Παρακολούθηση (Monitoring) στη ΜΕΘ. Καπάδοχος Θεόδωρος, Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΣΕΥΠ, ΤΕΙ Αθήνας

Transcript

1 Παρακολούθηση (Monitoring) στη ΜΕΘ Καπάδοχος Θεόδωρος, Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΣΕΥΠ, ΤΕΙ Αθήνας

2 ALBERT EINSTEIN Not everything that counts can be counted. And not everything that can be counted counts. Όχι όλα από αυτά που μετράνε μπορούν να μετρηθούν. Και όχι όλα από αυτά που μπορούν να μετρηθούν μετράνε.

3 Παρακολούθηση - Monitoring Είναι ο συνεχής ή διαλείπων προσδιορισμός των ζωτικών λειτουργιών μέσω κλινικής εκτίμησης ή με τη χρήση της τεχνολογίας, που βοηθάει: Στην παρακολούθηση που εξασφαλίζει ταχεία ανίχνευση των αλλαγών στην κλινική κατάσταση του ασθενή Στην ακριβή εκτίμηση της προόδου και της ανταπόκρισης στη θεραπεία Οι πληροφορίες προέρχονται από παραμέτρους που λαμβάνονται: Με τρόπο αιματηρό (επεμβατικό-invasive) Με τρόπο μη αιματηρό (μη επεμβατικό-non invasive) Μέσω υπολογισμού από άλλες παραμέτρους (calculated)

4 Μη Αιματηρές μέθοδοι Αρτηριακή πίεση (Non Invasive Blood Pressure NIBP) Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ECG, ) Θερμοκρασία (Temperature o C) Οξυμετρία (Peripheral capillary Oxygen Saturation - SpO2) Χρόνος Τριχοειδικής Αναπλήρωσης (Capillary Refill Time - CRT) Καπνομετρία Καπνογραφία (End Tidal Carbon dioxide ETO2) Αναπνευστικό Monitoring (Respiratory Rate RR) Ισοζύγιο υγρών (Προσλαμβανόμενα Αποβαλλόμενα, διούρηση) [ ]

5 Αιματηρές μέθοδοι Αρτηριακή πίεση (συνεχής μέτρηση μέσω αρτηριακής γραμμής) Κεντρική Φλεβική Πίεση (μέσω καθετήρα σε κεντρική φλέβα) Αιμοδυναμικές παράμετροι (μέσω καθετήρα Swan Ganz) Μέτρηση του SVO 2 (μέσω καθετήρα Swan Ganz) Μέτρηση καρδιακής παροχής (μέσω καθετήρα Swan Ganz) [ ]

6 Βασικό monitoring Καρδιαγγειακό: Αρτηριακή Πίεση, Σφυγμοί, ΗΚΓ Αναπνευστικό: Παλμική οξυμετρία, Αναπνευστική Συχνότητα Θερμοκρασία: Κατά προτίμηση πυρήνα Ουροποιητικό: Παραγωγή ούρων (μέσω ουροκαθετήρα)

7 Εξειδικευμένο monitoring Καρδιαγγειακό: Πνευμονικές πιέσεις (Swan Ganz), ΚΦΠ, Πίεση Ενσφήνωσης, Καρδιακή Παροχή, Αγγειακές Αντιστάσεις (Συστηματικές- Πνευμονικές) [ ] Αναπνευστικό: Καπνομετρία, Αέρια Αίματος, Σπιρομετρία [ ] Νευρολογικό: Ενδοκράνια Πίεση, Ηλεκτροφυσιολογική παρακολούθηση ΚΝΣ, Εγκεφαλική Οξυμετρία [ ] Αιμοποιητικό: PT/ PTT/ INR, ACT [ ]

8 Ηλεκτροκαρδιογράφημα Ενδείξεις: Σε ασθενείς μετά από μεγάλα χειρουργεία Κατά την ανακοπή Σε ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση Σε ασθενείς με Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο Σε ασθενείς με πιθανότητα εμφάνισης σοβαρής αρρυθμίας Για την παρακολούθηση της εφαρμοζόμενης θεραπευτικής αγωγής Συνεχής καταγραφή τουλάχιστον μίας απαγωγής (συνήθως της ΙΙ) Μέτρηση κοιλιακής συχνότητας Αναγνώριση κρίσιμων αρρυθμιών

9 Ηλεκτροκαρδιογράφημα Τοποθέτηση ηλεκτροδίων: Συνήθως χρησιμοποιούνται συστήματα με 3,4 ή 5 ηλεκτρόδια, αλλά υπάρχουν συστήματα και με περισσότερα Τοποθετούνται σε περιοχές που δεν επηρεάζουν άλλες συσκευές ή δεν προκαλούν λειτουργικά προβλήματα στην παρακολούθηση του ασθενή ή σε προσπάθεια παρέμβασης (π.χ. απινιδισμός) Εφαρμόζονται αυτοκόλλητα σε σημεία που το δέρμα είναι σε καλή κατάσταση και όχι στα ίδια σημεία όπου αφαιρέθηκαν τα προηγούμενα Μυικός τρόμος, κακή τοποθέτηση αυτοκόλλητων και κακή σύνδεση με τα ηλεκτρόδια προκαλούν παράσιτα (παρεμβολές από άλλες συσκευές επίσης)

10 Ηλεκτροκαρδιογράφημα Χρωματικός κώδικας: Κόκκινο: Δεξιός ώμος Κίτρινο: Αριστερός ώμος Πράσινο: Αριστερό υποχόνδριο Μαύρο: Δεξιό υποχόνδριο Άσπρο: Θέση προκάρδιας απαγωγής (συνήθως V1)

11 Αρτηριακή πίεση (μη αιματηρή) Η αρτηρία πρέπει να συμπιέζεται ομοιόμορφα από τον αεροθάλαμο ΜΗΚΟΣ (Μ) Το μήκος του αεροθαλάμου πρέπει να είναι τουλάχιστον το 80% της περιμέτρου του βραχίονα Το πλάτος του αεροθάλαμου πρέπει να είναι τουλάχιστον το 40% της περιμέτρου του βραχίονα Η περιχειρίδα να καταλήγει 2,5 cm πάνω από την πρόσθια ωλένια αύλακα Μ = 0,8 x ΠΒ ΠΛ = 0,4 x ΠΒ ΠΒ = 2,5 x ΠΛ ΑΕΡΟΘΑΛΑΜΟΣ ARTERY ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΒΡΑΧΙΟΝΑ (ΠΒ) ΠΛΑΤΟΣ (ΠΛ)

12 Αρτηριακή πίεση (μη αιματηρή) Η αρτηρία πρέπει να βρίσκεται κάτω από το σημείο-ένδειξη της περιχειρίδας Ήχοι Korotkoff (25-50Hz): Ακροαστική μέθοδος (με χρήση κώδωνα στο στηθοσκόπιο) και ταλαντωσιμετρική μέθοδος (μηχανική, αυτόματα) Σε χαμηλή ροή αίματος η ακροαστική μέθοδος μπορεί να έχει απόκλιση ακόμα και μεγαλύτερη από 30mmHg από την πραγματική Αρτηριακή Πίεση (ΑΠ) Η ταλαντωσιμετρική μέθοδος έχει γενικά πολύ μεγάλες αποκλίσεις από την πραγματική ΑΠ Διαφορά πραγματικής μετρούμενης Συστολικής ΑΠ ARTERY % ασθενών 0-10 mm Hg mm Hg mm Hg 22 >30 mm Hg 50

13 Ενδείξεις για συνεχή μέτρηση Αρτηριακής Πίεσης (ΑΠ) Τιτλοποίηση αγγειοδραστικών φαρμάκων Μεγάλα χειρουργεία που αναμένονται μεγάλες μετακινήσει υγρών Εξωσωματική κυκλοφορία Χειρουργείο Αορτής Αιμοδυναμική αστάθεια Συχνός έλεγχος αερίων αίματος ή λήψης εργαστηριακών Αδυναμία μέτρησης μη αιματηρής ΑΠ

14 Αρτηριακή γραμμή Αρτηριακή πίεση (αιματηρή) Ένας αρτηριακός καθετήρας συνδέεται με φυσιολογικό ορό υπό πίεση Ασκός πίεσης με φυσιολογικό ορό Ενδιάμεσα από το σωλήνα σύνδεσής τους, υπάρχει ένας μετατροπέας του παλμικού κύματος πίεσης σε ηλεκτρικό σήμα Το σήμα στέλνεται στο μόνιτορ και καταγράφεται ως κυματομορφή Μορφομετατροπέας πίεσης και αυτόματο σύστημα έκπλυσης Μη συμπιέσιμος σωλήνας που περιέχει φυσιολογικό ορό

15 Αρτηριακή πίεση (αιματηρή) Κατανόηση διαφοράς μεταξύ κύματος πίεσης και κύματος ροής Πίεση Ροή Όταν οι αγγειακές αντιστάσεις είναι παθολογικές, τότε η αιματηρή αρτηριακή πίεση δεν είναι αξιόπιστος δείκτης της αιματικής ροής Το κύμα πίεσης ταξιδεύει με ταχύτητα 10m/sec Το κύμα ροής ταξιδεύει με ταχύτητα 0,5m/sec Αύξηση των αγγειακών αντιστάσεων μπορεί να επιφέρει αύξηση της πίεσης αλλά και μείωση της ροής Μείωση των αγγειακών αντιστάσεων μπορεί να επιφέρει μείωση της πίεσης αλλά και αύξηση της ροής

16 Πίεση και Ροή αίματος

17 Πιθανές επιπλοκές σχετιζόμενες με την αρτηριακή γραμμή Αιμορραγία Εμβολή αέρα Λοίμωξη Αλλοίωση της ακεραιότητας του δέρματος Διαταραχή κυκλοφορίας

18 Μέση Αρτηριακή Πίεση (ΜΑΠ) Η ΜΑΠ (Mean Arterial Pressure MAP): Αποτελεί την οδηγό πίεση για την περιφερική αιμάτωση και την αιμάτωση των οργάνων Δεν μεταβάλλεται όσο το κύμα πίεσης μεταφέρεται από το κέντρο προς στην περιφέρεια Δεν επηρεάζεται από παραμορφώσεις των συστημάτων παρακολούθησης Η ΜΑΠ είναι μεγαλύτερης κλινικής σημασίας από την Συστολική ΦΤ: > 60mm Hg, συνήθως mm Hg ΜΑΠ=(Καρδιακή Παροχή x Συστηματική Αγγειακή Αντίσταση) + Κεντρική Φλεβική Πίεση MAP ½ Διαστολική Αρτηριακή Πίεση + 1/3 Συστολικής Αρτηριακής Πίεσης

19 Κεντρική Φλεβική Πίεση ΚΦΠ (Central Venous Pressure CVP) Μετράει την πίεση στο δεξιό κόλπο. Όταν η κολποκοιλιακή βαλβίδα είναι ανοικτή, η ΚΦΠ ισοδυναμεί με την πίεση πλήρωσης της δεξιάς κοιλίας Επιτρέπει να εκτιμήσουμε: Τον ενδαγγειακό όγκο Τον τόνο των φλεβών Τη λειτουργία της δεξιάς κοιλίας ΦΤ=0-8 mm Hg (ο ασθενής να είναι σε ύπτια θέση και ο μορφομετατροπέας στο ύψος του φλεβοστατικού άξονα)

20 Φλεβοστατικός άξονας Το σημείο ένωσης του 4 ου μεσοπλεύριου διαστήματος με τη μέση μασχαλιαία γραμμή, είναι το ακριβές ανατομικό σημείο που πρέπει ξεκινούν οι μετρήσεις των πιέσεων

21 Τοποθέτηση μορφομετατροπέα στο ίδιο επίπεδο με τον δεξιό κόλπο

22 Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ) Επηρεάζεται από: Την καρδιακή λειτουργία (χαμηλή κοιλιακή συσταλτικότητα αυξάνει την ΚΦΠ) Τον όγκο του αίματος (αυξημένη φλεβική επιστροφή αυξάνει την ΚΦΠ) Τη συστηματική αγγειακή αντίσταση (αυξημένος τόνος, αυξάνει την ΚΦΠ) Την ενδοθωρακική και ενδοπεριτοναϊκή πίεση (όσο αυξάνονται, αυξάνεται και η ΚΦΠ)

23 Ενδείξεις μέτρησης ΚΦΠ Μεγάλες επεμβάσεις όπου αναμένεται μεγάλη μετακίνηση υγρών ή απώλεια αίματος ή σε σοβαρό τραυματισμό Διάγνωση δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας Ρύθμιση φαρμάκων που επηρεάζουν τον φλεβικό τόνο και την χωρητικότητα Διαχείριση υγρών, αξιολόγηση ενδαγγειακού όγκου

24 Καθετήρας Πνευμονικής Αρτηρίας Ο Καθετήρας της Πνευμονικής Αρτηρίας (Pulmonary Artery Catheter PAC) επιτρέπει την ποσοτική μέτρηση πολλών φυσιολογικών παραμέτρων σε ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα Ο απομακρυσμένος αυλός (συνήθως κίτρινος) καταλήγει στο τέλος του καθετήρα και μετράει την πίεση ενσφήνωσης Η βαλβίδα διάτασης του μπαλονιού βοηθάει στην προώθηση του καθετήρα και στην ενσφήνωσή του σε κλάδο της πνευμονική αρτηρίας Ο εγγύς αυλός (συνήθως μπλε) καταλήγει στο δεξιό κόλπο και βοηθάει στην έγχυση υγρών και στη μέτρηση της καρδιακής παροχής Ο θερμίστορας μετράει θερμοκρασία πυρήνα και την καρδιακή παροχή Το φουσκωμένο μπαλόνι σφηνώνει σε κλάδο την πνευμονικής για να γίνει η μέτρηση πίεσης ενσφήνωσης Αισθητήρας θερμοκρασίας

25 Καθετήρας πνευμονικής αρτηρίας (Swan- Ganz) Μονός καθετήρας μήκους 110 cm που έχει τουλάχιστον 4 αυλούς στην πλευρά που βρίσκεται έξω από το σώμα Κατασκευασμένος από εύκαμπτο υλικό, ακτινοσκιερό Ανά 10 cm υπάρχει ειδικό σημάδι στον καθετήρα, ξεκινώντας από το απομακρυσμένο άκρο Στο απομακρυσμένο άκρο υπάρχει ειδικό μπαλόνι λάτεξ χωρητικότητας 1,5 ml

26

27 Σημεία προσοχής Το μπαλόνι δεν πρέπει να παραμένει φουσκωμένο μετά την μέτρηση της πίεσης ενσφήνωσης Κατά την εισαγωγή του καθετήρα, μπορεί να παρατηρηθούν κοιλιακές αρρυθμίες Για σωστές μετρήσεις, θα πρέπει ο ασθενής να είναι σε ύπτια θέση και ο μορφομετατροπέας στο ύψος τους φλαβοστατικού άξονα

28 Καρδιαγγειακές παράμετροι που μετριόνται μέσω του πνευμονικού καθετήρα Παράμετρος Αγγλικός όρος ΦΤ Κεντρική Φλεβική Πίεση Central Venous Pressure - CVP 1-6 mm Hg Πίεση ενσφήνωσης πνευμονικής αρτηρίας Pulmonary Capillary Wedge Pressure - PCWP 6-12 mm Hg Καρδιακός δείκτης Cardiac Index - CI 2,4-4 L/min/m 2 Δείκτης όγκου παλμού Stroke Volume Index - SVI ml/beat/m 2 Κλάσμα εξώθησης δεξιάς κοιλίας Right Ventricular Ejection Fraction RVEF 46-50% Τελοδιαστολικός όγκος δεξιάς κοιλίας Δείκτης Συστηματικής Αγγειακής Αντίστασης Δείκτης Πνευμονικής Αγγειακής Αντίστασης Right Ventricular End Diastolic Volume RVEDV ml/m 2 Systemic Vascular Resistance Index SVRI Pulmonary Vascular Resistance Index PVRI dynes x sec 1 x cm 5 /m dynes x sec 1 x cm 5 /m 2

29 Παράμετροι μεταφοράς οξυγόνου που μετριόνται μέσω του πνευμονικού καθετήρα Παράμετρος Αγγλικός όρος ΦΤ Κορεσμός οξυγόνου μικτού φλεβικού αίματος Mixed venous Oxygen Saturation SVO % Μεταφορά οξυγόνου Oxygen Delivery DO ml/min/m 2 Απόδοση οξυγόνου Oxygen uptake VO ml/min/m 2 Λόγος αποδέσμευσης οξυγόνου Oxygen extraction ratio O 2 ER 20-30%

30 Ενδείξεις παρακολούθησης πνευμονικής αρτηρίας και πίεσης ενσφήνωσης Καρδιακά προβλήματα / χειρουργεία: Πτωχή λειτουργικότητα αριστερής κοιλίας Πρόσφατο Μυοκαρδιακό Έμφραγμα (ΜΕ) Ασθενείς με Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια Χειρουργεία που χρησιμοποιούν εξωσωματική κυκλοφορία Επιπλοκές από ΜΕ Πολλαπλές κακώσεις Επιπλεγμένες κακώσεις Αιμοδυναμικά ασταθείς ασθενείς υπό αγωγή με ινότροπα ή σε ενδοαορτική αντλία Δύσκολες επεμβάσεις με μεγάλες μετακινήσεις υγρών ή απώλεια αίματος σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο

31 Ενδείξεις παρακολούθησης πνευμονικής αρτηρίας και πίεσης ενσφήνωσης (2) Μη καρδιακά προβλήματα: Καταπληξία κάθε αιτιολογίας ή πολυοργανική ανεπάρκεια Σοβαρή πνευμονοπάθεια Ασθενείς που χρειάζονται αυξημένο PEEP Μαζικό τραύμα Μεταμόσχευση ήπατος Επιπλεγμένες χειρουργικές επεμβάσεις

32 ΠΡΟΦΟΡΤΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ ΠΡΟΦΟΡΤΙΟ: Ο βαθμός διάτασης των κοιλιών πριν τη συστολή Είναι ο όγκος του αίματος που γεμίζει τις κοιλίες (πίεση πλήρωσης) Το προφόρτιο της δεξιάς κοιλίας εκφράζεται με την Κεντρική Φλεβική Πίεση Το προφόρτιο της αριστερής κοιλίας εκφράζεται με την Πίεση Ενσφήνωσης ΜΕΤΑΦΟΡΤΙΟ: Οποιαδήποτε αντίσταση ενάντια στην οποία οι κοιλίες πρέπει να εξωθήσουν τον όγκο του αίματος που περιέχουν Αναφέρεται και ως η αντίσταση στη ροή του αίματος (Αριστερά και Δεξιά) Η Συστηματική Αγγειακή Αντίσταση (SVR), εκφράζει το μεταφόρτιο της αριστερής κοιλίας Η Πνευμονική Αγγειακή Αντίσταση (PVR), εκφράζει το μεταφόρτιο της δεξιάς κοιλίας

33 ΠΡΟΦΟΡΤΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ: Η ποσότητα του αίματος που εξωθείται από τις κοιλίες σε 1 λεπτό (ΚΛΟΑ Κατά Λεπτό Όγκος Αίματος) ΚΛΟΑ = Καρδιακή Συχνότητα x Όγκο παλμού (ποσότητα αίματος που εξωθείται σε μία κοιλιακή συστολή) Cardiac Output (CO) = HR χ SV (HR: Heart Rate, SV: Stroke Volume) Ο Καρδιακός Δείκτης είναι η καρδιακή παροχή προσαρμοσμένη στην επιφάνεια σώματος

34 Μέθοδος θερμοαραίωσης 1. Από τον εγγύς αυλό του καθετήρα της πνευμονικής αρτηρίας, εγχέονται 5-10 ml φυσιολογικού ορού σε θερμοκρασία δωματίου 2. Ο φυσιολογικός ορός αναμιγνύεται με το αίμα και προωθείται από τον δεξιό κόλπο, στη δεξιά κοιλία και από εκεί στην πνευμονική αρτηρία 3. Ο αισθητήρας θερμοκρασίας που βρίσκεται προς το τέλος του καθετήρα (στην πνευμονική αρτηρία), μετράει το χρόνο που χρειάζεται η καρδιά να προωθήσει το αραιωμένο αίμα μέχρι να επανέλθει η κανονική θερμοκρασία πυρήνα. Με τον τρόπο αυτό μετράει την καρδιακή παροχή Η μέτρηση επαναλαμβάνεται 3 φορές και αν δεν υπάρχουν σοβαρές διαφορές μεταξύ των μετρήσεων, βγαίνει ο μέσος όρος

35 Παραδείγματα Καρδιακής Παροχής 1. Χαμηλή Καρδιακή Παροχή 2. Υψηλή Καρδιακή Παροχή 3. Καρδιακή Παροχή όταν υπάρχει ανεπάρκεια τριγλώχινας βαλβίδας Φυσιολογική Καρδιακή Παροχή = 4,5-5,5 L/min

36 Αιμοδυναμικές Παράμετροι BSA Body Surface Area Επιφάνεια Σώματος BSA (m 2 )= [Ύψος(cm) + Βάρος (kg) 60]/100 (ΦΤ=1,6-1,9 m 2 ) Όταν μια παράμετρος προσαρμόζεται με βάση την επιφάνεια σώματος, χαρακτηρίζεται ως δείκτης (index) CVP = RAP = RVEDP CVP= Κεντρική Φλεβική Πίεση (Central Venous Pressure) RAP= Πίεση Δεξιού Κόλπου (Right Atrial Pressure) RVEDP= Πίεση Δεξιάς Κοιλίας στο τέλος της διαστολής (Right Ventricular End Diastolic Pressure)

37 Αιμοδυναμικές Παράμετροι (2) PCWP = LAP = LVEDP (ΦΤ= 6-12 mm Hg) PCWP= Πίεση Ενσφήνωσης Πνευμονικής (Pulmonary Capillary Wedge Pressure) RAP= Πίεση Αριστερού Κόλπου (Right Atrial Pressure) RVEDP= Τελοδιαστολική Πίεση Αριστερής Κοιλίας (Right Ventricular End Diastolic Pressure) CO = SV χ HR (ΦΤ= 4,5-5,5 L/min) CO=Καρδιακή Παροχή (ή Κατά Λεπτό Όγκος του Αίματος) (Cardiac Output) SV=Όγκος Παλμού (Stroke Volume) HR=Καρδιακή Συχνότητα (Heart Rate) CI = CO / BSA (ΦΤ= 2,4-4 L/min/m 2 ) CI=Καρδιακός Δείκτης (Cardiac Index) CO=Καρδιακή Παροχή (Cardiac Output) BSA=Επιφάνεια Σώματος (Body Surface Area)

38 Αιμοδυναμικές Παράμετροι (3) SVRI = (MAP RAP) χ 80 / CI (ΦΤ= dynes x sec 1 x cm 5 /m 2 ) SVRI= Δείκτης Συστηματικής Αγγειακής Αντίστασης (Systemic Vascular Resistance Index) MAP= Μέση Αρτηριακή Πίεση (Mean Arterial Pressure) RAP= Πίεση Δεξιού Κόλπου (Right Atrial Pressure) CI=Καρδιακός Δείκτης (Cardiac Index) VO 2 = CI χ 13,4 x Hb x (SaO2 SvO2) (ΦΤ= ml/min/m 2 ) VO 2 =Απόδοση Οξυγόνου (κατανάλωση) (Oxygen Uptake) CI=Καρδιακός Δείκτης (Cardiac Index) Hb=Αιμοσφαιρίνη ορού (Hemoglobin) SaO2=Κορεσμός οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα (Arterial Oxygen Saturation) SvO2=Κορεσμός οξυγόνου στο φλεβικό αίμα (Venous Oxygen Saturation)

39 Παραδείγματα χρήσης αιμοδυναμικών μετρήσεων ΥΠΟΤΑΣΗ Υπογκαιμική Χαμηλή CVP Χαμηλός CI Αυξημένος SVRI Καρδιογενής Αυξημένη CVP Χαμηλός CI Αυξημένος SVRI Αγγειογενής Χαμηλή CVP Αυξημένος CI Χαμηλός SVRI

40 Παραδείγματα χρήσης αιμοδυναμικών μετρήσεων Καρδιακή Ανεπάρκεια ή Καρδιογενής Καταπληξία; Καρδιακή Ανεπάρκεια Αυξημένη CVP Χαμηλός CI Αυξημένος SVRI Φυσιολογική VO 2 Καρδιογενής Καταπληξία Αυξημένη CVP Χαμηλός CI Αυξημένος SVRI Χαμηλή VO 2

41 Μέτρηση Θερμοκρασίας Ενδείξεις: Εντόπιση/Πρόληψη υποθερμίας Παρακολούθηση θεραπευτικής υποθερμίας Παρακολούθηση υποθερμίας σε εξωσωματική κυκλοφορία Παρακολούθηση επαναθέρμανσης Παρακολούθηση εμπύρετου Η θερμοκρασία πυρήνα (ΦΤ=37-37,5 ο C) έχει 0,5-1 μονάδα ο C διαφορά από την εξωτερικά μετρούμενη (ΦΤ=36,5 ο C)

42 Μέτρηση Θερμοκρασίας Οδοί μέτρησης: Μασχάλη Βουβώνες Ορθό Οισοφάγος Τυμπανικός υμένας Ουροδόχος Κύστη Στοματικός Βλεννογόνος Καθετήρας Πνευμονικής Αρτηρίας

43 Παλμική Οξυμετρία Βασίζεται στην αρχή της φασματοφωτομετρίας Μία πηγή ερυθρού φωτός εκπέμπει σε μήκος κύματος 660nm και 940nm, ενώ ένας αισθητήρας λαμβάνει το φως από την άλλη Η Οξυαιμοσφαιρίνη (HbO 2 ) αναγκάζει το κύμα που διαπερνά τον ιστό να πάλλεται σύμφωνα με την παλμική κίνηση του αίματος που μεταφέρεται δια μέσου του αρτηρίδιου Το φλεβικό αίμα δεν προκαλεί αλλαγή στο κύμα φωτός

44 Παλμική Οξυμετρία Ο αισθητήρας αντιλαμβάνεται το παλμικό κύμα και μετρά την ποσότητα της οξυαιμοσφαιρίνης από την ένταση του μήκους κύματος που επιστρέφει Φυσιολογικές τιμές >92% (σε ΧΑΠ >88%) Σε περίπτωση πτωχής περιφερικής αιμάτωσης, η μέτρηση είναι αναξιόπιστη Οι κινήσεις του άκρου αλλοιώνουν τη μέτρηση

45 Καπνομετρία - Καπνογραφία Η μέτρηση του εκπνεόμενου CO 2 στο τέλος της εκπνοής (ETCO 2 End Tidal CO 2 ) πλησιάζει στην συγκέντρωση του CO 2 στο αίμα Ενδείξεις: Σε περιπτώσεις που χρειάζεται συνεχής παρακολούθηση του εκπνεόμενου CO 2 Σε παρακολούθηση διαφόρων πνευμονικών διαταραχών και αξιολόγηση της εφαρμοζόμενης θεραπείας Για την αξιολόγηση της πνευμονικής και στεφανιαίας κυκλοφορίας

46 Μέτρηση αερίων αίματος Air Blood Gases (ABG) ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Για την παρακολούθηση της αναπνευστικής λειτουργίας, σε ασθενείς υπό μηχανική υποστήριξη ή αναπνευστικά προβλήματα Για τον έλεγχο της οξεοβασικής ισορροπίας και την διόρθωση προβλημάτων Για την παρακολούθηση των αερίων αίματος, σε καταστάσεις περί την ανακοπή Για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της παρεχόμενης οξυγονοθεραπείας ή την ανάγκη έναρξης Για τον έλεγχο της ιστικής οξυγόνωσης και του μεταβολισμού Για τον έλεγχο των ηλεκτρολυτών και της γλυκόζης

47 Διαδικασία μέτρησης αερίων αίματος Απαραίτητα υλικά: Σύριγγα 2,5ml Σύριγγα 1ml ηπαρινισμένη ή έτοιμη συσκευασία ειδική για αέρια αίματος Γάζες μικρές Βιδωτό πώμα (ποτήρι με παγάκια)

48 Διαδικασία μέτρησης αερίων αίματος Διαδικασία Απενεργοποίηση ηχητικών ειδοποιήσεων του μόνιτορ για λίγα λεπτά Εισαγωγή σύριγγας 2,5 ml και αναρρόφηση ποσότητας αίματος, έως ότου στον αυλό (από τον καθετήρα έως την βαλβίδα) να υπάρχει μόνο αρτηριακό αίμα, χωρίς φυσιολογικό ορό Εισαγωγή ηπαρινισμένης σύριγγας και αναρρόφηση 0,5-0,6ml αρτηριακού αίματος Καθαρισμός εξόδου βαλβίδας στις γάζες (από το flush) και τοποθέτηση νέου πώματος Καθαρισμός της γραμμής με φυσιολογικό ορό (από το flush) έως τον αρτηριακό καθετήρα Αφαίρεση τυχόν φυσαλίδας από τη σύριγγα του 1ml και κλείσιμο με ειδικό πώμα Τοποθέτηση στον αναλυτή, σύμφωνα με τις οδηγίες του μηχανήματος Σε περίπτωση που η τοποθέτηση στον αναλυτή καθυστερήσει, τότε η σύριγγα πρέπει να τοποθετηθεί σε ποτήρι με πάγο

49 Ανάλυση αερίων αίματος και Οξεοβασικής Ισορροπίας ph (ΦΤ: 7,35-745) PaO 2 (ΦΤ: >75 mm Hg) SaO 2 (ΦΤ: >92%) PaCO 2 (ΦΤ: mm Hg) HCO 3- (ΦΤ: meq/l) 6 βήματα ανάλυσης αερίων: Αξιολόγηση οξυγόνωσης ασθενή Προσδιορισμός ph Ανάλυση του αναπνευστικού παράγοντα Ανάλυση του μεταβολικού παράγοντα Προσδιορισμός πρωτοπαθούς διαταραχής Έλεγχος πιθανής αντιρρόπησης

50 Μιλήσαμε για: Την παρακολούθηση των ασθενών Τις βασικές παραμέτρους παρακολούθησης Τις ενδείξεις παρακολούθησης των παραμέτρων Σημαντικές πληροφορίες που σχετίζονται με την παρακολούθηση και τις παραμέτρους

51 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ;

52 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ