ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙZ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ

Transcript

1 Δ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙZ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέμα: Η προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων και ειδικότερα των δεδομένων υγείας των εργαζομένων με έμφαση στο δημόσιο τομέα Συγκριτική ανάλυση. Επιβλέπουσα: Λίλιαν Μήτρου Σπουδαστής: Αλέξανδρος Κατσάρης ΑΘΗΝΑ 2006

2 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Αληηθείκελν ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε πξνζηαζία ησλ επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ κε έκθαζε ζην δεκφζην ηνκέα. ηελ αλάιπζε πνπ αθνινπζεί γίλεηαη θαηαξρήλ κηα ζρεηηθά κηθξή αλαθνξά γεληθά ζηελ πξνζηαζία επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ζηνλ ρψξν εξγαζίαο κε έκθαζε ζην δεκφζην ηνκέα θαη ζηε ζπλέρεηα δίδεηαη έκθαζε ζηηο πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ, πνπ ζπλδένληαη θπξίσο κε γελεηηθέο εμεηάζεηο θαζψο θαη εμεηάζεηο γηα λαξθσηηθά, αιθνφι θαη ηνλ ηφ ηνπ AIDS. Ζ παξνχζα εξγαζία βαζίδεηαη θπξίσο ζηελ αλάιπζε ηεο ζρεηηθήο λνκνζεζίαο, θαλνληζηηθψλ θεηκέλσλ θαη λνκνινγίαο ζε Διιάδα, Δπξσπατθή Έλσζε θαη θξάηε κέιε μερσξηζηά θαζψο θαη ζηηο Ζ.Π.Α.. Απφ ηελ αλάιπζε απηή θαζίζηαηαη ζαθέο φηη ζε φια ηα θξάηε, ηα νπνία απνηέιεζαλ αληηθείκελν κειέηεο, ηφζν ν λνκνζέηεο φζν θαη ν δηθαζηήο επηδηψθεη ηελ φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε πξνζηαζία ηεο πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο ζην ρψξν ηεο εξγαζίαο θαη ηεο ηδησηηθήο ζθαίξαο ηνπ εξγαδνκέλνπ. ΛΔΞΔΗ ΚΛΔΗΓΗΑ Δπαίζζεηα δεδνκέλα, δεδνκέλα πγείαο εξγαδνκέλσλ, αξρή ηνπ ζθνπνχ, αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο, ζπγθαηάζεζε εξγαδνκέλνπ, ειεθηξνληθή επηηήξεζε ζην ρψξν εξγαζίαο, πγηεηλή θαη αζθάιεηα, ηαηξφο εξγαζίαο, ηδησηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ, βηβιηάξην επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ, γλσκνδφηεζε Δπξσπαίνπ Δπφπηε Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ, εμεηάζεηο γηα ρξήζε λαξθσηηθψλ θαη αιθνφι, γελεηηθά δεδνκέλα, γελεηηθή πξνδηάζεζε εξγαδνκέλσλ, γελεηηθέο εμεηάζεηο, γελεηηθέο πιεξνθνξίεο, γελεηηθέο δηαθξίζεηο, εμέηαζε γηα ηνλ ηφ HIV/AIDS. 2

3 SUMMARY The scope of this thesis is the protection of the employee s sensitive personal data emphasizing on the government services. At the beginning of the following analysis there is a rather small general reference on the protection of sensitive data in the workplace emphasizing on the government services and then stressing on the employees medical data collection and processing requirements that involve mainly genetic testing as well as drugs, alcohol and HIV testing. The present thesis is based mainly on the analysis of the relevant legislation, normative texts and case laws in Greece, the EU and member states separately as well as in the USA. It is clear from the analysis that in the states that took part in the study, their legislative and judicial authorities aim at the best possible protection of the health and safety in the workplace and the privacy of the employee. KEY WORDS Sensitive data, employee s medical data, finality principle, proportionality principle, employee s consent, monitoring and surveillance in the workplace, occupational health and safety, company practitioner, employee s privacy, occupational danger book, European Data Protection Supervisor s opinion, drug and alcohol tests, genetic data, employees genetic susceptibility, genetic tests, genetic information, genetic discrimination, HIV/AIDS test. 3

4 ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ Η. ΔΗΑΓΧΓΖ... 6 ΗΗ. Ζ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΧΝ ΔΤΑΗΘΖΣΧΝ ΠΡΟΧΠΗΚΧΝ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ ΣΟ ΥΧΡΟ ΔΡΓΑΗΑ ΜΔ ΔΜΦΑΖ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ Α. Οξηζκφο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ Β. Γεληθέο αξρέο επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ Γ. Πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ Γ.1. Πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο ζχκθσλα κε ην ειιεληθφ δίθαην Γ.2. Πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο ζχκθσλα κε ην θνηλνηηθφ δίθαην θαη ζε ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Γ. Ζιεθηξνληθή επηηήξεζε ζην ρψξν εξγαζίαο θαη επαίζζεηα πξνζσπηθά δεδνκέλα ΗΗΗ. ΤΛΛΟΓΖ ΚΑΗ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ ΤΓΔΗΑ ΣΧΝ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΧΝ ΜΔ ΔΜΦΑΖ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ Α. Πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο δεδνκέλσλ πγείαο Α.1. Τθηζηάκελν λνκηθφ θαζεζηψο Α.1.1. πιινγή δεδνκέλσλ πγείαο θαηά ην ειιεληθφ δίθαην Α.1.2. πιινγή δεδνκέλσλ πγείαο θαηά ην δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Α.2. πλζήθεο πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο ζην ρψξν εξγαζίαο. πιινγή δεδνκέλσλ απφ ηνλ ηαηξφ εξγαζίαο Α.3. Δηδηθέο πεξηπηψζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πγείαο ησλ ππαιιήισλ ησλ νξγάλσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Β. Πεξηπηψζεηο λφκηκεο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο εηδηθψλ θαηεγνξηψλ δεδνκέλσλ πγείαο Β.1. Δμεηάζεηο γηα ρξήζε λαξθσηηθψλ θαη αιθνφι Β.1.1. Ζζηθά δεηήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ απφ ηελ επεμεξγαζία εμεηάζεσλ γηα ρξήζε λαξθσηηθψλ θαη αιθνφι ζην ρψξν εξγαζίαο Β.1.2. Ζ επξσπατθή πξνζέγγηζε ζην δήηεκα ησλ εμεηάζεσλ γηα λαξθσηηθά / αιθνφι ζην ρψξν εξγαζίαο Β Ζ ζέζε ησλ θξαηψλ κειψλ Β Ζ ζέζε ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ Β.1.3. Ζ ακεξηθαληθή πξνζέγγηζε ζην δήηεκα ησλ εμεηάζεσλ γηα λαξθσηηθά αιθνφι ζην ρψξν εξγαζίαο Β Ζ ζέζε ηεο ακεξηθαληθήο λνκνζεζίαο Β Ζ ζέζε ησλ ακεξηθαληθψλ δηθαζηεξίσλ Β.2. Γελεηηθά δεδνκέλα Β.2.1. πιινγή θαη επεμεξγαζία ησλ γελεηηθψλ δεδνκέλσλ ζηελ Διιάδα Β.2.2. πιινγή θαη επεμεξγαζία ησλ γελεηηθψλ δεδνκέλσλ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε Β Σα γελεηηθά δεδνκέλα ζε θνηλνηηθφ επίπεδν Β Σα γελεηηθά δεδνκέλα ζε επίπεδν θξαηψλ κειψλ Β.2.3. πιινγή θαη επεμεξγαζία ησλ γελεηηθψλ δεδνκέλσλ ζηηο Ζ.Π.Α Β Ζ ακεξηθαληθή λνκνζεζία γηα ηα γελεηηθά δεδνκέλα Β Ζ ακεξηθαληθή λνκνινγία γηα ηα γελεηηθά δεδνκέλα Β.3. Δμέηαζε γηα ηνλ ηφ HIV/AIDS Β.3.1. Ζ ζέζε ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο

5 Β.3.2. Ζ ζέζε ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Β.3.3. Ζ ζέζε ηνπ Γηθαζηεξίνπ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ Β.3.4. Ζ ακεξηθαληθή πξνζέγγηζε IV. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΗΚΔ ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

6 Η. ΔΗΑΓΧΓΖ Υαξαθηεξηζηηθφ ζηνηρείν ζηελ εξγαζηαθή ζρέζε απνηεινχζε αλέθαζελ ε αλάγθε ηνπ εξγνδφηε / πξντζηακέλνπ λα ειέγρεη απφιπηα ην πξνζσπηθφ πξνθεηκέλνπ λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ παξαγσγηθφηεηά ηνπ. Οη κέζνδνη κπνξεί λα έρνπλ αιιάμεη κε ην πέξαζκα ησλ ρξφλσλ, ε αλαδήηεζε φκσο γηα φιν θαη πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηνπο εξγαδνκέλνπο απνηειεί θαζεκεξηλή πξαθηηθή ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο ηφζν ζηνλ δεκφζην φζν θαη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Σν θαηλφκελν απηφ ηεο δηαξθψο απμαλφκελεο επεμεξγαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ γεληθφηεξα θαη ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ εηδηθφηεξα νθείιεηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηηο νξγαλσζηαθέο αιιαγέο ζην ρψξν εξγαζίαο 1, νη νπνίεο έρνπλ εληείλεη ηελ ζπιινγή δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη έρνπλ δηεπξχλεη ην πεδίν επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ απηψλ. Δπηπιένλ ε απηνκαηνπνίεζε ηεο επεμεξγαζίαο θαη ε ρξήζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ έρνπλ δηακνξθψζεη κηα λέα πξαγκαηηθφηεηα ζηελ απαζρφιεζε, φπνπ έλαο κεγάινο αξηζκφο δεδνκέλσλ ζπιιέγεηαη γηα δηνηθεηηθή ρξήζε. Δηδηθφηεξα ε ζπιινγή απηή ιακβάλεη ρψξα απφ ηνλ εξγνδφηε / πξντζηάκελν γηα ηελ εμππεξέηεζε ζθνπψλ, φπσο ε επηινγή θαη πξφζιεςε πξνζσπηθνχ, εθπαίδεπζε θαη πξναγσγή ηνπ, δηαζθάιηζε πξνζσπηθήο αζθάιεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ, δηαζθάιηζε πνηφηεηαο παξνρήο ππεξεζηψλ, απνηειεζκαηηθήο ιεηηνπξγίαο θαη πξνζηαζίαο ηεο πεξηνπζίαο ηνπ εξγνδφηε /ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο. Όινη νη παξαπάλσ ζθνπνί επεμεξγαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ απνηεινχλ εθθάλζεηο ηνπ «ελλφκνπ ζπκθέξνληνο» ηνπ εξγνδφηε / πξντζηακέλνπ, ην νπνίν είλαη γλσζηφ θαη σο «δηεπζπληηθφ δηθαίσκα». Τπφ ηνλ φξν απηφ λνείηαη ε εμνπζία ηνπ εξγνδφηε / πξντζηακέλνπ λα πξνζδηνξίδεη θαη λα εμεηδηθεχεη ηελ ππνρξέσζε παξνρήο εξγαζίαο ηνπ κηζζσηνχ θαζνξίδνληαο ηνλ ηφπν, ηνλ ηξφπν θαη ηνλ ρξφλν ηεο εξγαζίαο 2. Με ην δηεπζπληηθφ δηθαίσκα ν εξγνδφηεο / πξντζηάκελνο δηεπζχλεη, θαηεπζχλεη, ζπληνλίδεη θαη ειέγρεη ηελ εξγαζία, νξίδεη ηηο εηδηθφηεξεο ζπλζήθεο ηεο, θαηαλέκεη θαη αλαζέηεη ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίεο, ηνπνζεηεί 1 Οξγάλσζε απηφλνκσλ νκάδσλ εξγαζίαο κε ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο, βι. Spiros Simitis, Reconsidering the Premises of Labour Law: Prolegomena to an EU Regulation on the Protection of Employees Personal Data, European Law Journal, Vol. 5, No 1, March 1999, pp Γαβαιάο Ν., Γηεπζπληηθφ Γηθαίσκα, Ννκηθφ Δγθπθινπαηδηθφ Λεμηθφ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπιαο, Αζήλα 1998, ζει

7 θαη κεηαζέηεη ηνπο εξγαδνκέλνπο 3. χκθσλα κε ηελ θξαηνχζα άπνςε, ην δηεπζπληηθφ δηθαίσκα ζεκειηψλεηαη ζηελ ίδηα ηε ζχκβαζε εξγαζίαο 4, θαζψο ζησπεξφο θαη απηνλφεηνο φξνο θάζε εξγαζηαθήο ζπκβάζεσο είλαη φηη ν εξγαδφκελνο ζα ππάγεηαη ζηηο νδεγίεο θαη ηηο εληνιέο ηνπ εξγνδφηε θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο. Απηφ εμάιινπ πξνθχπηεη θαη απφ ην ελλνηνινγηθφ πεξηερφκελν ηεο εμάξηεζεο πνπ απνηειεί ζπζηαηηθφ ζηνηρείν θαη νπζηψδεο ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ζπκβάζεσο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο. Έηζη ν κηζζσηφο νθείιεη θαηά ηελ εθπιήξσζε ηεο ππνρξέσζεο παξνρήο λα ζπκκνξθψλεηαη κε ηνπο θαλφλεο εξγαζίαο θαη ζπλεξγαζίαο, άξα θαη κε ηνπο θαλφλεο γηα ηε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ πνπ απνξξένπλ απφ ηνλ θαλνληζκφ εξγαζίαο, ηελ πξαθηηθή θαη ηελ λφκηκε άζθεζε ηνπ δηεπζπληηθνχ δηθαηψκαηνο θαη λα ηεξεί ηελ ηεξαξρία θαη ηελ πεηζαξρία πνπ επηβάιιεηαη γηα ηελ νκαιή δηεμαγσγή ηεο εξγαζίαο, αθνινπζψληαο ηηο γεληθέο θαη εηδηθέο εληνιέο θαη νδεγίεο ηνπ εξγνδφηε ή ησλ ελδηάκεζσλ θαηά εθρψξεζε θνξέσλ ηνπ δηεπζπληηθνχ δηθαηψκαηνο, εθφζνλ βέβαηα απηέο είλαη λφκηκεο 5. Ζ ζπγθέληξσζε φκσο ελφο κεγάινπ αξηζκνχ δεδνκέλσλ θαη νη πνηθίινπ είδνπο ρξήζεηο απηψλ φρη κφλν πνιιαπιαζηάδνπλ ηνλ θίλδπλν ιαλζαζκέλεο πιεξνθφξεζεο, αιιά επηηξέπνπλ επίζεο ηελ ζηελή παξαθνινχζεζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη δεκηνπξγνχλ ηελ ηάζε γηα άζθεζε επηξξνήο ή αθφκα θαη ρεηξαγψγεζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπο. Όζν ιηγφηεξα γλσξίδνπλ ηα ελδηαθεξφκελα πξφζσπα γηα ην πνηνο επεμεξγάδεηαη δεδνκέλα ηνπο θαη γηα πνηνπο ζθνπνχο, ηφζν ιηγφηεξν κπνξνχλ απηνί λα πξναζπίζνπλ ηα πξνζσπηθά ηνπο ζπκθέξνληα, ηε ζηηγκή κάιηζηα πνπ ππάξρεη κηα εγγελήο αληζφηεηα ησλ κεξψλ θαη έλα έληνλν ζηνηρείν εμάξηεζεο ζην πιαίζην ηεο ζρέζεο εξγαζίαο. Δλ νιίγνηο κε ην ζπγθεθξηκέλν θαζεζηψο πνπ έρεη δηακνξθσζεί νη εξγαδφκελνη αδπλαηνχλ λα αλαπηχμνπλ ηελ πξνζσπηθφηεηά ηνπο θαη θαζίζηαηαη επηηαθηηθή ε αλάγθε γηα πξνζηαζία ηεο αμηνπξέπεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ, ηεο ηδησηηθφηεηαο θαζψο θαη ησλ ζεκειησδψλ δηθαησκάησλ ηνπο. Σν δηθαίσκα ηνπ εξγαδνκέλνπ ζηελ ηδησηηθφηεηα ή, φπσο δηαθνξεηηθά νλνκάδεηαη, ην δηθαίσκα ζηνλ πιεξνθνξηαθφ απηνθαζνξηζκφ απνξξέεη απφ ηελ έλλνηα ηεο αλζξψπηλεο αμηνπξέπεηαο ζε ζπλδπαζκφ κε ην δηθαίσκα ζηελ ειεχζεξε αλάπηπμε 3 Καξαθαηζάλεο Α., Γαξδίθαο η., Αηνκηθφ Δξγαηηθφ Γίθαην, 5 ε έθδνζε, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1995, ζει πγθεθξηκέλα γηα ην ειιεληθφ δίθαην ζην άξζξν 652 ΑΚ. 5 Καξαθαηζάλεο Α., Γαξδίθαο η., ζει

8 ηεο πξνζσπηθφηεηαο. εκαίλεη φηη ζην θάζε άηνκν αλήθεη ε εμνπζία λα απνθαζίδεη πφηε θαη ππφ πνηεο πξνυπνζέζεηο ζα είλαη επηηξεπηή ε δεκνζηνπνίεζε ησλ πξνζσπηθψλ ηνπ ζρέζεσλ θαη ζηνηρείσλ 6. Δπνκέλσο εχινγα ππνζηεξίδεηαη φηη νη εξγαδφκελνη δελ εγθαηαιείπνπλ ην δηθαίσκά ηνπο γηα πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο θάζε πξσί ζηελ είζνδν ηνπ ηφπνπ εξγαζίαο. Έρνπλ κηα λφκηκε πξνζδνθία θάπνηνπ βαζκνχ πξνζηαζίαο ηεο ηδησηηθήο ηνπο δσήο ζηνλ ηφπν απηφ, εθφζνλ εθεί αλαπηχζζνπλ ζεκαληηθφ κέξνο ησλ ζρέζεσλ ηνπο κε άιινπο αλζξψπνπο. Παξαηεξείηαη δειαδή φηη ην δήηεκα ηεο επεμεξγαζίαο ή κε πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο νξηνζεηείηαη αλάκεζα ζηνπο δχν παξαπάλσ αληηθξνπφκελνπο πφινπο : ην δηεπζπληηθφ δηθαίσκα θαη ην δηθαίσκα ζηελ ηδησηηθφηεηα. Όηαλ κάιηζηα γίλεηαη ιφγνο γηα επεμεξγαζία επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ, ε ζχγθξνπζε απηή γίλεηαη αθφκα πην έληνλε. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ηα δεδνκέλα απηά αγγίδνπλ ην ζηελφ ππξήλα ηεο ηδησηηθήο ζθαίξαο, ζηνηρείν πνπ απφ κφλν ηνπ ζεκαίλεη φηη απαηηείηαη κεγαιχηεξε πξνζηαζία ηεο ηδησηηθφηεηαο θαζψο εγθπκνλεί ν θίλδπλνο δηαθξίζεσλ ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, φηαλ γίλεηαη ιφγνο γηα επαίζζεηα δεδνκέλα θαη εηδηθφηεξα γηα δεδνκέλα πγείαο, ζηα νπνία ζα ζηεξηρζεί ζε κεγάιν βαζκφ ε αλάιπζε πνπ αθνινπζεί, ε αλάγθε ηνπ εξγνδφηε / πξντζηακέλνπ γηα ζπιινγή απηψλ ησλ εηδηθψλ δεδνκέλσλ γίλεηαη αθφκα πην έληνλε θαζφζνλ ηίζεληαη δεηήκαηα πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο ζην ρψξν εξγαζίαο. πλεπψο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν εμηζνξξνπεί ν λνκνζέηεο, ζε ειιεληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν, αλάκεζα ζε απηά ηα αληηθξνπφκελα δηθαηψκαηα / ζπκθέξνληα αλαθνξηθά κε ηελ ζπιινγή θαη επεμεξγαζία επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαη εηδηθφηεξα δεδνκέλσλ πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ. ηελ αλάιπζε πνπ αθνινπζεί γίλεηαη θαηαξρήλ κηα ζρεηηθά κηθξή αλαθνξά γεληθά ζηελ πξνζηαζία επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ζηνλ ρψξν εξγαζίαο κε έκθαζε ζην δεκφζην ηνκέα θαη ζηε ζπλέρεηα δίδεηαη έκθαζε ζηηο πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ (εηδηθφηεξα ζηα γελεηηθά δεδνκέλα, ζηηο εμεηάζεηο γηα λαξθσηηθά, αιθνφι θαη ηνλ ηφ ηνπ AIDS) πνπ ηζρχνπλ ζηελ Διιάδα, ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε γεληθφηεξα αιιά θαη ζηηο ΖΠΑ. Κπξηφηεξα θαλνληζηηθά ζεκεία αλαθνξάο απνηεινχλ θαηαξρήλ ζε ειιεληθφ επίπεδν ν Νφκνο 2472/1997 πεξί πξνζηαζίαο ηνπ αηφκνπ απφ ηελ επεμεξγαζία 6 Πέηξνο Η. Παξαξάο, χληαγκα θαη Δπξσπατθή χκβαζε ησλ δηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2001, ζει

9 δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη ε Οδεγία 115/2001 ηεο Αξρήο Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα πεξί απνηειεζκαηηθήο πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ καδί κε ηηο ζρεηηθέο απνθάζεηο ηεο Αξρήο. Δπηπιένλ ηδηαίηεξε αλαθνξά γίλεηαη ζε θάπνηα δηεζλή, κε δεζκεπηηθά θείκελα, φπσο ν Κψδηθαο Καιήο Πξαθηηθήο ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο γηα ηελ πξνζηαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ, νη πζηάζεηο (89) 2 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ζθνπνχο απαζρφιεζεο θαη (97) 5 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πγείαο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο θαη ην ζρεηηθφ Κείκελν εξγαζίαο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο πνπ θαηαγξάθεη ηηο αξρηθέο ζθέςεηο ηεο Δπηηξνπήο θαη απεπζχλεηαη ζηελ Οκάδα Δξγαζίαο 29. ε επίπεδν Δπξσπατθήο Έλσζεο δίδεηαη έκθαζε ζηελ Οδεγία 95/46/ΔΚ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ έλαληη ηεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη γηα ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ δεδνκέλσλ απηψλ, ζηελ ζρεηηθή λνκνζεζία ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ζε ζρεηηθέο απνθάζεηο ηνπ Γηθαζηεξίνπ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ. Δθηελήο αλαθνξά γίλεηαη επίζεο θαη ζε γλσκνδνηήζεηο ηνπ Δπξσπαίνπ Δπφπηε Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ ζρεηηθά κε ηελ λνκηκφηεηα ζπιινγήο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ ππαιιήισλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ε φ,ηη αθνξά ηέινο ηελ ακεξηθαληθή ήπεηξν, ζεκαληηθά ζεκεία αλαθνξάο απνηεινχλ ε ζρεηηθή λνκνζεζία θαη λνκνινγία ησλ Ζ.Π.Α. ηφζν ζε νκνζπνλδηαθφ φζν θαη ζε πνιηηεηαθφ επίπεδν 7. 7 Γηα πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηα θαλνληζηηθά ζεκεία αλαθνξάο ηεο παξνχζαο αλάιπζεο βι. ζηε ζπλέρεηα. 9

10 ΗΗ. Ζ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΧΝ ΔΤΑΗΘΖΣΧΝ ΠΡΟΧΠΗΚΧΝ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ ΣΟ ΥΧΡΟ ΔΡΓΑΗΑ ΜΔ ΔΜΦΑΖ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ ε απηήλ ηελ ελφηεηα ζα γίλεη κία ζρεηηθά ζχληνκε αλαθνξά ζην πεδίν πξνζηαζίαο ησλ επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ γεληθφηεξα πξνηνχ αλαιπζνχλ ηα δεηήκαηα ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ απνηεινχλ άιισζηε θαη ην θχξην κέξνο ηεο παξνχζαο έξεπλαο. Α. Οπιζμόρ εςαίζθηηων δεδομένων Απηφ πνπ ζα πξέπεη λα απνηειεί αθεηεξία ζε θάζε κειέηε πνπ αθνξά ηελ επεμεξγαζία επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ είλαη ε αλάιπζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ φξνπ θαη εηδηθφηεξα ν εληνπηζκφο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ. χκθσλα κε ηελ ειιεληθή λνκνζεζία 8 σο επαίζζεηα δεδνκέλα νξίδνληαη ηα δεδνκέλα πνπ αθνξνχλ ηε θπιεηηθή ή εζληθή πξνέιεπζε, ηα πνιηηηθά θξνλήκαηα, ηηο ζξεζθεπηηθέο ή θηινζνθηθέο πεπνηζήζεηο, ηε ζπκκεηνρή ζε έλσζε, ζσκαηείν θαη ζπλδηθαιηζηηθή νξγάλσζε, ηελ πγεία, ηελ θνηλσληθή πξφλνηα θαη ηελ εξσηηθή δσή θαζψο θαη ηα ζρεηηθά κε πνηληθέο δηψμεηο ή θαηαδίθεο. Με ζρεηηθά πξφζθαηε ηξνπνπνίεζε δηαθνξνπνηήζεθε ειαθξά ν παξαπάλσ νξηζκφο. Πην ζπγθεθξηκέλα ζηα επαίζζεηα δεδνκέλα πεξηιακβάλνληαη νη ίδηεο σο άλσ θαηεγνξίεο δεδνκέλσλ κε κνλαδηθή δηαθνξά ηελ πεξίπησζε ζπκκεηνρήο ζε έλσζε. Με ηελ ηειεπηαία ηξνπνπνίεζε σο επαίζζεην δεδνκέλν δελ ζεσξείηαη ε ζπκκεηνρή ζε νπνηαδήπνηε έλσζε, αιιά κφλν ε ζπκκεηνρή ζε ζπλαθείο κε ηα παξαπάλσ δεδνκέλα ελψζεηο πξνζψπσλ 9. Πξνθαλψο ν Έιιελαο λνκνζέηεο αληηιήθζεθε φηη κε ηνλ ραξαθηεξηζκφ θάζε ζπκκεηνρήο ζε έλσζε σο επαίζζεηνπ δεδνκέλνπ ζπκπεξηιακβάλεη ζηελ ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία δεδνκέλα πνπ είλαη εμαηξεηηθά ακθίβνιν ην θαηά πφζν ρξήδνπλ ηδηαίηεξεο λνκνζεηηθήο πξνζηαζίαο 10 θαη γη απηφ ην ιφγν πεξηφξηζε αηζζεηά 8 Βι. Νφκν 2472/1997 πεξί πξνζηαζίαο ηνπ αηφκνπ απφ ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, άξζξν 2 πεξ. β. 9 Βι. Νφκν 3471/2006 αλαθνξηθά κε ηηο ηξνπνπνηήζεηο ηνπ Ν. 2472/1997, άξζξν 18, παξ. 1(β). 10 Γηα παξάδεηγκα ε ζπκκεηνρή ζε νξεηβαηηθφ ζχιινγν πνιχ δχζθνια ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί σο επαίζζεην δεδνκέλν. Αληηζέησο ε ζπκκεηνρή ζε ππνζεηηθφ ζχιινγν κνπζνπικάλσλ νξεηβαηψλ απνηειεί επαίζζεην δεδνκέλν θαζφζνλ απνθαιχπηεη ζξεζθεπηηθέο πεπνηζήζεηο. 10

11 ηηο ελψζεηο, ε ζπκκεηνρή ζηηο νπνίεο κπνξεί λα ραξαθηεξηζζεί σο επαίζζεηε πιεξνθνξία. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ζε δηεζλέο επίπεδν ηα δηεζλή θείκελα 11 ζε αληίζεζε κε ηελ ειιεληθή λνκνζεζία απνθεχγνπλ ηε ρξήζε ηνπ φξνπ «επαίζζεηα δεδνκέλα», επεηδή ην ζηνηρείν ηεο «επαηζζεζίαο» δελ αλήθεη εμαξρήο ζε θαλέλα πξνζσπηθφ δεδνκέλν 12. Αληηζέησο ην «επαίζζεην» ησλ δεδνκέλσλ εμαξηάηαη απφιπηα απφ ην πεξηερφκελν ηεο επεμεξγαζίαο. πλεπψο θάπνηα ζηνηρεία πνπ ζε πξψηε θάζε ζεσξνχληαη αλψδπλα κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ «επαίζζεηα» δεδνκέλα, εθφζνλ ζπλδεζνχλ κε έλαλ ζπγθεθξηκέλν νξγαληζκφ ή νκάδα. Γη απηφ άιισζηε γίλεηαη αλαθνξά ζε εηδηθέο θαηεγνξίεο δεδνκέλσλ 13, νη νπνίεο ηαπηίδνληαη θαηά ηα άιια σο πξνο ην πεξηερφκελν κε εθείλεο ηεο ειιεληθήο λνκνζεζίαο 14. Β. Γενικέρ απσέρ επεξεπγαζίαρ εςαίζθηηων δεδομένων Ζ πξνζηαζία ησλ εξγαδνκέλσλ θαη εηδηθφηεξα ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ βαζίδεηαη ζηελ χπαξμε ζαθψλ πεξηνξηζκψλ θαηά ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ θαη έρεη σο βαζηθή αξρή ηελ θαη εμαίξεζε θαη ππφ ζπγθεθξηκέλεο πξνυπνζέζεηο ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ είηε απηά είλαη απιά είηε επαίζζεηα. πλεπψο ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηνπ 11 Κψδηθαο Καιήο Πξαθηηθήο ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο (An ILO code of practice), χζηαζε (89)2 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ζθνπνχο απαζρφιεζεο (Recommendation No. R (89) 2 of the Committee of Ministers to Member States on the Protection of Personal Data used for employment purposes), ζρεηηθφ Κείκελν εξγαζίαο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο πνπ θαηαγξάθεη ηηο αξρηθέο ζθέςεηο ηεο Δπηηξνπήο θαη απεπζχλεηαη ζηελ Οκάδα Δξγαζίαο 29 (Consultation Document addressed to the Article 29 Data Protection Working Party on a Community framework concerning the protection of workers personal data in the employment context). 12 Βι. Spiros Simitis Reconsidering the Premises of Labour Law: Prolegomena to an EU Regulation on the Protection of Employees Personal Data, European Law Journal, Vol. 5, No 1, March 1999, p particular categories of data / special categories of data, βι. ηε χζηαζε (89)2 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, άξζξν 10, ζην δηαδίθηπν ηνλ Κψδηθα Καιήο Πξαθηηθήο ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο γηα ηελ πξνζηαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ, άξζξν 6 παξ.5, ζην δηαδίθηπν θαη ην ζρεηηθφ θείκελν εξγαζίαο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο πξνο ηελ Οκάδα 29, άξζξν 5 παξ.1, ζην δηαδίθηπν social/news/2002/oct/data/_prot_en.html. 14 Σν ζρεηηθφ θείκελν ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, αλαθνξηθά κε ηε ζπκκεηνρή ζε ελψζεηο πξνζψπσλ, ραξαθηεξίδεη σο εηδηθή θαηεγνξία δεδνκέλσλ κφλν ηε ζπκκεηνρή ζε ζπλδηθαιηζηηθέο νξγαλψζεηο, βι. άξζξν 5 παξ.1 ζην social/news/2002/oct/data/_prot_en.html., ζηελ ίδηα δηάθξηζε πξνβαίλεη θαη ε Οδεγία 95/46 ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζην άξζξν 8 παξ.1, αιιά θαη ν Κψδηθαο Καιήο Πξαθηηθήο ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο ζην άξζξν 6 παξ.6, βι. 11

12 ζθνπνχ θαηά ηελ ειιεληθή λνκνζεζία 15 θαη ηα δηεζλή θείκελα επηηξέπεηαη ε ζπιινγή ησλ αλαγθαίσλ θαη κφλν δεδνκέλσλ 16 πνπ ζπλδένληαη κε ηελ ζπγθεθξηκέλε ζρέζε εξγαζίαο. Ζ αζάθεηα φκσο ηνπ φξνπ «ζρέζε εξγαζίαο» κπνξεί λα θαιπθζεί κέζσ ηεο κεγηζηνπνίεζεο ηεο δηαθάλεηαο θαηά ηελ επεμεξγαζία, πξάγκα πνπ επηηπγράλεηαη εθφζνλ ε επεμεξγαζία πξαγκαηνπνηείηαη γηα ζαθείο θαη θαζνξηζκέλνπο ζθνπνχο 17 πνπ ζπλδένληαη κε ηε ζρέζε εξγαζίαο θαη νη νπνίνη είλαη εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηνί ζηνπο εξγαδνκέλνπο. Σν κεγάιν πιενλέθηεκα ηεο σο άλσ αξρήο ελ νιίγνηο είλαη φηη ν ππάιιεινο, γλσξίδνληαο εθ ησλ πξνηέξσλ ηνλ ζθνπφ επεμεξγαζίαο, κπνξεί λα πξνζδηνξίζεη ηηο ζπλέπεηεο απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ ηνπ θαη λα πξνζηαηεπηεί απφ νπνηαδήπνηε πξνζπάζεηα ηεο ππεξεζίαο ηνπ λα ρξεζηκνπνηήζεη ζηνηρεία ηνπ γηα κε ππεξεζηαθνχο ιφγνπο θαη έμσ απφ ηα φξηα ηεο λνκηκφηεηαο. Γεπηεξεχνπζα ρξήζε ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ γηα άιιν ζθνπφ, φπσο ε πψιεζε ησλ δεδνκέλσλ ησλ ππαιιήισλ ζε δηαθεκηζηηθή εηαηξία απνθιείεηαη ζε θάζε πεξίπησζε απφ ηνλ Ν. 2472/1997, ν νπνίνο πξνβιέπεη ζην άξζξν 4 παξ.1 α φηη ηα δεδνκέλα πξέπεη λα ζπιιέγνληαη γηα ζαθείο θαη θαζνξηζκέλνπο ζθνπνχο 18. Θα πξέπεη σζηφζν λα επηζεκαλζεί φηη αλαγλσξίδνληαη πεξηζηάζεηο, ππφ ηηο νπνίεο, ζχκθσλα κε 15 Βι. άξζξν 4 παξ.1 ηνπ Ν.2472/1997 : Σα δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα γηα λα ηχρνπλ λφκηκεο επεμεξγαζίαο πξέπεη α) λα ζπιιέγνληαη θαηά ηξφπν ζεκηηφ θαη λφκηκν γηα θαζνξηζκέλνπο, ζαθείο θαη λφκηκνπο ζθνπνχο θαη λα πθίζηαληαη ζεκηηή θαη λφκηκε επεμεξγαζία ελφςεη ησλ ζθνπψλ απηψλ. 16 Ζ Αξρή Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ έθξηλε φηη ε επεμεξγαζία βηνκεηξηθψλ ζηνηρείσλ ίξηδαο ησλ νθζαικψλ ζπλάδεη κε ηελ αξρή ηνπ ζθνπνχ θαη ηεο αλαγθαηφηεηαο θαζψο ν ζθνπφο πνπ επηδηψθεηαη κε ηε ζπγθεθξηκέλε κέζνδν είλαη θξίζηκεο θαη θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο αζθαινχο ιεηηνπξγίαο ηνπ αεξνδξνκίνπ θαη ηελ πξνζηαζία ησλ επηβαηψλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ, βι. Απφθαζε 39/2004 ηεο Αξρήο ζην δηαδίθηπν 17 Δπηινγή θαη πξφζιεςε ηνπ ππαιιήινπ, εθπιήξσζε ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο, εθηέιεζε ησλ ζρεηηθψλ ζπκβάζεσλ, νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο θηι. 18 Παξάλνκε έθξηλε ε Αξρή Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ (ηαπηφηεηαο) εξγαδνκέλσλ γηα ζθνπνχο πνπ δελ ζρεηίδνληαη κε ηε ζρέζε εξγαζίαο. πγθεθξηκέλα ε Αξρή απνθάλζεθε φηη ε ρξήζε ησλ ζηνηρείσλ ηαπηφηεηαο εξγαδνκέλσλ απφ ηελ εξγνδφηξηα εηαηξία πξνθεηκέλνπ λα αλνίμεη κεξίδεο ζην Υξεκαηηζηήξην ζην φλνκά ηνπο είλαη παξάλνκε, «αλεμαξηήησο εάλ έγηλε ζην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο παξνρψλ ηεο εηαηξίαο κε ζθνπφ ηελ αχμεζε ηεο απφδνζεο ησλ ππαιιήισλ ή πξνο πξνζπνξηζκφ ηδίνπ νθέινπο». ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ε Αξρή δελ ζεκειίσζε ηελ απφθαζή ηεο, ε νπνία ζπλνδεχηεθε θαη απφ επηβνιή θπξψζεσλ, ζηελ ππέξβαζε ηεο αξρήο ηνπ ζθνπνχ, πνπ επηβάιιεη ηα δεδνκέλα λα πθίζηαληαη επεμεξγαζία ελφςεη ησλ ζθνπψλ γηα ηνπο νπνίνπο έρνπλ ζπιιεγεί θαη απαγνξεχεη ηε ιεγφκελε «δεπηεξεχνπζα ρξήζε» ησλ δεδνκέλσλ (Ν. 2472/1997, άξζξν 4 παξ. 2 α). Αληίζεηα επηθαιείηαη ηελ έιιεηςε ζπγθαηάζεζεο ησλ ππνθεηκέλσλ, έλα ιφγν λνκηκνπνηεηηθφ ηεο επεμεξγαζίαο (άξζξν 5 παξ. 1), ηνλ νπνίν ξεηά είρε απνξξίςεη ζε άιιεο πεξηπηψζεηο θαζψο ζεψξεζε φηη, εθφζνλ πξνζβάιινληαη νη βαζηθέο αξρέο επεμεξγαζίαο, δελ ηίζεηαη ζέκα ίαζεο ηεο πξνζβνιήο θαη ππέξβαζεο ηεο παξαλνκίαο κέζσ ηεο ζπγθαηάζεζεο. (εκεηψλεηαη φηη ε Αξρή θαηά πάγηα ηαθηηθή εμεηάδεη ηε ζπκκφξθσζε πξνο ηηο βαζηθέο αξρέο επεμεξγαζίαο, φπσο απνηππψλνληαη ζην άξζξν 4 θαη ζηε ζπλέρεηα ππεηζέξρεηαη ζηε δηαπίζησζε ηεο λφκηκεο ζεκειίσζεο ηεο επεμεξγαζίαο ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ νξίδεη πεξηνξηζηηθά ν ζρεηηθφο λφκνο ζηα άξζξα 5, 7 θαη 7 Α), βι. Ζ πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ Παξεκβάζεηο θαη έξγν ηεο Αξρήο, δεκνζηεπκέλν ζην βηβιίν Γφλνο / Μήηξνπ / Μίηηιεηνλ / Παπαθσλζηαληίλνπ, Ζ Αξρή Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ θαη ε επαχμεζε ηεο πξνζηαζίαο ησλ Γηθαησκάησλ,ζει

13 ηνλ Κψδηθα Καιήο Πξαθηηθήο ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο, επηηξέπεηαη ε κηθξή παξέθθιηζε απφ ηνλ θαλφλα, δειαδή ε επεμεξγαζία γηα ζθνπνχο δηαθνξεηηθνχο πνπ φκσο ζπλδένληαη κε ηελ ίδηα ζρέζε εξγαζίαο. Σα δεδνκέλα πνπ ζπιιέγνληαη αξρηθά γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ ελδέρεηαη λα ρξεηάδνληαη θαη γηα άιιεο αλάγθεο ηε ζηηγκή κάιηζηα πνπ ε ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ηνπ ππαιιήινπ εμειίζζεηαη θαη δελ είλαη ε ίδηα κε εθείλε θαηά ην ρξφλν πξφζιεςήο ηνπ. Καηά ζπλέπεηα ηα ζηνηρεία πνπ ζπλειέγεζαλ θαηά ην δηνξηζκφ δελ κπνξνχλ λα πεξηνξίδνληαη ζηελ επεμεξγαζία πνπ ζπλδέεηαη κε ηνλ αξρηθφ ζθνπφ. Ζ δηαθνξνπνίεζε φκσο απηή ζηελ επεμεξγαζία λνκηκνπνηείηαη ππφ δχν πξνυπνζέζεηο 19 : α) ν λένο ζθνπφο πξέπεη λα είλαη ζπκβαηφο κε ηνλ αξρηθφ θαη β) ε αιιαγή απηή ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ κέηξα πξνζηαζίαο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ δεδνκέλσλ. ε ζρέζε κε ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο 20 ηα ππφ επεμεξγαζία δεδνκέλα πξέπεη λα είλαη ζπλαθή θαη πξφζθνξα 21 θαη φρη πεξηζζφηεξα απφ φζα θάζε θνξά ρξεηάδνληαη ελφςεη ησλ ζθνπψλ επεμεξγαζίαο. Δπηπιένλ πξέπεη λα είλαη αθξηβή θαη λα ππνβάιινληαη ζε ελεκέξσζε, λα δηαηεξνχληαη φζν ρξφλν απαηηείηαη γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ σο άλσ ζθνπψλ θαη ζε πεξίπησζε ιήμεο ηεο ππαιιειηθήο ηδηφηεηαο ή κε πξφζιεςεο ηα δεδνκέλα πξέπεη, ζχκθσλα κε ηελ Οδεγία 115 ηεο Αξρήο Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα 22, λα δηαηεξνχληαη κφλν γηα φζν δηάζηεκα είλαη αλαγθαίν γηα ηελ πξνάζπηζε δηθαησκάησλ ελψπηνλ δηθαζηεξίνπ ή αλ ην δεηήζεη ξεηά ν εξγαδφκελνο γηα κειινληηθή αλαδήηεζε ζέζεο απαζρφιεζεο. Πέξα φκσο απφ ηηο πξναλαθεξζείζεο θαη απνδεθηέο απφ ηελ ειιεληθή λνκνζεζία γεληθέο αξρέο ν Κψδηθαο Καιήο Πξαθηηθήο ηνλίδεη ηελ αλάγθε κείσζεο φζν είλαη δπλαηφ εθ κέξνπο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ ηνπ είδνπο θαη ηεο πνζφηεηαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ πνπ ζπιιέγνληαη θαζψο θαη ηελ βειηίσζε ησλ κεζφδσλ πξνζηαζίαο ηεο ηδησηηθφηεηαο ησλ ππαιιήισλ 23. Δπηπιένλ ηα πξφζσπα πνπ 19 Βι. Spiros Simitis, p Βι. άξζξν 4 παξ.1β ηνπ Ν.2472/1997 : Σα δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα γηα λα ηχρνπλ λφκηκεο επεμεξγαζίαο πξέπεη β) λα είλαη ζπλαθή, πξφζθνξα θαη φρη πεξηζζφηεξα απφ φζα θάζε θνξά απαηηείηαη ελφςεη ησλ ζθνπψλ επεμεξγαζίαο. 21 Ζ Αξρή έθξηλε φηη ε αλαθνίλσζε ηεο έθβαζεο ησλ δηθψλ κε ηα νλφκαηα ησλ αληηδίθσλ / ππαιιήισλ ηεο, ηελ νπνία εμέδσζε ε Σξάπεδα πξνο φιν ην πξνζσπηθφ ηεο κέζσ ηνπ ηνπηθνχ ηεο δηθηχνπ, παξαβηάδεη ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο (αλαγθαηφηεηα θαη πξνζθνξφηεηα κέζνπ πξνο ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ), βι. Απφθαζε 14/2005, ζην δηαδίθηπν 22 Βι. Οδεγία 115/2001 πεξί απνηειεζκαηηθήο πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζην δηαδίθηπν Ζ Οδεγία δελ ζέηεη λένπο θαλφλεο δηθαίνπ, πξσηνγελείο ή δεπηεξνγελείο, αιιά κε απηήλ επηρεηξείηαη εξκελεπηηθή εμεηδίθεπζε ηνπ Ν. 2472/1997 ζηνλ εηδηθφ ηνκέα ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο. 23 Βι. Κψδηθα Καιήο Πξαθηηθήο, άξζξν 5, παξ

14 αλαιακβάλνπλ ηελ επεμεξγαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ζα πξέπεη λα εθπαηδεχνληαη ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίδεηαη ε λνκηκφηεηα ηεο επεμεξγαζίαο, ελψ παξάιιεια ε επεμεξγαζία απηή δελ ζα πξέπεη λα νδεγεί ζηελ πξαγκαηνπνίεζε δηαθξίζεσλ κεηαμχ ησλ ππαιιήισλ 24. Γ. Πποϋποθέζειρ ζςλλογήρ και επεξεπγαζίαρ εςαίζθηηων δεδομένων Γ.1. Πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο ζχκθσλα κε ην ειιεληθφ δίθαην Καη αξρήλ ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε πάζεο θχζεσο ζπιινγή ζηνηρείσλ ησλ ππαιιήισλ πξνο επεμεξγαζία είλαη αλεθηή κφλν εθφζνλ είλαη αλαγθαία γηα ηελ εθπιήξσζε ηνπ επηδησθφκελνπ ζθνπνχ ζχκθσλα κε ηηο γεληθέο αξρέο πξνζηαζίαο δεδνκέλσλ πνπ αλαθέξζεθαλ ζηελ πξνεγνχκελε ελφηεηα. ηελ Διιάδα ηζρχεη σο θαλφλαο ε απαγφξεπζε ηεο επεμεξγαζίαο ησλ επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ. Χζηφζν ε Αξρή Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα αλαγλσξίδεη 25 φηη γηα νξηζκέλεο ζέζεηο εξγαζίαο είλαη απαξαίηεηε ε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηηο πνηληθέο δηψμεηο θαη θαηαδίθεο ελφο πξνζψπνπ. Δπηζεκαίλεηαη πάλησο φηη ε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία είλαη ζεκηηή θαη λφκηκε, κφλν εθφζνλ ην είδνο ησλ δεδνκέλσλ απηψλ ζπλδέεηαη άκεζα κε ηελ ζπγθεθξηκέλε απαζρφιεζε θαη είλαη απνιχησο απαξαίηεηα γηα ηελ ιήςε ζπγθεθξηκέλεο απφθαζεο ζην ζπγθεθξηκέλν πιαίζην (π.ρ. πνηληθφ κεηξψν γηα εξγαδνκέλνπο πνπ δηαρεηξίδνληαη ρξήκαηα, γηα εθπαηδεπηηθνχο θηι.). Λφγσ ηεο θχζεσο ησλ δεδνκέλσλ απηψλ θαη ηνπ βαζκνχ πξνζβνιήο πνπ ελέρεη ε ρξήζε ηνπο, απηά πξέπεη λα ζπιιέγνληαη απεπζείαο θαη κφλν απφ ηνλ εξγαδφκελν ή ηνλ ππνςήθην. Δπηπιένλ ην γεγνλφο φηη ν εξγνδφηεο / πξντζηάκελνο απαιιάζζεηαη απφ ηελ πξνβιεπφκελε ππνρξέσζε ιήςεο άδεηαο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ Αξρή, επεηδή ε επεμεξγαζία απηή πξαγκαηνπνηείηαη γηα ζθνπνχο πνπ ζπλδένληαη κε ηε ζρέζε εξγαζίαο 26, δελ απαιιάζζεη ηνλ εξγνδφηε / πξντζηάκελν απφ ηελ ππνρξέσζε ηήξεζεο ησλ νπζηαζηηθψλ επηηαγψλ ηνπ λφκνπ Βι. νκνίσο άξζξν 5, παξ. 9 θαη Βι. Οδεγία 115/2001 ηεο Αξρήο, ζει Βι. Ν. 2472/11997, άξζξν 7 Α, παξ. 1 α. 27 Βι. Οδεγία 115/2001 ηεο Αξρήο, ζει

15 ε απηφ ην ζεκείν ζα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη κία απφ ηηο βαζηθέο πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ είλαη ε γξαπηή ζπγθαηάζεζε ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ, εθηφο εάλ ε ζπγθαηάζεζε έρεη απνζπαζζεί κε ηξφπν πνπ αληίθεηηαη ζηνλ λφκν ή ηα ρξεζηά ήζε ή λφκνο νξίδεη φηη ε ζπγθαηάζεζε δελ αίξεη ηελ απαγφξεπζε 28. ηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο σζηφζν ε ζπγθεθξηκέλε βαζηθή πξνυπφζεζε ηίζεηαη ππφ ακθηζβήηεζε. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζχκθσλα κε ηελ Οδεγία 115 ηεο Αξρήο, ε εγγελήο αληζφηεηα ησλ κεξψλ θαη ε θαηά θαλφλα ζρέζε εμάξηεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζέηεη ζε ακθηβνιία ηελ ειεπζεξία ηεο ζπγθαηάζεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ 29, ζηνηρείν απαξαίηεην γηα ηελ εγθπξφηεηα ηεο επεμεξγαζίαο φπσο πξνθχπηεη απφ ην ζπλδπαζκφ ησλ άξζξσλ 2 ζηνηρ. ηα 30, 5 παξ. 1 θαη 7 παξ 2α ηνπ Ν. 2472/1997. Με άιια ιφγηα ν ζπγθεθξηκέλνο λφκνο απνδέρεηαη ηελ ζπγθαηάζεζε σο βάζε λνκηκφηεηαο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ, κφλν εθφζνλ απηή είλαη ειεχζεξε θαη επεηδή απηή σο ηέηνηα δελ πθίζηαηαη ζηελ ζρέζε εξγαζίαο, δελ απνηειεί πξνυπφζεζε λφκηκεο επεμεξγαζίαο θαηά ην ειιεληθφ δίθαην. Με κεηαγελέζηεξε φκσο απφθαζε ε Αξρή έξρεηαη λα δηαθνξνπνηήζεη ηε ζέζε ηεο πάλσ ζην δήηεκα. ε ζρέζε κε ηελ αμηνιφγεζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ε Αξρή 31 έθξηλε αλαθνξηθά κε ην δήηεκα ηεο λνκηκφηεηαο ηεο ρξήζεο ηαηξηθήο γλσκάηεπζεο απφ ζπγθεθξηκέλν Γήκν ζην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο επηινγήο πξντζηακέλσλ φηη λνκίκσο κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί ε γλσκάηεπζε, εθφζνλ ε ίδηα ε ελδηαθεξφκελε πξνζθφκηζε ηε γλσκάηεπζε ζηελ ππεξεζία ηεο γηα θάζε λφκηκν ζθνπφ ζε ζρέζε κε ηελ ππεξεζηαθή ηεο θαηάζηαζε θαη ρσξίο κάιηζηα λα ηε ζπλδέεη κε ζπγθεθξηκέλε ρξήζε γηα ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ θαη θαηά ζπλέπεηα πξνυπήξμε γξαπηή ζπγθαηάζεζε ηεο ελδηαθεξνκέλεο 32. Δδψ ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε Αξρή απνδέρεηαη ηε ζπγθαηάζεζε σο βάζε λφκηκεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ ζην ρψξν ηεο εξγαζίαο, γεγνλφο πνπ θαίλεηαη λα αληηβαίλεη κε ηα φζα ε ίδηα νξίδεη ζηελ Οδεγία 115. Χζηφζν ζηελ ζπγθεθξηκέλε ππφζεζε πνπ ηέζεθε ελψπηνλ ηεο Αξρήο πξνθχπηεη απφ ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά φηη ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο ηεο ειεχζεξεο ζπγθαηάζεζεο ζηε ζπγθεθξηκέλε ζρέζε 28 Βι. Ν. 2472/1997, άξζξν 7, παξ. 2 α. 29 Βι. Απφθαζε 52/2005 ηεο Αξρήο ζην δηαδίθηπν Ζ Αξρή έθξηλε σο πξνο ηελ απαίηεζε ηεο εξγνδφηξηαο εηαηξίαο γηα ππνβνιή δειψζεσλ φισλ ησλ ππαιιήισλ ηεο ζρεηηθά κε πηζαλή ζπλεξγαζία ηνπο κε άιιεο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο φηη ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε δελ ππάξρεη πξνθαλψο ειεχζεξε ζπγθαηάζεζε. 30 Βι. Ν. 2472/1997 άξζξν 2 ζηνηρ. ηα: πγθαηάζεζε ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ, θάζε ειεχζεξε ξεηή θαη εηδηθή δήισζε βνπιήζεσο, πνπ εθθξάδεηαη κε ηξφπν ζαθή θαη ελ πιήξε επίγλσζε 31 Βι. Απφθαζε 10/2005 πην αλαιπηηθά ζηε ζπλέρεηα ζηελ ελφηεηα γηα ηα δεδνκέλα πγείαο. 32 Άξζξν 7 παξ.2 πεξ. α ηνπ Ν 2472/

16 εξγαζίαο θαη θαηά ζπλέπεηα ε ζπγθαηάζεζε κπνξεί λα απνηειέζεη βάζε λφκηκεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ ζχκθσλα κε ηνλ σο άλσ λφκν. Ζ απφθαζε ηεο Αξρήο επνκέλσο ηνλίδεη φηη ε ηδηαηηεξφηεηα ηεο ζρέζεο εξγαζίαο, σο ζρέζε εμάξηεζεο ησλ ππαιιήισλ απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπο δελ ζηεξεί εθ πξννηκίνπ απφ ηελ ζπγθαηάζεζε ηνπ ππαιιήινπ γηα ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ ηνπ απφ ηνλ πξντζηάκελν ην ζηνηρείν ηεο ειεπζεξίαο, αιιά ε χπαξμε ηνπ ζηνηρείνπ απηνχ θξίλεηαη θαηά πεξίπησζε θαη, εθφζνλ ζπληξέρεη, κπνξεί ε ζπγθαηάζεζε θαη ζηε ζρέζε εξγαζίαο λα απνηειέζεη βάζε λφκηκεο επεμεξγαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαζψο πιεξνχληαη νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ γεληθνχ λφκνπ 2472/1997 πεξί πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ 33. Γ.2. Πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο ζχκθσλα κε ην θνηλνηηθφ δίθαην θαη ζε ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ε επίπεδν θνηλνηηθνχ δηθαίνπ νη πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαζνξίδνληαη απφ ηελ Οδεγία 95/46/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 24 εο Οθησβξίνπ 1995 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ έλαληη ηεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη γηα ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ δεδνκέλσλ απηψλ. Δηδηθφηεξα ε Οδεγία απηή ζέηεη σο γεληθφ θαλφλα ηελ απαγφξεπζε επεμεξγαζίαο ησλ επνλνκαδφκελσλ εηδηθψλ θαηεγνξηψλ δεδνκέλσλ 34. Καη εμαίξεζε επηηξέπεηαη ε σο άλσ επεμεξγαζία εθφζνλ ππάξρεη ε ξεηή ζπγθαηάζεζε ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ θαζψο θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε επεμεξγαζία είλαη απαξαίηεηε 33 Σα δηεζλή θείκελα αληηζέησο απνδέρνληαη ηε ζπγθαηάζεζε σο βάζε λνκηκφηεηαο ππφ πξνυπνζέζεηο. Δηδηθφηεξα ζηνλ Κψδηθα Καιήο Πξαθηηθήο ζεκαληηθή βάζε πξνζηαζίαο ηνπ ππαιιήινπ απνηειεί ε αξρή φηη ν ίδηνο ν ππάιιεινο είλαη πξσηαξρηθή πεγή παξνρήο πιεξνθνξηψλ πνπ αθνξνχλ ην πξφζσπφ ηνπ. Μφλν κε απηφλ ηνλ ηξφπν κπνξεί απηφο λα εθηηκήζεη ηηο ζπλέπεηεο ηεο επεμεξγαζίαο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ θαη λα απνθαζίζεη πνηα δεδνκέλα ζα ζπιιεγνχλ. Χζηφζν απηή ε ππνρξέσζε ζπιινγήο άκεζα απφ ηνλ ππάιιειν δελ απνθιείεη έκκεζνπο ηξφπνπο πιεξνθφξεζεο, φπσο κέζσ πξψελ εξγνδνηψλ / πξντζηακέλσλ. ε απηή ηελ πεξίπησζε βέβαηα ε δεκφζηα ππεξεζία ζα πξέπεη λα ελεκεξψζεη ηνλ ππάιιειν γηα ηνλ ζθνπφ ηεο επεμεξγαζίαο, ηηο πεγέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ απνθηήζεθαλ θαη λα δεηήζεη ηε ξεηή ζπγθαηάζεζή ηνπ. Ζ ζπκκεηνρή σζηφζν ηνπ ππαιιήινπ ζηε ζπιινγή δεδνκέλσλ ηνπ κέζσ ηεο ζπγθαηάζεζήο ηνπ δελ πξέπεη λα ππεξεθηηκάηαη ζχκθσλα κε ηνλ Κψδηθα θαζψο ε θαηά θαλφλα ζρέζε εμάξηεζεο ηνπ ππαιιήινπ ιφγσ ηεο εγγελνχο αληζφηεηαο ησλ κεξψλ ζηε ζρέζε εξγαζίαο ηνλ ππνρξεψλεη λα ζπλαηλέζεη κε ηηο επηζπκίεο ηεο ππεξεζίαο γηα ζπιινγή θαη πξνζδίδεη ζηε ζπκκεηνρή ηνπ ζηε δηαδηθαζία ηππηθφ ραξαθηήξα. Γη απηφ ηνλ ιφγν ζχκθσλα κε ην θείκελν ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο πξνο ηελ Οκάδα 29 θαη εηδηθφηεξα ην άξζξν 4 ε ππεξεζία νθείιεη λα κελ ζηεξίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηε ζπγθαηάζεζε ηνπ ππαιιήινπ σο θξηηήξην λνκηκφηεηαο γηα επεμεξγαζία εηδηθψλ θαηεγνξηψλ δεδνκέλσλ ή αιιηψο «επαίζζεησλ» δεδνκέλσλ. 34 Βι. άξζξν 8 παξ. 1 ηεο θνηλνηηθήο νδεγίαο. 16

17 πξνθεηκέλνπ λα εθπιεξσζνχλ νη ππνρξεψζεηο θαη ηα εηδηθά δηθαηψκαηα ηνπ ππεχζπλνπ ηεο επεμεξγαζίαο ζηνλ ηνκέα ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ, ζην βαζκφ πνπ ην πξνβιέπεη ε εζληθή λνκνζεζία 35. Πέξα απφ ηηο ζπγθεθξηκέλεο εμαηξέζεηο ηα πεξηζζφηεξα θξάηε κέιε ζέηνπλ πνιχ απζηεξφηεξνπο πεξηνξηζκνχο ζε ζρέζε κε ηελ δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο απηψλ ησλ δεδνκέλσλ. ην Βέιγην γηα παξάδεηγκα, παξά ην γεγνλφο φηη ε λνκνζεζία δελ πξνβιέπεη θάπνην ζχζηεκα πξνεγνχκελεο έγθξηζεο απφ ηελ αξκφδηα Αξρή Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ, επηηξέπεη ηελ ζρεηηθή επεμεξγαζία, εθφζνλ ην ππνθείκελν ησλ δεδνκέλσλ έρεη δψζεη ηελ γξαπηή ζπγθαηάζεζή ηνπ. Ζ ζπγθαηάζεζε απηή έρεη ηελ έλλνηα φηη αλά πάζα ψξα θαη ζηηγκή κπνξεί λα αλαθιεζεί απφ ην ππνθείκελν ησλ δεδνκέλσλ 36. Βέβαηα θαη ην Βέιγην φπσο θαη άιιεο ρψξεο απαζρφιεζε ην εξψηεκα θαηά πφζν κπνξνχλ νη εξγαδφκελνη λα δψζνπλ λνκίκσο ηε ζπγθαηάζεζή ηνπο ζην πιαίζην ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο. Καηαξρήλ ε απάληεζε είλαη ζεηηθή. Χζηφζν πξνβιέπεηαη φηη κε βαζηιηθφ δηάηαγκα κπνξνχλ λα πξνζδηνξηζζνχλ νη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ε απαγφξεπζε επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ δελ κπνξεί λα αξζεί απφ ηελ ξεηή ζπγθαηάζεζε ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ 37. ηελ Ηηαιία επίζεο απαηηείηαη ε γξαπηή ζπγθαηάζεζε ηνπ αηφκνπ γηα ηελ επεμεξγαζία επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ ζπγθαηάζεζε σζηφζν δελ απαηηείηαη ζε ζρέζε κε ππνςεθίνπο πξνο εξγαζία. Αμίδεη επηπιένλ λα ζεκεησζεί φηη επεμεξγαζία απηψλ ησλ δεδνκέλσλ απαηηεί επηπξνζζέησο θαη ηελ πξνεγνχκελε έγθξηζε ηεο ηηαιηθήο Αξρήο Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ 38. Ζ Αξρή νθείιεη απφ ηελ ππνβνιή ηνπ αηηήκαηνο γηα έγθξηζε λα εθδψζεη απφθαζε κέζα ζε ηξηάληα εκέξεο. Αλ δελ ην πξάμεη ζεσξείηαη φηη ε Αξρή έρεη απνξξίςεη ην αίηεκα. Ζ Αξρή κπνξεί επίζεο παξάιιεια κε ηελ έγθξηζε λα πξνβεί ζε επηπξφζζεηα κέηξα πξνζηαζίαο ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ. Ζ ηηαιηθή Αξρή ιακβάλεη ππφςε γηα ηελ ρνξήγεζε ηεο έγθξηζεο θαη ην ζπγθεθξηκέλν πεξηερφκελν ηεο ζρέζεο εξγαζίαο. Κάζε θνξά πνπ ρνξεγείηαη έγθξηζε ππνγξακκίδεηαη απφ ηελ Αξρή φηη ε επεμεξγαζία ησλ επαίζζεησλ δεδνκέλσλ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί γηα ηελ εθπιήξσζε ππνρξεψζεσλ ζηε ζρέζε 35 Βι. άξζξν 8 παξ. 2 α, β ηεο ίδηαο νδεγίαο. 36 Βι. άξζξν 1 παξ. 8 ηνπ βειγηθνχ λφκνπ πεξί πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. 37 Βι. Protection of workers personal data in the European Union, Study on the protection of workers personal data in the European Union : general issues and sensitive data by Professor Frank Hendrickx, University of Leuven, University of Tilbourg, ζει. 37, ζην δηαδίθηπν studies.en.pdf. 38 Autorita Garante per la Protezione dei Dati Personali. 17

18 εξγαζίαο αλαθνξηθά κε ηελ κηζζνδνζία, ηελ θνηλσληθή πξφλνηα, ηελ θνξνιφγεζε θαη ηελ αζθάιηζε 39. Καη ζηε Γαιιία ε λνκνζεζία πεξί πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ έρεη εηζαγάγεη ζχζηεκα πξνεγνχκελεο έγθξηζεο απφ ηελ αξκφδηα Αξρή. Δπηπιένλ γηα ηελ λνκηκνπνίεζε ηεο επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ απαηηείηαη ε επεμεξγαζία απηή λα εκθαλίδεη έλαλ άκεζν θαη αλαγθαίν ζχλδεζκν κε ηελ αμηνιφγεζε ηνπ ππαιιήινπ ππφ ην πξίζκα ηεο λνκηκφηεηαο ηεο δξάζεο ηνπ εξγαδνκέλνπ 40. ηελ Πνξηνγαιία ηέινο ππάξρεη έλα αλάινγν κε ηελ Ηηαιία ζχζηεκα έγθξηζεο ηεο επεμεξγαζίαο επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ. Δηδηθφηεξα πξνβιέπεηαη φηη ε επεμεξγαζία απηψλ ησλ δεδνκέλσλ επηηξέπεηαη, εθφζνλ ππάξρεη ζρεηηθή λνκνζεηηθή δηάηαμε ή πξνεγνχκελε έγθξηζε ηεο αξκφδηαο Αξρήο, φηαλ γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο απηή ε επεμεξγαζία είλαη αλαγθαία γηα ηελ άζθεζε δηθαηψκαηνο ηνπ ππεχζπλνπ επεμεξγαζίαο ή ην ππνθείκελν επεμεξγαζίαο έρεη δψζεη ηελ ξεηή ζπγθαηάζεζή ηνπ κε γλψκνλα πάληνηε ηελ κε πξαγκαηνπνίεζε δηαθξίζεσλ ζην ρψξν εξγαζίαο 41. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε αξκφδηα πνξηνγαιηθή Αξρή έρεη εγθξίλεη ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πγείαο εξγαδνκέλσλ θαζψο θαη δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηε ζπκκεηνρή ζε ζπλδηθαιηζηηθή νξγάλσζε ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο. δεδομένα. Γ. Ηλεκηπονική επιηήπηζη ζηο σώπο επγαζίαρ και εςαίζθηηα πποζωπικά Ζ ειεθηξνληθή επηηήξεζε ζην ρψξν εξγαζίαο απνηειεί έλα ηεξάζηην δήηεκα κε ζεκαληηθέο πξνεθηάζεηο, γεγνλφο πνπ δελ επηηξέπεη ζην πιαίζην ηεο παξνχζαο εξγαζίαο λα γίλεη εθηελήο αλαθνξά ζε απηφ. Γηα ηνλ ιφγν απηφ ζα δνζεί έκθαζε ζε νξηζκέλεο ελδηαθέξνπζεο πηπρέο ηνπ δεηήκαηνο θαη εηδηθφηεξα ζε φ,ηη αθνξά ηα επαίζζεηα δεδνκέλα. Καηαξρήλ αλαθνξηθά κε ηελ πξαθηηθή ζηελ Διιάδα ε Αξρή 39 Βι. Protection of workers personal data in the European Union, Study on the protection of workers personal data in the European Union : general issues and sensitive data by Professor Frank Hendrickx, University of Leuven, University of Tilbourg, ζει. 41, ζην δηαδίθηπν studies.en.pdf. 40 Βι. νκνίσο, ζει Βι. άξζξν 7 ηνπ πνξηνγαιηθνχ λφκνπ πεξί πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ηεο 26 Οθησβξίνπ ηνπ

19 Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα έρεη δηαπηζηψζεη φηη ζε πνιιέο επηρεηξήζεηο θαη ππεξεζίεο γίλεηαη ρξήζε κέζσλ ειέγρνπ θαη παξαθνινχζεζεο ησλ ρψξσλ 42 θαη θαη επέθηαζε ησλ ίδησλ ησλ εξγαδνκέλσλ. χκθσλα κε ηελ Αξρή νη κέζνδνη ειέγρνπ θαη παξαθνινχζεζεο θαη ν ζθνπφο πνπ εμππεξεηνχλ δελ επηηξέπεηαη λα πξνζβάιινπλ ηελ αλζξψπηλε αμηνπξέπεηα θαηά ηηο ζπληαγκαηηθέο δηαηάμεηο θαη ηνλ ζρεηηθφ λφκν πεξί πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ 43. Παξάιιεια ε ζπιινγή δεδνκέλσλ ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηε ρξήζε απηψλ ησλ κεζφδσλ πξέπεη λα πεξηνξίδεηαη ζηα δεδνκέλα πνπ ζπλδένληαη άκεζα κε ηε ζρέζε απαζρφιεζεο θαη λα κελ επεθηείλεηαη θαηά ην δπλαηφλ ζηελ πξνζσπηθή ζπκπεξηθνξά θαη ηηο επαθέο ησλ εξγαδνκέλσλ. Θα πξέπεη επίζεο λα πξνβιέπεηαη ε χπαξμε ρψξσλ πνπ δελ ειέγρνληαη νχηε παξαθνινπζνχληαη θαζψο θαη ε δηάζεζε πξνζηηψλ ζηνπο εξγαδνκέλνπο ηειεπηθνηλσληαθψλ κέζσλ γηα ηηο πξνζσπηθέο ηνπο επηθνηλσλίεο. ε ζρέζε κε ηελ ρξήζε ησλ βηνκεηξηθψλ κεζφδσλ, νη νπνίεο ελδέρεηαη λα πεξηέρνπλ θαη επαίζζεηα δεδνκέλα 44, ε Αξρή έρεη απνθαλζεί φηη ηδίσο νξηζκέλεο απφ απηέο ζίγνπλ θαηάθνξα ηελ αλζξψπηλε αμηνπξέπεηα θαη ηελ πξνζσπηθφηεηα. Ζ ρξήζε εηδηθφηεξα βηνκεηξηθψλ κεζφδσλ γηα ηε δηαπίζησζε ηεο ηαπηφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηελ πξφζβαζε ζηνπο ρψξνπο εξγαζίαο είλαη επηηξεπηή κφλν ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ απηή επηβάιιεηαη απφ ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο αζθαιείαο ησλ ρψξσλ εξγαζίαο θαη εθφζνλ δελ ππάξρεη άιιν κέζν γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ απηνχ (π.ρ. ζηξαηησηηθέο εγθαηαζηάζεηο, εξγαζηήξηα πςεινχ θηλδχλνπ). Καηά ζπλέπεηα ν ππεχζπλνο επεμεξγαζίαο νθείιεη λα ζηαζκίδεη θάζε θνξά αθελφο ηνπο ππάξρνληεο θηλδχλνπο, ηελ έθηαζε ησλ θηλδχλσλ απηψλ θαη ηηο ππάξρνπζεο ελαιιαθηηθέο δπλαηφηεηεο αληηκεηψπηζεο ησλ θηλδχλσλ θαη αθεηέξνπ ηηο πξνζβνιέο ηεο αλζξψπηλεο πξνζσπηθφηεηαο θαη ηεο ηδησηηθφηεηαο απφ ηε ρξήζε ηέηνησλ κεζφδσλ. Σελ Αξρή έρνπλ απαζρνιήζεη θαη δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηνλ έιεγρν ησλ επηθνηλσληψλ ησλ εξγαδνκέλσλ, ην πεξηερφκελν ησλ νπνίσλ πνιιέο θνξέο ζπλδέεηαη κε επαίζζεηεο πιεξνθνξίεο. Ζ ζπιινγή θαη επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηηο εηζεξρφκελεο θαη εμεξρφκελεο θιήζεηο θαη γεληθά επηθνηλσλίεο ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ 42 Μέζα ειέγρνπ φπσο ζπζηήκαηα ειέγρνπ ηεο πξφζβαζεο, βηληενπαξαθνινχζεζε, έιεγρνο ησλ ηειεθσλεκάησλ θηι. 43 Βι. Οδεγία 115/2001 ηεο Αξρήο Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα, ζει Οη βηνκεηξηθέο κέζνδνη απνηεινχλ ηερληθέο πηζηνπνίεζεο ηεο ηαπηφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ κέζσ αλάιπζεο ζηαζεξψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο. Δηδηθφηεξα πεξηιακβάλνπλ ηερληθέο πνπ ζηεξίδνληαη ζε αλάιπζε θπζηθψλ ή γελεηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ (δαθηπιηθψλ απνηππσκάησλ, γεσκεηξίαο ηεο παιάκεο, αλάιπζεο ηεο θφξεο ηνπ καηηνχ, ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ πξνζψπνπ, ηνπ DNA) θαη ζε ηερληθέο πνπ ζηεξίδνληαη ζηελ αλάιπζε ζπκπεξηθνξάο, φπσο ππνγξαθήο, θσλήο, ηξφπνπ πιεθηξνιφγεζεο, βι. Οδεγία 115, ζει

20 θαη ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ ζην ρψξν εξγαζίαο επηηξέπεηαη, εθφζνλ είλαη απνιχησο αλαγθαία γηα ηελ νξγάλσζε θαη δηεθπεξαίσζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο. Σα ζηνηρεία ηεο επηθνηλσλίαο πνπ θαηαρσξίδνληαη πξέπεη λα πεξηνξίδνληαη ζηα απνιχησο απαξαίηεηα θαη πξφζθνξα δεδνκέλα γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζθνπψλ απηψλ. ε θακηά πεξίπησζε δελ επηηξέπεηαη ε θαηαρψξηζε θαη επεμεξγαζία ζηνηρείσλ απφ ην πεξηερφκελν ηεο επηθνηλσλίαο παξά κφλνλ κε ηελ άδεηα δηθαζηηθήο Αξρήο θαη εθφζνλ απηφ επηβάιιεηαη γηα ιφγνπο εζληθήο αζθαιείαο ή γηα ηε δηαθξίβσζε ηδηαηηέξσο ζνβαξψλ εγθιεκάησλ 45. Αμίδεη επίζεο λα ζεκεησζεί φηη ε ρξήζε θιεηζηψλ θπθισκάησλ παξαθνινχζεζεο, ερνζθφπεζεο, βηληενζθφπεζεο θαη άιισλ ζπλαθψλ ζπζηεκάησλ ζηνπο ρψξνπο εξγαζίαο επηηξέπεηαη, εθφζνλ είλαη αλαγθαία γηα ηελ αζθάιεηα ησλ ρψξσλ εξγαζίαο, ηελ πξνζηαζία ησ πξνζψπσλ, εξγαδνκέλσλ θαη κε, πνπ βξίζθνληαη ζηνπο ρψξνπο απηνχο, θαζψο θαη ηελ πξνζηαζία πεξηνπζηαθψλ αγαζψλ. Ο ππεχζπλνο επεμεξγαζίαο νθείιεη λα ζηαζκίδεη θάζε θνξά αθελφο ηνπο ππάξρνληεο θηλδχλνπο, ηελ έθηαζε ησλ θηλδχλσλ απηψλ, ηηο ππάξρνπζεο ελαιιαθηηθέο δπλαηφηεηεο αληηκεηψπηζεο ησλ θηλδχλσλ απηψλ θαη αθεηέξνπ ηηο πξνζβνιέο ηεο αλζξψπηλεο πξνζσπηθφηεηαο θαη ηεο ηδησηηθφηεηαο απφ ηε ρξήζε ηέηνησλ κεζφδσλ. ε θάζε πεξίπησζε πάλησο ν δηαξθήο έιεγρνο ησλ ρψξσλ εξγαζίαο κε κέζα παξαθνινχζεζεο πξνζβάιιεη ηελ αμηνπξέπεηα θαη ηελ ηδησηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ βαξχηεηα ηεο πξνζβνιήο επηβάιιεη ν δηαξθήο έιεγρνο λα γίλεηαη κφλν εθφζνλ απηφ δηθαηνινγείηαη απφ ηε θχζε θαη ηηο ζπλζήθεο ηεο εξγαζίαο θαη είλαη απαξαίηεην γηα ηελ πξνζηαζία ηεο πγείαο θαη ηεο αζθάιεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο αζθάιεηαο ησλ ρψξσλ εξγαζίαο 46. Σα δεδνκέλα πνπ έρνπλ ζπιιεγεί γηα ηνπο παξαπάλσ ζθνπνχο δελ επηηξέπεηαη ηέινο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο απνθιεηζηηθά θξηηήξηα γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο ζπκπεξηθνξάο θαη ηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ 47. Πέξα απφ ηνλ ηξφπν πνπ ε ειιεληθή Αξρή πξνζεγγίδεη ην δήηεκα ηεο ειεθηξνληθήο επηηήξεζεο ζην ρψξν εξγαζίαο, ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ην πψο ηνπνζεηνχληαη ηα ίδηα ηα φξγαλα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο αλαθνξηθά κε ηνλ έιεγρν ησλ ππαιιήισλ ηνπο. Αξκφδηνο γηα ηέηνηα δεηήκαηα είλαη ν Δπξσπαίνο Δπφπηεο Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ 48, ν νπνίνο γλσκνδνηεί ζρεηηθά κε ηελ 45 Βι. άξζξν 19 ηνπ πληάγκαηνο θαη Ν. 2225/1994, Ά ζηξαηησηηθέο εγθαηαζηάζεηο, ηξάπεδεο, εξγνζηάζηα κε εγθαηαζηάζεηο πςεινχ θηλδχλνπ θηι. 47 Βι. Οδεγία 115/2001 ηεο Αξρήο, ζει European Data Protection Supervisor. 20

21 λνκηκφηεηα ζπιινγήο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ ππαιιήισλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ε ζρέζε κε ηελ ειεθηξνληθή επηηήξεζε, ζεκαληηθή πεξίπησζε πνπ απαζρφιεζε ηνλ Δπξσπαίν Δπφπηε ήηαλ εθείλε πνπ αθνξνχζε ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ηειεθσληθψλ γξακκψλ ηνπ Κέληξνπ Αζθαιείαο γηα ρξήζε ησλ αλαγθαίσλ δεδνκέλσλ απφ ηηο δηεπζχλζεηο αζθάιεηαο, πξφιεςεο θαη αξκφδηεο γηα δεηήκαηα πγείαο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (GSC) 49. Δηδηθφηεξα ζα πξέπεη λα δηεπθξηληζηεί φηη ππάξρεη ζηελ Γεληθή Γξακκαηεία ηνπ πκβνπιίνπ εζσηεξηθή ηειεθσληθή γξακκή ηνπ Κέληξνπ Αζθαιείαο, ε νπνία ιεηηνπξγεί ζε εβδνκαδηαία βάζε επί 24ψξνπ βάζεσο θαη ηελ νπνία κπνξεί λα θαιέζεη νπνηνζδήπνηε ππάιιεινο παξαζηεί σο κάξηπξαο ζε θάπνην αηχρεκα πνπ κπνξεί λα εθζέζεη ζε θίλδπλν ππαιιήινπο ή πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο ππεξεζίαο, πξνθεηκέλνπ ην Κέληξν Αζθαιείαο λα ελεκεξψζεη ηελ αξκφδηα δηεχζπλζε γηα ηε δηαρείξηζε ηεο θξίζεο. Καηά ηελ ηειεθσληθή θιήζε ν θαιψλ ζα πξέπεη λα αλαθέξεη ην φλνκά ηνπ, ηελ ηνπνζεζία ζηελ νπνία βξίζθεηαη θαζψο θαη ηνλ ιφγν ηεο ηειεθσληθήο θιήζεο. Δίλαη πξνθαλέο φηη ζηνπο ιφγνπο ηεο θιήζεο κπνξεί λα εκπεξηέρνληαη επαίζζεηα πξνζσπηθά δεδνκέλα, ε θαηαγξαθή ησλ νπνίσλ απαζρφιεζε ηνλ Δπξσπαίν Δπφπηε. Ο ηειεπηαίνο δηαπίζησζε ζηε ζρεηηθή γλσκνδφηεζε φηη ζχκθσλα κε ηελ θνηλνηηθή λνκνζεζία επηηξέπεηαη ε επεμεξγαζία επαίζζεησλ / εηδηθψλ θαηεγνξηψλ δεδνκέλσλ, φηαλ ε επεμεξγαζία είλαη απαξαίηεηε πξνθεηκέλνπ λα εθπιεξσζνχλ νη ππνρξεψζεηο θαη ηα εηδηθά δηθαηψκαηα ηνπ ππεχζπλνπ επεμεξγαζίαο ζηνλ ηνκέα ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ, εθφζνλ ζπλάδεη ε επεμεξγαζία απηή κε ηηο ηδξπηηθέο ζπλζήθεο ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ. Δπηπιένλ ε επεμεξγαζία απηψλ ησλ δεδνκέλσλ επηηξέπεηαη, εθφζνλ είλαη αλαγθαία γηα ηε δηαζθάιηζε δσηηθνχ ζπκθέξνληνο ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ, ην νπνίν ηειεί ζε θπζηθή ή λνκηθή αδπλακία λα δψζεη ηε ζπγθαηάζεζή ηνπ 50. πλεπψο είλαη πξνθαλέο φηη ζε πεξίπησζε θάπνηνπ αηπρήκαηνο ε αλαθνξά θαηά ηελ ηειεθσληθή θιήζε ζε θάπνηα επαίζζεηα δεδνκέλα, ηα νπνία ερνγξαθνχληαη, πιεξνί ηηο πξνυπνζέζεηο λνκηκφηεηαο πνπ ζέηεη ε θνηλνηηθή λνκνζεζία. Χζηφζν ν Δπξσπαίνο Δπφπηεο ηνλίδεη φηη ν ζθνπφο ηεο παξαθνινχζεζεο ησλ ηειεθσληθψλ 49 Βι. EDPS : Opinion on a notification for prior checking received from the Data Protection Officer of the Council of the European Union relating to recordings of communications made over the Security Centre s telephone lines, building interphones and radios used by the General Secretariat of the Council (GSC) Security, Prevention and Medical Departments, Brussels, 23 January 2006, (Case ), ζην δηαδίθηπν 50 Βι. νκνίσο ζει

22 γξακκψλ ζα πξέπεη λα εξκελεχεηαη ζηελά θαη φηη δελ ζα πξέπεη λα παξαθνινπζνχληαη νη γξακκέο πξνθεηκέλνπ λα ειεγρζεί ε ζπκπεξηθνξά ηνπ ππαιιειηθνχ πξνζσπηθνχ. Δπηπιένλ επηζεκαίλεηαη απφ ηνλ Δπφπηε φηη ζε πεξίπησζε θαηαγξαθήο ζπλνκηιηψλ ησλ ππαιιήισλ κε πξφζσπα εθηφο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο ηνπ πκβνπιίνπ ζα πξέπεη νη ππάιιεινη λα ελεκεξσζνχλ θαηαιιήισο γηα απηή ηελ ηξέρνπζα επεμεξγαζία δεδνκέλσλ 51. Παξαηεξείηαη δειαδή φηη θαη ζηνπο θφιπνπο ησλ θνηλνηηθψλ νξγάλσλ ε ειεθηξνληθή επηηήξεζε ζηνλ ρψξν εξγαζίαο γίλεηαη απνδεθηή αλαθνξηθά κε ηελ επεμεξγαζία επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ησλ θνηλνηηθψλ ππαιιήισλ πάληνηε ππφ ηελ εθπιήξσζε ζαθψλ θαη απζηεξψλ πξνυπνζέζεσλ πνπ ζέηεη ν θνηλνηηθφο λφκνο. 51 Πεξηζζφηεξα γηα ηελ ειεθηξνληθή επηηήξεζε ζην ρψξν εξγαζίαο βι. ζρεηηθφ θείκελν ηεο Οκάδαο 29 γηα ηνλ έιεγρν ησλ ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ ζην ρψξν εξγαζίαο ηεο 29 εο Μαΐνπ 2002 ζην δηαδίθηπν 22

23 ΗΗΗ. ΤΛΛΟΓΖ ΚΑΗ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ ΤΓΔΗΑ ΣΧΝ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΧΝ ΜΔ ΔΜΦΑΖ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ Σα δεδνκέλα πγείαο απνηεινχλ κηα πνιχ ηδηαίηεξε θαη δσηηθήο ζεκαζίαο θαηεγνξία επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαζψο κπνξνχλ λα απνθαιχςνπλ ζεκαληηθέο πηπρέο ηεο ππφζηαζεο θαη πξνζσπηθφηεηαο ηνπ εξγαδνκέλνπ θαη νπνηαδήπνηε ιαλζαζκέλε ρξήζε ηνπο κπνξεί λα απνηειέζεη νπζηψδε πξνζβνιή ηεο πξνζσπηθφηεηαο θαη ηεο ζπληαγκαηηθά πξνζηαηεπφκελεο αμίαο ηνπ αλζξψπνπ. Γηα απηφλ ηνλ ιφγν άιισζηε ν λνκνζέηεο πξνβιέπεη πξφζζεηεο εγγπήζεηο θαηά ηε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία απηψλ ησλ επαίζζεησλ δεδνκέλσλ απφ ηνλ πξντζηάκελν / εξγνδφηε. ηελ ελφηεηα πνπ αθνινπζεί ζα αλαπηπρζνχλ ιεπηνκεξψο νη πξνυπνζέζεηο ζπιινγήο δεδνκέλσλ πγείαο ζε εζληθφ θαη επξσπατθφ επίπεδν θαη ζηε ζπλέρεηα ζα αθνινπζήζεη εθηελήο αλαθνξά ζηε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία εηδηθψλ θαηεγνξηψλ δεδνκέλσλ πγείαο (εμεηάζεηο γηα ρξήζε λαξθσηηθψλ θαη αιθνφι, γελεηηθά δεδνκέλα, δεδνκέλα ζρεηηθά κε ηνλ ηφ AIDS /HIV). Α. Πποϋποθέζειρ ζςλλογήρ δεδομένων ςγείαρ Α.1. Τθηζηάκελν λνκηθφ θαζεζηψο Α.1.1. Σπιινγή δεδνκέλωλ πγείαο θαηά ην ειιεληθό δίθαην Πξηλ αλαιπζνχλ νη πξνυπνζέζεηο λφκηκεο ζπιινγήο δεδνκέλσλ πγείαο ζα πξέπεη λα πξνζδηνξηζηεί ε έλλνηα ησλ δεδνκέλσλ πγείαο. Σφζν ε ειιεληθή λνκνζεζία φζν θαη ηα δηεζλή θείκελα 52, ζηα νπνία βαζίζηεθε ν Έιιελαο λνκνζέηεο, δελ εκπεξηέρνπλ νξηζκφ ησλ δεδνκέλσλ πγείαο. Καη εμαίξεζε γίλεηαη αλαθνξά ζηε χζηαζε 97 (5) ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πγείαο 53, φπνπ ν φξνο δεδνκέλα πγείαο αθνξά φια ηα πξνζσπηθά δεδνκέλα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πγεία ηνπ αηφκνπ θαζψο θαη εθείλα ηα νπνία έρνπλ ζαθή θαη ζηελή ζρέζε κε ηελ πγεία θαη ηα γελεηηθά δεδνκέλα. 52 Κψδηθαο Καιήο Πξαθηηθήο ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο, χζηαζε (89)2 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, Κείκελν ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο πξνο ηελ Οκάδα Δξγαζίαο Γηα ην θείκελν ηεο χζηαζεο βι. 23

24 χκθσλα κε ην ειιεληθφ δίθαην ε ζπιινγή δεδνκέλσλ πγείαο ελ γέλεη απνηειεί επεμεξγαζία επαίζζεησλ δεδνκέλσλ θαη γη απηφ απαγνξεχεηαη 54. Καη εμαίξεζε απηή ε ζπιινγή επηηξέπεηαη δηαδεπθηηθά, φηαλ ην ππνθείκελν ησλ δεδνκέλσλ δψζεη ηε γξαπηή ζπγθαηάζεζή ηνπ ή ε επεμεξγαζία είλαη αλαγθαία γηα ηε δηαθχιαμε δσηηθνχ ζπκθέξνληνο ηνπ ππνθεηκέλνπ ή ε επεμεξγαζία αθνξά δεδνκέλα αλαγθαία γηα ηελ ππεξάζπηζε δηθαηψκαηνο ελψπηνλ δηθαζηεξίνπ. Ζ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πγείαο επηηξέπεηαη θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ εθηειείηαη απφ πξφζσπν πνπ αζρνιείηαη θαη επάγγεικα κε ηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο θαη ππφθεηηαη ζε θαζήθνλ ερεκχζεηαο ππφ ηνλ φξν φηη ε επεμεξγαζία είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ ηαηξηθή πξφιεςε, δηάγλσζε, πεξίζαιςε ή ηε δηαρείξηζε ππεξεζηψλ πγείαο θαζψο επίζεο θαη φηαλ ε επεμεξγαζία εθηειείηαη απφ Γεκφζηα Αξρή γηα ιφγνπο εζληθήο αζθάιεηαο, εγθιεκαηηθήο πνιηηηθήο, πξνζηαζίαο ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη άζθεζεο δεκφζηνπ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ ή δεκνζίνπ ειέγρνπ θνηλσληθψλ παξνρψλ. Ζ επεμεξγαζία ηέινο ζεσξείηαη λφκηκε, φηαλ πξαγκαηνπνηείηαη απνθιεηζηηθά γηα εξεπλεηηθνχο θαη επηζηεκνληθνχο ζθνπνχο θαη ππφ ηνλ φξν φηη ηεξείηαη ε αλσλπκία ή ε επεμεξγαζία αθνξά δεδνκέλα πγείαο δεκνζίσλ πξνζψπσλ θαη πξαγκαηνπνηείηαη απνθιεηζηηθά γηα ηελ άζθεζε δεκνζηνγξαθηθνχ επαγγέικαηνο 55. Αλαθνξηθά κε ηε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ εηδηθφηεξα ην ειιεληθφ θαλνληζηηθφ πιαίζην ηελ απαγνξεχεη 56, εθηφο εάλ απηά ζπιιέγνληαη απεπζείαο θαη κφλν απφ ην ππνθείκελν απηψλ 57 θαη εθφζνλ είλαη απνιχησο απαξαίηεην γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο θαηαιιειφηεηαο ηνπ ππαιιήινπ ή ηνπ ππνςεθίνπ γηα κηα ζπγθεθξηκέλε ζέζε εξγαζίαο παξνχζα ή κειινληηθή 58, γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο ππεξεζίαο γηα πγηεηλή θαη αζθάιεηα ηεο εξγαζίαο θαη γηα ηε ζεκειίσζε δηθαησκάησλ ησλ ππαιιήισλ θαη αληίζηνηρε απφδνζε θνηλσληθψλ παξνρψλ. πλεπψο γίλεηαη αληηιεπηφ φηη ε λνκηκφηεηα ή κε ηεο ζπιινγήο ησλ δεδνκέλσλ πγείαο θξίλεηαη θαηά πεξίπησζε, αλάινγα κε ην αλ πιεξνχληαη νη παξαπάλσ πξνυπνζέζεηο ζε θάζε ζρέζε εξγαζίαο μερσξηζηά. Με άιια ιφγηα ην ίδην 54 Βι. Ν. 2472/1997 άξζξα 2 β θαη 7 παξ Βι. Ν. 2472/1997, άξζξν 7, παξ. 2, πεξηπηψζεηο α-δ. 56 Βι. Οδεγία 115/2001 ηεο Αξρήο ζει Ζ χζηαζε (89) 2 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο επηηξέπεη ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ πγείαο θαη απφ άιιεο πεγέο πέξαλ ηνπ ππαιιήινπ, εθφζνλ ππάξρεη ξεηή ζπγθαηάζεζε ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ θαη ελεκέξσζε γηα ηνλ ζθνπφ ζπιινγήο θαη εθφζνλ ππάξρεη ζρεηηθή πξφβιεςε ζην εζληθφ δίθαην, βι. άξζξν π.ρ. εμεηάζεηο γηα ηνπο εξγαδφκελνπο ζε παηδηθνχο ζηαζκνχο, νδεγνχο, πηιφηνπο θηι. 24