Παπαδόπουλος Αλέξανδρος Α.Μ.:

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ» Επιβλέπων: Πάλλης Αθανάσιος Α.Μ.: Σεπτέμβριος 2017 ΧΙΟΣ

2 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Περιεχόμενα Περιεχόμενα... 2 Ευχαριστίες... 3 Περίληψη ΕΝΟΤΗΤΑ... 5 Λιμάνι Θεσσαλονίκης Περιγραφή λιμένα Θεσσαλονίκης Σύγχρονη ιστορία λιμένα Γεωγραφικά στοιχεία ΕΝΟΤΗΤΑ... 9 Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Ο.Λ.Θ Η Εταιρία Ο.Λ.Θ Η οργάνωση του Ο.Λ.Θ. χωροταξικά Οργανωτική δομή Ο.Λ.Θ Οι υπηρεσίες που προσφέρει Αναπτυξιακός σχεδιασμός Ανταγωνισμός λιμένα Θεσσαλονίκης Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Σ.ΕΜΠΟ Προσέλκυση εταιριών στον λιμένα SWOT Ανάλυση Ο.Λ.Θ. ΑΕ Οι αλλαγές την περίοδο Στατιστικά στοιχεία Περιβάλλον και Ο.Λ.Θ ENOTHTA Cargo Interests του λιμένα Θεσσαλονίκης Freight forwarder (Διαμεταφορέας) Επιλογή λιμένα από freight forwarder Custom Agent (Εκτελωνιστής) ENOTHTA Ερωτηματολόγιο και αποτελέσματα Η έρευνα Μεθοδολογία Το ερωτηματολόγιο Αποτελέσματα ΕΝΟΤΗΤΑ Συμπεράσματα Βιβλιογραφία Παραρτήματα

3 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Ευχαριστίες Αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω τις θερμές και ειλικρινείς ευχαριστίες µου στα άτομα που µε βοήθησαν ώστε να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη προσπάθεια της πτυχιακής εργασίας. Αρχικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω την επιβλέπων διδάσκων µου κύριο Πάλλη Αθανάσιο καθώς και τον κύριο Βαγγέλα Γιώργο, για την υποστήριξη, την κατάλληλη καθοδήγηση καθώς και την συμπαράσταση που µου παρείχε όλο αυτό το διάστημα. Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένεια μου εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη µου για την ενθάρρυνση, την υπομονή, και συμπαράσταση που έδειξαν στο πρόσωπό µου καθ όλη τη διάρκεια της συγγραφής της πτυχιακής µου εργασίας. Η οικογένεια μου έπαιξε καταλυτικό ρόλο για να ολοκληρωθεί και να επιτευχθεί η παρούσα πτυχιακή μου εργασία. 3

4 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Περίληψη Η παρούσα εργασία στοχεύει να δώσει έμφαση στα κριτήρια επιλογής του εμπορικού σταθμού του λιμένα Θεσσαλονίκης από τους ήδη υφιστάμενους χρήστες μέσα από τον βαθμό. Στόχος λοιπόν είναι η διερεύνηση των κριτηρίων με τα οποία οι άμεσα ενδιαφερόμενοι χρήστες του λιμένα επιλέγουν τον λιμένα της Θεσσαλονίκης. Στην αρχή αναφέρονται σύντομες περιγραφές για τον λιμένα της Θεσσαλονίκης την ιστορία του αλλά και τα γεωγραφικά του στοιχεία. Έπειτα αναφερόμαστε στον λιμένα Θες/νίκης ως εταιρεία Ο.Λ.Θ. ΑΕ παρουσιάζοντας την εταιρεία ως γενικά. Από εκεί και πέρα γίνονται αναφορές για την οργάνωση του Ο.Λ.Θ. και την οργανωτική του δομή. Επίσης αναφέρονται μεταξύ άλλων οι υπηρεσίες που προσφέρει ο λιμένας, ο αναπτυξιακός της σχεδιασμός, οι ανταγωνισμοί (εγχώριοι και διεθνείς), το Σ.ΕΜΠΟ, η προσέλκυση εταιρειών στον λιμένα της Θες/νίκης. Τέλος γίνεται μία SWOT Ανάλυση, αναφέρονται εκτενώς οι αλλαγές που έχουν προηγηθεί την περίοδο και αυτό που δεν έχει ειπωθεί είναι ότι αναγράφονται και στατιστικά στοιχεία του λιμένος. Μετέπειτα γίνεται αναφορά στους άμεσα ενδιαφερόμενους των φορτίων στο λιμάνι όπως οι λεγόμενοι cargo interests και την σχέση τους με την επιλογή του λιμένα. Επιπρόσθετα παρουσιάζεται η έρευνα που εκπονήθηκε και αναλύει την μεθοδολογία με την οποία ολοκληρώθηκε, ενώ τέλος παρουσιάζονται τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου. Τέλος η έρευνα μας αλλά και η πτυχιακή εργασία τελειώνει με προτάσεις, Συμπεράσματα και στρατηγικές που μπορούν να ακολουθηθούν 4

5 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 1 ΕΝΟΤΗΤΑ Λιμάνι Θεσσαλονίκης 1.1 Περιγραφή λιμένα Θεσσαλονίκης Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αποτελεί έναν Ευρωπαϊκό λιμένα με ιδιαίτερα σημαντική θέση στο δίκτυο των θαλάσσιων διαδρομών της Ανατολικής Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας ενώ είναι και η φυσική διέξοδος για χώρες γειτονικές της ευρύτερης περιοχής. Βρίσκεται στο εσώτατο σημείο του Θερμαϊκού κόλπου, στο βόρειο τμήμα της ανατολικής Μεσογείου, προς τα δυτικά του κέντρου της πόλης της Θεσσαλονίκης. Η προσέγγιση των πλοίων πραγματοποιείται με φυσικό κανάλι. Το λιμάνι είναι αρκετά ιδιαίτερο καθώς κατέχει την ευρωπαϊκή ιδιότητα αλλά και την γεωγραφική εγγύτητα σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των βαλκανικών χωρών. Οι ανάγκες των χωρών αυτών για εισαγωγή και εξαγωγή πρώτων υλών, καταναλωτικών προϊόντων και κεφαλαιουχικού εξοπλισμού αυξάνονται συνεχώς επομένως το λιμάνι της Θεσσαλονίκης έρχεται για να λύσει όλα αυτά τα προβλήματα και να εξυπηρετήσει τις ανάγκες που δημιουργούνται. Επίσης λόγω της πλεονεκτικής γεωγραφικής του θέσης και των εξαιρετικών οδικών και σιδηροδρομικών συνδέσεων του, είναι ο μεγαλύτερος λιμένας διαμετακομιστικού εμπορίου της χώρας και εξυπηρετεί τις ανάγκες των 15 περίπου εκατομμυρίων κατοίκων της διεθνούς ενδοχώρας του. Η σημαντική στρατηγική θέση που κατέχει το λιμάνι το κατατάσσει ανάμεσα στα σημαντικότερα λιμάνια των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Το λιμάνι είναι μια ευκαιρία να αποτελέσει τον κύριο μοχλό ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής της Μακεδονίας και της Ελληνικής οικονομίας με επίκεντρο φυσικά την πόλη της Θεσσαλονίκης. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας σε μία ιδιαίτερα δυσμενή συγκυρία για τα οικονομικά δεδομένα της περιοχής δίνοντας πνοή στον τόπο αυτό. Στόχος και μέλημα όλων των ανθρώπων που εργάζονται για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι να εδραιωθεί το λιμάνι ως οικονομικό σταυροδρόμι στην Ανατολική Μεσόγειο. Μιλώντας συνεχώς για την σημαντική θέση που κατέχει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το λιμάνι κατέχει πλεονεκτική θέση καθώς βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό σταυροδρόμι οδικών μεταφορών όπως της Εγνατίας Οδού που συνδέει Ανατολή και Δύση, της Π.Α.Θ.Ε. που ξεκινάει από την πάτρα και καταλήγει μέχρι και τους Ευζώνους και του Κεντρικού δικτύου των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφοράς (TEN-T Core Network Corridor Orient - East Med), αφετέρου ως πανευρωπαϊκός διάδρομος Δέκα Χ που περιλαμβάνει κατασκευές οδικού δικτύου σε χώρες γειτονικές όπως της Σερβίας των Σκοπίων που με αυτόν τον τρόπο διευκολύνουν την πρόσβαση στην κεντρική Ευρώπη. Πέρα όμως από σταυροδρόμι οδικών μεταφορών αποτελεί κόμβο σιδηροδρομικών δικτύων μεταφοράς που συνδέουν άμεσα το λιμάνι με την ενδοχώρα αλλά και με τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες και κεντρική Ευρώπη. Ο λιμένας Θεσσαλονίκης υπήρξε το πρώτο λιμάνι στην Ελλάδα όπου υπάρχουν σιδηροδρομικές υποδομές εντός του λιμένα με γραμμές σε όλα τα κρηπιδώματα για φορτοεκφόρτωση εμπορευμάτων χύδην φορτίων αλλά και εμπορευματοκιβωτίων. Βασικό χαρακτηριστικό είναι και η ύπαρξη Ελευθέρας ζώνης (ελέγχου τύπου Ι: ύπαρξη περίφραξης, τελωνειακός έλεγχος των εμπορευμάτων στα σημεία εσόδουεξόδου, έλεγχος προσώπων και οχημάτων) του λιμένος της Θεσσαλονίκης, η οποία 5

6 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ από το 1995 λειτουργεί σύμφωνα με Κοινοτικό Τελωνειακό Κώδικα. Η ελεύθερη ζώνη είναι μία τελωνειακά ουδέτερης περιοχής όπου μπορεί να φορτοεκφορτωθεί με καθεστώς προσωρινής εναπόθεσης οποιοδήποτε εμπόρευμα, αλλά και που παρέχει τη δυνατότητα με την ύπαρξη των ανάλογων εγκαταστάσεων ακόμη και για επεξεργασία και επανεξέταση πρώτων, ημικατεργασμένων υλών ή τελικών προϊόντων χωρίς περιττές και ιδιαίτερα χρονοβόρες τελωνειακές διαδικασίες. Σημαντικά στοιχεία για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι ότι απέχει από τον Διεθνή Αερολιμένα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» 16 χιλιόμετρα και από το σιδηροδρομικό σταθμό 1 χιλιόμετρο. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διαθέτει κρηπιδώματα μήκους μέτρα με ωφέλιμο βάθος μέχρι 12 μέτρα. Διαθέτει τ.μ. (στεγασμένους και υπαίθριους) αποθηκευτικούς χώρους και μηχανολογικό εξοπλισμό για την διακίνηση όλων των ειδών των εμπορευμάτων, γενικών, χύδην και εμπορευματοκιβωτίων. Ο.Λ.Θ. ΑΕ είναι ένας από τους σημαντικότερους εργοδότες στην Βόρεια Ελλάδα και βλέποντας τις εξελίξεις που αφορούν την ιδιωτικοποίηση του ευελπιστούμε όλοι στην αύξηση των εργαζομένων στο λιμάνι. Πιο συγκεκριμένα για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης: Καταλαμβάνει χώρο έκτασης 1,5 εκατομμύρια τμ και εκτείνεται σε μήκος 3,5 χιλιομέτρων. Οι εγκαταστάσεις του περιλαμβάνουν έξι προβλήτες, κρηπιδώματα μήκους 6200 μέτρων με βύθισμα της θάλασσας έμπροσθεν αυτών έως 12 μέτρα και κλειστούς και ανοικτούς αποθηκευτικούς χώρους συνολικής επιφάνειας τμ, κατάλληλες για την εξυπηρέτηση όλων των ειδών των φορτίων και την εξυπηρέτηση της επιβατικής κίνησης. Διαθέτει επίσης εγκαταστάσεις για τη διακίνηση υγρών καυσίμων και είναι συνδεδεμένο με τον διασυνοριακό αγωγό μεταφοράς υγρών καυσίμων, βρίσκεται δε κοντά στον διεθνή αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου. Λόγω του εύκρατου κλίματος, της καλά προστατευμένης από καιρικές συνθήκες πρόσβασης, της ύπαρξης κυματοθραύστη μήκους 1000 μ που προστατεύει από τους νοτίους ανέμους, της σχεδόν μηδαμινής παλίρροιας (μέγιστο ύψος 0,7 μ) και των ασφαλών εγκαταστάσεων του λιμένος η φορτοεκφόρτωση των εμπορευμάτων και η αποβίβαση/επιβίβαση των επιβατών σε πλοία, πραγματοποιείται απρόσκοπτα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Διαθέτει πυκνό οδικό δίκτυο, το οποίο ενώνεται απευθείας, παρακάμπτοντας την πόλη, με το εθνικό και διεθνές οδικό δίκτυο. Όλα τα κρηπιδώματα του λιμένος διαθέτουν διπλές/τριπλές σιδηροδρομικές γραμμές και είναι συνδεδεμένα με το εθνικό και διεθνές σιδηροδρομικό δίκτυο. Έχει χαρακτηριστεί ως Λιμένας Διεθνούς Ενδιαφέροντος στο Λιμενικό Σύστημα της Χώρας (ΦΕΚ 202Β/ ) και ένας από τους πέντε ελληνικούς λιμένες που ανήκει στο Κεντρικό Δίκτυο των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφοράς. 6

7 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Εικόνα 1 Αεροφωτογραφία που δείχνει τον λιμένα Θεσσαλονίκης Πηγή: ( 1.2 Σύγχρονη ιστορία λιμένα Η σύγχρονη ιστορία του λιμένος ξεκινά την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα με την επέκταση της προκυμαίας της Θεσσαλονίκης προς τη θάλασσα και τη δημιουργία τμήματος της ανατολικής πλευράς, της σημερινής 1ης προβλήτας. Το 1904, υπογράφεται σύμβαση μεταξύ της Τουρκίας και της Γαλλίας για την κατασκευή και εκμετάλλευση νέων έργων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Την κατασκευή των έργων αναλαμβάνει η νεοσυσταθείσα Γαλλική εταιρεία Société Anonyme Ottomane de Construction et Exploitation du Port de Salonique, με δικαίωμα εκμετάλλευσης αυτών έως το Σε μικρό χρονικό διάστημα, ολοκληρώνεται η 1η προβλήτα και κατασκευάζεται το κρηπίδωμα μεταξύ της 1ης και 2ης προβλήτας, το ανατολικό κρηπίδωμα του 2ου προβλήτα, τμήμα του σημερινού κυματοθραύστη, σιδηροδρομικό δίκτυο, δίκτυα ύδρευσης, φωταερίου και υπονόμων καθώς και αποθήκες επί της 1ης προβλήτας. Επίσης αγοράστηκαν οι πρώτοι γερανοί για τη φορτοεκφόρτωση των εμπορευμάτων από τα πλοία. Έως το 1912 ολοκληρώνεται και η κατασκευή του κτιρίου των Τελωνείων, έργο σχεδιασμένο από τον λεβαντίνο αρχιτέκτονα Alexandre Vallaury και κατασκευασμένο από τον αρχιτέκτονα Ελί Μοδιάνο. Στις 26 Οκτωβρίου 1912 η Θεσσαλονίκη και το λιμάνι της απελευθερώνονται από τον Ελληνικό Στρατό. Με τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων (1913) και τον καθορισμό των συνόρων των Βαλκανικών κρατών, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο εξυπηρετούσε μεγάλη έκταση της Βαλκανικής χερσονήσου, περιόρισε την ενδοχώρα του στην Ελληνική επικράτεια (περίπου 80 χλμ βόρεια της Θεσσαλονίκης). 7

8 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Για τη συνέχιση του φυσικού ρόλου του λιμένος, που αποτελεί την εξυπηρέτηση των κατοίκων όλης της Βαλκανικής, η Ελληνική Κυβέρνηση ίδρυσε, το 1914, την Ελευθέρα Ζώνη του λιμένος της Θεσσαλονίκης. Ο χώρος της καταλάμβανε τη μεγαλύτερη έκταση του λιμένος, διαχωρισμένης με περιτείχισμα από το υπόλοιπο αποκαλούμενο Ελεύθερο Λιμάνι που καταλάμβανε την 1η προβλήτα. Στον χώρο αυτό όλα τα διακινούμενα, αποταμιευόμενα και φορτοεκφορτωμένα εμπορεύματα κινούνται χωρίς τελωνειακή επίβλεψη και απαλλάσσονται των εισαγωγικών δασμών ή άλλων φόρων πλην των φορτοεκφορτωτικών και αποθηκευτικών δικαιωμάτων. Για την εξυπηρέτηση του Γιουγκοσλαβικού διαμετακομιστικού εμπορίου μέσω του λιμένος της Θεσσαλονίκης, ιδρύθηκε, λόγω των φιλικών σχέσεων των δύο χωρών, το έτος 1923, η Γιουγκοσλαβική Ελευθέρα Ζώνη του λιμένος της Θεσσαλονίκης, η οποία εγκαταστάθηκε σε περιτειχισμένο χώρο τμ που περιελάμβανε τον προβλήτα 2 με κρηπίδωμα εξυπηρέτησης των πλοίων το κρηπίδωμα 9. Η Γιουγκοσλαβική Ελευθέρα Ζώνη καταργήθηκε το 1975 και μετά τη λήξη των παρατάσεων της σύμβασης το 1995, τα γιουγκοσλαβικά εμπορεύματα διακινούνται από την Ελεύθερη Ζώνη του λιμένος της Θεσσαλονίκης χωρίς ειδικές διατάξεις. Κατά τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου το λιμάνι της Θεσσαλονίκης καταλαμβάνεται από τον γερμανικό στρατό ( ) και λόγω του συνεχούς βομβαρδισμού του, από την Αγγλική και Αμερικανική Αεροπορία καθώς επίσης και την ανατίναξη των εναπομεινάντων εγκαταστάσεων από τους Γερμανούς κατά την αποχώρηση τους, σχεδόν το σύνολο των λιμενικών εγκαταστάσεων καταστράφηκε. Από το τέλος του Β' παγκοσμίου πολέμου και έως σήμερα το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, συνεχώς επεκτείνεται προς τα δυτικά, καταρχήν με την αποκατάσταση των εγκαταστάσεων και μετέπειτα με την κατασκευή νέων προβλητών, αποθηκευτικών χώρων, οδικών αξόνων και σιδηροδρομικών γραμμών, με ταυτόχρονη αγορά σύγχρονου μηχανολογικού εξοπλισμού. Αμέσως μετά τον πόλεμο το έτος 1946, κατασκευάζεται η 3η προβλήτα (προβλήτα Λαγκασάιρ). Το 1962 ολοκληρώνεται η 4η προβλήτα (προβλήτα Μπεχτσινάρ) και το 1966 η 5η προβλήτα. Το 1972 άρχισε η κατασκευή της 6ης προβλήτας, της οποίας το μεγαλύτερο τμήμα ολοκληρώθηκε έως το 1989, χρόνο έναρξης της λειτουργίας του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων. Τη δεκαετία του 1990 ολοκληρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του έργου της εκβάθυνσης - αφαίρεσης ιλύος - επιχωμάτωσης της βάσης του 6ου προβλήτα, αναβαθμίζοντας περιβαλλοντικά την περιοχή και ταυτόχρονα αυξάνοντας σημαντικά την αποθηκευτική ικανότητα του λιμένος της Θεσσαλονίκης. Επίσης κατασκευάζεται η απευθείας, με παράκαμψη της πόλης, οδική σύνδεση του λιμένος με το εθνικό οδικό δίκτυο της χώρας. 1.3 Γεωγραφικά στοιχεία Η λιμενική περιοχή του λιμανιού της Θεσσαλονίκης εκτείνεται από το φάρο της Επανομής στα ανατολικά έως και τις εκβολές του Αξιού ποταμού στα δυτικά χωρίς διακοπή, στην οποία διατηρεί όλες σχεδόν τις αρμοδιότητες. 8

9 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Ως «Χερσαία Λιμενική ζώνη του λιμένος Θεσσαλονίκης νοείται η περιφραγμένη περιοχή του λιμένος η οποία αποτελείται από εκτάσεις που χωροθετήθηκαν ως ζώνη λιμένος με πράξεις της διοικήσεως καθώς και από εκτάσεις που καταλαμβάνονται από τεχνικά λιμενικά έργα, λοιπά έργα υποδομής, χώρους κι εγκαταστάσεις που είναι λειτουργικά αναγκαίοι για την παροχή λιμενικού έργου κατά την έννοια του νομοθετικού διατάγματος 444/70. Τα γήπεδα, τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις εντός της χερσαίας λιμενικής ζώνης ανήκουν κατά κυριότητα στο Ελληνικό δημόσιο, ενώ η Ο.Λ.Θ. Α.Ε. έχει το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης κι εκμετάλλευσης επ αυτών όπως αυτό ειδικότερα προσδιορίστηκε στην σύμβαση παραχώρησης που σύναψε με το Ελληνικό δημόσιο. Η συνολική χερσαία επιφάνεια του λιμένα είναι στρέμματα, εκτείνεται σε μήκος μέτρων, βάθους έως 12 μέτρα και στεγασμένους και υπαίθριους χώρους αποθηκών έκτασης τετραγωνικών μέτρων. Ως «Θαλάσσια λιμενική ζώνη λιμένος Θεσσαλονίκης» νοείται η προσδιοριζόμενη από το άρθρο 20 του νόμου 2971/01 και περιλαμβάνει τις συνεχόμενες με τον αιγιαλό ή τα τυχόν κατασκευασμένα κρηπιδώματα λιμένων ή περιφραγμένων όρμων και ανοιχτής θαλάσσης μέχρις αποστάσεως 500 μέτρων από τις ακτές της χερσαίας ζώνης ή και πέραν των 500 μέτρων μέχρι συναντήσεως βάθους θαλάσσης 30 μέτρων, εφόσον τα ύδατα της θαλάσσιας ζώνης είναι αβαθή. 2 ΕΝΟΤΗΤΑ Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Ο.Λ.Θ. Εικόνα 2 Σήμα Ο.Λ.Θ. Πηγή: ( 2.1 Η Εταιρία Ο.Λ.Θ. Η Ανώνυμη Εταιρεία «Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης» (ΟΛΘ ΑΕ) ιδρύθηκε το 1999 (νόμος 2688/99, ΦΕΚ 40Α'/1-3-99) με σκοπό τη διοίκηση και εκμετάλλευση του λιμένος της Θεσσαλονίκης Στις 27 Ιουνίου 2001, παραχωρείται, για περίοδο 40 ετών, από το Ελληνικό Δημόσιο στην ΟΛΘ ΑΕ, το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης κι εκμετάλλευσης των 9

10 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του Λιμένος Θεσσαλονίκης, (τα οποία ανήκουν κατά κυριότητα στο Ελληνικό Δημόσιο). Το 2009 (ΦΕΚ 1643Β'/ ) η περίοδος παραχώρησης επεκτάθηκε για επιπλέον 10 έτη λήγουσα την αντίστοιχη ημερομηνία του έτους Οι μετοχές της εταιρείας διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών από τις 27 Αυγούστου 2001, ημερομηνία εισαγωγής τους. H ΟΛΘ ΑΕ, κυρίως με δικά της μέσα και προσωπικό, παρέχει υπηρεσίες ελλιμενισμού των πλοίων, διακίνησης όλων των ειδών των φορτίων και εξυπηρέτησης της επιβατικής κίνησης στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η εταιρεία αναλαμβάνει επίσης την κατασκευή νέων και τη βελτίωση και συντήρηση των υφισταμένων εγκαταστάσεων υποδομής και ανωδομής του λιμένος, καθώς επίσης και την αγορά ή συντήρηση του απαραίτητου ηλεκτρομηχανολογικού και τηλεπληροφορικού εξοπλισμού. Ο ΟΛΘ εφαρμόζει τις αυστηρότερες προδιαγραφές ασφάλειας και έχει πλήρως συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του κώδικα ISPS (International Ship and Port Facility Security Code) για την ασφάλεια των λιμενικών εγκαταστάσεων του λιμένος της Θεσσαλονίκης. Το προσωπικό του Οργανισμού είναι εκπαιδευμένο σύμφωνα με το Port Development Program του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO), και παρακολουθεί διαρκώς στοχευμένα προγράμματα εκπαίδευσης. Η ΟΛΘ ΑΕ είναι πιστοποιημένη κατά ISO 9001:2008 για τη Διαχείριση του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων, κατά ISO 9001:2008 για τη Διαχείριση Στερεών Φορτίων Χύδην εξαιρουμένων των σιτηρών, Eξυπηρέτησης Eπιβατικών Πλοίων και Πλοίων Κρουαζιέρας, κατά ISO 9001:2008 για τις Φορτοεκφορτωτικές, Κομιστικές και Καβοδετικές Υπηρεσίες και κατά ΕΛΟΤ 1429:2008 για τον Σχεδιασμό, Ωρίμανση και Υλοποίηση Δημόσιων Τεχνικών Έργων και Δημοσίων Συμβάσεων Προμηθειών και Υπηρεσιών. Στο λιμάνι επίσης λειτουργούν συμπληρωματικά με τον ΟΛΘ οι ακόλουθες υπηρεσίες: Κεντρικό Λιμεναρχείο Θεσσαλονίκης Τελωνείο Σταθμός Υγειονομικού Κτηνιατρικού Ελέγχου Γενικό Χημείο του Κράτους Κλιμάκιο και Γραφείο του Οργανισμού Σιδηρόδρομων Ελλάδος Πυροσβεστική Υπηρεσία με Πυροσβεστικό Σταθμό Πλοηγική Υπηρεσία (Επικοινωνία VHF Κανάλι 12, Εμβέλεια χιλιόμετρα) Εταιρίες Ρυμουλκών (Επικοινωνία με ραδιοτηλέφωνα και VHF Κανάλι 8) Εταιρίες Lashing/Unlashing Το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς: Τον Απρίλιο του 2014 το ΤΑΙΠΕΔ προκήρυξε διαγωνισμό για την πώληση του 67% των μετοχών του ΟΛΘ και στις 24 Απριλίου του 2017 ανακοίνωσε ως πλειοδότη 10

11 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ στο διαγωνισμό την ένωση των εταιρειών Deutsche Invest Equity Partners GmbH, Belterra Investments Ltd και Terminal Link SAS, έχοντας παραλάβει βελτιωμένες οικονομικές προσφορές από τρία επενδυτικά σχήματα. Η δεσμευτική προσφορά της ένωσης εταιρειών που πλειοδότησε στον διαγωνισμό προβλέπει την καταβολή τιμήματος 232 εκατ. ευρώ για το 67% των μετοχών του ΟΛΘ ΑΕ. Επιπλέον, προβλέπονται αλλαγές στη σύμβαση παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και την ΟΛΘ ΑΕ, όπως αύξηση του ανταλλάγματος παραχώρησης από 2,0% σε 3,5% του κύκλου εργασιών του ΟΛΘ ετησίως. Η σύμβαση επίσης προβλέπει την καταβολή αυξημένου ανταλλάγματος παραχώρησης σε περίπτωση που ο δείκτης εσωτερικής απόδοσης (ΔΕΑ- IRR) του επενδυτή -+ υπερβεί το 20% μετά το 18ο έτος της σύμβασης. 2.2 Η οργάνωση του Ο.Λ.Θ. χωροταξικά Ο χώρος της αποβάθρας του λιμένα Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει έξι προβλήτες με τα εξής παρακάτω χαρακτηριστικά: Προβλήτα Α Συνολικό μήκος 610 μέτρα με βάθη που κυμαίνονται από 3 έως 8 μέτρα. Χρησιμοποιείται για τον ελλιμενισμο των επιβατικών πλοίων, υδροπτέρυγων σκαφών και κρουαζιεροπλοίων. Περιλαμβάνει τα κρηπιδώματα 1 έως 4. Προβλήτα Β Συνολικό μήκος 550 μέτρα με βάθη που κυμαίνονται από 8 έως 10 μέτρα. Χρησιμοποιείται για τον ελλιμενισμό πλοίων παρόμοια με εκείνα του Προβλήτα Α. Προβλήτα Γ Συνολικό μήκος 605 μέτρα με βάθος 10 μέτρα. Περιλαμβάνει τα κρηπιδώματα 11 έως 14. Στον προβλήτα Γ διακινούνται φορτία της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβατικού φορτίο που περιλαμβάνει το φορτίο χύδην, το γενικό φορτίο και το Ro-Ro. Προσφέρονται υπηρεσίες φορτοεκφόρτωσης και αποθήκευσης συμβατικού φορτίου In Transit, υπηρεσίες κόστους, υπηρεσίες σιλό και υπηρεσίες σταυλισμού. Προβλήτα Δ Συνολικό μήκος 835 μέτρα με βάθος 10 μέτρα. Ανήκει στην Ελεύθερη ζώνη και περιλαμβάνει τα κρηπιδώματα 15 έως 18. Από εδώ διακινούνται τα φορτία τρίτων χωρών που εντάσσονται στην κατηγορία του συμβατικού φορτίου, περιλαμβάνοντας τα φορτία χύδην, τα γενικά φορτία και τέλος τα Ro-Ro. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται είναι οι αντίστοιχες με του προβλήτα Γ. Προβλήτα Ε Συνολικό μήκος 910 μέτρα με βάθη που κυμαίνονται από 10 έως 12 μέτρα. Ανήκει επίσης στην Ελεύθερη ζώνη και περιλαμβάνει τα κρηπιδώματα 19 έως 24. Στους τομείς της εξυπηρέτησης και της διακίνησης φορτίων ισχύει ότι και για τον προβλήτα Δ. Προβλήτα Στ Συνολικό μήκος 1365 μέτρα, η μεγαλύτερη προβλήτα του λιμένα με βάθος 12 μέτρα. Σε εξέλιξη βρίσκεται επενδυτικό πρόγραμμα επέκτασης του προβλήτα κατά 500 μέτρα. Περιλαμβάνει το κρηπίδωμα 26. Ανήκει στο Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων 11

12 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (Containers) και από εδώ γίνεται η διακίνηση μοναδοποιημένων φορτίων (φορτοεκφόρτωση άδειων και έμφορτων εμπορευματοκιβωτίων. Επιπρόσθετα όσον αφορά τις Διοικητικές υπηρεσίες του Ο.Λ.Θ. υπάρχουν κτίρια και εγκαταστάσεις εντός του λιμένα, ενώ,λειτουργούν και αποθηκευτικοί χώροι. Για μεγαλύτερη διευκρίνιση οι εγκαταστάσεις ανωδομής περιλαμβάνουν: Υπαίθριους χώρους αποθήκευσης έκτασης 325 στρεμμάτων Στεγασμένους χώρους αποθήκευσης 92 στρεμμάτων Γραφεία έκτασης 3100 τετραγωνικών μέτρων και διάφορα βοηθητικά κτήρια έκτασης 8800 τετραγωνικών στρεμμάτων. 2.3 Οργανωτική δομή Ο.Λ.Θ. Εικόνα 3 Οργανωτική δομή Ο.Λ.Θ. ΑΕ Πηγή: ( Η οργανωτική δομή του Ο.Λ.Θ. είναι κάθετης ιεραρχικής μορφής με σαφή και συγκεκριμένη οργάνωση στηριζόμενη σε θεματικές ενότητες και λειτουργίες για την εξασφάλιση της σαφήνειας των διαφόρων ρόλων και αρμοδιοτήτων. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της δομής του Ο.Λ.Θ. είναι η λειτουργική εξειδίκευση της κάθε ξεχωριστής διεύθυνσης. Όλες οι επιμέρους διευθύνσεις αναφέρονται στον Διευθύνοντα Σύμβουλο. 2.4 Οι υπηρεσίες που προσφέρει Το κύριο αντικείμενο εργασιών στον λιμένα είναι οι υπηρεσίες που μπορεί και προσφέρει προς τα φορτία για εκφόρτωση, φόρτωση, χειρισμό και αποθήκευση όλων 12

13 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ των ειδών των φορτίων (μοναδοποιημένων ή χύδην) από και προς: πλοία, φορτηγά, Σιδηροδρομικά βαγόνια. Παρέχει όμως και υπηρεσίες προς τα πλοία όπως η προσόρμιση, ο ελλιμενισμός, η παραβολή, υδροδότηση, αποκομιδή σκουπιδιών, παραλαβή πετρελαιοειδών καταλοίπων, διαχείριση αποβλήτων, παροχή τηλεφωνικής σύνδεσης και ηλεκτρικού ρεύματος. Επίσης το λιμάνι εξυπηρετεί επιβάτες ακτοπλοΐας και κρουαζιέρας καθώς έχει επιβατικό σταθμό ενώ Ο.Λ.Θ. εκμεταλλεύεται τους χώρους και τα ακίνητα για πολιτιστικές εκδηλώσεις και άλλες χρήσεις. Τέλος μία υπηρεσία ακόμη που προσφέρει ο Ο.Λ.Θ. είναι η δυνατότητα διενέργειας συνήθων εργασιών και η ενοικίαση αποθηκευτικών χώρων για λιμενικές δραστηριότητες στην Ελεύθερη Ζώνη και στο κοινοτικό λιμάνι. Η ελεύθερη ζώνη ιδρύθηκε το 1914 και λειτουργεί από το 1925 σύμφωνα με την τελωνειακή νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ρόλος της ελεύθερης ζώνης είναι να διευκολύνει το Διεθνές Εμπόριο και τα «in transit» φορτία αφού κατά την άφιξη των εμπορευμάτων δεν καταβάλλονται εισαγωγικοί δασμοί και φόροι και το διεθνές εμπόριο διευκολύνεται από την έλλειψη ή τον περιορισμό των τελωνειακών διατυπώσεων κατά την είσοδο των εμπορευμάτων και δυνατότητα απεριόριστου χρόνου παραμονής αυτών εντός της Ελεύθερης ζώνης. 2.5 Αναπτυξιακός σχεδιασμός Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του λιμένα διαμορφώνεται με βάση τους στρατηγικούς στόχους της εταιρίας Ο.Λ.Θ. ΑΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη του Λιμένα Θεσσαλονίκης ως σημαντικού κόμβου συνδυασμένων μεταφορών και θαλάσσιας πύλης των εμπορευμάτων από και προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Προτεραιότητες του αναπτυξιακού σχεδιασμού αποτελούν: Η επέκταση της λιμενικής υποδομής με βαθύτερα κρηπιδώματα ώστε να εξυπηρετούνται και τα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και συμβατικού φορτίου. Η προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού σύγχρονης τεχνολογίας και υψηλών αποδόσεων. Η εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας για την αποτελεσματικότερη παροχή λιμενικών υπηρεσιών και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών του λιμένα. Η βιώσιμη ανάπτυξη του Λιμένα Θεσσαλονίκης υλοποιώντας μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος σύμφωνα με την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων της λειτουργίας της ΟΛΘ ΑΕ. Η αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών για την κρουαζιέρα και τον θαλάσσιο τουρισμό. 13

14 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2.6 Ανταγωνισμός λιμένα Θεσσαλονίκης Ο ανταγωνισμός που δέχεται ο λιμένας της Θεσσαλονίκης άφορά λιμάνια σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και σε συνδυασμό φυσικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες που προσφέρει το κάθε λιμάνι. Η γεωγραφική θέση λοιπόν του λιμανιού, η πολιτική σταθερότητα της χώρας και η ποικιλία των φορτίων που μπορεί να διαχειρίζεται όπως (χύδην στερεά και υγρά, εμπορευματοκιβώτια, Ro-Ro), διαμορφώνουν το ανταγωνιστικό περιβάλλον του λιμανιού. Επίσης στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης λειτουργεί υπερσύγχρονος επιβατικός σύμφωνα με τις προδιαγραφές της συνθήκης Σέγκεν και μπορεί να εξυπηρετήσει επιβάτες κρουαζιερόπλοιων με υψηλό επίπεδο ασφάλειας αλλά και επιβάτες της ακτοπλοΐας. Η γεωγραφική περιοχή που εξυπηρετείται σήμερα, αλλά και οι περιοχές που έχει στόχο ο Ο.Λ.Θ. ΑΕ να προσελκύσει στο μέλλον προκειμένου να προσφέρει τις υπηρεσίες του είναι: Κεντρική Μακεδονία και υπόλοιπη Βόρεια Ελλάδα. Είναι σαφές ότι φορτία από και προς την ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας μεταφέρονται μέσω του λιμένα της Θεσσαλονίκης λόγω της εύκολης πρόσβασης στο λιμάνι με το σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο μέσω της Εγνατίας οδού αλλά και λόγω της μικρής χερσαίας απόστασης. Χώρες της Μαύρης Θάλασσας και της ευρύτερης περιοχής μπορούν να επιλέξουν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης βρίσκοντάς το ελκυστικό, δεδομένου των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν με την τεράστια καθυστέρηση στην διέλευση του Βόσπορου και τα τέλη διέλευσης των Τουρκικών Αρχών, ειδικά στον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων όπου ο χρόνος είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στις θαλάσσιες μεταφορές αυτού του τύπου. Η επιδίωξη της Ο.Λ.Θ. ΑΕ είναι να αποκτήσει το λιμάνι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα δημιουργώντας σταθμό μεταφόρτωσης, προσελκύοντας τις μεγάλες εταιρίες τακτικών γραμμών με ελκυστικές τιμολογήσεις. Εγχώριος Ανταγωνισμός Ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι μικρής εντάσεως στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας και υπόλοιπης Βόρειας Ελλάδας, διατηρώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των μικρότερων λιμανιών της παραπάνω περιοχής λόγω του μεγέθους και των υποδομών του. Αυτά τα λιμάνια είναι: Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο εξυπηρετεί το μεγαλύτερο μέρος των χύδην φορτίων κυρίως σιτηρών και μεγάλο μέρος του γενικού φορτίου με προέλευση ή προορισμό τη Κομοτηνή και τον νομό Έβρου. Αναφορικά με τον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων, η υπάρχουσα υποδομή στο λιμάνι αυτό δεν επιτρέπει τον ανταγωνισμό με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης όμως αναπτύσσεται με χρηματοδότηση από το Β ΚΠΣ με νέους προβλήτες συμπεριλαμβανομένου και προβλήτα εξυπηρέτησης εμπορευματοκιβωτίων και σε συνδυασμό με την μικρότερη απόσταση από την περιοχή της Βουλγαρίας, θα διεκδικήσει κομμάτι της αγοράς που τώρα έχει η Θεσσαλονίκη. Το λιμάνι της Καβάλας, το οποίο εξυπηρετεί την τοπική οικονομία της ευρύτερης περιοχής Καβάλας Δράμας - Ξάνθης. Ο ανταγωνισμός με τη Θεσσαλονίκη αφορά, κυρίως τα χύδην φορτία (λιπάσματα, σιτηρά και ορυκτά) της περιοχής, αλλά αναμένεται ο ανταγωνισμός να γίνει μεγαλύτερος 14

15 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ με την ανάπτυξη των υποδομών του λιμένα της Καβάλας με σκοπό την εξυπηρέτηση πλοίων γενικού φορτίου αλλά και liners προσελκύοντας εταιρίες με πλεονέκτημα την πολύ μικρή απόσταση (500 μέτρα) του λιμανιού από τον μεγαλύτερο οδικό άξονα της Μακεδονίας την Εγνατία οδό. Εκτός από τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας τα οποία διεκδικούν μερίδιο των φορτίων που διαχειρίζεται το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και άλλα λιμάνια με την ανάπτυξη υποδομών διεκδικούν την εξυπηρέτηση φορτίων που φθάνουν στην Θεσσαλονίκη. Το κυριότερο από αυτά είναι το λιμάνι του Βόλου, το οποίο στον τομέα του χύδην φορτίου είναι υπολογίσιμο και ειδικά στα τσιμέντα. Μπορεί επίσης να εξυπηρετεί πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με φορτία που αφορούν τις ανάγκες της Θεσσαλίας αλλά η κίνηση στον τομέα είναι συνεχώς αυξανόμενη και πιθανόν να απορροφήσει στο μέλλον μερίδιο της αγοράς και άλλων λιμανιών. Τα λιμάνια της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας είναι ανταγωνίσιμα σε προϊόντα που προωθούνται μέσω χερσαίων αρτηριών και οχηματαγωγών προς την Κεντρική Ευρώπη λόγω της μικρής απόστασης των λιμανιών αυτών από την Ιταλία αλλά και της υψηλής συχνότητας των δρομολογίων των πλοίων από αυτά τα λιμάνια. Διεθνής Ανταγωνισμός Σε επίπεδο διεθνούς ανταγωνισμού στον κλάδο των λιμενικών υπηρεσιών η ΟΛΘ Α.Ε. αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από λιμάνια των γειτονικών της χωρών για φορτία που αφορούν την εξυπηρέτηση και τις ανάγκες των χωρών αυτών. Οι παράγοντες που ρυθμίζουν το μέγεθος του ανταγωνισμού είναι το είδος του φορτίου (εμπορευματοκιβώτια, χύδην, γενικό φορτίο) αλλά και ο τελικός προορισμός των φορτίων. Τέτοια λιμάνια είναι: Τα λιμάνια της Βουλγαρίας που ανταγωνίζονται τον λιμένα της Θεσσαλονίκης στην εξυπηρέτηση διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, γενικού φορτίου και σιτηρών προς και από τη Βουλγαρία είναι κυρίως οι λιμένες του Μπουργκάς και της Βάρνας. Ο λιμένας της Θεσσαλονίκης, δεδομένης της γεωγραφικής του θέσης και της ικανοποιητικής υποδομής του, και των μεγάλων προβλημάτων καθυστέρησης/ ακινητοποίησης που αντιμετωπίζουν τα πλοία στα στενά των Δαρδανελίων είτε με την χαμηλή ορατότητα και την πυκνή κυκλοφορία είτε με τις συνεχείς ανατιμήσεις διέλευσης των τουρκικών αρχών, διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων με προέλευση / προορισμό την ΝΔ Βουλγαρία και στην προσέλκυση μεταφορικών γραμμών (liners), έναντι των προαναφερθέντων λιμανιών. Για τη διακίνηση λοιπών κατηγοριών φορτίων, η χερσαία απόσταση και το αντίστοιχο κόστος, αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στην επιλογή λιμένα. Για το λόγο αυτό, η δυνατότητα διακίνησης φορτίων μέσω του λιμένος της Θεσσαλονίκης, τα οποία σήμερα διακινούνται μέσω του λιμένα της Βάρνας, είναι περιορισμένη. Η χώρα της ΠΓΔΜ δεν διαθέτει λιμάνι για την διακίνηση φορτίων από και προς αυτήν με αποτέλεσμα το κοντινότερο και καταλληλότερο για την διακίνηση των φορτίων της να είναι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης λόγω της μικρής χερσαίας απόστασης αλλά και των κατάλληλων υποδομών του(άψογες συνδέσεις με την ενδοχώρα της ΠΓΔΜ οδικές σιδηροδρομικές). Πολιτικοί ωστόσο λόγοι του 15

16 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ παρελθόντος (Ελληνικό εμπάργκο) έχουν αναγκάσει την χώρα αυτή να παραχωρεί σε λιμάνια γειτονικών χωρών μέρος των φορτίων της αλλά σε καμία περίπτωση το πλεονέκτημα του λιμανιού της Θεσσαλονίκης δεν χάνεται γιατί είναι μοναδικό όσον αφορά αυτή τη χώρα. Λιμάνια της Αδριατικής (Σερβία Κροατία Σλοβενία Ιταλία ): Ο ανταγωνισμός που δέχεται το λιμάνι της Θεσσαλονίκης από τα λιμάνια αυτά ειδικά στον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων είναι ισχυρός διότι μέσω της των λιμανιών της Μάλτας που παρέχουν υπηρεσίες μεταφόρτωσης στα πλοία που έρχονται από την Άπω Ανατολή τροφοδοτούνται με τον μεγαλύτερο όγκο φορτίων τα λιμάνια της Αδριατικής που και αυτά έχουν μετατραπεί σε λιμάνια μεταφόρτωσης. Δηλαδή τα λιμάνια της Αδριατικής και μεταξύ αυτών τα λιμάνια Ριέκα, Τεργέστη όχι μόνο εξυπηρετούν τις ανάγκες των χωρών τους σε φορτία που μεταφέρονται με εμπορευματοκιβώτια, αλλά και των ηπειρωτικών περιοχών της Ευρώπης μέσω υδάτινων δρόμων(δούναβης) αλλά και οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τις συνδυασμένες μεταφορές. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τα λιμάνια αυτά το έχουν και από την άποψη του κόστους λόγω των πολύ φθηνών εργατικών. Η ΟΛΘ ΑΕ. έχει περιορισμένες δυνατότητες διεκδίκησης φορτίων τέτοιου τύπου από τα λιμάνια της Αδριατικής. Ο ανταγωνισμός που δέχεται το λιμάνι της Θεσσαλονίκης από τους παραπάνω λιμένες, εγχώριους και μη, δεν αποτελεί κίνδυνο για την μείωση των διακινούμενων φορτίων, διότι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του λιμανιού οφείλεται στην γεωγραφική του θέση που το διαφοροποιεί από τους ανταγωνιστές του με ίδιες υποδομές αλλά και στο μέγεθος του που το διαφοροποιεί σε ποιότητα παροχής υπηρεσιών από ανταγωνιστές μικρότερου μεγέθους. Βασικός Ανταγωνιστής Η κύρια απειλή προέρχεται από το λιμάνι του Πειραιά (ΟΛΠ ΑΕ.) όπου αυτή την στιγμή ανταγωνίζεται με τον λιμένα Θεσσαλονίκης, μόνο που ο Ο.Λ.Π. ΑΕ έχει ιδιωτικοποιηθεί επομένως μιλάμε για μία άνιση μάχη μεταξύ των δύο μεγαλύτερων λιμένων της Ελλάδος. Τα καλά νέα όμως υπάρχουν και αυτά φυσικά δεν είναι άλλα από την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του Ο.Λ.Θ. ΑΕ όπου πρόκειται να γίνει εντός του Σεπτεμβρίου για το Αυτό που συμβαίνει έως τώρα έχει ως εξής: Ο όγκος των φορτίων που μπορεί να διακινηθεί από το λιμάνι του Πειραιά είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν της Θεσσαλονίκης Το δίκτυο διανομής του λιμανιού του Πειραιά είναι σαφώς πολύ εξελιγμένο και μπορεί να φθάσει εύκολα και με μικρό κόστος σε περιοχές της σφαίρας επιρροής της Θεσσαλονίκης Η συχνότητα των δρομολογίων του λιμανιού του Πειραιά από και προς την περιφέρεια είναι σαφώς μεγαλύτερη Φορτία από και προς την Μέση Ανατολή δύσκολα μπορεί να τα προσελκύσει η Θεσσαλονίκη έναντι του Πειραιά λόγω γεωγραφικής θέσης. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Ο.Λ.Π. ΑΕ παρουσιάζει ένα διαφορετικό είδος διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων σε σχέση με τον λιμένα της Θεσσαλονίκης καθώς όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα ο Ο.Λ.Π λειτουργεί περισσότερο ως λιμάνι transshipment ενώ ο Ο.Λ.Θ. ΑΕ λειτουργεί περισσότερο με εγχώρια φορτία. 16

17 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Εικόνα 4 Διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων ΟΛΘ και ΟΛΠ Πηγή: (GREPORT, 2016) 2.7 Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Σ.ΕΜΠΟ Τα εμπορευματοκιβώτια (Ε/Κ) διακινούνται μέσω ειδικά διαμορφωμένου χώρου που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της 6ης προβλήτας (κρηπίδωμα 26). Ο Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ), μήκους 550μ και πλάτους 340μ, έχει δυνατότητα υποδοχής πλοίων με βύθισμα μέχρι 12 μέτρα. Είναι τμήμα της Ελεύθερης Ζώνης, καταλαμβάνει έκταση τ.μ. και έχει αποθηκευτική ικανότητα περίπου TEUs σε θέσεις εδάφους. Το ΣΕΜΠΟ σχεδιάσθηκε και δημιουργήθηκε με βάση τα δεδομένα σύγχρονων τεχνολογιών και είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα μηχανήματα χειρισμού εμπορευματοκιβωτίων. Παρόλα αυτά τα μηχανήματα και οι γερανογέφυρες που λειτουργούν αυτή την στιγμή είναι παλαιού τύπου και ευελπιστούμε ότι μετά και την ιδιωτικοποίηση του Ο.Λ.Θ. ΑΕ ο εξοπλισμός θα ανανεωθεί. Μέσα στον σταθμό υπάρχουν εγκαταστάσεις και κλιμάκιο τεχνικής υποστήριξης. Για τη φορτοεκφόρτωση των Ε/Κ από/σε πλοία χρησιμοποιούνται 4 γερανογέφυρες, η μία είναι 40 τόνων, η δεύτερη είναι 45 τόνων και οι άλλες δύο είναι post panamax 50 τόνων. Το Σ.ΕΜΠΟ συνδέεται με διπλή σιδηροδρομική γραμμή με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Για τη φορτοεκφόρτωση των Ε/Κ από/προς σιδηροδρομικά βαγόνια χρησιμοποιείται 1 transtainer ανυψωτικής ικανότητας 50 τν. Το ΣΕΜΠΟ διαθέτει 380 ρευματολήπτες (380V) για Ε/Κ ψυγεία. Για τη διακίνηση, αποθήκευση και στοιβασία των Ε/Κ εντός του terminal χρησιμοποιούνται κυρίως straddle carriers και πλήθος άλλων μηχανημάτων χειρισμού Ε/Κ: (tractors, front lifts, trailers, περονοφόρα ανυψωτικά μηχανήματα κα). Το ΣΕΜΠΟ διαθέτει 17

18 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Εμπορευματοκιβωτίων που αναβαθμίζει τις υπηρεσίες του και αυξάνει την ανταγωνιστικότητά του. Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων Το «Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων» αναπτύσσει τεχνολογικές εφαρμογές που βελτιστοποιούν τις υπάρχουσες υπηρεσίες της εταιρίας, και παράλληλα την εκσυγχρονίζουν και βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητά της. Το έργο αυτό στοχεύει στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη τεχνολογικών εφαρμογών που θα βελτιστοποιήσουν τις υπάρχουσες παρεχόμενες υπηρεσίες του Ο.Λ.Θ. προς τους πελάτες μας στοχεύοντας παράλληλα στον εκσυγχρονισμό του και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του. Η εφαρμογή επιτρέπει ένα σύνολο υπηρεσίες διαθέσιμες στους πελάτες του Ο.Λ.Θ. Σημειώνεται ότι το χειρογραφικό σύστημα έχει πάψει να ισχύει από την 1 η Δεκεμβρίου του Για την εκπλήρωση της προοπτικής αυτής επιτυγχάνονται μια σειρά από ενδιάμεσους στόχους που επιτρέπουν την αναβάθμιση της υποδομής και λειτουργίας του Σταθμού. Εγκατάσταση και χρήση προηγμένων τηλεπικοινωνιακών δικτύων. Εξασφάλιση αυτόματου και ασφαλούς ελέγχου των κινήσεων από και προς το σταθμό από ξηρά και θάλασσα. Βελτιστοποίηση του χώρου και του χρόνου παραλαβής/παράδοσης των εμπορευματοκιβωτίων. Έλεγχος συλλογής/απόθεσης στο χώρο στοιβασίας Γραφική παρακολούθηση της θέσης των εμπορευματοκιβωτίων, με τη χρήση του Γεωγραφικού Συστήματος Πληροφοριών ΓΣΠ-GIS. Αυτοματοποιημένη ολοκλήρωση των σχετικών ενεργειών Διάθεση εναλλακτικών επικοινωνιακών συστημάτων Ηλεκτρονική κατάθεση επισήμων εγγράφων Ηλεκτρονική πληροφόρηση των πελατών σχετικά με τη θέση και κατάσταση των εμπορευματοκιβωτίων στο Σ.ΕΜΠΟ. Το Σ.ΕΜΠΟ διακρίνεται για: Την εξυπηρέτηση των πλοίων καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου, 365 ημέρες το έτος με ενιαία τιμή (Flat Rates) Την υψηλή παραγωγικότητα στη φορτοεκφόρτωση και εξυπηρέτηση των πλοίων Την ύπαρξη Τελωνειακού Κλιμακίου για ταχεία εξυπηρέτηση πελατών και φορτίου 18

19 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ To Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων έχουν προορισμό ναυτιλιακές γραμμές όπως : MSC, Maersk, COSCΟ, ΕΜΕS, Yang Ming Lines, CAN MAR, CMA CGM, SBS Lines, Evergreen, China Shipping, Hapag Lloyd, K-Line, Senator, Hanjin Shipping, NYK Lines, BULCON, Norasia, Arkas, ZIM. 2.8 Προσέλκυση εταιριών στον λιμένα Γνωρίζοντας την στρατηγική θέση που κατέχει ο λιμένας της Θεσσαλονίκης υπάρχουν μια σειρά από λόγοι που θα οδηγούσαν τις άμεσα ενδιαφερόμενες εταιρείες στην επιλογή του για την εδραίωση των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Αυτοί οι λόγοι είναι: Ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης κατέχει πλεονεκτική θέση καθώς βρίσκεται στο σταυροδρόμι χερσαίων δικτύων μεταφορών όπως ο δρόμοι: Πάτρα μέχρι και τους Ευζώνους, Εγνατία οδός που ενώνει ανατολή και δύση και τέλος οι Πανευρωπαϊκοί διάδρομοι. Εξυπηρετεί την εμπορευματική κίνηση της Βορείου Ελλάδος και των Νότιων Βαλκανίων, κυρίως της Βουλγαρίας και της Τουρκίας καθώς και άλλων χωρών της Μέσης Ανατολής. Η χιλιομετρική απόσταση από τις άλλες βαλκανικές χώρες είναι πολύ μικρή καθώς Βουλγαρία, F.Y.R.O.M. και Αλβανία απέχουν πολύ λίγα χιλιόμετρα από τον λιμένα Θεσσαλονίκης. Η εν λόγο υποδομή σιδηρόδρομου στις προβλήτες του λιμένα και σε συνδυασμό με την ιδιωτικοποίηση του Ο.Λ.Θ. θα οδηγήσουν στην προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών. 2.9 SWOT Ανάλυση Ο.Λ.Θ. ΑΕ STRENGHTS Στα δυνατά σημεία του Ο.Λ.Θ. εντάσσεται η πλεονεκτική θέση που κατέχει το λιμάνι, καθώς βρίσκεται στο σταυροδρόμι των χερσαίων δικτύων μεταφορών: Ανατολής - Δύσης µέσω της Εγνατίας Οδού, Νότου-Βορρά µέσω της Π.Α.Θ.Ε., και των πανευρωπαϊκών διαδρομών ΙV και X, Επίσης διαθέτει εξαιρετική οδική και σιδηροδρομική σύνδεση µε τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά δίκτυα Τέλος έχει υπεροχή σε επίπεδο βαλκανικής ενδοχώρας και είναι έξοδος µέσω των κοιλάδων Αξιού και Στρυµόνα της Σερβίας και της Βουλγαρίας στην Μεσόγειο. WEAKNESSES Ένα από τα αδύναμα σημεία του Ο.Λ.Θ. είναι η αδυναμία που παρουσιάζει στην εξυπηρέτησης πλοίων µε πλάτος 22 σειρών containers και πάνω καθώς µόνο λίγα λιμάνια παγκοσμίως μπορούν να υποστηρίξουν τόσο μεγάλα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης δεν αποτελεί μέλος αυτών των λιμένων που έχουν αυτό το προνόμιο εξαιτίας της έλλειψη οικονομικής δυνατότητας για επενδύσεις σε γερανογέφυρες και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς τα συγκεκριμένα κόστη είναι υπέρογκα. Επίσης η ακτοπλοϊκή σύνδεση του λιμένα είναι το αδύναμο σημείο του λιμένα καθώς ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια υπάρχουν μόνο δρομολόγια που 19

20 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ εξυπηρετούν πολύ λίγες διαδρομές ακόμα και κατά την διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου. OPPORTUNITIES Μια τεράστια ευκαιρία που παρουσιάζεται για τον λιμένα Θεσσαλονίκης είναι η ιδιωτικοποίηση του καθώς ο λιμένας θα έχει την ευκαιρία να εκσυγχρονιστεί και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Επίσης η επέκταση του 6ου προβλήτα µε σκοπό την παροχή ολοκληρωμένων λιμενικών υπηρεσιών και υπηρεσιών logistics Ο καταλληλότερος στρατηγικός προσανατολισμός για την παροχή Third Party Logistics (3PL) THREATS Οι απειλές που υπάρχουν για τον Ο.Λ.Θ. είναι αρκετές με την πρώτη να αποτελεί την ανάπτυξη άλλων ανταγωνιστικών λιμανιών που ολοένα και αυξάνουν την δυναμική τους και με αυτόν τον τρόπο μειώνεται η κίνηση του λιμένα της Θεσσαλονίκης ενώ αυξάνεται των ανταγωνιστών. Τέτοια λιμάνια είναι: Βάρνα, Goia Tauro, Κωνσταντινούπολη, Τεργέστη, Πύργος, Σμύρνη Επιπρόσθετα ένα μεγάλο αγκάθι στον λιμένα της Θεσσαλονίκης είναι οι πιθανές απεργιακές κινητοποιήσεις που πραγματοποιούνται από τους λιμενεργάτες και αφαιρούν με αυτόν τον τρόπο την οργάνωση και αποδοτικότητα του λιμανιού, ενώ τα επενδυτικά προγράμματα για έργα επέκτασης και βελτίωσης της υφιστάμενης υποδομής παγώνουν. Επίσης η αύξηση των μεγεθών των πλοίων έχει οδηγήσει τους περισσότερους λιμένες έτσι και αυτόν της Θεσσαλονίκης να μην μπορούν να τα φιλοξενήσουν καθώς κρίνονται απαραίτητες οι υπερσύγχρονες προδιαγραφές που απαιτούνται 2.10 Οι αλλαγές την περίοδο Η περίοδος Ιούνιος 2010 Ιανουάριος 2015 ήταν μία από τις πλέον παραγωγικές στην ιστορία του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης και αυτός είναι και ο λόγος που αναφέρονται οι αλλαγές που συνέβησαν την συγκεκριμένη πενταετία, Στην περίοδο ολοκληρώθηκε μία σειρά σημαντικών έργων και δράσεων τα οποία συνέβαλλαν στον εκσυγχρονισμό των παρακάτω: Διοίκησης της εταιρείας Μηχανολογικός εξοπλισμός Λιμενικές υποδομές και αναδομές Ενίσχυση της θέσης του λιμένα Θεσσαλονίκης στην λιμενική αγορά, Αύξηση της διακίνησης, των εσόδων και των κερδών. Ο στόχος της μετατροπής του ΟΛΘ Α.Ε. σε μία σύγχρονη εταιρεία με πρωταρχικό ρόλο στο εμπόριο της Βαλκανικής αλλά και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης γενικότερα, έχει σε μεγάλο βαθμό επιτευχθεί. Η έγκαιρη διάγνωση του νέου οικονομικού περιβάλλοντος που έχει διαμορφωθεί στην χώρα μας επέτρεχε στην ΟΛΘ Α.Ε. να αναπτύξει και να εφαρμόσει τα εργαλεία εκείνα που θωράκισαν την εταιρεία απέναντι στις αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Μία σειρά 20

21 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ βραβείων και διακρίσεων πιστοποιεί την συνεχή ανάπτυξη της εταιρείας, πάντα με επίκεντρο τους χρήστες του λιμένα. Μεγαλύτερη αποδοτικότητα με τον εκσυγχρονισμό της διοικητικής λειτουργίας του ΟΛΘ ΑΕ Κατά το διάστημα η αναδιοργάνωση και ο εκσυγχρονισμός του διοικητικού μηχανισμού αποτέλεσε βασικό πεδίο παρεμβάσεων της διοίκησης με στόχο την διαμόρφωση μίας ευέλικτης, σύγχρονης και αποτελεσματικής διοικητικής δομής. Παρά το γεγονός της αποχώρησης εργαζομένων από την εταιρεία λόγω συνταξιοδοτήσεων κατάφερε ο οργανισμός με τις απαραίτητες παρεμβάσεις στην οργάνωση και την υλικοτεχνική υποδομή των διοικητικών υπηρεσιών, να λειτουργεί με μεγαλύτερη αποδοτικότητα. Τα βήματα λοιπόν για τον εκσυγχρονισμό της διοικητικής λειτουργίας του Ο.Λ.Θ. Προμήθεια, εγκατάσταση και παραμετροποίηση λογισμικού διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων (ERP) και συστήματος επιχειρηματικής ευφυΐας (BI). Το συγκεκριμένο έργο αποτέλεσε το κύριο εργαλείο αναδιάρθρωσης της διοίκησης του οργανισμού. Το λογισμικό καλύπτει όλο το φάσμα των διοικητικών αλλά και αρκετών επιχειρησιακών λειτουργιών του οργανισμού. Αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα με αξιόπιστες, σύγχρονες και αποτελεσματικές επιχειρηματικές διαδικασίες που εξασφαλίζουν την βελτίωση των συνθηκών εργασίας του προσωπικού. Με το έργο αυτό και την βελτίωση της διοικητικής λειτουργίας που επέφερε, η αποδοτικότητα και ανταγωνιστικότητα της ΟΛΘ Α.Ε. βελτιώθηκε σημαντικά. Νέος Κανονισμός Εσωτερικής Οργάνωσης και Λειτουργίας. Έπειτα από μελέτη και διαβούλευση εντός του οργανισμού θεσμοθετήθηκε και εφαρμόστηκε νέος Κανονισμός Εσωτερικής Οργάνωσης και Λειτουργίας (ΚΕΟΛ). Με το νέο ΚΕΟΛ, αναδιαμορφώθηκε η οργανωτική δομή του οργανισμού με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης ευελιξίας και αποδοτικότητας, καθώς και προσαρμογή στις σύγχρονες απαιτήσεις διοίκησης. Νέος Κανονισμός Προμηθειών. Ο υφιστάμενος κανονισμός προμηθειών αναδιαμορφώθηκε με στόχο να μειώσει την γραφειοκρατία και να προσδώσει μεγαλύτερη ευελιξία και διαφάνεια στις προμήθειες του Οργανισμού. Σύσταση Γραφείου Εσωτερικού Ελέγχου και Πρόσληψη Εξωτερικού Ελεγκτή. Για την διασφάλιση της διαφάνειας και της σωστής λειτουργίας του οργανισμού στο πλαίσιο των ορθών πρακτικών διοίκησης και χρηστής διαχείρισης, δημιουργήθηκε Γραφείο Εσωτερικού Ελέγχου το οποίο υπάγεται και λογοδοτεί στο Διοικητικό Συμβούλιο, καθώς και επιτροπή εσωτερικού ελέγχου αποτελούμενη από μέλη του Δ.Σ. και υπαλλήλους της ΟΛΘ Α.Ε. Επιπρόσθετα, μέσω διαγωνισμού η εταιρεία προχώρησε στην πρόσληψη εξωτερικού ελεγκτή (εταιρείας), προκειμένου να υπάρχει διπλός έλεγχος και να διασφαλιστεί περαιτέρω η διαφάνεια στην λειτουργία της εταιρείας. Αξιολόγηση Προσωπικού. Εφαρμόστηκε ολοκληρωμένο σύστημα αξιολόγησης του προσωπικού της ΟΛΘ Α.Ε. Αξιοποιείται το προσωπικό ανάλογα με τα προσόντα του και η αξιολόγηση αποτελεί προαπαιτούμενο για την περαιτέρω εξέλιξή του στον οργανισμό. 21

22 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Εφαρμογή Συστήματος Ηλεκτρονικής Διεξαγωγής Διαγωνισμών-Προμηθειών και Σύσταση Μητρώου Προμηθευτών. Η εταιρεία προχώρησε στην ανάπτυξη και εφαρμογή ενός συστήματος για την ηλεκτρονική διεξαγωγή διαγωνισμών. Επιπρόσθετα δημιουργήθηκε μητρώο προμηθευτών της ΟΛΘ Α.Ε. Στόχος και των δύο πρωτοβουλιών είναι η περαιτέρω θωράκιση του αδιάβλητου της διαδικασίας των προμηθειών της εταιρείας και η πλήρης διαφάνεια. Χρήση της «Διαύγειας». Για την αύξηση της διαφάνειας διεξαγωγής όλων των προμηθειών της εταιρείας, λήψης αποφάσεων κ.α. όλα τα σχετικά έγγραφα αναρτώνται στην ιστοσελίδα της «Διαύγειας». Ολοκλήρωση και Λειτουργία Προγράμματος Ελέγχου Δαπανών και Εκτέλεσης Προϋπολογισμού. Το συγκεκριμένο έργο επιτρέπει την επίβλεψη των δαπανώ και της εκτέλεσης του προϋπολογισμού ώστε να εντοπίζονται άμεσα οι όποιες αποκλίσεις και να λαμβάνονται τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα. Ανάπτυξη και Λειτουργία Ηλεκτρονικής Πύλης Επικοινωνίας των Χρηστών του Λιμένα με την Εταιρεία. Η ηλεκτρονική πύλη επικοινωνίας χρηστών του λιμένα με την εταιρεία, αυξάνει την ευελιξία στις σχέσεις λιμένα-χρηστών και μειώνει τον χρόνο απόκρισης στα αιτήματά τους. Λειτουργία Web Εφαρμογής Διανομής Εγγράφων. Με την συγκεκριμένη εφαρμογή πραγματοποιείται ηλεκτρονικά η κοινοποίηση εγγράφων από την υπηρεσία του Πρωτοκόλλου προς τις οργανικές μονάδες της εταιρείας. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο χρόνος που απαιτείται για την ενημέρωση των υπηρεσιών της εταιρείας, αυξάνεται η αποδοτικότητα και μειώνεται η κατανάλωση χαρτιού. Χωρική Αναδιάταξη Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών. Έγινε μετεγκατάσταση ορισμένων υπηρεσιών της εταιρείας και συστέγασή τους σε ένα κτίριο προκειμένου να μειωθούν οι μετακινήσεις και να γίνει αμεσότερη η επικοινωνία μεταξύ των υπηρεσιών. Δυνατότητα Έκδοσης Ψηφιακών Τιμολογίων στον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων. Είναι πλέον δυνατή η έκδοση ψηφιακών τιμολογίων στους πελάτες του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων, αυξάνοντας την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και μειώνοντας την διοικητική γραφειοκρατία. Επενδύσεις στις υποδομές Ένας από τους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας όπου επιτεύχθηκαν ήταν η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός του μηχανολογικού εξοπλισμού Η αύξηση της διακίνησης φορτίων δημιούργησε νέες ανάγκες σε μηχανολογικό εξοπλισμό προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του λιμένα αλλά και η αύξηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών στους χρήστες του εμπορευματικού τμήματος. Ως εκ τούτου η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός του μηχανολογικού εξοπλισμού αποτέλεσαν σημαντικό στρατηγικό στόχο της διοίκησης. Προς αυτή την κατεύθυνση ολοκληρώθηκε ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα το οποίο αφορούσε την αγορά νέων μηχανημάτων αλλά και την εκτεταμένη συντήρηση των υφιστάμενων προκειμένου να αυξηθεί η συνολική αποδοτικότητα του λιμένα αλλά και η διαθεσιμότητα των μέσων φορτοεκφόρτωσης και διαχείρισης φορτίων. Στην συνέχεια παραθέτονται οι σημαντικότερες επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό για τις δύο επιχειρησιακές μονάδες του εμπορευματικού τμήματος του λιμένα. 22

23 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Συμβατικός Λιμένας Στο τμήμα του λιμένα που διακινεί συμβατικό φορτίο ολοκληρώθηκαν οι κάτωθι προμήθειες-εργασίες: Αγορά και εγκατάσταση δύο νέων γερανών επί σιδηροτροχιών, σύγχρονης τεχνολογίας, οι οποίοι θα προσδώσουν νέα δυναμική ιδιαίτερα στο κομμάτι της διαχείρισης χαλυβουργικών προϊόντων. Ολοκλήρωση ανακατασκευής γερανού (Η/Γ) 34. Προμήθεια δύο ελκυστήρων βαγονιών για την αύξηση της δυνατότητας διαχείρισης σιδηροδρομικών συρμών εντός του λιμένα. Προμήθεια τριών (3) φορτωτών χωρητικότητας κάδου 2 κ.μ.. Προμήθεια τριών (3) αρθρωτών πετρελαιοκίνητων φορτωτών χωρητικότητας κάδου 5 κ.μ.. Προμήθεια δύο (2) πετρελαιοκίνητων περονοφόρων ανυψωτικής ικανότητας 12 τόνων. Προμήθεια τριών (3) ερπυστριοφόρων υδραυλικών εκσκαφέων. Προμήθεια ελαστιχοφόρου φορτωτού-εκσκαφέα. Προμήθεια δώδεκα (12) αρπαγών διαφόρων τύπων για τους ηλεκτροκίνητους γερανούς του λιμένα. Προμήθεια ελαστικών επισώτρων. Προμήθεια εννέα (9) πετρελαιοκίνητων φορτηγών αυτοκινήτων. Προμήθεια πετρελαιοκίνητου βυτιοφόρου οχήματος μικτού φορτίου 8 τόνων, για την πετρέλευση του στόλου των μηχανημάτων της εταιρείας. Προμήθεια κλειστού φορτηγού οχήματος χωρητικότητας φόρτωσης 10 κ.μ.. Προμήθεια ενός υδροφόρου οχήματος για την πλύση και διαβροχή των κρηπιδωμάτων της ΟΛΘ για την μείωση των φορτίων σκόνης. Προμήθεια τριών επιβατικών αυτοκινήτων εννέα θέσεων. Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Στο σταθμό εμπορευματοκιβωτίων ολοκληρώθηκαν οι κάτωθι προμήθειες-εργασίες κατά τα την περίοδο Ιούνιος 2010-Ιανουάριος 2015: Ολοκλήρωση προμήθειας δύο (2) διασκελετικών μεταφορέων (straddle carriers). Προμήθεια πετρελαιοκίνητου μηχανήματος πρόσθιας φόρτωσης (reach stacker). Ολοκλήρωση αντικατάστασης φρένων πορείας, πλανητικών μειωτήρων και γωνιακών μειωτήρων για τις γερανογέφυρες 3 και 4. Ολοκλήρωση εγκατάστασης συστήματος Festoon στην γερανογέφυρα Νο4. Ολοκλήρωση εγκατάστασης συστήματος προστασίας υπέρβαρου σε όλες τις γερανογέφυρες. Έλεγχος και εργασίες αποκατάστασης κοχλιωτών συνδέσεων των γερανογεφυρών 3 και 4. 23

24 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Αντικατάσταση υφιστάμενων συστημάτων οδήγησης του φορείου της γερανογέφυρας Νο1 με νέα, σύγχρονης τεχνολογίας καθώς και αντικατάσταση της καμπίνας χειρισμού. Η αύξηση της παραγωγικότητας, βελτίωση της λειτουργικότητας και μείωση του κόστους λειτουργίας Πέρα από την ενίσχυση του μηχανολογικού εξοπλισμού του λιμένα η διοίκηση προχώρησε σε μία σειρά έργων και ενεργειών με στόχο την βελτίωση της λειτουργικότητας των λιμενικών υποδομών και αναδομών, την αύξηση της παραγωγικότητας, την μείωση του κόστους λειτουργίας, την βελτίωση της εικόνας των τερματικών σταθμών και την παροχή υπηρεσιών υψηλότερης ποιότητας στους χρήστες. Συμβατικός λιμένας Στο τμήμα του λιμένα που διακινεί χύδην ξηρά και γενικά φορτία ολοκληρώθηκαν τα παρακάτω έργα-παρεμβάσεις: Μηχανογράφηση της Διεύθυνσης Συμβατικού Λιμένα και αντικατάσταση του επιχειρησιακού λογισμικού «Ναυτίλος». Πλέον για το σύνολο των εργασιών της Διεύθυνσης χρησιμοποιείται το SAP/ERP που εγκαταστάθηκε στον οργανισμό. Το μηχανογραφικό σύστημα εκτός από την διοικητική διαχείριση, συμβάλει σημαντικά και στην αποδοτική λειτουργία της Διεύθυνσης καθώς μπορεί να ελέγχει δεδομένα σχετικά με προαναγγελίες πλοίων, προγραμματισμό και απολογισμό εργασιών φορτοεκφόρτωσης, μητρώα και κινήσεις φορτίων, τιμολογήσεις και εξοφλήσεις εργασιών κ.α. Η μηχανογράφηση της Διεύθυνσης έχει αυξήσει κατακόρυφα την απόδοσή της, έχει μειώσει σημαντικά τα κόστη λειτουργίας. Αποκατάσταση επιστρώσεων σε χώρους του 4ου, 5ου και 6ου προβλήτα. Κατεδαφίσεις παλαιών αποθηκών με παράλληλη διαμόρφωση νέων χώρων αποθήκευσης φορτίων. Κατασκευή νέου ανοικτού υπόστεγου μηχανημάτων και πρατηρίου καυσίμων. Πλέον τα μηχανήματα αλλά και οι υπάλληλοι-χειριστές διαθέτουν νέο, σύγχρονο χώρο για την αποθήκευση και ανεφοδιασμό των μηχανημάτων του λιμένα, τηρώντας τους πλέον αυστηρούς κανονισμούς ασφάλειας. Συστηματική αντιμετώπιση της έλλειψης προσωπικού. Η οικονομική κατάσταση της χώρας και η συνεχής αποχώρηση εργαζομένων λόγω συνταξιοδότησης, μείωσε σε σημαντικό βαθμό το προσωπικό της εταιρείας με επακόλουθο την ύπαρξη προβλημάτων επάνδρωσης βαρδιών στα κρηπιδώματα. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος η διοίκηση προχώρησε στην λήψη των παρακάτω μέτρων: Αναδιοργάνωση και επαναπροσδιορισμός της σύνθεσης των λιμενεργατικών ομοχειριών. Κάλυψη των αναγκών σε προσωπικό συμπληρωματικών υπηρεσιών στα κρηπιδώματα. Σύναψη σύμβασης συνεργασίας με λιμενεργατικό σωματείο με αποτέλεσμα να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες σε λιμενεργατικό δυναμικό της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. και μάλιστα με χαμηλότερο κόστος. Επανακοστολόγηση των δραστηριοτήτων και εναρμονισμός των συμβάσεων διακίνησης φορτίων με τα νέα κοστολογικά δεδομένα της εταιρείας, προκειμένου να μην υπάρχει απώλεια εσόδων. 24

25 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Ολοκλήρωση συντήρησης του σιδηροδρομικού δικτύου του λιμένα. Εργασίες οδοποιίας και διαγραμμίσεων σε τμήματα του συμβατικού λιμένα και της Ελεύθερης Ζώνης. Ανακατασκευή δικτύου ηλεκτροδότησης και σιδηροτροχιών γερανών στο κρηπίδωμα 17. Μετεγκατάσταση συνεργείων και τμήματος κίνησης συμβατικού λιμένα από τον 2ο προβλήτα, στην αποθήκη 27, κοντά στον 6ο προβλήτα η οποία διαμορφώθηκε για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του νέου ρόλου που καλείται να καλύψει. Το έργο αυτό έχει σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην λειτουργία του συμβατικού λιμένα καθώς: Μειώνεται σημαντικό ο χρόνος μετάβασης και επιστροφής των μηχανημάτων στους χώρους εργασίας και κατά συνέπεια ο χρόνος απόκρισης στις ανάγκες των χρηστών. Μειώνεται ανάλογα και το κόστος μετάβασης και επιστροφής των μηχανημάτων στους χώρους εργασίας καθώς εξοικονομούνται καύσιμα κίνησης. Μείωση κινδύνου ατυχήματος κατά την κίνηση των οχημάτων σε πολυσύχναστη οδό εκτός Ελεύθερης Ζώνης λιμένα (υφιστάμενος χώρος συνεργείων). Πλήρως ελεγχόμενη λειτουργία των ιδιωτικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις εγκαταστάσεις της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. με την έκδοση αδειών χρήσης εγκαταστάσεων. Το γεγονός αυτό συμβάλει στην αύξηση των επιπέδων ασφάλειας και υγιεινής στους χώρους εργασίας καθώς και στην βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Εξορθολογισμό των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων διακίνησης φορτίων με κατηγοριοποίηση των φορτίων για τη διαμόρφωση της κλίμακας υπολογισμού του όγκου διακίνησης των φορτίων. Επέκταση Ελεύθερης Ζώνης κατά 75 στρέμματα (εικόνα 7) και διαμόρφωση του χώρου. Προσθήκη νέων χώρων υπαίθριας αποθήκευσης χύδην και γενικών φορτίων, αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση της ρύπανσης. Αντικατάσταση του δικτύου ύδρευσης σε κρηπιδώματα του λιμένα. Επισκευή και συντήρηση εσωτερικών χώρων του κτιρίου υπηρεσιών της ΟΛΘ Α.Ε. στον 1ο προβλήτα. Αντικατάσταση ελαστικών παρεμβλημάτων σε κρηπιδώματα του λιμένα. Υπογράφτηκε μνημόνιο συνεργασίας με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την έναρξη λειτουργίας τακτικών δρομολογίων από και προς την Π.Γ.Δ.Μ. για την προώθηση χύδην ξηρών και γενικών φορτίων. Η ύπαρξη σταθερών δρομολογίων θα δώσει νέες δυνατότητες συνδυασμένων μεταφορών στους χρήστες του λιμένα, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητά του και προσελκύοντας περισσότερα φορτία. Ήδη συζητείται η Αύξηση παραγωγικότητας, Η βελτίωση της λειτουργικότητας ΜΑΡΤΙΟΣ μείωση κόστους λειτουργίας έφερε καλύτερα αποτελέσματα επέκταση της συμφωνίας για την δρομολόγηση εμπορευματικών συρμών και προς άλλες χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου όπως η Σερβία και η Βουλγαρία. Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Στο Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων ολοκληρώθηκαν τα παρακάτω έργα και ενέργειες που βελτίωσαν την αποδοτικότητα λειτουργίας του: 25

26 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Βασικό έργο βελτίωσης της λειτουργίας και αποδοτικότητας του τερματικού σταθμού είναι η δημιουργία χώρου για τα προς εξαγωγή έμφορτα και κενά εμπορευματοκιβώτια. Ποιοτικότερες υπηρεσίες στους χρήστες με παράλληλη αύξηση της αποδοτικότητας του λιμένα. Η διαχείριση κενών εμπορευματοκιβωτίων αποτελούσε ένα πολύ σημαντικό θέμα στην λειτουργία του τερματικού. Το 2011 πραγματοποιήθηκε αναδιοργάνωση του τρόπου διαχείρισης των κενών εμπορευματοκιβωτίων η οποία πλέον γίνεται σε μπλοκ διάταξη, και ύψος 4 Ε/Κ με τη χρήση fork lift (στο παρελθόν γινόταν χρήση των ενεργοβόρων straddle carriers καθώς), συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση πόρων και στην καλύτερη αξιοποίηση του χώρου στοιβασίας του ΣΕΜΠΟ Αποκατάσταση επιστρώσεων σε διάφορους χώρους του τερματικού σταθμού (χώροι στάθμευσης, αποθήκευσης εμπορευματοκιβωτίων αλλά και στην βάση του 6ου προβλήτα). Αναβάθμιση εφαρμογής ΟΠΣ ΣΕ- ΜΠΟ, για παραγωγική λειτουργία σε MSSQL 2008 και αντικατάσταση των servers του ΟΠΣ ΣΕΜΠΟ. Αποτέλεσμα η επίτευξη μεγαλύτερης ευελιξίας και απόδοσης. Αναδιάρθρωση των ομοχειριών λιμενεργατών αρχιεργατών προς εξορθολογισμό της απασχόλησης με στόχο τη μείωση του κόστους εργασίας. Αναδιάταξη των εγκαταστάσεων για τη ρευματοδότηση ψυγείων containers. Δημιουργία περισσότερων θέσεων για εμπορευματοκιβώτια ψυγεία. Αναδιάταξη ρευματοδότησης της γερανογέφυρας Νο 3 και εξασφάλιση λειτουργίας σε ολόκληρο το μήκος του κρηπιδώματος 26. Αναβάθμιση του ασύρματου δικτύου του ΣΕΜΠΟ για την καλύτερη κάλυψη του χώρου στοιβασίας. Παραμετροποίηση και χρήση του συστήματος συντήρησης της εταιρίας SAP για την παρακολούθηση και την καλύτερη διαχείριση των προληπτικών και μη συντηρήσεων του μηχανολογικού εξοπλισμού του τμήματος κίνησης ΣΕΜΠΟ. Κατασκευάστηκαν δύο νέοι είσοδοι στην πύλη 16 και δύο πύλες στον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων. Βελτιώθηκε κατ αυτόν τον τρόπο η ροή φορτίων και η ταχύτερη εξυπηρέτηση των φορτηγών. Κατασκευή νέου χώρου στάθμευσης φορτηγών στον 6ο προβλήτα. Μειώνονται οι άσκοπες μετακινήσεις εντός του λιμένα και πλέον υπάρχει ένας χώρος αναμονής για τα φορτηγά και τους οδηγούς τους. Διάφορα πρόσθετα έργα-δράσεις Ανακαίνιση κτιρίου και μετεγκατάσταση Κεντρικού Λιμεναρχείου Θεσσαλονίκης. Με έξοδα της ΟΛΘ Α.Ε. δημιουργήθηκε ένα σύγχρονο και λειτουργικό κτίριο μεταξύ του 1ου και 2ου προβλήτα στο οποίο πλέον στεγάζονται οι υπηρεσίες του ΚΛΘ. Ολοκληρώθηκε και εφαρμόστηκε κυκλοφοριακή μελέτη για την περιοχή του λιμένα. Τοποθετήθηκαν πινακίδες κυκλοφορίας και προστέθηκαν διαγραμμίσεις στο σύνολο του οδικού δικτύου του λιμένα. Ανακατασκευή δικτύων ύδρευσης στα κρηπιδώματα του λιμένα. 26

27 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Εργασίες επισκευής και συντήρησης μεταλλικών φερόντων στοιχείων στις αποθήκες και τα κτίρια της ΟΛΘ Α.Ε. Εργασίες επισκευής, συντήρησης και αναβάθμισης κτιρίου διοίκησης ΟΛΘ Α.Ε., κτιρίου πρώην ΚΛΘ και κτιρίου τεχνικής υπηρεσίας. Επισκευή και αντικατάσταση παλαιών fenders στα κρηπιδώματα του λιμένα. Ολοκληρώθηκαν εργασίες συντήρησης και βελτίωσης της εικόνας του κτιρίου του επιβατικού σταθμού. Επιλογή αναδόχου καθαριότητας των υπαίθριων και στεγασμένων χώρων της ΟΛΘ Α.Ε. μέσω διεθνούς ανοιχτού διαγωνισμού. Ασφαλιστική κάλυψη των παγίων περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας κατά παντός κινδύνου. Ασφαλιστική κάλυψη οχημάτων και πλωτών μέσων της εταιρείας καθώς και της γενικής και εργοδοτικής αστικής ευθύνης. Υπογράφτηκε μνημόνιο συνεργασίας με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την έναρξη λειτουργίας τακτικών δρομολογίων από και προς Βουλγαρία για τη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης προς την Σόφια. Η ύπαρξη σταθερών δρομολογίων θα δώσει νέες δυνατότητες συνδυασμένων μεταφορών στους χρήστες του λιμένα, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητά του και προσελκύοντας περισσότερα φορτία. Ήδη συζητείται η επέκταση της συμφωνίας για την δρομολόγηση εμπορευματικών συρμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων προς την Π.Γ.Δ.Μ.. Πράσινο λιμάνι Σύμφωνα με το (Port.thess, 2015)Κατά την περίοδο Ιούνιος 2010-Ιανουάριος 2015 ολοκληρώθηκε μία σειρά έργων και παρεμβάσεων με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος με απώτερο στόχο την μετατροπή του λιμένα Θεσσαλονίκης σε ένα πραγματικά «πράσινο» λιμάνι (green port), ένα λιμάνι σημείο αναφοράς στο Ελληνικό λιμενικό σύστημα. Την τελευταία πενταετία ολοκληρώθηκαν έργα και αναλήφθηκαν πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα: Ολοκλήρωση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Έγκρισή της από τις αρμόδιες κρατικές αρχές. Πλέον, η ΟΛΘ Α.Ε. διαθέτει ένα ολοκληρωμένο εργαλείο για την εφαρμογή μέτρων περιβαλλοντικής πολιτικής. Εγκατάσταση αυτόνομων μονάδων φυσικού αερίου Ψύξης Θέρμανσης στις αποθήκες 1, Γ και Δ του Α προβλήτα του Λιμένα Θεσσαλονίκης. Με την χρήση του φυσικού αερίου ως καυσίμου για την ψύξη και θέρμανση των κύριων κτιρίων του Α προβλήτα, αντί για το πετρέλαιο, μειώθηκαν σε μεγάλο ποσοστό οι εκπομπές αέριων ρύπων που συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αντικατάσταση κουφωμάτων σε κτίρια της ΟΛΘ Α.Ε. με στόχο την μείωση των ενεργειακών απωλειών των κτιρίων. Επισκευή, συντήρηση και αντικατάσταση εξοπλισμού υπόγειων και υπέργειων δικτύων αγωγών φυσικού αερίου στις περιοχές των πυλών 7,10 και 15. Αντιμετώπιση των φορτίων σκόνης που δημιουργούνται από τα αποθηκευμένα χύδην ξηρά φορτία, όταν επικρατούν ισχυροί άνεμοι στην περιοχή του λιμένα. Η εταιρεία προχώρησε σε μία σειρά έργων και προμηθειών και ειδικότερα: 27

28 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Προμήθεια ενός υδροφόρου οχήματος πλύσης και διαβροχής, το οποίο διαβρέχει τους προβλήτες για την αποφυγή δημιουργίας φορτίων σκόνης στην ατμόσφαιρα. Προμήθεια ενός αυτοκινούμενου σαρώθρου για τον καθαρισμό των δρόμων και των κρηπιδωμάτων από υπολείμματα φορτίων. Ανάπτυξη και κατασκευή ενός μόνιμου συστήματος καταιονισμού των χύδην φορτίων όταν το επιβάλλουν οι καιρικές συνθήκες. Το σύστημα αποτελείται από έξι σταθερούς πύργους εκτόξευσης νερού οι οποίοι συνδέονται με δίκτυο ύδρευσης του λιμένα. Σε περίπτωση έντονων ανέμων το σύστημα ενεργοποιείται και καταβρέχει τους όγκους των χύδην φορτίων ώστε να μην υπάρχει διασπορά σκόνης. Προμήθεια ενός νέου απορριμματοφόρου χωρητικότητας 12 κ.μ. με σύστημα ανύψωσης κάδων, για την αποκομιδή των απορριμμάτων εντός του λιμένα. Ανάπτυξη και εφαρμογή ενός κανονισμού καλών περιβαλλοντικών πρακτικών το οποίο υιοθετήθηκε από το σύνολο του προσωπικού της ΟΛΘ Α.Ε. Ο κανονισμός προτρέπει για αλλαγή συνηθειών στο εργασιακό περιβάλλον με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας. Συνεχής εκπαίδευση προσωπικού σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος μέσω εξειδικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Εκτεταμένη δενδροφύτευση περιοχών του λιμένα. Μέσω μίας ολοκληρωμένης παρέμβασης δεντροφυτεύτηκαν περιοχές στην περίμετρο του λιμένα. Ο στόχος τριπλός, αφενός να βελτιώσει την εικόνα του λιμένα, αφετέρου να συμβάλλει στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα και στην παραγωγή οξυγόνου και τέλος να βοηθήσουν τα δέντρα στην συγκράτηση τυχόν φορτίων σκόνης. Συνολικά φυτεύτηκαν περίπου 1500 δέντρα. Ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη σταθμών μέτρησης της ατμοσφαιρικής και θαλάσσιας ρύπανσης. Σε συνεργασία με πιστοποιημένο εργαστήριο διενεργούνται τακτικές μετρήσεις οι οποίες αποτυπώνονται σε περιοδικές εκθέσεις, προτείνονται και λαμβάνονται τυχόν μέτρα αντιμετώπισης. Ο Οργανισμός διαθέτει εγκεκριμένο «Σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων πλοίων και καταλοίπων φορτίου», ελεγμένο από την EMSA (European Maritime Safety Agency). Ο οργανισμός διαχειρίζεται σε ετήσια βάση περίπου τόνους πετρελαιοειδών αποβλήτων και τόνους στερεών μη επικινδύνων αποβλήτων (δημοτικά απόβλητα), που προέρχονται από τα πλοία που προσεγγίζουν το λιμάνι. Ολοκληρώθηκε η επικαιροποίηση του σχεδίου έκτακτης ανάγκης του λιμένα για την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο. Για το σκοπό αυτό ο οργανισμός διαθέτει και συντηρεί σκάφος, πλωτά φράγματα, skimmer κ.α. Κάθε χρόνο ο οργανισμός συμμετέχει στην άσκηση αντιμετώπισης ρύπανσης από πετρέλαιο που διεξάγει το Κεντρικό Λιμεναρχείο Θεσσαλονίκης. Ολοκληρώθηκε η προμήθεια δύο υβριδικών οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Στόχος της διοίκησης η σταδιακή εγκατάσταση οχημάτων που αποσύρονται, με νέα υβριδικής τεχνολογίας. Η ΟΛΘ Α.Ε. ανανέωσε το περιβαλλοντικό πιστοποιητικό που διαθέτει και πιο συγκεκριμένα την πιστοποίηση ως ECOPORT από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Λιμένων. Ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για την απομάκρυνση των ναυπηγημάτων που βρίσκονται ημιβυθισμένα στην θαλάσσια ζώνη του λιμένα και αποτελούν 28

29 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ σημαντικό κίνδυνο για το περιβάλλον. Αναμένεται ο ανάδοχος να ξεκινήσει τις εργασίες ανέλκυσης και απομάκρυνσης. Ολοκληρώθηκε η μελέτη η οποία εκπονήθηκε από τις υπηρεσίες του οργανισμού για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες των κτιρίων της λιμενικής περιοχής. Ο Οργανισμός εφαρμόζει ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης συσκευασιών και διαφόρων υλικών. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα υλικά και οι ποσότητες που στάλθηκαν προς ανακύκλωση σε εγκεκριμένους διαχειριστές για τα έτη Εικόνα 5 Ανακυκλώσιμα υλικά Ο.Λ.Θ. ΑΕ Πηγή: ( Στατιστικά στοιχεία Εικόνα 6 Στοιχεία διακίνησης φορτίων Ο.Λ.Θ. ΑΕ Πηγή: (GREPORT, 2016) Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης προσφέρει υπηρεσίες που αφορούν: Εμπορευματοκιβώτια (Containers) Χύδην υγρά και ξηρά φορτία Κρουαζιέρα 29

30 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η κατανομή του κύκλου εργασιών σύμφωνα με στοιχεία του 2016 ανά κατηγορία παρουσιάζεται στην παρακάτω εικόνα. Εικόνα 7 Κατανομή κύκλου εργασιών Ο.Λ.Θ. ΑΕ Πηγή: (GREPORT, 2016) Η συνολική κίνηση του λιμένα ανά κατηγορία και για το διάστημα παρουσιάζεται στις παρακάτω εικόνες. Εικόνα 8 Συνολική διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων στον ΟΛΘ Πηγή: (GREPORT, 2016) Παρατηρούμε την σταθερά ανοδική πορεία που διακρίνεται την τελευταία πενταετία στην συνολική κίνηση των containers στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Απ ότι φαίνεται λοιπόν οι εταιρείες προτιμούν όλο και περισσότερο τον λιμένα της Θεσσαλονίκης και με την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης και συνάμα την βελτίωση των υπηρεσιών πρόκειται να προσελκύσει ακόμη περισσότερους νέους πελάτες ο λιμένας της Θεσσαλονίκης. 30

31 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Εικόνα 9 Συνολική διακίνηση Χύδην Υγρού & Ξηρού φορτίου Πηγή: (GREPORT, 2016) Η κατηγορία των χύδην φορτίων και ειδικότερα των χύδην υγρών φορτίων στην Θεσσαλονίκη κυριαρχεί στην Ελλάδα καθώς είναι το μόνο λιμάνι που δραστηριοποιείται σε αυτήν την αγορά. Αυτό που παρατηρούμε είναι η συνεχής άνοδος του υγρού φορτίου τα τελευταία χρόνια. Εικόνα 10 Ακτοπλοική κίνηση στον ΟΛΘ Πηγή: (GREPORT, 2016) Η ακτοπλοϊκή κίνηση στον λιμένα είναι μηδενική για το 2015 ενώ το 2016 και το 2017 η μόνη ακτοπλοϊκή κίνηση που υπάρχει είναι από την γραμμή που υπάρχει κατά τους θερινούς μήνες προς τις Σποράδες. Επομένως όσον αφορά την ακτοπλοΐα η κατάσταση χρήζει άμεσης αντιμετώπισης πριν μαραζωθεί τελείως το λιμάνι. 31

32 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Εικόνα 11 Συνολικές προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων ΟΛΘ Πηγή: (GREPORT, 2016) Η κρουαζιέρα είναι η ανερχόμενη δύναμη του λιμένα και γίνονται προσπάθειες να ενισχυθεί όσο το δυνατόν περισσότερο γίνεται Περιβάλλον και Ο.Λ.Θ. Η προστασία του περιβάλλοντος, η βιωσιμότητα και η συνεχής βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων αποτελούν προτεραιότητα για το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Γνωρίζουμε ότι η περιβαλλοντική διαχείριση των λιμένων προσφέρει πολλά οφέλη όχι μόνο στο ίδιο το λιμάνι αλλά και στη γύρω αστική περιοχή και στα διεθνώς αναγνωρισμένα και προστατευόμενα οικοσυστήματα RAMSAR και NATURA 2000 που είναι σε κοντινή απόσταση. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης συμμορφώνεται πλήρως με τους εθνικούς και διεθνείς περιβαλλοντικούς κανονισμούς ενώ από το 2003 έως το 2014, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν διαπιστευμένο σύμφωνα με το πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης PERS και είναι μέλος του δικτύου EcoPorts. Από το 2015 το λιμάνι της Θεσσαλονίκης εφαρμόζει σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14001: 2004 για όλες τις διεθνείς τυποποιημένες λιμενικές εγκαταστάσεις και διαδικασίες. Η Ο.Λ.Θ. Α.Ε. επενδύει συνεχώς στην εκπαίδευση και την κατάρτιση του προσωπικού προκειμένου να συμβαδίζει με τους κανόνες και τους στόχους που καθορίζονται από το πρότυπο ISO14001 και έχει ενσωματώσει στο γενικό της σχέδιο ένα σύνολο μελλοντικών έργων, επενδύσεων και έργων που θα μειώσουν περαιτέρω τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. (ESPO, 2017) Ο λιμένας θέσπισε έναν "μηχανισμό παρακολούθησης του περιβάλλοντος" μέσω του οποίου ελέγχονται τακτικά όλες οι περιβαλλοντικές παράμετροι. Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης δημοσιεύονται και διατίθενται δημοσίως στην ιστοσελίδα του λιμένα. 32

33 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης διαθέτει εγκαταστάσεις υποδοχής υψηλού επιπέδου για τα απόβλητα πλοίων και τα κατάλοιπα φορτίου, καθώς και ένα αυστηρό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων. Η ανακύκλωση υλικών και η μείωση των αποβλήτων προϊόντων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα στην ατζέντα μας για το περιβάλλον. 3 ENOTHTA Cargo Interests του λιμένα Θεσσαλονίκης 3.1 Freight forwarder (Διαμεταφορέας) Ο διαμεταφορέας είναι ο ειδικός στον σχεδιασμό της αποθήκευσης και της μεταφοράς των εμπορευμάτων για λογαριασμό του πελάτη που επιθυμεί να πραγματοποιήσει μια μεταφορά. Ο διαμεταφορέας συνήθως προσφέρει μία μεγάλη γκάμα υπηρεσιών στις οποίες συμπεριλαμβάνονται τα εξής: Παρακολούθηση και εντοπισμός των εμπορευμάτων κατά την εσωτερική μεταφορά Προετοιμασία για τη μεταφορά, προετοιμασία και προώθηση των κατάλληλων εγγράφων Σχεδιασμός της αποθήκευσης και κλείσιμο του απαραίτητου χώρου για τα εμπορεύματα Διαπραγμάτευση και συμφωνία για την χαμηλότερη δυνατή χρέωση για τον πελάτη με ναυτιλιακές εταιρείες Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σχετικά με τη μεταφορά και ασφάλιση των εμπορευμάτων. Κάποιες φορές μπορεί να εκτελεί και χρέη εκτελωνιστή καθώς μπορεί να κάνει ο διαμεταφορέας τις διαδικασίες που χρειάζεται ο τελωνειακός έλεγχος Με λίγα λόγια, ο διαμεταφορέας είναι μια εταιρεία η οποία σχεδιάζει και οργανώνει την εισαγωγή και την εξαγωγή εμπορευμάτων για τους πελάτες. Παρόλο που είναι σαφές ότι ο διαμεταφορέας αναλαμβάνει όλες τις διαδικασίες και τις λεπτομέρειες της μεταφοράς σας, είναι σημαντικό να ξέρετε και ποιες διαδικασίες δεν αναλαμβάνει προκειμένου να αντιληφθείτε καλύτερα τη φύση της δουλειάς του. Επομένως ο διαμεταφορέας δεν ασχολείται με εργασίες όπως: Ο διαμεταφορέας δεν αναλαμβάνει τη μεταφορά των εμπορευμάτων μόνος του. Αντιθέτως, λειτουργεί ως ένας διαμεσολαβητής ανάμεσα στον πελάτη που θέλει να εισάγει/εξάγει και στις διάφορες μεταφορικές εταιρείες όπως ναυτιλιακές εταιρείες, οδικές μεταφορικές, αεροπορικές μεταφορικές ή μεταφορές μέσω σιδηροδρομικών γραμμών. Οι εργασίες με τις οποίες ασχολείται ο διαμεταφορέας είναι οι εξής: Ο διαμεταφορέας χρησιμοποιεί ένα ευρύ δίκτυο ανταποκριτών όσον αφορά στις υπηρεσίες αποθήκευσης και μεταφορών προκειμένου να 33

34 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή τιμή, με τα οικονομικότερα έξοδα, τον ασφαλέστερο και αμεσότερο τρόπο ώστε να φτάσει το εμπόρευμα με ταχύτητα και ασφάλεια. Οι διαμεταφορείς αναλαμβάνουν το καίριο και αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας των logistics το οποίο χωρίς τη δική τους συμβολή θα επιφόρτιζε τους πελάτες με ανυπέρβλητα βάρη. Πολλές εταιρείες που κάνουν εξαγωγές χρησιμοποιούν τους διαμεταφορείς ως πράκτορές τους για παροχή συμβουλών και βοήθειας γιατί οι εκτεταμένες γνώσεις που έχουμε σχετικά με τα απαραίτητα έγγραφα, τους κανονισμούς και τα κόστη μεταφοράς προσφέρουν μεγάλη διευκόλυνση στις εταιρείες. Συνοψίζοντας λοιπόν όσον αφορά την χρησιμότητα ενός διαμεταφορέα στα λιμάνια είναι ότι είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για κάθε εταιρεία που πραγματοποιεί διεθνείς μεταφορές και μπορεί με τις υπηρεσίες του να προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον πελάτη που εξυπηρετεί Επιλογή λιμένα από freight forwarder Γνωρίζοντας ότι ανάμεσα στους χρήστες ενός λιμένα είναι οι διαμεταφορείς η επιλογή του λιμένα από αυτούς καθορίζεται και εξαρτάται από κάποιους αρκετά σημαντικούς παράγοντες. 1. Η αποτελεσματικότητα του λιμένα θεωρείται ένας από τους κυριότερους παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση του διαμεταφορέα για την επιλογή ενός λιμένα. 2. Η συχνότητα της προσέγγισης πλοίων στον λιμένα είναι άλλος ένας παράγοντας που επηρεάζει την απόφαση του διαμεταφορέα ειδικά όταν ο λιμένας για τον οποίο μιλάμε θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί την στρατηγική θέση που κατέχει και να αυξήσει τις προσεγγίσεις πλοίων προσελκύοντας έτσι και τις εταιρείες των freight forwarders. 3. Η επαρκή υποδομή είναι άλλος ένας παράγοντας όπου ειδικά στην χώρα μας έχει επηρεάσει πάρα πολλές φορές την λειτουργία των λιμένων μας καθώς χωρίς τις υποδομές δεν μπορείς να λειτουργήσεις σωστά ως οργανισμός λιμένος. 4. Η τοποθεσία καθώς όπως αναφέρθηκε ειδικότερα για τον λιμένα της Θεσσαλονίκης ο Ο.Λ.Θ. δεν έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί το πλεονέκτημα της στρατηγικής θέσης που κατέχει στην Ανατολική Μεσόγειο. Έχει ανακαλυφθεί ότι η απόφαση για να κατευθυνθεί το φορτίο μέσω λιμένων ή ενός λιμένα βρίσκεται τελικά στους φορτωτές δηλαδή τους (παραλήπτες και αποστολείς). Γενικά, οι ρόλοι τους στην μεταφορά αγαθών μπορούν να οριστούν ως εξής. Ο αγοραστής τοποθετεί μια παραγγελία, καθορίζει τους όρους πώλησης και παραλαμβάνει τα εμπορεύματα. Σε γενικές γραμμές, ο αγοραστής είναι σε θέση να προσδιορίσει κάθε πτυχή της κίνησης του φορτίου. Ο πωλητής ή ο αποστολέας είναι είτε ένας μικρομεσαίος έμπορος στον οποίο έχει τοποθετηθεί μια παραγγελία και ο οποίος με τη σειρά του τοποθετεί την παραγγελία σε ένα μεγαλύτερο εργοστάσιο είτε είναι ο ιδιοκτήτης του εργοστασίου στον οποίο 34

35 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ έχει τοποθετηθεί μια παραγγελία απευθείας. Ο αγοραστής ως συμβαλλόμενο μέρος εκδίδει την εντολή αγοράς και πραγματοποιεί πληρωμή για τα εμπορεύματα και συνήθως έχει τον τελικό έλεγχο του τρόπου μεταφοράς των εμπορευμάτων, μολονότι η ευθύνη για τη μεταφορά αγαθών από το εργοστάσιο στο λιμένα μπορεί να μεταβιβαστεί είτε στον προμηθευτή είτε σε έναν διαμεσολαβητή logistics. Οι όροι πώλησης καθορίζουν δύο σημαντικές προϋποθέσεις για τη μετακίνηση του φορτίου: 1. Ποιος είναι υπεύθυνος για τα στάδια μεταφοράς 2. Ποιο είναι το λιμάνι ή λιμάνια που θα χρησιμοποιηθούν. Οι όροι της σύμβασης μπορεί να είναι είτε FOB (Λιμένας φόρτωσης) είτε CIF (λιμένας εκφόρτωσης). Οι κυριότερες διαφορές μεταξύ αυτών των όρων πώλησης είναι ευθύνη της τακτοποίησης και πληρωμής για την αποστολή των εμπορευμάτων. Οι όροι FOB ορίζουν ότι ο πωλητής (εργοστάσιο ή έμπορος) είναι υπεύθυνος για την παράδοση των εμπορευμάτων στην αποθήκη ενός ορισμένου προμηθευτή ή μεταφορέα στο λιμάνι ή στο αεροδρόμιο φόρτωσης. Οι όροι CIF επιβάλλουν στον πωλητή την ευθύνη παράδοσης, συμπεριλαμβανομένης της κύριας μεταφοράς, κατά την οποία όλες οι χρεώσεις, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς από το εργοστάσιο, των ασφαλίσεων και των ναύλων μεταφοράς, υπάγονται στον πωλητή. Οι μεταφορείς μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις τύπους: Όσοι έχουν μακροπρόθεσμες συμβάσεις με ναυτιλιακές εταιρείες, εκείνους που χρησιμοποιούν διαμεταφορείς και εκείνους που είναι ανεξάρτητοι φορτωτές. Η πρώτη κατηγορία αφορά μεταφορείς που έχουν δεσμευθεί με έναν συγκεκριμένο μεταφορέα εδώ και πολλά χρόνια και ως εκ τούτου εξαρτάται από τον επιλεγμένο λιμένα εξυπηρέτησης των ναυτιλιακών γραμμών, ενώ η δεύτερη ομάδα φορτωτών αναθέτει την ευθύνη επιλογής λιμένα στους διαμεταφορείς εμπορευμάτων (freight forwarders). Επομένως, μόνο οι freight forwarders και οι ανεξάρτητοι μεταφορείς συμμετέχουν σε τακτική επιλογή λιμένων. Παρακάτω αναλύονται οι σημαντικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν έναν διαμεταφορέα στην επιλογή του λιμένα. Συχνότητα προσέγγισης πλοίων Η μεγαλύτερη συχνότητα των επισκέψεων πλοίων στον λιμένα της Θεσσαλονίκης αλλά και για όλα τα λιμάνια του κόσμου μεταφράζεται σε περισσότερες επιλογές για τους διαμεταφορείς κατά την επιλογή δρομολογίων για τη μεταφορά των φορτίων τους και, ως εκ τούτου, πιο ανταγωνιστικό κόστος μεταφορέων. Επιπλέον, η μεγαλύτερη συχνότητα προσέγγισης πλοίων επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία και μικρότερο χρόνο διαμετακόμισης. Με λίγα λόγια όσο περισσότερα πλοία επισκέπτονται ένα λιμάνι τόσο πιο ελκυστικό είναι για τους διαμεταφορείς να εγκατασταθούν εκεί και να ξεκινήσουν να συνεργάζονται με τον λιμένα. Έτσι η συχνότητα των επισκέψεων σε πλοία μειώνει το κόστος μεταφοράς, επιτρέποντας μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ των μεταφορέων και προσελκύοντας περισσότερους χρήστες παρέχοντάς τους περισσότερες επιλογές. Αποδοτικότητα λιμένα Μολονότι η συχνότητα των κλήσεων πλοίων αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιλογής λιμένων, τα λιμάνια μπορούν επίσης να προσελκύσουν τους διαμεταφορείς λόγω του υψηλού επιπέδου αποδοτικότητάς που προσφέρουν τα λιμάνια. Η 35

36 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ αποδοτικότητα των λιμένων συχνά σημαίνει ταχύτητα και αξιοπιστία των λιμενικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με την (UNCTAD, 1992) αναφέρει την «έγκαιρη παράδοση» ως βασική ανησυχία από τους περισσότερους φορτωτές και διαμεταφορείς. Σε βιομηχανίες με ταχύ ρυθμό, όπου τα προϊόντα πρέπει να μεταφερθούν εγκαίρως στις αγορές, οι φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών οι οποίοι είναι ζωτικής σημασίας κόμβοι στην εφοδιαστική αλυσίδα πρέπει να είναι σε θέση να εγγυώνται την αξιόπιστη και γρήγορη εξυπηρέτηση των εμπορευματικών μεταφορών. Η αποδοτικότητα των λιμένων αντανακλάται και επηρεάζει τον χρόνο αναστροφής των πλοίων, τον χρόνο διαμονής του φορτίου και τις τιμές ναύλων που χρεώνουν οι ναυτιλιακές εταιρείες. Όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα παραμένει ένα πλοίο στο λιμάνι, τόσο υψηλότερο είναι το κόστος που ένα πλοίο θα πρέπει να πληρώσει. Σύμφωνα με το paper του (Tongzon, 1994) έχουν εντοπιστεί αρκετοί δείκτες αποδοτικότητας των λιμένων και τους έχουν κατηγοριοποιήσει σε δύο μεγάλες ομάδες. συγκεκριμένα μέτρα επιχειρησιακής απόδοσης και μέτρα προσανατολισμένα στον πελάτη. Το πρώτο σύνολο μέτρων αφορά το κεφάλαιο και την παραγωγικότητα της εργασίας 1 καθώς και τα ποσοστά χρησιμοποίησης του ενεργητικού 2. Το δεύτερο σετ περιλαμβάνει τις άμεσες χρεώσεις, τον χρόνο αναμονής του πλοίου, την ελαχιστοποίηση των καθυστερήσεων στις χερσαίες μεταφορές και την αξιοπιστία. Το κείμενο του (Foster, 1978) θεωρεί ότι οι λιμενικές χρεώσεις αποτελούν τον κύριο παράγοντα επιλογής του λιμένα, αλλά η σημασία του πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο του συνολικού κόστους. Οι χρήστες λιμένων ανησυχούν περισσότερο για το έμμεσο κόστος το οποίο θα προκύψει και που συνδέεται με τις καθυστερήσεις, την απώλεια αγορών / μεριδίου αγοράς, την απώλεια εμπιστοσύνης των πελατών και τις ευκαιρίες που χάθηκαν λόγω ανεπαρκούς εξυπηρέτησης, από ό, τι οι λιμενικές χρεώσεις. Έτσι ορισμένοι χρήστες είναι πραγματικά πρόθυμοι να δεχθούν υψηλότερα λιμενικά έξοδα για ανώτερη και πιο αποτελεσματική εξυπηρέτηση. Επαρκής υποδομή λιμένα Η υποδομή στο ευρύτερο πλαίσιο της αφορά όχι μόνο τον αριθμό των container κρηπιδωμάτων, τους γερανούς, τα ρυμουλκά και το μέγεθος του τερματικού σταθμού, αλλά: Την ποιότητα των γερανών Την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των συστημάτων πληροφόρησης Τη διαθεσιμότητα των συνδυασμένων μεταφορών όπως του σιδηρόδρομου και του οδικού δικτύου Τον προβλεπόμενο δίαυλο προσέγγισης και την ετοιμότητα ή μη της διαχείρισης των λιμένων. 1 Ορισμένοι δείκτες κεφαλαίου και παραγωγικότητας της εργασίας είναι τα ποσοστά γερανός (αριθμός εμπορευματοκιβωτίων ανύψωσης ανά ώρα γερανού), τα ποσοστά των πλοίων (ταχύτητα φόρτωσης ή εκφόρτωσης των γερανών), TEU ανά γερανό (αριθμός εμπορευματοκιβωτίων ανά γερανό, οι προσεγγίσεις πλοίων ανά ρυμουλκό και ανά υπάλληλο 2 Οι δείκτες του ποσοστού χρησιμοποίησης των στοιχείων ενεργητικού είναι τα TEUs ανά μέτρο κρηπιδώματος, η πληρότητα του κρηπιδώματος και τα TEUs ανά εκτάριο της επιφάνειας του τερματικού σταθμού. 36

37 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Εάν οι ποσότητες που διακινούνται υπερβαίνουν κατά πολύ την ικανότητα χειρισμού φορτίου ενός λιμένα, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη συμφόρηση του λιμένα και την μείωση της αποδοτικότητας των λιμένων των λιμένων, και έτσι μπορεί να οδηγήσει τους χρήστες των λιμένων στην έξοδο τους. Έτσι, η επαρκής υποδομή μειώνει το κόστος των θαλάσσιων μεταφορών αποφεύγοντας τη συμφόρηση του λιμένα και τον χρόνο αναμονής του πλοίου, επιτρέποντας ταχύτερη και ασφαλέστερη μεταφορά εμπορευμάτων και επιτρέποντας στα πλοία να επιτύχουν τις οικονομίες κλίμακας. Η επαρκής υποδομή όσον αφορά την παροχή κινήτρων για το εργατικό δυναμικό και τον υψηλής ποιότητας εξοπλισμό για διακίνηση φορτίων οδηγεί σε υψηλό επίπεδο παραγωγικότητας και αποδοτικότητα. Επιπλέον, η περιορισμένη πρόσβαση σε τρέχουσες πληροφορίες σχετικά με τις αφίξεις των εμπορευμάτων λόγω έλλειψης του επαρκούς συστήματος πληροφόρησης επιβραδύνει τη διαδικασία τεκμηρίωσης και επομένως την ομαλή λειτουργία ενός λιμένα. Χωρίς επαρκείς συνδέσεις συνδυασμένων μεταφορών, οι χρήστες των λιμένων δεν μπορούν εύκολα να μεταφέρουν φορτίο προς και από το λιμένα, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμφόρηση, καθυστερήσεις και υψηλότερο κόστος. Τοποθεσία Λιμένα Η γεωγραφική θέση ενός λιμένα έχει καθιερωθεί ως έναν από τους βασικούς καθοριστικούς παράγοντες της ελκυστικότητας ενός λιμένα. Η επιλογή ενός λιμένα δεν είναι απλώς μια συνάρτηση άμεσης ευκολίας αλλά απορρέει σημαντικές συνέπειες από το συνολικό κόστος μεταφοράς του φορτίου. Για παράδειγμα, η απόσταση μεταξύ του λιμένα και των εγκαταστάσεων του χρήστη του λιμένα έχει σημαντικό αντίκτυπο στο κόστος χερσαίας μεταφοράς. Σε αρκετές μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι ο παράγοντας της θέσης είχε σχετικά χαμηλή κατάταξη, αλλά σύμφωνα με άλλες μελέτες, έχει αποδειχθεί ότι αυτός είναι στην πραγματικότητα πρωταρχικός παράγοντας. Μία εξήγηση που έδωσαν ήταν ότι οι σημαντικές βελτιώσεις στο εγχώριο σύστημα μεταφορών φαίνεται να έχουν μειώσει τη σημασία της στενής γεωγραφικής εγγύτητας μεταξύ των λιμένων και των πελατών τους στις αποφάσεις επιλογής λιμένων. Λιμενικά τέλη Υπάρχουν διάφοροι τύποι λιμενικών τελών, τα οποία ποικίλλουν μεταξύ των λιμένων ανά τον κόσμο όσον αφορά τα επίπεδα και τις δομές ανάλογα με τη φύση και τις λειτουργίες των λιμένων. Εκτός από τα ιδιόκτητα λιμάνια, τα οποίοι αντλούν τα έσοδά τους από τα ενοίκια, τα λιμενικά τέλη γενικά εισπράττονται βάσει των επισκέψεων στα λιμάνια και των φορτίων που διακινούνται μέσω αυτού. Παράδειγμα τα λιμενικά τέλη ανάλογα με τον τύπο πλοίου συμπεριλαμβάνουν τα λιμενικά τέλη πλοήγησης, τα αγκυροβόλια, τη μίσθωση κρηπιδόματος, τα λιμενικά τέλη και τη χωρητικότητα. Τα λιμενικά τέλη ανάλογα με τον τύπο φορτίου περιλαμβάνουν το τέλη αποβάθρας και τις σταλιές. Η μίσθωση κρηπιδώματος και τα αγκυροβόλια συνήθως επιβάλλονται είτε βάσει των καθαρών νηολογημένων τόνων (NRT) είτε κατά των μεικτών εγγεγραμμένων τόνων (GRT). Τα τέλη φορτοεκφόρτωσης και τα τέλη χειρισμών στον τερματικό επιβάλλονται σε φορτία με διαφορετικούς συντελεστές για διαφορετικά φορτία. Τα άμεσα λιμενικά τέλη ενδέχεται τελικά να αντικατοπτρίζονται στις τιμές των ναύλων που πρέπει να πληρώσουν οι φορτωτές και οι διαμεταφορείς. Άλλοι τύποι δαπανών που τελικά πληρώνουν οι φορτωτές / διαμεταφορείς περιλαμβάνουν παρεπόμενα τέλη είναι: δαπάνες πλοήγησης, ρυμούλκησης, δρομολογίων, αγκυροβόλησης, ηλεκτρισμού, νερού και δαπάνες απορριμμάτων. 37

38 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Γρήγορη ανταπόκριση λιμένα στις ανάγκες των χρηστών Τα λιμάνια θα πρέπει να ανταποκρίνονται γρήγορα στις ανάγκες των χρηστών των λιμένων. Αυτό σημαίνει ότι οι λιμένες θα πρέπει να παρακολουθούν και να κατανοούν συνεχώς τις ανάγκες των χρηστών των λιμένων προκειμένου να επινοήσουν τον ταχύτερο τρόπο αντιμετώπισής τους. Οι τακτικοί διάλογοι και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ του προσωπικού δημοσίων σχέσεων του λιμένα και των χρηστών του λιμένα είναι πολύ χρήσιμοι από την άποψη αυτή. Η φήμη του λιμένα για ζημιές φορτίων Η αντίληψη της ασφάλειας του φορτίου μπορεί να είναι πιο ισχυρή και σημαντική από την πραγματική ασφάλεια. Εάν ένα λιμάνι έχει τη φήμη ότι ο χειρισμός του φορτίου δεν είναι ασφαλής, αυτό θα μπορούσε να απομακρύνει τους πιθανούς πελάτες και να αποθαρρύνει τους υπάρχοντες πελάτες. Έτσι, οι προσπάθειες μάρκετινγκ και προώθησης από τις λιμενικές αρχές και τους φορείς εκμετάλλευσης για να επισημάνουν τα θετικά χαρακτηριστικά και τα επιτεύγματα του λιμένα θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη φήμη του λιμένα. Μια καταγραφή των προσόντων και των επιτευγμάτων παρέχει τη διαβεβαίωση στους πελάτες όσον αφορά την ποιότητα και την αξιοπιστία. Τα επιτεύγματα είναι αυτά που θα επηρεάσουν την επιλογή των λιμενικών καθώς συχνά η σχετική αντίληψη των πελατών αντικαθιστά την πραγματική απόδοση των λιμένων. 3.2 Custom Agent (Εκτελωνιστής) Η διενέργεια εκτελωνιστικών εργασιών για λογαριασμό τρίτων είναι το κύριο αντικείμενο της εργασίας του ενώ πιο ειδικά ο εκτελωνιστής διεκπεραιώνει τις διαδικασίες ή «διασαφήσεις» που προβλέπονται από τις τελωνειακές αρχές για την εισαγωγή ή εξαγωγή εμπορευμάτων. Η μεταφορά εμπορευμάτων μεταξύ χωρών που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτεί εκτελωνισμό μόνο που μετά την ευρωπαϊκή ενοποίηση καταργήθηκαν πλέον τα τελωνειακά σύνορα μεταξύ των μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιο αναλυτικά παρατηρούμε ότι οι διασαφήσεις περιλαμβάνουν μια λεπτομερή καταγραφή των εμπορευμάτων με την οποία οι τελωνειακές αρχές καθορίζουν τους δασμούς και τα τέλη που πληρώνει ο εκτελωνιστής για λογαριασμό του πελάτη του. Τέλος, μια από τις σημαντικές εργασίες που επιτελεί ο εκτελωνιστής είναι ότι εκτελωνίζει και τα εμπορεύματα που αποθηκεύονται σε τελωνειακούς χώρους ή που βρίσκονται σε διαμετακόμιση, χωρίς να γίνεται άμεση πληρωμή των τελών. Μερικά από τα χαρακτηριστικά του εκτελωνιστή αποτελούν τα παρακάτω: Είναι μια εταιρεία διαπιστευμένη με τις τοπικές τελωνειακές αρχές, συνοριακές υπηρεσίες, λιμάνι κλπ. Οργανώνει τη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο τελωνείο Μεριμνά για τη διενέργεια τελωνειακών ελέγχων, όπως απαιτείται Ελέγχει και επεξεργάζεται τους δασμούς και τις πληρωμές ΦΠΑ, ανάλογα με την περίπτωση Ζητά επιστροφές κ.λπ. ανάλογα την περίπτωση Τέλος δεν μπορούν να εκδίδουν δικές τους φορτωτικές αν δεν είναι εγγεγραμμένα ή ενεργούν ως διαμεταφορείς 38

39 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ Προτάσεις εκτελωνιστών για τον λιμένα της Θεσσαλονίκης Οι εκτελωνιστές τις περιοχής μέσα από μια δήλωση του προέδρου τους από τον σύλλογο εκτελωνιστών Θεσσαλονίκης παρουσίασαν την ανάγκη για την παρουσία ενός Logistics center εντός του λιμένα έτσι ώστε να εξυπηρετούνται με περισσότερη ευκολία τα ομαδοποιημένα φορτία που διακινούνται με containers. Στόχος φυσικά μέσα από την πρόταση αυτή είναι η γρηγορότερη εξυπηρέτηση φορτίων και τα μεγαλύτερα έσοδα που θα αποφέρει σε όλους τους χρήστες. Επομένως σύμφωνα και με τα λεγόμενα του προέδρου εκτελωνιστών στην ιστοσελίδα Voria.gr εύκολα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η χερσαία πλευρά του λιμένα μπορεί να αξιοποιηθεί με κατάλληλο τρόπο έτσι ώστε να διευκολύνει τους υπάρχοντες χρήστες και να προσελκύει νέους. 4 ENOTHTA Ερωτηματολόγιο και αποτελέσματα 4.1 Η έρευνα Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω καταλήγουμε εύκολα στο συμπέρασμα ότι ο λιμένας της Θεσσαλονίκης είναι ένας εξαιρετικά ενδιαφέρον προς μελέτη λιμένας ιδιαίτερα στη σχέση ανάμεσα στους χρήστες και την εταιρεία Ο.Λ.Θ. Η δική μου μελέτη αφορούσε την ικανοποίηση των υφιστάμενων χρηστών από τις υπηρεσίες που προσφέρει ο λιμένας. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια ολοκλήρωσης της πτυχιακής εργασίας και έγινε για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Σκοπός της έρευνας ήταν η διεξαγωγή συμπερασμάτων όσον αφορά τη μέτρηση ικανοποίησης των υφιστάμενων χρηστών. Για την πραγματοποίηση της έρευνας αυτής και την συλλογή δεδομένων σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε ερωτηματολόγιο ικανοποίησης στα ελληνικά με 19 ερωτήσεις που αφορούσαν την ικανοποίηση τους και δύο ερωτήσεις που αφορούν το μέλλον του λιμένα. Η έρευνα θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τι χρειάζεται για να προσελκύσουν νέους «παίχτες» - χρήστες στον λιμένα με στόχο την ανάπτυξη του. 4.2 Μεθοδολογία Δειγματοληψία είναι η συλλογή παρατηρήσεων από ένα δείγμα, δηλαδή ένα μέρος των ατόμων του πληθυσμού. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι κατασκευής δείγματος ανεξαρτήτως όμως μεθόδου ο επιδιωκόμενος αντικειμενικός σκοπός παραμένει πάντα ο ίδιος. Οι διάφορες μέθοδοι δειγματοληψίας χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, η κάθε μία από τις οποίες διαιρείται σε υποκατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία είναι η Τυχαία δειγματοληψία (Probability /Random Sampling) και οι υποκατηγορίες της είναι η Απλή (Simple Random) και η Σύνθετη (Complex Random). Η δεύτερη κατηγορία είναι η μη τυχαία δειγματοληψία (Nonprobability Sampling) με υποκατηγορίες τη δειγματοληψία Ευκολίας(Convenience), Κρίσεως (Judgement) και Αναλογική (Quota). Συγκεκριμένα, για την διεξαγωγή της παρόυσας έρευνας χρησιμοποιήθηκε η απλή μη τυχαία δειγματοληψία η οποία είναι αρκετά εύκολη και με συγκεκριμένο δείγμα. Τα ο δείγμα της έρευνας ήταν χρήστες του λιμένα που ήταν άμεσα ενδιαφερόμενοι με την διακίνηση φορτίων άρα και αφορούσαν μόνο τον εμπορικό λιμένα της Θεσσαλονίκης. Η έρευνα διεξήχθη τέλη Αυγούστου με μέσα Σεπτέμβρη ενώ το δείγμα αν και δεν είχε μεγάλο ποσοστό σε συμμετοχή κατάφερε να 39

40 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ μας δώσει αρκετά συμπεράσματα για τον βαθμό ικανοποίησης των χρηστών για τις υπηρεσίες που τους προσφέρονται από τον λιμένα. Η απογραφή των ερωτηματολογίων έγινε με την αποστολή σε εταιρείες που αφορούν εκτελωνιστές, Διαμεταφορείς, Εισαγωγείς-Εξαγωγείς στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Το ερωτηματολόγιο ξεκινούσε με ένα εισαγωγικό κείμενο επεξήγησης του λόγου που διεξάγεται η έρευνα μου, του στόχου που έχει τεθεί και τέλος επισημαίνει ότι δεν ζητούνται προσωπικά στοιχεία. Ξεκινώντας αυτό που έχει σημασία και που ρωτήθηκε στην αρχή ήταν η ιδιότητα του ατόμου που απαντούσε καθώς μας ενδιέφερε να γνωρίζουμε τι απαντήσεις δώσανε οι παρακάτω: 1. Εκτελωνιστής 2. Διαμεταφορέας 3. Εισαγωγέας 4. Εξαγωγέας. Προβλήματα Φυσικά αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι κατά την διεξαγωγή της έρευνας διαπιστώθηκαν ελλείψεις που δεν συμπεριλήφθηκαν στο ερωτηματολόγιο ενώ οι απαντήσεις που δόθηκαν σε σχέση με τα που είχαν σταλθεί ήταν ελάχιστες. Αυτό όμως οφείλεται κυρίως στην έλλειψη χρόνου των εργαζομένων αλλα και στον λόγο ότι οι περισσότερες εταιρείες ήταν πολύ μικρές σε σχέση με εταιρείες που υπάρχουν σε λιμάνια όπως του Ρότερνταμ. 4.3 Το ερωτηματολόγιο Όπως μπορείτε να δείτε και στο παράρτημα το ερωτηματολόγιο απευθύνεται στους cargo interests του λιμένα Θεσσαλονίκης και αυτοί είναι: Εκτελωνιστές Διαμεταφορείς Εξαγωγείς Εισαγωγείς Το ερωτηματολόγιο έχει σταλθεί σε αρκετά s αλλά οι απαντήσεις είναι μόνο 8 στο σύνολο. Το ερωτηματολόγιο χωρίζεται σε τρία σκέλη με το πρώτο να αφορά γενικές ερωτήσεις. Το δεύτερο σκέλος αφορά πιο ειδικευμένες ερωτήσεις ενώ το τρίτο σκέλος περιλαμβάνει δύο ερωτήσεις για την υπάρχουσα κατάσταση και το μέλλον του λιμένα. 40

41 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 4.4 Αποτελέσματα 1. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 12 Κατηγορία ερωτηθέντων ατόμων Ποιά είναι η δραστηριότητα σας 50% 13% 0% 37% Εκτελωνιστής Διαμεταφορέας Εισαγωγέας Εξαγωγέας Αυτό που διακρίνουμε στην πρώτη ερώτηση είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων που απάντησαν ήταν Διαμεταφορείς με ποσοστό 50 % ενώ αμέσως μετά έρχονται οι εκτελωνιστές με ποσοστό 37%. Τέλος δεν απάντησε καθόλου στο ερωτηματολόγιο κάποιος εξαγωγέας ενώ το 13% ήταν απαντήσεις από εισαγωγείς. Αυτό που αξίζει να αναφέρουμε είναι ότι αρκετοί από τους ερωτηθέντες είχαν πολλές φορές δύο ή και τρείς ιδιότητες μαζί, δηλαδή για παράδειγμα κάποιοι ήταν Διαμεταφορείς και εισαγωγείς. 2. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 13 Ικανοποίηση από την λειτουργικότητα και συνδεσιμότητα λιμένα με εταιρείες φορτηγών 41

42 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Σύμφωνα με το διάγραμμα φαίνεται να μοιράζονται τα ποσοστά με ένα μέσο βαθμό ικανοποίησης στο 25 % και ένα 12,5% στην χαμηλή βαθμίδα. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό συγκεντρώνεται στο νούμερο 5 πράγμα που σημαίνει ότι η λειτουργικότητα και η συνδεσιμότητα του λιμένα με εταιρείες φορτηγών είναι σχετικά ικανοποιητική. 3. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 14 Ικανοποίηση από την λειτουργικότητα και συνδεσιμότητα λιμένα με εταιρείες αποθήκευσης Στον παραπάνω πίνακα διακρίνουμε ότι γενικότερα τα ποσοστά είναι μεγάλα στη μέση με 50% να είναι στην θέση 4 πράγμα που σημαίνει ότι η ικανοποίηση των χρηστών είναι ικανοποιητική έως αρκετά ικανοποιητική καθώς βλέπουμε ότι ένα ποσοστό της τάξεως του 12,5% βρίσκεται στην θέση 6. Συνοψίζοντας λοιπόν η ικανοποίηση των χρηστών φαίνεται να είναι αρκετά ικανοποιητική από την λειτουργικότητα και την συνδεσιμότητα του λιμένα με τις εταιρείες αποθήκευσης. 42

43 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 4. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 15 Φήμη λιμένα Εδώ μπορούμε να διακρίνουμε εύκολα ότι η φήμη που έχει ο λιμένας δεν βρίσκεται και στα καλύτερα επίπεδα ικανοποίησης από τους χρήστες του λιμένα. Αυτό βέβαια μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες όπως για παράδειγμα οι απεργίες που δημιουργούνται ανά περιόδους μέσα στην χρονιά. Αυτό όμως είναι μόνο ένα παράδειγμα καθώς πολλοί είναι οι λόγοι που έχουν οδηγήσει την φήμη του λιμένα στα χαμηλά επίπεδα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που συλλέχτηκαν από το ερωτηματολόγιο βλέπουμε ότι το 62,5% των ερωτηθέντων βρίσκουν την φήμη του λιμένα όχι και τόσο ικανοποιητική. 5. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 16 Αξιοπιστία λιμένα Η αξιοπιστία του λιμένα παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του λιμένα από την πλευρά νέων αλλά και υφιστάμενων χρηστών έτσι λοιπόν βλέπουμε ότι βρισκόμαστε μεταξύ μέσης και μικρής ικανοποίησης. Αυτό μεταφράζεται ως μία είδηση όχι και τόσο ευχάριστη αλλά υπάρχουν περιθώρια για να το βελτιώσουμε βλέποντας το μέλλον να είναι λαμπρό για το λιμάνι. Όπως φαίνεται και στην εικόνα η θέση 3 και 4 έχουν 37,5 %. 43

44 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 6. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 17 Safe & Secure λιμένα και των χώρων που παρέχει Ίσος σε αυτή την ερώτηση να διακρίνουμε και την μεγαλύτερη ικανοποίηση των υφιστάμενων χρηστών καθώς το 50% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι είναι πολύ ικανοποιητική η Ασφάλεια (safety) έναντι ατυχημάτων και Προστασία (security) όσον αφορά κινδύνους από κακόβουλες πράξεις. Παρά μόνο ένας Διαμεταφορέας εξέφρασε την δυσαρέσκεια του στην ερώτηση αυτή πράγμα που σημαίνει ότι αποτελεί την εξαίρεση καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό ικανοποιείται θετικά από την υπάρχουσα κατάσταση. 7. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 18 Ικανοποίηση από την συνολική ποιότητα χειρισμού φορτίων Το quality η αλλιώς η ποιότητα στα ελληνικά είναι βασικός παράγοντας για την επιλογή ενός λιμένα επομένως με βάση και τα αποτελέσματα των ερωτηθέντων παρατηρούμε ότι υπάρχει μία μέση ικανοποίηση και ίσως λίγο περισσότερη. Αυτό και μόνο μας δίνει την αίσθηση ότι υπάρχει ικανοποιητική ποιότητα στον χειρισμό των φορτίων. 44

45 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 8. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 19 Ικανοποίηση από τον αριθμό προσεγγίσεων των πλοίων Εδώ παρατηρούμε την αρνητική ικανοποίηση που υπάρχει στις τάξεις των χρηστών του λιμένα καθώς το λιμάνι από μόνο του με τις υποδομές που έχει αυτή την στιγμή δεν είναι ικανό να προσεγγίσει μεγάλου μεγέθους πλοία. Από την μία το βάθος όπου περιορίζει την προσέλκυση μεγάλων πλοίων, από την άλλη η υποδομές όσον αφορά τον χώρο που διαθέτει το λιμάνι καθώς εξυπηρετεί έως 2 πλοία μικρού μεγέθους container και τέλος οι γερανογέφυρες οι οποίες είναι παλιές οδηγούν στο αποτέλεσμα που βλέπουμε παραπάνω στον πίνακα. Οι προσεγγίσεις πλοίων είναι μια πληγή του λιμένα που κατά την δική μου γνώμη και κρίση θα βελτιωθεί έπειτα από την ιδιωτικοποίηση του Ο.Λ.Θ. 9. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 20 Ικανοποίηση από τον αριθμό πλοίων που εξυπηρετεί ο λιμένας Σε σύνδεση με την προηγούμενη ερώτηση βλέπουμε ότι οι απαντήσεις είναι μοιρασμένες από την μέση και κάτω άρα υστερεί ο λιμένας στον τομέα αυτό. 45

46 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 10. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 21 Ικανοποίηση από την τήρηση του χρονοδιαγράμματος που έχει ο λιμένας Πολλές φορές λένε ότι είναι στην κουλτούρα του Έλληνα να μην τηρεί τα χρονοδιαγράμματα ακριβώς όπως πρέπει αλλά αυτό δεν έχει και ούτε θα έπρεπε να έχει σχέση με τον λιμένα της Θεσσαλονίκης που λειτουργεί με διεθνείς εταιρείες από όλον τον κόσμο. Εδώ βλέπουμε ότι το 50% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι δεν ικανοποιούνται από την τήρηση του χρονοδιαγράμματος που θέτει ο λιμένας και αυτό συμβαίνει διότι πολύ απλά δεν είναι λίγες οι φορές που υπάρχουν απροσδόκητες καθυστερήσεις από το κυρίως χρονοδιάγραμμα. 11. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 22 Ικανοποίηση από την δυνατότητα του λιμένα να αναπτύσσει και να προσφέρει προσαρμοσμένες υπηρεσίες σε διάφορα τμήματα της αγοράς Ο πίνακας μας δείχνει ότι ο λιμένας δεν προσφέρει και τις καλύτερες προσαρμοσμένες υπηρεσίες σε διάφορα τμήματα της αγοράς. Αυτό σημαίνει ότι δεν 46

47 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ικανοποιεί τους υφιστάμενους χρήστες του λιμένα με αποτέλεσμα να το αποδίδουν και στις απαντήσεις του ερωτηματολογίου. 12. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 23 Ικανοποίηση από το Κόστος του σιδηρόδρομου Το κόστος απ ότι φαίνεται δεν κρίνεται ικανοποιητικό από τους χρήστες καθώς η βαθμολογία μας δείχνει ότι το κόστος μάλλον είναι υψηλό για τις υπηρεσίες και τα δρομολόγια που προσφέρει. 13. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 24 Ικανοποίηση από το Κόστος του/των φορτηγών Σε αντίθεση με τα τρένα εδώ ενώ υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό της τάξεως του 50% που πιστεύει ότι το κόστος των φορτηγών δεν είναι και τόσο ικανοποιητικό φαίνεται όμως να υπάρχουν και αρκετοί οι οποίοι πιστεύουν ότι το κόστος είναι ικανοποιητικό. Το 25% Μας δείχνει την ικανοποίηση ενός μεγάλου ποσοστού από πλευράς χρηστών. 47

48 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 14. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 25 Ικανοποίηση από το Κόστος αποθήκευσης Ο λιμένας με βάση τον πίνακα παρουσιάζει μια μέση ικανοποίηση όσον αφορά το κόστος της αποθήκευσης καθώς το 50% συγκεντρώνεται γύρω από την θέση 4 όπου και αυτό μεταφράζεται ως μια μέση κατάσταση. 15. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 26 Ικανοποίηση από το Κόστος χρήσης λιμένα Στο σύνολο τώρα του κόστους χρήσης του λιμένα βλέπουμε ότι κινείται στα ίδια πλαίσια με αυτά του κόστους αποθήκευσης και μάλιστα με μεγαλύτερη σιγουριά καθώς το 87,5% πιστεύει ότι ο βαθμός ικανοποίησης είναι στην θέση 3 από τα 5. 48

49 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 16. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 27 Ικανοποίηση από τις ικανότητες των εργαζομένων στον λιμένα Σύμφωνα με το μεγαλύτερο ποσοστό δηλαδή το 37,5% των ερωτηθέντων παρατηρούμε ότι οι χρήστες δεν είναι ικανοποιημένοι αλλά παρόλα αυτά οι απαντήσεις είναι μοιρασμένες καθώς το 37,5% είναι μεταξύ του 5 και 6 πράγμα που σημαίνει ότι κρίνουν θετικά τις ικανότητες των εργαζομένων στον λιμένα. 17. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 28 Αποτελεσματικότητα από την διαδικασία λήψης αποφάσεων στον λιμένα Οι λήψεις των αποφάσεων του λιμένα προέρχονται όπως όλοι γνωρίζουμε από την Διοίκηση του Ο.Λ.Θ. και αυτό αυτόματα μας οδηγεί και στους ηθικούς αυτουργούς του αποτελέσματος αυτού. Η μικρή ικανοποίηση των χρηστών σχετικά με την διαδικασία λήψης αποφάσεων μας υπενθυμίζει ότι με την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στον λιμένα αυτά πρόκειται να αλλάξουν προς το καλύτερο με την διοίκηση να είναι πιο αποφασιστική και ουσιαστική με τις αποφάσεις τις. 49

50 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 18. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 29 Διαθεσιμότητα σε φορτηγά Είναι ίσως από τις ερωτήσεις όπου οι ερωτηθέντες φαίνεται να ικανοποιούνται και αυτό διότι θεωρούν ότι υπάρχει διαθεσιμότητα σε φορτηγά. Φυσικά αυτό δεν τιμά τον λιμένα της Θεσσαλονίκης καθώς τα τρένα αποτελούν το εντελώς αντίθετο, που σημαίνει ότι αντί να αποφορτίζουμε το οδικό δίκτυο εμείς το επιβαρύνουμε μα παραπάνω κίνηση στους δρόμους. 19. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 30 Διαθεσιμότητα σε τρένα Όπως αναφέραμε και προηγουμένως τα τρένα και οι γραμμές των τρένων θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο ανεπτυγμένες καθώς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν το πρώτο λιμάνι της Ελλάδος όπου οι γραμμές των τραίνων έφταναν στην προβλήτα αλλά και από τα πρώτα στην Μεσόγειο. Παρόλα αυτά οι απαντήσεις φαίνονται να είναι μοιρασμένες σχετικά με την ικανοποίηση από την διαθεσιμότητα σε τρένα. 50

51 Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 20. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 31 Διαθεσιμότητα στην αποθήκευση φορτίων Εδώ παρατηρούμε ότι οι χρήστες του λιμένα είναι ικανοποιημένοι σχετικά με την αποθήκευση φορτίων καθώς υπάρχει διαθεσιμότητα χώρου με το 42.9% να δηλώνει βαθμό ικανοποίησης το νούμερο ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 32 Ανταπόκριση του τερματικού σταθμού στις απαιτήσεις που μπορεί να προκύψουν Σε ένα λιμάνι και ειδικότερα όπως είναι αυτό της Θεσσαλονίκης παρατηρούμε ότι οι απαιτήσεις που μπορεί να προκύψουν είναι αρκετές ειδικότερα όταν αυτό το λιμάνι κατέχει στρατηγική θέση. Το 50% έχει βαθμολογήσει με 3 τον βαθμό ικανοποίησης τους αλλά υπάρχει και ένα αρκετά σημαντικό 25% όπου θεωρεί πολύ ικανοποιητική την ανταπόκριση του λιμένα σε τέτοιες καταστάσεις. 51

52 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 22. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 33 Ερώτηση: Η υπάρχουσα κατάσταση και ο τρόπος λειτουργίας του λιμένα βοηθούν στην αύξηση διακίνησης φορτίων Η ερώτηση εδώ δεν χρήζει σχολιασμού καθώς το καταιγιστικό ποσοστό του 100% πιστεύει ότι η υπάρχουσα κατάσταση και ο τρόπους λειτουργιάς του λιμένα ΔΕΝ βοηθούν στην αύξηση διακίνησης φορτίων στον λιμένα. Όλοι οι ερωτηθέντες απαντούν με όχι και αυτό δείχνει τον δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσει ο Ο.Λ.Θ. ΑΕ. 23. ΕΡΩΤΗΣΗ Εικόνα 34 Ερώτηση: Κρίνεται θετική την ιδιωτικοποίηση του Ο.Λ.Θ. ΑΕ Είναι ίσως η κρισιμότερη συλλογή δεδομένων καθώς το 100% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η ιδιωτικοποίηση που θα προχωρήσει σύντομα στο τελικό του στάδιο κρίνεται με θετικό πρόσημο, δίνοντας ελπίδα ότι ο λιμένας θα εκσυγχρονιστεί, θα λειτουργεί πιο σωστά και θα δημιουργηθούν πολλές νέες θέσεις εργασίες. 52