Transcript

1 Λειτουργική Αποκατάσταση

2 Λειτουργικότητα Διατήρηση της μυϊκής ισχύος, του εύρους κίνησης των αρθρώσεων, έλεγχο του πόνου, thw ανεξαρτησία στις κινήσεις, με μακροπρόθεσμο σκοπό την επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο.

3 Λειτουργική αποκατάσταση μετά από κάκωση σπονδυλικής στήλης Δρ.Κων/νος Φουσεκης Καθηγητής Εφαρμογών Φυσικοθεραπείας Τει Πατρας

4 Κακώσεις Νωτιαίου μυελού (spinal cord injuries) Η βλάβη στο Ν.Μ. που προκύπτει από τραυματισμό ή ασθένεια μπορεί να προκαλέσει τετραπληγία ή παραπληγία ανάλογα με το επίπεδο της βλάβης στο οποίο έχει συμβεί η ζημιά και η βλάβη μπορεί να είναι τέλεια ή ατελής. Α4-Θ1 τετραπληγία Α4Θ2--Θ10 υψηλή παραπληγία Θ2 Θ χαμηλή παραπληγία Θ ιππουρίδα περιφερικού τύπου 02 παραπληγία ( Tetraplegia and Paraplegia, Ida Bromley, 2002)

5 Λειτουργικά ελλείμματα ανάλογα με το επίπεδο της βλάβης Α4 νευρολογικό επίπεδο ( Α4 άθικτη) Κινητικότητα: δεν παρατηρείται εκκούσια κίνηση στα άνω άκρα παρά μόνο ανύψωση των ώμων. Αισθητικότητα: παραμένει στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα αλλά όχι στα άνω άκρα. Αντανακλαστικά: όλα τα αντανακλαστικά είναι καταργημένα, γίνονται έντονα όταν παρέλθει η περίοδος μυελικής καταπληξίας.

6 Α5 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: έχουν επηρεαστεί οι εκτείνοντες και οι καμπτήρες του καρπού, οι εκτείνοντες και οι καμπτήρες των δακτύλων, οι μεσόστεοι. Δεν μπορεί να κινήσει τους τροχούς της αναπηρικής καρέκλας. Αισθητικότητα: φυσιολογική στην πρόσθια άνω επιφάνεια του βραχίονα από τον ώμο μέχρι αγκώνα Αντανακλαστικά: το αντανακλαστικό του δικέφαλου μπορεί να είναι φυσιολογικό ή μειωμένο, του τρικέφαλου και του βραχιονοκερκιδικού κατηργημένο.

7 Α6 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: μπορεί να προωθήσει το αμαξίδιο σε επίπεδες επιφάνειες Αισθητικότητα: έλλειψη αισθητικότητας στην εσωτερική επιφάνεια του βραχίονα Αντανακλαστικά: δεν εκλύεται του τρικέφαλου

8 Α7 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: ο ασθενής μπορεί να κρατήσει αντικείμενα αλλά η λαβή του είναι ιδιαίτερα αδύναμη, μπορεί να αρχίσει την προσπάθεια για κινητοποίηση στο δίζυγο με την χρήση ναρθηκών για άσκηση. Αισθητικότητα: έλλειψη στην εσωτερική επιφάνεια του βραχίονα Αντανακλαστικά: όλα φυσιολογικά

9 Α8 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: καμία κίνηση από τους ιδίους μύς του άκρου χεριού. Η σύλληψη είναι δύσκολο να γίνει, το άκρο χέρι βρίσκεται σε γαμψοχειρία. Αισθητικότητα: φυσιολογική σε όλο το άνω άκρο Αντανακλαστικά: φυσιολογικά

10 Θ1 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: κινητικότητα δεν παρουσιάζεται στα κάτω άκρα, μπορεί να κινητοποιηθεί με την χρήση ναρθήκων. Αισθητικότητα: φυσιολογική Αντανακλαστικά: φυσιολογικά

11 Ο1 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: πλήρης παράλυση των κάτω άκρων, αλλά διατηρεί μερικώς την κάμψη του ισχίου Αισθητικότητα: υπάρχει αναισθησία από την Ο1 περιοχή και κάτω Αντανακλαστικά: δεν εκλύονται τα αντανακλαστικά του αχίλλειου και της επιγονατίδας ( στην φάση της μυελικής καταπληξίας), όταν παρέρχεται τα αντανακλαστικά γίνονται έντονα. Λειτουργία κύστης και του ορθού: δεν υπάρχει λειτουργία

12 Ο2 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: προσαγωγοί τετρακέφαλος εν μέρει έχουν μυϊκή ισχύ, κανένας άλλος μυς δεν διατηρεί την νεύρωση του. Αισθητικότητα: δεν παρατηρείται αισθητικότητα κάτω από την Ο2 περιοχή. Αντανακλαστικά: το αντανακλαστικό της επιγονατίδας εν μέρει λειτουργεί Λειτουργία κύστης και ορθού: δεν υπάρχει εκούσιος έλεγχος των σφιγκτήρων

13 Ο3 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: τετρακέφαλος- προσαγωγοί- λαγονοψοϊτης διατηρούν την κινητικότητα τους. Αισθητικότητα: η αισθητικότητα δεν είναι φυσιολογική από το γόνατο και κάτω. Αντανακλαστικά: της επιγονατίδας εκλύεται αλλά είναι ελαττωμένο. Δεν εκλύεται το αχίλλειο αντανακλαστικό.

14 Ο4 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: φυσιολογική ισχύ ο τετρακέφαλος, προσαγωγοί, λαγονοψοϊτης και πρόσθιος κνημιαίος. Αισθητικότητα: φυσιολογική αισθητικότητα σε όλον τον μηρό και την εσωτερική επιφάνεια της κνήμης. Αντανακλαστικά: δεν εκλύεται του αχίλλειου τένοντα.

15 Ο5 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: δεν λειτουργεί ο μεγάλος γλουτιαίος μυς, λειτουργεί εν μέρει ο μέσος γλουτιαίος, οι καμπτήρες του γόνατος εν μέρει, από αυτούς μόνο ο δικέφαλος μηριαίος δεν λειτουργεί και οι πελματιαίοι καμπτήρες. Αισθητικότητα:αναισθησία στην έξω και την πελματιαία επιφάνεια του άκρου ποδιού. Αντανακλαστικά: δεν εκλύεται του αχίλλειου τένοντα

16 Ι1 νευρολογικό επίπεδο Κινητικότητα: αδύναμοι μύες: γαστροκνήμιος, υποκνημίδιος, μύες άκρου ποδιού. Αισθητικότητα: αναισθησία στην περιπρωκτική περιοχή. Αντανακλαστικά: είναι φυσιολογικά

17 Συστήματα που επηρεάζονται από κακώσεις της ΣΣ καρδιαγγειακό γαστρεντερικο νευρολογικό Μυοσκελετικο Ουρολογικό Ψυχοκοινωνικο Σεξουλικοτητα Αναπνευστικό

18 Προσδόκιμο ζωής Έχει βελτιωθεί σημαντικά, από βέβαιο θάνατο σε περίπου ετών λιγότερο από μια κανονική διάρκεια ζωής. 20 χρονών άτομο με C5-8 πλήρη τραυματισμό 77% των συνολικού προσδόκιμου ζωής 69% των αναμενόμενων χρόνων μετά τον τραυματισμό Devivo MJ. SCI:Clinical Outcomes of Model System

19 Αιτίες Θανάτου Πνευμονία Καρδιοπάθεια Σηψαιμία Πνευμονική εμβολή Ισχαιμική καρδιοπάθεια Αυτοκτονία

20 Αποκατάσταση

21 Αποκατάσταση

22 Αποκατάσταση

23 Στόχοι φυσικοθεραπείας- Πρόγραμμα αποκατάστασης ( προοδευτική κινητοποίηση) Κινητοποίηση στο κρεβάτι Ισορροπία σε καθιστή θέση Μεταφορά από καθιστή θέση στην πολυθρόνα ή στο αμαξίδιο Ορθοστάτηση Άνοδος- κάθοδος κλίμακας Βάδιση Ανεξαρτητοποίηση

24 Θέσεις Nawoczenski et al. Physical Management. In SCI: Concepts and Management Approaches. 1987

25 Ισορροπία σε καθιστή θέση Nawoczenske et al. Physical Management. In SCI: Concept and Management Approaches. 1987

26 Κινητικότητα σε καθιστη θέση Nawoczenski et al. Physical Management. In SCI: Concepts and Management Approaches. 1987

27 Sliding Board Nawoczenske et al. Physical Management. In SCI: Concepts and Management Approaches

28 Sliding Board Transfer Nawoczenski et al. Physical Management. In SCI: Concepts and management Approaches

29 Κάθισμα σε αναπηρικό καροτσακι

30 Ανακούφιση από την πίεση Zejdlik CP. Management of SCI 2nd ed 1992.

31 Λειτουργική Αποκατάσταση Δραστηριότητα Άνω άκρου Νευρομυικός ηλεκτρικός ερεθισμός Τεχνικές Νευρομυϊκής Διευκόλυνσης Ενδυση Σίτιση Καλλωπισμός Καθαρισμός WC Aξιολόγηση οδήγησης και εκπαίδευση

32 Βοηθήματα Nawoczenski et al. Physical Management. In SCI: Concepts and Management Approaches. 1987

33 Τενοντοδεση Zejdlik CP. Management of SCI 2nd ed. 1992

34 Βοήθημα τενοντοδεσης Zejdlik CP. Management of SCI 2nd ed

35 Ορθωτικά βοηθηματα Zejdlik CP. Management of SCI 2nd ed. 1992

36 Λειτουργική Τριάδα Κινητική αποκατάσταση Λειτουργική αποκατάσταση Κοινωνική αποκατάσταση Dittuno JF, Graziani V. Rehabilitation Report 5:1-4, 1989

37 Νέες τεχνολογίες στην αποκατάσταση κακώσεων ΣΣ

38 Λειτουργική Ηλεκτρική Διέγερση Λειτουργική Ηλεκτρική Διέγερση (FES), εφάρμοζεi μικρούς ηλεκτρικούς παλμούς για να για την αποκατάσταση ή τη βελτίωση της λειτουργίας παραλυμέμων μυών. Η FES χρησιμοποιείται συνήθως για την άσκηση, αλλά και να βοηθήσει με την αναπνοή, της σύλληψη και άρση αντικειμένων αλλα και τη λειτουργία της κύστης και του εντέρου. Η FES πρωτοπαρουσιατηκε το 1983, όταν Nan Davis, ένας παραπληγικός φοιτητής στο Wright State University, σηκωθηκε από το αναπηρικό καροτσακι και «περπάτησεν» για να πάρει το δίπλωμά της. Ειχε δημιουργήσει ένα συστημα FES εμπνεομενη από μια τηλεοπτική ταινία που ονομάζεται "Πρώτα Βήματα".

39 Λειτουργική αποκατάσταση με ηλεκτρικό ερεθισμό κάτω άκρου

40 REGYS Εργόμετρο Το REGYS Σύστημα Αποκατάστασης δημιουργηθηκε το Ήταν το πρώτο εμπορικά διαθέσιμο το εργόμετρο να χρησιμοποιήσει λειτουργική ηλεκτρική διέγερση (FES), ως μέσο για τη βελτίωση της υγείας των ατόμων με κάκωση νωτιαίου μυελού.

41 REGYS Εργόμετρο Προσφέρει αερόβια άσκηση σε άτομα που διαφορετικά δεν μπορεί να κινηθουν ενερητικα Βελτιώνει την καρδιακή και αναπνευστική λειτουργία, βελτιώνει τη δύναμη και την κυκλοφορία, χτίζει μυϊκή μάζα, ακόμα και σε άτομα με υψηλή τετραπληγία.

42 REGYS Εργόμετρο Ενισχύει τη μυϊκη μάζα Βελτιώνει την οστική πυκνότητα Βελτιώνει την καρδιοαναπνευδτικη αντοχή Πιθανη μείωση των κυριότερων ιατρικών επιπλοκών Βελτιωση λειτουργικότητας Mcdonald JW Activity-based recovery: from mechanisms to clinical application. Presentation at American Paraplegia Society, Las Vegas 9/3/03

43 Λειτουργική Ηλεκτρική Διέγερση (FES), Ουροδόχου κύστης ή του εντέρου VOCARE Ουροδόχου κύστης ή του εντέρου FES: Οι διεγέρτες εμφυτεύονται χειρουργικά συστήματα FES για έλεγχο της ουροδόχου κύστης? Αυτοί έχουν εμφυτευτεί σε περισσότερους από παραλύσει τους ανθρώπους, ως επί το πλείστον στην Ευρώπη με πολύ καλά αποτελέσματα οσον αφορα την λειτουργία της ουροδόχου κύστης και του ελέγχου του εντέρου στη μεγάλη πλειονότητα των χρηστών.

44 Λειτουργική αποκατάσταση με ηλεκτρικό ερεθισμό άνω άκρου

45 FreeHand Σημαντική Βελτίωση λειτουργικότητας άνω άκρου στο κράτημα, το γράψιμο, το φαγητό, την εργασία υπολογιστών, κλπ.

46 Ενεργοποίηση μέσω ηλεκτρικού ερεθισμού

47 Ενεργοποίηση μέσω ηλεκτρικού ερεθισμού Συνδυάζει χειρουργική αποκατάσταση με εμφύτευση λειτουργικού ηλεκτρικού ερεθισμού. Επτά ενδομυϊκα ηλεκτρόδια ράμματα βοηθούν στην σύλληψη αντικειμένων και ένα για αισθητική ανατροφοδότηση κοντά στην κλείδα. Οι κινήσεις ελέγχονται από τον αντίθετο ωμο.

48 Λειτουργική αποκατάσταση βάδισης με ηλεκτρικό ερεθισμό

49 Περπάτημα με FES Περπάτημα: Υπάρχει μια εμπορικά διαθέσιμη συσκευή που ονομάζεται Parastep που έχει εγκριθεί από το FDA για παραπληγικούς (Τ4 να T12) με στοχο την επιτευξη "βάδισης".

50 Parastep

51 Η Parastep είναι μια λειτουργική νευρομυϊκή διέγερση ελεγχομενη από μικροϋπολογιστή που επιτρέπει ανεξάρτητη, αστήρικτη βάδιση (π.χ., στέκεται και το περπάτημα) από άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού. Η Parastep αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία: - Ένα μικροϋπολογιστή που ελέγχει την νευρομυϊκή διέγερση - Μια μπαταρία - Η Paratester, μια μονάδα για την προ-δοκιμή κύρια λειτουργία του συστήματος και τα καλώδια των ηλεκτροδίων - ηλεκτρόδια δέρματος - Τα καλώδια τροφοδοσίας και ηλεκτρόδιο - Ο έλεγχος και η σταθερότητα του βήματος ελέγχεται από τα δάχτυλα του ασθενή.

52 Μικροϋπολογιστής Parastep

53

54 Συνεχής διέγερση στους εκτείνοντες του γόνατος κατά τη διάρκεια της στάσης. Παροδική διέγερση του κοινού περονιαίου νεύρου για την επίτευξη της α φάσης ταλάντευσης του βηματισμού.

55 Eπανεκπαίδευση Βαδισης με Parastep

56 Το μέλλον

57 Αξιοποίηση Εγκεφαλικών Κυμάτων Επικοινωνίας, είναι το επόμενο μεγάλο άλμα στην neuroprosthetics Σε κλινικές μελέτες,, Πίθηκοι μπορούν να κινησουν με ακρίβεια ρομποτικούς βραχίονες χρησιμοποιώντας μόνο τα εγκεφαλικά κύματα. BrainGate είναι ένα ερευνητικό σύστημα από μια εταιρεία βιοτεχνολογίας που ονομάζεται Cyberkinetics που τοποθετεί ένα τσιπ στον εγκέφαλο? Αυτό παρακολουθεί τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και μετατρέπει την πρόθεση του χρήστη σε εντολές υπολογιστή.