ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Έτησια έκθεση σχετικά με το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2014

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 502 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Έτησια έκθεση σχετικά με το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2014 EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Νέες αιτήσεις που παρελήφθησαν το Χρηματοδότηση Παρακολούθηση Κλείσιμο Κανονισμός για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕE 1 (εφεξής «o κανονισμός») προβλέπει την υποβολή έκθεσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες του Ταμείου το προηγούμενο έτος. Στην παρούσα έκθεση παρουσιάζονται οι δραστηριότητες του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ (εφεξής «ΤΑΕΕ») κατά τη διάρκεια του 2014: εξέταση των νέων αιτήσεων και αξιολόγηση των εκθέσεων υλοποίησης με σκοπό την ετοιμασία τους για το κλείσιμο των παρεμβάσεων. Η έκθεση ασχολείται επίσης με τον κανονισμό για την τροποποίηση του κανονισμού για το ΤΑΕΕ, ο οποίος εκδόθηκε τον Ιούλιο του Κατά τη διάρκεια του 2014 η Επιτροπή έλαβε δεκατρείς νέες αιτήσεις για ενίσχυση από το ΤΑΕΕ, αριθμός μεγαλύτερος από τον μέσο όρο των αιτήσεων που υποβάλλονται ετησίως. Οι εν λόγω αιτήσεις αφορούσαν συγκεκριμένα τις ξαφνικές πλημμύρες στη Σαρδηνία/Ιταλία, τον κυκλώνα Μπεζίζα/Γαλλία, τον σεισμό στην Κεφαλονιά/Ελλάδα, τη χιονοθύελλα στη Σλοβενία, τις χιονοθύελλες και τις καταστροφές από τις πλημμύρες καθώς και τις πλημμύρες της άνοιξης στην Κροατία, τον δριμύ χειμώνα στη Ρουμανία, τις πλημμύρες στη Σερβία, τις πλημμύρες την άνοιξη και το καλοκαίρι στη Ρουμανία, τις πλημμύρες την άνοιξη και το καλοκαίρι στη Βουλγαρία, και τις πλημμύρες το φθινόπωρο στην Ιταλία. Επτά από τις αιτήσεις αυτές έγιναν δεκτές από την Επιτροπή, δύο απορρίφθηκαν και για τις υπόλοιπες τέσσερις η αξιολόγηση μπόρεσε να ολοκληρωθεί μόλις το Σε οικονομικούς όρους, κατά τη διάρκεια του 2014, η Επιτροπή ενέκρινε ενίσχυση από το ΤΑΕΕ που ανήλθε συνολικά στο ποσό των 126,725 εκατ. ευρώ. Σχετικές λεπτομέρειες δίνονται στο κεφάλαιο 3 «Χρηματοδότηση». Η βοήθεια που καταβλήθηκε ανήλθε συνολικά σε 400,806 εκατ. ευρώ, συγκεκριμένα για τις πλημμύρες στη Γερμανία, την Αυστρία, την Τσεχική Δημοκρατία το 2013, την ξηρασία και τις καταστροφικές πυρκαγιές στη Ρουμανία και τις καταστροφές από τις πλημμύρες στην Κροατία το Στα παραρτήματα 1 έως 4 παρουσιάζονται τα ισχύοντα κατώτατα όρια για την κινητοποίηση του Ταμείου το 2014, συνοψίζονται οι αιτήσεις που παρελήφθησαν και παρατίθεται πλήρης κατάλογος των αιτήσεων που εξετάστηκαν από το 2002 και μετά Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΕ L 311 της , σ.3. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 661/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΕ L 189 της , σ Οι αιτήσεις αυτές έγιναν δεκτές την άνοιξη του 2015 και θα αποτελέσουν αντικείμενο έκθεσης με περισσότερες λεπτομέρειες στην ετήσια έκθεση του

4 2. ΝΕΕΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΤΟ 2014 Το 2014 η Επιτροπή έλαβε δεκατρείς νέες αιτήσεις. Από την έναρξη ισχύος του αναθεωρημένου κανονισμού για το ΤΑΕΕ τον Ιούνιο του 2014, διενεργήθηκαν αξιολογήσεις για έξι αιτήσεις οι οποίες ελήφθησαν πριν από την εν λόγω ημερομηνία σύμφωνα με τον προηγούμενο κανονισμό του ΤΑΕΕ. Οι αιτήσεις που υπεβλήθησαν μετά τον Ιούνιο του 2014 αξιολογήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του αναθεωρημένου κανονισμού για το ΤΑΕΕ. Παρακάτω συνοψίζονται οι σημαντικότερες πληροφορίες σχετικά με αυτές τις νέες αιτήσεις. Αιτήσεις που παρελήφθησαν πριν από τον Ιούνιο του 2014 (προηγούμενος κανονισμός ΤΑΕΕ): ΙΤΑΛΙΑ -Πλημμύρες στη Σαρδηνία Στις 18 και 19 Νοεμβρίου 2013 μεγάλα τμήματα της Σαρδηνίας επλήγησαν από ακραίες βροχοπτώσεις. Οι ισχυρές βροχοπτώσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα προκάλεσαν την υπερχείλιση πολλών ποταμών και οδήγησαν σε πλημμύρες και κατολισθήσεις. Προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές σε κατοικίες, επιχειρήσεις και στη γεωργία και διαταραχές σε μείζονα και τοπικά συγκοινωνιακά δίκτυα καθώς και σε δημόσια δίκτυα βασικών υποδομών. Στην Ιταλία καταγράφηκαν 16 θάνατοι, πάνω από άτομα αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από τα σπίτια τους, ενώ υπήρξε και 1 αγνοούμενος. Ενεργοποιήθηκε η υπηρεσία διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης Copernicus. Στις 24 Ιανουαρίου 2014 η Επιτροπή έλαβε αίτηση για οικονομική ενίσχυση από το ΤΑΕΕ εντός της προθεσμίας των 10 εβδομάδων. Οι ιταλικές αρχές εκτίμησαν τις συνολικές άμεσες ζημίες σε 652,419 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 17,4% του ορίου για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ σε περίπτωση μείζονος καταστροφής, το οποίο για την Ιταλία το 2014 ήταν 3,752 δισ. ευρώ (δηλαδή 3 δισ. ευρώ σε τιμές 2002). Η Ιταλία διαβίβασε λεπτομερή ανάλυση των ζημιών, σύμφωνα με την οποία τα μεγαλύτερα μερίδια αφορούν τις ζημίες στους τομείς των οδικών υποδομών και των υποδομών μεταφορών ύψους 156,522 εκατ. ευρώ, τις ζημίες στον τομέα των υδραυλικών δικτύων και των δικτύων ύδρευσης ύψους 224,621 εκατ. ευρώ και τις ζημίες σε δημόσια κτίρια ύψους 40,567 εκατ. ευρώ. Το συνολικό ποσό για ζημίες σε ιδιωτικές περιουσίες ήταν 38,328 εκατ. ευρώ. Δεδομένου ότι οι συνολικές ζημίες δεν υπερέβησαν το όριο μείζονος καταστροφής, η καταστροφή δεν μπόρεσε να χαρακτηριστεί ως «μείζων φυσική καταστροφή». Ωστόσο, εξετάστηκε ως τεράστια περιφερειακή καταστροφή και έγινε δεκτή από την Επιτροπή στις 27 Αυγούστου Οι μακρές διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τον σχετικό διορθωτικό προϋπολογισμό ολοκληρώθηκαν μόλις στις 17 Δεκεμβρίου 2014, γεγονός που κατέστησε αναγκαία τη μεταφορά στο 2015 των πιστώσεων του προϋπολογισμού ύψους ευρώ (πρβλ. κεφάλαιο 3). Η συνεισφορά του ΤΑΕΕ καταβλήθηκε στις 7 Απριλίου ΓΑΛΛΙΑ Κυκλώνας Μπεζίζα (Ρεϊνιόν) Στις αρχές του Ιανουαρίου 2014 ο τροπικός κυκλώνας Μπεζίζα έπληξε τη νήσο Ρεϊνιόν και προκάλεσε ζημίες σε βασικές υποδομές και σε διάφορους τομείς της οικονομίας. 4

5 Η Γαλλία υπέβαλε αίτηση οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ στις 11 Μαρτίου 2014, εντός της προθεσμίας των 10 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 2 Ιανουαρίου Οι γαλλικές αρχές εκτίμησαν τις συνολικές άμεσες ζημίες σε 114,800 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 3,1% του ορίου για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ σε περίπτωση μείζονος καταστροφής, το οποίο για την Γαλλία το 2014 ήταν 3,752 δισ. ευρώ (δηλαδή 3 δισ. ευρώ σε τιμές 2002). Το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών αφορούσε τον γεωργικό τομέα με 49 εκατ. ευρώ, τις ιδιωτικές κατοικίες με 35 εκατ. ευρώ και τις δημόσιες εγκαταστάσεις με 19 εκατ. ευρώ. Επειδή οι συνολικές άμεσες ζημίες ήταν κάτω από το όριο μείζονος καταστροφής για την ενεργοποίηση του ΤΑΕΕ, η αίτηση εξετάστηκε με βάση το κριτήριο «τεράστια καταστροφή μιας περιοχής», όπως προβλέπεται στον κανονισμό που ορίζει τις προϋποθέσεις κινητοποίησης του ΤΑΕΕ «υπό εξαιρετικές περιστάσεις». Ωστόσο, από την αξιολόγηση της Επιτροπής προέκυψε το συμπέρασμα ότι η αίτηση της Γαλλίας δεν πληρούσε τα κριτήρια για εξαιρετικές περιστάσεις όσον αφορά περιφερειακές καταστροφές, όπως ορίζονται στον κανονισμό, καθώς δεν υπέβαλε στοιχεία που να αποδεικνύουν σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις για τις συνθήκες διαβίωσης του πληθυσμού και την οικονομική σταθερότητα της πληγείσας περιοχής. Στις 27 Αυγούστου 2014 η Επιτροπή αποφάσισε να απορρίψει την αίτηση επειδή δεν αφορούσε τεράστια καταστροφή κατά την έννοια του κανονισμού. Οι γαλλικές αρχές ενημερώθηκαν σχετικά. ΕΛΛΑΔΑ Σεισμοί στην Κεφαλονιά Στις 26 Ιανουαρίου 2014 σημειώθηκε ισχυρός σεισμός μεγέθους 5,8 Ρίχτερ στην Κεφαλονιά, σε απόσταση 6,7 χιλιομέτρων βορειοανατολικά του Αργοστολίου, ο οποίος έγινε αισθητός στα γειτονικά Ιόνια νησιά και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ακολούθησαν δεκάδες δυνατοί μετασεισμοί. Οι σεισμικές δονήσεις είχαν σοβαρές συνέπειες στην κοινωνική και την οικονομική δομή της πληγείσας περιοχής, ιδίως στο νησί της Κεφαλονιάς, καθώς και στο περιβάλλον και στις υποδομές. Η Επιτροπή έλαβε την αίτηση της Ελλάδας στις 28 Μαρτίου 2014, εντός της προθεσμίας των 10 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 26 Ιανουαρίου Οι ελληνικές αρχές εκτίμησαν τις συνολικές άμεσες ζημίες σε 147,333 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 12,61% του ορίου για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ σε περίπτωση μείζονος καταστροφής, το οποίο για την Ελλάδα το 2014 ήταν 1,168 δισ. ευρώ (δηλαδή 0,6% του ΑΕΕ βάσει των στοιχείων του 2012). Οι μεγαλύτερες δαπάνες αφορούσαν ζημίες στο οδικό δίκτυο και ανέρχονταν σε 50 εκατ. ευρώ. Οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν την αίτηση με βάση τα κριτήρια για «τεράστια καταστροφή μιας περιοχής», όπως προβλέπεται στον κανονισμό που ορίζει τις προϋποθέσεις κινητοποίησης του ΤΑΕΕ «υπό εξαιρετικές περιστάσεις». Στις 27 Αυγούστου 2014 η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εν λόγω καταστροφή πληροί τα κριτήρια για να θεωρηθεί τεράστια καταστροφή μιας περιοχής και πρότεινε την κινητοποίηση του Ταμείου. Η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο, ύψους ευρώ, καταβλήθηκε στις 8 Απριλίου

6 ΣΛΟΒΕΝΙΑ Χιονοθύελλα Στο τέλος του Ιανουαρίου 2014, μια από τις χειρότερες χιονοθύελλες των τελευταίων δεκαετιών έπληξε πολλά μέρη της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων τη Σλοβενία, την Κροατία, τη Σερβία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Στην περίπτωση της Σλοβενίας, σχεδόν το ήμισυ των δρυμών της αλπικής χώρας επλήγη από παγωμένη βροχή, ένα στα τέσσερα νοικοκυριά έμεινε χωρίς ρεύμα και έντονες χιονοπτώσεις προκάλεσαν την πτώση γραμμών ηλεκτροδότησης και δέντρων. Λίγο μετά τη χιονοθύελλα, τμήματα της Σλοβενίας ήρθαν αντιμέτωπα με πλημμύρες. Η Επιτροπή έλαβε την αίτηση της Σλοβενίας στις 4 Απριλίου 2014, εντός της προθεσμίας των 10 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 30 Ιανουαρίου Οι σλοβενικές αρχές εκτίμησαν ότι η άμεση ζημία από τη χιονοθύελλα ανήλθε συνολικά σε 428,734 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχούσε στο 1,23% του ΑΕΕ της Σλοβενίας και υπερέβαινε κατά πολύ το όριο μείζονος καταστροφής για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ που ίσχυε για τη Σλοβενία το 2014 και ήταν 209,587 εκατ. ευρώ (δηλαδή 0,6% του ΑΕΕ βάσει των στοιχείων του 2012). Η καταστροφή χαρακτηρίστηκε ως «μείζων φυσική καταστροφή» και στις 27 Αυγούστου 2014 η Επιτροπή έκανε δεκτή την αίτηση της Σλοβενίας. Η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο, ύψους ευρώ, καταβλήθηκε στις 8 Απριλίου ΚΡΟΑΤΙΑ Πάγος και πλημμύρες Τα ίδια καιρικά φαινόμενα που ώθησαν τη Σλοβενία να υποβάλει αίτηση βοήθειας από το ΤΑΕΕ έπληξαν και την Κροατία στις αρχές του Φεβρουαρίου Ειδικότερα, επλήγησαν οι βορειοδυτικές περιοχές της χώρας και μέρος της βορείου Αδριατικής. Επιπλέον, από τις 12 Φεβρουαρίου άρχισαν να λιώνουν οι πάγοι και τα χιόνια με αποτέλεσμα να προκληθούν πλημμύρες και πρόσθετες ζημίες σε σημαντικές δημόσιες βασικές υποδομές, καθώς και στην ιδιωτική και τη δημόσια περιουσία. Κατά συνέπεια, η Κροατία αποφάσισε να υποβάλει αίτηση οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ. Η Επιτροπή έλαβε τον φάκελο της αίτησης στις 9 Απριλίου 2014, εντός της προθεσμίας των 10 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 31 Ιανουαρίου Οι κροατικές αρχές εκτίμησαν ότι η άμεση ζημία που προκλήθηκε από την καταστροφή ανερχόταν συνολικά σε εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχούσε στο 0,69 % του ΑΕΕ της Κροατίας. Υπερέβαινε συνεπώς κατά πολύ το όριο μείζονος καταστροφής για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ που ίσχυε για την Κροατία το 2014 και ήταν 254,229 εκατ. ευρώ (δηλαδή 0,6% του ΑΕΕ βάσει των στοιχείων του 2012). Επειδή οι εκτιμώμενες συνολικές άμεσες ζημίες υπερέβαιναν το όριο της μείζονος καταστροφής, η καταστροφή χαρακτηρίστηκε ως «μείζων φυσική καταστροφή» και η Επιτροπή έκανε δεκτή την αίτηση στις 27 Αυγούστου Η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο, ύψους ευρώ, καταβλήθηκε στις 8 Απριλίου ΡΟΥΜΑΝΙΑ - Ακραίες χειμερινές καιρικές συνθήκες: Στα τέλη του Ιανουαρίου και στις αρχές του Φεβρουαρίου 2014, η Ρουμανία, και ιδιαίτερα οι νοτιοανατολικές περιοχές της αντιμετώπισαν άσχημες καιρικές 6

7 συνθήκες με χιόνι, πάγο και χαμηλές θερμοκρασίες, που προκάλεσαν ζημίες στο οδικό δίκτυο, τη γεωργία και τη δημόσια και ιδιωτική περιουσία. Η Ρουμανία υπέβαλε αίτηση οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ στις 4 Απριλίου 2014, εντός της προθεσμίας των 10 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 24 Ιανουαρίου Οι ρουμανικές αρχές εκτίμησαν τις συνολικές άμεσες ζημίες σε 327,897 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, αυτό το ποσό περιελάμβανε ένα πολύ σημαντικό μέρος της έμμεσης ζημίας που αφαιρέθηκε από το εκτιμώμενο συνολικό κόστος των άμεσων ζημιών. Επομένως, το αναθεωρημένο ποσό της συνολικής άμεσης ζημίας ανερχόταν σε 27,897 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 3,6% του ορίου μείζονος καταστροφής για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ που ίσχυε για τη Ρουμανία το 2014 και ήταν 783,738 εκατ. ευρώ (δηλαδή 0,6% του ΑΕΕ βάσει των στοιχείων του 2012). Επειδή οι συνολικές άμεσες ζημίες που έγιναν δεκτές παραμένουν κάτω από το όριο μείζονος καταστροφής για την ενεργοποίηση του ΤΑΕΕ, η αίτηση εξετάστηκε με βάση το κριτήριο «τεράστια καταστροφή μιας περιοχής», όπως προβλέπεται στον κανονισμό. Ωστόσο, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αίτηση της Ρουμανίας δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αφορά «τεράστια καταστροφή» κατά την έννοια του κανονισμού και απέρριψε την αίτησή της στις 27 Αυγούστου Οι ρουμανικές αρχές ενημερώθηκαν σχετικά. 7

8 Αιτήσεις που παρελήφθησαν μετά τον Ιούνιο του 2014 (σημερινός κανονισμός ΤΑΕΕ): ΣΕΡΒΙΑ Πλημμύρες Τον Μάιο του 2014 σφοδρή κακοκαιρία έπληξε μεγάλο μέρος της Σερβίας με αποτέλεσμα να σημειωθούν μερικές από τις χειρότερες μέχρι σήμερα πλημμύρες, οι οποίες προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές σε δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές, καθώς και ζημίες σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά. Καθώς οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Σερβία είχαν επισήμως αρχίσει πριν από τις πλημμύρες, η Σερβία είναι επιλέξιμο κράτος κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 του κανονισμού. Η Σερβία υπέβαλε αίτησή οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ στις 30 Ιουλίου 2014, εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 14 Μαΐου Στις 18 Αυγούστου 2014 ελήφθησαν επικαιροποιημένα στοιχεία. Οι σερβικές αρχές εκτίμησαν το ύψος των συνολικών άμεσων ζημιών που προκλήθηκαν από την καταστροφή σε 1,106 εκατ. ευρώ, ποσό που βασίζεται στα αποτελέσματα της αποτίμησης των αναγκών για ανάκαμψη, η οποία διενεργήθηκε με τη συμμετοχή ενωσιακών και διεθνών οργανώσεων αμέσως μετά την καταστροφή. Το ποσό αυτό αντιστοιχούσε στο 3,80 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της Σερβίας. Το ποσό αυτό ήταν πάνω από εξαπλάσιο του ορίου μείζονος καταστροφής για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ που ίσχυε για τη Σερβία το 2014 και ανερχόταν σε 174,649 εκατ. ευρώ (δηλαδή 0,6% του ΑΕΕ βάσει των στοιχείων του 2012). Επειδή οι εκτιμώμενες συνολικές άμεσες ζημίες υπερέβαιναν το όριο για μείζονες καταστροφές, η καταστροφή χαρακτηρίστηκε ως «μείζων φυσική καταστροφή» και η Επιτροπή έκανε δεκτή την αίτηση στις Σερβίας στις 10 Οκτωβρίου Η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο, ύψους ευρώ, καταβλήθηκε στις 14 Απριλίου ΚΡΟΑΤΙΑ Πλημμύρες Οι ίδιες καταστροφικές πλημμύρες που ώθησαν τη Σερβία να υποβάλει αίτηση για τη χορήγηση ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ έπληξαν και την Κροατία, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Ενεργοποιήθηκε η υπηρεσία διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης Copernicus. Στις 31 Ιουλίου 2014 η Κροατία υπέβαλε αίτηση, εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 17 Μαΐου Οι κροατικές αρχές εκτίμησαν τις συνολικές άμεσες ζημίες που προκλήθηκαν από την καταστροφή σε 297,629 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 0,70 % του ΑΕΕ της Κροατίας και το 117 % του ορίου για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ που ίσχυε για την Κροατία το 2014 και ανερχόταν σε 254,229 εκατ. ευρώ (δηλαδή το 0,6 % του ΑΕΕ με βάση τα στοιχεία του 2012). Όπως συνέβη και στην περίπτωση της Σερβίας, η καταστροφή στην Κροατία χαρακτηρίστηκε ως «μείζων φυσική καταστροφή». Στις 10 Οκτωβρίου 2014 η Επιτροπή έκανε δεκτή την αίτηση της Κροατίας και πρότεινε την κινητοποίηση του Ταμείου. Η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο, ύψους ευρώ, καταβλήθηκε στις 8 Απριλίου ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Πλημμύρες την άνοιξη Μερικές εβδομάδες αργότερα, στα μέσα Ιουνίου 2014, και κυρίως κατά την περίοδο Ιουνίου, έντονες και καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις, που υπερέβαιναν έως και 8

9 4 φορές τις μέσες μηνιαίες τιμές, έπληξαν τμήματα της Βουλγαρίας και προκάλεσαν σοβαρές πλημμύρες και διαταραχές. Η Επιτροπή έλαβε την αίτηση της Βουλγαρίας στις 25 Αυγούστου 2014, εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 19 Ιουνίου Στις 12 Σεπτεμβρίου 2014 οι βουλγαρικές αρχές υπέβαλαν επικαιροποιημένα στοιχεία. Οι άμεσες ζημίες που προκλήθηκαν από την πλημμύρα και έγιναν δεκτές ανέρχονταν συνολικά σε 311,328 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχούσε στο 0,80 % του ΑΕΕ της Βουλγαρίας και στο 134% του ορίου μείζονος καταστροφής για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ που ίσχυε για τη Βουλγαρία το 2014 και ήταν 232,502 εκατ. ευρώ (δηλαδή 0,6% του ΑΕΕ βάσει των στοιχείων του 2012). Η καταστροφή χαρακτηρίστηκε ως «μείζων φυσική καταστροφή» και στις 10 Οκτωβρίου 2014 η Επιτροπή αποφάσισε να κινητοποιήσει το Ταμείο. Η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο, ύψους ευρώ, καταβλήθηκε στις 8 Απριλίου Οι αξιολογήσεις των τεσσάρων αιτήσεων που υποβλήθηκαν το 2014 από τη Ρουμανία (πλημμύρες την άνοιξη και το καλοκαίρι), τη Βουλγαρία (πλημμύρες το καλοκαίρι) και την Ιταλία (πλημμύρες το φθινόπωρο) ολοκληρώθηκαν μόλις το 2015 και στην ετήσια έκθεση του 2015 θα περιλαμβάνονται περισσότερες σχετικές πληροφορίες. 3. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το 2014 εγκρίθηκαν από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή οικονομικές ενισχύσεις από το Ταμείο για επτά περιπτώσεις σχετικά με αιτήσεις που παρελήφθησαν το Το αντίστοιχο προσχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 4 για το έτος 2014 κάλυπτε τέσσερις αιτήσεις ΤΑΕΕ και ολοκληρώθηκε στις 17 Δεκεμβρίου Το αντίστοιχο προσχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 6 για το έτος 2014 κάλυπτε τρεις αιτήσεις ΤΑΕΕ και ολοκληρώθηκε στις 17 Δεκεμβρίου Επιπλέον, στις 17 Δεκεμβρίου 2014 κινητοποιήθηκε το ΤΑΕΕ για την παροχή ποσού ευρώ σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και σε πιστώσεις πληρωμών για την πληρωμή προκαταβολών (μόνο για κράτη μέλη και από το 2015). Μετά τη διαδικασία μεταφοράς των πιστώσεων του προϋπολογισμού από το 2014 έως το 2015 και την έγκριση των αποφάσεων ανάθεσης ανά κράτος-δικαιούχο, οι πληρωμές για τις επτά υποθέσεις εκτελέστηκαν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του Ο διορθωτικός προϋπολογισμός (ΔΠ) αριθ. 4 για το έτος 2014 καλύπτει την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ για ποσό ύψους 47,0 εκατ. ευρώ σε πιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων. Η κινητοποίηση αφορά πλημμύρες στην Ιταλία (Σαρδηνία) στη διάρκεια του Νοεμβρίου 2013, σεισμό στην Ελλάδα (Κεφαλονιά), χιονοθύελλες στη Σλοβενία, και τις ίδιες χιονοθύελλες συνοδευόμενες από πάγο και πλημμύρες στην Κροατία, στα τέλη Ιανουαρίου/αρχές Φεβρουαρίου ΕΕ L 73 της Ο διορθωτικός προϋπολογισμός (ΔΠ) αριθ. 6 για το έτος 2014 καλύπτει την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ για ποσό ύψους 79,7 εκατ. ευρώ σε πιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων. Η κινητοποίηση αφορά τις πλημμύρες στη Σερβία και την Κροατία τον Μάιο του 2014 και πλημμύρες στη Βουλγαρία τον Ιούνιο του ΕΕ L 73 της

10 Οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο Αλληλεγγύης έγκριση προϋπολογισμού το 2014 Κράτοςδικαιούχος Καταστροφή Κατηγορία Ποσό (ευρώ) Ιταλία Πλημμύρες στη Σαρδηνία περιοχή Ελλάδα Σεισμός στην Ελλάδα (Κεφαλονιά) περιοχή Σλοβενία Χιονοθύελλες μείζων Κροατία Πάγοι και πλημμύρες μείζων Σερβία Πλημμύρες μείζων Κροατία Πλημμύρες την άνοιξη μείζων Βουλγαρία Πλημμύρες την άνοιξη μείζων ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Κατά τη διάρκεια του 2014 η Επιτροπή πραγματοποίησε επισκέψεις παρακολούθησης σε τρία κράτη-δικαιούχους, προκειμένου να συζητήσει σχετικά με τα συστήματα εφαρμογής που είχαν συγκροτηθεί και να απαντήσει σε συγκεκριμένα ερωτήματα των αρχών εφαρμογής: στη Βιέννη (Αυστρία) στις 12 Ιουνίου 2014 για να συζητηθούν δύο υποθέσεις σχετικά με οικονομική ενίσχυση ύψους ευρώ που χορηγήθηκε μετά τις πλημμύρες στο Lavamünd τον Νοέμβριο του 2012 και χρηματοδοτική ενίσχυση ύψους 21,662 εκατ. ευρώ ύστερα από τις πλημμύρες τον Μάιο του 2013 (καταστροφές γειτονικής χώρας και στις δύο περιπτώσεις). στο Βερολίνο (Γερμανία) στις 23 Ιουνίου 2014 σχετικά με οικονομική ενίσχυση ύψους 360,454 εκατ. ευρώ που χορηγήθηκε μετά τις πλημμύρες τον Μάιο του στην Πράγα (Τσεχική Δημοκρατία) στις 9 Οκτωβρίου 2014 ύστερα από οικονομική ενίσχυση ύψους 15,928 εκατ. ευρώ που χορηγήθηκε μετά τις πλημμύρες τον Ιούνιο του Με τις τρεις επισκέψεις επιβεβαιώθηκε επαρκώς ότι οι οικείες αρχές εφάρμοζαν τα μέτρα υλοποίησης και διενεργούσαν τους ελέγχους κατά τρόπο διαφανή και ορθό, τηρώντας τους κανόνες που επιβάλλει ο κανονισμός, τη σχετική απόφαση χορήγησης της ενίσχυσης και τις συμφωνίες εφαρμογής. Μετά την παραλαβή των τελικών εκθέσεων, η Επιτροπή θα διενεργήσει περαιτέρω αναλύσεις και θα λάβει κατάλληλα μέτρα, όπου κρίνεται σκόπιμο. 5. ΚΛΕΙΣΙΜΟ Πριν από την αναθεώρηση του κανονισμού ΤΑΕΕ, το άρθρο 8 παράγραφος 2 προέβλεπε ότι, το αργότερο έξι μήνες μετά την εκπνοή της ετήσιας περιόδου από την ημερομηνία εκταμίευσης της οικονομικής ενίσχυσης, το κράτος-δικαιούχος υποβάλλει έκθεση χρηματοδοτικής εκτέλεσης της επιδότησης (εφεξής: «έκθεση υλοποίησης») με δήλωση που δικαιολογεί τις δαπάνες (εφεξής: «δήλωση εγκυρότητας»). Μετά το τέλος αυτής της διαδικασίας η Επιτροπή προχωρεί στο κλείσιμο της ενίσχυσης που χορήγησε το Ταμείο. 10

11 Συνεπώς, κατά τη διάρκεια του 2014 έκλεισαν οι ακόλουθοι τέσσερις φάκελοι: (1) Ρουμανία, πλημμύρες του καλοκαιριού του 2005: η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο ανήλθε στο ποσό των 52,408 εκατ. ευρώ. Στις 4 Μαρτίου 2008 η Ρουμανία υπέβαλε την έκθεση υλοποίησης. Η παρέμβαση αυτή δεν μπορούσε ωστόσο να κλείσει χωρίς την ολοκλήρωση του λογιστικού ελέγχου από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), σε συνεργασία με τη ρουμανική υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης. Κατά συνέπεια, ανακτήθηκαν από τη Ρουμανία μη επιλέξιμες δαπάνες ύψους ευρώ. Ο φάκελος έκλεισε στις 31 Ιανουαρίου (2) Ελλάδα, δασικές πυρκαγιές το 2007: η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο ανήλθε στο ποσό των 89,769 εκατ. ευρώ. Η Επιτροπή έλαβε την έκθεση υλοποίησης από την Ελλάδα τον Απρίλιο του Ύστερα από εσωτερικό λογιστικό έλεγχο από τις ελληνικές αρχές, το δηλωθέν ποσό των μη επιλέξιμων δαπανών ανήλθε σε ευρώ. Επιπλέον, από την αξιολόγηση της Επιτροπής προέκυψε ότι έπρεπε να ζητηθούν από την Ελλάδα περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δήλωση εγκυρότητας. Εν συνεχεία, η Επιτροπή κίνησε τη διαδικασία ανάκτησης και η Ελλάδα επέστρεψε το ποσό των ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των τόκων). Ο φάκελος έκλεισε. (3) Πορτογαλία, γεωλισθήσεις και κατολισθήσεις το 2010: η οικονομική ενίσχυση από το Ταμείο ανήλθε στο ποσό των 31,256 εκατ. ευρώ. Η Επιτροπή παρέλαβε την έκθεση υλοποίησης από την Πορτογαλία τον Οκτώβριο του Κρίθηκαν αναγκαίες συμπληρωματικές πληροφορίες η Πορτογαλία διαβίβασε τις απαντήσεις της τον Σεπτέμβριο του 2013, με τις οποίες επιλύθηκαν όλα τα εκκρεμή ζητήματα σχετικά με τη δήλωση εγκυρότητας. Ο φάκελος έκλεισε τον Μάιο του (4) Κροατία, πλημμύρες την άνοιξη του 2010: η οικονομική ενίσχυση ανήλθε στο ποσό των 3,826 εκατ. ευρώ. Η έκθεση υλοποίησης παρελήφθη από την Επιτροπή τον Μάρτιο του Μετά τον έλεγχο από την Επιτροπή, ο οποίος ήταν θετικός, η Επιτροπή έκλεισε την παρέμβαση τον Δεκέμβριο του Επίσης, το 2014 η Επιτροπή έλαβε τρεις νέες εκθέσεις υλοποίησης για περιπτώσεις σχετικά με συμβάντα του 2011 και του 2012: μία από την Ισπανία σχετικά με τον σεισμό στο Lorca το 2011 δύο από την Ιταλία σχετικά με τις πλημμύρες που έπληξαν τη Λιγουρία και την Τοσκάνη το 2011 και τον σεισμό στην Emilia- Romagna το Στο τέλος της περιόδου που καλύπτεται από την παρούσα ετήσια έκθεση, η αξιολόγηση των εν λόγω εκθέσεων υλοποίησης βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη. 6. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) ΑΡΙΘ. 2012/2002 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ Στα μέσα του 2013, η Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση του κανονισμού ΤΑΕΕ 6. Η εν λόγω πρόταση περιλάμβανε ιδίως στοιχεία που είχαν σκοπό να βελτιώσουν την ικανότητα αντίδρασης του Ταμείου και να διευκολύνουν την προσφυγή σε αυτό, καθιστώντας σαφέστερα τα κριτήρια ως προς τους δικαιούχους, απλουστεύοντας τους υφιστάμενους κανόνες για ταχύτερη καταβολή της ενίσχυσης σε σύγκριση με το παρελθόν, καθιερώνοντας τη δυνατότητα 6 COM(2013)522 της 25ης Ιουλίου

12 χορήγησης προκαταβολών, καθιστώντας σαφέστερο τον προσδιορισμό των επιλέξιμων δικαιούχων και δαπανών, ιδίως για τις περιφερειακές καταστροφές, και δίνοντας έμφαση στις στρατηγικές πρόληψης των καταστροφών και διαχείρισης των κινδύνων για τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους εφαρμογής της συναφούς νομοθεσίας της Ένωσης σχετικά με την πρόληψη και διαχείριση κινδύνων καταστροφών και τη χρήση διαθέσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ για σχετικές επενδύσεις. Οι διαβουλεύσεις σχετικά με την πρόταση ξεκίνησαν στα τέλη Νοεμβρίου 2013 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Δεκέμβριο στο Συμβούλιο υπό τη λιθουανική προεδρία. Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν υπό την ελληνική προεδρία το Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 661/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7 τέθηκε σε ισχύ στις 28 Ιουνίου Τα κύρια αποτελέσματα είναι τα εξής: σαφής ορισμός του πεδίου παρέμβασης το οποίο περιορίζεται στις φυσικές καταστροφές και περιλαμβάνει μόνο μια νέα διάταξη για την ξηρασία επιμήκυνση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων από 10 σε 12 εβδομάδες επιμήκυνση της περιόδου υλοποίησης από 12 σε 18 μήνες, σαφείς κανόνες για τις περιφερειακές καταστροφές με άμεση ζημία που υπερβαίνει το 1,5% του ΑΕΠ της περιφέρειας (σε επίπεδο NUTS 2). Για τις εξόχως απόμακρες περιοχές, το όριο είναι το 1% του περιφερειακού ΑΕΠ. Από το 2015 τα κράτη μέλη έχουν πλέον τη δυνατότητα να ζητήσουν τη χορήγηση προκαταβολής ύψους 10 % του πιθανού ποσού της ενίσχυσης (με ανώτατο όριο τα 30 εκατ. ευρώ). Με τη συντόμευση των διοικητικών διαδικασιών μέσω συγχώνευσης της «απόφασης χορήγησης» και της «συμφωνίας υλοποίησης» σε μία ενιαία πράξη οι οικονομικές ενισχύσεις από το Ταμείο μπορούν να καταβάλλονται ταχύτερα. Εισήχθησαν νέες διατάξεις με επίκεντρο την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την πρόληψη και τη διαχείριση του κινδύνου, ώστε να παροτρυνθούν τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες για την πρόληψη φυσικών καταστροφών και τον μετριασμό των επιπτώσεών τους. 7 ΕΕ L 189 της , σ