ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΧΟΛΗ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΤΗ «ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΧΟΛΗ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΤΗ «ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» «Η ΑΝΣΑΓΩΝΙΣΙΚΟΣΗΣΑ ΣΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΟΙΝΟΤ ΣΗΝ ΑΓΟΡΑ ΣΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΣΗ ΚΙΝΑ» ΕΛΕΤΘΕΡΙΑΔΗ ΙΩΑΝΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ: κ. ΕΜΟ ΑΝΑΣΑΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ,2012

2

3 ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Θα ήζεια λα εθθξάζσ ηηο ζεξκέο κνπ επραξηζηίεο ζηνλ θαζεγεηή ηεο Γεσπνληθήο ρνιήο ηνπ Α.Π.Θ. θ. Αλαζηαζίνπ έκνπ γηα ηελ επίβιεςε θαη θαζνδήγεζε ηνπ θαηά ηε δηάξθεηα, ηφζν ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, φζν θαη θαζ φινπ ηνπ θχθινπ ησλ κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ. Δπίζεο ζα ήζεια λα εθθξάζσ ηηο επραξηζηίεο κνπ ζηα κέιε ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο. Σέινο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηελ νηθνγέλεηα κνπ γηα ηελ ζηήξημε θαη ζπκπαξάζηαζε ηνπο.

4 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ παξνχζα εξγαζία κειεηάεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα πνπ παξνπζηάδνπλ νη ειιεληθνί νίλνη ζε ζρέζε κε ηηο αληαγσλίζηξηεο ρψξεο ζε δπν αγνξέο ηεο Γεξκαλίαο θαη ηεο Κίλαο. Οη αληαγσλίζηξηεο ρψξεο ηνπνζεηήζεθαλ αξρηθά ζε δπν νκάδεο α)ηηο παξαδνζηαθέο δπλάκεηο ζηελ παξαγσγή θαη εκπφξην νίλνπ (Γαιιία, Ηηαιία, Ηζπαλία, Πνξηνγαιία) θαη β) ηηο αλαπηπζζφκελεο δπλάκεηο ζηελ παξαγσγή θαη ην εκπφξην νίλνπ (Υηιή, Απζηξαιία, Ζ.Π.Α, Ν. Αθξηθή). Ο αξρηθφο δηαρσξηζκφο κεηαμχ ησλ αληαγσληζηξηψλ ρψξσλ έγηλε βάζεη θνηλψλ ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ παξνπζηάδνπλ νη παξαπάλσ ρψξεο ζηελ παξαγσγή θαη ην εκπφξην ηνπ νίλνπ. Αθνινχζεζε αλάιπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο Διιάδαο ζε ζρέζε κε θάζε κηα απφ ηηο παξαπάλσ ρψξεο. Γηα ηνλ παξαπάλσ ιφγν εθηηκήζεθαλ θαη εξκελεχηεθαλ νη δείθηεο: α) κεξίδην αγνξάο, β) ν δείθηεο Αληαγσληζηηθφηεηαο-Δμεηδίθεπζεο, γ) ν δείθηεο Grubel-Lloyd, δ) ν δείθηεο εκπνξηθήο έληαζεο, ε) ν δείθηεο εηδίθεπζεο θαη ζη) ν δείθηεο ηνπ απνθαιππηφκελνπ αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο. Ζ επηινγή ησλ αγνξψλ έγηλε κε θξηηήξην ηε βαξχηεηα πνπ έρνπλ ή δχλαηαη λα απνθηήζνπλ ζηηο ειιεληθέο εμαγσγέο νίλνπ. Ζ αγνξά ηεο Γεξκαλίαο είλαη ν θπξίσο εμαγσγηθφο πξννξηζκφο ησλ ειιεληθψλ θξαζηψλ. Ζ αγνξά ηεο Κίλαο αλαπηχζζεηαη ζπλερψο θαη αλακέλεηαη ζην κέιινλ λα δηαδξακαηίζεη ζεκαληηθφ ξφιν ζην εκπφξην ησλ νίλσλ (σο ρψξα εηζαγσγήο). ηελ εξγαζία πεξηιακβάλνληαη αθφκα ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ α) ηελ πνιηηηθή ηεο Δ.Δ σο πξνο ηνλ νίλν, β) πνηθηιίεο θαη εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο ησλ ρσξψλ, γ) ηελ παξαγσγή θαη ην εκπφξην ηνπ νίλνπ, δ) ηε βηνινγηθή παξαγσγή νίλνπ.

5 SUMMARY This project studies the competitiveness of Greek wine in relation to the rival countries in two markets: Germany and China. The rival countries were separated at first in two groups: a) the traditional market leaders in the production and trade of wine ( France, Italy, Spain and Portugal) and b) the developing ones in the production and trade of wine ( Chile, Australia, U.S.A, South Africa). The original separation between the rival countries was based on the common features that the countries mentioned above present in the production and trade of wine. After that, there was analysis of the competitiveness of Greece in relation to each one of the countries mentioned above. For this reason the following indexes were studied and interpreted: a. Export Market Share b. Net Export Index, NX c. Grubel-Lloyd Index d. Trade Intensity Index e. Specialization Index f. Revealed Comparative Advantage Index The selection of the markets was based on the importance they have or are likely to get in the Greek exports of wine. The German market is the main destination of the Greek exports of wine. The Chinese market is a developing one and is expected to play an important role in the trade of wine in the future ( as an import country ). This project also includes some points that relate to a) the European Union policy regarding wine, b) varieties and soil-climatic conditions of the countries, c) the production and trade of wine and d) the organic production of wine.

6 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΔΤΥΑΡIΣΗΔ ΠΔΡΗΛΖΦΖ SUMMARY ΔΗΑΓΧΓΖ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ ΣΖ ΜΔΛΔΣΖ ΓΗΑΡΘΡΧΖ ΣΖ ΜΔΛΔΣΖ ζει.1 ζει.2 ζει.3 ζει.9 ζει.11 ζει.12 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ ζει ΣΑΦΤΛΗ-ΚΑΣΑΓΧΓΖ-ΚΑΣΑΣΑΞΖ ΒΑΔΗ ΒΟΣΑΝΗΚΖ ζει ΣΤΠΟΗ ΚΡΑΗΟΤ ζει ΓΗΑΚΡΗΖ ΟΗΝΧΝ ΒΑΔΗ ΥΡΧΜΑΣΟ ζει ΓΗΑΚΡΗΖ ΟΗΝΧΝ ΒΑΔΗ ΣΧΝ ΑΕΤΜΧΣΧΝ ΕΑΚΥΑΡΧΝ ζει ΓΗΑΚΡΗΖ ΟΗΝΧΝ ΒΑΔΗ ΠΟΗΟΣΗΚΧΝ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΧΝ ζει ΓΗΑΚΡΗΖ ΟΗΝΧΝ ΒΑΔΗ ΥΡΟΝΟΤ ΠΑΛΑΗΧΖ ζει ΓΗΑΚΡΗΖ ΟΗΝΧΝ ΒΑΔΗ ΠΡΟΘΔΖ ΦΤΗΚΧΝ ΑΡΧΜΑΣΗΚΧΝ ΟΤΗΧΝ ζει ΛΟΗΠΟΗ ΣΤΠΟΗ ΔΗΓΧΝ ΚΡΑΗΟΤ (Ζ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΣΖ ΡΔΣΗΝΑ) ζει ΑΘΔΝΔΗΔ ΟΗΝΧΝ ζει ΑΘΔΝΔΗΔ/ΕΧΗΚΟΗ ΔΥΘΡΟΗ ΑΜΠΔΛΗΟΤ ζει ΑΘΔΝΔΗΔ ΑΜΠΔΛΗΟΤ ζει ΕΧΗΚΟΗ ΔΥΘΡΟΗ ΑΜΠΔΛΗΟΤ ζει ΔΛΛΖΝΗΚΔ ΠΟΗΚΗΛΗΔ ζει ΠΔΡΗΟΥΔ & ΠΟΗΚΗΛΗΔ ΟΗΝΧΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΧΝ ΥΧΡΧΝ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ζει ΠΔΡΗΟΥΔ & ΠΟΗΚΗΛΗΔ ΟΗΝΟΤ ΑΓΟΡΧΝ ΣΟΥΧΝ ζει ) ΓΔΡΜΑΝΗΑ ζει.45

7 1.7.2) ΚΗΝΑ ζει ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ζει ΒΗΟΛΟΓΗΚΟ ΚΡΑΗ ζει ΒΗΟΛΟΓΗΚΖ ΓΔΧΡΓΗΑ ζει ΒΗΟΛΟΓΗΚΟ ΚΡΑΗ ζει ΠΟΗΟΣΖΣΑ ΒΗΟΛΟΓΗΚΟΤ ΟΗΝΟΤ ζει ΒΗΟΛΟΓΗΚΖ ΟΗΝΟΠΟΗΖΖ ζει ΒΗΟΛΟΓΗΚΖ ΚΑΛΛΗΔΡΓΔΗΑ ΑΜΠΔΛΗΟΤ ζει ΚΡΑΣΗΚΟΗ ΚΑΗ ΛΟΠΟΗ ΗΓΗΧΣΗΚΟΗ ΦΟΡΔΗ ΔΛΔΓΥΟΤ ΒΗΟΛΟΓΗΚΟΤ ΚΡΑΗΟΤ ζει.63 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΝΟΜΟΘΔΗΑ ΠΟΤ ΑΦΟΡΑ ΣΖΝ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΚΑΗ ΣΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΟΗΝΟΤ ΣΖΝ ΔΤΡΧΠΑΨΚΖ ΔΝΧΖ 2.1 ΝΟΜΟΘΔΗΑ ζει ΠΛΑΗΗΟ ΟΝΟΛΟΓΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΜΔ ΖΜΑΝΣΗΚΟ ΑΝΣΗΚΤΠΟ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ζει ΑΝΑΘΔΧΡΖΖ ΚΓΠ 2013& ΜΔΣΑ(ΟΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΟΝ ΟΗΝΟ) ζει.73 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΓΗΔΘΝΔ ΔΜΠΟΡΗΟ 3.1 ΓΔΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΓΗΔΘΝΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ ζει ) Ζ ΘΔΧΡΗΑ ΣΟΤ RICARDO & ΤΚΡΗΣΗΚΟ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑ ζει ) ΤΜΠΛΖΡΧΖ ΣΖ ΘΔΧΡΗΑ ΣΟΤ ΤΓΚΡΗΣΗΚΟΤ ΠΛΔΟΚΔΚΣΖΜΑΣΟ ζει ) ΒΑΗΚΑ ΖΜΔΗΑ ΣΖ ΑΡΥΖ ΣΟΤ ΤΓΚΡΗΣΗΚΟΤ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΟ ζει ΜΔΣΑΦΟΡΔ ΚΑΗ ΓΗΔΘΝΔ ΔΜΠΟΡΗΟ ζει GATT (ΓΔΝΗΚΖ ΤΜΦΧΝΗΑ ΓΑΜΧΝ ΚΑΗ ΔΜΠΟΡΗΟΤ) ζει ) ΒΑΗΚΔ ΓΗΑΣΑΞΔΗ ΣΖ GATT ζει ) ΓΤΡΟΗ ΣΖ ΓΔΝΗΚΖ ΤΜΦΧΝΗΑ ΓΑΜΧΝ ΚΑΗ ΔΜΠΟΡΗΟΤ ζει.83

8 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΚΑΗ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΧΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΧΝ ΥΧΡΧΝ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΠΟΤ ΓΡΑΣΖΡΗΟΠΟΗΟΤΝΣΑΗ ΣΖΝ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΚΑΗ ΣΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΟΗΝΟΤ 4.1 ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΔ ΥΧΡΔ ΣΖ ΔΛΛΑΓΟ ΣΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΟΗΝΟΤ ζει ) ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΔ ΓΤΝΑΜΔΗ ΣΖΝ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΚΑΗ ΣΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΣΟΤ ΟΗΝΟΤ ζει ) ΑΝΑΠΣΤΟΜΔΝΔ ΓΤΝΑΜΔΗ ΣΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΚΑΗ ΔΜΠΟΡΗΟ ΟΗΝΟΤ ζει ) ΥΧΡΔ ΠΟΤ ΠΑΡΟΤΗΑΕΟΤΝ ΑΤΞΖΣΗΚΔ ΣΑΔΗ ΣΖΝ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΚΑΗ ΣΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΟΗΝΟΤ ζει.98 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΓΔΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΚΑΗ ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΧΝ ΑΓΟΡΧΝ ΣΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ ΚΑΗ ΣΖ ΚΗΝΑ ΠΟΤ ΠΑΡΟΤΗΑΕΟΤΝ ΗΓΗΑΗΣΔΡΟ ΔΝΓΗΑΦΔΡΟΝ ΓΗΑ ΣΗ ΔΛΛΖΝΗΚΔ ΔΞΑΓΧΓΔ ΟΗΝΟΤ 5.1 Ζ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ ζει Ζ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΚΗΝΑ ζει.107 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ 6.1 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ- ΠΡΟΔΛΔΤΖ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ ζει ΘΔΧΡΖΣΗΚΖ ΠΡΟΔΓΓΗΖ ΓΔΗΚΣΧΝΓΗΔΘΝΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ ΠΟΤ ΔΠΗΛΔΥΘΖΚΑΝ ΣΖΝ ΠΑΡΟΤΑ ΔΡΓΑΗΑ ζει ) ΜΔΡΗΓΗΟ ΑΓΟΡΑ (EXPORT MARKET SHARE) ζει ) ΓΔΗΚΣΖ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΗΚΟΣΖΣΑ ΔΞΔΗΓΗΚΔΤΖ (NET EXPORT INDEX,NX) ζει ) ΓΔΗΚΣΖ Grubel-Lloyd ζει ) ΓΔΗΚΣΖ ΑΠΟΚΑΛΤΠΣΟΜΔΝΟΤ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΗΚΟΤ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΟ (Revealed Comparative Advantage Index) ζει ) ΓΔΗΚΣΖ ΔΗΓΗΚΔΤΖ( Specialization Index) ζει ) ΓΔΗΚΣΖ ΔΜΠΟΡΗΚΖ ΔΝΣΑΖ(Trade Intensity Index) ζει.120

9 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7 ΔΚΣΗΜΖΖ ΣΧΝ ΓΔΗΚΣΧΝ, ΔΡΜΖΝΔΗΑ ΚΑΗ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΑΤΣΧΝ 7.1 ΔΚΣΗΜΖΖ ΚΑΗ ΔΡΜΖΝΔΗΑ ΣΧΝ ΓΔΗΚΣΧΝ ζει ΜΔΡΗΓΗΟ ΑΓΟΡΑ (ΓΗΑ ΣΟΝ ΟΗΝΟ) ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ ζει ΜΔΡΗΓΗΟ ΑΓΟΡΑ(ΓΗΑ ΣΟΝ ΟΗΝΟ) ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΚΗΝΑ ζει ΓΔΗΚΣΖ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΗΚΟΣΖΣΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ ζει ΓΔΗΚΣΖ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΗΚΟΣΖΣΑ-ΔΞΔΗΓΗΚΔΤΖ(ΝΥ) ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΚΗΝΑ ζει ΓΔΗΚΣΖ Grubel-Lloyd ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΚΑΗ ΣΧΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΧΝ ΥΧΡΧΝ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ ζει ΓΔΗΚΣΖ Grubel-Lloyd ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΚΑΗ ΣΧΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΧΝ ΥΧΡΧΝ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΚΗΝΑ ζει Ο ΓΔΗΚΣΖ R.C.A ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ Δ ΥΔΖ ΜΔ ΣΗ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΔ ΣΖ ΥΧΡΔ ζει ΓΔΗΚΣΖ ΔΗΓΗΚΔΤΖ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ(S.I) ζει ΓΔΗΚΣΖ ΔΗΓΗΚΔΤΖ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΚΗΝΑ(S.I) ζει ΓΔΗΚΣΖ ΔΜΠΟΡΗΚΖ ΔΝΣΑΖ(TII) ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΚΑΗ ΣΧΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΧΝ ΥΧΡΧΝ ΣΖ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ ζει ΓΔΗΚΣΖ ΔΜΠΟΡΗΚΖ ΔΝΣΑΖ(TII) ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΚΑΗ ΣΧΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΡΗΧΝ ΥΧΡΧΝ ΣΖ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΣΖ ΚΗΝΑ ζει.148 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 8 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ- ΠΡΟΣΑΔΗ-ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΗΜΟΗ 8.1 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ζει ΜΔΛΛΟΝΣΗΚΔ ΔΚΣΗΜΖΔΗ ζει ΠΡΟΣΑΔΗ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΣΧΝ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΟΗΝΧΝ ζει ) ΓΔΝΗΚΔ ΠΡΟΣΑΔΗ-ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ζει ) ΠΡΟΣΑΔΗ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ΒΑΗΕΜΔΝΔ ΣΖΝ ΒΔΛΣΗΧΖ ΣΖ ΠΟΗΟΣΖΣΑ ζει ) ΠΡΟΣΑΔΗ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ΒΑΗΕΟΜΔΝΔ ΣΖ ΚΑΣΑΛΛΖΛΖ ΠΡΟΧΘΖΖ ΚΑΗ ΓΗΑΦΖΜΗΖ ζει.162

10 8.3.4) ΠΡΟΣΑΔΗ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ΒΑΗΕΟΜΔΝΔ ΣΟΤ ΟΗΝΟΤ ΠΟΤ ΠΡΟΔΡΥΟΝΣΑΗ ΑΠΟ ΒΗΟΛΟΓΗΚΑ ΣΑΦΤΛΗΑ ζει Ζ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΣΖ ΡΔΣΗΝΑ Χ ΜΟΥΛΟ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ζει.165 ΔΠΗΛΟΓΟ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑΣΑ ζει.166 ζει167 ζει.171

11 ΔΗΑΓΧΓΖ Ο νίλνο παξάγεηαη ζηελ Διιάδα απφ ηελ αξραηφηεηα κέρξη ζήκεξα θαη είλαη ζπλπθαζκέλνο κε ηηο παξαδφζεηο, ηα ήζε θαη έζηκα ησλ Διιήλσλ. Σν εκπφξην ηνπ νίλνπ έρεη ηηο ξίδεο ηνπ ζηελ αξραηφηεηα φηαλ νη πφιεηο θξάηε εκπνξεπφηαλ ην πξντφλ κε ηηο απνηθίεο πνπ είραλ. Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ είρακε αχμεζε ηεο παξαγσγήο (ιφγσ λέσλ θαιιηεξγεηψλ θαη ρξήζε ιηπαζκάησλ θπηνθαξκάθσλ) θαη αλάπηπμε ηνπ εκπνξίνπ πνπ βαζίδεηαη ζηελ πξφνδν ηεο ηερλνινγίαο (κεηαθνξέο θαη ζπληήξεζε πξντφλησλ) θαη ζηηο ζχγρξνλεο πξνηηκήζεηο ησλ θαηαλαισηψλ. Ο νίλνο σο πξντφλ έρεη κεγάιεο δπλαηφηεηεο γηα ηππνπνίεζε θαη ζπζθεπαζία κε απνηέιεζκα λα παξνπζηάδεη ηθαλνπνηεηηθή πξνζηηζέκελε αμία. Καηά θχξην ιφγν ε παξαγσγή θαη ην εκπφξην ηνπ θξαζηνχ γηλφηαλ απφ ηηο Μεζνγεηαθέο ρψξεο (Γαιιία, Ηηαιία, Ηζπαλία, Πνξηνγαιία, Διιάδα) νξίδσληαο ην πξνηνλ σο κείδνλνο ζεκαζίαο γηα ηηο εμαγσγέο ησλ παξαπάλσ ρψξσλ. Σα ηειεπηαία ρξφληα (απφ ην 1990 θαη κεηά) γίλεηαη κηα ζπζηεκαηηθή πξνζπάζεηα απφ ηηο επνλνκαδφκελεο αλαπηπζζφκελεο δπλάκεηο( Υηιή, Απζηξαιία, Ζ.Π.Α, Β. Αθξηθή) γηα αχμεζε ηεο παξαγσγήο θαη αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο ζε ρψξεο πνπ θάλνπλ εηζαγσγέο νίλνπ, απνηέιεζκα ηεο φιεο πξνζπάζεηαο είλαη ε αλάπηπμε ησλ αλαπηπζζφκελσλ δπλάκεσλ εηο βάξνο ησλ παξαδνζηαθψλ πνπ φκσο αθφκα ειέγρνπλ ην παγθφζκην εκπφξην νίλνπ. Ζ αγνξά ηεο Γεξκαλίαο είλαη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο εηζαγσγείο νίλνπ ζε παγθφζκην επίπεδν θαη ν κεγαιχηεξνο ζηελ Δπξψπε (ραξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη νη εηζαγσγέο νίλνπ ηεο Γεξκαλίαο ην 2008 ήηαλ (1000HL) πεγή Ζ Κίλα έρεη κηα αλαπηπζζφκελε νηθνλνκία πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ην πιεζπζκφ ηεο ρψξαο θαη ηελ ζηξνθή ησλ θαηνίθσλ ζε θαηαλαισηηθά πξφηππα δπηηθψλ ρψξσλ (πρ θαηαλάισζε νίλνπ) αλακέλεηαη λα δηαδξακαηίζεη θαηαιπηηθφ ξφιν ζην εκπφξην ηνπ νίλνπ σο ρψξα εηζαγσγέαο. Ζ Διιάδα δηαζέηεη αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηα έλαληη ησλ άιισλ ρψξσλ φπσο α) ζχζηαζε εδάθνπο (ηδαληθή γηα θξαζηά πνηφηεηαο), β) θιίκα κεζνγεηαθφ (πνπ ζεσξείηαη απφ ηα θαιχηεξα γηα παξαγσγή νίλνπ), γ) κεγάιε γελεηηθή πνηθηινκνξθία ακπειψλσλ (ε νπνία ήηαλ πξντφλ ηεο εμέιημεο πνπ γλψξηζε ην ζηαθχιη ζηε ρψξα καο εμαηηίαο ηνπ φηη θαιιηεξγείηαη ρηιηάδεο ρξφληα) παξάδνζε ζηε δεκηνπξγία νίλσλ θ.α. Σα παξαπάλσ φκσο πιενλεθηήκαηα ηεο ρψξαο δελ αμηνπνηνχληαη πιήξσο θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ειιηπή πξνψζεζε ησλ ειιεληθψλ νίλσλ ζηηο δηεζλείο αγνξέο θαη ηελ κε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο ζηνλ ηνκέα ηηο παξάγσγεο νίλσλ (ζε ζρέζε κε

12 άιιεο ρψξεο π.ρ. Γαιιία) έρνπλ σο απνηέιεζκα ε ρψξα καο φρη κφλν λα κελ έρεη ηε ζέζε πνπ ηηο αξκφδεη ζηηο δηεζλείο αγνξέο αιιά λα πεξηνξίδεη θαη ηηο εμαγσγέο ηεο (απφ επξψ ην 2000 ζε επξψ ην 2010 πεγή ΔΤΔ) ιφγσ ηηο πίεζεο πνπ δέρεηαη απφ ηηο αληαγσλίζηξηεο ρψξεο ζηνλ ηνκέα ηεο παξάγσγεο θαη ην εκπφξην ηνπ νίλνπ. Ο νίλνο δελ είλαη έλα απιφ γεσξγηθφ πξντφλ αιιά πθίζηαηαη κεηαπνίεζε (ε νπνία ζπκκεηέρεη ζηελ ηειηθή πνηφηεηα) πξνθεηκέλνπ λα θαηαλαισζεί απφ ην θνηλφ ζην νπνίν απεπζχλεηαη. ήκεξα ε αλάγθε α) γηα κηα βηψζηκε πνιηηηθή ζηνλ ηνκέα ηνπ νίλνπ, β) ε εηζαγσγή λέαο ηερλνινγίαο (ζηα νηλνπνηεία), γ) ε δεκηνπξγία δηθηχσλ πξνψζεζεο ησλ πξντφλησλ, δ) ε γλσζηνπνίεζε ησλ πνηνηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ζην δηεζλείο θαηαλαισηηθφ θνηλφ, ε) ε ζηφρεπζε ζε ζπγθεθξηκέλεο αγνξέο ζηφρνπο (πρ Γεξκαλία-Κίλα) πνπ παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξσλ θαη ζη) ε δηαθνξνπνίεζε ηνπ πξντφληνο (πρ βηνινγηθά θξαζηά απφ ειιεληθέο πνηθηιίεο) γηα πξνζέγγηζε ζπγθεθξηκέλνπ θαηαλαισηηθνχ θνηλνχ (πςειψλ εηζνδεκάησλ) είλαη πην έθδειεο απφ πφηε πξνθεηκέλνπ λα έρνπκε ηελ επηζπκεηή αλάπηπμε ζηνλ ηνκέα ηεο παξάγσγεο θαη εκπνξίαο ηνπ νίλνπ.

13 ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ ΣΖ ΜΔΛΔΣΖ Ζ παξνχζα εξγαζία πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ κεηαπηπρηαθνχ πξνγξάκκαηνο ηεο Αγξνηηθήο Οηθνλνκίαο ηεο Γεσπνληθήο ρνιήο ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο θαη απνηειεί κηα πξνζπάζεηα γηα ηελ εθηίκεζε θαη εξκελεία ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο πνπ παξνπζηάδνπλ νη Διιεληθέο εμαγσγέο νίλνπ ζε ζρέζε κε ηηο αληαγσλίζηξηεο ρψξεο. Ζ εθηίκεζε εζηηάδεηαη ζηε ρξνληθή πεξίνδν , εμαηηίαο ηνπ φηη είλαη ε ηειεπηαία πνπ έρνπκε ηε δπλαηφηεηα λα εμεηάζνπκε αθνχ ηα δηαζέζηκα ζηνηρεία γηα ηελ επεμεξγαζία θαιχπηνπλ κέρξη θαη ην Ζ γλψζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ζε ζπλδπαζκφ κε ηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα πνπ παξνπζηάδεη ν ηνκέαο ηεο παξαγσγήο θαη εκπνξίνπ νίλνπ ζηελ Διιάδα κπνξεί λα καο δψζεη ηε δπλαηφηεηα γηα επηινγή ησλ θαιχηεξσλ δπλαηφλ απνθάζεσλ γηα ηελ αχμεζε ησλ εμαγσγψλ θαη ηε βειηίσζε ηεο ζέζεο ηεο ρψξαο καο ζην παγθφζκην εκπφξην νίλνπ, κε ζεηηθά απνηειέζκαηα γηα ηε βειηίσζε ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ησλ αλζξψπσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ παξαπάλσ ηνκέα. Οη επηκέξνπο ζηφρνη ηεο εξγαζίαο είλαη 1) Ζ δηαρξνληθή εμέιημε πνπ παξνπζηάδεη ε παξαγσγή ηνπ νίλνπ ζηελ Διιάδα ζε ζρέζε κε ηηο αληαγσλίζηξηεο ρψξεο 2) Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ε αλάπηπμε ησλ αληαγσληζηξηψλ ρψξσλ επεξέαζαλ ηελ ειιεληθή παξαγσγή θαη ην εκπφξην νίλνπ 3) Σν ζεζκηθφ πιαίζην πνπ νθείιεη λα αθνινπζήζεη ε Διιάδα σο κέινο ηεο Δ.Δ θαη ηνπ W.T.O (παιηφηεξα ηεο GATT) θαζψο θαη νη δπλαηφηεηεο πνπ δίλνληαη γηα αλάπηπμε ησλ ειιεληθψλ εμαγσγψλ νίλνπ κέζα απφ ηνπο παξαπάλσ νξγαληζκνχο. 4) Ζ αλάιπζε θαη εθηίκεζε δεηθηψλ (αλαγλσξηζκέλσλ απφ ηελ δηεζλή βηβιηνγξαθία γηα ηελ αμηνπηζηία θαη ηελ εγθπξφηεηα ηνπο) πξνθεηκέλνπ λα νδεγεζνχκε ζε αζθαιή ζπκπεξάζκαηα γηα ηελ πνξεία ησλ ειιεληθψλ εμαγσγψλ νίλνπ θαη ηε κνξθή πνπ εκθαλίδεη ην εμαγσγηθφ εκπφξην.

14 5) Ζ εκθάληζε ησλ αγνξψλ πνπ έρνπλ ζεκαληηθή βαξχηεηα γηα ηηο Διιεληθέο εμαγσγέο θαη ηξφπνη πεξαηηέξσ δηείζδπζεο.

15 ΓΗΑΡΘΡΧΖ ΣΖ ΜΔΛΔΣΖ ην πξψην θεθαιαίν παξνπζηάδνληαη γεληθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ αθνξνχλ ηελ νηλνπνίεζε θαη ηελ παξαγσγή ζηαθπιηψλ. Δπίζεο γίλεηαη αλαθνξά ζηηο δηάθνξεο πνηθηιίεο ακπειηνχ θαη ηηο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ ππάξρνπλ ζηηο ρψξεο πνπ κειεηάκε. Αθφκα γίλεηαη εθηελήο αλαθνξά γηα ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζρεηηθά κε ηνλ νίλν ζηελ Διιάδα φπσο θαιιηεξγνχκελεο εθηάζεηο, παξαγσγή, εηζαγσγέο, εμαγσγέο θαη θαηαλάισζε. Σέινο γίλεηαη αλαθνξά ζηε βηνινγηθή θαιιηέξγεηα ζηαθπιηψλ θαη ζηε βηνινγηθή νηλνπνίεζε ηεο Διιάδαο. ην δεχηεξν θεθάιαην αλαθέξεηαη ε νηλνινγηθή πνιηηηθή πνπ αθνινχζεζε ε Δπξψπε απφ ην 1958 έσο θαη ζήκεξα κε έκθαζε ζηε λνκνζεζία πνπ ηζρχεη ηελ ηξέρνπζα ρξνληθή πεξίνδν θαη επεξεάδεη ηε ρψξα καο. Σέινο γίλεηαη κηα αλαθνξά ζηηο κειινληηθέο ηάζεηο πνπ αλακέλεηαη λα ηζρχζνπλ ζηελ αλαζεψξεζε ηεο ΚΑΠ ην 2013, νζνλ αθνξά ηνλ ηνκέα ηνπ νίλνπ. ην ηξίην θεθάιαην θεθαιαίν γίλεηαη αλαθνξά ζε γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ. Αθφκα αλαθέξνληαη νη δεζκεχζεηο-ππνρξεψζεηο πνπ πξέπεη λα ηεξεί ε ρψξα καο σο κέινο ηνπ παξαπάλσ νξγαληζκνχ, φπσο θαη ζηνλ W.T.O πνπ είλαη ε εμέιημε ηεο GATT. ην ηέηαξην θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ έρνπλ νη αληαγσλίζηξηεο ρψξεο ηεο Διιάδαο (παξαδνζηαθέο θαη αλαπηπζζφκελεο δπλάκεηο). Σα ραξαθηεξηζηηθά αθνξνχλ ηελ παξαγσγή θαη ην εκπφξην νίλνπ απφ ηηο παξαπάλσ ρψξεο, πην ζπγθεθξηκέλα αλαθεξφκαζηε ζε ζηνηρεία παξαγσγήο, θαηαλάισζεο, εμαγσγψλ θαη ησλ εηζαγσγψλ. ην πέκπην θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηηο αγνξέο-ζηφρνπο ησλ Διιεληθψλ εμαγσγψλ νίλνπ πνπ αζρνιείηαη ε παξνχζα εξγαζία (Γεξκαλία θαη Κίλα). ηε πεξίπησζε ηεο Γεξκαλίαο γίλεηαη κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηα δίθηπα θαη ηνπο ηφπνπο πψιεζεο νίλνπ, ελψ ζηε Κίλα αλαθέξεηαη ε δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζεζεί πξνθεηκέλνπ λα γίλεη εηζαγσγή νίλνπ ζηε ρψξα ε νπνία είλαη δηαθνξεηηθή απφ ηε Γεξκαλία εμαηηίαο ηνπ φηη ε κηα (Γεξκαλία) αλήθεη ζηελ Δ.Δ ελψ ε άιιε φρη (Κίλα). Αθφκε γίλεηαη αλαθνξά ζηηο εηζαγσγέο θαη ηελ θαηαλάισζε νίλνπ πνπ παξνπζηάδνπλ νη δπν ρψξεο σο πξνο ηνλ νίλν ζε ζρέζε κε άιια αιθννινχρα πνηά.

16 ην έθην θαη έβδνκν θεθάιαην αλαθέξνπκε ηελ κεζνδνινγία πνπ επηιέρηεθε γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία θαζψο θαη ηελ εθηίκεζε θαη εξκελεία ησλ δεηθηψλ. Οη δείθηεο επηιέρζεθαλ απφ ηε δηεζλή βηβιηνγξαθία κε θξηηήξην ηελ εγθπξφηεηα, αμηνπηζηία, ηα δεδνκέλα πνπ είρακε ζηε δηάζεζε καο θαη ηελ θαιχηεξε δπλαηή εμππεξέηεζε ηνπ ζέκαηνο πνπ επηιέμακε λα αζρνιεζνχκε. ην φγδνν θεθάιαην αλαθέξνπκε ηα ζπκπεξάζκαηα ηηο πξνηάζεηο θαη ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ παξνχζα έξεπλα. ην ηέινο ηεο εξγαζίαο παξαηίζεηαη παξάξηεκα κε ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεηθηψλ. ε φιε ηελ εξγαζία ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηαηηζηηθά ζηνηρεία απφ δηάθνξεο βάζεηο δεδνκέλσλ αλαγλσξηζκέλεο αμηνπηζηίαο. ην θνκκάηη ηεο επεμεξγαζίαο ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηνηρεία κφλν απφ ην fao.stat ιφγσ ηεο αμηνπηζηίαο, ηεο πιεξφηεηαο, ηεο εγθπξφηεηαο θαη ηελ απνθπγή ιαζψλ-παξεθιίζεσλ πνπ ζα πξνέθππηε απφ ηε ρξεζηκνπνίεζε ζηνηρείσλ απφ δηαθνξεηηθέο βάζεηο δεδνκέλσλ.

17 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΚΑΗ ΓΗΑΚΡΗΔΗ ΟΗΝΧΝ ΠΟΗΚΗΛΗΔ ΣΑΦΤΛΗΟΤ ΟΗΝΟΠΟΗΖΖ ΠΟΤ ΚΑΛΛΗΔΡΓΟΤΝΣΑΗ ΠΑΓΚΟΜΗΧ 1.1 Ηζηνξηθή Αλαδξνκή Σν θξαζί απνηειεί αλαπφζπαζην ζηνηρείν ηεο πνιηηηζκηθήο παξάδνζεο ησλ Διιήλσλ. Οη παξαδφζεηο θαη νη γηνξηέο είλαη ζπλδεδεκέλεο κε ηνλ νίλν. Απφ αξραηνηάησλ ρξφλσλ ε ακπεινπξγία θαη ε νηλνπνηία γλψξηζαλ κεγάιε αλάπηπμε ζηε ρψξα καο πνπ νθείιεηαη ελ κέξεη ζην επλντθφ ηεο θιίκα θαη ζηε γεσκνξθνινγία ηεο θαη ελ κέξεη ζηε ζχλδεζε ηνπ θξαζηνχ κε ηα πνιπάξηζκα θαη πνηθίια έζηκα θαη ήζε ησλ Διιήλσλ. Αλαθνξέο γηα ην θξαζί έρνπκε ζε πνιιά αξραία θείκελα θαη απφ πνιινχο αξραίνπο ζπγγξαθείο νη νπνίνη κίιεζαλ γηα ηνλ νίλν, αλάκεζα ζε απηνχο ήηαλ: Α) Γεκφθξηηνο πνπ έδεζε ην πΥ Β) Πιίληνο θπζηνγξάθνο νπνίνο έδεζε ην 23-79κΥ,έγξαςε αξθεηά γηα ηελ άκπειν θαη ηνλ νίλν, ζπγθεθξηκέλα γλψξηδε: -50 είδε επγελψλ νίλσλ -38 έηεξα είδε -7είδε αικχξσλ νίλσλ -18είδε γιπθψλ νίλσλ

18 -3 είδε θαηψηεξσλ νίλσλ -66 είδε νίλσλ ηερληηψλ Δπίζεο αλαθέξεη βξαζηνχο νίλνπο θαη νίλνπο απφ μεξά ζηαθχιηα. Γ) Ο Αξηζηνθάλεο (450πΥ) παξαβάιιεη ηνπο νίλνπο ηεο Θάζνπ ζαλ Νέθηαξ ησλ ζεψλ. Οη αξραίνη πάλσ ζηνπο ακθνξείο πνπ πεξηείραλ νίλνπο έγξαθαλ ην φλνκα ηνπ Απηνθξάηνξα πνπ επί Βαζηιείαο ηνπ νπνίνπ είρε ζπγθνκηζζεί ν νίλνο. Γ) Ο Ζξφδνηνο (484 π. Υ.) αλαθέξεη γηα ηνλ Κιενκέλε βαζηιηά ησλ Μαθεδφλσλ φηαλ ζέιεζε λα πηεη «νίλσλ θαζαξφ» θαηειήθζε απφ έλα είδνο καλίαο. Δ) Ο κεξνο αλαθέξεη νίλν ν νπνίνο κπνξνχζε λα αλακηρζεί κε εηθνζαπιάζηα πνζφηεηα λεξνχ. η) Ο Λπθνχξγνο έθεξε σο αλεπηζχκεην παξάδεηγκα γηα ηνπο Έιιελεο ηνπο κεζπζκέλνπο δνχινπο. Ε) Ο βαζηιηάο νινκψλ ( π.υ) απέδηδε ζηνλ νίλν ηε δχλακε ηεο ηζρπξνπνίεζεο ηεο δηάλνηαο. Ζ) Ο Αηζρχινο (525 π.υ) έςαιε ηηο αξεηέο ηνπ νίλνπ. Θ) Ο θηιφζνθνο Πιάησλαο απαγφξεςε ηελ θαηαλάισζε θξαζηνχ ζε φζνπο είραλ ειηθία κηθξφηεξε ησλ 22 εηψλ. Η) Ο Αξηζηνηέιεο θαηά ηνλ 4 Ο αηψλα π.υ είπε φηη νη νίλνη ηεο Αξθαδίαο απνμεξαίλνληαη ζηνπο αζθνχο, θαη πξέπεη λα δηαιχνληαη ζην λεξφ πξνθεηκέλνπ λα είλαη πφζηκνη, επίζεο απαγφξεπε ηελ θαηαλάισζε νίλνπ ζηνπο λένπο. Κ) Ο βνηαλνιφγνο Γηνζθνπξίδεο θαηά ηνλ 1 Ο αηψλα έιεγε φηη ην 7 Ο έηνο είλαη ε ειηθία θαηά ηελ νπνία πξέπεη λα πίλνληαη γιπθνί νίλνη. Τπάξρνπλ πνιιέο αλαθνξέο φηη νη αξραίνη Έιιελεο έπηλαλ ην θξαζί αλακηγλχνληαο ην κε λεξφ ζε αλαινγία ζπλήζσο 1:3 (έλα κέξνο νίλνπ πξνο ηξία κέξε λεξνχ). Εικόνα 1.1

19 Ζ ιέμε θξαζί ππνδειψλεη αθξηβψο ηνλ αλακηγκέλν κε λεξφ νίλν, ελψ άθξαηνο ιεγφηαλ ν αλφζεπηνο νίλνο. Γηέζεηαλ εηδηθά ζθεχε ηφζν γηα ηελ αλάκημε (θξαηήξεο) φζν θαη γηα ηελ ςχμε ηνπ. Ζ πφζε θξαζηνχ πνπ δελ είρε αλακηρζεί κε λεξφ ζεσξείην βαξβαξφηεηα θαη ζπλεζηδφηαλ κφλν απφ αξξψζηνπο ή θαηά ηελ δηάξθεηα ηαμηδηψλ σο ηνλσηηθφ. Γηαδεδνκέλε ήηαλ αθφκε θαη ε θαηαλάισζε θξαζηνχ κε κέιη θαζψο θαη ε ρξήζε κπξσδηθψλ. Ζ πξνζζήθε άςηλζνπ ζην θξαζί ήηαλ επίζεο γλσζηή κέζνδνο (απνδίδεηαη ζηνλ Ηππνθξάηε θαη αλαθέξεηαη σο «Ηππνθξάηεηνο νίλνο» φπσο θαη ε πξνζζήθε ξεηίλεο). (Θ Σξηήκεξν εξγαζίαο Αδξηαλήο Γξάκαο, Σέρλε θαη Σερληθή ζηα Ακπέιηα θαη ηνπο Οηλεψλεο ηεο Βνξ. Διιάδνο, 2002) Ζ αξραηφηεξε γξαπηή καξηπξία γηα ηελ κεηαθνξά θξαζηνχ απφ ηελ ζάιαζζα δίλεηαη ζηνλ κεξν. ηελ έλαηε ξαςσδία ηεο Ηιηάδαο (ζη.71-72), ν Νέζησξαο ζπκίδεη ζηνλ Αγακέκλνλα πσο ηα θαξάβηα είλαη γεκάηα θξαζί πνπ κεηαθέξνπλ θάζε κέξα απφ ηε Θξάθε ηα πινία ησλ Αραηψλ, δηαζρίδνληαο ην πέιαγνο απφ απηνχο ηνπο ζηίρνπο θαη πνιινχο άιινπο δηαπηζηψλνπκε ηελ χπαξμε ελφο εληαηηθνχ εκπνξίνπ θξαζηνχ ηνλ 8 Ο αηψλα π.υ κεηαμχ Θξάθεο, Λήκλνπ θαη Σξνίαο. Σνλ 5 Ο αηψλα π.υ. ε άλζεζε ηεο Αζελατθήο εγεκνλίαο δεκηνπξγεί κηα έληνλε εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα ζην Αηγαίν πνπ απιψλεηαη κέρξη ηνλ Δχμεηλν Πφλην θαη ηνλ Γνχλαβε. Οη ακπεινπξγνί θαη νη νηλνπνηνί ησλ παξαιίσλ ηεο Θξάθεο, ηεο Θάζνπ θαη ησλ άιισλ γεηηνληθψλ λεζηψλ επσθεινχληαη απηήο ηεο εκπνξηθήο θίλεζεο γηα λα αλαπηχμνπλ ηελ παξαγσγή ηνπ θξαζηνχ θαη ηελ εμαγσγή ηνπ. Πξάγκαηη ην βφξεην Αηγαίν ζηα θιαζηθά ρξφληα θεκίδεηαη γηα ηελ πςειή πνηφηεηα ησλ θξαζηψλ ηνπ, κε απνηέιεζκα λα θξαηάεη ην κνλνπψιην ηνπ πνιπηεινχο νίλνπ ζηνλ αξραίν θφζκν. Ζ Κξήηε ινηπφλ, ξσκατθή επαξρία απφ ην 67 π.υ., αλαπηχζζεη ηελ θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ θαη ε ρξπζή πεξίνδνο ηνπ θξαζηνχ ηεο ηνπνζεηείηαη κεηαμχ ηνπ 1 νπ θαη ηνπ 3 νπ αηψλα κυ. Οη πξφζθαηεο έξεπλεο ζην λεζί έθεξαλ ζην θσο γχξσ ζηα 15 εξγαζηήξηα παξαγσγήο ακθνξέσλ θξαζηνχ, ησλ νπνίσλ ε κειέηε καο επηηξέπεη λα ζθηαγξαθήζνπκε θαη ηηο δψλεο εμαγσγήο ηνπ. Κξεηηθνί ακθνξείο έρνπλ βξεζεί κέρξη ζηηγκήο ζηε Λπψλ θαη ζε λαπάγηα ηεο Νφηηαο Γαιιίαο, ζηε Βηληφληζζα ηεο Διβεηίαο, ζε δεθάδεο ηηαιηθέο πφιεηο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ νη πην ζεκαληηθέο είλαη ε Πνκπεία θαη ε ζηηα, ιηκάλη ηεο Ρψκεο.(Σα Διιεληθά Κξαζηά, Lambert M, 1993) Ζ άκπεινο θαη ν νίλνο δελ επεξέαζαλ κφλν ηνλ πνιηηηζκφ ησλ ιαψλ πνπ ηελ θαιιηεξγνχζαλ αιιά ζπλέβαιε θαη ζηνλ θαζνξηζκφ ηεο κνξθήο ηεο θνηλσλίαο δηακέζνπ ησλ αηψλσλ. Ζ άκπεινο είλαη θαη εμνρήλ επνηθηζηηθφ θπηφ, πνπ αλάγθαζε

20 ηνλ άλζξσπν λα πξνζεισζεί ζηε γε θαη λα ζηακαηήζεη ηηο κεηαλαζηεχζεηο ηνπ, πεξλψληαο απφ ην λνκαδηζκφ ζηε δεκηνπξγία θαηνηθεκέλσλ θέληξσλ, απφ ην θπλήγη θαη ην ςάξεκα ζηελ πεξηζζφηεξν εμειηγκέλε θαιιηέξγεηα ηεο γεο. Έηζη ινηπφλ παξαηεξνχκε φηη φπνπ αλαπηχρζεθε ε θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ, ε δεκνγξαθηθή θακπχιε αθνινπζεί αλνδηθή πνξεία. Απηφο ν ηεξάζηηνο ρψξνο πνπ θαηαιακβάλεηαη απφ ηελ άκπειν θαη ηνλ νίλν ζηηο δηάθνξεο πιεπξέο ηεο αλζξψπηλεο θνηλσλίαο ησλ κεζνγεηαθψλ ιαψλ, έρεη ζρέζε κε κία εμίζνπ κεγάιε επίπησζε ηεο ακπεινπξγίαο θαη νηλνπαξαγσγήο ζηελ νηθνλνκία θαη ζηελ πνιηηηθή. Πεξηζζφηεξν απφ δχν ρηιηάδεο ρξφληα ε ζπνπδαηφηεηα ηεο ακπεινπξγίαο θαη ηεο νηλνπαξαγσγήο ππήξμε ηέηνηα πνπ απαηηνχζε ζρνιαζηηθέο ξπζκίζεηο ηεο παξαγσγήο θαη ηνπ εκπνξίνπ ηνπ νίλνπ, απζηεξφηαηεο δηαηάμεηο ελαληίνλ ηεο απάηεο, κέηξα πεξηνξηζκνχ ηεο ακπεινθαιιηέξγεηαο ζε πεξηφδνπο ζνβαξψλ θξίζεσλ πνπ νθείινληαη ζε πιενλάζκαηα, θαλνληζκνχο αγνξάο, ελψ ν νίλνο ήηαλ άζβεζηε θαη αλαληηθαηάζηαηε πεγή θφξνπ. Μπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ: ν ξσκατθφο λφκνο ησλ ΥΗΗ πηλάθσλ, ηνπ 450 πυ,ν νπνίνο πεξηιάκβαλε δηαηάμεηο γηα ην θιάδεκα, ην δηάηαγκα ηνπ Γνκηηηαλνχ ηνπ 92 κυ ην νπνίν δέζκεπε ηελ θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ (θαη αλαθιήζεθε απφ ηνλ Πξφβν κεηά δπν αηψλεο), νη κεηαξξπζκίζεηο ηνπ Γηνθιεηηαλνχ, νη νπνίεο ζπλέδεαλ ηνπο αγξνηνεξγάηεο κε ηε γε, ην δηάηαγκα ηνπ Ρνηαξίνπ ηνπ 643 κυ,ην θείκελν λφκνπ de Villis ηνπ Καξινκάγλνπ γχξσ ζην 800 κυ, ην νπνίν πξνψζεζε εθ λένπ ηελ θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ, θαη πνιιέο αθφκα καξηπξίεο θάζε επνρήο ζε ζρέζε κε ηνπο θφξνπο πνπ ζπλδεφηαλ κε ηνλ νίλν. πνπ ππήξρε άκπεινο, αλεπηχρζε ην εκπφξην νίλνπ. Ήδε 1500 ρξφληα π.υ. νη Φνίληθεο δηέζρηδαλ ηελ Μεζφγεην κεηαθέξνληαο κε ηα πινία ηνπο ηνλ νίλν πνπ παξαγφηαλ ζηελ Διιάδα, ζηελ Ηηαιία θαη ηελ Ηζπαλία. Μεηά ηνπο Φνίληθεο νη Έιιελεο πνπ αλαθάιπςαλ ηελ ηηαιηθή ρεξζφλεζν γχξν ζηνλ 8 ν π.υ. αηψλα ίδξπζαλ δηθέο ηνπο απνηθίεο θαη αθκάδνληα εκπνξηθά θέληξα ζηα νπνία ην εκπφξην ηνπ νίλνπ ήηαλ πξσηαγσληζηήο. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη ζηελ αξρή θαη γηα ρηιηεηεξίδεο, ζην εκπφξην ηνπ νίλνπ ν ξφινο ηνπ εκπφξνπ ήηαλ θαηαιπηηθφο, ζπλήζσο ήηαλ επηρεηξεκαηίαο θάηνηθνο ηεο πφιεο πνπ δηέζεηε εηδηθή ηερληθή, εκπνξηθή θαη νηθνλνκηθή νξγάλσζε ζε αληίζεζε κε ηνλ ακπεινπξγφ νηλνπνηφ πνπ δελ δηέζεηε ηα παξαπάλσ. Οη πξψηεο αμηφινγεο ελδείμεηο εκπνξηθήο νξγάλσζεο ησλ ακπεινπξγψλ νηλνπνηψλ (κεηά ηνλ 17 ν αηψλα) απνδίδεηαη ζε ζξεζθεπηηθά ηδξχκαηα ή ζε κεγάιεο ηδηνθηεζίεο επγελψλ. Ζ άκεζε παξνπζία ζηηο κεγάιεο αγνξέο νίλνπ ελφο θαηλνχξηνπ

21 ηχπν αγξνηηθνχ ππεχζπλνπ παξάγνληα δειαδή ε χπαξμε ζπιινγηθήο επηρείξεζεο ησλ ακπεινπξγψλ νηλνπνηψλ φπσο ε ζπλεηαηξηζηηθή απνζήθε πνπ νη ζπλεηαηξηζκέλνη παξαγσγνί δηαζέηνπλ ηα ζηαθχιηα ηνπο γηα βηνκεραληθή παξαζθεπή θαη δηαηήξεζε νίλνπ ζπλαληάηαη ζην ηέινο ηνπ 19 νπ αηψλα. Απφ ηελ αξραηφηεηα κέρξη ηνλ 20 ν αηψλα πάληνηε ε αλάπηπμε ηεο ακπεινπξγίαο θαη νηλνπαξαγσγήο εμειίρζεθε κε κηθξά βήκαηα. Ζ ακπεινθπηεία πέξαζε πεξηφδνπο κεγάιεο νηθνλνκηθήο χθεζεο. Απφ ηελ αξρή, κέρξη ηελ επνρή ηνπ δελίζ ηεο ξσκατθήο απηνθξαηνξίαο, ε άκπεινο απισλφηαλ ζηαδηαθά ζε φια ηα εδάθε ηεο Δπξψπεο θαη ηεο Μέζεο Αλαηνιήο. Ζ άλνδνο ηεο θαιιηέξγεηαο ηεο ακπέινπ ζηελ γεσξγία θαη ηελ νηθνλνκία ήηαλ ζπλάξηεζε ησλ ζπλεζεηψλ ησλ κεζνγεηαθψλ ιαψλ. Μεηά ηελ πηψζε ηεο απηνθξαηνξίαο ε ακπεινθαιιηέξγεηα φπσο θαη φιε ε γεσξγία, νδεγήζεθαλ ζε ηαρεία παξαθκή. Οη επηδξνκέο ησλ βαξβάξσλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ θαηάξξεπζε ηεο Ρψκεο νδήγεζαλ ηελ άκπειν ζην λαδίξ ηεο θαιιηέξγεηαο ηεο κε θπζηθφ επαθφινπζν θαη ηε κείσζε ηεο παξαγσγήο νίλνπ. Ηδηαίηεξε ζεκαζίαο εθείλε ηελ πεξίνδν ήηαλ ην έξγν πνπ επηηέιεζαλ κνλαζηηθά ηάγκαηα (Βελεδηθηίλσλ θαη πζηεξζηαλψλ) ηα νπνία ζπγθεληξσκέλα ζηα κνλαζηήξηα ηνπο πξνθπιαγκέλα απφ επηδξνκέο θξάηεζαλ δσληαλή γηα αηψλεο ηελ αγξνηηθή ηέρλε θαη ηδηαίηεξα ηελ παξαγσγή νίλνπ. Ζ αλαθάιπςε ηεο Ακεξηθήο ήηαλ κείδνλνο ζεκαζίαο γηα ηελ άκπειν αθνχ κε ηελ θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ εθεί ε κάζηηγα ηεο θπιινμήξαο, πνπ έθηαζε ζην ζεκείν λα θαηαζηξέςεη ηελ θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ ζηελ Δπξψπε θαηά ην ηέινο ηνπ 19 νπ αηψλα ληθήζεθε ράξε ζηε ζπκβνιή ηεο ακπεινθαιιηέξγεηαο ζηελ λέα ήπεηξν ηελ Ακεξηθή. Απφ ην παξαδνζηαθφ πεξηβάιινλ ηεο ακπέινπ πνπ ήηαλ ε κεζφγεηνο, ε άκπεινο θαιιηεξγήζεθε ζηγά ζηγά θαη ζε άιιεο πεξηνρέο ηεο γεο ιφγσ ηεο ηθαλφηεηαο πξνζαξκνγήο ηεο γηα απηφ θαη επδνθίκεζε ζε πεξηνρέο ηεο γεο, απφ ηελ Υηιή κέρξη ηελ Καιηθφξληα, απφ ηελ Νφηηα Αθξηθή κέρξη ηελ Απζηξαιία, απφ ηε Βξαδηιία κέρξη ηελ Βφξεην Αθξηθή, απφ ηελ Νέα Εειαλδία κέρξη ηνλ Καλαδά θαη ην Μεμηθφ. ήκεξα κε ηελ κεηαπνίεζε θαη ηε ζπζθεπαζία δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα δηαηεξεζνχλ θαη λα θζάζνπλ ζε άξηζηε θαηάζηαζε ηα κεηαπνηεκέλα αγξνηηθά πξντφληα, φπσο ην θξαζί ζε φια ηα κήθε θαη ηα πιάηε ηνπ πιαλήηε. Σα κέζα κεηαθνξάο φπσο αεξνπιάλα, ηξέλα, ππεξζχγρξνλα πινία θαη νρήκαηα πνπ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα κεηαθέξνπλ κεγάιεο πνζφηεηεο πξντφλησλ βνεζνχλ ζην δίθηπν δηαλνκήο κε αζθάιεηα θαη ρακειφηεξν θφζηνο. Ζ πξνψζεζε γίλεηαη κέζσ

22 δηαθήκηζεο θαη ππάξρεη δπλαηφηεηα ελεκέξσζεο ησλ θαηαλαισηψλ γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ηχπν θξαζηνχ ζε νπνηνδήπνηε κέξνο ηνπ θφζκνπ κέζσ εθεκεξίδσλ, πεξηνδηθψλ, ηειεφξαζεο, δηαδηθηχνπ. Οη κεηαβνιέο πνπ έγηλαλ ηα ηειεπηαία ρξφληα ζε φιν ηνλ θχθιν ηεο παξαγσγήο ήηαλ επφκελν λα επεξεάζνπλ ην ζχζηεκα αληαιιαγήο θαη σο εθ ηνχηνπ ηνπο θψδηθεο πνπ ην ππαγνξεχνπλ, νη νπνίνη πξνζαξκφζηεθαλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο. Ζ παγθφζκηα παξαγσγή νίλνπ πέξα απφ ην φηη αληηπξνζσπεχεη κηα αλαληηθαηάζηαηε πεγή εηζνδήκαηνο γηα ηε γεσξγία ησλ κεγαιχηεξσλ ακπεινπξγηθψλ ρσξψλ, απνηειεί επίζεο αληηθείκελν κηαο ζεκαληηθήο εκπνξηθήο θαη βηνκεραληθήο δξαζηεξηφηεηαο. Σν δηεζλέο εκπφξην απνηειεί κηα ζεκαληηθή πιεπξά ηεο ακπειν-νηληθήο νηθνλνκίαο. Πξαγκαηηθά, φζν θαη λα πξνζπαζεί θάζε νηλνπαξαγσγφο ρψξα λα πξνζηαηέςεη ηελ δηθή ηεο ακπεινπξγία απφ ηνλ αληαγσληζκφ ησλ μέλσλ νίλσλ θαη φζν θαη αλ νη δηάθνξνη ιανί ηείλνπλ απζφξκεηα λα επλνήζνπλ ηελ θαηαλάισζε ησλ δηθψλ ηνπο νίλσλ, νη πνζφηεηεο νίλνπ πνπ εμάγνληαη (ή εηζάγνληαη αληίζηνηρα) απφ δηάθνξεο ρψξεο είλαη ζεκαληηθφ θνκκάηη ηνπ δηεζλέο εκπνξίνπ ζηελ παξαγσγή νίλνπ. 1.2 ηαθύιη-καηαγωγή-καηάηαμε βάζεη Βνηαληθήο To ακπέιη, ην θπηφ απηφ ην ηφζν πινχζην ζε ηζηνξία, ζε πνιηηηζηηθέο παξαδφζεηο θαη ζε νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζεκαζία, είλαη έλα είδνο απηφρζνλνπ θπηνχ ηνπ γεσγξαθηθνχ ρψξνπ ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο. ζν θαη αλ ππάξρνπλ ελδείμεηο χπαξμεο ηνπ είδνπο Vitis θαηά ηελ ηξηηνγελή πεξίνδν (Πιεηφθαηλν: 10-1 εθαηνκκχξηα ρξφληα π.υ.) θαζψο επίζεο θαη ζηε Μηθξά Αζία, ζηελ Αλαηνιηθή Δπξψπε θαη νχηε ιίγν νχηε πνιχ ζηελ Ακεξηθή, είλαη βέβαην φηη ε Vitis silvestris ππήξρε ζηελ απηνθπή ρισξίδα ζηελ Διιάδα, ζηελ Ηηαιία, ζηε Γαιιία, ζηε Γεξκαλία θαη ζηελ Ηζπαλία απφ ηελ αξρή ηεο ηεηαξηνγελνχο πεξηφδνπ (1-0,6 εθαηνκκχξηα ρξφληα π.υ.), ελψ αληίζεηα ε vitis vinifera (ην θαιιηεξγήζηκν ακπέιη) είλαη ζίγνπξα απνηέιεζκα θαιιηέξγεηαο θαηά ηελ επνρή ηνπ νξείραιθνπ ( π.υ) ζηελ Αίγππην θαη ζηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ Διιεληθά λεζηά απφ ηελ επνρή ηνπ ζηδήξνπ ( π.Υ.), ζηελ Ηηαιία θαη ζε άιιεο πεξηνρέο ηεο Δπξψπεο πνπ θαιιηεξγνχλ αθφκα θαη ζήκεξα ηελ άκπειν. Καη κε ηα ίρλε ηεο vitis vinifera εκθαλίδνληαη θαηά ηελ επνρή ηνπ νξείραιθνπ, θαη ηα ίρλε ηνπ θξαζηνχ, κε

23 κνξθή αγγείσλ θξαζηνχ (βαξέιηα, πήιηλα αγγεία, ακθνξείο, θαξάθεο, θχπειια, θιηηδάληα, θάιπθεο), πηεζηεξίσλ θαη νηλαπνζεθψλ. (Θ Σξηήκεξν εξγαζίαο Αδξηαλήο Γξάκαο, Σέρλε θαη Σερληθή ζηα Ακπέιηα θαη ηνπο Οηλεψλεο ηεο Βνξ. Διιάδνο, 2002) Σν ακπέιη αλήθεη ζηα ζπεξκαηφθπηα ηα νπνία απνηεινχλ ην ηειεπηαίν άζξνηζκα ηνπ θπηηθνχ βαζηιείνπ. Κχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπο είλαη φηη ζρεκαηίδνπλ πνιπθχηηαξεο δνκέο ηα ζπέξκαηα, αληί γηα ηα κνλνθχηηαξα ησλ ζπνξηφθπησλ. Σα ζπέξκαηα αλαπηχζζνληαη ζηελ σνζήθε κεηά ηε γνληκνπνίεζε. Σα ζπεξκαηφθπηα είλαη ηα πιένλ ηειεηφηεξα θπηά απφ άπνςε εμέιημεο. Υαξαθηεξίδνληαη απφ ηελ δηαθνξνπνίεζε ηνπο ζε θχιια, βιαζηφ θαη ξίδα θαη απφ ην έληνλν εθθπιηζκέλν γακεηφθπην ην νπνίν αλαπηχζζεηαη επί ηνπ ζπνξηφθπηνπ. Ζ ελαιιαγή γελεψλ πνπ ππάξρεη δελ είλαη εκθαλήο. (Μνξθνινγία θαη Αλαηνκία Φπηνχ, Γειεβφπνπινο., 1994) ηελ νκάδα αγγεηφζπεξκα πνπ ηα θπηά ηεο νκάδαο απηήο απαξηίδνπλ ην ηξίην ππνάζξνηζκα ησλ ζπεξκαηνθχησλ πνπ θέξεη ην φλνκα Magnoliophytina. Σα αγγεηφζπεξκα δηαθξίλνληαη ζε δχν θιάζεηο, ηα δηθφηπια θαη κνλνθφηπια. Ζ άκπεινο αλήθεη ζηελ θιάζε δηθφηπια ηα νπνία κε εμαίξεζε κεκνλσκέλεο πεξηπηψζεηο ραξαθηεξίδνληαη απφ ην γεγνλφο φηη πιεπξηθά ζην έκβξπν θέξνπλ δχν θνηπιεδφλεο γλψξηζκα πνπ δίλεη θαη ην φλνκα ζηα θπηά ηεο θιάζεο απηήο. Αθφκε, ε άκπεινο αλήθεη ζηελ ππνθιάζε Rosidae, ζηελ ηάμε Rhamnales θαη ζηελ νηθνγέλεηα Vitaceae πνπ απνηειείηαη θπξίσο απφ αλαξξηρψκελα θπηά, πνπ θέξνπλ γηα ην ζθνπφ απηφ βιαζηνέιηθεο. Σα αξξελσζήιεα άλζε είλαη κηθξά, ππνπξάζηλα θαη αθηηλφκνξθα κε 4-5κεξείο θχθινπο θαη 2 θαξπφθπιια πνπ ζρεκαηίδνπλ θαξπφ ξάγα. Οη νηθνγέλεηα πεξηιακβάλεη πνιιά είδε ησλ ηξνπηθψλ θαη ππνηξνπηθψλ ρσξψλ, πνπ αλήθνπλ ζε ιίγα γέλε κε θπξηφηεξν απφ απηά ην γέλνο Vitis. Κπξηφηεξν είδνο είλαη ην Vitis Vinifera (άκπεινο ή νηλνθφξνο), πνπ ζήκεξα θαιιηεξγνχληαη πνιιέο πνηθηιίεο είηε γηα ηελ παξαγσγή θξαζηνχ είηε γηα επηηξαπέδηνπο ελδφδεκνπο θαξπνχο. Ζ άκπεινο είλαη θπηφ πνπ θαιιηεξγείηαη απφ αξραηνηάησλ ρξφλσλ θαη ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ ηζηνξία ηνπ αλζξψπνπ πάλσ ζηελ γε. Κξαζί είλαη ην πνηφ ην νπνίν πξνέξρεηαη απφ ηελ κεξηθή ή νιηθή αιθννιηθή δχκσζε λσπψλ ζηαθπιηψλ. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε δίλεη ηνλ παξαθάησ νξηζκφ: «Κξαζί θαιείηαη ην πξντφλ πνπ παξάγεηαη απνθιεηζηηθά κε αιθννιηθή δχκσζε νιηθή

24 ή κεξηθή λσπψλ ζηαθπιηψλ, ζπαζκέλσλ ή φρη, ή γιεχθνπο ζηαθπιηψλ». ( 20/12/2011) Οξίδεηαη δειαδή απφ ηνλ λφκν φηη ην ζηαθχιη είλαη ε πξψηε χιε ηεο νηλνβηνκεραλίαο. Σν ζηαθχιη πεξηιακβάλεη δχν μερσξηζηά κέξε; Σνπο θαξπνχο θαη ην μπιψδεο. Κάζε θαξπφο απνηειείηαη απφ ην θινηφ ή επηδεξκίδα, ηα θνπθνχηζηα ή ζπφξνπο θαη ηελ ζάξθα, νπζία εχζξαπζηε, ηεο νπνία ην ζηχςηκν δίλεη ην ρπκφ, ηνλ κνχζην. Ο κνχζηνο πνπ βγαίλεη απφ ην ζηαθχιη κε ειεχζεξε ξνή είλαη ζνιφο γηαηί πεξηέρεη ηδήκαηα πνπ απνηεινχληαη απφ θπηηαξίλε, πεθηηληθέο, πήμε ηνπ πξσηνπιάζκαηνο θαη απφ ππφινηπα θινηψλ. πσο θαη γηα φια ηα ηξφθηκα, έηζη θαη γηα ην θξαζί γηα λα παξαρζεί ηειηθφ πξντφλ θαιήο πνηφηεηαο, πξέπεη λα δηαζέηνπκε θαιή πξψηε χιε. Γηα ηνλ νηλνπνηφ, εθείλα πνπ έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία είλαη ε πεξηεθηηθφηεηα ζάθραξα θαη ζε νμέα. Σν ζάθραξν ην νπνίν απνηειεί θαη ηε βαζηθή ηξνθή ησλ δπκνκπθήησλ, ζα δψζεη ηελ επηζπκεηή αιθνφιε. Σα νμέα επεξεάδνπλ ηφζν ηελ πγηεηλή δηεμαγσγή κηαο δχκσζεο φζν θαη ηα νξγαλνιεπηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θξαζηνχ. εκαληηθή ζπνπδαηφηεηαο είλαη θαη ηα άιια ζπζηαηηθά γηαηί ρξεηάδνληαη γηα ηελ δχκσζε (αδσηνχρεο χιεο, θσζθνξηθά θαη άιια αλφξγαλα) θαη γηαηί ζπλεηζθέξνπλ ζηα νξγαλνιεπηηθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο ζην ρξψκα, ζηε γεχζε θαη ζηελ νζκή ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο. Ζ γλψζε ηεο ρεκηθήο ζχλζεζεο ηνπ κνχζηνπ επηηξέπεη θαη πξνβιέπεη ηελ παξαγσγή δηαθφξσλ ηχπσλ νίλσλ θαζψο θαη αλάκημεο γηα ηελ ηππνπνίεζε ηνπο. Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε θξαζηά πνηφηεηαο, ηα ζηαθχιηα πξέπεη λα έρνπλ θαηάιιειε ζχλζεζε θαη ραξαθηεξηζηηθά γηα ηνπο ηχπνπο ησλ θξαζηψλ πνπ επηζπκνχκε λα παξαζθεπάζνπκε. Δμαηηίαο απηνχ κεγάιε ζεκαζία έρεη ε ζχλζεζε ησλ ζηαθπιηψλ θαηά ην ζηάδην ηεο σξηκφηεηαο θαη ζπλεπψο ηεο ζπγθνκηδήο. Γεληθψο απφ ην ζχλνιν ελφο ηζακπηνχ ζηαθπιηνχ, ηα θνηζάληα (βφζηξπρεο) απνηεινχλ ην δχν κε έμη ηνηο εθαηφ. Ο κνχζηνο απνηειείηαη απφ 0 έσο 5% γηγαξηά, απφ 5-12% θινηνχο θαη απφ 80-90% ρπκφ. (Οηλνηερλία ε επηζηήκε ηνπ θξαζηνχ ζηελ πξάμε, Σζέηνπξαο Π, 2003) Ζ πνηθηιία ηεο ακπέινπ, ν ηξφπνο θαιιηέξγεηαο, νη θιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ θαηά ηελ ηξέρνπζα θαιιηεξγεηηθή πεξίνδν, ην γεληθφ κηθξνθιίκα ηεο πεξηνρήο, νη ζπλζήθεο γιεπθνπνίεζεο θαη νηλνπνίεζεο παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ

25 παξαζθεπή ελφο θαινχ θξαζηνχ. Βέβαηα θαη νξηζκέλα θπζηθνρεκηθά ραξαθηεξηζηηθά έρνπλ θαζνξηζηηθή ζεκαζία γηα ηνλ ηχπν ηνπ θξαζηνχ, φπσο ην ph, ε νμχηεηα, ν βαζκφο ησλ ζαθράξσλ θιπ. Ο ζπλδπαζκφο φισλ καο δίλεη ησλ ραξαθηήξα ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο. (Wine science Principles and Applications, Jackson Ron S, 1994) Ζ απφδνζε ησλ ζηαθπιηψλ ζε ρπκφ, θαη θαηά ζπλέπεηα ζε κνχζην εμαξηάηαη απφ δηάθνξνπο παξάγνληεο φπσο: Α) ηελ πνηθηιία ησλ ζηαθπιηψλ Β) ην ζηάδην ηεο σξίκαλζεο ηνπο Γ) ηελ θχζε ηνπ εδάθνπο ζην νπνίν είλαη θπηεκέλε ε άκπεινο Γ) ηελ θαηάζηαζε θαη ην κέγεζνο ησλ ξνγψλ Δ) ηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ θπξίσο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο σξίκαλζεο θαη ηνπ ηξπγεηνχ η) ηνλ ηξφπν θαηεξγαζίαο ησλ ζηαθπιηψλ θαη ηελ εμαγσγή ηνπ ρπκνχ Σα ζηάδηα αλάπηπμεο ηνπ ζηαθπιηνχ δηαθξίλνληαη σο εμήο: Α) ζηάδην ηεο αχμεζεο ηνπ ζηαθπιηνχ κεηά ηελ θαξπφδεζε Β) γπάιηζκα ή πεξθαζκφο Γ) σξίκαλζε ηνπ ζηαθπιηνχ (Wine science Principles and Applications, Jackson Ron S, 1994) Μεηά ηελ θαξπφδεζε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ θαινθαηξηνχ κε ηηο θαηάιιειεο ζεξκνθξαζίεο νινθιεξψλεηαη ε θαλνληθή αλάπηπμε ηνπ ζηαθπιηνχ. ε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο θαη ρσξίο ειηνθάλεηα ε αλάπηπμε επηβξαδχλεηαη, επεηδή δελ γίλεηαη θαλνληθή αθνκνίσζε. Οη ρακειέο ζεξκνθξαζίεο θαη νη βξνρέο νςηκίδνπλ ηελ παξαγσγή. Αληίζεηα ν θαχζσλαο δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα ζην ακπέιη, γηαηί ην θπηφ παζαίλεη απνπιεμία. ε απηή ηελ πεξίνδν ε γεχζε ηνπ ζηαθπιηνχ είλαη εληειψο μηλή ιφγσ ηεο κεγάιεο πνζφηεηαο ησλ νξγαληθψλ νμέσλ πνπ πεξηέρεη. Ζ ηζνξξνπεκέλε ζξέςε απηή ηελ πεξίνδν επεξεάδεη ην κέγεζνο, ηελ πνηφηεηα θαη ηα άιια ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζηαθπιηνχ. Σν γπάιηζκα ή πεξθαζκφο ηνπ

26 ζηαθπιηνχ είλαη ην πην ραξαθηεξηζηηθφ ζηάδην ηεο αλάπηπμεο ηνπ. ην ζηάδην απηφ νη ξάγεο απμάλνληαη κέρξη ην δηπιάζην πεξίπνπ, αιιάδνπλ ρξψκα θαη γίλνληαη κεηαβνιέο ζηα ζάθραξα, ηηο ρξσζηηθέο θαη ζε άιια ραξαθηεξηζηηθά πνπ καο δίλνπλ ηελ γεχζε, ην άξσκα θαη ηηο μερσξηζηέο ηδηφηεηεο ηεο θάζε πνηθηιίαο. Σν ζηάδην ηεο σξίκαλζεο ηνπ ζηαθπιηνχ είλαη ην ηέινο ηνπ εηήζηνπ θχθινπ δσήο ηνπ ακπειηνχ. Ζ σξίκαλζε αξρίδεη ακέζσο κεηά ην ζηάδην ηνπ γπαιίζκαηνο θαη δηαθξίλεηαη ζε θπζηνινγηθή θαη ζε βηνκεραληθή σξίκαλζε. Βηνκεραληθή σξίκαλζε είλαη ε ζηηγκή θαηά ηελ νπνία ε πνζφηεηα ησλ ζαθράξσλ ζην ρπκφ θηάλεη έλα κέγηζην θαη ζηακαηάεη ε αχμεζε ηνπο γηα κεξηθέο κέξεο, ελψ ηα νμέα, ηα αξσκαηηθά θαη ηα θαηλνιηθά ζπζηαηηθά ηνπ ζηαθπιηνχ βξίζθνληαη ζε επηζπκεηά επίπεδα. (Handbook of enology volume 2 the chemistry of wine stabilization and treatmeants, P.Ribereau- Gayon-Y. Glones-A. Maujean-D. Dubourdien, 2003) Φπζηνινγηθή σξίκαλζε είλαη ε ζηηγκή θαηά ηελ νπνία ηα θνπθνχηζηα είλαη ψξηκα θαη ηθαλά, θάησ απφ νξηζκέλεο ζπλζήθεο πγξαζίαο θαη ζεξκνθξαζίαο, λα βιαζηήζνπλ θαη λα δψζνπλ λέα θπηά. Ζ θπζηνινγηθή σξίκαλζε πξνεγείηαη ηεο βηνκεραληθήο ζηηο φςηκεο πνηθηιίεο, ελψ ζηηο πξψηκεο πνηθηιίεο είλαη ζπλήζσο νςηκφηεξε.

27 1.3 Σύπνη θξαζηνύ Γηάθξηζε νίλωλ βάζεη ρξώκαηνο Σν ρξψκα ηνπ θξαζηνχ εμαξηάηαη απφ ηελ πνηθηιία ηνπ ζηαθπιηνχ νηλνπνίεζεο. Οηλνπνίεζε είλαη ην ζχλνιν ησλ ελεξγεηψλ κε ηηο νπνίεο κεηαηξέπνπκε ζε νίλν ηα ζηαθχιηα θαη ην ρπκφ ηνπο. Τπάξρεη έλαο κεγάινο αξηζκφο απφ δηαδηθαζίεο νηλνπνίεζεο, πνπ εμαξηάηαη απφ ηνλ ηχπν ηνπ νίλνπ πνπ επηζπκνχκε λα παξαζθεπάζνπκε θαη απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο πνπ δηαζέηνπκε. Γηαθξίλνπκε ηέζζεξηο θαηεγνξίεο παξαζθεπήο νίλνπ ή νηλνπνηήζεσλ: Σελ παξαζθεπή εξπζξψλ νίλσλ ή εξπζξή νηλνπνίεζε Σελ παξαζθεπή ιεπθψλ νίλσλ ή ιεχθε νηλνπνίεζε Σελ παξαζθεπή ξνδέ νίλσλ ή ξνδέ νηλνπνίεζε Σελ παξαζθεπή νίλσλ εηδηθψλ ηχπσλ ή εηδηθέο νηλνπνηήζεηο ΔΡΤΘΡΖ ΟΗΝΟΠΟΗΖΖ Πξνθείκελνπ λα απνθηήζεη ν νίλνο ην εξπζξφ ρξψκα ησλ εξπζξψλ ζηαθπιηψλ πξέπεη, θαηά ηελ θιαζζηθή εξπζξή νηλνπνίεζε, ε αιθννιηθή δχκσζε ή κέξνο απηήο λα πξαγκαηνπνηεζεί παξνπζία ζηέκθπισλ. Σξία θπξίσο θαηλφκελα ζπκβαίλνπλ: Ζ αιθννιηθή δχκσζε Εικόνα 1.2 Ζ κεινγαιαθηηθή δχκσζε Ζ εθρχιηζε ησλ ρξσζηηθψλ θαη άιισλ ζπζηαηηθψλ θαηά ηελ παξακνλή ησλ ζηέκθπισλ κε ην γιεχθνο-νίλν

28 Γηα ηελ αληηκεηψπηζε νξηζκέλσλ αδπλακηψλ πνπ εκθαλίδνληαη θαηά ηελ θιαζζηθή εξπζξή νηλνπνίεζε ή αθφκε γηα ηελ παξαγσγή ελφο πξντφληνο κε ηδηαίηεξα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά επηλνήζεθαλ δηάθνξεο ζχγρξνλεο κέζνδνη θαη ζπζηήκαηα νηλνπνίεζεο φπσο: ε ζπλερήο νηλνπνίεζε, ε νηλνπνίεζε ζε αηκφζθαηξα CO2 θαη ε ζεξκννηλνπνίεζε. ΛΔΤΚΖ ΟΗΝΟΠΟΗΖΖ Εικόνα 1.3 Οη ιεπθνί νίλνη, θαηά θαλφλα παξάγνληαη κε ηε δχκσζε ηνπ γιεχθνπο πνπ πξνθχπηεη απφ ιεχθα ζηαθχιηα θαη ε νπνία ζπκβαίλεη απνθιεηζηηθά ζην ρπκφ, ρσξίο ηελ παξνπζία ζηεξεψλ ζπζηαηηθψλ ηνπ ζηαθπιηνχ. Ζ ζπνπδαηφηεξε δηαθνξά αλάκεζα ζηε ιεπθή θαη ηελ εξπζξή νηλνπνίεζε είλαη φηη ε πξψηε δε ραξαθηεξίδεηαη απφ ηε ζπκπαξακνλή ησλ ζηέκθπισλ κε ην ρπκφ, γεγνλφο πνπ πεξηνξίδεη ζην ειάρηζην ηελ εθρχιηζε ησλ δηαθφξσλ ζπζηαηηθψλ ησλ ζηεξεψλ κεξψλ ηνπ ζηαθπιηνχ. Καηά ζπλέπεηα ν δηαρσξηζκφο ηνπ γιεχθνπο νθείιεη λα γίλεηαη ην γξεγνξφηεξν δπλαηφ. Δπίζεο ρξήζηκν λα αλαθεξζεί είλαη φηη ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο πνπ ν ιεπθφο νίλνο παξάγεηαη απφ εξπζξά ζηαθχιηα, φπσο ζπκβαίλεη κε ηνλ θακπαλίηε νίλν(champagne)θαη πεξηπηψζεηο φπνπ ε δχκσζε κπνξεί λα γίλεη παξνπζία ζηέκθπισλ ιεπθψλ πνηθηιηψλ. Οη πεξηπηψζεηο φκσο απηέο είλαη ζπάληεο θαη απνηεινχλ εμαίξεζε ζηελ παξαγσγή ιεπθψλ νίλσλ. Ζ πην ζχγρξνλε θαη δηαδεδνκέλε κέζνδνο ιεπθήο νηλνπνίεζεο είλαη ε ιεπθή.

29 ΡΟΕΔ ΟΗΝΟΠΟΗΖΖ Ο ξνδέ νίλνο νθείιεη ην φλνκα ηνπ ζην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ ρξψκα, είλαη έλαο ηχπνο νίλνπ αλάκεζα ζηνλ εξπζξφ θαη ιεπθφ νίλν. Καηά γεληθφ θαλφλα, νη ξφδε νίλνη παξάγνληαη απφ έγρξσκα ζηαθχιηα, ζηα νπνία εθαξκφδεηαη νιηθή, κέζε ή κεγάιε πνζφηεηα ρξσζηηθψλ, αληηζηνίρσο. Μεξηθέο θνξέο νη ξνδέ νίλνη παξάγνληαη απφ ζπλνηλνπνίεζε ιεπθψλ θαη εξπζξψλ ζηαθπιηψλ. Χζηφζν, ε αλάκημε ιεπθνχ θαη εξπζξνχ νίλνπ γηα παξαγσγή ξνδέ δελ επηηξέπεηαη ζε θακία πεξίπησζε. Οη πεξηζζφηεξνη ξφδε νίλνη πνπ παξάγνληαη είλαη μεξνί, ελψ θάπνηεο πεξηνρέο παξάγνπλ θαη αμηφινγνπο εκίγιπθνπο ξφδε. Γηαθξίλνπκε δχν ηξφπνπο παξαγσγήο:.4 α)απφ ιεπθή νηλνπνίεζε έγρξσκσλ ζηαθπιηψλ β)απφ εξπζξή νηλνπνίεζε κε πεξηνξηζκέλε εθρχιηζε ΔΗΓΗΚΔ ΟΗΝΟΠΟΗΖΔΗ (ΑΦΡΩΓΔΗ ΟΗΝΟΗ) Κπξηφηεξν γλψξηζκα ησλ νίλσλ απηήο ηεο θαηεγνξίαο είλαη ε παξαγσγή αθξνχ, πνπ πξνθαιείηαη θαηά ην άλνηγκα ηεο θηάιεο απφ ηελ έθιπζε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. Ζ παξαζθεπή ησλ αθξσδψλ νίλσλ μεθηλάεη απφ κηα πεξηνρή ηεο Γαιιίαο, ηελ Κακπάληα. Κάπνηνο εηδηθφο ζηα θειάξηα ζηε Μνλή Βελεδηθηίλεο θνληά ζην Rheim, ν Don Perignon, βξήθε θαη εηζήγαγε ηνλ ηξφπν παξαζθεπήο ηεο ζακπάληαο. ηελ Εικόνα 1.5 θαηεγνξία ησλ αθξσδψλ νίλσλ αλήθνπλ δηάθνξνη ηχπνη φπσο: Ο Κακπαλίηεο νίλνο(champagne) Οη αθξψδεηο νίλνη, πνπ παξάγνληαη κε ηε κέζνδν ηεο Κακπάληαο Οη αθξψδεηο νίλνη, πνπ παξάγνληαη ζε θιεηζηέο δεμακελέο Οη αθξψδεηο νίλνη Asti spumante Οη εκηαθξψδεηο νίλνη

30 Οη αεξηνχρνη νίλνη Οη εκηαεξηνχρνη νίλνη Οη παξαπάλσ ηχπνη αθξσδψλ νίλσλ δηαθξίλνληαη ζε δχν κεγάιεο θαηεγνξίεο: ηνπο ηερλεηνχο αθξψδεηο(αεξηνχρνη & εκηαεξηνχρνη νίλνη) θαη ζηνπο θπζηθνχο αθξψδεηο (κε φινπο ηνπο ππφινηπνπο) 1.3.2) Γηάθξηζε νίλωλ βάζεη ηωλ αδύκωηωλ ζαθράξωλ Γιπθνί νίλνη ιέγνληαη εθείλνη ζηνπο νπνίνπο ε αιθννιηθή δχκσζε δελ νινθιεξψζεθε, αιιά άθεζε αδχκσηε θάπνηα πνζφηεηα δαράξσλ. Αλάινγα κε ηελ πνζφηεηα ησλ αδχκσησλ δαράξσλ νη νίλνη δηαθξίλνληαη ζε: εκίμεξνπο φηαλ πεξηέρνπλ δάραξα απφ 4,1-12g/l, εκίγιπθνπο φηαλ πεξηέρνπλ δάραξα απφ 12,1-45g/l, θαη γιπθνχο φηαλ ε πεξηεθηηθφηεηα ηνπο ζε δάραξα είλαη πάλσ απφ 45g/l. (Οηλνηερλία ε επηζηήκε ηνπ θξαζηνχ ζηελ πξάμε, Σζέηνπξαο Π, 2003). Γηα ηελ παξαγσγή ησλ γιπθψλ νίλσλ, ε νηλνπνίεζε ησλ ζηαθπιηψλ (εξπζξψλ ή ιεχθσλ) κέρξη ην ζηάδην ηεο δηαθνπήο ηεο δχκσζεο, είλαη ίδηα κε αχηε πνπ γίλεηε ζηε εξπζξή ή ιεχθε νηλνπνίεζε. Σν ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ θαη ε θαηλνηνκία παξνπζηάδεηαη ζηνλ ηξφπν δηαθνπήο ηεο δχκσζεο, αλάινγα κε ηνλ ηχπν ηνπ παξαγφκελνπ νίλνπ. Ζ δηαθνπή ηεο δχκσζεο γίλεηαη είηε απφ κφλε ηεο, ιφγσ ζρεκαηηζκνχ πςειήο πνζφηεηαο αιθνφιεο (πάλσ απφ 14%vol), είηε κε ηελ εθαξκνγή δηάθνξσλ ηερληθψλ: ςχμε, ζέξκαλζε, κείσζε ηνπ αδψηνπ, πξνζζήθε αιθνφιεο θιπ ) Γηάθξηζε νίλωλ βάζεη πνηνηηθώλ ραξαθηεξηζηηθώλ Ζ ειιεληθή λνκνζεζία πξνβιέπεη ηέζζεξηο πνηνηηθέο θαηεγνξίεο θξαζηψλ: 1) Δπηηξαπέδηνη νίλνη (Vins de Table). Γελ ππάξρνπλ πεξηνξηζκνί ζηηο πνηθηιίεο θαη πεξηνρέο πξνέιεπζεο ησλ ζηαθπιηψλ, νη νηλνπνηνί εθκεηαιιεχνληαη ηελ ειεπζεξία απηή γηα ηελ παξάγσγε θξαζηψλ. Δπηηξαπέδηα είλαη ην ζχλνιν ησλ νίλσλ πνπ θπθινθνξεί ζηελ αγνξά κε εκπνξηθέο νλνκαζίεο. Σα παξαπάλσ θξαζηά δελ παξάγνληαη ζχκθσλα κε ζπγθεθξηκέλεο θξαηηθέο πξνδηαγξαθέο κε απνηέιεζκα ηελ εχθνιε πξνζαξκνγή ηνπο, αλάινγα ησλ πξνηηκήζεσλ πνπ έρνπλ νη θαηαλαισηέο. Ζ ηππνπνίεζε γίλεηε βάζε ησλ πξνδηαγξαθψλ πνπ νξίδνπλ νη παξαγσγνί, απαιιαγκέλνη απφ ηελ ππνρξέσζε ελαξκφληζεο ηνπο ζε ζπγθεθξηκέλεο αξρέο

31 2) Σνπηθνί Οίλνη (Regional Wines). Σα ζηαθχιηα πξνέξρνληαη απφ κηα ζπγθεθξηκέλε γεσγξαθηθή πεξηνρή, ε νπνία έρεη ραξαθηεξηζηεί σο νηλνπαξαγσγηθή πεξηνρή. χκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ε έγθξηζε πξέπεη λα βαζίδεηαη ζηε ρξεζηκνπνίεζε ζηαθπιηψλ απφ ηηο πην πξφζθνξεο πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη ζηα θαηάιιεια εδάθε θαη ε ζηξεκκαηηθή ηνπο απφδνζε δελ ππεξβαίλεη ηα πξνζδηνξηζκέλα επίπεδα. Σν θξαζί κπνξεί λα παξάγεηαη είηε κε ηελ ηαπηφρξνλνη δχκσζε ησλ εγθεθξηκέλσλ πνηθηιηψλ, είηε κε ηελ αλάκημε θξαζηψλ απφ ηηο πνηθηιίεο απηέο, ππφ ηνλ φξν φηη ε αλάκημε ζα γίλεηαη απφ ηνπο παξαγσγνχο θαη φρη απφ ηνπο εκπφξνπο. ηηο ελδείμεηο ησλ ηνπηθψλ νίλσλ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη ηα νλφκαηα λφκσλ, επαξρηψλ, ακπεινπξγηθψλ πεξηνρψλ κηθξφηεξσλ απφ λφκνπο ή ακπεινπξγηθψλ δηακεξηζκάησλ πνπ είλαη ηα εμήο: Πεινπφλλεζνο, Κξήηε, Μαθεδνλία, Θξάθε, ηεξεά Διιάδα, Ηφληα Νεζηά, Γσδεθάλεζα, Κπθιάδεο θαη Νεζηά ηνπ Αηγαίνπ. Σνπσλχκηα θνηλνηήησλ ή λεζηψλ δελ επηηξέπεηαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη εθηφο αλ ζπκπίπηνπλ κε ην φλνκα ηνπ λφκνπ ή ηεο επαξρίαο, κπνξνχλ φκσο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηνπσλπκηθά επίζεηα (πρ Λεπθαδίηηθνο). Σν φλνκα επαξρίαο ή λνκνχ δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί φηαλ ππάξρεη δψλε νλνκαζίαο πξνέιεπζεο ζηα φξηα ηνπ λνκνχ, θαη ε πνηθηιηαθή ζχλζεζε ηνπ ηνπηθνχ νίλνπ δελ κπνξεί λα είλαη ίδηα κε απηήλ ηεο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο. 3) Οίλνη Ολνκαζίαο Πξνέιεπζεο Αλψηεξεο Πνηφηεηαο(Ο.Π.Α.Π/V.Q.P.R.D) Πξφθεηηαη γηα νίλνπο αλψηεξεο πνηφηεηαο πνπ πξνέξρνληαη απφ ζπγθεθξηκέλεο ηνπνζεζίεο, πνηθηιίεο ζηαθπιηψλ θαη ηξφπν παξαγσγήο. Ζ ειιεληθή λνκνζεζία έρεη πξνζδηνξίζεη 27 κηθξέο αλαπαξαγσγηθέο πεξηνρέο πξνέιεπζεο πνηνηηθψλ νίλσλ. Σα θξαζηά απηά θέξνπλ ζην ζηφκην θξαηηθή, αξηζκεκέλε, θφθθηλε ηαηλία. Ο φξνο νλνκαζία πξνέιεπζεο πνπ έρεη αλαγλσξηζηεί σο θνηλφρξεζην εκπνξηθφ φλνκα ησλ νίλσλ κηαο πεξηνρήο φηαλ απηά πιεξνχλ νξηζκέλνπο φξνπο φπσο: Σε δψλε παξαγσγήο ηνπ νίλνπ Σελ πνηθηιηαθή ζχλζεζε ηνπ ακπειψλα Σηο θαιιηεξγεηηθέο ηερληθέο Σηο κεζφδνπο νηλνπνίεζεο Σνλ ειάρηζην αιθννιηθφ ηίηιν Σε ζηξεκκαηηθή απφδνζε

32 Παξαθάησ αλαθέξνληαη ελδεηθηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο καο πνπ δίλνπλ θξαζηά ΟΠΑΠ. ηε Μαθεδνλία: α) Ακχληαην (πνηθηιία μηλφκαπξν) έρνπκε ηξεηο ηχπνπο 1)Δξπζξφο μεξφο 2)Ρνδέ μεξφο, θπζηθφο αθξψδεο νίλνο 3)Ρνδέ εκίγιπθνο, θπζηθφο αθξψδεο νίλνο. Οη ζηξεκκαηηθέο απνδφζεηο λα είλαη κηθξφηεξεο απφ 1000 θίια β) Γνπκέληζζα ( πνηθηιίεο μηλφκαπξν θαη λεγθφζθα) ηχπνο εξπζξφο μεξφο. Ζ ζηξεκκαηηθή απφδνζε λα είλαη κηθξφηεξε απφ 1000 θίια. ηε Θεζζαιία : α) Αγρίαινο( πνηθηιίεο ξνδίηεο θαη ζαββαηηαλφ) ηχπνο ιεπθφο μεξφο, ν ξνδίηεο πξέπεη λα ζπκκεηέρεη ηνπιάρηζηνλ θαηά 50%. Ζ ζηξεκκαηηθή απφδνζε λα είλαη κηθξφηεξε απφ 1000 θίια β) Ραςάλε ( πνηθηιίεο μηλφκαπξν, θξαζάην, ζηαπξσηφ) ηχπνο εξπζξφο μεξφο. Ζ ζηξεκκαηηθή απφδνζε λα είλαη κηθξφηεξε απφ 800 θίια. ηα Νεζηά ηνπ Αηγαίνπ : α) Λήκλνο (πνηθηιία κνζράην Αιεμαλδξείαο) ηχπνο ιεπθφο μεξφο. Ζ ζηξεκκαηηθή απφδνζε λα είλαη κηθξφηεξε απφ 800 θίια β) Ρφδνο έρνπκε δχν ηχπνπο ιεπθφο μεξφο (πνηθηιία αζήξη) θαη εξπζξφο μεξφο (πνηθηιία καλδειαξηά). ηξεκκαηηθή απφδνζε θαη γηα ηνπο δχν ηχπνπο κέρξη 600 θίια. ηε Κξήηε: α) Αξράλεο (πνηθηιίεο θνηζηθάιη θαη καλδειάξη) ηχπνο εξπζξφο μεξφο. Ζ ζηξεκκαηηθή απφδνζε λα είλαη κηθξφηεξε απφ 1000 θίια, β) Πεδά έρνπκε δχν ηχπνπο εξπζξφο μεξφο (πνηθηιίεο θνηζηθάιη θαη καλδειάξη) ιεπθφο μεξφο(πνηθηιία βειάλα). Ζ ζηξεκκαηηθή απφδνζε λα είλαη κηθξφηεξε απφ 1000 θίια. 4) Οίλνη Διεγρνκέλεο Ολνκαζίαο Πξνέιεπζεο (Ο.Π.Δ./AOC) Πξφθεηηαη γηα θπζηθνχο γιπθείο νίλνπο πνηφηεηαο ζπγθεθξηκέλσλ ζηαθπιηψλ θαη πεξηνρψλ. Σα θξαζηά απηά θέξνπλ ζην ζηφκην θξαηηθή, αξηζκεκέλε, κπιε ηαηλία. Παξαθάησ αλαθέξνληαη ελδεηθηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο καο πνπ δίλνπλ θξαζηά Ο.Π.Δ. άκνο: Έρνπκε ηξεηο ηχπνπο κε ηελ νλνκαζία: α) ιεπθφο θπζηθφο γιπθφο, β) ιεπθφο γιπθφο θπζηθφο, γ) ιεπθφο γιπθφο. Παξαζθεπάδνληαη απφ ζηαθχιηα ηεο πνηθηιίαο Μνζράην ιεπθφ. Με ζηξεκκαηηθή απφδνζε κέρξη 1000 θηιά. Πάηξα: Έρνπκε ηξεηο ηχπνπο απφ Μνζράην ιεπθφ : α) γιπθφο θπζηθφο, β) θπζηθφο γιπθφο, γ ) γιπθφο. Με ζηξεκκαηηθή απφδνζε κέρξη 1200 θηιά. Κεθαινληά: Παξαζθεπάδεηαη απφ ηελ πνηθηιία Μνζράην ιεπθφ θαη ηζρχνπλ ηα ίδηα κε ην Μνζράην Παηξψλ. Λήκλνο : Παξαζθεπάδεηαη απφ ηε ιεπθή πνηθηιία ηεο Λήκλνπ, Μνζράην Αιεμαλδξείαο. Με ζηξεκκαηηθή απφδνζε κέρξη 1200 θηιά.έρνπκε ηέζζεξηο ηχπνπο: α) ιεπθφο μεξφο, β) ιεπθφο γιπθφο, γ) ιεπθφο γιπθφο θπζηθφο, δ) ιεπθφο θπζηθψο γιπθφο.

33 ε απηφ ην ζεκείν ζα ήηαλ ρξήζηκν λα δνζνχλ θάπνηεο δηεπθξηλήζεηο γηα ηνπο νίλνπο Ο.Π.Α.Π θαη Ο.Π.Δ : γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ ελφο θξαζηνχ ζηηο παξαπάλσ θαηεγνξίεο πξέπεη λα πιεξνχληαη νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο φπσο ζπγθεθξηκέλεο πνηθηιίεο, ζπγθεθξηκέλεο ζηξεκκαηηθέο απνδφζεηο, κέζνδνο νηλνπνίεζεο ηεο πεξηνρήο, θαζνξηζκέλε ακπεινπξγηθή πεξηνρή, ειάρηζηε πεξηεθηηθφηεηα ζε ζάθραξα gr/lit αλάινγα κε ηελ θάζε πεξίπησζε. Ο έιεγρνο ησλ παξαπάλσ πξνδηαγξαθψλ έπξεπε λα γίλεηαη απφ εηδηθέο επηηξνπέο κε ρεκηθέο αλαιχζεηο ησλ θξαζηψλ πνπ θπθινθνξνχλ ζηελ αγνξά σο Ο.Π.Α.Π θαη Ο.Π.Δ πξνθείκελνπ λα δηαπηζησζεί εάλ ηεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο, ζηελ πξάμε θάηη ηέηνην δελ ζπκβαίλεη κε απνηέιεζκα ηα θξαζηά Ο.Π.Α.Π (θφθθηλε ηαηλία ζην ζηφκην) θαη Ο.Π.Δ (κπιε ηαηλία ζην ζηφκην) λα έρνπλ πεξηζζφηεξν δηνηθεηηθή εγγχεζε θαη λα πζηεξνχλ ζηελ πνηνηηθή ηνπο εγγχεζε πνπ ήηαλ θαη ην αξρηθφ δεηνχκελν ) Γηάθξηζε νίλωλ βάζεη ρξόλνπ παιαίωζεο Ζ ρξεζηκνπνίεζε μχιηλσλ βαξειηψλ γηα ηελ παξάγσγε, δηαηήξεζε θαη παιαίσζε ηνπ νίλνπ έρεη βαζηέο ξίδεο ζηε παξάδνζε ησλ νηλνπαξαγσγψλ, κε απνδεδεηγκέλα απνηειέζκαηα ζηελ πνηφηεηα ηνπ παξαγφκελνπ πξντφληνο. Γηα ιεπθνχο νίλνπο ν ρξφλνο παιαίσζεο είλαη 1-2 ρξφληα, ελψ γηα εξπζξνχο 1-3 θαη ζπαληφηεξα 4-5 ρξφληα. Παιαίσζε γηα κεγαιχηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα Εικόνα 1.6 πξνθαιεί αλεπηζχκεηα θαηλφκελα ζηα ραξαθηεξηζηηθά θαη αιινηψζεηο. Σα θξαζηά παιαίσζεο δηαθξίλνληαη ζε θξαζηά: α) ΚΑΒΑ, β) RESERVE, γ) GRAND RESERVE αλάινγα κε ην ρξφλν παιαίσζεο ζε δεμακελέο, μχιηλα βαξέιηα, δξχηλα βαξέιηα, θηάιεο ηνλ ηχπν (ρξψκα) ηνπ νίλνπ ιεπθφ ή εξπζξφ.( ) Γηάθξηζε νίλωλ βάζεη πξόζζεζεο θπζηθώλ αξωκαηηθώλ νπζηώλ (Αξωκαηηζκέλνη νίλνη)

34 χκθσλα κε ην Γηεζλέο Γξαθείν Ακπέινπ θαη Οίλνπ(O.I.V), αξσκαηηζκέλνη θαινχληαη νη νίλνη πνπ πξνέξρνληαη απφ νίλνπο ή γιεχθε ζηαθπιηνχ ή απφ γιεχθε θαη νίλνπο ζηνπο νπνίνπο έρεη πξνζηεζεί δαραξφδε ή απφζηαγκα νίλνπ ή αιθνφιε ακπειννηληθήο πξνέιεπζεο ή απφ εηδηθνχο νίλνπο ή αθφκε απφ αλάκημε φισλ ησλ παξαπάλσ νίλσλ, ζηνπο νπνίνπο έρνπλ πξνζηεζεί θπζηθέο αξσκαηηθέο νπζίεο θπηηθήο πξνέιεπζεο, ζε αλαινγίεο κε επηβιαβείο ζηελ πγεία ηνπ θαηαλαισηή. Σα παξαπάλσ άκπειν-νηληθά πξντφληα βάζεο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ παξαζθεπή ησλ αξσκαηηζκέλσλ νίλσλ, πξέπεη λ αληηπξνζσπεχνπλ πνζνζηφ ηνπιάρηζηνλ ίζν κε ην 75%ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο. Ζ πεξηεθηηθφηεηα ησλ αξσκαηηζκέλσλ νίλσλ ζε αιθνφιε θπκαίλεηαη απφ 15-18%vol, φηαλ πξφθεηηαη γηα νίλνπο aperitifs θαη απφ 18-23%vol, φηαλ πξφθεηηαη γηα νίλνπο digestifs. ε νξηζκέλεο ρψξεο ζπλεζίδεηαη λα γίλεηαη δηαρσξηζκφο αλάκεζα ζηνπο αξσκαηηζκέλνπο νίλνπο, ζηα βεξκνχη θαη ζηνπο θαξκαθεπηηθνχο νίλνπο, αλ θαη ε δηαδηθαζία παξαζθεπήο ηνπο δε δηαθέξεη ) Λνηπνί ηύπνη/είδε θξαζηώλ (ε πεξίπηωζε ηεο ξεηζίλαο) Ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο γηα ηελ πεξίπησζε ηεο ρψξαο καο είλαη ε ξεηζίλα αθνχ έρεη αλαγλσξηζζεί απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε σο θξαζί απνθιεηζηηθά Διιεληθήο πξνέιεπζεο. Παξάγεηαη ζε νιφθιεξε ηελ Διιάδα, αιιά ε ξεηζίλα πνπ πξνέξρεηαη απφ ηελ πνηθηιία αββαηηαλφ, ην νπνίν θαιιηεξγείηαη ζηελ Αηηηθή, ηελ Δχβνηα θαη ηε Βνησηία ζεσξείηαη ε θαιχηεξε. Υξεζηκνπνηείηαη αθφκε γηα ηελ Εικόνα 1.7 παξαζθεπή ηεο ε πνηθηιία Ρνδίηεο ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. Δίλαη έλα επηηξαπέδην ιεπθφ μεξφ θξαζί κε κνλαδηθή δηαθνξά φηη γηα ηελ παξαζθεπή ηεο ρξεζηκνπνηνχκε γξακκάξηα ξεηζίλη ηνπ πεχθνπ γηα θάζε 100 ιίηξα γιεχθνπο. Ζ εκθηαισκέλε ξεηζίλα πνπ παξάγεηαη ζε κεγάιε θιίκαθα κε βηνκεραληθφ ηξφπν, δηαθέξεη απφ ηε ξεηζίλα πνπ παξάγεηαη κε παξαδνζηαθφ ηξφπν ζε μχιηλα βαξέιηα. Παξαδνζηαθφο ηξφπνο παξαζθεπήο : Έηζη

35 παξάγεηαη ε ξεηζίλα ηεο παξαδνζηαθήο Διιεληθήο ηαβέξλαο. ε δξχηλα βαξέιηα ρσξεηηθφηεηαο ιίηξσλ πξνζζέηνπκε ζην γιεχθνο ζεηψδε αλπδξίηε θαη ξεηζίλη. Ζ ξεηζίλα πνπ παξάγεηαη κε ηνλ παξαδνζηαθφ ηξφπν έρεη ειαθξά αθξψδε γεχζε ιφγσ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα πνπ πεξηέρεη θαη είλαη αλψηεξεο πνηφηεηαο φηαλ πίλεηαη θξέζθηα. Πξέπεη λα θαηαλαισζεί γξήγνξα, επεηδή δηαηεξείηαη κε ηηο νηλνιάζπεο θαη είλαη εχθνιε ε αιινίσζε ηεο. Ζ βηνκεραληθή παξαζθεπή ηεο ξεηζίλαο αθνινπζεί ηνπο θαλφλεο ηεο θιαζηθήο ιεπθήο νηλνπνίεζεο, δειαδή κεηά ην ηέινο ηεο αιθννιηθήο δχκσζεο αθνινπζεί ε κεηάγγηζε, ε δηαχγαζε, ε δηήζεζε, ε ζηαζεξνπνίεζε θαη ε εκθηάισζε. Σν ζρεηηθά κηθξφ θφζηνο παξάγσγεο ηεο ξεηζίλαο πνπ έρεη σο απνηέιεζκα ηελ ρακειή ηηκή γηα ηνλ θαηαλαισηή, ζε ζπλδπαζκφ κε ην φηη έρεη αλαγλσξηζζεί σο θξαζί απνθιεηζηηθά Διιεληθήο πξνέιεπζεο κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη σο αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα ηεο ρψξαο, πξνθείκελνπ λα πεηχρεη δηείζδπζε ζε αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ(πρ Κηλά). Ζ παξαπάλσ άπνςε ζα αλαιπζεί πεξαηηέξσ ζε επφκελν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο. 1.4 Αζζέλεηεο νίλωλ Σν θξαζί σο δσληαλφο νξγαληζκφο κπνξεί λα ππνζηεί κείσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ ιφγσ ησλ δηαθφξσλ αζζελεηψλ πνπ εκθαλίδνληαη ζε απηά. Δμαηηίαο ηνπ παξαπάλσ θαηλνκέλνπ παξνπζηάδνληαη πξνβιήκαηα ζηελ παξαγφκελε πνζφηεηα( κείσζε ιφγσ αιινηψζεσλ)θαη ππνβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο, απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ηεο ηηκήο πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πηψζε ηεο δήηεζεο(ιφγσ ρακειφηεξσλ πνηνηηθψλ ζηάληαξ) ζα νδήγεζε ζε αλεπηζχκεηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα κε ζαθή δηαηάξαμε ηνπ εκπνξίνπ. Αζζέλεηεο είλαη νη πξνζβνιέο ηνπ θξαζηνχ απφ παζνγφλνπο κηθξννξγαληζκνχο, απφ ηνπο νπνίνπο άιινη είλαη αεξφβηνη θαη άιινη αλαεξφβηνη. ηνπο αεξφβηνπο νθείινληαη ε άλζεζε θαη ην μίληζκα, ζηνπο αλαεξφβηνπο ε εθηξνπή, ε πίθξαλζε, ε πάρπλζε, θαη ε γαιαθηηθή δχκσζε. Ο PASTEUR απέδεημε φηη ζηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ νη αζζέλεηεο ησλ νίλσλ πξνέξρνληαη απφ ηελ αλάπηπμε κηθξννξγαληζκψλ, νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ηνπο νπζίεο ηνπ θξαζηνχ αλαπηχζζνληαο λέεο νπζίεο, νη νπνίεο πξνθαινχλ ηηο αζζέλεηεο θαζηζηψληαο απηά κε εκπνξεχζηκα. (Handbook of enology volume 2 the chemistry of wine stabilization and treatmeants, P.Ribereau-Gayon-Y. Glones-A. Maujean-D. Dubourdien, 2003).

36 Ζ άλζεζε νθείιεηαη ζηηο κπθνδεξκηθέο δχκεο candida, pichia, drettanomycer. Με ηελ επίδξαζε ηνπ αέξα ζρεκαηίδεηαη απφ ηνπο κχθεηεο ζηελ επηθάλεηα ηνπ νίλνπ έλα ιεπθφ ή ππνθίηξηλν ζηξψκα. Σν ζηξψκα απηφ νλνκάδεηαη άλζνο ηνπ θξαζηνχ θαη ε αζζέλεηα άλζεζε. Πξνζβάιινληαη ηα θξαζηά πνπ είλαη θησρά ζε αιθνφιε. Σν μίληζκα είλαη ε αζζέλεηα πνπ κεηαηξέπεη ην θξαζί ζε μχδη. Σα βαθηήξηα ηνπ μπδηνχ ελεξγνχλ νμεηδσηηθά κε ην νμπγφλν ηνπ αέξα πάλσ ζηελ αηζπιηθή αιθνφιε ηελ νπνία θαη κεηαηξέπνπλ ζε νμηθφ νμχ. Σα βαθηήξηα ηνπ μηδηνχ πξνζβάιινπλ πην εχθνια ηα θξαζηά πνπ είλαη θησρά ζε αιθνφιε. Ζ πίθξαλζε θαηά θχξην ιφγν πξνζβάιιεη ηνπο παιαηνχο εξπζξνχο νίλνπο πνπ έρνπλ ήδε ππνζηεί παιαίσζε. Σν θξαζί πνπ πξνζεβιήζε απφ πίθξαλζε απνθηά κηα δπζάξεζηε νζκή, ην ρξψκα ηνπ γίλεηαη ιηγφηεξν δσεξφ θαη ε γεχζε ηνπ άλνζηε θαη ππφγιπθε. Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ ην θξαζί γίλεηαη πηθξφ θαη εκθαλίδεη γεχζε CO2. Ζ πάρπλζε παξαηεξείηαη θπξίσο ζηα ιεπθά θξαζηά θαη ζπαληφηεξα ζηα εξπζξά. Κπξίσο πξνζβάιινληαη θξαζηά πνπ είλαη θησρά ζε νηλφπλεπκα θαη ηαλίλε θαη πεξηέρνπλ αδχκσηα ζάθραξα. Σα πξνζβεβιεκέλα θξαζηά γίλνληαη παρχξεπζηα, ζνιψλνπλ θαη θαηά ηελ κεηάγγηζε παξνπζηάδνπλ ειαηψδε κνξθή. Ζ γαιαθηηθή δχκσζε παξνπζηάδεηαη ζε θξαζηά πνπ δελ έρνπλ κεγάιε νμχηεηα θαη ην ζάθραξν δελ έρεη δπκσζεί νινθιεξσηηθά. Υαξαθηεξηζηηθή είλαη ε γιπθφμηλε γεχζε ηνπ θξαζηνχ θαη ε άζρεκε κπξσδηά ηνπ. Ζ εθηξνπίαζε είλαη απφ ηηο πιένλ ζνβαξέο αζζέλεηεο ησλ θξαζηψλ, εκθαλίδεηαη ζε φια ηα θξαζηά παιαηά θαη λέα, ηδηαίηεξα ζηηο ζεξκέο ρψξεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ζέξνπο. Σα πξνζβεβιεκέλα θξαζηά παξνπζηάδνπλ φςε ζνιή θαη έρνπλ αλνχζηα γεχζε θαη νζκή νμηθνχ αηζπιεζηέξα. Γεληθά γηα λα εθδεισζνχλ νη αζζέλεηεο ζηνπο νίλνπο πξέπεη λα έρνπλ ππάξμεη νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο: α) θαθή δχκσζε β) παξνπζία αδχκσηνπ ζαθράξνπ ζην θξαζί γ) κηθξή νμχηεηα ή πςειφ ph δ)ρακειή πεξηεθηηθφηεηα ζε αιθνφιε ε)απνζήθεπζε ηνπ θξαζηνχ ζε κέξε πνπ έρνπλ πςειέο ζεξκνθξαζίεο ζη)θαθή εκθηάισζε ) Αζζέλεηεο/δωηθή ερζξνί ακπειηνύ Οη αζζέλεηεο θαη νη δσηθνί ερζξνί ηνπ ζηαθπιηνχ κπνξνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ πξνβιήκαηα ζην εκπφξην ηνπ νίλνπ, απηά ζα είλαη απνηέιεζκα α)ηεο θαθήο πνηφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ ζηαθπιηψλ(πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο πξψηε πιε γηα ηνλ νίλν) β) κείσζε ηεο παξαγφκελεο πνζφηεηαο, απηφ ζα έρεη δπζάξεζηεο ζπλέπεηεο

37 γηα ην εκπφξην νίλνπ γηαηί ε κείσζε ηεο πξνζθεξφκελεο πνζφηεηαο δελ ζα θάιπςε ηελ αξρηθή δήηεζε κε απνηέιεζκα απηφ ην θελφ λα ην θαιχςνπλ θξαζηά απφ αληαγσλίζηξηεο ρψξεο θεξδίδνληαο κεξίδην αγνξάο. Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο θξίλεηαη επηβεβιεκέλε ε θαηάιιειε αληηκεηψπηζε ησλ παξαπάλσ πξνβιεκάησλ ζηνλ αγξφ πξνθεηκέλνπ λα έρνπκε πνηνηηθά ζηαθχιηα γηα ηε δεκηνπξγία πνηνηηθψλ νίλσλ ) Αζζέλεηεο ακπειηνύ Οη πην ζεκαληηθέο αζζέλεηεο είλαη: α) ην στδίν, ηα βιαζηηθά φξγαλα ηνπ κχθεηα ππάξρνπλ πηζαλφλ πάλσ ζηα επαίζζεηα φξγαλα ηνπ θπηνχ πξηλ ηελ εθδήισζε ηεο αζζέλεηαο. Αζθνζπφξεηα πνπ πεξηέρνληαη κέζα ζηα θιεηζηνζήθηα θαη θνλίδηα δηαζπείξνπλ ηελ αζζέλεηα, φηαλ νη αηκνζθαηξηθέο ζπλζήθεο είλαη επλντθέο. β) βνηξχηεο, νη θαηάιιειεο θαιιηεξγεηηθέο ηερληθέο κπνξνχλ λα θάλνπλ ην θπηφ ιηγφηεξν εππαζέο θαη λα ην πξνθπιάμνπλ απφ ηνλ κχθεηα. γ) ίζθα, είλαη ε πην ζπλεζηζκέλε αζζέλεηα ηνπ μχινπ πνπ νθείιεηαη ζε δηάθνξνπο κχθεηεο φπσο: Phellinus igniarius, Phialophora parasitica, Eutypa lata θαη άιινπο. δ) λέθξσζε, αξξψζηηα ηνπ μχινπ πνπ νθείιεηαη ζε δεπηεξνκχθεηα αηειή κνξθή ηνπ αζθνκχθεηα Botryosphaeria obtuse. ε) θφκνςε, ε κεηάδνζε ηεο αζζελείαο γίλεηαη ζε πγξφ θαη ςπρξφ θαηξφ. Πξνζβάιεη εηδηθά ηε βάζε ηεο θιεκαηίδαο. ζη) πεξνλφζπνξνο, πξνθαιεί ζνβαξή κείσζε ηεο παξάγσγεο. Ζ κφιπλζε επηηπγράλεηαη κέζα ζε 2 ψξεο, εάλ έρνπκε ζεξκνθξαζία 20c θαη ζηαγφλα λεξνχ. Πξνζβάιεη φια ηα πξάζηλα κέξε ηνπ θπηνχ. Ζ θειίδεο ρξψκαηνο ιαδηνχ πνπ έπεηηα γίλνληαη θαθέ ζην επάλσ κέξνο ηνπ θχιινπ θαη ε άζπξε κνχρια ηνπ κχθεηα ζην θάησ κέξνο ηνπ θχιινπ είλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ην ακπέιη έρεη πξνζβιεζεί απφ πεξνλφζπνξν ) Εωηθνί ερζξνί ακπειηνύ Οη θπξηφηεξνη δσηθνί ερζξνί είλαη: α) θπιινμήξα, έληνκν πνπ ην 1898 παξαηεξείηαη ζηελ Διιάδα. Ζ θπιινμήξα κε ηα ηζηκπήκαηα ηεο δεκηνπξγεί θπκάηηα ζηα κηθξά ξηδίδηα θαη ζηηο κεγαιχηεξεο ξίδεο εμνγθψκαηα. Σα ηκήκαηα πνπ έρνπλ πξνζβιεζεί ζαπίδνπλ θαη θαηαζηξέθνληαη. β) επδεκίδα, είλαη έληνκν πνιπθάγν κε κήθνο 8-10 ρηιηνζηά. ηελ Διιάδα έρεη ζπλήζσο 3 γεληέο, αιιά ζηα ζεξκφηεξα θιίκαηα 4 γεληέο. γ) θπηφπηεο, είλαη κηθξνζθνπηθφ ζθνπιήθη, ππάξρνπλ 2 θπιέο ε πξψηε πξνζβάιεη ηα θχιια θαη ε δεχηεξε ηα κάηηα. δ) ηεηξάλπρνη, είλαη αθάξεα πνπ απνδχκνπλ θαη απνμεξαίλνπλ κηθξά ή κεγάια θχιια ηα νπνία παίξλνπλ θνθθηλσπφ ρξψκα. ε) ςεπδφθνθθνη, ζπλαληψληαη ζηα ηξνπηθά θαη ππνηξνπηθά θιίκαηα. Δίλαη

38 πνιπθάγα έληνκα, πεξηζζφηεξν φκσο πιήηηνπλ ην ακπέιη. ηα ζεξκά θιίκαηα θζάλνπλ 7 γελεέο ην ρξφλν. 1.5 Διιεληθέο πνηθηιίεο Μηα πνηθηιία επδνθηκεί ζε κηα πεξηνρή πεξηζζφηεξν απφ θάπνηα άιιε εμαηηίαο ησλ παξαθάησ παξαγφλησλ: θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο, ειηνζεξκηθφο δείθηεο, δηακφξθσζε θαη ζχζηαζε ηνπ εδάθνπο(αξγηιψδεο, πειψδεο, ακκψδεο) θαη ηελ αηκφζθαηξα σο πξνο ηελ άπνςε ηεο πγξαζίαο θαη ηνπ αεξηζκνχ. (Handbook of enology volume 2 the chemistry of wine stabilization and treatmeants, P.Ribereau- Gayon-Y. Glones-A. Maujean-D. Dubourdien, 2003). Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ νξηζκέλεο πνηθηιίεο έρνπλ επδνθηκήζεη ζε θάπνηεο πεξηνρέο δίλνληαο απμεκέλεο πνζφηεηεο θαη θαιχηεξε πνηφηεηα ζε ζρέζε κε θάπνηεο άιιεο πνηθηιίεο πνπ δελ αλαπηπρζήθαλ ζηελ πεξηνρή. ηελ Διιάδα ιφγν ηνπ φηη ε άκπεινο θαιιηεξγείηαη πνιιά ρξφληα ππάξρνπλ πνιιέο πνηθηιίεο πνπ επδνθηκνχλ ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο, απηφ ην γελεηηθφ πιηθφ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη σο αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα ηεο ρψξαο καο έλαληη μέλσλ ρψξσλ κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ησλ Διιεληθψλ εμαγσγψλ νίλνπ (βαζηζκέλν ζηελ πνηφηεηα θαη ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ειιεληθψλ θξαζηψλ). Παξαθάησ αλαθέξνληαη νη πεξηνρέο πνπ θαιιηεξγνχλ ζηαθχιηα απφ ειιεληθέο πνηθηιίεο γηα ηελ παξάγσγε νίλνπ ζηελ Διιάδα. Διεγρφκελεο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο.

39 ΠΔΛΛΟΠΟΝΖΟ Ζ Πεινπφλλεζνο είλαη νξεηλή, ελψ ην αλαηνιηθφ ηεο κέξνο έρεη θιίκα μεξφ, ην δπηηθφ είλαη πγξφ κε πνιιέο βξνρνπηψζεηο. Σν θιίκα είλαη ζεηηθφο παξάγνληαο αλάπηπμεο πνηθηιηψλ θαη παξαγσγήο νίλσλ ειεγρφκελεο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο. Ακπεινπξγηθέο πεξηνρέο είλαη: Μαληίλεηα, Νεκέα, Καιακάηα, Πάηξα. ην πςίπεδν ηεο Μαληηλείαο πνπ βξίζθεηαη ζην θέληξν ηεο Πεινπνλλήζνπ θαη έρεη πςφκεηξν 650κ, ζπλαληάκε ηηο πνηθηιίεο :Αζπξνθίιεξν, Μαπξνθίιεξν, θπινπλίρηε, Αζπξνχδεο, Μαπξνχδεο κε θπξίαξρε ηελ παξαιιαγή Μνζρνθίιεξν. Ζ Νεκέα έρεη ην κνλαδηθφ πξνλφκην λα θαιιηεξγείηαη εθεί ε θαιχηεξε πνηθηιία πνπ πξνζθέξεηαη γηα εξπζξά νηλνπνίεζε, ην Αγησξγίηηθν. Απφ ηελ πνηθηιία απηή παξάγεηαη ν νίλνο πνπ έξρεηαη ζηελ θαηαλάισζε κε ην εκπνξηθφ φλνκα θαη κε έλδεημε: νλνκαζία πξνέιεπζεο <<Νεκέα>> αλψηεξεο πνηφηεηαο. ηελ ακπεινπξγηθή πεξηνρή ηεο Καιακάηαο θαιιηεξγνχληαη νη πνηθηιίεο Ρνδίηεο, Φηιέξη, Αζπξνχδεο, Φσθηαλφ. Ζ Πάηξα είλαη κηα πξφζθνξε πεξηνρή απφ πιεπξάο ζπλζεθψλ γιπθψλ κνζράησλ νίλσλ κε ιακπεξφ ρξψκα. Πνηθηιίεο νηλνπνηίαο απφ καχξεο ή θφθθηλεο είλαη: Μαπξνδάθλε, Μαπξνπδηά. Λεχθεο: Αζπξνχδεο, Ρνδίηεο, Μνζρνχδη, Λαγφξζη, Γνπζηνιίδη θαη ηδεξίηεο. ΣΔΡΔΑ ΔΛΛΑΓΑ ηε ηεξεά Διιάδα ε Αηηηθή, ε Βνησηία θαη ε Δχβνηα είλαη νη θαη εμνρή ακπεινπξγηθέο δψλεο παξαγσγήο ιεχθσλ νίλσλ θαη θπξίσο ηεο παξαδνζηαθήο ξεηζίλαο. Ζ ακπεινπξγηθέο δψλεο ησλ παξαπάλσ πεξηνρψλ επεθηείλνληαη ζε κεγάιν εχξνο θαη δηαθνξνπνηνχληαη απφ άπνςε εδαθνινγηθψλ ζπλζεθψλ κε επηπηψζεηο ζηνπο νξγαλνιεπηηθνχο ραξαθηήξεο ησλ παξαγνκέλσλ νίλσλ απφ πεξηνρή ζε πεξηνρή παξφηη παξάγνληαη απφ ηελ ίδηα πνηθηιία αββαηηαλφ. Σν ζχλνιν ηεο κεγάιεο πνζφηεηαο θζάλεη ζηελ αγνξά κε ηελ κνξθή εκθηαισκέλσλ θαη επηηξαπέδησλ νίλσλ κε εκπνξηθέο επσλπκίεο ηνπ ηδησηηθφ ή ζπλεηαηξηζηηθνχ θνξέα. Σν αββαηηαλφ είλαη ε πνηθηιία πνπ θαιιηεξγείηαη ζην κεγαιχηεξν βαζκφ ζηε ρψξα καο. Σε ζπλαληάκε ζε φιε ηελ πεξηνρή ησλ Μεζνγείσλ θαη Μεγάξσλ, ζηελ Δχβνηα, ζηελ Κάξπζην, ζηελ Βνησηία θαη θπξίσο ζηε Θήβα θαη ζρεδφλ ζε φιε ηελ Διιάδα. Ζ επηθξάηεζε ηεο νθείιεηαη ζηελ κεγάιε αληνρή ζηελ μεξαζία θαη γηαηί δελ πξνζβάιιεηαη εχθνια απφ ηνλ πεξνλφζπνξν θαη ην ηψδην. Πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη ζε κηθξφηεξν βαζκφ

40 ζηελ ηεξεά Διιάδα είλαη: Αζήξη, Ρνδίηεο, Αγησξγίηηθν, Βειαλα, Φσθηαλφ, Μαλδειαξηά.

41 ΘΔΑΛΗΑ ηε κέζε ηεο επεηξψηηθεο Διιάδαο νξηνζεηείηαη ε πεξηνρή ηεο Θεζζαιίαο κε θχξην γεσγξαθηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηελ επίπεδε πεδηάδα., ρσξίο φκσο λα παξαβιέπεηαη θαη ν νξεηλφο φγθνο ηεο πεξηνρήο πνπ δεκηνχξγεη έλα άςνγν θπζηθφ πεξηβάιινλ γηα ηελ παξάγσγε εθιεθηνχ θξαζηνχ. Ζ Ραςάλε ζηνπο λνηηναλαηνιηθνχο πξφπνδεο ηνπ Οιχκπνπ θαη ζηελ πεξηνρή γχξσ απφ ηνλ Κίζζαβν είλαη θεκηζκέλε γηα ην θφθθηλν θξαζί ηεο κε νλνκαζία πξνέιεπζεο κε ζεκαληηθά νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα γηα ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο. Οη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη θπξίσο είλαη μηλφκαπξν, ην ζηαπξσηφ θαη ην θξαζάην. ηε Μαγλεζία παξάγνληαη θαηά πιεηνςεθία ιεχθα θξαζηά απφ ηηο πνηθηιίεο ξνδίηε θαη ζαββαηηαλφ. Γπηηθά ηνπ Βφινπ θαη γχξσ απφ ηελ πφιε ηεο Καξδίηζαο βξίζθεηαη κηα πεξηνρή κε ακπέιηα ηα φπνηα είλαη ε πξψηε πιε γηα ηελ παξάγσγε νίλνπ, ε πνηθηιία πνπ θπξηαξρεί είλαη ην ζαββαηηαλφ. Μηα άιιε ζεκαληηθή Θεζζαιηθή πεξηνρή είλαη Πήιην πνπ θεκίδεηαη γηα ηα θφθθηλα θξαζηά ηνπ. Ζ ζπνπδαηφηεξε πνηθηιία είλαη ν ζπθηψηεο, ηνπηθφ ζηαθχιη ηεο Μαγλεζίαο γηα θφθθηλν θξαζί, αιιά θαιιηεξγείηαη θαη ιίγν βξαδηαλφ θαη ιηγφηεξν ιεκληφ. ην πέιαγνο αλαηνιηθά ηνπ Πειίνπ είλαη νη Βφξεηεο πνξάδεο πνπ είλαη εμνηθεησκέλεο κε ηε ξεηίλσζε ησλ θξαζηψλ. Ζ ζπνπδαηφηεξε πνηθηιία ζηαθπιηνχ πνπ θαιιηεξγείηαη είλαη ην ιεκληφ, πνπ ζπλήζσο ην θξαζί ηνπ δελ δέρεηαη ηε ξεηίλσζε. ΖΠΔΗΡΟ ηελ πεξηνρή ηεο επείξνπ έρνπκε ηα ακπεινπξγηθά δηακεξίζκαηα ηεο Είηζαο θαη ηνπ Μεηζφβνπ κε δηαθνξεηηθνχο ηχπνπο νίλσλ. ηε Είηζα αλαπηχζζεηαη ε πνηθηιία Νηεξκίλα απφ ηελ νπνία παξάγνληαη δχν ηχπνη νίλσλ. Ο ιεπθφο μεξφο νίλνο κε κεγάιε νμχηεηα πνπ ηνπ πξνζθέξεη ραξαθηεξηζηηθή θξεζθάδα, θαη θπζηθνί αθξψδεηο νίλνη μεξνί ή εκίγιπθνη ηχπνπ ακπάληαο. ην Μέηζνβν ε παιηά ηνπηθή πνηθηιία βιάρηθν αληηθαηαζηάζεθε απφ μέλεο πνηθηιίεο. ην λφκν Πξέβεδαο επηθξαηεί ε πνηθηιία ξνδίηεο. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ πσο είλαη γλσζηφ ην θιίκα είλαη επεηξψηηθν. Ζ ελαιιαγή ησλ θιηκαηνινγηθψλ ζπλζεθψλ, φπνπ επηθξαηεί ςχρνο θαη ηηο ζπλλεθηέο δηαδέρνληαη εκέξεο κε κεγάιν ειηνζεξκηθφ δείθηε επλννχλ ηελ αλάπηπμε πνηθηιηψλ απφ ηηο

42 νπνίεο παξάγνληαη εμαηξεηηθά θξαζηά. εκαληηθή ζέζε έρνπλ θαηαιάβεη νη εξπζξνί νίλνη ηεο Νάνπζαο, Ακπληαίνπ θαη ηεο Ζγνπκέληζζαο. Σν μηλφκαπξν ηεο Νάνπζαο είλαη ραξαθηεξηζηηθή πνηθηιία ε νπνία παξάγεη νίλνπο πνπ δέρνληαη παιαίσζε γηα βειηίσζε ηνπ νξγαλνιεπηηθνχ ηνπο ραξαθηήξα. Ζ γήξαλζε ζπληειεί ζηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο ηειηθήο πνηφηεηαο ηνπ νίλνπ. Σν μηλφκαπξν Ακχληαηνπ παξ φηη πξφθεηηαη γηα ηελ ηδία πνηθηιία ν γεπζηηθφο ηνπ ραξαθηήξαο δηαθνξνπνηείηαη ιφγσ ηνπ θάπσο δηαθνξεηηθνχ νηθνζπζηήκαηνο ηεο πεξηνρήο. ηελ πεξηνρή ηεο Γνπκέληζζαο ζπλαληάκε ηελ νιηθή νμχηεηα ηνπ μηλφκαπξν ρσξίο λα ειαηηψλεη ην έληνλν ρξψκα. Απφ ηηο ειιεληθέο πνηθηιίεο πνπ έρνπλ κεηαθεξζεί ζηε Υαιθηδηθή δηαθξίλνπκε ην ξνδίηε, ην αζήξη, θαη ην αζχξηηθν. Ο νίλνο πνπ παξάγεηαη έξρεηαη ζηελ αγνξά κε ηελ έλδεημε ηνπηθφο Οίλνο Αγηνξείηηθνο αθνχ νη ακπεινθπηείεο έρνπλ γίλεη ζηηο κνλαζηεξηαθέο εθηάζεηο ηνπ Αγίνπ ξνπο. Πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη ζε κηθξφηεξε έθηαζε ζηε Μαθεδνλία είλαη: δνπκηάηηθν, κπαηηθή, ξνδαθί, ξνδίηεο, ζαββαηηαλφ, θνπθνχιη, ιεκληφ θαη άιιεο. ΘΡΑΚΖ Ο κνπζνπικαληθφο αγξνηηθφο πιεζπζκφο έρεη θξαηήζεη ηε Θξάθε θησρή ζε ακπειψλεο. Βνξεηνδπηηθά ηεο Ξάλζεο θαιιηεξγείηαη ε πνηθηιία καπξνχδη ηεο Θξάθεο (θιψλνο ηεο πνηθηιίαο mavrud) γηα παξάγσγε θφθθηλσλ θξαζηψλ θαη ην δνπκηάηηθν γηα παξάγσγε ιεχθσλ. ηελ Οξεζηηάδα, ζην Γηδπκφηεηρν, θαη ην νπθιί θαιιηεξγείηαη ε πνηθηιία πακίδη γηα μεξά επηηξαπέδηα θξαζηά. ΝΖΗΑ ΗΟΝΗΟΤ Σν θιίκα είλαη ζαιάζζην, κεζνγεηαθφ θαη αξθεηά ήπην, εχθξαην κε πνιιέο βξνρνπηψζεηο. ηα λεζηά απηά παξ φηη νη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο είλαη πεξίπνπ ίδηεο δελ ζπλαληάκε κφλν θνηλέο πνηθηιίεο εμαηηίαο ηνπ φηη έρνπκε δηαθνξνπνίεζε ζηηο εδαθνινγηθέο ζπλζήθεο ηεο θάζε πεξηνρήο. Ζ Εάθπλζνο, ε Λεπθάδα, θαη ε Κέξθπξα παξάγνπλ θαηά θχξην ιφγν Δπηηξαπέδηνπο νίλνπο, ελψ ε Κεθαινληά παξάγεη νίλνπο ειεγρφκελεο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο. ηελ Λεπθάδα επδνθηκεί ε πνηθηιία βεξδάκη πνπ ηελ ζπλαληάκε ζε έλα πςφκεηξν γχξσ ζηα 800κ, άιιεο πνηθηιίεο πνπ παξάγνληαη είλαη ν κνζράηνο Κεθαιιελίαο θαη καπξνδάθλε Κεθαιιελίαο. Δίλαη γιπθείο νίλνη νλνκαζίαο πξνέιεπζεο. Γεληθά ζηα λεζηά ηνπ Ηνλίνπ Πειάγνπο δειαδή ζηε Εάθπλζν, Λεπθάδα, θαη ζηελ Κέξθπξα παξάγεηαη ν νίλνο Βεξληέα νλνκαζία πνπ επηθξαηεί απφ ηελ αξραηφηεηα ζηε Εάθπλζν. ηελ

43 Κεθαινληά παξάγνληαη νίλνη νλνκαζίαο πξνέιεπζεο φπσο είλαη ν Ρνκπφια. Αθφκα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζηα παξαπάλσ λεζηά παξάγνληαη θαη επηηξαπέδηνη νίλνη.

44 ΝΖΗΑ ΑΗΓΑΗΟΤ ΠΔΛΑΓΟΤ Σα ζπνπδαηφηεξα λεζηά απφ πιεπξάο ακπειννηληθήο παξάγσγεο είλαη: ε άκνο, ε Λήκλνο, ε Πάξνο, ε αληνξίλε θαη ε Ρφδνο. ηε άκν παξάγνληαη γιχθα θξαζηά ηα νπνία ραίξνπλ εθηίκεζεο ζηηο αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ, επδνθηκεί ε πνηθηιία κνζράην-ιεπθφ. Σν πξνλφκην δελ ην δηαζέηεη θακηά άιιε πεξηνρή ζηνλ θφζκν. ηε Λήκλν αλαπηχζζεηαη ε πνηθηιία ιεκληφ. Ο νλνκαζηφο γιπθφο κνζράηνο νίλνο παξάγεηαη απφ ηελ πνηθηιία κνζράην-αιεμαλδξείαο πνπ επδνθηκεί ζηελ εκηνξεηλή Λήκλν. Ζ λήζνο Πάξνο παξάγεη νίλνπο κε εμαίξεην νξγαλνιεπηηθφ ραξαθηήξα. Δπδνθηκνχλ νη πνηθηιίεο Μαλδειαξηά θαη Μνλεκβαζηά κε βαζχ θφθθηλν ρξψκα ε πξψηε θαη ιεπθφ ε δεχηεξε. Οηλνπνηνχληαη καδί γηα λα βειηηψζνπλ ην παξαγφκελν νίλν θαη ρσξηζηά. Ζ αληνξίλε ιφγσ ηεο γεσινγηθήο ζχζηαζεο θαη ηεο γεσγξαθηθήο ηεο ζέζεο δίλεη εθιεθηφ νίλν ν νπνίνο θζάλεη ζηελ αγνξά κε ην φλνκα αληνξίλε νίλνο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο. Σν εθαηζηεηνγελέο έδαθνο έρεη ηελ ηδηφηεηα λα ζπγθξαηεί πγξαζία ηε λχρηα, ηα δε ξεχκαηα αέξα δελ επηηξέπνπλ ηελ αλάπηπμε αζζελεηψλ αθνχ ε πγξαζία δηαιχεηαη θαηά ηηο ψξεο ηεο εκέξαο. ηε Ρφδν ζπλαληάκε ηελ πνηθηιία Αζήξη ιεπθή θαη ηε Μαλδειαξηά εξπζξή. Παξάγνληαη εξπζξνί, ιεπθνί θαη μεξνί νίλνη. ΚΡΖΣΖ Οη ακπεινθπηείεο ζηελ Κξήηε εθηείλνληαη αιινχ πεξηζζφηεξν θαη άιινπ ιηγφηεξν ζε φιν ην κήθνο ηνπ λεζηνχ. Ζ Κξήηε έρεη δεζηφ θιίκα θαη μεξφ, γίλεηαη εληνλφηεξν δπηηθά πξνο αλαηνιηθά. Ξέρσξε ζέζε ζηελ παξαγσγή ακπειννηληθψλ πξντφλησλ έρνπλ νη πεξηνρέο: εηεία, Γάθλεο, Αξράλεο, Πεδά. Με ηηο παξαπάλσ ηνπσλπκηθέο ελδείμεηο θπθινθνξνχλ αληίζηνηρα θφθθηλα θξαζηά εκθηαισκέλα απφ γεγελείο πνηθηιίεο, απφ ηα πην θεκηζκέλα ιεπθά θξαζηά ηεο Κξήηεο είλαη ε Βειάλα. ηε εηεία επδνθηκεί ην Ληάηηθν έγρξσκε πνηθηιία πνπ δίλεη εξπζξνχο νίλνπο. ην Ζξάθιεην νη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη: Μαλδειαξηά-Ληάηηθν, Αζήξη(Μαπξνζήξη)- Κνηζηθάιη Θξαςαζήξη. ηελ ακπεινπξγηθή πεξηνρή ησλ Υαλίσλ έρνπκε ηηο πνηθηιίεο: Ρσκαίηθν Μαλδειαξηά, Βαιάλα, Μνζράην. ηελ πεξηνρή ησλ Πεδψλ θαιιηεξγείηαη ζε κεγάιε έθηαζε ε πνηθηιία Βειάλα. Ο Οίλνο πνπ παξάγεηαη θζάλεη ζηελ αγνξά κε ην

45 ηνπσλχκην Πεδά, είλαη έλα θξαζί κε έληνλνπο νξγαλνιεπηηθνχο ραξαθηήξεο κε δξνζεξφηεηα, ηδηαίηεξν άξσκα θαη γεχζε.

46 ΞΔΝΔ ΠΟΗΚΗΛΗΔ ΠΟΤ ΚΑΛΛΗΔΡΓΟΤΝΣΑΗ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Με ηελ πάξνδν ησλ εηψλ θαιιηεξγήζεθαλ ζηελ Διιάδα θαη μέλεο πνηθηιίεο, δίλνληαο ζηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ αμηφινγα απνηειέζκαηα ζηελ παξάγσγε νίλνπ. Παξαθάησ αλαθέξνληαη νξηζκέλεο πνηθηιίεο μέλεο πξνέιεπζεο. CABERNET SAUVIGNON: Πνηθηιία εξπζξή απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο, ηελ ζπλαληάκε ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο πνπ παξάγνπλ θξαζί. Χξηκάδεη ζε ζέξκεο πεξηνρέο θαη δίλεη θξαζί ηαληθφ, ζηπθφ, κε έληνλν ρξψκα, κηθξφ αιθννιηθφ βαζκφ θαη πνιχπινθν άξσκα. Σν θξαζί πνπ δίλεη απαηηεί καθξφρξνλε παιαίσζε. CABERNET FRANC: Δξπζξή πνηθηιία πνπ παξάγεη θξαζηά κε πςειφ αιθννιηθφ βαζκφ θφθθηλνπ ρξσκαηηζκνχ κε ζψκα θαη ηα νπνία κεηά απφ παιαίσζε απνθηνχλ ειαθξφ επράξηζην άξσκα. CINSAUT: Δξπζξή πνηθηιία θαηάιιειε γηα νηλνπνίεζε θαη παξαζθεπή θξαζηψλ πνηφηεηαο. Μεγάιν πιενλέθηεκα ηεο είλαη ε αλζεθηηθφηεηα πνπ παξνπζηάδεη ζηελ μεξαζία. MERLOT: Δξπζξή πνηθηιία πνπ παξάγεη θξαζί κε ρακειή νμχηεηα, πςειφ αιθννιηθφ βαζκφ θαη έληνλν άξσκα. SYRAH: Δξπζξή πνηθηιία πςειήο πνηφηεηαο πνπ καο δίλεη θξαζηά κε πςειφ αιθννιηθφ βαζκφ θαη πινχζην άξσκα. ηαλ ρξεζηκνπνηείηαη κφλε ηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα δψζεη ζπνπδαία θξαζηά επηδερφκελα παιαίσζε. PINOT NOIR: Δξπζξή πξψηκε πνηθηιία πνπ κπνξεί λα θαιιηεξγεζεί παληνχ κε επηηπρία, δίλνληαο θξαζί πην φμηλν απφ ην Κακπεξλέ αιιά ιηγφηεξν ηαληθφ. Σν παξαγφκελν θξαζί κεηά ηελ παιαίσζε ηνπ απνθηά επράξηζηε γεχζε θαη πινχζην άξσκα. GRENACHE ROUGE: Δίλαη κηα απφ ηηο θαιχηεξεο πνηθηιίεο γηα θφθθηλα θξαζηά.γίλεη θξαζί κε θξνπηψδε αξψκαηα, κε πςειφ αιθννιηθφ βαζκφ θαη εμαηξεηηθή πνηφηεηα. CHARDONNAY: Δίλαη απφ ηηο θαιχηεξεο θαη γλσζηφηεξεο πνηθηιίεο ζηνλ θφζκν γηα ηελ παξαγσγή ιεπθψλ μεξψλ θξαζηψλ. Σν παξαγφκελν θξαζί είλαη θαηάιιειν γηα λα σξηκάζεη ζε δξχηλα βαξέιηα. Υξεζηκνπνηείηαη ζηελ παξαγσγή ζακπάληαο θαη δηαθξίλεηαη γηα ηε ιεπηφηεηα θαη ηνλ αξσκαηηθφ ηνπ πινχην. UGNI BLANC: Λεπθή πνηθηιία, θαιιηεξγείηαη ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο πνπ παξάγνπλ θξαζί. ηελ Διιάδα ρξεζηκνπνηείηαη σο βειηησηηθή πνηθηιία ηεο νμχηεηαο ησλ θξαζηψλ πνπ παξάγνληαη ζε πεδηλέο πεξηνρέο. Γίλεη θξαζί νπδέηεξν, ρακεινχ αιθννιηθνχ βαζκνχ θαη θαιήο νμχηεηαο. SAUVIGNON BLANC: Θεσξείηαη φηη είλαη κηα απφ ηηο πην εθιεθηέο πνηθηιίεο. Σν παξαγφκελν θξαζί είλαη αξσκαηηθφ κε ιεπηή γεχζε. Έρεη ρακειή νμχηεηα θαη δε ζπλδπάδεηαη ζηελ νηλνπνίεζε κε πνηθηιίεο πνπ έρνπλ ιίγα νμέα. Γίλεη ιεπθά θξαζηά πνπ δέρνληαη αξγή σξίκαλζε.

47

48 1.6 Πεξηνρέο & πνηθηιίεο νίλωλ αληαγωληζηξηώλ ρωξώλ ηεο Διιάδαο ΓΑΛΛΗΑ Ζ Γαιιία θεκίδεηαη γηα ηελ πνηφηεηα ησλ θξαζηψλ ηεο θαη γηα ηελ ηερλνγλσζία πνπ δηαζέηεη ζηελ παξάγσγε ηνπ νίλνπ. Οη ακπειψλεο ηεο Βνπξγνπλδίαο θαη ηνπ Μπνξληφ έρνπλ θαζνξίζεη ζε έλα βαζκφ ηα ζηάληαξ ηνπ θξαζηνχ ζην δηεζλέο ρψξν θαη έρνπλ επηβάιεη ηα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ πξέπεη λα δηαζέηεη έλα θάιν θξαζί. Ζ πεξηνρή ηνπ ΜΠΟΡΝΣΟ δηαζέηεη ππνδνκέο πςεινχ επηπέδνπ γηα ηελ παξάγσγε νίλνπ. Δπίζεο κεγάινο αξηζκφο ησλ θαηνίθσλ ηεο αζρνιείηαη ζηνλ ηνκέα ηεο νηλνπαξαγσγήο. Οη θιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηελ πεξηνρή ζεσξνχληαη επλντθέο γηα ηελ παξάγσγε νίλνπ. Ζ πεξηνρή έρεη ηζηνξία ζην θξαζί, ραξαθηεξηζηηθφ είλαη ν πξψηνο ακπειψλαο Chateau ηδξχζεθε ην Σν πην δηάζεκν θξαζί είλαη ην Cabernet Sauvignon ην νπνίν θαηαιακβάλεη ην κεγαιχηεξν κέξνο ζπιινγήο ησλ θιεκάησλ πεξίπνπ 70%. Ζ πεξηνρή ηεο ΒΟΤΡΓΟΤΝΓΗΑ δηαζέηεη ηδαληθέο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο θαη ζηνηρεία εδάθνπο πνπ πξνζδίδνπλ ζηνλ νίλν ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά. Ζ θαιιηέξγεηα ηνπ νίλνπ ζε απηή ηελ πεξηνρή δηαδφζεθε απφ ηνπο Βελεδηθηίλνπο κνλαρνχο ηεο Μφλεο Cluny θαη απφ ηνπο Καζηεξζηαλνχο ηνπ Clos de Vougeot. Οη θχξηνη ηχπνη θιήκαηνο είλαη ην Pinot Noir ελψ ζηελ πεξηνρή ηεο Beaujolais θπξηαξρεί ην Gamay. H πεξηνρή ζηελ νπνία αλαθεξφκαζηε σο ΑΜΠΑΝΗΑ (CHAMPAGNE) είλαη γλψζηε παγθνζκίσο γηα ηα πξντφληα πνπ παξάγεη. Ζ ζακπάληα κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ε αηρκή ηνπ δφξαηνο ησλ Γαιιηθψλ εμαγσγψλ νίλνπ, κε πνιχ ζεκαληηθά νηθνλνκηθά νθέιε γηα ηνπο νηλνπαξαγσγνχο πνπ ηελ δεκηνπξγνχλ. Ζ ζακπάληα θηηάρλεηαη απφ θξαζηά δηαθνξεηηθψλ ηνπνζεζηψλ κέζα απφ ηελ επξχηεξε πεξηνρή θαη απφ ηνπο παξαθάησ ηχπνπο θιήκαηνο: Pinot Noir, Pinot Meunier θαη αξληνλέ. Ζ νηλνπαξαγσγηθή πεξηνρή κε ην πςειφηεξν πςφκεηξν ζηε Γάιιηα είλαη ε LANGUEDOC-ROUSSILON. Σα ζηαθχιηα θαιιηεξγνχληαη ζε ηερλεηά δηαδψκαηα κε απνηέιεζκα ην θφζηνο ζπγθνκηδήο ηνπο λα είλαη ηδηαίηεξα πςειφ. ηελ πεξηνρή έρνπκε ηνπο παξαδνζηαθνχο ηχπνπο θιήκαηνο φπσο: Grenache, Carignan, Cinsault,

49 Mourverdre αιιά θαη δηεζλή είδε πνπ κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ απμάλεηαη ζπλερψο ε θαιιηεξγνχκελε έθηαζε ηνπο (π.ρ ην ηξάρ) Ζ πεξηνρή ηεο ΑΛΑΣΗΑ ραξαθηεξίδεηε απφ ηελ ζρεηηθά ςπρξή ζεξκνθξαζία(ζε ζρέζε κε άιιεο πεξηνρέο ηεο Γαιιίαο) κε απνηέιεζκα θαηά ην παξειζφλ είρε αληηκεησπίζεη νξηζκέλα πξνβιήκαηα ζηελ παξάγσγε πνηνηηθψλ νίλσλ. Με ηελ εθαξκνγή λέσλ κέηξσλ θαη ηερληθψλ ζηελ παξάγσγε ηα πξνβιήκαηα μεπεξάζηεθαλ θαη ηα θξαζηά ηεο ΑΛΑΣΗΑ ζεσξνχληαη ηζάμηα κε απηά ησλ άιισλ πεξηνρψλ ηεο Γαιιίαο. Τπάξρεη εμεηδίθεπζε ζηα ιεπθά θξαζηά πνπ ρξεζηκνπνηνχλ σο πξψηε πιε ηεο παξαθάησ πνηθηιίεο θιήκαηνο: Ρηζιηλγθ, ηιβάλεξ, Πηλφ Μπιαλ, Πηλφ Γθξη, Πηλφ Ννπάξ, Μνπζθά θαη Γθεβνχξηζηξακηλεξ. Ζ πεξηνρή ηνπ LOIRE έρεη εμαηξεηηθέο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο γηα θαιιηέξγεηα ζηαθπιηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα θξαζί. Ο πφηακνο(λνχξνο) πνπ δηέξρεηαη απφ φιε ηελ θαιιηεξγνχκελε έθηαζε πξνζδίδεη ζηα θξαζηά ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά αθνχ επεξεάδεη ην κηθξνθιίκα ηεο πεξηνρήο. Σν Chenin Blanc είλαη ν θπξίαξρνο ηχπνο ζηαθπιηνχ θαη θαιιηεξγείηαη απφ ηνλ 9 ν αηψλα. ΗΣΑΛΗΑ Ζ ρψξα έρεη κεγάιε επειημία ζρεηηθά κε ηηο πνηθηιίεο θιήκαηνο θαη ηηο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηηο δηάθνξεο αλαπαξαγσγηθέο πεξηνρέο ηεο Ηηαιίαο. Απνηέιεζκα ησλ παξαπάλσ είλαη λα ππάξρεη κεγάιεο δηαθχκαλζεο ζηελ πνηφηεηα ηνπ παξαγφκελνπ νίλνπ αλάινγα απφ ηελ πεξηνρή πνπ πξνήιζε. Ζ Ηηαιία έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα θαιχςεη ηηο πνηνηηθέο αλάγθεο κεγάινπ κέξνπο ησλ θαηαλαισηψλ, εμαηηίαο ηνπ φηη παξάγεη απφ ηα πην απιά θξαζηά(ρακειή ηηκή) ζην λφηην κέξνο ηεο ρψξαο κέρξη θαη ηα πςειήο πνηφηεηαο θξαζηά ηεο Σνζθάλεο θαη ηνπ Πηέκνλη, πνπ είλαη απφ ηα πην αθξηβά ζηνλ θφζκν. PIEMMONT Οη έιιελεο θαη νη ξσκαίνη ήηαλ νη πξψηνη πνπ αζρνιήζεθαλ κε ηελ παξάγσγε νίλνπ ζηελ πεξηνρή. Ζ ηεξαζηία αλαγλψξηζε ησλ νίλσλ απφ ηελ παξαπάλσ ηνπνζεζία μεθίλεζε ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ Σν θιίκα θαη νη εδαθηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηελ πεξηνρή ραξαθηεξίδνληαη ηδαληθέο γηα παξάγσγε πνηνηηθψλ νίλσλ. εκαληηθφ ξφιν ζηελ θήκε ησλ θξαζηψλ είρε ν Angelo Caja ν φπνηνο έθαλε αίζζεζε ζηελ παγθφζκηα αγνξά νίλνπ φηαλ δεκηνχξγεζε ην πςειήο πνηφηεηαο θξαζί

50 Barbaresco(απφ ηα πην δηάζεκα θξαζηά ηνπ θφζκνπ. Οη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη: Νεκπηφιν, Μπαξκπέξα θαη Νηνιηζέην. SUDTIROL &TRENTINO Οη εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο ηεο πεξηνρήο είλαη αμηφινγεο, ην ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ζε ζρέζε κε άιιεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο είλαη ην ειηφινπζην θιίκα ηεο πεξηνρήο ζρεδφλ φιν ηνλ ρξφλν, κε απνηέιεζκα ηα θξαζηά λα απνθηνχλ ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά πνπ ηα δηαθνξνπνηνχλ απφ ηα ππφινηπα. Σν Chardonnay θαηαιακβάλεη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο θαιιηεξγνχκελεο πεξηνρήο. ην TRENTINO παξάγνληαη δπν ηχπνη νίλνπ πνπ δελ θαιιηεξγνχληαη πνπζελά άιινπ ζηνλ θφζκν ην Marzemino θαη ην Tegoldego. LOMBARDY Δίλαη απφ ηηο ζπνπδαηφηεξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. Σα δηαθνξεηηθά κηθξνθιίκαηα ηεο πεξηνρήο παίδνπλ θαηαιπηηθφ ξνιφ ζηελ παξάγσγε ησλ νίλσλ. Γηάζεκα θφθθηλα θξαζηά ηνπ LOMBARDY είλαη ην Μεξιφ θαη ην Κακπεξλέ. Σα ιεπθά θξαζηά βαζίδνληαη ζηηο πνηθηιίεο Σξεκπηάλν Σνζθάλν θαη Γθαξγθαλεηδε(θαιιηεξγνχληαη θαη ηνπηθνί ηχπνη θιήκαηνο) ΒΔΝΔΣΗΑ Τπάξρεη κεγάιε πνηθηιία θιεκάησλ ησλ νπνίσλ ε πνηθηινκνξθία αληηθαηνπηξίδεη ηα δηαθνξεηηθά θιίκαηα θαη ηηο γεσινγηθέο ζπλζήθεο. Σν θξαζί Prosecco ζπγθαηαιέγεηαη αλάκεζα ζηα πην δπλαηά ζεκεία ησλ εμαγψγηκσλ πξντφλησλ ηεο πεξηνρήο. Ο ηχπνο θιήκαηνο κε ηελ κεγαιχηεξε θαιιηέξγεηα είλαη ην Γθαξθαλέγθα. Σα πεξίθεκα θξαζηά ηνπ Veneto έρνπλ σο πξψηε πιε ηελ πνηθηιία Κνξβίλα. ΑΡΓΖΝΗΑ & ΗΚΔΛΗΑ Μφιηο ηα ηειεπηαία ρξφληα γίλνληαη πξνζπάζεηεο γηα αχμεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπο. Οη ακπεινθαιιηεξγεηέο έδηλαλ έκθαζε ζηελ πνζφηεηα ιεπθά θξαζηά έρνπλ ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ επί ηεο ζπλνιηθήο παξάγσγεο. ΗΠΑΝΗΑ

51 Ζ Ηζπαλία ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο ρψξεο κε ηηο κεγαιχηεξεο εθηάζεηο ζηαθπιηψλ γηα νηλνπαξαγσγή. Οη θαιιηέξγεηεο ακπειηψλ είλαη πεξηζζφηεξεο απφ ηελ Ηηαιία θαη ηε Γαιιία αιιά ε παξαγφκελε πνζφηεηα νίλνπ θπκαίλεηαη ζε ρακειφηεξα επίπεδα. Σν παξαπάλσ θαηλφκελν απνδίδεηαη ζηηο επνρηαθέο μεξαζίεο πνπ θξαηνχλ ηηο ζνδεηέο ησλ ζηαθπιηψλ ζε ρακειά επίπεδα. Οη νηλνπαξαγσγνί ηεο ρψξαο ζην παξειζφλ είραλ πξνζαλαηνιηζηεί ζηελ πνζφηεηα, ζήκεξα αχηε ε ινγηθή έρεη αιιάμεη θαη γίλνληαη πξνζπάζεηεο γηα πνηνηηθά θξαζηά. RIOJA Δίλαη ε πην δηάζεκε Ηζπαληθή πεξηνρή παξάγσγεο νίλνπ. Σν θιίκα είλαη Θέξκν θαη μεξφ δεκηνπξγψληαο αξθεηέο θφξεο πξνβιήκαηα ζηηο πνζφηεηεο ησλ ζηαθπιηψλ(κεησκέλεο απνδφζεηο). Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εδάθνπο πνπ θαιιηεξγνχληαη ηα ακπέιηα θξίλνληαη ηθαλνπνηεηηθά γηα ηελ παξάγσγε πνηνηηθψλ θξαζηψλ. Οη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη: Tempranillo, Garnacha θαη Carinea. PRIORATO Σν θιίκα είλαη ζεξκφ θαη μεξφ δεκηνπξγψληαο ζηα ακπέιηα ηα ηδία πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη θαη ζηελ RIOJA. Οη νηλνπαξαγσγνί δίλνπλ ηδηαίηεξε ζεκαία ζηελ παξαγφκελε πνζφηεηα νίλνπ θαη ιηγφηεξν ζηελ πνηφηεηα, εμαίξεζε απνηεινχλ ηα θφθθηλα θξαζηά ηεο πεξηνρήο ηα νπνία έρνπλ κεγάιεο δπλαηφηεηεο σξίκαλζεο. Οη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη Carinea,, Garnachα θαη ζε κηθξφηεξν βαζκφ ην Κακπεξλέ νβηληφλ. PENEDES Σν Cava είλαη Ηζπαληθφ αθξψδεο θξαζί πνπ παξάγεηαη ζχκθσλα κε ηελ παξαδνζηαθή κέζνδν ηεο δχκσζεο ζην κπνπθάιη, θαη έρεη θάλεη ηηο αλαπαξαγσγηθέο πεξηνρέο λφηηα ηεο Βαξθειψλεο δηάζεκεο κε πνιιά νηθνλνκηθά πιενλεθηήκαηα γηα ηνπο θαηνίθνπο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ παξαγσγή ηνπ. Σν Cava θηηάρλεηαη απφ ηα είδε ζηαθπιηψλ Μαθακπέν, Ξαξέιν θαη Παξειάληα. Έθηνο απφ ηελ παξάγσγε αθξσδψλ θξαζηψλ, απφ απηέο ηηο πεξηνρέο πξνέξρνληαη θαη ρπκψδε ιεπθά θξαζηά, ηα νπνία παίξλνπλ ηηο νπζίεο ηνπο απφ ηα γπςψδε θαη πειψδε εδάθε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο. Σα θφθθηλα θξαζηά γίλνληαη απφ ηα είδε Καξηλέλα, Γθαξλάηζα θαη Μνλαζηξέι.

52 ΠΟΡΣΟΓΑΛΗΑ Σν θξαζί Πφξην είλαη ζεκαληηθφ ζεκείν ησλ εμαγψγηκσλ πξντφλησλ απφ ηνλ 17 ν αηψλα. ην παξειζφλ δηλφηαλ βαξχηεηα ζηελ παξάγσγε παξαδνζηαθψλ νίλσλ, κε ζηφρεπζε ζηελ πνζφηεηα θαη φρη ηελ πνηφηεηα ηνπ πξντφληνο. ήκεξα νη λέα γέληα ησλ νηλνπαξαγσγψλ πξνζπαζεί λα εθκεηαιιεπηεί ηηο κεγάιεο δπλαηφηεηεο ηνπ θιίκαηνο θαη ηνπ εδάθνπο, πξνθεηκέλνπ λα παξάγεη θξαζηά πνπ δελ ζα επηζθηάδνληαη απφ ηνπο αληαγσληζηέο(πρ Ηζπαλνχο)

53 VINHO VERDE ε απηή ηελ πεξηνρή ζηε βφξεην Πνξηνγαιία νη εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο είλαη ηδαληθέο γηα δεκηνπξγία πνηνηηθψλ νίλσλ. Παξάγνληαη θφθθηλα θαη ιεχθα θξαζηά ζπκπεξηιακβαλφκελνπ θαη ηνπ Πφξην(ην ζεκαληηθφηεξν θξαζί πνπ εμάγεη ε ρψξα). Σα πην ειαθξηά θξαζηά πεξηέρνπλ ππνιείκκαηα ζαθράξσλ πξνζδίδνληαο ηνπο κηα ηδηαίηεξε γεχζε. Σα θξαζηά ηεο πεξηνρήο πξνθχπηνπλ απφ κίμεηο ησλ ηνπηθψλ ζηαθπιηψλ. Σν θαιχηεξν είδνο είλαη ην Αιβαξίλν πνπ θαιιηεξγείηαη ζηνλ βνξξά, ζηα ζχλνξα κε ηελ Γαιαηία. DOURO Μπνξεί λα ζεσξεζεί σο ε ηδηαίηεξε παηξίδα ηνπ θξαζηνχ Πφξην, αθνχ ζε απηή ηελ πεξηνρή θαιιηεξγείηαη ζε κεγάιε έθηαζε ε πξψηε πιε(ζηαθχιηα) γηα ηελ παξαγσγή ηνπ. Σα δηαδψκαηα κε ηα ακπέιηα βξίζθνληαη ζηηο απφθξεκλεο πιαγηέο, κε απνηέιεζκα λα παξνπζηάδεηαη δπζθνιία ζηε ζπγθνκηδή ηνπο θαη αχμεζε ηνπ θφζηνπο. Σα εδάθε απνζεθεχνπλ πγξαζία ψζηε λα πξνζθέξνπλ ζηα ακπέιηα ηηο απαηηνχκελεο πνζφηεηεο λεξνχ θαηά ηελ θαινθαηξηλή μεξαζία.. Σα θξαζηά ηεο πεξηνρήο πξνθχπηνπλ απφ κίμεηο ησλ ηνπηθψλ ζηαθπιηψλ. ALENTEJO ε απηή ηελ πεξηνρή έρεη γίλεη ε κεγαιχηεξε πξνζπάζεηα απφ ηνπο λένπο νηλνπαξαγσγνχο γηα πνηνηηθά θξαζηά. Παξάγνληαη θφθθηλα θαη ιεπθά θξαζηά απφ ηνπηθέο πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη ζηα δέζηα εδάθε, ησλ νπνίσλ ε ζεξκνθξαζία ηα θαινθαηξία μεπεξλάεη ηνπο 41 ν C. Σν έδαθνο απνηειείηαη ππάξρεη γξαλίηεο θαη ραιαδίαο πξνζδίδνληαο ζηνλ νίλν ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά. Σν ζηαθχιη Αξαγθφλεζ είλαη βαζηθφ ζηνηρεηφ ηεο πνηφηεηαο ησλ θξαζηψλ πνπ παξάγνληαη ζηελ πεξηνρή ηνπ ALENTEJO. ΥΗΛΖ Ζ Υηιή έρεη ζρεδφλ κεζνγεηαθφ θιίκα, απηφο ν παξάγνληαο βνεζάεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο ρψξαο σο πξνο ηηο κεζνγεηαθέο ρψξεο ηεο Δπξψπεο(Γάιιηα, Ηζπαλία, Ηηαιία, Πνξηνγαιία, Διιάδα) πνπ δηαδξακαηίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ παξάγσγε θαη εκπφξην νίλνπ παγθφζκηνο. Ο ηζπαλνί θχηεςαλ ηα πξψηα ακπέιηα πξηλ απφ 400 ρξφληα θαη έηζη δεκηνπξγήζεθε ε πξψηε νηλνπαξαγσγηθή ρψξα ηνπ λνηίνπ

54 εκηζθαίξηνπ. Ζ παξάγσγε ηνπ Υηιηαλνχ θξαζηνχ αλνίρηεθε ζηελ δηεζλή αγνξά ηα ηειεπηαία ρξφληα. ηελ ρψξα θαιιηεξγνχληαη Κακπεξλέ νβηληφλ, αξληνλέ θαη νβηληφλ Μπιάλ. Σν αξληνλέ παξνπζηάδεη ηελ πην νπζηαζηηθή αλάπηπμε κε ζαθψο εμαγσγηθέο ηάζεηο. Σα θφθθηλα θξαζηά φπσο ην Cabernet Sauvignon θαιιηεξγείηε ζηηο πην ζέξκεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο φπνπ απηφο ν ηχπνο θιίκαηνο βξίζθεη ηδαληθέο ζπλζήθεο αλάπηπμεο. Ο ζπλδπαζκνχο επλντθνχ θιίκαηνο κε ηηο θαιέο εδαθηθέο ζπλζήθεο θαζηζηνχλ ηελ Υηιή σο ππνινγίζηκε δχλακε ζηελ παξάγσγε θαη εκπνξία θξαζηνχ ζε παγθφζκην επίπεδν. ΖΝΩΜΔΝΔ ΠΟΛΗΣΔΗΔ ΑΜΔΡΗΚΖ Απφ ηελ δεθαεηία ηνπ 1970 θαη κεηά ε δξαζηεξηφηεηα ηεο νηλνπνηίαο έρεη βίσζε κηα αλάπηπμε ρσξίο πξνεγνχκελν ζηελ Γπηηθή αθηή ηεο Νφηηαο Ακεξηθήο, απηφ πξνέθπςε απφ ηελ αλάγθε θαη ηεο δπλαηφηεηεο πνπ ππήξραλ ζηελ αγνξά ηεο Ακεξηθήο γηα θξαζί. ήκεξα ζηελ παξαζαιάζζηα πεξηνρή κεηαμχ ηνπ ηάηι, ζηελ πνιηηεία Οπάζηγθηνλ ζην Λνο Αληδειεο θαη ζηελ Καιηθφξληα θαιιηεξγνχληαη ηα θιήκαηα Κακπεξλέ νβηληφλ, αξληνλέ, νβηληφλ Μπιάλ, Μεξιφ, Πηλφ Ννπάξ, θαη ηξάρ. Ζ Καιηθφξληα ραξαθηεξίδεηε σο ε παηξίδα ηνπ θξαζηνχ ζηηο Ζ.Π.Α εθκεηαιιεχνληαο πιήξσο ηα θπζηθά ηεο πιενλεθηήκαηα γηα παξάγσγε νίλνπ φπσο: ηδαληθέο εδαθηθέο ζπλζήθεο θαη επλντθφ θιίκα πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ εγγχηεηα ζηνλ σθεαλφ, ηελ πξσηλή νκίριε θαη ηνπο ςπρξνχο αλέκνπο πνπ δεκηνπξγνχλ ηδαληθέο ζπλζήθεο γηα ηελ θαιιηέξγεηα θξαζηνχ ζηελ ζέξκε πεξηνρή θαη εηδηθά ζηηο θνηιάδεο Νάπα(Napa) θαη φλνκα (Sonoma). Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο παξαγσγήο νίλνπ ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο Ακεξηθήο παξάγεηε ζηελ πεξηνρή ηεο Καιηθφξληαο ΝΟΣΗΟ ΑΦΡΗΚΖ Ζ Νφηηνο Αθξηθή δηαθνξνπνηείηαη σο πξνο ην θιίκα θαη ηηο εδαθηθέο ζπλζήθεο ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο πεξηνρέο ηεο Ζπείξνπ κε απνηέιεζκα λα έρεη ηε δπλαηφηεηα παξαγσγήο νίλνπ κε αμηφινγα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά. Ζ νηλνπαξαγσγηθή πεξηνρή ηεο ρψξαο ππάξρεη απφ ην 1652 φηαλ νη πξψηνη Δπξσπαίνη πάηεζαλ επί αθξηθαληθνχ εδάθνπο. Ζ νηλνπνηία ζην Κέτπ παξνπζηάδεη αχμεζε. Σα θξαζηά απφ ην ηέιελκπνο ή ην Πάαξι έρνπλ απμαλφκελε δήηεζε ζηε δηεζλή αγνξά φπσο θαη ε θαιιηεξγεκέλε πεξηνρή ησλ θφθθηλσλ ηχπσλ θξαζηνχ: Κακπεξλέ

55 νβηληφλ, Μεξιφ, Πηλνηάδ θαη ηξάδ. Πάξα ηελ δέζηε πνιιά θξαζηά ηεο ρψξαο έρνπλ πεξηζζφηεξε νμχηεηα απφ ην αλακελφκελν επεηδή απηή ε πεξηνρή επεξεάδεηαη απφ ηα ςχρξα θχκαηα ηεο Αληαξθηηθήο. Οη άλεκνη επηβξαδχλνληαη απφ ηα θχκαηα ςπρξφηεηαο θαη έηζη πξνζθέξνπλ έλα θαηάιιειν θιίκα γηα ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ θξαζηνχ. Σν ρακειφ θφζηνο παξαγσγήο ηνπ νίλνπ νθείιεηαη ζε έλαλ βαζκφ ζηηο ρακειέο ακνηβέο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, απηφ είλαη πιενλέθηεκα ηεο ρψξαο αθνχ κπνξεί λα πξνζθέξεη ην πξντφλ(νίλν) ζε ρακειφηεξεο ηηκέο ζηελ δηεζλή αγνξά απφ ηηο αληαγσλίζηξηεο ρψξεο. ΑΤΣΡΑΛΗΑ Αξρηθά ηα ακπέιηα θαιιηεξγήζεθαλ ζηελ πεξηνρή απφ ηνπο βξεηαλνχο επνίθνπο, κε πξνζαλαηνιηζκφ γηα θζελά επηηξαπέδηε θξαζηά ρσξίο ηδηαίηεξα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά. ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980 έγηλαλ πξνζπάζεηεο κε ηελ βνήζεηα ηεο ηερλνινγίαο(ζχγρξνλεο κέζνδνη νηλνπνίεζεο) γηα παξαγσγνί νίλσλ πνπ ζα δηέζεηαλ πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά. Ζ ρψξα δελ δηέζεηε γεγελείο πνηθηιίεο κε απνηέιεζκα απηέο πνπ θαιιηεξγνχληαη λα έρνπλ εηζήρζε απφ ηελ Δπξψπε. Ζ ηεξαζηία έθηαζε ηεο ρψξαο παξνπζηάδεη κεγάιε πνηθηινκνξθία ζε θιηκαηηθέο θαη εδαθηθέο ζπλζήθεο. Τπάξρνπλ πεξίπνπ 60 ακπειννηληθέο πεξηνρέο. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο παξάγσγεο βξίζθεηαη ζην Νφην θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ πεξηθέξεηα ηεο Victoria, άιιεο ζεκαληηθέο πεξηνρέο είλαη ε New South Wales ε θνηιάδα Margaret River. Σα πνηνηηθά θξαζηά παξάγνληαη ζε θξχεο πεξηνρέο κε κεγάιν πςφκεηξν. Οη πην γλψζηεο πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη: Chenin, Riesling, Semillon, Syrah, Chardonnay, Muscat θαη Cabernet Sauvignon. 1.7 Πεξηνρέο & πνηθηιίεο νίλνπ αγνξώλ ζηόρωλ 1.7.1) Γεξκαλία Οη γεξκαληθέο πεξηνρέο νηλνπαξαγσγήο βξίζθνληαη θνληά ζηνλ 51 ν κεζεκβξηλφ, πνπ ζεσξείηαη σο ην σο ην πην καθξηλφ φξην πξνο ηνλ βνξξά γηα ηελ θαιιηέξγεηα ακπειηψλ. Σν ζρεηηθά ςπρξφ επεηξψηηθν θιίκα έρεη σο απνηέιεζκα ηα ζηαθχιηα λα σξηκάδνπλ αξγά θαη λα ζπιιέγνληαη ζηα κέζα ηνπ Οθησβξίνπ. Ζ Γεξκαλία ζπγθαηαιέγεηαη αλάκεζα ζηα κηθξφηεξα νηλνπαξαγσγηθά θξάηε ηνπ

56 θφζκνπ. Πεξίπνπ ζην 20% ησλ νηλνπαξαγσγηθψλ πεξηνρψλ θαιιηεξγείηαη ην θιήκα Riesling απφ ην νπνίν δεκηνπξγνχληαη θξαζηά πνηφηεηαο. Παξαθάησ αλαθέξνληαη ελδεηθηηθέο πεξηνρέο παξάγσγεο νίλνπ ηεο Γεξκαλίαο: Ζ πεξηνρή ηνπ AHR εθηείλεηαη κεηαμχ 50 νπ θαη 51 νπ κεζεκβξηλνχ θαη είλαη γλψζηε γηα ηα θφθθηλα θξαζηά ηεο. Ζ ζθιεξή δνκή ηνπ εδάθνπο ζε ζπλδπαζκφ κε ηνπο ςπρξνχο αλέκνπο θαη ηεο κεγάιεο δηαθπκάλζεηο ηεο ζεξκνθξαζίαο έρεη σο απνηέιεζκα ηε ρακειή απφδνζε ησλ θηεκάησλ νη νπνίεο δελ κπνξνχλ λα θαιχςνπλ ηελ δήηεζε. Ζ έθηαζε ησλ ακπειψλσλ παξνπζηάδεη θζίλνπζα πνξεία ραξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη κεηά ηνλ δεχηεξν Παγθφζκην Πφιεκν ε πεξηνρή ηεο θαιιηέξγεηαο ήηαλ δηπιάζηα απφ ζήκεξα. Οη πνηθηιίεο ησλ ζηαθπιηψλ πνπ παξάγνληαη ζην AHR είλαη Spatburgunder θαη Riesling. Ζ πεξηνρή ησλ MOSEL-SAAAR-RUWER ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο βφξεηεο νηλνπνηεηηθέο πεξηνρέο κε έκθαζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ παξαγφκελνπ νίλνπ. Σα εδάθε ραξαθηεξίδνληαη απφ ηππηθνχο αζβεζηφιηζνπο θαη απνζαξζξσκέλνπο ζρηζηφιηζνπο, ζεκεηψλεηαη φηη φζν πιεζηάδνπκε ζηηο πεδηλέο πεξηνρέο γίλεηαη έληνλε ε παξνπζία ςηιήο άκκνπ. Παξφιν ηελ επλντθή πνζφηεηα βξνρνπηψζεσλ ζηηο απφθξεκλεο πιάγηεο, ε κηθξή ειηνθάλεηα πνπ παξνπζηάδεη ε πεξηνρή έρεη σο απνηέιεζκα ηα ζηαθχιηα λα κελ σξηκάδνπλ θάζε ρξφλν. Ζ κηθξή απφδνζε ησλ θηεκάησλ ζε ζπλδπαζκφ κε ην πςειφ θφζηνο ζπγθνκηδήο(ιφγν ηεο ηνπνζεζίαο) έρεη σο απνηέιεζκα ηελ πςειή ηηκή ησλ θξαζηψλ απφ ηελ πεξηνρή. Οη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη Riesling,Kerner,Muller-Thurgau. Πεξηνρή ηνπ MITTELRHEIN ζηελ θνηιάδα ηνπ Ρήλνπ παξνπζηάδεη θζίλνπζα πνξεία ζηελ έθηαζε ησλ ακπειψλσλ. Οη επλντθέο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο βνεζνχλ λα παξαρζνχλ νίλνη αμηφινγεο πνηφηεηαο πάξα ησλ δπζρεξψλ γεσινγηθψλ ζπλζεθψλ πνπ επηθξαηνχλ ζηελ πεξηνρή.. Οη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη Riesling,Kerner,Muller-Thurgau, Spatburgunder. Ζ πεξηνρή ηνπ RHEINGAU έρεη ηηο πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο γηα παξάγσγε νίλνπ ζηε Γεξκαλία, εηδηθά αλ ηα θιήκαηα έρνπλ πξφζσπν πξνο ηνλ Νφην πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδεηε ε κεγαιχηεξε ζπγθξάηεζε ησλ ειηαθψλ αθηηλψλ. Δπίζεο γηα ηα δεδνκέλα ηεο ρψξαο ζεσξνχληαη επλντθέο θαη ε απνξξφθεζε ηεο δέζηεο θαη πγξαζίαο, θαζψο θαη ε ζρεηηθά ζηαζεξή ζεξκνθξαζία. ηηο πιαγηέο πνπ βξίζθνληαη ρακειά βξίζθνπκε ημψδε εδάθε ηα φπνηα είλαη ηδαληθά γηα ην Riesling,

57 εμαηηίαο απηνχ ην ζχλνιν ησλ ακπειηψλ ηεο πεξηνρήο αλήθεη ζηελ παξαπάλσ πνηθηιία. ρεδφλ ην 50% απφ ηα παξαπάλσ θξαζηά εμάγνληαη, άξα ε κειινληηθή παξνπζία ηνπ φμηλνπ Riesling ζηε δηεζλή αγνξά είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ηελ πεξηνρή ηνπ RHEINGAU. Ζ πεξηνρή ηνπ RHEINHESSEN παξάγεη ηηο κεγαιχηεξεο πνζφηεηεο νίλνπ ζε άιιε ηελ ρψξα. Ζ πνηφηεηα ησλ θξαζηψλ είλαη ζε ρακειά επίπεδα, πνιινί νηλνπαξαγσγνί ηεο πεξηνρήο πξνηηκνχλ ηελ πνζφηεηα απφ ηελ πνηφηεηα. Ζ πνηθηιία ησλ θιεκάησλ θάλεη δχζθνιε ηελ αλαγλψξηζε ηνπ θξαζηνχ απφ ην RHEINHESSEN. Πεξηζζφηεξα απφ 30 είδε θαιιηεξγνχληαη θαη νη θιαζηθέο πνηθηιίεο ηεο πεξηνρήο έρνπλ αληηθαηαζηαζεί κε άιιεο πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηνχλ νη απμεκέλεο απνδφζεηο. Οη κηζέο απφ ηηο λέεο πνηθηιίεο είλαη θφθθηλεο.ζ πεξηνρή ηνπ PFALZ είλαη ε δεχηεξε θαιιηεξγνχκελε πεξηνρή ηεο Γεξκαλίαο. Σν ήπην θιίκα ζπκίδεη λφην. Ο ζπλδπαζκφο ηνπ επλντθνχ θιίκαηνο κε ην έδαθνο πνπ είλαη πινχζην ζε ζίδεξν, αζβέζηε, ζρηζηφιηζν είλαη ν θχξηνο ιφγνο ησλ απμεκέλσλ απνδφζεσλ ηεο πεξηνρέο. Σα πεξηζζφηεξα θιήκαηα είλαη Riesling,αιιά ππάξρνπλ θαη ιίγα ηχπνπ Muller-Thurgau. Σν FRANKEN είλαη απφ ηηο πην θεκηζκέλεο νηλνπαξαγσγηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. Σα ιεπθά θξαζηά θαηέρνπλ πνιχ κεγάιν πνζνζηφ ζηελ παξάγσγε ζε αληίζεζε κε ηα θφθθηλα (κφιηο 5%). Ζ επξχηεξε πεξηνρή δηακνξθψλεηαη απφ ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπ επεηξψηηθνπ θιίκαηνο: ελψ ηα μεξά θαη δέζηα θαινθαίξηα επλννχλ ηα ζηαθχιηα, νη ρακειέο ζεξκνθξαζίεο ηνπ ρεηκψλα πνπ πέθηνπλ λσξίο, παγψλνπλ ηα ακπέιηα. Ζ κεγαιχηεξε έθηαζε θαιιηεξγείηαη απφ ηηο πνηθηιίεο Riesling,Kerner,Muller-Thurgau. Αμηνζεκείσηε είλαη θαη νη πξνζπάζεηα ησλ νηλνπαξαγσγψλ γηα ηελ εηζαγσγή θαη λέσλ πνηθηιηψλ ζηελ πεξηνρή φπσο: Rieslander, Bacchus, Albalonga, Mareinsteiner θαη Scheurebe. ην BADEN ην ήπην θιίκα κε ηελ πην καθξά πεξίνδν ειηνθάλεηαο ζηε Γεξκάληα ζε ζπλδπαζκφ κε ην εθαηζηηνγελέο έδαθνο πξνζδίδεη ηδηαίηεξα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ζηα θξαζηά πνπ παξάγνληαη ζε απηή ηελ πεξηνρή. Οη πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη είλαη: Muller-Thurgau, Riesling, Grauburgunder, Spatburgunder. Ζ πεξηνρή ηνπ SAALE-UNSTRUT έρεη ηελ κεγαιχηεξε ηζηνξία ζηελ νηλνπαξαγσγή απφ φιεο ηηο πεξηνρέο ηεο Γεξκαλίαο. Πξηλ απφ 1000 ρξφληα νη

58 Κηζηεξθηαλνί θχηεςαλ ηα πξψηα ζηαθχιηα ζηε βνξεηφηεξε πεξηνρή θαιιηέξγεηαο ηεο Δπξψπεο πάλσ απφ ηνλ 51 ν κεζεκβξηλφ πνπ ζεσξείηαη θιηκαηηθφ φξην γηα ηελ παγθφζκηα θαιιηέξγεηα θξαζηνχ. Ζ γεσινγηθή δνκή ηεο ππαίζξνπ απνηειείηαη θπξίσο απφ αζβεζηφιηζν θαη θφθθηλν ακκνράιηθν. Ζ πνηθηιία κε ηελ κεγαιχηεξε έθηαζε είλαη ε Muller-Thurgau,άιιεο πνηθηιίεο πνπ θαιιηεξγνχληαη ζηελ πεξηνρή είλαη: Riesling,, Bacchus,,Kerner, Weissburgunder θαη άιιεο. Ζ πεξηνρή HESSISCHE BERGSTRASSE είλαη ε κηθξφηεξε νηλνπαξαγσγηθή πεξηνρή ηεο Γεξκαλίαο, ραξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη ην RHEINHESSEN είλαη 50 θφξεο κεγαιχηεξν απφ αχηε. Ζ πνζφηεηα ηνπ θξαζηνχ πνπ παξάγεηαη είλαη ηφζν κηθξή πνπ ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηεο θαηαλαιψλεηε ζηελ εγρψξηα αγνξά. Σα ειαθξά εδάθε δεζηαίλνληαη γξήγνξα κε απνηέιεζκα λα απνζεθεχνληαη κεγάιεο πνζφηεηεο λεξνχ απφ ηηο βξνρέο θαη λα παξέρνληαη ηθαλνπνηεηηθέο πνζφηεηεο πγξαζίαο ζηα ακπέιηα. Οη πνηθηιίεο πνπ θπξηαξρνχλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή είλαη : Riesling θαη Muller- Thurgau ) Κίλα Ζ Κίλα ιφγν ηηο κεγάιεο έθηαζεο ηεο έρεη δηαθνξεηηθέο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο απφ πεξηνρή ζε πεξηνρή. Ζ παξάγσγε νίλνπ ζηα ηειεπηαία ρξφληα παξνπζηάδεη αχμεζε πξνθεηκέλνπ λα θαιπθηνχλ νη ζπλερψο απμεκέλεο αλάγθεο ησλ θαηαλαισηψλ. Οη νηλνπαξαγσγνί πξνζαλαηνιίδνληαη ζηελ πνζφηεηα θαη φρη ζηελ πνηφηεηα ηνπ νίλνπ, ραξαθηεξηζηηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη γίλεηε αλάκημε ησλ ηνπηθψλ θξαζηψλ κε νίλνπο ηνπ εμσηεξηθνχ(πρ Υηιήο) πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί αχμεζε ηεο πνηφηεηαο. Σα θξαζηά ηεο Κίλαο είλαη απιά θξαζηά, ρσξίο αξσκαηηθέο ηδηφηεηεο θαη κε ρακειά γεπζηηθά ραξαθηεξηζηηθά. ηελ εγρψξηα παξάγσγε θξαζηνχ ρξεζηκνπνηείηαη ηερλνγλσζία απφ ηελ Γαιιία πξνθεηκέλνπ ηελ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο. Καιιηεξγνχληαη ηνπηθέο πνηθηιίεο θαηά θχξην ιφγν, ελψ ηα ηειεπηαία ρξφληα έρνπκε θαη εηζαγσγή θεκηζκέλσλ επξσπατθψλ πνηθηιηψλ (πρ Cabernet Sauvignon, Merlot θαη άιιεο). Ζ παξάγσγε θξαζηνχ απφ ζηαθχιηα εληνπίδεηε ζηηο αλαηνιηθέο επαξρίεο κε πνζνζηφ πεξίπνπ 80% επί ηνπ ζπλφινπ ηεο παξάγσγεο. Οη πην θεκηζκέλεο πεξηνρέο είλαη: Shandong, Hebei, Jilin, Tiajin. Πνιχ κηθξφηεξεο πνζφηεηεο παξάγνληαη βνξεηνδπηηθά ζηελ πεξηνρή Xinjiang, λφηηα ζηελ πεξηνρή Yunnan θαη ζην θεληξηθφ ηκήκα ηεο ρψξαο ζηελ πεξηνρή Gangsu.

59 1.8 Υαξαθηεξηζηηθά ηεο Διιάδαο Ζ Διιάδα είλαη κηα ρψξα πνπ ην θιίκα ηεο είλαη θαηάιιειν γηα παξαγσγή θξαζηψλ πνηφηεηαο. Σα νηλνπνηήζηκα ζηαθχιηα πνπ παξάγνληαη ζηελ Διιάδα είλαη ηα θαιχηεξα ζηνλ θφζκν ιφγν ησλ επλντθψλ εδαθνθιηκαηηθψλ ζπλζεθψλ θαη ηνπ κεγάινπ αξηζκνχ πνηθηιηψλ πνπ δηαθνξνπνηεί ηελ ειιεληθή παξαγσγή απφ αληίζηνηρεο μέλεο. Ζ θαιιηεξγνχκελε έθηαζε νηλνπνηήζηκσλ ζηαθπιηψλ ζηελ ρψξα καο απφ ην 1991 είρε ζπλερψο πησηηθή πνξεία έσο ην1998,ζηελ ηξηεηία 1999,2000,2001 παξνπζηάδεηε κηα ζηαζεξφηεηα, ζηελ επνκέλε ηξηεηία 2002,2003,2004 εκθαλίδεηαη κείσζε, ελψ απφ ηα έηε 2005,2006,2007,2008,2009,2010 εκθαλίδεηαη ην θαζεζηψο ησλ δηθαησκάησλ θχηεπζεο θαη ε θπηεκέλε έθηαζε ην 2005 παξνπζηάδεη ην κηθξφηεξν κέγεζνο ηεο εηθνζαεηίαο( ). Ζ πξαγκαηηθή θπηεκέλε έθηαζε απφ ην 2005 έσο ην 2008 ραξαθηεξίδεηε σο αχμνπζα, ελψ ηα δχν επφκελα έηε απφ ην 2008 παξαηεξείηαη πηψζε. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη ε πξαγκαηηθή θαιιηεξγνπκέλε έθηαζε ην 2010 είλαη ην 83% ηεο θαιιηεξγνχκελεο έθηαζεο ηνπ 1990 δειαδή έρνπκε πηψζε 17%. Ζ απμνκεηψζεηο ζηελ θαιιηεξγνχκελε έθηαζε ακπειηνχ ζηελ Διιάδα δελ ήηαλ απνηέιεζκα κφλν ησλ δπλάκεσλ ηεο πξνζθνξάο θαη ηεο δήηεζεο, αιιά θαη ηεο θνηλήο αγξνηηθήο πνιίηηθεο πνπ αθινχζεζε ε Δ.Δ ζηνλ ηνκέα ηεο θαιιηέξγεηαο ζηαθπιηψλ γηα νηλνπνίεζε. απεηθνλίδεη ηελ παξαπάλσ θαηάζηαζε. Παξαθάησ παξαηίζεηαη ν αληίζηνηρνο πηλάθαο πνπ Πίλαθαο 1.1 ΔΚΣΑΔΗ ΚΑΗ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΦΤΣΔΤΖ ΟΗΝΟΑΜΠΔΛΟΤ(ΔΛΛΑΓΑ) ΔΣΟ ΣΡΔΜΜΑΣΑ ΔΜΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΓΗΚ.ΦΤΣΔΤΖ ΦΤΣΔΜΔΝΖ ΔΚΣΑΖ 1990/ / / / / / / / / / / /

60 2002/ / / / / / / / ΠΖΓΖ ΚΔΟΟΔ Ζ ειιεληθή παξάγσγε απνηειείηαη θπξίσο απφ ιεπθνχο νίλνπο(πεξίπνπ 70%) θαη δεπηεξεχνληνο απφ εξπζξνχο. Σα νηλνπνηήζηκα ζηαθχιηα νηλνπνηνχληαη ζε κεγάιν πνζνζηφ ζε επηηξαπέδηνπ νίλνπο ελψ ην πνζνζηφ παξάγσγεο νίλσλ V.Q.P.R.D είλαη κηθξφ(πεξίπνπ 10%). πκθψλα κε ζηνηρεία ηεο eurostat ζηελ Διιάδα ε κέζε θαιιηεξγνχκελε έθηαζε γηα πνηθηιίεο V.Q.P.R.D είλαη 5 ζηξέκκαηα ελψ γηα ρψξεο ηεο Δ.Δ είλαη απφ 11 κέρξη 70 ζηξέκκαηα. Γηα ηηο επηηξαπέδηεο πνηθηιίεο ζηε ρψξα καο ε κέζε έθηαζε είλαη 4 ζηξέκκαηα ελψ γηα ρψξεο ηεο Δ.Δ είλαη απφ 7 έσο 35 ζηξέκκαηα. Αμηνζεκείσην είλαη φηη ε ζπλνιηθή παξάγσγε(ζε HL)είρε κείσζε 12% ζηελ εηθνζαεηία Ζ κείσζε ηεο παξαγφκελεο πνζφηεηαο νίλνπ ζε κηθξφηεξν πνζνζηφ απφ ηελ κείσζε ηεο θαιιηεξγνχκελεο έθηαζεο νθείιεηαη ζηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο θαη ησλ ζχγρξνλσλ κεζφδσλ νηλνπνίεζεο. Παξαθάησ παξαηίζεηαη ν αληίζηνηρνο πηλάθαο ηεο ειιεληθήο νηλνπαξαγσγήο. Πίλαθαο 1.2 ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΟΗΝΟΠΑΡΑΓΧΓΖ (Δ 1000HL) ΔΣΖ ΔΠΗΣΡΑΠΔΕΗΟΗ ΠΟΠ ΠΓΔ ΑΛΛΟΗ ΤΝΟΛΟ

61 ΠΖΓΖ ΤΠ.ΓΔΧΡΓΗΑ ΔΛΛΑΓΟ O Μ.Ο. ηεο ειιεληθήο νηλνπαξαγσγήο (1000HL) γηα ηελ ρξνληθή πεξίνδν είλαη : Δπηηξαπέδηνη (3255,142), ΠΟΠ (305,28), ΠΓΔ (49,28), ΑΛΛΟΗ (80,90). Σα παξαπάλσ απνηειέζκαηα απεηθνλίδνληαη ζην γξάθεκα πνπ αθνινπζεί.

62 Μ.Ο.(ΟΗΝΟΠΑΡΑΓΧΓΖ) ΚΑΣΖΓΟΡΗΧΝ ΟΗΝΟΤ ΠΔΡΗΟΓΟΤ % 2% 2% ΕΠΙΣΡΑΠΕΖΙΟΙ ΠΟΠ ΠΓΕ ΑΛΛΟΙ 88% ΠΖΓΖ: ΤΠ. ΓΔΧΡΓΗΑ ΔΛΛΑΓΟ Γξάθεκα 1.1 ΠΟΠ: Πξνζηαηεπκέλε Ολνκαζία Πξνέιεπζεο ΠΓΔ: Πξνζηαηεπκέλε Γεσγξαθηθή Έλδεημε Γηα ηελ ρψξα καο ν ηνκέαο ηνπ θξαζηνχ είλαη θξίζηκεο ζεκαζίαο ιφγν ησλ δπλαηνηήησλ πνπ ππάξρνπλ, αιιά θαη εμαηηίαο ηνπ φηη ε Δ.Δ θαηέρεη εγεηηθή ζέζε ζηηο εμαγσγέο νίλνπ. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ εμαγσγψλ παγθφζκηνο πξνέξρεηαη απφ ρψξεο ηεο Δ Δ. Οη κεζνγεηαθέο ρψξεο Ηηαιία, Γαιιία, Ηζπαλία, Πνξηνγαιία θαη Διιάδα έρνπλ ηελ κεγαιχηεξε παξαγσγή νίλνπ κέζα ζηελ Δπξψπε. Σα κεγέζε ηεο παξάγσγεο ησλ ηξηψλ ρψξσλ(ηηαιία, Γαιιία, Ηζπαλία) είλαη αηζζεηά κεγαιχηεξα απφ ηελ ρψξα καο. Ο θιάδνο ηεο νηλνπνηίαο απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηνκείο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο φρη κφλν γηα ηελ εγρψξηα αγνξά πφησλ, αιιά θαη ηελ αλάπηπμε ησλ ειιεληθψλ παξαδνζηαθψλ πξντφλησλ ζηηο αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ. Ο θπξίσο εμαγσγηθφο πξννξηζκφο ησλ ειιεληθψλ νίλσλ είλαη ε αγνξά ηεο Γεξκαλίαο. Παξαθάησ παξαηίζεληαη νη αληίζηνηρνη πηλάθεο πνπ δείρλνπλ ηηο εμαγσγέο θαη εηζαγσγέο νίλνπ σο πξνο ηελ πνζφηεηα ζε HL θαη σο πξνο ηελ αμία ζε euro.

63 Πίλαθαο 1.3 ΔΞΑΓΧΓΔ ΟΗΝΟΤ ( HL ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ) ΔΣΟ ΥΧΡΔ Δ.Δ ΣΡΗΣΔ ΥΧΡΔ ΤΝΟΛΟ ΠΖΓΖ ΔΛ. ΣΑΣ. Πίλαθαο 1.4 ΑΞΗΑ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ΔΛΛΑΓΑ( Δ EURO) ΔΣΟ ΥΧΡΔ Δ.Δ ΣΡΗΣΔ ΥΧΡΔ ΤΝΟΛΟ ΠΖΓΖ ΔΛ.ΣΑΣ. Παξαθάησ παξαηίζεηαη ζρεδηάγξακκα πνπ απεηθνλίδεη ηελ αμία εμαγσγψλ νίλνπ ηεο Διιάδαο ηε ρξνληθή πεξίνδν (ζε επξψ). Ζ αμία ησλ εμαγσγψλ νίλνπ ηεο Διιάδαο αλαθέξεηαη α) ζε ρψξεο ηεο Δ.Δ., β) ζε ηξίηεο ρψξεο, γ) ζπλνιηθέο εμαγσγέο. ηνλ θάζεην άμνλα έρνπκε ηελ αμία (ζε επξψ) θαη ζηνλ νξηδφληην άμνλα έρνπκε ηα έηε.

64 ΥΔΓΗΑΓΡΑΜΜΑ ΑΞΗΑ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ΔΛΛΑΓΑ ΔΤΡΧ) (Δ ΕΣΟ ΧΩΡΕ Ε.Ε ΣΡΙΣΕ ΧΩΡΕ ΤΝΟΛΟ ΠΖΓΖ: ΔΛ.ΣΑΣ. Γξάθεκα 1.2 Ζ Διιάδα πέηπρε ηε κεγαιχηεξε ηηκή σο πξνο ηελ αμία ησλ εμαγσγψλ ηεο α)ζηηο ρψξεο ηηο Δ.Δ ην έηνο 2001 ( επξψ), β) ζε ηξίηεο ρψξεο ην έηνο 2007 ( επξσ) γ) ζπλνιηθά ην έηνο 2001 ( επξσ). Ζ ρψξα καο παξνπζίαζε ηε κηθξφηεξε ηηκή σο πξνο ηελ αμία ησλ εμαγσγψλ ηεο α)ζηηο ρψξεο ηηο Δ.Δ ην έηνο 2002 ( επξψ), β) ζε ηξίηεο ρψξεο ην έηνο 2005 ( επξσ), γ)ζπλνιηθά ην έηνο 2002 ( επξσ). Παξαθάησ αλαθέξεηαη ν κέζνο φξνο πνπ παξνπζίαζαλ νη εμαγσγέο(αμία)ηε ρξνληθή πεξίνδν ζηηο α) ζηηο ρψξεο ηηο Δ.Δ ,91 επξψ β) ζε ηξίηεο ρψξεο επξσ γ) ζην ζχλνιν επξσ(πεγή πξνζσπηθνί ππνινγηζκνί βάζεη επεμεξγαζκέλσλ ζηνηρείσλ ΔΤΔ)

65 Πίλαθαο 1.5 ΔΗΑΓΧΓΔ ΟΗΝΟΤ ( HL ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ) ΔΣΟ ΥΧΡΔ Δ.Δ ΣΡΗΣΔ ΥΧΡΔ ΤΝΟΛΟ ΠΖΓΖ ΔΛ.ΣΑΣ. Πίλαθαο 1.6 ΑΞΗΑ ΔΗΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ΔΛΛΑΓΑ( Δ EYRO) ΔΣΟ ΥΧΡΔ Δ.Δ ΣΡΗΣΔ ΥΧΡΔ ΤΝΟΛΟ ΠΖΓΖ ΔΛ.ΣΑΣ. ην ζρεδηάγξακκα πνπ αθνινπζεί απεηθνλίδεηαη ε αμία εηζαγσγψλ νίλνπ ηεο Διιάδαο ηελ ρξνληθή πεξίνδν Ζ αμία ησλ εηζαγσγψλ νίλνπ αλαθέξεηαη ζηηο εηζαγσγέο νίλνπ ηεο Διιάδαο α) απφ ρψξεο ηεο Δ.Δ., β) ηξίηεο ρψξεο, γ) ζπλνιηθέο εηζαγσγέο. ηνλ θάζεην άμνλα έρνπκε ηελ αμία εηζαγσγψλ νίλνπ ηεο Διιάδαο θαη ζηνλ νξηδφληην άμνλα έρνπκε ηα έηε.

66 ΑΞΗΑ ΔΗΑΓΧΓΧΝ ΟΗΝΟΤ ΔΛΛΑΓΑ (Δ ΔΤΡΧ) ΧΩΡΕ Ε.Ε ΣΡΙΣΕ ΧΩΡΕ ΤΝΟΛΟ ΠΖΓΖ: ΔΛ.ΣΑΣ. Γξάθεκα 1.3 Οη κεγαιχηεξεο ηηκέο σο πξνο ηελ αμία ησλ εηζαγσγψλ νίλνπ ηεο Διιάδαο γηα ηελ ρξνληθή πεξίνδν είλαη ην 2002 κε επξσ απφ ρψξεο ηηο Δ.Δ, ην 2009 κε επξψ απφ ηξίηεο ρψξεο θαη ην έηνο 2002 κε επξσ απφ ην ζχλνιν ηνπ θφζκνπ. Οη κηθξφηεξεο ηηκέο ηεο αμίαο εηζαγσγψλ νίλνπ απφ ηηο ρψξεο ηηο Δ.Δ, ηηο ηξίηεο ρψξεο θαη ην ζχλνιν ηνπ θφζκνπ παξνπζηάδνληαη ην έηνο Ζ ηηκή πνπ εκθαλίδεη ν κέζνο φξνο απφ ηηο ρψξεο ηηο Δ.Δ ( επξν) είλαη πνιχ κεγαιχηεξνο απφ ην κέζν φξν ηεο αμίαο πνπ παξνπζηάδνπλ νη εηζαγσγέο απφ ηηο ηξίηεο ρψξεο( ) (πεγή πξνζσπηθνί ππνινγηζκνί βάζε επεμεξγαζκέλσλ ζηνηρείσλ ΔΤΔ). Δθκεηαιιεπφκελεο ηηο δπλαηφηεηεο ηεο ρψξαο γηα παξαγσγή θξαζηνχ, νη ειιεληθέο νηλνβηνκεραλίεο έρνπλ θάλεη αηζζεηή ηε ζέζε ηνπο παγθφζκηνο θαη ηα ηειεπηαία ρξφληα θεξδίδνπλ αξθεηά βξαβεία ζε δηεζλείο δηαγσληζκνχο.. Ζ νπζηαζηηθή αλάπηπμε ησλ ειιεληθψλ βηνκεραληψλ μεθίλεζε ην ήκεξα ν αξηζκφο ηνπο είλαη κεγάινο θαη παξνπζηάδνληαη δηάθνξεο αλάκεζα ηνπο φζν αθφξα : ην κέγεζνο, ηνλ αξηζκφ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, ην κεραληθφ εμνπιηζκφ, εγθαηαζηάζεηο θαη αιιά. Ο θιάδνο ηεο νηλνπνηίαο απνηειείηαη θαηά θχξην ιφγν απφ παξαγσγηθέο επηρεηξήζεηο. Ζ εγρψξηα παξαγσγή είλαη θαηαθεξκαηηζκέλε κεηαμχ πιήζνπο νηλνπνηεηηθψλ κνλάδσλ. ηελ πιεηνςεθία ηνπο πξφθεηηαη γηα κηθξνκεζαίεο