ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: «ΧΑΣΜΑ ΑΜΟΙΒΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΤΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ»

Transcript

1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: «ΧΑΣΜΑ ΑΜΟΙΒΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΤΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ» Δρ. Λουκάς Αντωνίου Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου (ΙΝΕΚ-ΠΕΟ) 26 & 27 Οκτωβρίου, 2016

2 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος PROGRESS «Γεφυρώνοντας το Χάσμα Αμοιβών, Διακρατική Συνεργασία: Κύπρος, Ελλάδα, Πορτογαλία». ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: Επιτροπή Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση (Κύπρος), Συντεχνία Υπαλλήλων Δημόσιων Κέντρων και Ξενοδοχείων ΣΥΞΚΑ-ΠΕΟ (Κύπρος), Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών ΔΙΟΤΙΜΑ (Ελλάδα), Ινστιτούτο Εργασίας Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας ΙΝΕ/ΓΣΕΕ (Ελλάδα), Γενική Συνομοσπονδία Πορτογάλων Εργαζομένων CGTP-IN (Πορτογαλία). Σεπτέμβριος 2014 Οκτώβριος Τρία παράλληλα εργαστήρια σε Κύπρο, Ελλάδα και Πορτογαλία. Κοινό εκπαιδευτικό υλικό και για τις τρεις χώρες, παράγωγο σχετικής δράσης που προηγήθηκε.

3 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Να φέρει μαζί τους κοινωνικούς εταίρους σε ένα περιβάλλον μάθησης, ανταλλαγής απόψεων και προβληματισμού, Να παραθέσει το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει το χάσμα αμοιβών και τα θέματα ισότητας μεταξύ αντρών και γυναικών, Να ενημερώσει/ευαισθητοποιήσει τους εταίρους για τη σημασία της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου (mainstreaming), Να επεξηγήσει τις βασικές στρατηγικές του Mainstreaming, Να ενισχύσει τις διαπραγματευτικές ικανότητες των εταίρων, και Να ενθαρρύνει τους εταίρους να αναλάβουν πρωτοβουλίες και δράση.

4 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ ΑΜΟΙΒΩΝ Οι κοινωνικοί εταίροι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση της ισότητας και την εξάλειψη του χάσματος αμοιβών Η δράση τους διέπετε από τη δομή των εθνικών εργασιακών σχέσεων, τον κώδικα βιομηχανικών σχέσεων και τη λειτουργία των φορέων ισότητας Η δράση των κοινωνικών εταίρων περιλαμβάνει: Συλλογικές Συμβάσεις (Συνομολόγηση, ανανέωση, επανεξέταση) Ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας για την εξάλειψη του χάσματος Διαπραγμάτευση των διατάξεων ισότητας των φύλων Παρακολούθηση εφαρμογής της νομοθεσίας στο χώρο εργασίας και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας Υποβολή εκθέσεων

5 Συλλογή στοιχείων από τον χώρο εργασίας Καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης Παραγωγή ενημερωτικού υλικού Εκπαίδευση επαγγελματικών στελεχών και μελών των οργανώσεών τους Αντιμετώπιση συγκεκριμένων ζητημάτων, π.χ. συμφιλίωση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής Νομική ή άλλου είδους στήριξη στους εργαζόμενους

6 ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ Άμεσες διακρίσεις στις αμοιβές Έμμεσες διακρίσεις, π.χ. υποτίμηση των δεξιοτήτων των γυναικών, μη αντικειμενική αξιολόγηση της εργασίας τους, άδικη ταξινόμηση των επαγγελμάτων που ασκούν οι γυναίκες Οριζόντιος και κάθετος επαγγελματικός διαχωρισμός Υποτίμηση της εργασίας των γυναικών Ποσοστά απασχόλησης των γυναικών σε σχέση με τους άντρες Άνισος καταμερισμός της οικιακής εργασίας και φροντίδας των παιδιών Συχνότερη διακοπή καριέρας για τις γυναίκες Καθεστώς απασχόλησης το ποσοστό μερικής απασχόλησης των γυναικών είναι μεγαλύτερο από αυτών των αντρών Κοινωνικές δομές π.χ. έλλειψη σταθμών φροντίδας για παιδιά και ηλικιωμένα άτομα

7 Στερεότυπα και προκαταλήψεις για το ρόλο των γυναικών και για το τι μπορούν να αναλάβουν ή όχι Μειωμένο ποσοστό γυναικών στη συνεχιζόμενη κατάρτιση σε σύγκριση με το ποσοστό των αντρών Μη επαρκή στατιστικά δεδομένα για τους αριθμούς των αντρών και των γυναικών που κάνουν αιτήσεις για θέσεις εργασίας, προσλήψεις, προαγωγές, απολύσεις, επιβολή μείωσης ωρών εργασίας, ποσοστά σε διοικητικό και εκτελεστικό επίπεδο κατά φύλο Παρόλο ότι άρχισαν εδώ και καιρό οι συγκρίσεις ποσοστών για το χάσμα σε εθνικό επίπεδο και σε τομεακό εντούτοις σε επίπεδο επιχειρήσεων εξακολουθεί να μην υπάρχει διαφάνεια Η γνωστοποίηση πολλές φορές κρυβόταν πίσω από τον μανδύα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων Η σύσταση της ΕΕ (2014) για την ενίσχυση της αρχής της ισότητας στις αμοιβές μέσω της διαφάνειας δίνει περισσότερες ελπίδες για γνωστοποίηση εφόσον υποχρεώνει τους εργοδότες να κάνουν ανασκοπήσεις μισθών και να τις γνωστοποιούν

8 Αυτό δεν θα εξαλείψει αυτόματα το χάσμα, είναι μόνο ένα πρώτο βήμα. Όμως η αποκάλυψη των στοιχείων μπορεί να προκαλέσει αυτόματα διορθωτικά μέτρα. Διορθωτικές ενέργειες με στόχο τα αίτια είναι απαραίτητες για την εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος.

9 Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ; Στη διαδικασία χάραξης πολιτικής. Σε όλες τις διαδικασίες σχεδιασμού, εφαρμογής και αναθεώρησης της πολιτικής, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης ΤΙ ΚΑΛΥΠΤΕΙ; Όλες τις μορφές διακρίσεων ενάντια των γυναικών και των αντρών σε όλους τους τομείς. Ιδιαίτερα στους τομείς της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ; Η μείωση των μορφών διακρίσεων που υπόκεινται οι άντρες και οι γυναίκες, στην πλειοψηφία τους οι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των μισθολογικών ανισοτήτων ΑΠΩΤΕΡΟΣ ΣΚΟΠΟΣ; Τα αποτελέσματα της εφαρμογής να είναι μόνιμα

10 ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ; Στην ιδέα ότι η ισότητα είναι στόχος προς επίτευξη στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων και λαμβάνει υπόψη τον αντίκτυπο των αποφάσεων σε όλες τις ομάδες Το mainstreaming δεν αντικαθιστά άλλα συστήματα όπως το νομοθετικό σύστημα και τις θετικές δράσεις ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ; Απευθύνεται κυρίως στην αντιμετώπιση των θεσμικών/δομικών διακρίσεων ΠΟΙΟΥΣ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ; Συμπεριλαμβάνει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και τις αόρατες ομάδες γυναικών και αντρών

11 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ

12 ΕΛΕΓΧΟΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (GENDER EQUALITY SCREENING) ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ (CONSULTATION) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ (GENDER IMPACT ASSESMENT) ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΑΝΤΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

13 ΕΛΕΓΧΟΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (GENDER EQUALITY SCREENING) ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ; Είναι η διαδικασία ελέγχου για το κατά πόσο μια πολιτική, νομοθεσία ή χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα του δημοσίου θα πρέπει να υποβληθεί σε Εκτίμηση Επιπτώσεων Κατά Φύλο (GENDER IMPACT ASSESMENT) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Αναγνώριση πιθανών δυσμενών επιπτώσεων στις γυναίκες ή στους άντρες ή και σε συγκεκριμένες ομάδες αντρών και γυναικών Προώθηση ίσων ευκαιριών και για τις γυναίκες και για τους άντρες και σε περιθωριοποιημένες ομάδες Καλύτερη στόχευση πηγών με βελτιωμένα αποτελέσματα Βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών

14 ΒΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΒΗΜΑ 1 Ο : ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι γυναίκες ή οι άντρες ή ομάδες τους έχουν διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες σε σχέση με μια πολιτική; Θα μπορούσαμε να προωθήσουμε ίσες ευκαιρίες πιο συστηματικά για όλους και για όλες; Προηγήθηκε οποιαδήποτε διαβούλευση και αναδείχθηκαν προβλήματα; ΒΗΜΑ 2 Ο : ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γίνεται εσωτερική αξιολόγηση για την συγκεκριμένη πολιτική ή νομοθεσία για να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχουν θέματα ανισότητας μεταξύ αντρών και γυναικών και ίσων ευκαιριών για όλους.

15 ΒΗΜΑ 3 Ο : ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΥΝΤΟΜΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΙΣΟΤΗΤΑΣ Το σημείωμα διευκολύνει τη διαδικασία διαβούλευσης, γίνεται διανομή στα ενδιαφερόμενα μέρη. Το σημείωμα καθορίζει το πλαίσιο πολιτικής και περιλαμβάνει τα σημαντικότερα σημεία της αξιολόγησης. ΒΗΜΑ 4 Ο : ΔΡΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ Αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας ελέγχου. Βοηθά στην απόφαση για το αν χρειάζεται μια πλήρης εκτίμηση επιπτώσεων κατά φύλο. ΒΗΜΑ 5 Ο : ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΙΣΤΟΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Μετά τη διαβούλευση, γίνεται ανασκόπηση, οριστικοποίηση και διανομή του εγγράφου.

16 ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΟΤΗΤΑ Συνήθως σε νέο-εισερχόμενες πολιτικές και περιοδικά σε παλαιότερες. ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ ΚΟΣΤΟΣ: Σχετικό κόστος για το ανθρώπινο δυναμικό που θα αναλάβει την άσκηση, τον χρόνο της διαβούλευσης και την ανάλυση των δεδομένων. ΟΦΕΛΗ: Αυξάνονται οι πιθανότητες βελτίωσης της ποιότητας των πολιτικών, βοηθά στη διαφάνεια και συνυπευθυνότητα. Οικονομικά αποδοτικός στο ότι επιτρέπει στις διαθέσιμες πηγές να διατίθενται εκεί που υπάρχουν θέματα ανισοτήτων.

17 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ (GENDER IMPACT ASSESSMENT) Εκεί που ο έλεγχος ισότητας εισηγείται ότι απαιτείται Εκτίμηση Επιπτώσεων Κατά Φύλο γίνεται εκ του βάθους ανάλυση για να εκτιμηθούν οι θετικές και αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια νομοθεσία/πολιτική/πρωτοβουλία για τους άντρες και τις γυναίκες Για λόγους αρχής, μπορεί να γίνει εκ των προτέρων χωρίς τη διεξαγωγή ελέγχου ισότητας ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Καθορισμός της έκτασης των δυσμενών επιπτώσεων μια πολιτικής για τις γυναίκες και για τους άντρες Διασφάλιση ότι οι νέες πολιτικές/νομοθεσίες είναι πλήρως συνυφασμένες με την ισότητα των φύλων Στόχευση των πηγών Βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών

18 ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΒΗΜΑ 1 Ο : ΣΑΦΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ Καθορισμός των στόχων εξαρχής με σαφήνεια και κατά πόσο είναι επιτεύξιμοι ΒΗΜΑ 2 Ο : ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Για να καθοριστεί η έκταση χρειάζεται συλλογή αξιόπιστων και πρόσφατων δεδομένων Συνδυασμός ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων, εντοπισμός κενών και στοχευμένη επιπρόσθετη έρευνα ΒΗΜΑ 3 Ο : ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Πως επηρεάζονται διαφορετικές ομάδες αντρών και γυναικών που προστατεύονται από τη νομοθεσία; Επηρεάζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης; Οδηγεί σε άμεσες ή έμμεσες διακρίσεις η συγκεκριμένη πολιτική; Στοχεύει να αυξήσει την ισότητα ευκαιριών; Είναι νομότυπη;

19 ΒΗΜΑ 4 Ο : ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΑΦΡΥΝΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ Εκεί που εντοπίζονται δυσμενής επιπτώσεις κατά των γυναικών ή των αντρών προτείνονται μέτρα για να μετριαστεί ο αρνητικός αντίκτυπος Τα μέτρα θα πρέπει: Να Βελτιώνουν την κατάσταση ίσων ευκαιριών Να μην ξεπερνούν σε σπουδαιότητα το κόστος Να μην συγκρούονται με διεθνής δεσμεύσεις ΒΗΜΑ 5 Ο : ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ Οι απόψεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους δικαιούχους θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και να επιβεβαιωθεί ότι τα επιλεγόμενα μέτρα είναι εφικτά. ΒΗΜΑ 6 Ο : ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΤΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΒΗΜΑ 7 Ο : ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Στήνεται μηχανισμός παρακολούθησης και εντοπισμού προβλημάτων, κάνει αξιολογήσεις και εισηγείται διορθωτικά μέτρα

20 Κόστος και Οφέλη Κόστος: Το κόστος διενέργειας Εκτίμησης Επιπτώσεων συγκεντρώνεται ουσιαστικά στο ανθρώπινο δυναμικό που θα ασχοληθεί με το αντικείμενο και θα οργανώσει τη διαβούλευση. Η οργάνωση της διαβούλευσης μπορεί να έχει κάποια έξοδα λογιστικής φύσης για τις συναντήσεις και τη διανομή υλικού. Οφέλη: Επισήμανση των κενών στην πολιτική σε σχέση με τις δυσμενής επιπτώσεις για τις ομάδες που προστατεύονται από τη σχετική νομοθεσία κατά των διακρίσεων. Παραγωγή βελτιωμένων αποτελεσμάτων για τις ομάδες στόχου.

21 ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΑΝΤΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ (GENDER ACTION PLANS) Τι είναι τα σχέδια δράσης; Καθορίζουν το στρατηγικό πλαίσιο ενός οργανισμού. Είναι μια λεπτομερής επεξήγηση για το πώς κάθε αρχή του δημοσίου προτείνει το σεβασμό στις αρχές της ισότητας στην σχετική τους δράση ή πως σκοπεύει κάθε αρχή να εκπληρώσει τις νομοθετικές της υποχρεώσεις. Αν για πρώτη φορά εκπονείται από έναν οργανισμό επιβάλλεται η αναγνώριση καλών πρακτικών ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας και ίσων ευκαιριών στις δράσεις ενός οργανισμού

22 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΒΗΜΑ 1 Ο : ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ Σχεδιασμός της δομής και του περιεχομένου του σχεδίου δράσης ΒΗΜΑ 2 Ο : ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ Εκπονείται ένα προσχέδιο με τα ουσιαστικά στοιχεία του σχεδίου και τις αναγκαίες διευθετήσεις για: Τη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη Τη παρακολούθηση και αξιολόγηση Τη συλλογή πληροφοριών Τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων Τη διαθεσιμότητα των θεσμικών μηχανισμών

23 ΒΗΜΑ 3 Ο : ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Η προετοιμασία ενός σχεδίου θα πρέπει ιδανικά να συμπεριλαμβάνει τη δραστική συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών αυτό αποτελεί ευθυγράμμιση με τις δημοκρατικές αρχές και τη διαφάνεια. ΒΗΜΑ 4 Ο : ΕΓΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης δημοσιοποιούνται, όπως και ο τρόπος που διεξήχθη η ίδια η διαβούλευση και περιληπτικά οι θέσεις των εταίρων. ΒΗΜΑ 5 Ο : ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Το τελευταίο στάδιο αφορά την εφαρμογή των δράσεων που έχουν σχεδιαστεί. Το σημαντικό σ αυτό το στάδιο είναι να διασφαλιστεί ότι έχουν γίνει όλες οι διευθετήσεις έτσι ώστε να γίνεται η παρακολούθηση εφαρμογής και αξιολόγησης.

24 ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΟΤΗΤΑ: Τα σχέδια δράσης εφαρμόζονται σε όλο το κύκλο της διαδικασίας χάραξης πολιτικής. Είναι μια προσπάθεια που απαιτείται διάρκεια και βοηθά στη δημιουργία μιας ολιστικής προσέγγισης προς την ενσωμάτωση της διάστασης της μη-διάκρισης σε έναν οργανισμό. Κόστος: Το κύριο κόστος μιας τέτοιας προσπάθειας βρίσκεται στην εργασία του ανθρώπινου δυναμικού για να ετοιμάσει ένα σχέδιο δράσης, στο κόστος διοργάνωσης της διαβούλευσης και το κόστος εφαρμογής των μέτρων που έχουν αποφασιστεί.

25 Οφέλη: Ένας τέτοιος σχεδιασμός βεβαιώνει ότι οι αρχές της μη-διάκρισης και των ίσων ευκαιριών λαμβάνονται υπόψη με ένα συστηματικό τρόπο στη χάραξη πολιτικής και την παροχή υπηρεσιών. Διαφάνεια και (συν)υπευθυνότητα. Ευαπόδεικτος τρόπος παρουσίασης του δημόσιου τομέα για τη δέσμευσή του ως προς την αποδοτικότητα και την προώθηση των ίσων ευκαιριών για όλους. Βελτίωση της ποιότητας της χάραξης πολιτικής και αύξηση των αποτελεσμάτων της πολιτικής.

26 ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ (CONSULTATION) Ένα εργαλείο πολύ σημαντικό για τα άλλα εργαλεία ενσωμάτωσης. Η διαβούλευση γίνεται με τα ενδιαφερόμενα μέρη αναλόγως (π.χ. προσωπικό, χρήστες υπηρεσιών, ευρύ κοινό, ομάδες μεταναστών, συνδικαλιστικές οργανώσεις, εργοδότες, συνδέσμους εργοδοτών κλπ). Βοηθά στην αναγνώριση προβλημάτων Βοηθά τις αρχές να ανοίξουν κανάλια επικοινωνίας με άτομα και οργανισμούς

27 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Μια διαδικασία διαβούλευσης μεστού περιεχομένου μπορεί να αποδειχτεί καίριας σημασίας και να διασφαλίσει ότι: Οι αρχές της μη-διάκρισης λαμβάνονται υπόψη καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου χάραξης πολιτικής. Οι δυνατότητες και η πραγματική επίδραση των πολιτικών, των νομοθεσιών και των προγραμμάτων για συγκεκριμένες ομάδες αναγνωρίζονται.

28 ΒΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΒΗΜΑ 1 Ο : ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ Η επιδίωξη είναι η συμπερίληψη όσων περισσότερων ομάδων πέρα από αυτών που είναι εμφανές ή που είναι στο προσκήνιο. ΒΗΜΑ 2 Ο : ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΓΓΡΑΦΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Το έγγραφο θα πρέπει να επεξηγεί: Τους λόγους της διαβούλευσης Τους τρόπους εφαρμογής της διαβούλευσης Το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής

29 ΒΗΜΑ 3 Ο : ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Η διαχείριση της διαβούλευσης περιλαμβάνει: Έγκαιρη πληροφόρηση των ενδιαφερομένων μερών για το αντικείμενο για προετοιμασία. Εκτενής περίληψη και έγκαιρη διανομή στα ενδιαφερόμενα μέρη για να μπορούν να αποφασίσουν αν μπορούν ή θέλουν να συμμετέχουν. Μεθοδολογία της διαβούλευσης, π.χ. κατ ιδίαν συναντήσεις, ομάδες συζήτησης, ερωτηματολόγια κλπ. Διασφάλιση προσβασιμότητας. Δημοσίευση των αποτελεσμάτων σε εύλογο χρονικό διάστημα. Διασφάλιση ότι η διαβούλευση δεν είναι βαρυφορτωμένη είτε για τα άτομα που χαράζουν πολιτική είτε για τα ενδιαφερόμενα μέρη.

30 ΚΟΣΤΟΣ Για τα ενδιαφερόμενα μέρη, η διαδικασία μπορεί να εμπεριέχει σημαντικό φόρτο εργασίας Οι μηχανισμοί στήριξης προς ΜΚΟ μπορεί να στοιχίζουν, μπορεί να απαιτείται επιδίωξη οικονομικής στήριξης από εθνικά ή ευρωπαϊκά προγράμματα ΟΦΕΛΗ: Αναγνώριση προβλημάτων των ομάδων που βρίσκονται σε κίνδυνο διακρίσεων Κανάλια επικοινωνίας των δημόσιων αρχών με τις ομάδες που δυνητικά είναι σε κίνδυνο διακρίσεων Ενισχύει τις δεξιότητες των ομάδων σε κίνδυνο

31 ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ Η ενσωμάτωση δεν είναι ευρέως διαδεδομένη και δεν έχει υιοθετηθεί συστηματικά από τα πλείστα κράτη παρόλο που υπάρχουν καλά παραδείγματα. Η διαδικασία εμπεριέχει πραγματικά και υποθετικά εμπόδια: ΘΕΣΜΙΚΑ ΕΜΠΟΔΙΑ: Παρατηρείται απουσία νομικών προϋποθέσεων ως προς την ενσωμάτωση της ισότητας και έλλειψη θεσμικής υποδομής. ΕΛΛΕΙΨΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ: Ανεπαρκές σύστημα συλλογής δεδομένων, δυσκολεύουν το εντοπισμό των μεγαλύτερων προβλημάτων ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΜΠΟΔΙΑ: Έλλειψη πολιτικής βούλησης στα κέντρα λήψεως αποφάσεων, δεν επιδεικνύεται η πρέπουσα σημασία, παρατηρείται άγνοια για τα θέματα ισότητας, ακόμη και για την ιδέα του mainstreaming

32 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΜΠΟΔΙΑ: Η έλλειψη οικονομικών πηγών και ανθρώπινου δυναμικού μπορεί να παρεμποδίσουν οποιεσδήποτε πρωτοβουλία ΑΛΛΑ ΕΜΠΟΔΙΑ: Αρνητικές αντιλήψεις και στερεότυπα στην κοινωνία, ανεπαρκή παρασκηνιακή πίεση από τις επηρεαζόμενες ομάδες, σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ διαφορετικών ομάδων.

33 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗΣ Μια σημαντική πτυχή του mainstreaming είναι η ανάπτυξη στρατηγικών υπεράσπισης για να υποστηριχθούν οι πρωτοβουλίες. Τα άτομα που λαμβάνουν αποφάσεις είναι συχνά απρόθυμα να διαθέσουν πόρους για την ισότητα των φύλων. Οπόταν, θα πρέπει να πειστούν ότι η επένδυση στην ισότητα αποφέρει κέρδη γιατί αποτελούν αναπτυξιακές στρατηγικές και θα πρέπει να δείξουμε ποιες είναι αυτές. Η προστιθέμενη αξία του gender mainstreaming εμπίπτει στις ακόλουθες έξι κατηγορίες:

34 Δικαιοσύνη και Ισότητα: υπογραμμίζουν την αξία των δημοκρατικών αρχών και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αξιοπιστία και Υπευθυνότητα: υπενθυμίζουν στα άτομα που παίρνουν αποφάσεις ότι οι γυναίκες αποτελούν το μισό πληθυσμό οπόταν όποια πολιτική που δεν απευθύνεται και στα δύο φύλα είναι αναξιόπιστη. Αποδοτικότητα και Διάρκεια: Το mainstreaming αποτελεί στρατηγική ανθρώπινης ανάπτυξης και τα οφέλη αφορούν το σύνολο της χώρας και έχουν διάρκεια χρόνου. Ποιότητα Ζωής: Βελτίωση της ποιότητας ζωής και για τις γυναίκες και για τους άντρες. Ενώ στις πλείστες περιπτώσεις το mainstreaming απευθύνεται προς τις γυναίκες την ίδια στιγμή επωφελούνται και οι άντρες. Συμμαχίες: Προσφέρουν τη δυνατότητα συμμαχιών με άλλες χώρες

35 Αλυσιδωτή αντίδραση: Υπάρχει σύνδεση όλων των πιο πάνω για αυτό και παράγει αλυσιδωτές επιδράσεις και επιφέρει βραχυ-, μεσο- και μακροπρόθεσμα οφέλη για την κοινωνία.

36 ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΑΝΙΑΣ Η εφαρμογή του mainstreaming στη Δανία είναι βασισμένη στο νόμο για την ισότητα των φύλων (2000), παράγραφος 4. Η παράγραφος 4 ορίζει ότι οι «δημόσιες υπηρεσίες πρέπει, εντός του χαρτοφυλακίου τους, να εργαστούν για την ισότητα των φύλων και να την ενσωματώσουν σε όλο το σχεδιασμό και τη διοίκησή τους» Συνεπάγεται η ενσωμάτωση της οπτικής του φύλου και της ισότητας των φύλων στους κεντρικούς τομείς του δημόσιου τομέα. ΑΥΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Είναι ένα διυπουργικό πρόγραμμα, Υπουργείο Ισότητας των Φύλων και Υπουργείο Απασχόλησης Από το 2001 τέθηκε σε εφαρμογή στην κεντρική διοίκηση σε όλα τα Υπουργεία

37 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Συμπερίληψη της οπτικής φύλου και της ισότητας των φύλων με φυσικό τρόπο ως αναπόσπαστο κομμάτι των βασικών στοιχείων των υπουργικών εργασιών Αντίληψη από τα Υπουργεία για τις προκλήσεις για την ισότητα των φύλων στους τομείς πολιτικής τους

38 ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Σύσταση οργανωτικής επιτροπής του προγράμματος που ορίζεται από τον/την Υπουργό Ισότητας των Φύλων Κατάρτιση δικτύου υποστηρικτικού προς τους υπαλλήλους, να παρέχει εκπαίδευση και να εμπνέει τους υπαλλήλους που εργάζονται για την εφαρμογή Η οργανωτική επιτροπή εκπονεί σχέδια δράσης που περιλαμβάνει τους στόχους του προγράμματος Ιστοχώρος για ενίσχυση της επικοινωνίας και κίνητρο εφαρμογής Γενικότερος στόχος της κυβέρνησης είναι ο σεβασμός στην ποικιλομορφία

39 ΑΛΛΕΣ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΦΙΛΑΝΔΙΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑ: Νομική ρύθμιση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας σε κλαδικό και επιχειρησιακό επίπεδο Στην Γαλλία, προβλέπεται χρηματική ποινή για τις εταιρείες που δεν υποβάλουν σχέδιο για την κατάργηση του χάσματος αμοιβών ΣΟΥΗΔΙΑ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑ: Προβλέπεται η διασφάλιση της αρχής της διαφάνειας στη διαμόρφωση των αμοιβών των εργαζομένων με μια συμπληρωματική νομοθεσία ΟΛΛΑΝΔΙΑ: Σύσταση Εθνικής Ομάδας Εργασίας, η οποία είναι υπεύθυνη για την προώθηση της εφαρμογής της ίσης αμοιβής και την παροχή καθοδήγησης στις επιχειρήσεις και τα μέρη που εμπλέκονται στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.

40 ΜΕΤΡΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ: Καθιερώθηκε Ημέρα Ίσης Αμοιβής ΔΑΝΙΑ: Χάρτης για Περισσότερες Γυναίκες στην Διοίκηση, ένα δίκτυο εργοδοτών υπόγραψε ένα χάρτη στον οποίο πραγματοποιείται ανταλλαγή εμπειριών και ανάπτυξη στρατηγικών για την αύξηση του αριθμού γυναικών στην διοίκηση ΣΟΥΗΔΙΑ: Στρατηγικές Αντιμετώπισης του κάθετου επαγγελματικού διαχωρισμού, αντιπροσωπείες για την προώθηση της ισότητας των φύλων στα σχολεία, αντιπροσωπείες για βελτίωση των συνθηκών στους χώρους εργασίας, αντιπροσωπείες για τη συμφιλίωση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής. ΑΥΣΤΡΙΑ ΚΑΙ ΝΟΡΒΗΓΙΑ: Για τον οριζόντιο διαχωρισμό, προγράμματα για τον επαγγελματικό προσανατολισμό των κοριτσιών και προώθηση της γυναίκειας επιχειρηματικότητας.