ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ - ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ

Transcript

1 ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ - ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ Ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης ιδρύθηκε το 1976 ως νομικό Πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, επιχορηγούμενο από το κράτος και εποπτευόμενο από τον Υπουργείο Βιομηχανίας. Από το 1997 ο ΕΛΟΤ λειτουργεί ως Ανώνυμη Εταιρία με το διακριτικό τίτλο ΕΛΟΤ Α.Ε. ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 1από 43

2 Ο ΕΛΟΤ δραστηριοποιείται με στόχο την ανάπτυξη, προαγωγή και εφαρμογή της τυποποίησης στην Ελλάδα και των δραστηριοτήτων που είναι συναφείς και απορρέουν από αυτή, όπως: η Πιστοποίηση οι έλεγχοι και οι δοκιµές οι ερευνητικές εργασίες, προγράµµατα και η πληροφόρηση Αποστολή του ΕΛΟΤ, μέσω της εκπόνησης και εφαρμογής των Ελληνικών Προτύπων και Προδιαγραφών, είναι να συμβάλλει ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 2από 43

3 στην αναβάθμιση της ποιότητας των ελληνικών προϊόντων και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της εθνικής οικονομίας, με στόχο τη δημιουργία ικανοποιημένων καταναλωτών, επιτυχημένων επιχειρήσεων και καλύτερων κοινωνικών συνθηκών ΟΡΙΣΜΟΙ Η Τυποποίηση μπορεί να οριστεί απλά ως η δραστηριότητα με την οποία, σύμφωνα με συγκεκριμένες διαδικασίες, εκπονούνται και εφαρμόζονται κείμενα κοινής αποδοχής τα πρότυπα. Η τυποποίηση είναι μια εθελοντική δραστηριότητα η οποία βασίζεται στις αρχές: διαφάνειας, ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 3από 43

4 ανοικτής συμμετοχής, αμεροληψίας και συναίνεσης, αποτελεσματικότητας συνέπειας και αναπτυξιακής διάστασης Τα πρότυπα είναι έγγραφα που προέκυψαν ύστερα από συναίνεση των ενδιαφερομένων μελών, και περιέχουν, για κοινή και επαναλαμβανόμενη χρήση, κανόνες, κατευθυντήριες οδηγίες ή χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν ότι τα διάφορα προϊόντα, υλικά, διαδικασίες ή υπηρεσίας ανταποκρίνονται στο σκοπό για τον οποίο προορίζονται. ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 4από 43

5 ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ Η τυποποίηση καταργεί συνοριακούς φραγμούς, προωθεί την ασφάλεια επιτρέπει διασυνδεσιμότητα των προϊόντων, συστημάτων, υπηρεσιών, προωθεί κοινή κατανόηση και λαμβάνει υπόψη όλους τους οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Παρέχουν τεκμηρίωση, αναφορές και συγκρίσεις για σχεδιαστές μηχανικούς και παρόχους. Δίνουν ένα «βέλτιστο βαθμό τάξης». Διασφαλίζουν την ασφάλεια και υγεία των πολιτών. Παρέχουν πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας και ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 5από 43

6 εξασφαλίζουν την ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών εντός του ευρωπαϊκού χώρου. Το ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης έχει τη γενική ευθύνη να διαφυλάσσει όλα τα συμφέροντα μεταξύ άλλων της βιομηχανίας, των εργαζομένων, των καταναλωτών, των περιβαλλοντικών φορέων, και των δημόσιων αρχών Επιπλέον πρέπει να ενθαρρυνθεί η χρήση Ευρωπαϊκών Προτύπων ως μέσου οικονομικής και τεχνολογικής ολοκλήρωσης εντός και εκτός της ευρωπαϊκής αγοράς, ως εργαλείου για τη δραστηριοποίηση στην αγορά και ως τεχνικής βάσης για την εκπόνηση νομοθεσίας ιδίως κατά τον καθορισμό ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 6από 43

7 τεχνικών προδιαγραφών για προϊόντα και υπηρεσίες και μεθόδους δοκιμών. ΙΕΡΓΑΣΙΑ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Τυπική διεργασία τυποποίησης: 1. Πρώτα πρέπει να εντοπισθεί και να αναγνωρισθεί η ανάγκη της αγοράς για νέο πρότυπο ή δραστηριότητα τυποποίησης μεταξύ επαρκούς αριθμού μελών τροποποιητικού οργανισμού 2. Στη συνέχεια πρέπει να σχεδιασθεί το σύνολο των απαιτήσεων που υπόκεινται στην τεχνικά προδιαγεγραμμένη εργασία ( συνήθως αναφέρεται σε εμπορικές, λειτουργικές ή ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 7από 43

8 απαιτήσεις του χρήστη) ώστε να επιτύχουν θεμιτούς στόχους όπως είναι η προστασία της υγείας και της ασφάλειας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος 3. Βασιζόμενη σε συναίνεση που επιτυγχάνεται μεταξύ των μελών του οργανισμού, σε αυτές τις απαιτήσεις μια προδιαγραφή εκπονείται από ομάδα τεχνικών ειδικών. 4. Όταν το σχέδιο προδιαγραφής έχει οριστικοποιηθεί διεξάγεται μια επίσημη διεργασία έγκρισης ή οποία μπορεί να περιορίζεται στον οργανισμό ή να απευθύνεται σε ευρύτερο κοινό π.χ. να διευρύνεται η υποστήριξη του μελλοντικού προτύπου. 5. Μετά την έγκρισή του γίνονται διευθετήσεις για τις δοκιμές ή την (αυτό-)πιστοποίηση από τη βιομηχανία ώστε να ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 8από 43

9 εγγυηθεί διασυνεργασιμότητα μεταξύ διαφορετικών υλοποιήσεων 6. Τελικά μια διεργασία εφαρμογής ή περιοδικής αναθεώρησης θα ενσωματωθεί στις διαδικασίες του οργανισμού ώστε να εξασφαλισθεί ότι το πρότυπο θα παραμείνει σε συγχρονισμό με τις απαιτήσεις της αγοράς ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 9από 43

10 ΕΥΡΩΠΑΪΚΌ ΚΑΙ ΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ CEN (EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION) ISO ( INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR STANDARDIZATION) CENELEC (EUROPEAN COMMITTEE FOR ELECTROTECHNICAL STANDARDIZATION) IEC (INTERNATIONAL ELECTROTECHNICAL COMMITTEE) ETSI (EUROPEAN TELECOMMUNICATION STANDARDIZATION INSTITUTE) ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 10από 43

11 Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN) και κάτω από το θεματικό πεδίο «Υγεία και Ασφάλεια στους χώρους εργασίας» λειτουργούν συνολικά 14 τεχνικές επιτροπές (CEN/TCs) Αναλυτικά είναι οι εξής: CEN/TC 70 «Χειροκίνητα μέσα πυροσβεστικού εξοπλισμού» CEN/TC 79 «Μέσα προστασίας της αναπνοής» CEN/TC 85 «Μέσα προστασίας ματιών» CEN/TC 93 «Σκάλες» CEN/TC 122 «Εργονομία» CEN/TC 137 «Αξιολόγηση έκθεσης σε χώρους εργασίας» ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 11από 43

12 CEN/TC 158 «Προστασία κεφαλής» CEN/TC 159 «Προστατευτικά ακοής» CEN/TC 160 «Προστασία έναντι πτώσεων από ύψος που περιλαμβάνει ζώνες εργασίας» CEN/TC 161 «Προστατευτικά υποδήματα κα προστατευτικά ποδιών» CEN/TC 162 «Προστατευτική ενδυμασία που περιλαμβάνει προστασία των άνω άκρων και σωσίβια γιλέκα» CEN/TC 192 «Εξοπλισμός πυροσβεστικής υπηρεσίας» CEN/TC 211 «Ακουστική» ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 12από 43

13 CEN/TC 231 «Μηχανικές δονήσεις και κρούσεις» Η διαδικασία εκπόνησης ενός Ευρωπαϊκού Προτύπου περιλαμβάνει διάφορα στάδια όπως για παράδειγμα το στάδιο Δημόσιας κρίσης (Enquiry, Τελικής ψήφισης (Formal vote) Υιοθέτηση (approval) Επικύρωση (Implementation) και Σε όλα τα στάδια ο ΕΛΟΤ ως μέλος της CEN και ως ο μοναδικός Ελληνικός φορέας Τυποποίησης συμμετέχει ενεργά και ουσιαστικά με γνώμονα πάντοτε την καλύτερη εκπροσώπηση των εθνικών θέσεων και συμφερόντων ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 13από 43

14 Με βάση τις διαδικασίες που προαναφέρθηκαν οι 14 ευρωπαϊκές τεχνικές επιτροπές που ασχολούνται με θέματα «Υγείας και Ασφάλειας στους χώρους Εργασίας» έχουν εκδώσει πρότυπα με γενικά θέματα που περιλαμβάνουν: Βλαπτικοί παράγοντες στο εργασιακό περιβάλλον Πυροπροστασία Ασφάλεια μηχανών Εργονομία Μέσα ατομικής προστασίας ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 14από 43

15 Ο ΕΛΟΤ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓAΣΙΑΣ Ο ΕΛΟΤ γνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο της τυποποίησης σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία το 1987 προχώρησε στη σύσταση Ελληνικής Τεχνικής Επιτροπής με κωδικό αριθμό ΕΛΟΤ/ΤΕ 59 «Υγιεινή και Ασφάλεια Εργασίας» (Απόφ.ΔΣ ) ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 15από 43

16 με αντικείμενο την τυποποίηση σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας Το πλαίσιο λειτουργίας της ΕΛΟΤ/ΤΕ 59 εντάσσεται στον Κανονισμό Σύστασης και Λειτουργίας Τεχνικών Επιτροπών του ΕΛΟΤ καθώς και στον Kανονισμό Σύνταξης και Έκδοσης Ελληνικών Προτύπων Μετά την τελευταία ανασυγκρότηση της Τεχνικής Επιτροπής ΕΛΟΤ/ΤΕ 59 «Υγιεινή και Ασφάλεια Εργασίας» (αποφ. ΔΣ ) η ΕΛΟΤ/ΤΕ 59 εκπροσωπείται από 11 φορείς Η σύσταση της επιτροπής αποτελείται από τους παρακάτω φορείς: Υπ. Εργασίας ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 16από 43

17 Υπ. Ανάπτυξης Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) Σύλλογος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΒΕΑ) Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) Ένωση Ελλήνων Χημικών (ΕΕΧ) Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.) Ελληνική Εταιρεία Εργονομίας (ΕΕΕ) Ελληνική Εταιρεία Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 17από 43

18 (ΕΛΚΕΔΕ) Στις δραστηριότητες της ΕΛΟΤ/ΤΕ 59 περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και η Συμμετοχή στην εκπόνηση νέων Ευρωπαϊκών Προτύπων (σχολιασμός, κρίση, ψήφιση τροποποιήσεις και έγκριση) Συμμετοχή στις διεργασίες των Ευρωπαϊκών Επιτροπών CEN/TCs(εκπροσώπηση στις ολομέλειες των CEN/TCs όπου εκφράζονται οι ελληνικές θέσεις) Συμμετοχή στα Working Groups (όπου τίθενται οι βάσεις για νέες τεχνικές προδιαγραφές) ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 18από 43

19 Σχεδιασμός και εκπόνηση Ελληνικών Προτύπων σε περίπτωση όπου δεν υπάρχει πρότυπο (ανεξάρτητα από τις εργασίες τυποποίησης της CEN). Ανακοίνωση κάθε ελληνικού προτύπου, προδιαγραφής και τεχνικού κανόνα γίνεται μέσω της οδηγίας 98/34/ΕΚ) Αναφορικά με την τελευταία δραστηριότητα, η ΕΛΟΤ/ΤΕ59 έχει επεξεργαστεί δύο Ελληνικά Πρότυπα για συστήματα διαχείρισης Υγείας & Ασφάλειας της Εργασίας. Συγκεκριμένα, τα Πρότυπα αυτά είναι: ΕΛΟΤ 1801 : Συστήματα διαχείρισης της υγείας και ασφάλειας στην εργασία Προδιαγραφή και ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 19από 43

20 ΕΛΟΤ 1800 : Οδηγός για συστήματα διαχείρισης της υγείας και ασφάλειας στην εργασία Η σπουδαιότητα θεμάτων Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας αναγνωρίζεται τόσο στα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας της σειράς ISO 9000 όπου υπάρχει πρόβλεψη για τέτοια θέματα μέσα από αναφορές σε «Κατάλληλο εξοπλισμό» και «Κατάλληλο περιβάλλον εργασίας», όσο και στα πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης (ISO 14000) με αναφορές σε «Διαχείριση επικίνδυνων υλικών» και «Εκτίμηση κινδύνων στο εργασιακό περιβάλλον και πρόληψη ατυχημάτων» Το ΕΛΟΤ 1801 είναι συμβατό με πρότυπα συστήματος διαχείρισης της σειράς ISO 9000 και ISO 14000, ώστε να ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 20από 43

21 διευκολύνει την ολοκλήρωση των συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας, του περιβάλλοντος και της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας από οργανισμούς, εφόσον αυτοί θα επιθυμούσαν να το κάνουν. Ο ΕΛΟΤ είναι κοινοποιημένος φορέας για τον έλεγχο βιομηχανικών προϊόντων (ΜΑΠ) όπως: Υποδήματα ασφαλείας προστασίας και εργασίας για επαγγελματική χρήση Γάντια προστασίας έναντι χημικών κινδύνων και Κράνη ασφαλείας για βιομηχανική χρήση ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 21από 43

22 ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ Η εργονομία από νομοθετικής πλευράς εμπεριέχεται σε ένα από τα βασικά νομοθετήματα για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, το ΠΔ 17/96 όπου αναφέρονται οι γενικές υποχρεώσεις των εργοδοτών. Επίσης υπάρχει το ΠΔ.377/93 σχετικά με μηχανές, στο Παράρτημα 1 12δ όπου αναφέρονται οι αρχές εργονομίας. Στο ΠΔ. 88/99 (ΤΡΟΠ.395/94) όπου αναφέρεται Εργονομία και Υγεία κατά την Εργασία. Τέλος το ΠΔ. 396/94 αναφέρεται στις οθόνες Οπτικής απεικόνισης ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 22από 43

23 Νέα Προσέγγιση Το 1985 το Ευρωπαϊκό συμβούλιο ψήφισε την αρχή της «Νέας Προσέγγισης» για την τεχνική εναρμόνιση και τυποποίηση με σκοπό την άρση των φραγμών που ίσχυαν μέχρι τότε στην ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων μεταξύ των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση την αρχή της Νέας Προσέγγισης εκδίδονται Κοινοτικές Οδηγίες που έχουν σαν σκοπό την νομοθετική εναρμόνιση των βασικών απαιτήσεων, ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 23από 43

24 υποχρεωτικής εφαρμογής για είδη προϊόντων ώστε ακολούθως να προωθηθεί η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα στον ΕΟΧ. Ενδεικτικά αναφέρονται οι οδηγίες 89/686/ΕΟΚ (και οι τροποποιήσεις ) για τα «Μέσα Ατομικής Προστασίας» (ΜΑΠ) και η 98/37/ΕΟΚ για την «Ασφάλεια Μηχανών». Στη συνέχεια, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Τυποποίησης (CEN) και «κατ εντολή» (mandate) της Επιτροπής αναλαμβάνει την εκπόνηση Εναρμονισμένων Προτύπων με σκοπό την υποστήριξη των κοινοτικών οδηγιών. Τα εναρμονισμένα πρότυπα είναι οι Τεχνικές προδιαγραφές που απαιτούνται για τη συμμόρφωση προϊόντος στις βασικές απαιτήσεις που τίθενται από τις κοινοτικές οδηγίες. Στα εναρμονισμένα πρότυπα περιέχεται το παράρτημα ΖΑ όπου αναφέρεται σε συγκεκριμένες νομικές ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 24από 43

25 απαιτήσεις και που οφείλει να τηρεί ο παραγωγός του προϊόντος και έχουν ανακοινωθεί στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕΕΚ). Συνοπτικά οι τέσσερις βασικές αρχές στις οποίες στηρίζεται η νέα προσέγγιση είναι οι ακόλουθες: η νομοθετική εναρμόνιση περιορίζεται στις βασικές απαιτήσεις τις οποίες πρέπει να πληρούν τα προϊόντα που διατίθενται στην κοινοτική αγορά, εφόσον πρόκειται να επωφελούνται της ελεύθερης μετακίνησης εντός της κοινότητας ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 25από 43

26 οι τεχνικές προδιαγραφές των προϊόντων που πληρούν τις βασικές απαιτήσεις οι οποίες προβλέπονται στις οδηγίες καθορίζονται σε εναρμονισμένα πρότυπα η εφαρμογή εναρμονισμένων προτύπων ή άλλων προτύπων παραμένει εθελοντική και ο κατασκευαστής μπορεί πάντοτε να εφαρμόζει άλλες τεχνικές προδιαγραφές προκειμένου να πληροί τις απαιτήσεις προϊόντα που κατασκευάζονται σύμφωνα με εναρμονισμένα πρότυπα επωφελούνται τεκμηρίου συμμόρφωσης προς τις αντίστοιχες βασικές απαιτήσεις ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 26από 43

27 Ο ΗΓΙΕΣ ΝΕΑΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ 90/396/ΕΟΚ Συσκευές καύσης αερίων καυσίµων 2000/9/ΕΚ Καλωδιωτές εγκαταστάσεις που µεταφέρουν πρόσωπα 89/106/ΕΟΚ οµικά προϊόντα 89/336/ΕΟΚ Ηλεκτροµαγνητική συµβατότητα 94/9/ΕΚ Εξοπλισµός και προστατευτικά συστήµατα σε ενδεχοµένως εκρηκτικές ατµόσφαιρες 93/15/ΕΟΚ Εκρηκτικές ύλες για αστική χρήση 95/16/ΕΚ Ανελκυστήρες 73/23/ΕΟΚ Εξοπλισµός χαµηλής τάσης 98/37/ΕΚ Ασφάλεια µηχανηµάτων 2004/22/ΕΚ Όργανα µέτρησης ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 27από 43

28 90/385/ΕΟΚ Ιατρικές συσκευές: Ενεργά εµφυτεύµατα 93/42/ΕΟΚ Ιατρικές συσκευές: Γενικά 98/79/ΕΚ Ιατρικές συσκευές: In vitro διαγνωστικά 92/42/ΕΟΚ Νέοι λέβητες ζεστού νερού (απαιτήσεις αποδοτικότητας) 90/384/ΕΟΚ Μη αυτόµατα όργανα ζύγισης 94/62/ΕΚ Συσκευασία και απόβλητα συσκευασίας 89/686/ΕΟΚ Μέσα Ατοµικής Προστασίας 97/23/ΕΚ Εξοπλισµός πίεσης 99/5/ΕΚ Ραδιοφωνικός και τερµατικός εξοπλισµός τηλεπικοινωνιών 94/25/ΕΚ Σκάφη αναψυχής 87/404/ΕΟΚ Απλά δοχεία πίεσης 88/378/ΕΟΚ Ασφάλεια παιχνιδιών ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 28από 43

29 CEN/TC Structure Secretariat Chairperson Secretary DIN Mr G.Krδmer Mr S.Krebs Sub-structure SC/WG CEN/TC 122/WG 1 CEN/TC 122/WG 2 CEN/TC 122/WG 4 Title Anthropometry Ergonomic design principles Biomechanics ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 29από 43

30 CEN/TC 122/WG 6 CEN/TC 122/WG 11 CEN/TC 122/WG 13 Signals and controls Ergonomics of the Physical Environment Strategic advisory group "Strategic issues needed for improving the take up and use of ergonomics standards" ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΟΤ ΕΝ ISO ΕΛΟΤ ΕΝ ΕΛΟΤ ΕΝ ΕΛΟΤ EN 563/A1 ΕΛΟΤ EN E2 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΗΜΕΡ.ΕΚΔ. ΤΙΤΛΟΣ ΕΛΛ. 9/9/2005 Εργονομικός σχεδιασμός κέντρων ελέγχου - Μέρος 6: Περιβαλλοντικές απαιτήσεις για κέντρα ελέγχου 11/7/2005 Πινακίδες γραφής για εκπαιδευτικά ιδρύματα - Εργονομικές και τεχνικές απαιτήσεις, απαιτήσεις ασφάλειας και μέθοδοι δοκιμής αυτών 11/7/2005 Πινακίδες γραφής για εκπαιδευτικά ιδρύματα - Εργονομικές και τεχνικές απαιτήσεις, απαιτήσεις ασφάλειας και μέθοδοι δοκιμής αυτών 17/1/2000 Ασφάλεια μηχανών - Θερμοκρασίες απτομένων επιφανειών - Δεδομένα εργονομίας για τον καθορισμό οριακών τιμών για θερμές επιφάνειες 26/10/2006 Ασφάλεια μηχανών - Αρχές εργονομικού σχεδιασμού - Μέρος 1: Ορολογία και γενικές αρχές ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 30από 43

31 ΕΛΟΤ EN /7/2000 Ασφάλεια μηχανών - Αρχές εργονομικού σχεδιασμού - Μέρος 2: Αλληλεπιδράσεις μεταξύ του σχεδιασμού των μηχανών και των καθηκόντων εργασίας ΕΛΟΤ EN /10/1997 Ασφάλεια μηχανών - Εργονομικές απαιτήσεις για το σχεδιασμό ενδεικτικών οργάνων και χειριστηρίων ελέγχου - Μέρος 1: Γενικές αρχές για τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις με τα ενδεικτικά όργανα και τα χειριστήρια ελέγχου ΕΛΟΤ EN /10/1997 Ασφάλεια μηχανών - Εργονομικές απαιτήσεις για το σχεδιασμό ενδεικτικών οργάνων και χειριστηρίων ελέγχου - Μέρος 2: Ενδεικτικά όργανα ΕΛΟΤ EN /11/2002 Ασφάλεια μηχανών - Εργονομικές απαιτήσεις για το σχεδιασμό ενδεικτικών οργάνων και χειριστηρίων ελέγχου - Μέρος 3 : Χειριστήρια ελέγχου ΕΛΟΤ EN /6/2003 Ασφάλεια μηχανών - Καθοδήγηση για την εφαρμογή εργονομικών προτύπων στο σχεδιασμό μηχανών ΕΛΟΤ EN /7/2007 Μέσα ατομικής προστασίας - Αρχές εργονομίας ΕΛΟΤ EN 20/7/1993 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής ΕΛΟΤ EN απεικόνισης (ΜΟΑ)- Μέρος 2: Οδηγίες για τις απαιτήσεις καθήκοντος 20/7/1993 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (ΜΟΑ)- Μέρος 3: Απαιτήσεις για την οπτική απεικόνιση ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 31από 43

32 ΕΛΟΤ EN /A E /A1 1/10/2001 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (ΜΟΑ)- Μέρος 3: Απαιτήσεις για την οπτική απεικόνιση 14/9/2004 Εργονομικές αρχές για το σχεδιασμό των συστημάτων εργασίας 31/10/2001 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Όργανα για την μέτρηση φυσικών μεγεθών 16/3/2006 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Αναλυτικός προσδιορισμός και ερμηνεία θερμικής άνεσης που χρησιμοποιεί υπολογισμό των δεικτών PMV και PPD και τοπικά κριτήρια θερμικής άνεσης 28/9/2005 Εργονομία - Σήματα κινδύνου για δημόσιους χώρους και χώρους εργασίας - Ηχητικά σήματα κινδύνου 2/2/2005 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Αναλυτικός προσδιορισμός και ερμηνεία της θερμικής υπερέντασης με τον υπολογισμό της προβλεφθείσης θερμικής καταπόνησης 28/3/2005 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Προσδιορισμός μεταβολικού ρυθμού 5/6/1998 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με οθόνες οπτικής απεικόνισης (ΟΟΑ)- Μέρος 1: Γενική εισαγωγή 4/10/2001 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με οθόνες οπτικής απεικόνισης (ΟΟΑ)- Μέρος 1: Γενική εισαγωγή ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 32από 43

33 /10/1998 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με οθόνες οπτικής απεικόνισης - Μέρος 4: Απαιτήσεις για το πληκτρολόγιο 17/1/2000 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 5: Διευθέτηση της θέσης εργασίας και απαιτήσεις για τις στάσεις του σώματος 24/5/2000 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 6: Καθοδήγηση για το περιβάλλον εργασίας 2/2/1999 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 8: Απαιτήσεις για τα χρώματα απεικόνισης 24/5/2000 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 9: Απαιτήσεις για διατάξεις εισαγωγής δεδομένων εξαιρουμένων των πληκτρολογίων 26/11/1996 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 10: Αρχές διαλόγου 13/1/2000 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 11: Καθοδήγηση για τη χρήση 26/3/1999 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 12: Παρουσίαση πληροφοριών 15/1/1999 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VDTs)- Μέρος 13: Καθοδήγηση χρήστη ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 33από 43

34 E E /6/1999 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VDTs)- Μέρος 14: Διάλογοι μέσω καταλόγων επιλογών 28/5/1998 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VTDs)- Μέρος 15: Διάλογοι με χρήση εντολών 2/11/1999 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (ΜΟΑ)- Μέρος 16: Διάλογοι άμεσου χειρισμού 15/1/1999 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία γραφείου με μονάδες οπτικής απεικόνισης (VDTs)- Μέρος 17: Διάλογος συμπλήρωσης φόρμας 4/5/2007 Εργονομία στην αλληλεπίδραση ανθρώπινου συστήματος - Μέρος 400: Αρχές και απαιτήσεις για διατάξεις φυσικής εισαγωγής δεδομένων 9/12/2004 Εργονομία - Εκτίμηση θερμικής καταπόνησης με μετρήσεις φυσιολογικών παραμέτρων 11/10/2007 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Υπολογισμός της θερμικής μόνωσης και της αντίστασης σε εξάτμιση μιας ενδυμασίας 3/2/2004 Εργονομία - Αξιολόγηση της προφορικής επικοινωνίας 17/1/2001 Εργονομικές αρχές σχετικές με το φόρτο πνευματικής εργασίας - Μέρος 1 : Γενικοί όροι και ορισμοί 9/6/2000 Εργονομικές αρχές σχετικές με νοητικό φόρτο εργασίας - Μέρος 2 : Αρχές σχεδιασμού ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 34από 43

35 /2/2005 Εργονομικές αρχές σχετικές με νοητικό φόρτο εργασίας - Μέρος 3: Αρχές και απαιτήσεις που αφορούν μεθόδους για μέτρηση και αξιολόγηση νοητικού φόρτου εργασίας 11/9/2002 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Αξιολόγηση της επίδρασης του θερμικού περιβάλλοντος με χρήση κλιμάκων υποκειμενικής κρίσης 18/12/2001 Εργονομικός σχεδιασμός κέντρων ελέγχου - Μέρος 1: Αρχές για τον σχεδιασμό κέντρων ελέγχου 1/2/2002 Εργονομικός σχεδιασμός κέντρων ελέγχου - Μέρος 2: Αρχές για τη διάταξη της αίθουσας ελέγχου και των λειτουργικών χώρων 24/5/2000 Εργονομικός σχεδιασμός κέντρων ελέγχου - Μέρος 3: Διαμόρφωση των αιθουσών ελέγχου 14/2/2005 Εργονομικός σχεδιασμός κέντρων ελέγχου - Μέρος 4: Διαμόρφωση και διαστάσεις των θέσεων εργασίας 20/9/2006 Εργονομικός σχεδιασμός κέντρων ελέγχου - Μέρος 7: Αρχές για την εκτίμηση κέντρων ελέγχου 28/3/2008 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Προσδιορισμός και ερμηνεία της καταπόνησης από ψύχος κατά τη χρήση ενδυμασίας με την κατάλληλη μόνωση και την επίδραση τοπικής ψύξης 4/10/2001 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Αρχές και εφαρμογή των σχετικών Διεθνών Προτύπων ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 35από 43

36 /2/2002 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Ιατρική παρακολούθηση ατόμων εκτεθειμένων σε υπερβολικά θερμά ή ψυχρά περιβάλλοντα 31/1/2000 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία με επίπεδες οθόνες οπτικής απεικόνισης - Μέρος 1: Εισαγωγή 16/4/2002 Εργονομικές απαιτήσεις για εργασία με επίπεδες οθόνες οπτικής απεικόνισης - Μέρος 2: Εργονομικές απαιτήσεις για επίπεδες οθόνες 19/4/2002 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Λεξιλόγιο και σύμβολα 16/1/2007 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Μέθοδοι για την αξιολόγηση των ανθρώπινων ανταποκρίσεων σε επαφή με επιφάνειες - Μέρος 1: Θερμές επιφάνειες 19/12/2005 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Μέθοδοι για την εκτίμηση της ανθρώπινης αντίδρασης κατά την επαφή με επιφάνειες - Μέρος 3: Ψυχρές επιφάνειες 22/11/2007 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Εκτίμηση θερμικού περιβάλλοντος σε οχήματα - Μέρος 2: Προσδιορισμός ισοδύναμης θερμοκρασίας 23/1/2007 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Εκτίμηση του θερμικού περιβάλλοντος σε σχήματα - Μέρος 3: Εκτίμηση της θερμικής άνεσης που χρησιμοποιεί ανθρώπινα υποκείμενα 20/5/2003 Εργονομία λογισμικού για χρήστες διαμεσολαβητών πολυμέσων - Μέρος 1: Αρχές και πλαίσιο σχεδιασμού ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 36από 43

37 /2/2004 Εργονομία λογισμικού για χρήστες διαμεσολαβητών πολυμέσων - Μέρος 2: Πλοήγηση και έλεγχος πολυμέσων 25/6/2003 Εργονομία λογισμικού για διαμεσολαβητές χρηστών πολυμέσων - Μέρος 3: Επιλογή και συνδυασμός μέσων 29/1/2003 Οδικά οχήματα - Εργονομικές πτυχές συστημάτων πληροφοριών μεταφοράς και ελέγχου - Αρχές διαχείρισης διαλόγου και διαδικασίες συμμόρφωσης /9/2005 Οδικά οχήματα - Εργονομικές πτυχές συστημάτων πληροφοριών μεταφοράς και ελέγχου - Προδιαγραφές και διαδικασίες συμμόρφωσης για ακουστική παρουσίαση πληροφοριών εντός οχήματος 31/1/2005 Οδικά οχήματα - Εργονομικές πτυχές συστημάτων πληροφοριών μεταφοράς και ελέγχου - Προδιαγραφές και διαδικασίες συμμόρφωσης για οπτική παρουσίαση πληροφοριών εντός οχήματος 2/2/2005 Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος - Στρατηγική για την εκτίμηση της επικινδυνότητας για την πρόληψη της υπερέντασης ή της δυσανεξίας σε θερμικό εργασιακό περιβάλλον 12/9/2005 Εργονομία - Ανθρώπινα ομοιώματα και οδηγοί σώματος με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή - Μέρος 1: Γενικές απαιτήσεις ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 37από 43

38 /9/2007 Εργονομία - Ανθρώπινα ομοιώματα και οδηγοί σώματος με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή - Μέρος 2: Επαλήθευση των λειτουργιών και επικύρωση των διαστάσεων για συστήματα ανθρώπινων ομοιωμάτων 4/2/2005 Οδικά οχήματα - Εργονομικές πτυχές συστημάτων πληροφοριών μεταφοράς και ελέγχου - Διαδικασία για αξιολόγηση της καταλληλότητας της χρήσης κατά την οδήγηση ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 38από 43

39 Σχέδια Ευρωπαϊκών Προτύπων της CEN/TC 122 Ergonomics Project reference Title Candidate Citation Current status DAV pren ISO Basic human body measurements for technological design - Part 1: Body measurement definitions and landmarks (ISO :2008) No Under Approval pren Safety of machinery - Ergonomics requirements for the design of displays and control actuators - Part 4: Location and arrangement of displays and control actuators Yes (98/37/EC, 2006/42/E C) Under Approval pren ISO Ergonomics of human-system interaction - Part 20: Accessibility No Under ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 39από 43

40 20 guidelines for information/communication technology (ICT) equipment and services (ISO :2008) Approval pren ISO Ergonomics - Principles, concepts and terminology No Under Development pren ISO 9920 Ergonomics of the thermal environment - Estimation of thermal insulation and water vapour resistance of a clothing ensemble (ISO 9920:2007, Corrected version ) No Under Development EN 614-1:2006+A1:2009 Safety of machinery - Ergonomic design principles - Part 1: Terminology and general principles Yes (98/37/EC, 2006/42/E C) Under Development EN ISO :2006/prAC Ergonomics of the thermal environment - Evaluation of thermal environments in vehicles - Part 2: Determination of equivalent No Under Development ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 40από 43

41 temperature (ISO :2006) ΕΛΟΤ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Ο ΕΛΟΤ παρέχει πληροφόρηση για Πρότυπα Εθνικά, Ευρωπαϊκά και Διεθνή Σχέδια Προτύπων και τεχνικών κανονισμών (οδηγία Ε.Ε 98/34 παλαιά 83/189) Κοινοτική Νομοθεσία (Οδηγίες, Αποφάσεις, Κανονισμοί) Συστήματα Πιστοποίησης Σήματα Ποιότητας και Εργαστηριακές Δοκιμές ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 41από 43

42 Παροχή πληροφοριών και πώληση προτύπων ή άλλων εκδόσεων γίνεται Ηλεκτρονικά στο διαδίκτυο Μέσω επικοινωνίας με το τμήμα Πληροφόρησης και της βιβλιοθήκης του ΕΛΟΤ ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 42από 43

43 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ Τα ΜΑΠ και η Οδηγία 89/686/ΕΟΚ: mechan_equipment/ppe/index.htm Οδηγίες Νέας Προσέγγισης: DirectiveList.asp Σύστηµα NANDO για την διάχυση της πληροφόρησης σχετικά µε τις Οδηγίες Νέας Προσέγγισης: ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΑΗ ΤΣΟΓΚΑ// ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΟΤ σελ. 43από 43