ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ"

Ελένη Δαμασκηνός
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Μάθημα 5 Πολλαπλασιαστής δαπανών Πολλαπλασιαστής των επενδύσεων! Η μεταβολή του αυτόνομου μέρους των συνολικών δαπανών έχει πολλαπλάσια επίδραση στο επίπεδο των δαπανών και του εισοδήματος! Αυτό συμβαίνει γιατί η αρχική αύξηση της αυτόνομης επένδυσης αυξάνει ισόποσα το εισόδημα και επομένως την κατανάλωση (που είναι συνάρτηση του εισοδήματος) κατά την οριακή ροπή προς κατανάλωση δημιουργώντας ένα δεύτερο στάδιο αύξησης του εισοδήματος και ούτω καθεξής Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 2

Αυτό συμβαίνει γιατί η αρχική αύξηση της αυτόνομης επένδυσης αυξάνει ισόποσα το εισόδημα και επομένως την κατανάλωση (που είναι

2 Πολλαπλασιαστής των επενδύσεων (ορισμός)! Ο πολλαπλασιαστής των επενδύσεων είναι ο αριθμός που δηλώνει την μεταβολή του εισοδήματος που προέρχεται από μια αύξηση της αυτόνομης επένδυσης ΔΥ=κ ΔΙ κ=δυ/δι Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 3 Αριθμητικό παράδειγμα! Ας υποθέσουμε μια οικονομία που βρίσκεται σε ισορροπία με εισόδημα Υ 0 =125 και οριακή ροπή προς κατανάλωση β=075! Ας υποθέσουμε μια αύξηση της αυτόνομης επένδυσης Ι 0 =10! Ή συνολική δαπάνη και επομένως το εισόδημα αυξάνετε κατά ΔΥ 1 =10! Σαν αποτέλεσμα η κατανάλωση και επομένως η συνολική δαπάνη και το εισόδημα αυξάνεται κατά ΔΥ 2 =(075)10=75! Σαν αποτέλεσμα η κατανάλωση και επομένως η συνολική δαπάνη και το εισόδημα αυξάνεται κατά ΔΥ 3 =(075)(075)10=(075) 2 10=5,625! Σαν αποτέλεσμα η κατανάλωση και επομένως η συνολική δαπάνη και το εισόδημα αυξάνεται κατά ΔΥ 4 =(075)(075)(075)10=(075) 3 10=4,21785 κοκ Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 4

Αριθμητικό παράδειγμα! Ας υποθέσουμε μια οικονομία που βρίσκεται σε ισορροπία με εισόδημα Υ 0 =125 και οριακή ροπή προς κατανάλωση β=075! Ας υποθέσουμε μια αύξηση της αυτόνομης επένδυσης Ι 0 =10!

3 Αριθμητικό παράδειγμα Στάδια Αρχική μεταβολ ή ΔΙ Μεταβολή εισοδήματος ΔΥ Μεταβολή κατανάλωσης ΔC=βΔΥ Μεταβολή αποταμίευσης ΔS=(1-β)ΔΥ (0,75)10=7,5 (0,25)10=2,5 2 (0,75)10=7,5 (0,75) 2 10= 5,625 (0,25)(0,75) 10=1,875 3 (0,75) 2 10= 5,625 (0,75) 3 10= 4,21785 (0,25)(0,75) 2 10=1, (0,75) 3 10= 4,21785 (0,75) 4 10=3,1640 (0,25)(0,75) 3 10=1,0546 v+1 (0,75) ν 10 (0,75) ν+1 10 (0,25) ν (0,75)10 Σύνολο 10 10/(1-075)= Λειτουργία πολλαπλασιαστή Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 5 Αλγεβρικά! Η συνολική αύξηση του εισοδήματος είναι ΔΥ=ΔΥ 1 +ΔΥ 2 +ΔΥ 3 + +ΔΥ ν+1 = 10+(0,75)10+(0,75) (0,75) ν 10= 10[1+0,75+ (0,75) (0,75) ν ] Γεωμετρική πρόοδος με όρο μικρότερο της μονάδας ΔΥ=10[1/(1-0,75)]=40 Κατ αντιστοιχία ΔC=7,5[1+1+0,75+ (0,75) (0,75) ν ]= 7,5 [1/(1-0,75)]=30 Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 6

ν (0,75)10 Σύνολο 10 10/(1-075)=40 30 10 Λειτουργία πολλαπλασιαστή Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 5 Αλγεβρικά!

4 Αλγεβρικά Επίσης κατ αντιστοιχία ΔS=2,5[1+1+0,75+ (0,75) (0,75) ν ]= 2,5 [1/(1-0,75)]=10 Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ΔS=ΔΙ Δηλαδή στην ισορροπία η αύξηση της αποταμίευσης είναι ίση με τα αρχική αύξηση της επένδυσης (όταν η διαρροή από το σύστημα με τη μορφή αποταμίευσης- γίνει ίση με την αύξηση της επένδυσης η διαδικασία του πολλαπλασιαστή σταματά Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 7 Αλγεβρικά! Μια πιο γενική διατύπωση του πολλαπλασιαστή δαπάνης ΔΥ=ΔΙ+βΔΙ+β 2 ΔΙ+β 3 ΔΙ+ +β ν ΔΙ= ΔΙ(1+β+β 2 +β 3 + +β ν ) ΔΥ=ΔΙ[1/(1-β)]=ΔΙ(1/s) Επομένως κ=1/(1- β)=1/s Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 8

την αύξηση της επένδυσης η διαδικασία του πολλαπλασιαστή σταματά Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 7 Αλγεβρικά!

5 Διαγραμματικά C+I =C+S =C+I C 0 +β 0 +I 0 C 0 +I 0 45 ο 0 =125 Λειτουργία πολλαπλασιαστή Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 9 Διαγραμματικά C+I =C+S =C+I+ΔI =C+I ΔI=10 7,5 0 Δ 1 Λειτουργία πολλαπλασιαστή Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 10

6 Διαγραμματικά C+I =C+S =C+I+ΔI =C+I ΔI=10 7,5 5,6 0 Δ 1 Δ 2 Λειτουργία πολλαπλασιαστή Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 11 Διαγραμματικά C+I =C+S =C+I+ΔI =C+I ΔC+ΔS=40 ΔI=10 7,5 5,6 0 Δ=40 e =165 Λειτουργία πολλαπλασιαστή Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 12

Διαγραμματικά C+I =C+S =C+I+ΔI =C+I ΔC+ΔS=40 ΔI=10 7,5 5,6 0

7 Διαγραμματικά I,S ΔI=10 S I 0 +ΔI I 0 S 0 0 =125 Δ=40 e =165 Λειτουργία πολλαπλασιαστή Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 13 Πολλαπλασιαστής με παράγωγη επένδυση! Όπως είπαμε παραπάνω εξετάζοντας την επένδυση, ένα μέρος της επένδυσης εξαρτάται θετικά από το εισόδημα! Στην περίπτωση αυτή έχουμε κάποια οριακή ροπή προς επένδυση (ας την ονομάσουμε δ)! Σε περίπτωση αύξησης της αυτόνομης επένδυσης, το εισόδημα 0α αυξηθεί όχι μόνο εξαιτίας των διαδοχικών αυξήσεων της κατανάλωσης αλλά και εξαιτίας των διαδοχικών αυξήσεων της παράγωγης επένδυσης Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 14

Στην περίπτωση αυτή έχουμε κάποια οριακή ροπή προς επένδυση (ας την ονομάσουμε δ)!

8 Πολλαπλασιαστής με παράγωγη επένδυση! Στην περίπτωση αυτή από μια αύξηση ΔΙ 0 στην αυτόνομη επένδυση θα έχουμε: ΔΥ= ΔΙ 0 +(β+δ)δι 0 +(β+δ) 2 ΔΙ 0 + (β+δ) 3 ΔΙ 0 + +(β+δ) ν ΔΙ 0 = ΔΙ 0 [1+(β+δ)+(β+δ) 2 +(β+δ) 3 + +(β+δ) ν ] ΔΥ= ΔΙ 0 [1/(1-β-δ)]! Προσυπολογίζοντας και την αύξηση του εισοδήματος που προέρχεται από τη μεταβολές της παράγωγής επένδυσης καταλήγουμε σε μεγαλύτερη αύξηση του εισοδήματος Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 15 Το παράδοξο της φειδούς! Πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο εισόδημα μπορεί να έχουμε και από την αύξηση της αυτόνομης κατανάλωσης (C 0 ) και από την αύξηση της κρατικής κατανάλωσης (G)! Αύξηση όμως της αυτόνομης αποταμίευσης (S 0 ) οδηγεί σε μείωση του εισοδήματος (φαινόμενο της φειδούς) Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 16

9 Το παράδοξο της φειδούς! Αν αναλογισθεί κανείς ότι ισχύει -S 0 =C 0, τότε το παράδοξο της φειδούς μπορεί να κατανοηθεί εύκολα! Αύξηση της αποταμίευσης οδηγεί σε διαρροή πόρων και οδηγεί σε μείωση του εισοδήματος Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 17 Το παράδοξο της φειδούς (διαγραμματικά) I,S S I 0 ΔS 0 S 0 e 0 Δ Παράδοξο της φειδούς Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 18

10 Πληθωριστικό & αντιπληθωριστικό κενό! Υποθέτουμε ότι το επίπεδο εισοδήματος της πλήρους απασχόλησης είναι Υ *! Αν το επίπεδο των αποταμιεύσεων στο Υ * είναι μεγαλύτερο (μικρότερο) από το επίπεδο των επενδύσεων στην παρούσα κατάσταση, τότε έχουμε αντιπληθωριστικό (πληθωριστικό) κενό το οποίο απαλείφεται με την αύξηση (μείωση) των επενδύσεων Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 19 Πληθωριστικό & αντιπληθωριστικό κενό C+I =C+I Πληθωριστικό κενό Αντιπληθωριστικό κενό =C+S =C+I * =C+I 45 ο 0 Πληθωριστικό και αντιπληθωριστικό κενό Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 20 * 1

αντιπληθωριστικό (πληθωριστικό) κενό το οποίο απαλείφεται με την αύξηση (μείωση) των επενδύσεων Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 19

11 Το θεώρημα ισοσκελισμένου προϋπολογισμού! Η χρήση της ισόποσης μεταβολής των κρατικών δαπανών και της φορολογίας έχει το πλεονέκτημα ότι δεν επηρεάζει τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά έχει το μειονέκτημα ότι για να επιφέρει μια μεταβολή στο εισόδημα χρειάζεται σημαντική μεταβολή και στις κρατικές δαπάνες και στους φόρους! Άσκηση: Υποθέστε ότι η κυβέρνηση θέλει αύξηση του εισοδήματος κατά 50 δις ευρώ Υπολογίστε την απαιτούμενη αύξηση των κρατικών δαπανών χωρίς και με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 21 Αυτόματοι σταθεροποιητές Αυτόματοι σταθεροποιητές! Αυτόματοι σταθεροποιητές (build-in stabilizers) ονομάζονται τα οικονομικά μεγέθη που επηρεάζουν το εισόδημα προς την αντίστροφη κατεύθυνση από την οποία κινείται! Έτσι σε περιόδους ύφεσης βοηθούν την ανάκαμψη του εισοδήματος, ενώ σε περιόδους υπερθέρμανσης και πληθωρισμού βοηθούν στη μείωση των τιμών! Τέτοια μεγέθη είναι:! Φορολογία εισοδήματος! μεταβιβαστικές πληρωμές (επιδόματα ανεργίας κλπ)! Μερισματική πολιτική επιχειρήσεων Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 22

εισόδημα χρειάζεται σημαντική μεταβολή και στις κρατικές δαπάνες και στους φόρους!

12 Αυτόματοι σταθεροποιητές! Φορολογία εισοδήματος Όταν το εισόδημα αυξάνει και οι φόροι είναι συνάρτηση του εισοδήματος (και ειδικά με προοδευτική φορολογία) τότε μια αύξηση του εισοδήματος αυξάνει και τους φόρους αναλογικά περισσότερο και μειώνει την αγοραστική δύναμη Όταν το εισόδημα μειώνεται τότε και οι φόροι μειώνονται και επομένως ανακόπτεται κάπως η πτώση Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 23 Αυτόματοι σταθεροποιητές! Μεταβιβαστικές πληρωμές (επιδόματα ανεργίας κλπ) Σε περιόδους ύφεσης που τα εισοδήματα μειώνονται και αυξάνει η ανεργία, οι μεταβιβαστικές πληρωμές αυξάνονται και άρα φρενάρουν την ύφεση! Μερισματική πολιτική επιχειρήσεων Εάν τα μερίσματα των κερδών είναι σταθερά, τότε σε περιόδους ύφεσης και χαμηλών κερδών οι επιχειρήσεις διανέμουν μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 24

περισσότερο και μειώνει την αγοραστική δύναμη Όταν το εισόδημα μειώνεται τότε και οι φόροι μειώνονται και επομένως ανακόπτεται κάπως η πτώση Μακροοικονομική Ε Σ Σαρτζετάκης 23 Μεταβιβαστικές

Σχετικά έγγραφα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Μάθημα 10 Ισορροπία με δημόσιο τομέα Εισαγωγή! Σε προηγούμενα μαθήματα είχαμε προσδιορίσει το επίπεδο του εισοδήματος σε μια οικονομία χωρίς δημόσιο τομέα! Στο μάθημα αυτό