Ύπνος και καρδιαγγειακή νόσος: Πώς μπορεί να σχετίζονται;

Transcript

1 : Πώς μπορεί να σχετίζονται; Ελευθέριος Ζέρβας Πνευμονολόγος, Επιμελητής A ΕΣΥ 7η Πνευμονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ

2 Conflict of interest (Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων) Συμμετοχή σε advisory board (συμβουλευτική επιτροπή) των φαρμακευτικών εταιρειών Elpen, Astra, Novartis, GSK, Menarini Honorarium (τιμητικές αμοιβές) ως προσκεκλημένος ομιλητής από τις φαρμακευτικές εταιρείες Astra, Novartis, Elpen, USB, Menarini, GSK, Boehringer Κάλυψη εξόδων συμμετοχής (εγγραφής, ταξιδίου και διαμονής) σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια από τις φαρμακευτικές εταιρείες Astra, Novartis, Elpen, Chiezi, USB, GSK, Galenica, Roche, Takeda, Boehringer

3 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD Μεσημεριανός ύπνος και CVD Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου και CVD Συμπεράσματα

4 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD Μεσημεριανός ύπνος και CVD Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου και CVD Συμπεράσματα

5 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD Πολύ συχνό στις σύγχρονες κοινωνίες:.the National Sleep Foundation reported that less than half (44%) of all Americans receive a good night s sleep almost every night Ορισμοί: 1. Insomnia (Αϋπνία) ορίζεται ως μια κυρίαρχη διαμαρτυρία ή δυσαρέσκεια με την ποσότητα ή την ποιότητα του ύπνου, που συνδέεται με ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα: δυσκολία στην έναρξη ύπνου, δυσκολία στη διατήρηση του ύπνου που χαρακτηρίζεται από συχνές αφυπνίσεις ή προβλήματα στην επιστροφή για ύπνο μετά από αφυπνίσεις, ή αφυπνίσεις νωρίς το πρωί με ανικανότητα επιστροφής στον ύπνο 2. Acute total sleep deprivation (TSD) (Οξεία ολική στέρηση ύπνου) αφορά στην αποτροπή του ύπνου για διάστημα τουλάχιστον μίας νύχτας 3. Partial sleep deprivation (PSD) (μερική στέρηση ύπνου ή περιορισμός του ύπνου), αναφέρεται στην μείωση του συνολικού χρόνου του ύπνου σε σχέση με την αρχική συνήθη τιμή κάποιου κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 24-ωρών 4. Night shift workers (εργαζόμενοι με νυχτερινή βάρδια). Αυτοί οι εργαζόμενοι συχνά δεν κοιμούνται σε συγχρονισμό με τον κιρκαδικό ρυθμό, έχουν στέρηση ύπνου και βιώνουν συχνές διαταραχές ύπνου

6 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD επιδημιολογικά δεδομένα

7 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD επιδημιολογικά δεδομένα

8 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD επιδημιολογικά δεδομένα

9 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD

10 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD

11 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD

12 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD Μεσημεριανός ύπνος και CVD Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου και CVD Συμπεράσματα

13 Μεσημεριανός ύπνος και CVD Κάνει καλό? ΝΑΙΙΙΙ!!!

14 Μεσημεριανός ύπνος και CVD Κάνει καλό? Μήπως τελικά ΌΧΙ??? From 1988 to 1990, a total of Japanese non-workers or daytime workers ( men and women) aged years, without a history of stroke, heart disease or cancer, completed a lifestyle questionnaire. They were followed for mortality until the end of The risk of CVD mortality associated with daytime napping was diminished among overweight subjects

15 Μεσημεριανός ύπνος και CVD Κάνει καλό? Μήπως τελικά ΌΧΙ???

16 Μεσημεριανός ύπνος και CVD Κάνει καλό ή κακό? Μήπως η διάρκεια παίζει ρόλο?

17 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD Μεσημεριανός ύπνος και CVD Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου και CVD Συμπεράσματα

18 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Ορισμός Ορισμός ΣΑΑΥ: Α +.. Α. Τουλάχιστον ένα εκ των κατωτέρω (κλινικά ευρήματα) 1. Ημερήσια υπνηλία, ανάγκη για ύπνο κατά την διάρκεια της ημέρας, μη αναζωογονητικός ύπνος, ημερήσια κόπωση, αϋπνία 2. Αφυπνίσεις με αίσθημα πνιγμού και ανάγκη για αέρα 3. Ο σύντροφος στο κρεβάτι αναφέρει δυνατό ροχαλητό, διακοπές αναπνοής ή αμφότερα International Classification of Sleep Disorders, 2nd ed. Diagnostic and Coding Manual. Westchester, Illinois: American Academy of Sleep Medicine; 2005

19 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Ορισμός Ορισμός ΣΑΑΥ: Α + Β + Γ Β. Ευρήματα εκ της πολυκαταγραφικής μελέτης ύπνου 5 ή περισσότερα αναπνευστικά επεισόδια (άπνοιες, υπόπνοιες ή RERAs - respiratory-effort related arousals) ανά ώρα ύπνου Παρουσία αναπνευστικής προσπάθειας καθ όλη τη διάρκεια του αναπνευστικού επεισοδίου Γ. Απουσία άλλης εμφανούς νοσολογικής οντότητας ή αιτίου που να συνδέεται αιτιολογικά με την απόφραξη International Classification of Sleep Disorders, 2nd ed. Diagnostic and Coding Manual. Westchester, Illinois: American Academy of Sleep Medicine; 2005

20 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) Επιδημιολογικά στοιχεία

21 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) Επιπτώσεις συνδρόμου

22 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Παθοφυσιολογία Διαλείπουσα υποξαιμία, συμπαθητική δραστηριότητα οξειδωτικού stress φλεγμονώδης αντίδραση ( CRP, NF-κB, TNF-α, IL-8, IL-6, και EPO) Δυσλειτουργία ενδοθηλίου ( ET-1, ΝΟ, ενεργοποίηση συστήματος ρενίνηςαγγειοτενσίνης) πηκτικότητα (ινωδογόνο), άθροιση αιμοπεταλίων και ιξώδους αίματος Joi J, Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology 2012

23 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Παθοφυσιολογία

24 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Παθοφυσιολογία Mc Nicholas VT, Clinics Sleep Med 2007

25 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Υπέρταση Compared with controls, the adjusted HRs for incident hypertension were greater among patients with OSA ineligible for CPAP therapy (1.33; 95% CI, ), among those who declined CPAP therapy (1.96; 95% CI, ), and among those nonadherent to CPAP therapy (1.78; 95% CI, ), whereas the HR was lower in patients with OSA who were treated with CPAP therapy (0.71; 95% CI, ).

26 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Υπέρταση

27 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Υπέρταση

28 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Στεφανιαία νόσος Ανεξάρτητη συσχέτιση μεταξύ ΣΑΥΥ και υποκλινικής ΣΝ, αξιολογούμενης μέσω ποσοστού εναπόθεσης ασβεστίου στην στεφανιαία αρτηρία Ασθενείς με ΣΑΥΥ είναι πιθανότερο να έχουν οικογενειακό ιστορικό πρόωρου θανάτου οφειλόμενου σε ΣΝ ανεξαρτήτως φύλου, BMI, και ατομικού ιστορικού ΣΝ Σε ασθενείς με συνύπαρξη ΣΑΥΥ και ΣΝ, η θεραπεία του ΣΑΥ συνδυάστηκε με μείωση νέων καρδιαγγειακών συμβαμμάτων Somers VK, JACC, 2008

29 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Στεφανιαία νόσος

30 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Στεφανιαία νόσος Time until first recurrent myocardial infarction (a) or revascularization procedure (b) in the three groups of MI patients. Crude hazard ratio (HR) of treated versus untreated OSA is presented, Garcia-Rio F F, et al.. International Journal of Cardiology. 2013

31 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Αρρυθμίες Αρρυθμίες παρατηρούνται συχνότερα σε ασθενείς με ΣΑΥ θετική συσχέτιση με AHI και βαρύτητα συνοδού υποξαιμίας Συχνότερες αρρυθμίες κατά τον ύπνο: μη εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία, φλεβοκομβική παύση, 2 ου ΚΚΑ, και συχνές (2 bpm) πρώιμες κοιλιακές συστολές Ασθενείς με σοβαρό ΣΑΥ έχουν x 2-4 υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών αρρυθμιών Αθεράπευτο ΣΑΥ σε ασθενείς μετά από επιτυχή καρδιοανάταξη κολπικής μαρμαρυγής συνδυάζεται με 82% κίνδυνο υποτροπής ΚΜ στο επόμενο 1 έτος Η θεραπεία του ΣΑΥ φαίνεται να μειώνει την επίπτωση και κοιλιακών αρρυθμιών βαρύτητα των Somers VK, JACC, 2008

32 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Αρρυθμίες Rossi VA, Eur Respir J. 2013

33 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Αρρυθμίες

34 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Εγκεφαλικά επεισόδια Loke Y K et al. Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 2012

35 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Θνητότητα από IHD/Stroke Meta-analysis of OSA and all-cause mortality in patients with stroke or IHD. Xie W, Medicine (Baltimore). 2014

36 Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου ( ΣΑΥΥ) και CVD Θνητότητα από IHD/Stroke Meta-analysis of the effect of CPAP treatment on adverse outcomes following stroke or IHD in OSA patients Xie W, Medicine (Baltimore). 2014

37 Ανεπαρκής ύπνος στέρηση ύπνου και CVD Μεσημεριανός ύπνος και CVD Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών ύπνου και CVD Συμπεράσματα

38 Συμπεράσματα Ο ύπνος και οι διαταραχές αυτού σχετίζονται με καρδιαγγειακές νόσους Πιθανοί μηχανισμοί? - Δυσλειτουργία ενδοθηλίου - Μη ισόρροπη σχέση αγγειοδιασταλτικών/ αγγειοσυσπαστικών μηχανισμών - Οξειδωτικό stress - Γενετικοί παράγοντες? Οι διαταραχές του ύπνου σχετίζονται και με άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες για CVD = παχυσαρκία, άγχος/κατάθλιψη, ανεπαρκή σωματική άσκηση κτλ

39 Συμπεράσματα Μελέτη ύπνου σε όλους τους καρδιαγγειακούς ασθενείς? ΟΧΙ Μελέτη ύπνου σε ασθενείς με CVD: - με υπερβολική ημερήσια υπνηλία ή ημερήσια κόπωση που δεν εξηγείται αλλιώς - μη ελεγχόμενη υπέρταση, όχι πτώση πίεσης την νύχτα στην 24ωρη καταγραφή - ύποπτα ευρήματα από 24ωρο ΗΚΓ = νυκτερινή βραδυκαρδία ή ταχυκαρδία, παροξυσμική νυκτερινή ΚΜ, αρρυθμίες κατά τον ύπνο - γενικευμένη αθηρωματική νόσο Χρειάζονται περισσότερες προοπτικές μελέτες για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με CPAP στους καρδιαγγειακούς ασθενείς ERS/ESH TASK FORCE REPORT, ERJ 2013