Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 5

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 5"

Transcript

1 Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 5 ΑΡΧΑΙΟ DNA: Μια κρυφή ματιά στο παρελθόν, νέοι ορίζοντες για το μέλλον Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr

2 Αρχαίο DNA (adna) H τεχνολογική ανάπτυξη της Μοριακής Βιολογίας εύκολη και ταχύτατη αλληλούχιση DNA άνθιση στο χώρο της εξελικτικής Βιολογίας Ωστόσο μόνο έμμεσες ενδείξεις για τις ιστορικές διαδικασίες που έχουν συμβάλει στην διαμόρφωση των αλληλουχιών DNA δηλαδή η Μοριακή Εξέλιξη είναι «παγιδευμένη» μέσα στο χρόνο

3 Αρχαίο DNA (adna) Αρχαίο DNA: Παράθυρο με θέα το παρελθόν Αναπαράσταση Πλειστοκαινικών ελαφιών Κρήτης Οστά ενός εξαφανισμένου είδους γιγάντιας χελώνας των Γκαλάπαγκος Ο όρος «αρχαίο» DNA καλύπτει κάθε ποσότητα DNA, μικρή ή μεγάλη, που βρίσκουμε σε νεκρούς οργανισμούς (σκελετούς, μούμιες) σε τμήματα τους (τρίχες, φτερά, φολίδες, σπέρματα, κουκούλια) ή σε προϊόντα τους (σάλιο, σπέρμα, αίμα, ουρία, περιττώματα) και το οποίο έχει υποστεί αυτολυτικές ή διαγενετικές διεργασίες ή άλλη μετατροπή.

4 Αρχαία Βιομόρια Η ανάκτηση βιολογικών μακρομορίων (π.χ. DNA) από αρχαιολογικά και παλαιοντολογικά ευρήματα. Οργανικά συστατικά διαφόρων οργανισμών έχουν απομονωθεί και χαρακτηριστεί από πολύ καλά διατηρημένους απολιθωμένους οργανισμούς η διατήρηση και ανάκτηση αμινοξέων από ένα ψάρι της Δεβονείου περιόδου (360 εκ. χρ. πριν από σήμερα) (Abelson 1954) η μελέτη κολλαγόνου από διάφορα είδη θηλαστικών του Πλειστοκαίνου (Ηο 1966) η ανάκτηση γλυκοπρωτεϊνών από κέλυφος μαλακίου ηλικίας 80 εκ. χρ. (Weiner et al. 1976) η ανάκτηση κολλαγόνου από δεινόσαυρους της Ιουρασικής και Κρητιδικής περιόδου (Armstrong et al. 1983) η παρουσία διαφόρων λιπιδίων (λιπαρά οξέα, στεροειδή κ.α.) σε αρχαιολογικά ευρήματα (Evershed 1993)

5 Αρχαία Βιομόρια Η γνώση για τη διατήρηση πυρηνικών δομών και νουκλεϊκών οξέων έχει αποκτηθεί από τις αρχές του 20ου αιώνα Η επιτυχής βλάστηση του καρπού του φυτού Canna sp.(είδος κρίνου) που συλλέχθηκε από ένα τάφο μίας αρχαιολογικής θέσης στη Santa Rosa de Tastil της Αργεντινής (550 π.χ.) (Sivori et al. 1968)

6 Πρώτες μελέτες Αρχαίο DNA (adna)

7 Πρώτες μελέτες Αρχαίο DNA (adna)

8 Αρχαίο DNA (adna) Ποιο είναι το θεωρητικό όριο διατήρησης του DNA; Νουκλεάσες αποσύνθεση του DNA Παράγοντες που αναστέλλουν την δράση των νουκλεασών ξηρασία, χαμηλή θερμοκρασία και οι υψηλές συγκεντρώσεις αλάτων Άλλοι μηχανισμοί καταστροφής του DNA οξείδωση, υδρόλυση, απαμίνωση και αποπουρίνωση (αδενίνη, γουανίνη) ακτινοβολία Hofreiter et al Nature Reviews

9 Αρχαίο DNA (adna) Σε φυσιολογικές συγκεντρώσεις αλάτων, ουδέτερο ph και θερμοκρασία 15 ο C χρειάζονται χρόνια για την υδρολυτική καταστροφή του DNA. Διατήρηση μορίων DNA (800bp) σε υδάτινο περιβάλλον από Pääbo & Wilson 1991 Προσπάθειες εκτίμησης του θεωρητικού ορίου επιβίωσης του DNA σε διάφορες θερμοκρασίες Θεωρητικά το όριο ανέρχεται 1 εκατομμύριο χρόνια (σίγουρα όχι πέραν των 2 εκ. χρ.) Η επιβίωση του DNA εξαρτάται και από το τμήμα του οργανισμού από το οποίο προέρχεται.

10 Αρχαίο DNA (adna) Δυνητικές πηγές adna οι τρίχες, το δέρμα και τα απεκκρίματα για τα ζώα και το ξύλο, τα φύλλα και οι ρίζες για τα φυτά Ιδανικές πηγές Οστά Δόντια Σπόροι Η παρουσία υδροξυαπατίτη και η σύνδεσή του με το DNA υποδιπλασιάζει το βαθμό αποπουρίνωσης

11 Αρχαίο DNA (adna) Αλληλουχία χλωροπλαστικού DNA από φύλλα του φυτού Magnolia sp., τα οποία είχαν διατηρηθεί σε ανοξικές συνθήκες σε αποθέσεις στην περιοχή Clarkia του Idaho (ΗΠΑ), ηλικίας εκ. χρ. (Golenberg et al. 1990). Αν και αμφισβητείται αφού δεν έχει επαναληφθεί είχε το θετικό αποτέλεσμα της αναγκαστικής επανεκτίμησης της χρονικής κλίμακας για τη διατήρηση του adna «Εάν επιβεβαιωθεί η παραπάνω αλληλουχία, ανοίγει ο δρόμος για την ανάκτηση αλληλουχιών ανεξάρτητα της γεωλογικής ηλικίας και το όνειρο κάθε εξελικτικού βιολόγου για ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο με στόχο τη δημιουργία του δέντρου της ζωής θα πάψει να ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας» (Pääbo & Wilson 1991)

12 Αρχαίο DNA (adna) Αν το DNA επιβιώσει είναι τεμαχισμένο και χημικά τροποποιημένο. Μικρού μοριακού βάρους μόρια με μέγεθος που δεν υπερβαίνει τα ζεύγη βάσεων Αν και οι κατάλληλες ταφονομικές συνθήκες για τη διατήρηση adna είναι θεωρητικές, πιστεύεται ότι η ελάχιστη μεταφορά του υλικού μετά το θάνατο, ο γρήγορος ενταφιασμός, η χαμηλή θερμοκρασία, η ανοξία, το ουδέτερο ph, η έλλειψη νερού, το χαμηλό ιζηματογενές φορτίο και οι μικρές διαγενετικές επιδράσεις, είναι παράγοντες που συμβάλουν στη διατήρηση των μακρομορίων

13 Αρχαίο DNA (adna) Είδη ζώων από τα οποία έχει επιτευχθεί η ανάκτηση DNA Hofreiter et al Nature Reviews

14 Αρχαίο DNA (adna) Hofreiter & Lister 2006 Current Biology Μαμούθ, Mammuthus primigenius, τότε και σήμερα. Η αναπαράσταση του σκελετού ενός μαμούθ από τη Σιβηρία (Paleontological Institute, Russian Academy of Sciences, Moscow) επί μιας προϊστορικής ζωγραφιάς σε ένα σπήλαιο στη Γαλλία, όπου απεικονίζεται ένα μαμούθ. (Φωτογραφία από Ulrich Joger, State Natural History Museum, Braunschweig, Germany.) Κατεψυγμένο Μαμούθ

15 Αρχαίο DNA (adna) Στρώμα άνθρακα Τα ιζήματα έχουν ενταφιαστεί σε βάθος τουλάχιστον 3 km και έχουν υποβληθεί σε θερμοκρασίες της τάξεως των ο C Απίθανη η επιβίωση Τελικά: προϊόν επιμόλυνσης

16 Τα 9 κριτήρια αυθεντικότητας: (1) Απομόνωση των χώρων εργασίας: διαχωρισμός εξαγωγής και πολλαπλασιασμού DNA (PCR) Αρχαίο DNA (adna)

17 Αρχαίο DNA (adna) Τα 9 κριτήρια αυθεντικότητας: (1) Απομόνωση των χώρων εργασίας: διαχωρισμός εξαγωγής και πολλαπλασιασμού DNA (PCR) (2) Αρνητικοί έλεγχοι για εξαγωγή και PCR: έλεγχος μολύνσεων σε κάθε βήμα (3) Κατάλληλη ερευνητική παιδεία και συμπεριφορά: εξαιτίας της υποβάθμισης του DNA, ο επιτυχής πολλαπλασιασμός μεγάλων τεμαχίων DNA στην PCR πρέπει να αντιμετωπίζεται με προσοχή. (4) Επαναληψιμότητα: πολλαπλές εξαγωγές και PCR (5) Κλωνοποίηση των προϊόντων*: εκτίμηση της καταστροφής του DNA. (6) Ανεξάρτητη επανάληψη του πειράματος από άλλη ερευνητική ομάδα (7) Βιοχημική διατήρηση: διατήρηση άλλων βιομορίων που σχετίζονται με την επιβίωση του DNA (π.χ. ρακεμοποίηση αμινοξέων). (8) Ποσοτικοποίηση: μέσω competitive PCR or Real-Time PCR για εκτίμηση του αριθμού των αρχικών μορίων στην αντίδραση (9) Συνοδά ευρήματα: είναι τα συνοδά ευρήματα εξίσου καλά διατηρημένα; Υπάρχει ένδειξη επιμόλυνσης σε αυτά; * Το κριτήριο αυτό αμφισβητείται Ρακεμοποίηση Asp ως προς το μέγιστο μήκος DNA που ανακτάται (Poinar et al. 1996)

18 Αρχαίο DNA (adna) Elephas antiquus creutzburgi Τραπεζίτης ελέφαντα από Καθαρό (Λασίθι) Poulakakis et al PALAEO Deinotherium giganteum Σητεία (Κρήτη) Poulakakis et al J Vert. Paleont.

19 Αρχαίο DNA (adna) Αρχαίο DNA και άνθρωπος! Πως εξελίχθηκε ο σύγχρονος άνθρωπος; Πότε ξεκίνησε να χρησιμοποιεί εργαλεία? Πότε αναπτύχθηκε η ομιλία? Γιατί ο Homo erectus και ο σύγχρονος άνθρωπος άκμασαν, ενώ ο άνθρωπος του Νεάντερταλ εξαφανίστηκε? Τα τελευταία 2-3 χρόνια το adna έχει μπει σε μια νέα εποχή Δύο νέες τεχνολογίες πολλαπλή PCR (multiplex PCR) η παράλληλη αλληλούχιση (Whole-Genome Shotgun Sequencing or parallel sequencing)

20 H πλήρης αλληλούχιση του mtdna του μαμούθ (Μ. primigenius) Krause et al Nature Αρχαίο DNA (adna) Χάρτης mtdna του μαμούθ. Εσωτερικά είναι η θέση και το σχετικό μήκος των προϊόντων της πολλαπλής PCR H αρχή της multiplex PCR και το αποτέλεσμά της

21 Αρχαίο DNA (adna) Η αλληλούχιση 28 εκατομμυρίων βάσεων του μαμούθ (Μ. Primigenius) Poinar et al Science

22 Η αλληλούχιση 1 εκ. βάσεων του Νεάντερταλ Green et al Nature Αρχαίο DNA (adna) Η αλληλούχιση βάσεων του Νεάντερταλ Noonan et al Science "Illustration by Knut Finstermeier; Neanderthal reconstruction by the Reiss-Engelhorn-Museum Mannheim"

23 Αρχαίο DNA (adna) H πλήρης αλληλούχιση του mtdna του Νεάντερταλ Green et al CELL Φυλογενετικό δέντρο και χρόνοι απόκλισης των mtdna αλληλουχιών του Νεάντερταλ και των σύγχρονων ανθρώπων

24 Αρχαίο DNA (adna)

25 Αρχαίο DNA (adna) Ο Νεάντερταλ το τελευταίο ανθρώπινο είδος που εξαφανίστηκε ήταν ικανός να μιλάει και αν ναι πόσο καλά; FOX2P γονίδιο που σχετίζεται με την ανθρώπινη ομιλία Krause et al Current Biology

26 Αρχαίο DNA (adna) Προσοχή ο κίνδυνος της επιμόλυνσης παραμένει! Hunter 2006 EMBO Rep

27 Αρχαίο DNA (adna) Τι γίνεται στον ελληνικό χώρο; Περιορισμένες μελέτες κυρίως σε Πλειστοκαινικά θηλαστικά (ελέφαντες και ελάφια) και Ιστορικά αντικείμενα του ανθρώπινου πολιτισμού (περγαμηνές)

28 Η φυλογένεση της οικογένειας των ελεφάντων Αρχαίο DNA (adna)

29 Elephantidae Αρχαίο DNA (adna) Η φυλογενετική γραμμή του γένους Mammuthus Η φυλογενετική γραμμή του γένους Elephas

30 Elephantidae Αρχαίο DNA (adna) Οι ελέφαντες στην Μεσόγειο εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του μέσου και ανώτερου Πλειστόκαινου

31 Τα νάνα ελεφαντοειδή της Μεσογείου Αρχαίο DNA (adna) Σαρδηνία Mammuthus lamarmorae Νησιά Αιγαίου Elephas sp. Τήλος E. antiquus falconeri Σικελία Μάλτα Elephas falconeri Elephas mnaidriensis Elephas melitensis Κρήτη Elephas creticus Κύπρος Elephas cypriotes

32 Elephantidae Αρχαίο DNA (adna) Στρατηγική πολλαπλής PCR Αρχαίες αλληλουχίες που ανακτήθηκαν Species/subspecies Locality Material Age Acc No Elephas cypriotes Cyprus (Akrotiri-Aetokremnos) 1 Vertebra (axis) 10,000 y.a. DQ (252bp) Elephas maximus asurus Iraq (Kish) 2 Molar 4,200 y.a. DQ (256bp) Elephas antiquus falconeri Greece (Tilos, Charkadio cave) 3 Rib 17,000 y.a. DQ (258bp) Mammuthis creticus Greece (Crete, Cape Meleka) 4 Rib ~800,000 y.a. (43bp) 1- Kourion Museum, Episkopi, Cyprus, FN Department of Anthropology, The Field Museum, Chicago, FM Natural History Museum of Crete, University of Crete (NHMC ) 4- Natural History Museum of Crete, University of Crete (NHMC ) 43bp τμήμα του νάνου ελέφαντα της Κρήτης

33 Elephantidae Αρχαίο DNA (adna) Φυλογενετικό δέντρο των Elephantidae βάσει του κυτοχρώματος β (νάνες μορφές) Poulakakis et al J. Molecular Evolution Poulakakis et al Biology Letters

34 Elephantidae Αρχαίο DNA (adna) Οι 3 Elephas - Mammuthus διαγνωστικές θέσεις (μαύρα βέλη) και οι υπόλοιπες πολυμορφικές θέσεις (γκρι βέλη)

35 Γενετική προσέγγιση της προέλευσης και εποίκισης της Κρήτης από τα γιγάντια και νάνα ελάφια (Poulakakis et al. in preparation) Αρχαίο DNA (adna) Συνεργασία Yale University (EEB Department) και Rob Fleisher (Smithsonian Institution) Poulakakis et al. (in prep.)

36 Αρχαίο DNA (adna) Περγαμηνές και άλλα ιστορικά έγγραφα Χιλιάδες βιβλία και χειρόγραφα, κυρίως της Μεσαιωνικής Ευρώπης, διατηρούνται μέχρι σήμερα, όμως οι ειδικοί δυσκολεύονται να βεβαιώσουν για πολλά από αυτά που και πότε δημιουργήθηκαν Poulakakis et al J. Αrchaelogical Science

37 H ανάλυση adna ρίχνει φως στην ιστορία των γιγάντιων χελωνών των Galápagos. Poulakakis et al Historical DNA analysis reveals living descendants of an Extinct Species of Galápagos Tortoise PNAS, 105,

38 Αρχαίο DNA και διαχείριση Ο ρόλος των μουσειακών συλλογών Οι μουσειακές συλλογές είναι η μόνη πηγή δειγμάτων για εξαφανισμένα taxa are to biodiversity research what genome databases and cell lines are to genomics Butler et al Nature

39 Γενετική Διαχείριση Αρχαίο DNA και διαχείριση Ταξινομικές αμφιβολίες Διάσωση λανθασμένης «μονάδας» Η σωστή ταξινόμηση είναι εξαιρετικά κρίσιμη για τη διατήρηση κινδυνεύοντων ή τρωτών ταξινομικών μονάδων Bad taxonomy can kill -- or, rather, bad taxonomy can even kill what we don't intend to kill M. Novacek

40 Αρχαίο DNA και διαχείριση Γιγάντιες χελώνες των Galápagos (Geochelone spp. ή Chelonoidis spp.)

41 Αρχαίο DNA και διαχείριση Παραμένουν τρωτές σε όλη την έκταση της κατανομής τους (IUCN 2006). Πληθυσμοί τους εντοπίζονται σε 6 νησιά Isabela Santiago Pinzon Santa Cruz Española San Cristobal

42 Αρχαίο DNA και διαχείριση 15 taxa έχουν προσδιοριστεί (είδη ή υποείδη) 11 αρτίγονα taxa (απειλούμενα από τον άνθρωπο) Η τρέχουσα ταξινομική βασίζεται σε μορφολογικές διαφορές μεταξύ των πληθυσμών (σχήμα χέλιου)

43 Ποικιλομορφία χέλιου (καβούκι) Αρχαίο DNA και διαχείριση Σχήμα σέλας (Saddle back) Σχήμα θόλου (Dome) Captain Porter has described those from Charles and from the nearest island to it, namely Hood Island, as having their shells in front thick and turned up like a Spanish saddle, whilst the tortoises from James Island are rounder, blacker, and have a better taste when cooked Charles Darwin The Voyage of the Beagle 1845 Voice: Derek Briggs

44 Αρχαίο DNA και διαχείριση Η ταξινόμηση και οι εξελικτικές τους σχέσεις Caccone et al. (1999) PNAS Caccone et al. (2002) Evolution Ciofi et al. (2002) Molecular Ecology Beheregaray et al. (2003) Science Beheregaray et al. (2004) PNAS Caccone et al. (2004) MPE Russello et al. (2005) Biology Letters Russello et al. (2007) Current Biology Rusello et al. (2007) Animal Conservation Αμοιβαία μονοφυλετικές ομάδες σε όλα τα νησιά Εξαίρεση: το νησί Isabela

45 Αρχαίο DNA και διαχείριση Στόχος: Ο προσδιορισμός της εξελικτικής προέλευσης και η κατανόηση της ιστορίας των 4 εξαφανισμένων πληθυσμών (μουσειακά δείγματα) Floreana Santa Fe Fernandina Rabida Με τη χρήση: αλληλουχιών mtdna (περιοχή ελέγχου, CR) και μικροδορυφορικών πυρηνικών τόπων (10)

46 Λήψη μουσειακών δειγμάτων Αρχαίο DNA και διαχείριση

47 Αρχαίο DNA και διαχείριση Μουσειακή συλλογή Γεωγραφική προέλευση Αρ. δειγμάτων MCZ 1 Floreana 16 AMNH 2 Floreana 24 Santa Fe 12 CAS 3 Fernandina 1 Rabida 2 1 Museum of Comparative Zoology; 2 American Museum Natural History; 3 California Academy of Science Rabida = 2 Fernandina = 1 Santa Fe = 12 Floreana = 40

48 Αρχαίο DNA και διαχείριση Προφυλάξεις Ελαχιστοποίηση μολύνσεων Τουλάχιστον 2 ανεξάρτητες εξαγωγές για κάθε δείγμα

49 Αρχαίο DNA και διαχείριση ~700bp της περιοχής ελέγχου (CR) του mtdna (σε 4 αλληλεπικαλυπτόμενα τεμάχια) Τουλάχιστον 2 «αρνητικοί» έλεγχοι παράλληλα με κάθε αντίδραση για τον έλεγχο μόλυνσης.

50 Αρχαίο DNA και διαχείριση Φυλογενετικές αναλύσεις αλληλουχίες από τα μουσειακά δείγματα αλληλουχίες αρτίγονων χελωνών 3 αλληλουχίες που χρησιμοποιηθήκαν ως παραομάδες (εξωομάδες) Σύνολο δεδομένων: 123 αλληλουχίες σύγχρονων και εξαφανισμένων χελωνών Αναλύσεις: Bayesian Inference (ΒΙ), Maximum Likelihood (ML) και Neighbor Joining (NJ)

51 Αρχαίο DNA και διαχείριση Δέντρο Bayesian Inference βάσει των αλληλουχιών CR mtdna (mean ln= ) elephantopus

52 Αρχαίο DNA και διαχείριση Φυλογενετικό δέντρο (NJ) βάσει του συνόλου του μιτοχονδριακού γονιδιώματος (~16.000bp) Poulakakis et al. in preparation

53 Αρχαίο DNA και διαχείριση

54 Αρχαίο DNA και διαχείριση PBL16 και PBR12 Alien ή non-native ή αλλόχθονα άτομα Διαφέρουν κατά νουκλεοτιδικές υποκαταστάσεις από τα υπόλοιπα άτομα του νησιού Isabela, 2-9 υποκαταστάσεις από τους απλότυπους του κλάδου της Floreana.

55 Αρχαίο DNA και διαχείριση Περαιτέρω διερεύνηση της εξελικτικής ιστορίας της Floreana και των αλλόχθονων ( non-native ) ατόμων μέσω της ανάλυσης της ποικιλότητας 10 ειδικών για το είδος μικροδορυφορικών τόπων. Σύγκριση με γενετική βάση που περιλαμβάνει 336 άτομα όλων των αρτίγονων πληθυσμών των γιγάντιων χελωνών των Galápagos.

56 Αρχαίο DNA και διαχείριση A/A Reference Museum Locality Sample Collection Information Number of extractions mtdna Microsatellites 1 R MCZ Floreana Damaged carapace with attached bones CH Townsend, yes no 2 R-4477 MCZ Floreana Small carapace with attached bones Hassler, yes yes (9) 3 R-4478 MCZ Floreana Small carapace with attached bones Hassler, yes yes (8) 4 R-4480 MCZ Floreana Ethanol Hassler, yes no 5 R MCZ Floreana Ethanol Hassler, yes no 6 R MCZ Floreana Tail Hassler, yes yes (6) 7 R-4476 MCZ Floreana Ethanol Hassler, yes yes (4) 8 R MCZ Floreana Carapace n/a 4 yes yes (7) 9 R MCZ Floreana Arm bone from mounted specimen Captain Downes, yes yes (10) 10 R MCZ Floreana Damaged carapace with attached bones CH Townsend, yes yes (7) 11 R MCZ Floreana Damaged carapace with attached bones CH Townsend, yes no 12 R AMNH Floreana Piece of vertebra CH Townsend, yes yes (9) 13 R AMNH Floreana Piece of plastron CH Townsend, yes no 14 R AMNH Floreana Piece of vertebra CH Townsend, Yes no 15 R AMNH Floreana Piece of vertebra CH Townsend, Yes yes (4) 16 R AMNH Floreana Piece of pelvic girdle CH Townsend, Yes yes (7) 17 R AMNH Floreana Piece of vertebra CH Townsend, Yes yes (9) 18 R AMNH Floreana Piece of pelvic girdle CH Townsend, Yes yes (7) 19 R AMNH Floreana Piece of vertebra CH Townsend, Yes yes (8) 20 R AMNH Floreana Piece of vertebra CH Townsend, yes yes (7) 21 R AMNH Floreana Piece of plastron CH Townsend, yes yes (8) 22 R AMNH Floreana Piece of plastron CH Townsend, yes yes (9) 23 R AMNH Floreana Piece of plastron CH Townsend, yes no 24 R AMNH Floreana vertebra and leg bone CH Townsend, yes yes (8) 25 R AMNH Floreana Piece of vertebra CH Townsend, yes no

57 Αρχαίο DNA και διαχείριση Bayesian ανάλυση συνάθροισης (STRUCTURE) αποκάλυψε K=14 ως τον «αληθινό» αριθμό ομάδων 11 από τα 13 non-native άτομα της Isabela δείχνουν ισχυρή συσχέτιση με τα άτομα της Floreana παράμετρος q (συντελεστής συμμετοχής, membership coefficient) =

58 Αρχαίο DNA και διαχείριση Αναγωγή ατόμων μέσω του προγράμματος GeneClass επιβεβαιώνει την προγονική προέλευση των non-native ατόμων Microsatellite multi-locus genotypes Individual GeneClass2 STRUCTUTE Pop Island L 1 Pop Island L 2 Pop Island q R-4477 VA Isabela VD Isabela VA, CAZ Isabela R-4478 VA Isabela VD Isabela VA, CAZ Isabela R PZ Pinzon PZ Pinzon R VD Isabela RU Isabela CRUZ, VA, CAZ, CF Isabela, Santa Cruz mixed PBR10 FLO Floreana PBR Isabela FLO Floreana PBR11 PBR Isabela PBL Isabela FLO Floreana PBR12 PBR Isabela FLO Floreana FLO Floreana PBR13 PBR Isabela FLO Floreana FLO Floreana PBR16 PBR Isabela PBL Isabela FLO Floreana PBR18 PBR Isabela FLO Floreana FLO Floreana PBR19 FLO Floreana PBR Isabela FLO Floreana PBR20 FLO Floreana PBR Isabela FLO Floreana PBR23 FLO Floreana PBR Isabela FLO Floreana PBR25 PBR Isabela FLO Floreana FLO Floreana PBR26 PBR Isabela FLO Floreana FLO Floreana PBL16 PBL Isabela FLO Floreana PBL, AGO Isabela, Santiago mixed RU47 RU Isabela PBL Isabela RU, CAZ, ESP Isabela, Espanola mixed

59 Αρχαίο DNA και διαχείριση HYBRIDLAB: προσομοίωση πατρικών και υβριδικών γονοτύπων 500 άτομα για κάθε πατρικό πληθυσμό και για τα υβρίδια F1, F2 και B2 (ανάδρομη διασταύρωση) Πατρικοί πληθυσμοί 1. Floreana, Volcano Wolf, Volcano Darwin 2.Floreana, Volcano Wolf, Santa Cruz 3.Floreana, Santa Cruz, Roca Union, RU

60 Αρχαίο DNA και διαχείριση

61 Αρχαίο DNA και διαχείριση Η κατανομή των τιμών q των πατρικών, F1, F2 και B2 ατόμων μεταξύ των PBR/PBL και Floreana πληθυσμών από καλύπτει την υβριδική προέλευση των αλλόχθονων ατόμων με το μιτοχονδριακό τύπο Floreana από το νησί Isabela.

62 Αρχαίο DNA και διαχείριση Τα δεδομένα του μιτοχονδριακού και πυρηνικού DNA εισηγούνται την υβριδική προέλευση των non-native ατόμων της Isabela. Απόγονοι ενός γεγονότος υβριδισμού μεταξύ αυτόχθονων ατόμων της Floreana και της Isabela. Πληθυσμοί PBR και PBL Διατηρούν μορφολογία saddlebacked 40% του PBR έχουν μικτή γενεαλογία εκτιμώμενο πληθυσμιακό μέγεθος ( ) Σημαντική πηγή ατόμων σε ένα πρόγραμμα διασταυρώσεων, όπου επιλεγμένες διασταυρώσεις μπορεί να συμβάλουν στην «επαναφορά» της γενετικής ακεραιότητας του εξαφανισμένου πληθυσμού της Floreana

63 Αρχαίο DNA και διαχείριση Η ενσωμάτωση μουσειακών δειγμάτων σε μελέτες συστηματικής και γενετικής διαχείρισης κινδυνευόντων και τρωτών οργανισμών Η χρήση τεχνικών adna για την προσθήκη εξαφανισμένων taxa σε γενετικές μελέτες Επιτρέποντας Τον καθορισμό της γενετικής δομής εξαφανισμένων πληθυσμών Επανεκτιμώντας την ταξινομική τους κατάσταση Θέτοντας Προτεραιότητες για διαχειριστικές πράξεις

64 Αρχαίο DNA και διαχείριση Χελώνες των Galápagos Επαναπροσδιορισμός των διαχειριστικών πρακτικών για τη διατήρηση αυτών που μένουν και δυνητικά την αναβίωση αυτών που έχουν χαθεί εξαιτίας του ανθρώπου Give me a hand

65 Αρχαίο DNA Η ανάκτηση DNA από μουσειακές συλλογές και οργανισμούς του Πλειστοκαίνου έχει θέσει νέες βάσεις για την μελέτη εξελικτικής ιστορίας των ειδών και τη γενετική των πληθυσμών. Μια ιδιαίτερα συναρπαστική ανάπτυξη θα αποτελέσει η ανάλυση DNA από απολιθωμένες κοπρόλιθους, αφού θα δώσει πληροφορίες για τη δίαιτα και ως εκ τούτου για την ηθολογία εξαφανισμένων οργανισμών. Κοπρόλιθος ηλικίας χρόνων. Hofreiter et al Nature Reviews

66 Όμως τεχνικά προβλήματα καθιστούν την έρευνα του adna ευαίσθητη σε αμφίβολα αποτελέσματα αν δεν ληφθούν οι απαραίτητες προφυλάξεις. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές για τις μελέτες που αφορούν τον άνθρωπο. Αρχαίο DNA Η ανάπτυξη στο μέλλον μεθόδων που απομακρύνουν ή επιδιορθώνουν τις χημικές καταστροφές του αρχαίου DNA κρίνονται απαραίτητες. Εν συντομία, πιθανά μια 10 η εντολή θα πρέπει να προστεθεί στη λίστα με τα 9 κριτήρια: «Προσέγγισε και ερμήνευσε τα αληθοφανή αποτελέσματα με κριτική θεώρηση όλων των διαθέσιμων δεδομένων»

67

Γιατί είναι σημαντική η Βιοποικιλότητα;

Γιατί είναι σημαντική η Βιοποικιλότητα; Γενετική Διαχείριση Ο όρος βιοποικιλότητα αναφέρεται σε όλους τους διαφορετικούς οργανισμούς του πλανήτη μας και περιλαμβάνει τόσο την ποικιλότητα σε επίπεδο ειδών, όσο και τη γενετική ποικιλότητα. Γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος Γενετική Διαχείριση

Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος Γενετική Διαχείριση Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Γενετική Διαχείριση Βιοποικιλότητα Τι είναι η Βιοποικιλότητα ή Βιολογική Ποικιλότητα; Η ποικιλομορφία των ζωντανών οργανισμών κάθε προέλευσης

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακός προσδιορισμός είδος, άτομο, φύλο

Μοριακός προσδιορισμός είδος, άτομο, φύλο Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 3 Μοριακός προσδιορισμός είδος, άτομο, φύλο Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά η αναγνώριση οργανισμών είναι ένα

Διαβάστε περισσότερα

Department of Biological Sciences, Texas Tech University, MS 43131, Lubbock,Texas 79409-3131. 3

Department of Biological Sciences, Texas Tech University, MS 43131, Lubbock,Texas 79409-3131. 3 1 Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο Κρήτης. 2 Department of Biological Sciences, Texas Tech University, MS 43131, Lubbock,Texas 79409-3131. 3 Department of Biology, Faculty of Science, Dokuz

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ. Πρωτεύοντα ΙΙΙ Χρήση µοριακών δεδοµένων

ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ. Πρωτεύοντα ΙΙΙ Χρήση µοριακών δεδοµένων ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Πρωτεύοντα ΙΙΙ Χρήση µοριακών δεδοµένων Φυλογένεση Η φυλογένεσης αφορά την ανεύρεση των συνδετικών εκείνων κρίκων που συνδέουν τα διάφορα είδη µεταξύ τους εξελικτικά, σε µονοφυλετικές

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματική και φυλογεωγραφία του συμπλέγματος ειδών Ablepharus kitaibelii στη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου

Συστηματική και φυλογεωγραφία του συμπλέγματος ειδών Ablepharus kitaibelii στη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου Συστηματική και φυλογεωγραφία του συμπλέγματος ειδών Ablepharus kitaibelii στη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου Νίκος Πουλακάκης, Cetin Ilgaz, Yusuf Kumlutaş, Aziz Avcı, Ahmadzadeh Faraham, Jelca Crnobrnja

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακός προσδιορισμός είδος, άτομο, φύλο

Μοριακός προσδιορισμός είδος, άτομο, φύλο Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 3 Μοριακός προσδιορισμός είδος, άτομο, φύλο Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά η αναγνώριση οργανισμών είναι

Διαβάστε περισσότερα

(Μέρος 1 ο ) Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης

(Μέρος 1 ο ) Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης Ταξινομικοί χαρακτήρες και Φυλογενετική ανασύσταση. Σχολές ταξινόμησης. Θεωρίες για την Ταξινομική. Φυλογενετική ανάλυση: Μοριακή συστηματική. Οι κύριες διαιρέσεις της Ζωής. (Μέρος 1 ο ) Εισηγητής: Ν.

Διαβάστε περισσότερα

(Μερος 2 ο ) Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης

(Μερος 2 ο ) Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης Ταξινομικοί χαρακτήρες και Φυλογενετική ανασύσταση. Σχολές ταξινόμησης. Θεωρίες για την Ταξινομική. Φυλογενετική ανάλυση: Μοριακή συστηματική. Οι κύριες διαιρέσεις της Ζωής. (Μερος 2 ο ) Εισηγητής: Ν.

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 3. Γενετικοί δείκτες και Φυλογεωγραφία. Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.

Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 3. Γενετικοί δείκτες και Φυλογεωγραφία. Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc. Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 3 Γενετικοί δείκτες και Φυλογεωγραφία Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Μικροδορυφορικές αλληλουχίες ή μικροδορυφορικά Είναι τμήματα DNA που αποτελούνται

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή Ανάλυση Φυτών

Μοριακή Ανάλυση Φυτών Μοριακή Ανάλυση Φυτών Μοριακοί Δείκτες Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο Δασικής Γενετικής / ΔΠΘ Γενετική ποικιλομορφία Είναι η βάση της εξέλιξης Προϋπόθεση προσαρμογής σε νέα περιβάλλοντα Το μέρος

Διαβάστε περισσότερα

Η πορεία της βιοποικιλότητας στο χρόνο

Η πορεία της βιοποικιλότητας στο χρόνο Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων / ΔΠΘ Η πορεία της βιοποικιλότητας στο χρόνο ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Ιδανικός πλανήτης για τη ζωή Θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα

Αϖοµόνωση και γενετική διαφοροϖοίηση ϖληθυσµών του ζαρκαδιού (Capreoluscapreolus) στην Ελλάδα νέα δεδοµένα για αϖοτελεσµατικότερη διαχείριση και διατήρηση ηµήτρης Τσαϖάρης Παναγιώτης Κασαϖίδης Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

Βιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία)

Βιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Βιοτεχνολογία Φυτών ΔΠΘ / Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΜΣ Αειφορικά Συστήματα Παραγωγής και Περιβάλλον στη Γεωργία Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Οι αρχές της εξελικτικής σκέψης Η προέλευση των ειδών Ορθές και λανθασµένες αντιλήψεις σχετικά µε τη θεωρία της εξέλιξης Η θεωρία της εξέλιξης

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι μελέτης εξέλιξης

Μέθοδοι μελέτης εξέλιξης H διερεύνηση της μοριακής βάσης της εξέλιξης βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη διευκρίνιση της διαδικασίας με την οποία μετασχηματίσθηκαν στη διάρκεια της εξέλιξης πρωτεϊνες, άλλα μόρια και βιοχημικές πορείες

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Στοιχεία της ανθρώπινης Βιολογίας

ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Στοιχεία της ανθρώπινης Βιολογίας ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Διαλέξη:7η 14/10/2015 Ε. Δ. Βαλάκος Στοιχεία της ανθρώπινης Βιολογίας Ταξινόµηση των ειδών Η θέση των ανθρώπων στη φύση Μέθοδοι ταξινόµησης Ταξινοµικές προσεγγίσεις Βιβλιογραφία Ταξινομηση

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτέα Εξεταστέα ύλη. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας. Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ

Διδακτέα Εξεταστέα ύλη. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας. Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ Διδακτέα Εξεταστέα ύλη ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ Σχολικό έτος 019-0 Δοκοπούλου Μαρία Σύμβουλος Β ΙΕΠ

Διαβάστε περισσότερα

TreeTOPS. ένα εισαγωγικό παιχνίδι για τα φυλογενετικά δέντρα. Teacher s Guide. ELLS European Learning Laboratory for the Life Sciences

TreeTOPS. ένα εισαγωγικό παιχνίδι για τα φυλογενετικά δέντρα. Teacher s Guide. ELLS European Learning Laboratory for the Life Sciences TreeTOPS ένα εισαγωγικό παιχνίδι για τα φυλογενετικά δέντρα Teacher s Guide ELLS European Learning Laboratory for the Life Sciences 1 Γενικός σκοπός Το συγκεκριμένο παιχνίδι έχει ως στόχο να εισάγει τους

Διαβάστε περισσότερα

πληθυσμών του αρουραίου (Rattus rattus)σε συμπλέγματα νησιών και βραχονησίδων των ελληνικών θαλασσών

πληθυσμών του αρουραίου (Rattus rattus)σε συμπλέγματα νησιών και βραχονησίδων των ελληνικών θαλασσών Γενετική δομή και πρότυπα διαφοροποίησης των πληθυσμών του αρουραίου (Rattus rattus)σε συμπλέγματα νησιών και βραχονησίδων των ελληνικών θαλασσών Δημήτρης Τσαπάρης Jacob Fric Αθήνα, Οκτώβριος 2012 Jon

Διαβάστε περισσότερα

Σκορπιός Χειλόποδο Διπλόποδο Ορθόπτερο Ημίπτερο Υμενόπτερο Κολεόπτερο. Φυλογενετικό δέντρο

Σκορπιός Χειλόποδο Διπλόποδο Ορθόπτερο Ημίπτερο Υμενόπτερο Κολεόπτερο. Φυλογενετικό δέντρο Σχολές Συστηματικής Σκορπιός Χειλόποδο Διπλόποδο Ορθόπτερο Ημίπτερο Υμενόπτερο Κολεόπτερο Φυλογενετικό δέντρο Σκορπιός Χειλόποδο Διπλόποδο Ορθόπτερο Ημίπτερο Υμενόπτερο Κολεόπτερο 14 12 11 7 Φαινόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Απρίλιος Μάιος 12 Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου (Ερωτήσεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον) 1. Τι είναι τα βιομόρια και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους; Βιομόρια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΟΕΓΩΓΡΑΦΙΑ. John Avise, University of Georgia

ΦΥΛΟΕΓΩΓΡΑΦΙΑ. John Avise, University of Georgia Φυλογεωγραφία ΦΥΛΟΕΓΩΓΡΑΦΙΑ John Avise, University of Georgia Φυλογεωγραφία Φυλογεωγραφία: ασχολείται με τις αρχές και τις διαδικασίες που καθορίζουν τα γεωγραφικά πρότυπα των γενεαλογικών γραμμών, ειδικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ Εργαστήριο: Μιτοχονδριακό DNA και RFLPs Τριανταφυλλίδης Α Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση:

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου Ενότητα 1.1: Χημεία της ζωής Ενότητα 2.1: Μακρομόρια Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: 1. Για ποιο λόγο θεωρείται αναγκαία η σταθερότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» Η Συμβολή της Μοριακής Βιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Κιούπη Βασιλική Βιολόγος. Φύλλο εργασίας "Η εξέλιξη του μαμούθ και των σύγχρονων συγγενών του" Ονοματεπώνυμο:.. Ημερομηνία:.

Κιούπη Βασιλική Βιολόγος. Φύλλο εργασίας Η εξέλιξη του μαμούθ και των σύγχρονων συγγενών του Ονοματεπώνυμο:.. Ημερομηνία:. Φύλλο εργασίας "Η εξέλιξη του μαμούθ και των σύγχρονων συγγενών του" Ονοματεπώνυμο:.. Ημερομηνία:. Περιγραφή της δραστηριότητας Πριν ξεκινήσετε την εργασία σας με το εργαλείο Clustal Omega (http://www.ebi.ac.uk/tools/msa/clustalo/)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» Department of Biochemistry

Διαβάστε περισσότερα

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i..

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i.. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «XHMIKH ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Όταν αναφερόμαστε στον όρο «Χημική Σύσταση του Κυττάρου», τί νομίζετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

αποτελούν το 96% κ.β Ποικιλία λειτουργιών

αποτελούν το 96% κ.β Ποικιλία λειτουργιών ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ 92 στοιχεία στο φλοιό της Γης 27 απαραίτητα για τη ζωή H, Ο, Ν, C αποτελούν το 96% κ.β S, Ca, P, Cl, K, Na, Mg αποτελούν το 4% κ.β. Fe, I Ιχνοστοιχεία αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

Στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας:

Στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας: «ΘΑΛΗΣ: Ενίσχυση της Διεπιστημονικής ή και Διιδρυματικής έρευνας και καινοτομίας με δυνατότητα προσέλκυσης ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό μέσω της διενέργειας βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΟΓΕΝΕΤΙΚ Α ΔΕΝΤΡΑ

ΦΥΛΟΓΕΝΕΤΙΚ Α ΔΕΝΤΡΑ ΦΥΛΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΔΕΝΤΡΑ Χαρακτηριστική πτυχή της ζωής είναι η απεριόριστη ποικιλότητα της. Δεν υπάρχουν δύο ίδια άτομα σε έναν πληθυσμό, δύο ίδιοι πληθυσμοί σε ένα είδος, δύο ίδια είδη, κ. ο. κ. Παντού, υπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός επιδημιολογίας

Ορισμός επιδημιολογίας Ορισμός επιδημιολογίας Επιδημιολογία είναι η μελέτη της κατανομής των παραγόντων που επηρεάζουν τη συχνότητα των νοσημάτων στον άνθρωπο (MacMahon, 1970) Επιδημιολογία είναι η μελέτη της κατανομής των παραγόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01%

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% Ο άνθρακας, το υδρογόνο, το οξυγόνο και το άζωτο συμμετέχουν, σε σημαντικό βαθμό, στη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ_ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ_ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Θα πρέπει να γνωρίζετε: Τη χημική σύσταση και τη δομή των νουκλεοτιδίων Πώς σχηματίζεται μια πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα Πώς σταθεροποιείται η διπλή έλικα του DNA Τι υποδηλώνει ο όρος συμπληρωματικές αλυσίδες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Βιοχημεία: είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των οργανικών ενώσεων που συναντώνται στον οργανισμό, καθώς και με τον μεταβολισμό τους. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 108 στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 6

Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 6 Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 6 Νησιωτική Βιογεωγραφία Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Νησιωτική Βιογεωγραφία Βιογεωγραφία: Η μελέτη της κατανομής των οργανισμών στο χώρο

Διαβάστε περισσότερα

EΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr

EΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr EΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ Εισηγητής Επικ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Διαλέξεις Μία φορά την εβδομάδα Τρίτη 14:00-17:00 A.Περιγραφή μαθήματος Το μάθημα αποτελεί μία εισαγωγή σε αυτό που σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΠΛ 450 ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Παύλος Αντωνίου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΠΛ 450 ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Παύλος Αντωνίου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΠΛ 450 ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Παύλος Αντωνίου Με μια ματιά: Εισαγωγή στη Βιολογία Ευθυγράμμιση Ακολουθιών Αναζήτηση ομοίων ακολουθιών από βάσεις δεδομενων Φυλογενετική πρόβλεψη Πρόβλεψη

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες

Δασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες Δασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Γενετική Πειραματική επιστήμη της κληρονομικότητας Προέκυψε από την ανάγκη κατανόησης της κληρονόμησης οικονομικά σημαντικών χαρακτηριστικών

Διαβάστε περισσότερα

Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Πάτρα 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι - ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ - Σίνος Γκιώκας - Πανεπιστήμιο Πατρών 2015 1

Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Πάτρα 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι - ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ - Σίνος Γκιώκας - Πανεπιστήμιο Πατρών 2015 1 Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Πάτρα 2015 2015 1 Αντικείμενο μαθήματος: Περιεχόμενο μαθήματος: Προτεινόμενο σύγγραμμα: Διδάσκοντες: Μέθοδοι διδασκαλίας: Μέθοδοι αξιολόγησης: Τύπος μαθήματος:

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Η μικροβιακή αύξηση μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους ενδογενείς (εσωτερικούς) και εξωγενείς (εξωτερικούς) παράγοντες. Η αξιολόγηση αυτών των παραγόντων είναι

Διαβάστε περισσότερα

Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική

Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Μεταλλάξεις Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Μεταλλάξεις και εξέλιξη Η πρώτη ύλη της εξέλιξης

Διαβάστε περισσότερα

Πολλαπλασιασμός των ειδών - Ειδογένεση. Αλλοπάτρια, παραπάτρια και συμπάτρια ειδογένεση. Μηχανισμοί αναπαραγωγικής απομόνωσης.

Πολλαπλασιασμός των ειδών - Ειδογένεση. Αλλοπάτρια, παραπάτρια και συμπάτρια ειδογένεση. Μηχανισμοί αναπαραγωγικής απομόνωσης. Πολλαπλασιασμός των ειδών - Ειδογένεση. Αλλοπάτρια, παραπάτρια και συμπάτρια ειδογένεση. Μηχανισμοί αναπαραγωγικής απομόνωσης. Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης Ειδογένεση H ειδογένεση αναφέρεται στο σχηματισμό

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη 89

Περιεχόμενα. 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη 89 Περιεχόμενα Οι Συγγραφείς Πρόλογος της Ελληνικής Έκδοσης Πρόλογος της Αμερικανικής Έκδοσης Σκοπός και Αντικείμενο του Βιβλίου ΜΕΡΟΣ Ι ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 1 Η ιστορία της εξελικτικής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Ζωολογία. Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης

Εισαγωγή στη Ζωολογία. Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης Εισαγωγή στη Ζωολογία Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης Βασικές αρχές της επιστήμης της Ζωολογίας Η ζωολογία είναι η επιστημονική μελέτη των ζώων και στηρίζεται σε παρατηρήσεις εκατοντάδων χρόνων Βασικές αρχές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά;

Εισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά; ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 12 26/10/2016 Κεφάλαιο 3 Α μέρος Εισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά; Ποια είναι η δομή

Διαβάστε περισσότερα

Προέλευση & Εξέλιξη Των Οργανισμών

Προέλευση & Εξέλιξη Των Οργανισμών Προέλευση & Εξέλιξη Των Οργανισμών Εισαγωγή Στην εργασία μας, θα μιλήσουμε για την προέλευση και την εξέλιξη των οργανισμών. Δηλαδή θα εξηγήσουμε το φαινόμενο της δημιουργίας του κόσμου, αλληλένδετα και

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία

Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία ΔΙΑΛΕΞΗ 18η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 9/11/2016 Π.Παπαζαφείρη Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία Προϋποθέσεις «διαιώνισης» είδους Τι είναι η ειδογένεση και πως συμβαίνει; Βηματισμοί εξελικτικής αλλαγής

Διαβάστε περισσότερα

Βιοπληροφορική. Ενότητα 15: Φυλογενετική Ανάλυση, 1 ΔΩ. Τμήμα: Βιοτεχνολογίας Όνομα καθηγητή: Τ. Θηραίου

Βιοπληροφορική. Ενότητα 15: Φυλογενετική Ανάλυση, 1 ΔΩ. Τμήμα: Βιοτεχνολογίας Όνομα καθηγητή: Τ. Θηραίου Βιοπληροφορική Ενότητα 15: Φυλογενετική Ανάλυση, 1 ΔΩ Τμήμα: Βιοτεχνολογίας Όνομα καθηγητή: Τ. Θηραίου Μαθησιακοί Στόχοι παρουσίαση και ανάδειξη της σημασίας της φυλογενετικής ανάλυσης. παρουσίαση των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2004 ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2004 ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2004 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την ορθή πρόταση: ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1. Το κωδικόνιο του mrna που κωδικοποιεί το αµινοξύ µεθειονίνη είναι α. 5 GUA

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) Εισαγωγή. Δρ. Γεωργία Τοουλάκου

Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) Εισαγωγή. Δρ. Γεωργία Τοουλάκου Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) 2018-2019 Εισαγωγή Δρ. Γεωργία Τοουλάκου Η Συστηματική Βοτανική είναι κλάδος της Βοτανικής. δηλαδή της επιστήμης η οποία ασχολείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κωνσταντίνος Ρίζος Γιάννης Ρουμπάνης Βιοτεχνολογία με την ευρεία έννοια είναι η χρήση ζωντανών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΘΗΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΜΠΕΛΟΠΟΥΛΙΩΝ

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΘΗΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΜΠΕΛΟΠΟΥΛΙΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ Επικοινωνία: Γραφείο Επικοινωνίας Τομέας Προώθησης και Προβολής, Πανεπιστήμιο Κύπρου Τηλ. 22894304 ηλ. διεύθυνση: prinfo@ucy.ac.cy, ιστοσελίδα: www.ucy.ac.cy/pr ΠΡΟΣ ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Λευκωσία,

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρική Βιολογία. Ενότητα 01 : Εισαγωγή. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Κυτταρική Βιολογία. Ενότητα 01 : Εισαγωγή. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Κυτταρική Βιολογία Ενότητα 01 : Εισαγωγή Παναγιωτίδης Χρήστος ΑΠΘ Άδειες χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ζωική Ποικιλότητα. Ενότητα 7. Συγκριτική Θεώρηση της Δομής και Λειτουργίας των Ζώων

Ζωική Ποικιλότητα. Ενότητα 7. Συγκριτική Θεώρηση της Δομής και Λειτουργίας των Ζώων Ζωική Ποικιλότητα Ενότητα 7. Συγκριτική Θεώρηση της Δομής και Λειτουργίας των Ζώων Ρόζα Μαρία Τζαννετάτου Πολυμένη, Επίκουρη Καθηγήτρια Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Βιολογίας Συγκριτική Μορφολογία 1/3

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015 ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαντώ Κυριακού 2015 Ενεργειακό Στα βιολογικά συστήματα η διατήρηση της ενέργειας συμπεριλαμβάνει οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις παραγωγή ATP Οξείδωση: απομάκρυνση e από ένα υπόστρωμα

Διαβάστε περισσότερα

Γονιδιωματική Συγκριτική γονιδιωματική[4] Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος. Μεζίτη Αλεξάνδρα

Γονιδιωματική Συγκριτική γονιδιωματική[4] Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος. Μεζίτη Αλεξάνδρα Γονιδιωματική Συγκριτική γονιδιωματική[4] Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος Μεζίτη Αλεξάνδρα Μέγεθος και οργάνωση γονιδιωμάτων Μελετάμε τα γονιδιώματα για να καταλάβουμε πως λειτουργεί

Διαβάστε περισσότερα

Επισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase

Επισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase Επισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase Chain Reaction (pcr)- Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης.η

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα Θέματα Εξετάσεων Βιολογία Γενικής

Προτεινόμενα Θέματα Εξετάσεων Βιολογία Γενικής Προτεινόμενα Θέματα Εξετάσεων Βιολογία Γενικής ΘΕΜΑ Α Α1. Να κυκλώσετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση (Μονάδες 10) 1. Τα βακτήρια διαθέτουν: α. μιτοχόνδρια β. ριβοσώματα γ. χλωροπλάστες δ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Εξάμηνο Υ/Ε Ώρες Θεωρίας Ώρες Ασκήσης Διδακτικές μονάδες ECTS A Υ 3 3 4 6 Διδάσκουσα Μ. Αλεξίου Χατζάκη, Επίκ. Καθηγήτρια Γεν. Βιολογίας. Aντικειμενικοί στόχοι του μαθήματος Οι στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΠΙΟΥ. Χειμερινό εξάμηνο

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΠΙΟΥ. Χειμερινό εξάμηνο ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΠΙΟΥ Χειμερινό εξάμηνο 2009 2010 Κ. Ποϊραζίδης Ανάλυση ψηφίδων ΕΙΣΗΓΗΣΗ 4 Οικολογία Τοπίου 22 Νοεμβρίου 2009 Ανάλυση ψηφίδων Το μέγεθος τους (Patch size / perimeter / edges ) Έκταση Περίμετρος

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Β Λυκείου θέματα

Βιολογία Β Λυκείου θέματα Ι. Οι υδατάνθρακες διακρίνονται σε μονοσακχαρίτες, δισακχαρίτες και πολυσακχαρίτες. α) Να αναφέρετε από δύο παραδείγματα μονοσακχαριτών, δισακχαριτών και πολυσακχαριτών. (6μ) β) Σε ένα κύτταρο συναντώνται

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενο Μαθημάτων

Περιεχόμενο Μαθημάτων Περιεχόμενο Μαθημάτων Χερσαία και Θαλάσσια Οικοσυστήματα Συντονιστές I. Καρακάσης M. Μυλωνάς Σύνολο ωρών 100 Διδάσκοντες Χ. Αρβανιτίδης, Ι. Καρακάσης, Κ. Κοτζαμπάσης, Ν. Λαμπαδαρίου, Μ. Μυλωνάς, Π. Πήττα

Διαβάστε περισσότερα

Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας

Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας Το γενετικό επίπεδο της βιοποικιλότητας 1 Υποκατάσταση μέτρησης Η βιοποικιλότητα ορίζεται, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Οικολογία. Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014

Εξελικτική Οικολογία. Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014 Εξελικτική Οικολογία Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014 Εξελικτική Οικολογία - Σίνος Γκιώκας - Παν. Πατρών - Τμ. Βιολογίας - 2014 1 Πού συναντιούνται τα δύο πεδία; Οι κιχλίδες των Μεγάλων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία - Εφαρμογές ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ - ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1

Θεωρία - Εφαρμογές ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ - ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1 ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Θεωρία - Εφαρμογές ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ - ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΜΟΡΙΑΚΟΥΣ Έπιλογή με βάση: ΔΕΙΚΤΕΣ Φαινοτυπικοί δείκτες Γενετικοί δείκτες Μοριακοί δείκτες (Πρωτεϊνικοί &

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας Κεφάλαιο Εξέλιξη 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ανάλυση θεωρίας Πολλές από τις επιστημονικές απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές, διότι αντιβαίνουν την αντίληψη που οι άνθρωποι διαμορφώνουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΥΛΗΣ Δρ. Κώστας Ποϊραζίδης, Δασολόγος ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2009-2010 ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΥΛΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 2.1: Ορισμός είδους, Συστηματική, Οικολογία και Εξέλιξη, Φυσική επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥ ΟΞΙΚΟΥ ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΟΥ ΟΞΙΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Λ. ΖΩΓΡΑΦΟΣ

ΤΟΥ ΟΞΙΚΟΥ ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΟΥ ΟΞΙΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Λ. ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΧΗΜΕΙΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ-ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΟΥ ΟΞΙΚΟΥ : ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΚΕΤΙΔΙΑ : ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΚΕΤΙΔΙΑ Τα πολυκετίδια αποτελούν μια πολύ μεγάλη τάξη φυσικών προϊόντων, η οποία κατατάσσεται αποκλειστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Βιοχημική εξέλιξη

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Βιοχημική εξέλιξη ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Βιοχημική εξέλιξη ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ Τι είναι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ DNA ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΑΛΛΑ ΣΥΝΔΕΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΑΣ (Δεσμοί, ενέργεια, δομή) ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Υπάρχει μια συνεχή εξελικτική

Διαβάστε περισσότερα

πρωτεϊνες νουκλεϊκά οξέα Βιολογικά Μακρομόρια υδατάνθρακες λιπίδια

πρωτεϊνες νουκλεϊκά οξέα Βιολογικά Μακρομόρια υδατάνθρακες λιπίδια πρωτεϊνες νουκλεϊκά οξέα Βιολογικά Μακρομόρια υδατάνθρακες λιπίδια Περιγραφή μαθήματος Επανάληψη σημαντικών εννοιών από την Οργανική Χημεία Χημική σύσταση των κυττάρων Μονοσακχαρίτες Αμινοξέα Νουκλεοτίδια

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 018 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των. μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία

Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των. μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία της Δημόσιας Υγείας Α. Βανταράκης Εργαστήριο Υγιεινής, Ιατρική Σχολή,

Διαβάστε περισσότερα

Εξερευνώντας την Εξέλιξη Κεφάλαιο 7

Εξερευνώντας την Εξέλιξη Κεφάλαιο 7 Εξερευνώντας την Εξέλιξη Κεφάλαιο 7 Εξερευνώντας την Εξέλιξη Σχέση μεταξύ αλληλουχίας αμινοξέων, δομής και λειτουργίας πρωτεϊνών Καταγωγή από έναν κοινό πρόγονο Εξελικτική Συγγένεια/Προέλευση Δύο ομάδες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ REAL-TIME PCR

ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ REAL-TIME PCR 6. ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ I. Σύστημα αυτόματης απομόνωσης γενετικού υλικού παθογόνων. 1. Το σύστημα αυτόματης απομόνωσης γενετικού υλικού, να είναι τεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ - ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ - ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ I ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : Γεράσιμος Π. Βανδώρος ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ - ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Οι βασικές δομές που εξετάζουμε στην ανατομία μπορούν ιεραρχικά να ταξινομηθούν ως εξής:

Διαβάστε περισσότερα

έ ό ή ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

έ ό ή ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Η βιοποικιλότητα είναι γύρω μας, παντού. «Όλα τα είδη προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο. Κάποια αποκλίνουν και δημιουργούν νέα είδη. Οι αποκλίσεις γίνονται μέσω τηςδιεργασίαςτηςφυσικήςεπιλογήςσύμφωναμετηνοποίαένας

Διαβάστε περισσότερα

POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ

POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ Kary Mullis (Nobel Χημείας, 1993) in vitro τεχνική ( molecular photocopying ) Εφαρμογή σε όλους τους τομείς της Βιολογίας Στις περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Εκπαιδευτικοί στόχοι Να κατανοήσουν οι φοιτητές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ' ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ' ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ' ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς

Διαβάστε περισσότερα

Σελ7: Ο βαρύτερος δεινόσαυρος Σελ8: Ο μικρότερος δεινόσαυρος Σελ9: Ο πιο πνευματώδης δεινόσαυρος

Σελ7: Ο βαρύτερος δεινόσαυρος Σελ8: Ο μικρότερος δεινόσαυρος Σελ9: Ο πιο πνευματώδης δεινόσαυρος Σελ1:ΤΙΤΛΟΣ Σελ2:ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ3: ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΙ Σελ4: Ο πρώτος δεινόσαυρος που ονομάστηκε Σελ 12: Ο αρχαιότερος δεινόσαυρος Σελ5: Ο πρώτος δεινόσαυρος που ανακαλύφθηκε στην Αμερική Σελ6:O μακρύτερος δεινόσαυρος

Διαβάστε περισσότερα

PCR Εφαρμογές-2. RACE Site directed mutagenesis

PCR Εφαρμογές-2. RACE Site directed mutagenesis PCR Εφαρμογές-2 RACE Site directed mutagenesis Σκοπός της αντίδρασης PCR (Polymerase Chain Reaction) είναι το να φτιάξει ένα μεγάλο αριθμό αντιγράφων. BHMATA 1. ΑΠΟΔΙΑΤΑΞΗ 2. ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ 3. ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ Επειδή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΙ ΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ. 430 Συνεδρίαση της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστηµίου Κρήτης Ηράκλειο 17/06/2014

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΙ ΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ. 430 Συνεδρίαση της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστηµίου Κρήτης Ηράκλειο 17/06/2014 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΙ ΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ 430 Συνεδρίαση της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστηµίου Κρήτης Ηράκλειο 17/06/2014 Τµήµα: ιοικητικής Υποστήριξης-Προµήθειες Πληροφορίες: Θωµάκης

Διαβάστε περισσότερα

Απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός

Απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός Απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός Ευαγγελία - Ειρήνη Τσερμπίνι 1. Σκοπός Σκοπός της παρούσας άσκησης είναι η απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος από δείγμα

Διαβάστε περισσότερα

Σαγρή Χ.Ευθυμία. Department of Biochemistry and Biotechnology University of Thessaly

Σαγρή Χ.Ευθυμία. Department of Biochemistry and Biotechnology University of Thessaly Department of Biochemistry and Biotechnology University of Thessaly Laboratory of Molecular Biology and Genomics ΤΡΑΝΣΚΡΙΠΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΥ ΠΑΡΑΣΙΤΟΥ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ, ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Φάσμα group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.

Φάσμα group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. σύγχρονο Φάσμα group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. µαθητικό φροντιστήριο Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ 50.51.557 50.56.296 25ης Μαρτίου 74 ΠΛ.ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ 50.50.658 50.60.845 25ης Μαρτίου 111 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 50.27.990

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. γ Α3. δ Α4. β Α5. α 2 β 5 γ 6 δ 1 ε 3 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

τα Λεπτά Υμένια στις Νανοδομές και στις Νανο- & Mεγάλης κλίμακας κατασκευές.

τα Λεπτά Υμένια στις Νανοδομές και στις Νανο- & Mεγάλης κλίμακας κατασκευές. Από τα Λεπτά Υμένια στις Νανοδομές και στις Νανο- & Mεγάλης κλίμακας κατασκευές. Η εξέλιξη της επιστημονικής έρευνας, πέρα της ικανοποίησης της έμφυτης ανάγκης του ανθρώπου για γνώση, είχε και ως παράλληλο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) Νότα Λαζαράκη

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) Νότα Λαζαράκη ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) 04 02-2018 Νότα Λαζαράκη ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Η διάγνωση της β θαλασσαιμίας κατά τον προγεννητικό έλεγχο

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA Αναπτύχθηκε λόγω της ανακάλυψης: i. Περιοριστικών ενδονουκλεασών ii. Ειδικών φορέων DNA Έδωσε

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 16-2-2014 ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. (Μονάδες 25)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 16-2-2014 ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. (Μονάδες 25) ΤΣΙΜΙΣΚΗ &ΚΑΡΟΛΟΥ ΝΤΗΛ ΓΩΝΙΑ THΛ: 270727 222594 ΑΡΤΑΚΗΣ 12 - Κ. ΤΟΥΜΠΑ THΛ: 919113 949422 ΕΠΩΝΥΜΟ:... ΟΝΟΜΑ:... ΤΜΗΜΑ:... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 16-2-2014 ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις δεδομένων χαρτογράφησης γονιδιωμάτων

Βάσεις δεδομένων χαρτογράφησης γονιδιωμάτων Βάσεις δεδομένων χαρτογράφησης γονιδιωμάτων Vasilis Promponas Bioinformatics Research Laboratory Department of Biological Sciences University of Cyprus http://en.wikipedia.org/wiki/image:cyprus_topo.png

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών. Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας

Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών. Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας 1 Βιολογική ποικιλότητα Βιολογική ποικιλότητα ή βιοποικιλότητα Έννοια με ευρεία αναφορά σε διεθνείς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 5. Φυλογεωγραφία. Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος

Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 5. Φυλογεωγραφία. Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 5 Φυλογεωγραφία Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Φυλογεωγραφία: ασχολείται με τις αρχές και τις διαδικασίες που καθορίζουν τα γεωγραφικά πρότυπα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: επιλέξτε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή συνέχεια της πρότασης. 1. Η θεμελιώδης μονάδα ταξινόμησης των οργανισμών είναι: α. ο πληθυσμός. β. το είδος.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: Εισαγωγή στη Γεωργία Λαχανοκομία

Διαβάστε περισσότερα