήματα της ουροδόχου κύστης. 2. Νοσήματα της ουρήθρας. 3. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Γυναίκα 42 ετών προσέρχεται στα εξωτερικά ιατρεία παραπονούμενη για δυσουρία ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΟΥΡΙΑΣ 1. Νοσήματα της ουροδόχου κύστης 1.1. Κυστίτιδα 1.2. Σκλήρυνση του αυχένα της κύστης

Διαβάστε περισσότερα

Διάγνωση ΡΑΚΑ, Κλινικά, Εργαστηριακά, Απεικονιστικά ευρήματα ρήξης και επικείμενης ρήξης

Διάγνωση ΡΑΚΑ, Κλινικά, Εργαστηριακά, Απεικονιστικά ευρήματα ρήξης και επικείμενης ρήξης 1 η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΡΑΓΕΝΤΑ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ 13 Οκτωβρίου 2018 ΑΤΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Διάγνωση ΡΑΚΑ, Κλινικά, Εργαστηριακά, Απεικονιστικά ευρήματα ρήξης και επικείμενης ρήξης Θεοφάνης

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ Ανδρέας Πιτταράς Καρδιολόγος - Hypertension Specialist ESH Ass. Prof. George Washington University USA Ασκληπιείο Βούλας Metropolitan General

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Παθήσεις των νεφρών: 5. α. Σπειραματοπάθεια ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ Μορφολογικές (ιστολογικές

Διαβάστε περισσότερα

... 2013 55 (. ) 3 2 4 ( , i.v. Triplex V V VI VII VI IX Moreillon P, Que YA. Lancet 2004;363:139 49,, Habib G. Heart 2006;92:124 30 ,,,, Hill EE, Herijgers P, Claus P, et al. Eur Heart J 2007;28:196

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 e-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΣ

ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΣ ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΣ Η συχνότερη αιτία επίσκεψης των παιδιών στον ιατρό είναι η μέση ωτίτις. Περίπου το 1/3 των παιδιών ηλικίας από 1-5 ετών, παρουσιάζουν παραπάνω από τρεις προσβολές μέσης ωτίτιδας το χρόνο. Αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

3 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

3 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 3 η ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 4-6 Μαΐου 2017 Αμφιθέατρο «Φ. Φέσσας» Λαϊκό Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Γαστρεντερολογική Κλινική Παρουσίαση: Ε. Τσουκάλη Διαφορική διάγνωση: Ε. Παντελάκης (Α Παθολογικό Τμήμα) Σχολιασμός: Γ. Ι.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Γαστρεντερολογική Κλινική Παρουσίαση: Ε. Τσουκάλη Διαφορική διάγνωση: Ε. Παντελάκης (Α Παθολογικό Τμήμα) Σχολιασμός: Γ. Ι. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Γαστρεντερολογική Κλινική Παρουσίαση: Ε. Τσουκάλη Διαφορική διάγνωση: Ε. Παντελάκης (Α Παθολογικό Τμήμα) Σχολιασμός: Γ. Ι. Μάντζαρης ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ασθενής 52 ετών Ατομικό

Διαβάστε περισσότερα

Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα

Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο ρευματικός πυρετός είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) Θέμα Α Μονάδες 25 Α1.

Διαβάστε περισσότερα