ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΔΩΡΕΑ

Transcript

1 ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Πρόλογος... V Συνοπτικό Διάγραμμα...VII Πίνακας περιεχομένων...χι Συντομογραφίες...ΧLI Γενική βιβλιογραφία...xlvii ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Περιεχόμενο και χαρακτηριστικά του Ειδικού Ενοχικού Ρυθμισμένες και αρρύθμιστες συμβάσεις Μεικτές συμβάσεις...16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΔΩΡΕΑ 4. Έννοια, νομική φύση και σύναψη της δωρεάς Η ανάκληση της δωρεάς...36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ 6. Έννοια, νομική φύση και σύναψη της πώλησης Υποχρεώσεις των μερών από την πώληση Ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης πώλησης Ο κίνδυνος στην πώληση Η ευθύνη του πωλητή για ελαττώματα του πράγματος Ζητήματα της πώλησης κατά τον ν. 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών Η ανταλλαγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΜΙΣΘΩΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ 13. Έννοια, στοιχεία και σύναψη της σύμβασης Δικαιώματα και υποχρεώσεις των μερών Ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης

2 Συνοπτικό διάγραμμα 16. Η εκποίηση του μισθίου Η λήξη της μίσθωσης Παράταση της μίσθωσης και αναμίσθωση Ειδικές μορφές μίσθωσης ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ 20. Έννοια, σύναψη και λήξη Υποχρεώσεις και δικαιώματα των μερών ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΔΑΝΕΙΟ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΔΑΝΕΙΟ 22. Το δάνειο Το χρησιδάνειο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 24. Η εντολή Η παρακαταθήκη Η μεσιτεία Η προκήρυξη Η σύμβαση ξενίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ 29. Η εγγύηση Ο συμβιβασμός Η αφηρημένη υπόσχεση ή αναγνώριση χρέους ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΥΧΗΡΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ 32. Η ισόβια πρόσοδος Το παίγνιο Το στοίχημα Το λαχείο VIII

3 Συνοπτικό διάγραμμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ 36. Έννοια, έννομη σχέση των κοινωνών και διοίκηση του κοινού αντικειμένου Λύση της κοινωνίας και διανομή του κοινού αντικειμένου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ 38. Γενικά χαρακτηριστικά του θεσμού Οι υποχρεώσεις των μερών ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΟΣ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ 40. Η αξίωση του αδικαιολόγητου πλουτισμού Προϋποθέσεις της αξίωσης αδικαιολόγητου πλουτισμού Η αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού σε περίπτωση παρεμβολής τρίτου προσώπου Η ευθύνη του λήπτη Η ευθύνη του τρίτου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΑΔΙΚΟΠΡΑΞΙΑ 45. Η αδικοπρακτική ευθύνη Προϋποθέσεις της αδικοπρακτικής ευθύνης Περιεχόμενο της αδικοπρακτικής ευθύνης Θέματα της αδικοπρακτικής ευθύνης Αστικά αδικήματα βάσει ειδικών νόμων Ευθύνη περισσοτέρων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗ 51. Η ευθύνη από διακινδύνευση γενικά Περιπτώσεις ευθύνης από διακινδύνευση ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΑΤΑΔΟΛΙΕΥΣΗ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ 53. Η αγωγή διάρρηξης IX

4 Συνοπτικό διάγραμμα 54. Τα αποτελέσματα της διάρρηξης ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ X

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος...V Διάγραμμα περιεχομένων... VII Πίνακας περιεχομένων... XI Συντομογραφίες... XLI Γενική βιβλιογραφία...xlvii ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Περιεχόμενο και χαρακτηριστικά του Ειδικού Ενοχικού...1 I. Έννοια και περιεχόμενο Έννοια Περιεχόμενο...2 II. Διάκριση από το Γενικό Ενοχικό...3 III. Κατηγορίες ενοχικών σχέσεων του Ειδικού Ενοχικού Συμβατικές ενοχές Ενοχές εκ του νόμου...4 IV. Χαρακτηριστικά και βασικές αρχές Ουσιώδη γνωρίσματα Οι βασικές αρχές του δικαίου...5 V. Πηγές και καταγωγή Πηγές Καταγωγή Ρυθμισμένες και αρρύθμιστες συμβάσεις...8 I. «Επώνυμες» ή «ρυθμισμένες» συμβάσεις...8 II. «Ανώνυμες» ή «μη ρυθμισμένες» συμβάσεις Εισαγωγικά Η ελευθερία των συμβάσεων ως πηγή συμβατικών τύπων Έννοια «ανώνυμων» συμβάσεων Τυποποιημένες στις συναλλαγές συμβάσεις Νέες μορφές συμβάσεων της σύγχρονης οικονομίας III. Η αντιμετώπιση των νέων συμβατικών τύπων Μεικτές συμβάσεις I. Έννοια και οριοθέτηση Έννοια... 16

6 2. Διάκριση από τις συνδεμένες συμβάσεις Διάκριση από τις «συμβάσεις-πλαίσιο» II. Κατηγορίες μεικτών συμβάσεων Μεικτοτυπική σύμβαση Μεικτομορφική σύμβαση III. Αιτιολογία του φαινομένου των μεικτών συμβάσεων IV. Ρύθμιση των μεικτών συμβάσεων Η θεωρία της απορρόφησης Η θεωρία του συνδυασμού Η θεωρία της ανάλογης εφαρμογής Η δημιουργική θεωρία V. Συμπέρασμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΔΩΡΕΑ 4. Έννοια, νομική φύση και σύναψη της δωρεάς I. Έννοια και νομική φύση Έννοια Νομική φύση II. Μορφές εμφάνισης της δωρεάς Δωρεά άμεσης εκπλήρωσης (ή άμεσης εκποίησης) Υποσχετική δωρεά Επίδοση προηγούμενη της συμφωνίας III. Προϋποθέσεις σύναψης Περιουσιακή επίδοση Έλλειψη ανταλλάγματος Συμφωνία των μερών Συστατικός τύπος Έλλειψη προϋποθέσεων IV. Έννομες συνέπειες Υποχρεώσεις του δωρητή Ευεργέτημα ευπορίας Μέτρο ευθύνης Τόκοι υπερημερίας Η ευθύνη του δωρητή για ελαττώματα του αντικειμένου της δωρεάς Η ανάκληση της δωρεάς I. Έννοια της ανάκλησης Το δικαίωμα της ανάκλησης Άσκηση του δικαιώματος XII

7 II. Λόγοι ανάκλησης Αχαριστία δωρεοδόχου Αθέτηση υποχρέωσης διατροφής Θανάτωση του δωρητή ή παρεμπόδισή του να ανακαλέσει τη δωρεά Υπαίτια παράλειψη εκτέλεσης τρόπου Επιγέννηση τέκνου ΙΙΙ. Συνέπειες της ανάκλησης Ενέργεια για το μέλλον Ενέργεια ενοχική IV. Απόσβεση του δικαιώματος ανάκλησης Παραίτηση δικαιούχου Συγγνώμη δωρητή Πάροδος χρόνου Θάνατος δωρεοδόχου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ 6. Έννοια, νομική φύση και σύναψη της πώλησης I. Έννοια και ουσιώδη στοιχεία Έννοια Ουσιώδη στοιχεία II. Νομική φύση Σύμβαση ενοχική Σύμβαση υποσχετική Σύμβαση αμφοτεροβαρής III. Σύναψη IV. Κοινωνική και οικονομική σπουδαιότητα V. Η διεθνής και ευρωπαϊκή κίνηση για εναρμόνιση του δικαίου της πώλησης Υποχρεώσεις των μερών από την πώληση I. Εισαγωγικά II. Οι κύριες υποχρεώσεις του πωλητή Μεταβίβαση της κυριότητας ή του δικαιώματος Παράδοση του πράγματος Πράγμα ή δικαίωμα απαλλαγμένο νομικού ελαττώματος Πράγμα με τις συνομολογημένες ιδιότητες και χωρίς πραγματικά ελαττώματα III. Οι παρεπόμενες υποχρεώσεις του πωλητή XIII

8 1. Υποχρεώσεις από τον νόμο Υποχρεώσεις από συμφωνία των μερών Υποχρεώσεις από την αρχή της καλής πίστης IV. Οι κύριες υποχρεώσεις του αγοραστή Καταβολή τιμήματος Παραλαβή του πράγματος V. Οι παρεπόμενες υποχρεώσεις του αγοραστή Υποχρεώσεις από τον νόμο Υποχρεώσεις από συμφωνία των μερών Υποχρεώσεις από την αρχή της καλής πίστης (ΑΚ 288) Ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης πώλησης I. Εισαγωγή II. Παράβαση κύριων υποχρεώσεων του πωλητή Μη εκπλήρωση Υπερημερία Ανυπαίτια καθυστέρηση Αδυναμία Ευθύνη για νομικά ελαττώματα Ευθύνη για πραγματικά ελαττώματα ή έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων III. Παράβαση παρεπόμενων υποχρεώσεων του πωλητή Πλημμελής εκπλήρωση Αδυναμία Υπερημερία IV. Προστασία του αγοραστή με άλλες διατάξεις και παραγραφή Προστασία αγοραστή με βάση άλλες διατάξεις Παραγραφή V. Παράβαση κύριων υποχρεώσεων του αγοραστή VI. Παράβαση παρεπόμενων υποχρεώσεων του αγοραστή Ο κίνδυνος στην πώληση I. Έννοια και γενικοί κανόνες Κίνδυνος του πράγματος Κίνδυνος της παροχής Κίνδυνος της αντιπαροχής II. Οι κανόνες για τον κίνδυνο του τιμήματος Εισαγωγικά Μετάθεση του κινδύνου με την παράδοση του πράγματος Μετάθεση του κινδύνου με τη μεταγραφή της σύμβασης Μετάθεση του κινδύνου στην πώληση με συμφωνία αποστολής Στην πώληση δικαιώματος XIV

9 III. Άλλες συνέπειες της μετάθεσης του κινδύνου Κατανομή ωφελημάτων και βαρών Δαπάνες επί του πράγματος Τόκος του τιμήματος Η ευθύνη του πωλητή για ελαττώματα του πράγματος I. Η ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα και έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων Η ρύθμιση του νόμου Νομική φύση της ευθύνης II. Προϋποθέσεις της ευθύνης Έγκυρη σύμβαση πώλησης Έλλειψη ανταπόκρισης του πράγματος στη σύμβαση Πραγματικό ελάττωμα Συνομολογημένη ιδιότητα Κριτήρια έλλειψης ανταπόκρισης του πράγματος στη σύμβαση Πλημμελής εγκατάσταση Κρίσιμος χρόνος Βάρος απόδειξης III. Αποκλεισμός ευθύνης Γνώση του αγοραστή Υλικά που χορήγησε ο αγοραστής Άγνοια πωλητή για τις τυχόν γενόμενες δηλώσεις σχετικά με την ποιότητα και την απόδοση του πράγματος Πταίσμα ή υπερημερία του αγοραστή Συμφωνία των μερών Ανεπιφύλακτη παραλαβή IV. Τα δικαιώματα του αγοραστή Εισαγωγικά Δικαίωμα για διόρθωση ή αντικατάσταση Δικαίωμα του πωλητή για αντικατάσταση Δικαίωμα υπαναχώρησης από την πώληση Δικαίωμα μείωσης του τιμήματος Δικαίωμα αποζημίωσης Συρροή δικαιωμάτων Η παραγραφή ή απόσβεση των δικαιωμάτων Παροχή εγγύησης Δικαίωμα αναγωγής του πωλητή V. Η σχέση της ρύθμισης των ΑΚ 534 επ. προς τις γενικές διατάξεις Μη εκπλήρωση της παροχής Πλάνη XV

10 3. Απάτη Αδικοπραξία Ευθύνη από διαπραγματεύσεις Ζητήματα της πώλησης κατά τον ν. 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών I. Εισαγωγή II. Η πώληση εκτός εμπορικού καταστήματος (άρθρο 3 του ν. 2251/1994) Έννοια Εξαιρέσεις Υποχρέωση τήρησης έγγραφου τύπου Δικαίωμα υπαναχώρησης III. Η πώληση από απόσταση (άρθρο 4 του ν. 2251/1994) Έννοια και πεδίο εφαρμογής Εξαιρέσεις Υποχρέωση τήρησης τύπου Υπαναχώρηση Λοιπές ρυθμίσεις IV. Πώληση καταναλωτικών αγαθών και εγγυήσεις (άρθρο 5 του ν. 2251/1994) Εισαγωγικά Παροχή ενημερωτικών οδηγιών Παροχή εγγύησης (άρθρο 5 4 επ. του ν. 2251/1994) Η ανταλλαγή I. Έννοια, νομική φύση και νομοθετική ρύθμιση Έννοια Νομική φύση Ρύθμιση II. Σύγκριση μεταξύ πώλησης και ανταλλαγής Αντικείμενο Αντιπαροχή Εφαρμοστέες διατάξεις III. Ιδιαίτερες μορφές ανταλλαγής Μεικτή σύμβαση Ανταλλαγή και διπλή πώληση IV. Άλλες ανταλλακτικές συμβάσεις XVI

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΜΙΣΘΩΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ 13. Έννοια, στοιχεία και σύναψη της σύμβασης I. Έννοια, νομική φύση και νομοθετική ρύθμιση Έννοια Νομική φύση Νομοθετική ρύθμιση II. Στοιχεία της σύμβασης Ουσιώδη στοιχεία Λοιπά στοιχεία III. Κατάρτιση της σύμβασης IV. Εκμίσθωση κοινού πράγματος Δικαιώματα και υποχρεώσεις των μερών I. Κύριες υποχρεώσεις του εκμισθωτή Υποχρέωση παράδοσης του μισθίου Υποχρέωση κατάλειψης του μισθίου στον μισθωτή Υποχρέωση διατήρησης του μισθίου κατάλληλου για τη συμφωνημένη χρήση καθόλη τη διάρκεια της μίσθωσης II. Παρεπόμενες υποχρεώσεις του εκμισθωτή Καταβολή βαρών και φόρων Απόδοση δαπανών Υποχρεώσεις από την καλή πίστη III. Δικαιώματα του μισθωτή Δικαίωμα κατοχής και χρήσης του μισθίου Δικαίωμα παραχώρησης της χρήσης σε τρίτον Δικαίωμα αφαίρεσης των κατασκευασμάτων IV. Κύρια υποχρέωση του μισθωτή Χρόνος καταβολής μισθώματος Τόπος καταβολής μισθώματος Απαλλαγή μισθωτή Παραγραφή αξίωσης μισθώματος V. Παρεπόμενες υποχρεώσεις του μισθωτή Υποχρέωση παραλαβής και πραγματικής χρήσης Υποχρέωση καλής χρήσης Υποχρέωση ειδοποίησης Απαγόρευση υπομίσθωσης Υποχρέωση απόδοσης μισθίου Υποχρέωση ανοχής VI. Δικαιώματα εκμισθωτή XVII

12 1. Αξίωση απόδοσης μισθίου επί δυστροπίας Δικαίωμα νόμιμου ενεχύρου Εγγυοδοσία VII. Προστασία του μισθωτή κατά τις γενικές διατάξεις Προστασία του μισθωτή ως κατόχου Προστασία του μισθωτή έναντι του κυρίου Ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης I. Μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του εκμισθωτή Μη παραχώρηση της χρήσης Αδυναμία παροχής Υπερημερία Πλημμελής εκπλήρωση II. Ευθύνη του εκμισθωτή για ελαττώματα του μισθίου Έννοια πραγματικών ελαττωμάτων Έννοια ιδιοτήτων Έννοια νομικών ελαττωμάτων Ευθύνη εκμισθωτή Κρίσιμος χρόνος III. Δικαιώματα του μισθωτή Αξίωση για άρση του ελαττώματος Δικαίωμα για μείωση ή μη καταβολή του μισθώματος Αξίωση αποζημίωσης Δικαίωμα καταγγελίας της μίσθωσης Συρροή δικαιωμάτων IV. Αποκλεισμός της ευθύνης του εκμισθωτή Γνώση του μισθωτή Άγνοια του μισθωτή από βαριά αμέλεια Ανεπιφύλακτη παραλαβή Υπαιτιότητα του μισθωτή Ρήτρα απαλλαγής ή περιορισμού της ευθύνης Έκταση αποκλεισμού ευθύνης V. Μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του μισθωτή Μη εκπλήρωση Υπερημερία Πλημμελής εκπλήρωση VI. Δικαίωμα καταγγελίας από τον εκμισθωτή Καθυστέρηση μισθώματος Κακή χρήση του μισθίου Η εκποίηση του μισθίου I. Εισαγωγικά XVIII

13 II. Εκποίηση του μίσθιου κινητού Εκποίηση πριν από την παραχώρηση της χρήσης Εκποίηση μετά την παραχώρηση της χρήσης III. Εκποίηση του ακινήτου όταν η μίσθωση αποδεικνύεται με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας Εισαγωγικά Η ρύθμιση της ΑΚ Προϋποθέσεις εφαρμογής Αποτελέσματα εφαρμογής IV. Εκποίηση του ακινήτου όταν η μίσθωση δεν αποδεικνύεται με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας Η ρύθμιση της ΑΚ Προϋποθέσεις εφαρμογής Αποτελέσματα εφαρμογής V. Διάθεση μισθωμάτων Εισαγωγικά Η ρύθμιση της ΑΚ Η ρύθμιση της ΑΚ VI. Μισθώσεις με διάρκεια πάνω από εννέα έτη Η ρύθμιση Πεδίο εφαρμογής Συνέπεια μη εφαρμογής της ΑΚ Η λήξη της μίσθωσης I. Λόγοι λήξης της μίσθωσης II. Πάροδος του ορισμένου χρόνου III. Η καταγγελία γενικά Έννοια Προϋποθέσεις Είδη Συνέπειες IV. Τακτική και έκτακτη καταγγελία Τακτική καταγγελία Έκτακτη καταγγελία από τον μισθωτή Έκτακτη καταγγελία από τον εκμισθωτή V. Ειδικές περιπτώσεις καταγγελίας Μίσθωση διάρκειας άνω των τριάντα ετών Καταγγελία κληρονόμων Καταγγελία για σπουδαίο λόγο Παράβαση όρου της μισθωτικής σύμβασης VI. Συνέπειες λήξης της μίσθωσης XIX

14 1. Απόσβεση της ενοχής Σχέση εκκαθάρισης Παράταση της μίσθωσης και αναμίσθωση I. Παράταση της μίσθωσης Συμφωνία των μερών Άσκηση δικαιώματος προαιρέσεως Ρήτρα παρατάσεως Νομοθετική ρύθμιση II. Αναμίσθωση Έννοια Τρόποι κατάρτισης Όροι Διάρκεια Σιωπηρή αναμίσθωση κατά την ΑΚ Ειδικές μορφές μίσθωσης I. Η μίσθωση αγροτικού κτήματος Έννοια, νομική φύση και διάρκεια Νομοθετική ρύθμιση Υποχρεώσεις του εκμισθωτή Υποχρεώσεις του μισθωτή Λύση και παράταση της μίσθωσης II. Η επίμορτη αγροληψία Έννοια-Μίσθωμα Νομοθετικό πλαίσιο Διεύθυνση εκμετάλλευσης-εποπτεία Βάρη-Φόροι-Έξοδα Καταγγελία της σύμβασης III. Η μίσθωση προσοδοφόρου αντικειμένου Έννοια Αντικείμενο Νομοθετική ρύθμιση ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ 20. Έννοια, σύναψη και λήξη I. Έννοια, νομική φύση και νομοθετική ρύθμιση Έννοια Σημασία Νομική φύση Νομοθετική ρύθμιση XX

15 II. Ουσιώδη στοιχεία της σύμβασης Έργο Αμοιβή III. Η σύναψη της σύμβασης Τρόπος και τύπος κατάρτισης Συμβαλλόμενοι Ειδικές προϋποθέσεις κύρους της σύμβασης έργου Κατάρτιση της σύμβασης κατά την ΑΚ IV. Διάκριση από άλλες συμβάσεις Διάκριση από σύμβαση εργασίας Διάκριση από σύμβαση πώλησης Διάκριση από σύμβαση μίσθωσης πράγματος Διάκριση από σύμβαση εντολής V. Ειδικές μορφές σύμβασης έργου Ιδιαίτερα είδη σύμβασης έργου στον χώρο της κατασκευής ακινήτων Η σύμβαση εκτέλεσης δημόσιων έργων Η σύμβαση έντυπης έκδοσης Η σύμβαση διαφήμισης Η σύμβαση δημόσιων θεαμάτων ή παιγνίων Η σύμβαση μεταφοράς VI. Λήξη της σύμβασης έργου Γενικοί λόγοι Θάνατος του εργολάβου Καταγγελία εκ μέρους του εργοδότη Υπαναχώρηση Υποχρεώσεις και δικαιώματα των μερών I. Υποχρεώσεις του εργολάβου κατά την εκτέλεση του έργου Υποχρέωση προσήκουσας εκτέλεσης του έργου Υποχρέωση αυτοπρόσωπης εκτέλεσης Υποχρέωση έγκαιρης έναρξης και παράλειψης επιβράδυνσης εκτέλεσης του συμφωνηθέντος έργου Υποχρέωση διόρθωσης ελλείψεων κατά την εκτέλεση του έργου Υποχρέωση ειδοποίησης Υποχρεώσεις ως προς τη χορηγηθείσα ύλη II. Δικαίωμα υπαναχώρησης του εργοδότη Προϋποθέσεις του δικαιώματος υπαναχώρησης Η άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης Συνέπειες από την άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης Υπερημερία του εργολάβου XXI

16 III. Υποχρεώσεις του εργολάβου μετά την αποπεράτωση του έργου Υποχρέωση εργολάβου για παράδοση του έργου Παράδοση του έργου χωρίς ελάττωμα Δυνατότητες εργοδότη IV. Υποχρεώσεις του εργοδότη Υποχρέωση καταβολής αμοιβής Υποχρέωση καταβολής μισθού εργατών Η υποχρέωση σύμπραξης του εργοδότη Παρεπόμενες υποχρεώσεις Νόμιμο ενέχυρο του εργολάβου V. Κίνδυνος του έργου Έννοια Κρίσιμος χρόνος Πρόωρη μετάθεση του κινδύνου Συνέπειες μετάθεσης του κινδύνου κατά την ΑΚ Κίνδυνος της ύλης VI. Ευθύνη του εργολάβου λόγω ελλείψεων του έργου Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ευθύνης Δικαιώματα του εργοδότη από την ύπαρξη επουσιωδών ελαττωμάτων Δικαιώματα του εργοδότη από την ύπαρξη ουσιωδών ελαττωμάτων ή την έλλειψη συμφωνημένων ιδιοτήτων Αξίωση αποζημίωσης λόγω ελλείψεων από υπαιτιότητα του εργολάβου Συρροές Παραγραφή Απαλλαγή του εργολάβου από την ευθύνη ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΔΑΝΕΙΟ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΔΑΝΕΙΟ 22. Το δάνειο I. Έννοια II. Σύσταση και νομική φύση Σύσταση Νομική φύση III. Ουσιώδη στοιχεία Αντικαταστατά πράγματα Μεταβίβαση της κυριότητας του δανείσματος Σκοπός χρησιμοποίησης του δανείσματος XXII

17 4. Συμφωνία απόδοσης του δανείου IV. Είδη δανείων V. Δάνειο και άνοιγμα πίστωσης Η σύμβαση ανοίγματος πίστωσης Πλεονεκτήματα της σύμβασης ανοίγματος πίστωσης VΙ. Υποχρεώσεις του δανειοδότη Στο παραδοτικό δάνειο Στο συναινετικό δάνειο Άρνηση εκπλήρωσης σε αφερέγγυο πρόσωπο VIΙ. Υποχρεώσεις του δανειολήπτη Απόδοση δανείσματος Καταβολή τόκων Παρεπόμενες υποχρεώσεις VIΙΙ. Λήξη της σύμβασης Δάνειο ορισμένου χρόνου Δάνειο αορίστου χρόνου Γενικοί λόγοι λήξης του δανείου Αποτελέσματα Το χρησιδάνειο I. Έννοια και βασικά στοιχεία Έννοια Βασικά στοιχεία II. Σύσταση και νομική φύση Σύσταση Νομική φύση III. Υποχρεώσεις του χρήστη Υποχρέωση παραχώρησης χρήσης πράγματος Υποχρέωση αποζημίωσης εξαιτίας ελαττωμάτων Υποχρέωση απόδοσης δαπανών IV. Υποχρεώσεις του χρησαμένου Υποχρέωση χρήσης του πράγματος σύμφωνα με τη σύμβαση Υποχρέωση επιβάρυνσης με τις συνήθεις δαπάνες Υποχρέωση απόδοσης του πράγματος Παρεπόμενες υποχρεώσεις V. Λήξη της σύμβασης Σύμβαση ορισμένου χρόνου Σύμβαση αορίστου χρόνου Πρόωρη λήξη σύμβασης ορισμένου ή αορίστου χρόνου Λοιποί λόγοι λήξης του χρησιδανείου XXIII

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 24. Η εντολή I. Έννοια και σημασία Έννοια Σημασία II. Νομική φύση Εισαγωγικά Ο άμισθος χαρακτήρας της εντολής Ο προσωπικός και εμπιστευτικός χαρακτήρας της εντολής III. Διάκριση από συγγενείς έννοιες Διάκριση από τη σχέση φιλοφροσύνης Διάκριση από την πληρεξουσιότητα Διάκριση από τη σύμβαση διεξαγωγής ξένων υποθέσεων Διάκριση από τη σύμβαση παραγγελίας Διάκριση από τη σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας Διάκριση από τη σύμβαση μεταφοράς Διάκριση από τη συμβουλή ή σύσταση (ΑΚ 729) IV. Τύπος V. Η κύρια υποχρέωση του εντολοδόχου Εισαγωγικά Υποκατάσταση Παρέκκλιση από τα όρια της εντολής VI. Νόμιμες υποχρεώσεις Υποχρέωση πληροφόρησης και λογοδοσίας Υποχρέωση απόδοσης «ληφθέντων» και «αποκτηθέντων» από τη σύμβαση εντολής Υποχρέωση τοκοδοσίας VII. Ευθύνη εντολοδόχου VIII. Υποχρεώσεις του εντολέα Υποχρέωση προκαταβολής δαπανών Υποχρέωση απόδοσης δαπανών Υποχρέωση ανόρθωσης ζημιών IX. Λύση της σύμβασης εντολής Ανάκληση Καταγγελία Άλλοι λόγοι λύσης της εντολής Συνέχιση της υπόθεσης Ευθύνη του εντολέα μετά τη λύση της εντολής XXIV

19 25. Η παρακαταθήκη I. Έννοια και σημασία Έννοια Σημασία II. Αντικείμενο της παρακαταθήκης Μόνο κινητό πράγμα Πράγματα αντικαταστατά και μη Ασώματα αγαθά Ομάδα πραγμάτων Πρόσωπα Χρυσά ή ξένα νομίσματα III. Είδη παρακαταθήκης Ομαλή και ανώμαλη παρακαταθήκη Μεσεγγύηση Δημόσια κατάθεση Μορφές παρακαταθήκης που ρυθμίζονται από τον νόμο IV. Νομική φύση Εισαγωγικά Ο παραδοτικός χαρακτήρας της σύμβασης V. Κατάρτιση της σύμβασης Συμφωνία για φύλαξη του πράγματος Παράδοση του πράγματος Κυριότητα επί του πράγματος Τύπος VI. Παροχές των μερών Η φύλαξη του πράγματος Αξίωση αμοιβής VII. Δικαιώματα και υποχρεώσεις του θεματοφύλακα Εισαγωγικά Απαγόρευση χρήσης του παρακαταθέντος Δικαίωμα υποκατάστασης Υποχρέωση απόδοσης VIII. Υποχρεώσεις του παρακαταθέτη Εισαγωγικά Υποχρέωση απόδοσης δαπανών Υποχρέωση αποζημίωσης IX. Η ανώμαλη παρακαταθήκη Έννοια Σημασία Ανώμαλη παρακαταθήκη και δάνειο XXV

20 4. Ρύθμιση Παρακαταθήκη χρεογράφων Η μεσιτεία I. Έννοια, σημασία και ρύθμιση της σύμβασης Έννοια Νομοθετική ρύθμιση ΙΙ. Νομική φύση ΙΙΙ. Σύναψη της σύμβασης μεσιτείας IV. Οι παροχές του μεσίτη Μεσολάβηση Υπόδειξη ευκαιρίας V. Η μεσιτική αμοιβή (μεσιτικά) Εισαγωγικά Σύναψη της κύριας σύμβασης Σύναψη προσυμφώνου Σύναψη της κύριας σύμβασης υπό αίρεση Σιωπηρώς συμφωνηθείσα αμοιβή Καθορισμός της αμοιβής Απαλλαγή του μεσιτικού εντολέα από την υποχρέωση πληρωμής αμοιβής Υπέρμετρη αμοιβή VI. Καταβολή δαπανών VII. Λύση της σύμβασης μεσιτείας Γενικοί λόγοι λύσης Ειδικοί λόγοι λύσης Η προκήρυξη I. Έννοια και νομική φύση Έννοια Νομική φύση II. Αμοιβή Περιεχόμενο της αμοιβής Προϋποθέσεις καταβολής της αμοιβής Εκτέλεση από περισσοτέρους III. Ευθύνη των μερών Ευθύνη του προκηρύξαντος Ευθύνη του δικαιούχου της αμοιβής IV. Λήξη της προκήρυξης Εισαγωγικά Ανάκληση προκήρυξης XXVI

21 28. Η σύμβαση ξενίας I. Έννοια, νομική φύση και νομοθετική ρύθμιση Έννοια Νομική φύση Νομοθετική ρύθμιση ΙΙ. Η κατάρτιση της σύμβασης ΙΙΙ. Υποχρεώσεις των μερών Υποχρεώσεις του ξενοδόχου Υποχρεώσεις του πελάτη IV. Η ευθύνη του ξενοδόχου σε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξης της σύμβασης Εισαγωγικά Η ευθύνη για τα εισκομισθέντα V. Η ευθύνη του πελάτη σε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξης της σύμβασης και η νομική εξασφάλιση του ξενοδόχου Η ευθύνη λόγω μη καταβολής του «μισθώματος» Η ευθύνη προς αποζημίωση του ξενοδόχου λόγω πρόκλησης ζημιών στο μίσθιο Νομική εξασφάλιση του ξενοδόχου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ 29. Η εγγύηση I. Εισαγωγή Έννοια και σκοπός Προσωπική ασφάλεια Οικονομική σημασία II. Νομική φύση Ετεροβαρής σύμβαση Αφηρημένη σύμβαση Παρεπόμενος χαρακτήρας Επικουρικός χαρακτήρας III. Διάκριση από συγγενείς έννοιες Αναδοχή χρέους Παθητική εις ολόκληρον ενοχή Εγγυοδοτική σύμβαση Νόμιμη εγγύηση Δικαστική εγγύηση «Εγγύηση» στη μίσθωση XXVII

22 IV. Αντικείμενο της εγγύησης Κατά κανόνα οφειλή χρηματική Μελλοντική ή υπό αίρεση οφειλή Οφειλή έγκυρη Εγγύηση για οφειλή ανικάνου Εγγύηση για ατελή ενοχή V. Σύναψη της σύμβασης εγγύησης Τα συμβαλλόμενα μέρη Περιεχόμενο της εγγύησης Τύπος Κύρος της σύμβασης εγγύησης VI. Η σχέση μεταξύ του εγγυητή και του δανειστή Γέννηση της ευθύνης του εγγυητή Έκταση ευθύνης του εγγυητή Σχέση μεταξύ δανειστή και περισσότερων εγγυητών VII. Ενστάσεις του εγγυητή κατά του δανειστή Ενστάσεις του πρωτοφειλέτη Ενστάσεις του ίδιου του εγγυητή VIII. Η σχέση μεταξύ του εγγυητή και του πρωτοφειλέτη Νομική φύση Δικαίωμα αναγωγής Υποκατάσταση IΧ. Η σχέση μεταξύ περισσότερων εγγυητών και μεταξύ εγγυητών και εμπράγματων υποχρέων Σχέση μεταξύ περισσότερων εγγυητών Σχέση εγγυητή και εμπράγματων υποχρέων Χ. Απόσβεση της εγγύησης Εισαγωγικά Ελευθέρωση του εγγυητή κατά την ΑΚ Η ελευθέρωση του εγγυητή κατά την ΑΚ Η ελευθέρωση του εγγυητή λόγω απόσβεσης της κύριας οφειλής Η ελευθέρωση του εγγυητή λόγω παρόδου του συμφωνηθέντος χρόνου Η καταγγελία της εγγύησης αορίστου χρόνου Άλλοι λόγοι απόσβεσης Άφεση χρέους Θάνατος του εγγυητή, του δανειστή ή του πρωτοφειλέτη ΧΙ. Ο εγγυητής ως καταναλωτής Ο συμβιβασμός I. Έννοια, είδη και διάκριση από άλλες δικαιοπραξίες XXVIII

23 1. Έννοια Είδη Διάκριση από άλλες δικαιοπραξίες II. Νομική φύση Σύμβαση ενοχική Σύμβαση υποσχετική Σύμβαση αμφοτεροβαρής Σύμβαση αιτιώδης III. Κατάρτιση και τύπος Κατάρτιση Τύπος IV. Περιεχόμενο της σύμβασης Έννομες σχέσεις που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμβιβασμού «Παροχές» των μερών V. Προϋποθέσεις συμβιβασμού Γενικές προϋποθέσεις Ειδικές προϋποθέσεις VI. Συνέπειες του συμβιβασμού Διάλυση της διένεξης Ο αναγνωριστικός χαρακτήρας του συμβιβασμού Η επίδραση του συμβιβασμού στην εξέλιξη της δίκης Η δέσμευση τρίτων από την κατάρτιση συμβιβασμού Ο συμβιβασμός στο πλαίσιο της εις ολόκληρον ενοχής VII. Ακυρότητα ή ακυρωσία του συμβιβασμού Γενικοί λόγοι ακυρότητας ή ακυρωσίας Η διάρρηξη του συμβιβασμού κατά την ΑΚ Η αφηρημένη υπόσχεση ή αναγνώριση χρέους I. Έννοια και νομική φύση Έννοια Νομική φύση II. Διάκριση από την αιτιώδη υπόσχεση Η αιτιώδης υπόσχεση χρέους Ο κανόνας της ΑΚ 873 εδ. β III. Κατάρτιση της σύμβασης Συμβαλλόμενα μέρη Αντικείμενο Τύπος IV. Αποτελέσματα Σχέση μεταξύ δανειστή και οφειλέτη XXIX

24 2. Η επίδραση της βασικής σχέσης Η αξίωση του αδικαιολόγητου πλουτισμού ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΥΧΗΡΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ 32. Η ισόβια πρόσοδος I. Έννοια και νομική φύση Έννοια Νομική φύση II. Σύσταση της ισόβιας προσόδου Τρόποι σύστασης Τύπος ΙΙΙ. Η παροχή του υποχρέου της ισόβιας προσόδου Τρόπος καταβολής Μέγεθος της ισόβιας προσόδου Εκχώρηση και κατάσχεση της ισόβιας προσόδου ΙV. Ευθύνη του οφειλέτη της ισόβιας προσόδου Η ευθύνη του οφειλέτη με κριτήριο τη νομική φύση της αιτίας της ισόβιας προσόδου Αποκλεισμός της άσκησης του δικαιώματος υπαναχώρησης Ζητήματα παραγραφής V. Λύση της ισόβιας προσόδου Το παίγνιο I. Έννοια και νομοθετική ρύθμιση Έννοια Νομοθετική ρύθμιση II. Νομική φύση και κατάρτιση Νομική φύση Κατάρτιση III. Έννομα αποτελέσματα Ατελής ενοχή Η τύχη άλλων έννομων σχέσεων που σχετίζονται με το παίγνιο Το στοίχημα I. Έννοια, νομική φύση και κατάρτιση Έννοια Νομική φύση Κατάρτιση II. Παραβολή του στοιχήματος με το παίγνιο XXX

25 35. Το λαχείο I. Έννοια και νομική φύση Έννοια Νομική φύση II. Σύσταση και έννομες συνέπειες ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ 36. Έννοια, έννομη σχέση των κοινωνών και διοίκηση του κοινού αντικειμένου I. Έννοια και αντικείμενο Έννοια Αντικείμενο II. Νομική φύση και νομοθετική ρύθμιση Νομική φύση Νομοθετική ρύθμιση III. Δικαιώματα του κοινωνού Το δικαίωμα στους καρπούς του κοινού αντικειμένου Το δικαίωμα χρήσης του κοινού αντικειμένου Το δικαίωμα διάθεσης της μερίδας και ολόκληρου του κοινού αντικειμένου IV. Υποχρεώσεις του κοινωνού Υποχρέωση συνεισφοράς στις δαπάνες για το κοινό αντικείμενο Υποχρεώσεις που πηγάζουν από την καλή πίστη V. Η σχέση των κοινωνών μεταξύ τους και με τρίτους Η εσωτερική σχέση των συγκοινωνών Η σχέση των κοινωνών με τρίτους VI. Η διοίκηση του κοινού αντικειμένου Έννοια Γενικά για τους τρόπους διοίκησης του κοινού Διοίκηση με ομόφωνη απόφαση των κοινωνών Διοίκηση με απόφαση της πλειοψηφίας των κοινωνών Κανονισμός από το δικαστήριο Διορισμός διαχειριστή Ατομική λήψη μέτρων Λύσης της κοινωνίας και διανομή του κοινού αντικειμένου I. Εισαγωγικά Έννοια της λύσης Το δικαίωμα για λύση της κοινωνίας XXXI

26 3. Αποκλεισμός του δικαιώματος Παραγραφή II. Η εξώδικη διανομή του κοινού αντικειμένου Σύμβαση διανομής Νομική φύση της σύμβασης III. Η δικαστική διανομή του κοινού αντικειμένου Έννοια, αγωγή διανομής Αυτούσια διανομή Διανομή με πλειστηριασμό IV. Έννομες συνέπειες της διανομής Δημιουργία νέων δικαιωμάτων Αμοιβαίες απαιτήσεις από την κοινωνία Η τύχη των εμπράγματων δικαιωμάτων τρίτων στο κοινό πράγμα Ευθύνη για ελαττώματα του μέρους που έλαχε στον κάθε κοινωνό 556 V. Δικαστική επιδίκαση επιχείρησης Έννοια Διαδικασία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ 38. Γενικά χαρακτηριστικά του θεσμού I. Έννοια και προϋποθέσεις Έννοια Προϋποθέσεις II. Τα υποκείμενα της έννομης σχέσης Ο κύριος της υπόθεσης Ο διοικητής αλλοτρίων ΙΙΙ. Διακρίσεις της διοίκησης αλλοτρίων Γνήσια διοίκηση αλλοτρίων Μη γνήσια διοίκηση αλλοτρίων Κατά πλάνη διοίκηση αλλοτρίων IV. Νομοθετική ρύθμιση V. Νομική φύση Οι υποχρεώσεις των μερών I. Υποχρεώσεις του διοικητή Υποχρέωση «προσήκουσας» διεξαγωγής της υπόθεσης Υποχρέωση για αναγγελία και αναμονή Υποχρέωση λογοδοσίας και τοκοδοσίας Υποχρέωση απόδοσης του προϊόντος της διοίκησης XXXII

27 ΙI. Ευθύνη του διοικητή Ευθύνη για κάθε πταίσμα Ευθύνη και για τα τυχηρά Ευθύνη μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια Ευθύνη ανίκανου ή περιορισμένα ικανού για δικαιοπραξία III. Υποχρεώσεις του κυρίου της υπόθεσης Η υποχρέωση απόδοσης δαπανών Η υποχρέωση αποζημίωσης VI. Λήξη της διοίκησης αλλοτρίων V. Μη γνήσια διοίκηση αλλοτρίων Το πεδίο εφαρμογής της ΑΚ Υποχρεώσεις του διοικητή Ευθύνη του διοικητή Παραγραφή Δικαιώματα του διοικητή VΙ. Η κατά πλάνη διοίκηση αλλοτρίων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΟΣ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ 40. Η αξίωση του αδικαιολόγητου πλουτισμού I. Έννοια και δικαιολογία Έννοια Δικαιολογία ΙΙ. Σχέση αδικαιολόγητου πλουτισμού και αποζημιώσεως Ως προς το αντικείμενό της Ως προς τις προϋποθέσεις γέννησης ΙΙΙ. Χαρακτηριστικά της αξίωσης αδικαιολόγητου πλουτισμού Το ενιαίο της αξίωσης Ο ενοχικός χαρακτήρας της αξίωσης αδικαιολόγητου πλουτισμού Επικουρικότητα ή όχι της αξίωσης αδικαιολόγητου πλουτισμού IV. Παραγραφή της αξίωσης αδικαιολόγητου πλουτισμού V. Παραπομπές στις διατάξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού Προϋποθέσεις της αξίωσης του αδικαιολόγητου πλουτισμού I. Εισαγωγικά ΙΙ. Πλουτισμός του υποχρέου Έννοια Σωζόμενος πλουτισμός Πραγματικός πλουτισμός Συγκεκριμένος πλουτισμός XXXIII

28 5. Επιβαλλόμενος πλουτισμός ΙΙΙ. Από την περιουσία ή με ζημία του δικαιούχου «Όποιος έγινε πλουσιότερος από την περιουσία άλλου» «Όποιος έγινε πλουσιότερος με ζημία άλλου» Σύγκρουση κριτηρίων IV. Αιτιώδης συνάφεια Το ζήτημα της αμεσότητας Αιτιώδης συνάφεια Αμεσότητα V. Έλλειψη νόμιμης αιτίας Έννοια αιτίας Πηγές νόμιμων αιτιών Περιπτώσεις έλλειψης νόμιμης αιτίας Η αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού σε περίπτωση παρεμβολής τρίτου προσώπου I. Εισαγωγικά ΙΙ. Γραμμική σχέση Έλλειψη αιτίας σε μια από τις δύο σχέσεις Έλλειψη αιτίας και στις δύο σχέσεις ΙΙΙ. Τριγωνική σχέση Ανύπαρκτη ή ανίσχυρη η σχέση κάλυψης Ανύπαρκτη ή ανίσχυρη η σχέση αξίας Ανύπαρκτες ή ανίσχυρες και οι δύο σχέσεις Η ευθύνη του λήπτη I. Υποχρέωση απόδοσης του πλουτισμού Εισαγωγικά Αυτούσια απόδοση Απόδοση της αξίας του πλουτισμού Απόδοση του ανταλλάγματος Απόδοση των ωφελημάτων ΙΙ. Απόσβεση της υποχρέωσης απόδοσης Εισαγωγικά Άρση ή μείωση του πλουτισμού Δαπάνες ή ζημίες που αίρουν ή μειώνουν τον πλουτισμό ΙΙΙ. Επαύξηση της ευθύνης του λήπτη Περιπτώσεις Έκταση της αυξημένης ευθύνης Η ευθύνη του τρίτου I. Η ρύθμιση της ΑΚ Περιεχόμενο και δικαιολογία της διάταξης ΑΚ 913 και αρχή της αμεσότητας XXXIV

29 ΙΙ. Προϋποθέσεις της αξίωσης κατά του τρίτου Αξίωση κατά του αρχικού λήπτη Διοχέτευση του πλουτισμού σε τρίτο με χαριστική πράξη Μη εξακολούθηση της ευθύνης του αρχικού λήπτη ΙΙΙ. Έκταση της ευθύνης του τρίτου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΑΔΙΚΟΠΡΑΞΙΑ 45. Η αδικοπρακτική ευθύνη I. Βασικές έννοιες Αδικοπραξία και αδίκημα Υποκειμενική και αντικειμενική ευθύνη ΙΙ. Αδικοπρακτική και δικαιοπρακτική ευθύνη Έννοιες Διαφορές Συρροή ΙΙΙ. Αδικοπρακτική και ποινική ευθύνη Προϋποθέσεις της αδικοπρακτικής ευθύνης I. Εισαγωγικά Φυσιογνωμία της ΑΚ Προϋποθέσεις της ΑΚ ΙΙ. Ανθρώπινη συμπεριφορά ΙΙΙ. Παράνομη συμπεριφορά Έννοια του παρανόμου Περιορισμός και διεύρυνση της έννοιας του παρανόμου Το παράνομο κρίνεται από τη συμπεριφορά ή από το αποτέλεσμά της; Παράνομη παράλειψη Αποκλεισμός του παρανόμου IV. Υπαιτιότητα V. Ικανότητα προς καταλογισμό Έλλειψη ικανότητας προς καταλογισμό Ευθύνη ακαταλογίστου VI. Ζημία VII. Αιτιώδης συνάφεια VIIΙ. Βάρος επίκλησης και απόδειξης Περιεχόμενο της αδικοπρακτικής ευθύνης I. Αποζημίωση Έκταση XXXV

30 2. Δικαιούχος Υπόχρεος II. Αξίωση για παράλειψη και άρση της προσβολής Έννοια Η αξίωση για παράλειψη της προσβολής Η αξίωση για άρση της προσβολής ΙΙΙ. Αποκατάσταση της ηθικής βλάβης Εισαγωγικά Προϋποθέσεις επιδίκασης Δικαιούχος Υπόχρεος Έκταση χρηματικής ικανοποίησης Δικονομικά Θέματα της αδικοπρακτικής ευθύνης I. Ανήθικη βλάβη (ΑΚ 919) Χρησιμότητα της διάταξης Προϋποθέσεις εφαρμογής Η ευθύνη για αποζημίωση Περιπτώσεις εφαρμογής της ΑΚ Αθέμιτος ανταγωνισμός ΙΙ. Δυσφημιστικές διαδόσεις Σκοπός της ΑΚ 920 και σχέση με άλλες διατάξεις Προϋποθέσεις εφαρμογής ΙΙΙ. Ευθύνη του προστήσαντος Εισαγωγικά Σχέση των ΑΚ 922 και Προϋποθέσεις της ευθύνης Συνέπειες IV. Ευθύνη του εποπτεύοντος άλλον Εισαγωγικά Προϋποθέσεις της ευθύνης Συνέπειες V. Θανάτωση προσώπου Εισαγωγικά Έκταση εφαρμογής Νοσήλια και έξοδα κηδείας Αποζημίωση για τη στέρηση διατροφής Αποζημίωση για στέρηση υπηρεσιών Τρόπος καταβολής αποζημίωσης Τρίτοι υπόχρεοι σε αποζημίωση XXXVI

31 VI. Βλάβη του σώματος ή της υγείας Εισαγωγικά Αποζημίωση του θύματος Αποζημίωση του έμμεσα ζημιωθέντος Αναπηρία ή παραμόρφωση Τρόπος καταβολής αποζημίωσης, τρίτοι υπόχρεοι σε αποζημίωση VII. Παραγραφή της αξίωσης αποζημίωσης Εισαγωγικά Πενταετής παραγραφή Η εικοσαετής παραγραφή Παραγραφή αξίωσης από αδικοπραξία που συνιστά και κολάσιμη πράξη Ευθύνη για ό,τι περιήλθε Αστικά αδικήματα βάσει ειδικών νόμων I. Εισαγωγικά: Νέες μορφές αδικοπραξιών ΙΙ. Ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες Εισαγωγικά Η πρόταση οδηγίας της 9ης Νοεμβρίου Προϋποθέσεις Βάρος απόδειξης Άρση ή μείωση της ευθύνης III. Ευθύνη του ιδιοκτήτη εντύπου, τηλεοπτικού ή ραδιοφωνικού σταθμού Εισαγωγικά Προϋποθέσεις IV. Ευθύνη από παράβαση του ν. 2472/1997 για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα Εισαγωγικά Προϋποθέσεις νόμιμης επεξεργασίας Αστική ευθύνη από την παράβαση του ν. 2472/ Έκταση ευθύνης Ευθύνη περισσοτέρων I. Εισαγωγικά ΙΙ. Περιπτώσεις ευθύνης εις ολόκληρον Κοινή πράξη Παράλληλη ευθύνη Διαζευκτική αιτιότητα ΙΙΙ. Η ευθύνη εις ολόκληρον Έννοια και έκταση Περιορισμός της ευθύνης ενός από τους υποχρέους XXXVII

32 3. Συντρέχον πταίσμα του ζημιωθέντος IV. Δικαίωμα αναγωγής Εισαγωγικά Κριτήρια επιμερισμού της ευθύνης Παραγραφή της αξίωσης αναγωγής ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗ 51. Η ευθύνη από διακινδύνευση γενικά Ι. Έννοια ΙΙ. Δικαιολογία ΙΙΙ. Νομική φύση IV. Νομοθετική ρύθμιση Περιπτώσεις του ΑΚ Ειδικοί νόμοι Αρρύθμιστες περιπτώσεις Περιπτώσεις ευθύνης από διακινδύνευση Ι. Ευθύνη κατόχου ζώου Εισαγωγικά Προϋποθέσεις IΙ. Ευθύνη από πτώση κτίσματος ή άλλου έργου Εισαγωγικά Προϋποθέσεις Συνέπειες ΙΙΙ. Ευθύνη από αυτοκίνητο Εισαγωγικά Πεδίο εφαρμογής του ν. ΓϡΝ / Υπεύθυνοι Προϋποθέσεις Έκταση ευθύνης Λόγοι απαλλαγής Κοινή υπαιτιότητα και κοινές ζημίες Σύγκρουση περισσότερων αυτοκινήτων ΙV. Η ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων Εισαγωγικά Προϋποθέσεις της ευθύνης Λόγοι απαλλαγής Βάρος απόδειξης Νομική φύση της ευθύνης του παραγωγού XXXVIII

33 6. Συνέπειες της ευθύνης Παραγραφή και αποσβεστική προθεσμία Παράλληλη εφαρμογή διατάξεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΑΤΑΔΟΛΙΕΥΣΗ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ 53. Η αγωγή διάρρηξης I. Εισαγωγικά Έννοια και σημασία της καταδολίευσης Νομική φύση Σχέση με άλλες διατάξεις ΙΙ. Προϋποθέσεις της αγωγής διάρρηξης Απαλλοτρίωση Εκ μέρους του οφειλέτη Πρόθεση βλάβης των δανειστών (δόλος του οφειλέτη) Γνώση του τρίτου Αφερεγγυότητα του οφειλέτη ΙΙΙ. Υποκείμενα της αγωγής διάρρηξης Ενάγων Εναγόμενος IV. Άσκηση της αγωγής διάρρηξης V. Παραγραφή Τα αποτελέσματα της διάρρηξης I. Η ενέργεια της διάρρηξης Εισαγωγικά Η ρύθμιση κατά τον ΑΚ Η ρύθμιση κατά τον ν. 2298/ II. Έκταση της ευθύνης του τρίτου III. Περισσότεροι δανειστές του οφειλέτη Περισσότεροι δανειστές του οφειλέτη Περισσότεροι δανειστές του τρίτου ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ XXXIX