Tοπεπτικό σύστηµα του ανθρώπου περιλαµβάνει το στόµα, το φάρυγγα, τον οισοφάγο, το στοµάχι, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο και τελειώνει στην έδρα.

Transcript

1 Πέψη Tο σύνολο των µηχανικών και χηµικών κατεργασιών που υφίστανται οι θρεπτικές ύλες µέσα στο πεπτικό σύστηµα ώστεναµετατραπούνσεουσίεςπουνα µπορούννααπορροφηθούναπότονοργανισµό, αποτελεί την πέψη (digestion).

2 Tοπεπτικό σύστηµα του ανθρώπου περιλαµβάνει το στόµα, το φάρυγγα, τον οισοφάγο, το στοµάχι, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο και τελειώνει στην έδρα.

3 Στην πέψη συµµετέχουν ακόµα διάφορα όργανα που βρίσκονται έξω από το πεπτικό σωλήνα και συγκεκρι- µένα το πάγκρεας, το ήπαρ και οι σιελογόνοι αδένες που εκκρίνουν µέσα στον πεπτικό σωλήνα ουσίες απαραίτητεςγιατηνπέψη. Tέλος, στην πέψη συµµετέχει και ο µυϊκός ιστός των τοιχωµάτων του πεπτικού σωλήνα, ο οποίος προωθεί την τροφή κατά µήκος του σωλήνα και βοηθά στη διάσπασή της.

4 Στόµα Φάρυγγας - Οισοφάγος H µηχανική κατεργασία στο στόµα γίνεται από Tαδόντια, πουµετηµάσησητεµαχίζουντην τροφή σε µικρά κοµµάτια Tηγλώσσα, πουκινείταιµεευχέρειαπροςόλες τις διευθύνσεις, λόγω της διάταξης των µυϊκών ινώντηςκαι Tοσάλιο, πουυγραίνειτηντροφήκαιδρασα λιπαντικό, διευκολύνοντας έτσι το πέρασµά της στον οισοφάγο. H παραπάνω διεργασία της µάσησης, γίνεται µε κινήσειςεκούσιεςκαι, ενµέρει, ακούσιες. Kατ αυτόν τον τρόπο δηµιουργείται µια ρυθµική κίνηση, που συντονίζεται από νευρικά κέντρα που βρίσκονται στο κατώτερο τµήµα του εγκεφάλου, στα βασικάγάγγλιακαιπιθανόνστονυποθάλαµο.

5 Tα νευρικά αυτά κέντρα διεγείρονται από νευρικούς υποδοχείς που υπάρχουν στο βλεννογόνο του στόµατος, όταν αυτοί έρθουν σε επαφή µε την τροφή. Στοστόµαακόµαητροφήέρχεταισεεπαφήµε πλήθος από γευστικά κύτταρα, και δηµιουργούνται αισθήµατα που έχουν άµεση σχέση µε τον ψυχολογικό παράγοντα γιασυνέχισηήµητηςλήψηςτροφήςκαι τηδιέγερσηήµητηςέκκρισηςγαστρικού υγρού.

6 Tοσάλιο (saliva) εκκρίνεται (πρωτογενής έκκριση) από τους σιελογόνουςαδένες (salivary glands), τροποποιείται (δευτερογενήςτροποποίηση) µέσα στον εκκριτικό πόρο, ελευθερώνεται µέσα στο στόµα και έχει ph 5,8-7,1 περιέχει 99,5% νερό, 0,2% ανόργαναάλατακαι 0,3% οργανικέςενώσεις. Συγκεκριµένατοσάλιοπεριέχει: Na, K, NaHCO 3, Cl, P, Ca, Mg, πρωτεΐνες (αλβουµίνεςκαιγλοβουλίνες), γλυκόζη, χοληστερόλη, βιταµίνη C, µια βλεννώδη ουσία τη µυκίνη, διάφορους µεσολαβητές (παράγοντας ενεργοποίησης των αιµοπεταλίων, PAF) και ένζυµαόπωςτηνπτυαλίνη (ptyalin) (µιααµύλαση), τη λυσοζύµη και την ακετυλοϋδρολάση (ένζυµο που υδρολύειτον PAF).

7 Το σάλιο περιέχει ακόµα και αντισώµατα για πρόσδεσή τους στα βακτήρια που εισέρχονται από το στόµα. H έκκριση του σάλιου αυξάνεται όταν η τροφή βρίσκεται στο στόµα, αλλά και από ψυχολογικούς παράγοντες (θέα ή σκέψη τροφής) µέσω των χολινεργικών παρασυµπαθητικών νευρικών κυττάρων των σιελογόνωναδένων. H ρύθµιση της έκκρισης του σάλιου ελέγχεται πλήρωςαπότονευρικόσύστηµα. O ρυθµόςέκκρισηςείναι 0,5-0,7 ml / minκαι ml / ηµέρα.

8 Oι λειτουργίες που επιτελεί το σάλιο είναι: Πολτοποιεί και διαλύει την τροφή, οπότε τα διάφορα συστατικά της εισχωρούν στους γευστικούς κάλυκες που βρίσκονται στη γλώσσα και διεγείρουν νευρικά ερεθίσµατα, που µεταφέρονται στονεγκέφαλο, στοκέντροέκκρισηςσάλιου, στέλνοντας, µε τα ίδια νεύρα, νέα ερεθίσµατα στους σιελογόνουςαδένες. Θαπρέπεινααναφερθείότιηποσότητατου σάλιου στο στόµα σχετίζεται µε τη διατήρηση της κανονικής περιεκτικότητας του σώµατος σε νερό. Aν αποξηρανθούνοιβλεννογόνοιστοστόµα, τότεεκδηλώνεταιτοαίσθηµατηςδίψας (thirst) που, όπως είναι γνωστό, είναι προστατευτικός µηχανισµός έναντι του κινδύνου για αφυδάτωση του σώµατος.

9 Λειτουργίες που επιτελεί το σάλιο Mετηδράσητηςπτυαλίνηςτουσάλιουαρχίζειη πέψητωνυδατανθράκων. Έτσι σπάει ο α(1-4) γλυκοζιτικός δεσµός του αµύλουσεδύοστάδια. Kατά το πρώτο σχηµατίζονται δεξτρίνες, που αποτελούνται από εκατοντάδες µόρια γλυκόζης, και κατά το δεύτερο διασπώνται οι δεξτρίνες προςµαλτόζη. Επειδήόµωςητροφήµένειπολύλίγοχρόνο στοστόµα, διασπάταιµόνοτο 3-5% τουαµύλου. H βέλτιστηπεριοχήτου phγιαναδράσειτο ένζυµο είναι 4-11 και επιπλέον έχει ανάγκη ιόντων χλωρίου.

10 Λειτουργίες που επιτελεί το σάλιο Tέλος, τοσάλιο δρασαλιπαντικόκαι διευκολύνει το πέρασµα της τροφής στον οισοφάγο, όπωςθααναφερθείπαρακάτω, αλλά και βοηθά στον καθαρισµό τουστόµατοςκαι των δοντιών.

11 H απορρόφηση (absorption) τωνθρεπτικών συστατικών της τροφής από το στόµα είναιπεριορισµένη, γιατίαφ ενόςµενοχρόνοςπαραµονήςτης τροφήςστοστόµαείναιπολύµικρός, αφ ετέρουδεαπότοβλεννογόνοτου στόµατος περνούν µόνο ενώσεις µε µικρό µοριακόβάρος, ενώταπροϊόντατηςπέψηςστοστόµαείναι µεγαλοµοριακές ενώσεις.

12 H διεργασία της µεταφοράς της τροφής από το στόµα στο στοµάχι, περιλαµβάνει ένα στάδιο εκούσιο και ένα ακούσιο. Στοπρώτοστάδιο, µετιςεκούσιεςκινήσειςτης γλώσσαςκαιµετηβοήθειατωνχειλιώνµαζεύεται, µετά τη µάσηση η τροφή και σχηµατίζεται µία σχεδόν σφαιρικήµάζαπουονοµάζεταιβλωµός (bolus). Στοδεύτεροστάδιο, ηγλώσσασπρώχνειτοβλωµό προς το φάρυγγα (pharynx), πιέζοντας αυτόν στο σκληρότµήµατουουρανίσκου. Aπότοσηµείοαυτόκαιµετάαρχίζουνπιαοι ακούσιες κινήσεις.

13 Aναλυτικά ο βλωµός σπρώχνεται στο πίσωτµήµατηςγλώσσαςκαιµε συντονισµένες αντανακλαστικές συσπάσεις των µυών της γλώσσας προωθείται από το φάρυγγα απ όπου και πάλι µε συντονισµένες αντανακλαστικές συσπάσεις προωθείται στο πάνω άκρο του οισοφάγου. Άλλες ακούσιες κινήσεις κλείνουν το δρόµο προς το αναπνευστικό σύστηµαωςεξής :

14 O µαλακός ουρανίσκος ανυψώνεται και κλείνει τηδίοδοπροςτηρινικήκοιλότητα, ενώη επιγλωττίδα (epiglotis) φράζει το δρόµο προς το λάρυγγα (larynx), που συνεχίζει προς τους πνεύµονες. H συστολή των τοιχωµάτων του φάρυγγα, σε συνδυασµό µε την παρεµπόδιση από τη βάση της γλώσσας, εµποδίζουν την τροφή να γυρίσει προς το στόµα, αλλά δηµιουργούν µεγάλη πίεση που σε συνδυασµό µε αντανακλαστικές συσπάσεις, σπρώχνουν το βλωµό προς τον οισοφάγο.

15 O οισοφάγος (esophagus) είναι ένας σωλήνας µήκους 25 cm ο οποίος αρχίζειαπότοφάρυγγα, περνά ανάµεσα από τους πνεύµονες πίσωαπότηνκαρδιάκαιτηντραχεία, µέσααπότοδιάφραγµακαι καταλήγειστοεπάνωµέροςτουστοµάχου. Mε το στοµάχι συνδέεται µέσω του καρδιακού σφιγκτήρα, που είναι ένας ισχυρός µυς στην είσοδο του στοµάχου και ο οποίος βρίσκεται µόνιµασεκατάστασησυστολής.

16 Ότανοβλωµόςέρθεισεεπαφήµετατοιχώµατα στο πάνω µέρος του οισοφάγου, προκαλεί περισταλτική κίνηση αυτού, δηλαδή δηµιουργούνται περιοδικές, δακτυλιοειδείς συστολές από τα τοιχώµατα, που σαν περισταλτικό κύµα σπρώχνει το βλωµό προς το στοµάχι (όπως λεπτοµερώς περιγράφεται η περίσταλση και οι άλλες κινήσεις στο έντερο). Στοστοµάχιοβλωµόςφθάνεισε 5-6 min, ενώτα υγρά περνούν πολύ γρηγορότερα από τον οισοφάγο. H κίνηση αυτή ρυθµίζεται από το κέντρο κατάποσης.

17 Έναµέροςτουόλουαντανακλαστικούµηχανισµού, µετονοποίοκαταπίνεταιητροφή, αποτελείκαιη στιγµιαία χαλάρωση του καρδιακού σφιγκτήρα, σε ένα ή δύο περισταλτικά κύµατα και επιτρέπει, κατ αυτόντοντρόπο, τοπέρασµατηςτροφήςστο στοµάχι. Όταν η περίσταλση γίνεται προς την αντίθετη κατεύθυνση, οπότε και η κίνηση της τροφής γίνεται κατάτηναντίθετηφοράστονκαρδιακόσφιγκτήρα, δηλαδή το πέρασµα της τροφής που βρίσκεται στο στοµάχι πίσω στον οισοφάγο, λέγεται εµετός (vomit).

18 H διαδικασία του εµετού αρχίζει µε συστολές των µυώνπουβρίσκονταιστουπογάστριο. Έτσι το στοµάχι, που βρίσκεται σε ηρεµία, δέχεται πιέσεις, ο καρδιακός σφιγκτήρας χαλαρώνει και οι µύες των τοιχωµάτων του οισοφάγου αφήνουν να περάσει ελεύθερα το περιεχόµενο του στοµάχου προς το στόµα. H όλη διεργασία ρυθµίζεται από το κέντρο του εµετού, που µπορεί να διεγερθεί από ερεθίσµατα πουπροέρχονταιαπότοφάρυγγα, τονουρανίσκο, το στοµάχι, το εσωτερικό του αυτιού, τη µήτρα κατά τηνεγκυµοσύνηκ.λπ. H διέγερση του κέντρου του εµετού µπορεί ακόµα ναγίνεικαιαπόψυχολογικούςπαράγοντεςπ.χ. αηδιαστικήθέαήοσµή.

19 Απώτερος σκοπός του εµετού είναι να αποµακρυνθεί από τον οργανισµό κάποια ουσία που είναι βλαπτική γι αυτόν και γιατολόγοαυτόερεθίζεικάποιοµέροςαπότην αρχικήπεριοχήτουπεπτικούσωλήνα. Mεανάλογοτρόποδρουνκαιταεµετικάφάρµακα που συνήθως προκαλούν ερεθισµό του βλεννογόνου του στοµάχου και έτσι διεγείρουν το κέντρο εµετού.

20 Στοµάχι Aποτελεί µια διαπλάτυνση του γαστρεντερικού σωλήναπου, λόγωτωνµυϊκώνινώντιςοποίεςέχει σε στρώµατα και µάλιστα προσανατολισµένες σε διαφορετικές κατευθύνσεις, έχει την ικανότητα αφ ενός µεν να κάνει δραστικές περισταλτικές κινήσεις, απαραίτητες για την πολτοποίηση της τροφής, αφ ετέρουδεναδιατείνεταικαινααυξάνειη χωρητικότητάτουµετηλήψητροφής (από 0,5 L κενόµέχρι 3-4 L ότανδεχθείτροφή).

21 Tατρίαµέρηαπότα οποία αποτελείται το στοµάχι (stomach) είναι τα ακόλουθα. Θόλος (fornix) που είναι το ανώτερο τµήµα Τοκυρίωςσώµα (stomach body) και Οπυλωρός (pylory) που είναι το κατώτερο τµήµακαιοοποίος συνδέεται µε το λεπτό έντερο µε τον πυλωρικό σφιγκτήρα, που συνδέει δηλαδή το στοµάχι µε το λεπτό έντερο.

22 H εσωτερική επιφάνεια του στοµάχου καλύπτεται από επιθηλιακά κύτταρα, ανάµεσα στα οποία υπάρχουνεκατοµµύριαγαστρικώναδένων. Oι γαστρικοί αδένες αποτελούνται από επιθηλιακά κύτταρα τριών ειδών, το δε γαστρικό υγρό (gastric juice) αποτελεί το σύνολο των εκκρίσεων και των τριών αυτών εξωκρινών κυττάρων.

23 Tο πρώτο είδος κυττάρων του γαστρικού αδένα, τα επιθηλιακά καλυπτήρια κύτταρα (parietal cell), που βρίσκονται στα τοιχώµατα του θόλου και του κυρίως σώµατος, παράγουν το υδροχλωρικό οξύ. H έκκριση του HCl γίνεταιµέσααπό ενδοκυτταρικά κανάλια πουέχουντα κύτταρα αυτά. O σχηµατισµός HClδεν έχει διευκρινισθεί.

24 H επικρατέστερη άποψη σχηµατισµού HCl (που αποτελεί µια πολύπλοκη πορεία) είναιη εξής: Aπότο τοίχωµα µεταφέρεται απότο πλάσµα του αίµατος στο εσωτερικό του

25 Eνώκατάτην αντίθε-τη κατεύθυνση µεταφέρονται (για να ισοσταθ-µίσουν το φορτίο) τα Na + καιτα H 2 CO 3 που προήλθαν από το αν-θρακικό οξύ (που σχη-µατίστηκε στο εσωτε-ρικό του κυττάρου µε τη δράση της αφυδρατάσης του καρβονικούοξέος) καιαπότοοητου

26 Tο H + που αποµένει, προωθείται, µε ενεργό µεταφορά, στο εσωτερικό του καναλιού, µε ανταλλαγή ιόντωνκ +. Eπίσηςστο εσωτερικό του καναλιού προωθείται και το ιόν του χλωρίου, από το εσωτερικό

27 Τα ιόντα αυτά προέρχονται από το πλάσµα απ όπου παραλαµβάνονται µε ανταλ-λαγή από τα κύττα-ρα µε διττανθρα-κικά ιόντα. Στη µεµβράνη του καναλιού µε ενεργό (πιθανόν) µεταφο-ρά, εκκρίνεται στο εσωτερικό του

28 Μεαυτότοντρόποστοεσωτερικότουκαναλιού, δηλαδήστοέκκριµαπροςτοστοµάχι, δηµιουργείταιµιασυγκέντρωσηη + πουείναι φορές µεγαλύτερη εκείνης των καλυπτήριωνκυττάρων.

29 Tοδεύτεροείδοςκυττάρωντουγαστρικούαδένα, τα επιθηλιακά βλεννογόνα κύτταρα εκκρίνουν µια βλεννοπρωτεΐνη (µυκίνη) (mucus). H πρωτεΐνη αυτή καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του στοµάχου και προστατεύει τα κύτταρα του οργανισµού από τη δράση του HCl (µε εξουδετέρωσήτουαπόταάλαταπουδεσµεύονταιστηβλέννα) καιτωνενζύµωνπουεκκρίνονταιστοστοµάχι. H βλεννώδηςαυτήουσίαανανεώνεταισυνέχεια, γιατίκαιαυτήκαταστρέφεταισανπρωτεΐνη. Aνόµωςπάψειναεκκρίνεταιηµυκίνηήαν καταστρέφεται γρηγορότερα από το κανονικό και κάποια περιοχή του τοιχώµατος του στοµάχου ή του δωδεκαδακτύλου µένει ακάλυπτη στη δράση των εκκρίσεων του στοµάχου, τότε δηµιουργείται έλκος (ulcer) του στοµάχου ή του δωδεκαδακτύλου.

30 Tο τρίτο είδος κυττάρων του γαστρικού αδένα, τα επιθηλιακάθεµέλιακύτταρα (chief cell peptic cell), είναι εκείνα που εκκρίνουν τα διάφορα ένζυµα του γαστρικούυγρού. Kυριότερο και δραστικότερο ένζυµο είναι η πεψίνη (pepsin). Στους αδένες παράγεται σαν προένζυµο (πεψινογόνο, pepsinogen), µε µοριακό βάρος καιστοστοµάχι, στοόξινοπεριβάλλον, µετάτηναπόσπασηενόςολιγοπεπτιδίου, παίρνει τη δραστική του µορφή (µοριακό βάρος ). Έχειβέλτιστηπεριοχήδραστικότηταςσε ph 1,5 2,2.

31 Άλλοένζυµο που εκκρίνεταιστοστοµάχιαπότα κύτταρα του γαστρικού αδένα, είναι η χυµοζίνη ή πυτία ή ρεννίνη (rennin) που προκαλεί την πήξη της καζεΐνηςτουγάλακτος. Aκόµαεκκρίνεταιηπεψίνη B 5 πουπροκύπτειαπό τηνπεψίνη, αναφαιρεθείτοτελευταίοαµινοξύτης. Tοένζυµοαυτόδρασε ph 3 καιέχεισηµασίαγια τηνπέψηστοστοµάχιτωνβρεφών, όπουη συγκέντρωση του υδροχλωρικού οξέος είναι µικρότερη. Ένα άλλο ένζυµο που εκκρίνεται στο στοµάχι των βρεφών είναι µια -άγνωστης προέλευσης- λιπάση, η οποία δεν µπορεί να δράσει στους ενήλικες, αφού καταστρέφεται λόγω του χαµηλότερου ph που επικρατείστοστοµάχιτους.

32 Ταπεπτικάαυτάένζυµα, γιαναµηνπροκαλέσουν καταστροφές στα κύτταρα από τα οποία εκκρίνονται, αφ ενός µεν µετατρέπονται στη δραστική τους µορφήµέσαστοπεπτικόσύστηµα, αφ ετέρουδεπαράλληλαµετηβιοσύνθεσήτους παράγονται στο έκκριµα και αναστολείς αυτών, ώστε να αδρανοποιούνται πλήρως τα προένζυµα που έχουν πρόωρα ενεργοποιηθεί στοέκκριµα.

33 Tο συνολικό έκκριµα των τριών παραπάνω ειδών κυττάρων, που όπως αναφέρθηκε λέγεται γαστρικό υγρό, είναι άχρουνκαιδιαυγές, παρουσιάζει ph 1,9-2,3, έχει ρυθµό έκκρισης 74 ml/ h όταντοστοµάχιείναικενόκαι 100 ml/ h µετάαπότογεύµα, περιέχεικατά 99,4 % νερό, 0,5-15 g/ L βλέννη, καθώςεπίσηςπρωτεΐνες, υδατάνθρακες, νάτριο, κάλιο, ασβέστιο, µαγνήσιο, φωσφόροκ.λπ. Το γαστρικό υγρό, πέρα από τις πεπτικές λειτουργίες, προστατεύει, λόγω της οξύτητάς του τον οργανισµό, από τη δράση µικροοργανισµών, που τυχόν συνοδεύουν την τροφή, αλλά ακόµα ρυθµίζει τηνποιοτικήσύστασητηςχλωρίδαςτουεντέρου.

34 Συστατικά γαστρικού υγρού ph 1,9-2,3, 99,4 % νερό 0,5-15 g/ L βλεννοπρωτεΐνη (µυκίνη) πρωτεΐνες υδατάνθρακες Ανόργανα (νάτριο, κάλιο, ασβέστιο, µαγνήσιο, φωσφόρο κ.λπ.) υδροχλωρικό οξύ Πεψίνη (πεψινογόνο) χυµοζίνη ή πυτία ή ρεννίνη πεψίνη B 5 λιπάση

35 H ρύθµισητηςέκκρισηςτουγαστρικούυγρούείναι, είτε νευρική, είτε ορµονική. Στην πρώτη περίπτωση (νευρική), κατά την επαφή της τροφής µε τους γευστικούς κάλυκες δηµιουργούνται νευρικά ερεθίσµατα, τα οποία διεγείρουν το πνευµονογαστρικό νεύρο (vagus nerve) στον εγκέφαλο, που στέλνει σήµα στο στοµάχιγιαέκκρισηγαστρικούυγρού. H διέγερσηαυτήµπορείακόµαναγίνειµε τησκέψηή τηθέατηςτροφήςήκαι από τα χαµηλά επίπεδα της γλυκόζης. Mεαυτότοντρόποπροκαλείταιηέκκριση ml γαστρικού υγρού, τα οποία ξεκινούν την πέψη.

36 H ρύθµιση της έκκρισης του γαστρικού υγρού είναι, είτε νευρική, είτε ορµονική. Στη δεύτερη περίπτωση (ορµονική), µόλις σχηµατιστούν οι πρωτεόζες - πεπτόνες ή όταν διαταθείτοστοµάχιαπότηντροφήπουδέχθηκε, αρχίζει να λειτουργεί ο δεύτερος τρόπος ρύθµισης τηςέκκρισηςτουγαστρικούυγρού. Kατ αυτόν διεγείρονται τα κύτταρα παραγωγής της ορµόνης γαστρίνης (gastrin) που είναι ένα πολυπεπτίδιο µε δεκαεπτά αµινοξέα και τα οποία κύτταραβρίσκονταιστοβλεννογόνοτουπυλωρού. H ορµόνηαυτήελευθερώνεταιστοαίµακαιµετην κυκλοφορία έρχεται στα κύτταρα του θόλου του στοµάχου και προκαλεί µεγαλύτερης διάρκειας έκκρισηγαστρικούυγρού.

37 H ρύθµιση της έκκρισης του γαστρικού υγρού είναι, είτε νευρική, είτε ορµονική. ιέγερση της έκκρισης υδροχλωρικού οξέος προκαλείται και από την ισταµίνη, η οποία εκκρίνεταιαπότογαστρικόβλεννογόνο. ράση ανάλογη µε τις πρωτεόζες - πεπτόνες έχουν και το οινόπνευµα, η καφεΐνη, οι εκχυλισµατικές ύλες από το κρέας και οι ζωµοί, οι οποίοι χρησιµοποιούνται σαν ορεκτικά, αφού προκαλούνγρήγορηέκκρισηγαστρικούυγρού, ( ml). Η γαστρίνη διεγείρει επίσης την κινητικότητα του στοµάχου. Ηέκκρισητηςγαστρίνηςµειώνεταιόταντο phτου γαστρικού υγρού έχει τιµή µικρότερη του 3,5 και σταµατάότανλάβειτιµή 1,5.

38 H ρύθµιση της έκκρισης του γαστρικού υγρού είναι, είτε νευρική, είτε ορµονική. Η γαστρίνη εκκρίνεται και από τα ενδοκρινή κύτταρατουβλεννογόνουτουδωδεκαδάκτυλου, σε απόκριση προς την είσοδο του στοµαχικού υγρούστοέντερο, πουανάλογαµετησύστασήτουµπορεί είτε να προκαλεί έκκριση γαστρίνης και να διεγείρει τη γαστρική έκκριση είτενααναστέλλειτηγαστρικήέκκριση.

39 H µείωση του ρυθµού έκκρισης του γαστρικού υγρού, γίνεταιαπόµια, µηκαθορισµένης φύσης, ορµόνη την εντερογαστρίνη (enterogastrone). H ορµόνηαυτήεκκρίνεταιαπότοδωδεκαδάκτυλο, όταν η τροφή καθώς µετακινείται από το στοµάχι προς το έντερο, αρχίζει να µπαίνει στο δωδεκαδάκτυλο. H έκκρισή της προκαλείται από τις λιπαρές ύλες πουµπαίνουνστοδωδεκαδάκτυλο. H δράση της εντερογαστρίνης προκαλεί ένα σταδιακό σταµάτηµα της διέγερσης του πνευµονογαστρικού νεύρου.

40 H µείωση του ρυθµού έκκρισης του γαστρικού υγρού, γίνεται από µια ορµόνη την εντερογαστρίνη Tέλος, σταδιακό σταµάτηµα των γαστρικών εκκρίσεων προκαλείται και µε την αποµάκρυνση τωνπρωτεοζών -πεπτονώναπότοστοµάχι. Η µείωση της έκκρισης του γαστρικού υγρού προκαλείταικαιαπόψυχολογικούςπαράγοντες, όπως οθυµός, οφόβος, ηστενοχώρια, αποκρουστικές και αηδιαστικές εικόνες και οσµές κ.λπ.

41 Mιαάλληουσίαπουεκκρίνεταιστοστοµάχι (από τα επιθηλιακά καλυπτήρια κύτταρα των γαστρικών αδένων) είναι ο ενδογενής παράγοντας (intrinsic factor, IF) πρωτεϊνικής φύσης, που είναι απαραίτητοςγιατηναπορρόφησητηςβιταµίνης B 12 (που λέγεται εξωγενής παράγοντας) και τον προστατεύειαπότηδιάσπαση. Έλλειψη αυτού του παράγοντα προκαλεί την ασθένειακακοήθηαναιµία (pernicious anemia).

42 Έλεγχος της γαστρικής έκκρισης γίνεται ακόµα και από εκκρίσεις του εντέρου όπως: Το γαστρικό ανασταλτικό πεπτίδιο (gastrointestinal inhibitory peptide, GIP) που απαντά και στο κεντρικό νευρικό σύστηµα και αναστέλλει τις γαστρικές εκκρίσεις. Τη σωµατοστατίνη, ένα νευροπεπτίδιο, που αναστέλλει τη γαστρική έκκριση και Την εγκεφαλίνη, άλλο νευροπεπτίδιο, που διεγείρειτηγαστρικήέκκριση.

43 Όταν η τροφή έρχεται στο στοµάχι κατανέµεται σε στοιβάδες από τα τοιχώµατα προς το κέντρο. Kατ αυτόντοντρόπο, ότανέχειαρχίσειηγαστρική πέψη στα τοιχώµατα, στο κέντρο συνεχίζεται η πέψη µε την πτυαλίνη για περίπου 30 min, αφού χρειάζεται κάποιος χρόνος για να διαβραχεί όλη η ποσότητα της τροφής από το γαστρικό υγρό και λόγω της µεταβολής του ph να σταµατήσει η δράση τηςπτυαλίνης. Tο γαστρικό υγρό προχωρεί προοδευτικά προς το κέντρο της µάζας της τροφής, µε τη βοήθεια τονικών συσταλτικώνκινήσεων (tonic contractions, ρυθµικώνσυσπάσεων).

44 Όταν η τροφή έρχεται στο στοµάχι κατανέµεται σε στοιβάδες από τα τοιχώµατα προς το κέντρο. Ακολούθως, µεπερισταλτικέςκινήσεις (1-2 / min), που αρχίζουν περίπου από το µέσο του στοµάχου χωρίς να προκαλούν όµως πλήρες κλείσιµο του στοµάχου και κατευθύνονται από τον καρδιακό σφιγκτήραπροςτονπυλωρικόσφιγκτήρα, πολτοποιείται η µάζα της τροφής και κατά τµήµατα προωθείταιστοδωδεκαδάκτυλο. Όσοπροχωρείηπέψηαυξάνειησυχνότητακαιη έντασητωνπερισταλτικώνκινήσεων. Kάθε φορά που πλησιάζει ένα περισταλτικό κύµα προς το δωδεκαδάκτυλο, ο πυλωρικός σφιγκτήρας που περιλαµβάνει ένα ισχυρό δακτυλιοειδή µυ και ο οποίοςείναισυνήθωςχαλαρός, συστέλλεται.

45 Όταν η τροφή έρχεται στο στοµάχι κατανέµεται σε στοιβάδες από τα τοιχώµατα προς το κέντρο. Όταν ο σφιγκτήρας κλείνει το πυλωρικό στόµιο, οι περισταλτικές και τονικές κινήσεις προκαλούν ανά- µιξητηςτροφής, ενώότανκάθε 3-4 κύµαταοσφιγκτήρας χαλαρώνει, οι παραπάνω κινήσεις προωθούν τον παχύρευστο οµογενοποιηµένο χυλό ή χυµό (chyme) στολεπτόέντερο. H συστολή και η χαλάρωση του πυλωρικού σφιγκτήραγίνεταιαντανακλαστικά. H παρουσία τροφής στο δωδεκαδάκτυλο προκαλεί συστολή, ενώ όταν το όξινο περιβάλλον εξουδετερωθεί στο δωδεκαδάκτυλο, χαλαρώνει ο σφιγκτήρας και γίνεται σταδιακό άδειασµα του στοµάχου, µε τρόπο που να αποκλείεται η επιστροφή της τροφής από το δωδεκαδάκτυλο στο στοµάχι.

46 H ταχύτητα µε την οποία αδειάζει το στοµάχι εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Aπό τη φυσική κατάσταση της τροφής. H υγρή τροφή δε µένει στο στοµάχι περισσότεροαπό 20 min, ενώηστερεήπαραµένειµέχρι και 3-4 hrs. Aπότησύστασητηςτροφής. Για παράδειγµα το νερό παραµένει ελάχιστα στο στοµάχι, ενώ κατά σειρά ακολουθούν οι υδατάνθρακες, οιπρωτεΐνεςκαιτολίπος. Tο λίπος µάλιστα δηµιουργεί προστατευτικό περίβληµα γύρω από τις πρωτεΐνες και δυσκολεύει και καθυστερεί την πέψη τους.

47 H ταχύτητα µε την οποία αδειάζει το στοµάχι εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Tέλος η ταχύτητα µε την οποία αδειάζει το στοµάχι µειώνεταιµετοστρεςκαιµετοµεγάλοποσό τροφής. Θαπρέπεινασηµειωθείότιτοστοµάχιποτέδεν αδειάζειπλήρως. Aδειάζει όµως περισσότερο όταν έχει δεχθεί µεγάλοποσότροφής, καιγι αυτόµετάαπόέναµεγάλογεύµαείναιπιο ισχυρό το αίσθηµα της πείνας.

48 H απορρόφηση (absorption) των συστατικών της τροφής είναι πολύ περιορισµένη στο στοµάχι. Aυτό γίνεται γιατί αφ ενός µεν είναι αδιαπέραστο σε µεγαλύτερα µόρια, αφ ετέρου δε επειδή η τροφή δενέχειπρολάβειναδιασπασθείσεµικράµόρια. Πρακτικά στο στοµάχι απορροφάται µικρό ποσό νερούκαιανόργανωναλάτων. Aπό το στοµάχι επίσης απορροφώνται µέρος της αλκοόλης καθώς και ορισµένα φάρµακα και ορµόνες.

49

50 Λεπτό έντερο Aπότοστοµάχιητροφή, µετηµορφήπαχύρρευστου χυλού, µπαίνει στο λεπτό έντερο (small intestine)πουέχειµήκος 6-7 m καιδιάµετρο 2,5 cm. Tαπρώτα 3 cmπερίπουτουεντέρουαποτελούντο δωδεκαδάκτυλο (duodenum). Eίναιηπεριοχήπουαπότηνεσωτερικήεπιφάνεια εκκρίνονται τα πεπτικά ένζυµα και δέχεται τις εκκρίσειςαπότοπάγκρεαςκαιτοήπαρ. Το επόµενο µέρος είναι η νήστη (jejunum) από την οποία επίσης εκκρίνονται πεπτικά υγρά. Tοτελικόκοµµάτιείναιοειλεός (ileum) και συνδέεταιµετοπαχύέντεροµεένασφιγκτήρατην ειλεοτυφλικήβαλβίδα (ileocecal sphincter). Στο κοµµάτι αυτό γίνεται κυρίως η απορρόφηση τωνθρεπτικώνυλώνπουέχουνυποστείπέψη.

51 Tολεπτόέντεροσυνδέεταιµετατοιχώµατατης υπογάστριας κοιλότητας µέσω του µεσεντερίου συστήµατος υµένων, στους οποίους υπάρχουν νευρικάκαιλεµφικάαγγεία. Tα τοιχώµατα του εντέρου, όπως συµβαίνει και στο στοµάχι, αποτελούνται από δύο στρώµατα µυϊκών ινών. Tοέναείναιοιεπιµήκειςκαι τοάλλοοικυκλικέςµυϊκέςίνες.

52 H εσωτερική επιφάνεια του εντέρου καλύπτεται από επιθηλιακά κύτταρα που αποτελούν το βλεννογόνο του εντέρου (intestinal mucosa) ή όπως αλλιώς λέγεται εσωτερική επιθηλιακή στοιβάδα (inner epithelial layer). Tα επιθηλιακά αυτά κύτταρα σχηµατίζουν πτυχώσεις µε ένα τεράστιο ( ) αριθµό νηµατοειδών προεξοχών, τις λάχνες (villi).

53 Kάθε µία λάχνη φέρει: ίκτυο τριχοειδών αιµοφόρων αγγείων. Ένα µικρολεµφικό αγγείο που λέγεται λακτεάλη (lacteal). Mια εξωτερική µονοκυτταρική στοιβάδα, που αποτελείται από εξειδικευµένα επιθηλιακά κύτταρα (απορροφητικά κύτταρα) και σποραδικά βλεννογόνα κύτταρα (που εκκρίνουν τη βλέννα του εντέρου), στα οποία παρεµβάλλονται οι εντερικοί αδένες.

54 Στα απορροφητικά κύτταρα, προς την πλευρά του εσωτερικού του εντέρου, υπάρχει µια ψηκτροειδής περιοχή που αποτελείται από τις µικρολάχνες.

55 Οι µικρολάχνες είναι αρκετές χιλιάδες ανά απορροφητικό επιθηλιακό κύτταρο, περιβάλλονται από την περικυτταρική µεµβράνη και γλυκοκάλυκα και περιέχουν ινίδια ακτίνης που σε συνεργασία µε τα ινίδια µυοσίνης, τα οποία βρίσκονται στη βάση κάθε µικρολάχνης, προκαλούν τις κινήσεις των µικρολαχνών.

56 Οικινήσειςαυτέςτωνµικρολαχνών, βοηθούν στην ανάµειξη και ανταλλαγή του εντερικού χυµού που βρίσκεται κοντά στην απορροφητικήεπιφάνεια. Kατ αυτόν τον τρόπο, αυξάνεται η εσωτερική επιφάνεια του εντέρου κατά 500 φορές και γίνεται περίπου m², δηλαδή πολλαπλάσια της εξωτερικής επιφάνειας όλου τουσώµατος.

57 Τα απορροφητικά κύτταρα προς την πλευρά του εσωτερικού του εντέρου συνδέονται µεταξύ τους µε δεσµοσώµατα, ώστε τα γειτονικά κύτταρα σχηµατίζουν ένα επιθήλιο ιδιαίτερα συµπαγές σα συνεχήµεµβράνηκαιαδιαπέραστοαπόουσίες. Στοέντεροπεριλαµβάνεται και µεγάλος αριθµός βακτηρίων που συµβάλλουν στη πέψη, αλλά έχουν και άλλους ρόλους όπως τη σύνθεση απαραίτητων βιταµινών.

58 Στο λεπτό έντερο εκκρίνονται τα εξής πεπτικά υγρά: Παγκρεατικόυγρό (pancreatic juice) Εκκρίνεται στο λεπτό έντερο από τοπάγκρεας. Tοόργανοαυτό, πουέχεισχήµα ψαριού µήκους 15-22cm και βρίσκεταιστοπίσωµέροςτου στοµάχου, διακρίνεται σε δύο τµήµατα. Tοένατµήµααποτελείτηνενδοκρινήµοίρα. Aπό εξειδικευµένα κύτταρα της µοίρας αυτής παράγονται οι ορµόνες ινσουλίνη (β-κύτταρα στις νησίδες Langerhans) και γλυκαγόνη (α-κύτταρα στις νησίδες Langerhans).

59 Παγκρεατικό υγρό Tο άλλο τµήµα του παγκρέατος, αποτελεί την εξωκρινήµοίρα. Aπό τη µοίρα αυτή εκκρίνεται το παγκρεατικό υγρό, που αποτελεί την κύρια πηγή πεπτικών ενζύµωνπουδρουνστολεπτόέντερο. Eκτόςαπόταένζυµαπουθααναφερθούνστη συνέχεια, το παγκρεατικό υγρό περιέχει όξινα ανθρακικά ιόντα, που εξουδετερώνουν το όξινο περιβάλλονπουέχειοχυλόςαπότοστοµάχικαι του προσδίδουν ph 7,5 8,8, κατάλληλο για να δράσουνταένζυµατουπαγκρεατικούυγρού. Aκόµαπεριέχει 98,7% νερό, χλώριο, κάλιο, νάτριο, ασβέστιο, γλυκόζη και έχει µορφή βλεννώδουςυγρού.

60 Παγκρεατικό υγρό H έκκριση (0,7 2,5 L) γίνεται στο δωδεκαδάκτυλοµερυθµό 6-36 ml/ h, απόένα παγκρεατικό αγωγό που σχηµατίζεται µε τη διαδοχικήσυµβολήόλοκαιµικρότερωναγγείων, πουξεκινούναπότοκύριοσώµατου παγκρέατος. Στους αγωγούς (των αγγείων) εκκρίνεται τοαλκαλικόδιάλυµα. Απότοκύριοσώµατουπαγκρέατος εκκρίνονται τα ένζυµα, που είναι πρωτεολυτικά, λιπολυτικά, αλλά και ένζυµα που υδρολύουν υδατάνθρακες (διαστατικά ένζυµα).

61 Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνονται (µε τη µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας: Tο θρυψινογόνο (trypsinogen), που µετατρέπεται σε θρυψίνη (trypsin), µε τη δράση του ενζύµου εντεροκινάση (enterokinase), το οποίο εκκρίνεται από τα επιθηλιακά κύτταρα του δωδεκαδάκτυλου και αποσπά ένα εξαπεπτίδιο. Η παραγόµενη θρυψίνη καταλύει την παραπάνω µετατροπή του θρυψινογόνου σε θρυψίνη, αλλά και την απόσπαση δύο διπεπτιδίων από το µόριο του χυµοθρυψινογόνου (chymotrypsinogen), για να παραχθεί από αυτό το προένζυµο, η χυµοθρυψίνη (chymotrypsin). Tόσο το προένζυµο (θρυψινογόνο) όσο και το ένζυµο (χυµοθρυψίνη), βρίσκονται σε δύο µορφές, την A καιτην B µορφή.

62 Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνονται (µε τη µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας: H ελαστάση (elastase), που εκκρίνεται σαν προένζυµο, την προελαστάση και µετατρέπεται σε ελαστάση µε τη δράση της θρυψίνης. H ελαστάση µοιάζει µε τη θρυψίνη και υδρολύει τηνελαστίνηκαιµερικέςάλλεςπρωτεΐνες. Tατρίαένζυµα, ηθρυψίνη, ηχυµοθρυψίνηκαιη ελαστίνη, είναι ενδοπεπτιδάσες και διασπούν πεπτιδικούς δεσµούς, προς την πλευρά του καρβοξυλίου, µε διαφορετική εξειδίκευση το καθένα. Η θρυψίνη τους πεπτιδικούς δεσµούς, στους οποίους συµµετέχει µε το καρβοξύλιό τους Lys ή Arg.

63 Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνονται (µε τη µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας: Η χυµοθρυψίνη, πεπτιδικούς δεσµούς που βρίσκονται κοντά σε αρωµατικούς δακτύλιους (Tyr, Trp, Pheκαι Leu). Η ελαστίνη, πεπτιδικούς δεσµούς µε αµινοξέα πουέχουνµικρήπλάγιααλυσίδα, όπωςηala, Gly, Val, Ileκαι Ser. H προκαρβοξυπεπτιδάση (procarboxypeptidase) A και B, πουµετηδράσητηςθρυψίνηςήτης εντεροκινάσης µετατρέπεται από τη µορφή προενζύµου στην καρβοξυπεπτιδάση A και B (carboxypeptidase Α, Β). Tα ένζυµα αυτά υδρολύουν τελικά αµινοξέα, µε ελεύθερη καρβοξυλοµάδα (εξωπεπτιδάσες).

64 Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνονται (µε τη µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας: Όλαταπαραπάνωένζυµα ( θρυψίνη, χυµοθρυψίνη, ελαστάση και καρβοξυπεπτιδάσες) αποτελούν ένα πολυενζυµικό σύστηµα, που υδρολύει τους πεπτιδικούς δεσµούς των πρωτεϊνών της τροφής και παράγουν ελεύθερα αµινοξέα ή διπεπτίδια.

65 Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνονται (µε τη µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας: H παγκρεατική αµυλάση (pancreatic amylase), που είναιτοίδιοένζυµοπουυπάρχεικαιστοσάλιο (πτυαλίνη) καισανα-αµυλάση, υδρολύειτοάµυλο, τογλυκογόνοκαιτιςδεξτρίνεςσεµαλτόζη, µαλτοτριόζηκαιµίγµαολισακχαριτών. H παγκρεατική λιπάση (pancreatic lipase), η οποία µε τον πρωτεϊνικής φύσης συµπαράγοντα συνλιπάση (Co-lipase) υδρολύει τα τριγλυκερίδια σταδιακάσεδι-, µονο-γλυκερίδιακαιγλυκερόλη.

66 Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνονται (µε τη µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας: Ηφωσφολιπάση A 2 (phospholipase A 2 ), που εκκρίνεταιµετηµορφήτηςπρο-φωσφολιπάσης A 2 και µε τη δράση της θρυψίνης µετατρέπεται στο δραστικόένζυµο. Tοένζυµοαυτόυδρολύειτολιπαρόοξύαπότη δεύτερη θέση της φωσφατιδυλοχολίνης και άλλων φωσφολιποειδών και τα µετατρέπει σε λυσο-φωσφολιποειδή. H εστεράση της χοληστερόλης (cholesterol esterase), ένα ένζυµο που υδρολύει τη χοληστερόλη την εστεροποιηµένη µε λιπαρά οξέα. H ριβονουκλεάση (ribo-nuclease) και η δεοξυριβονουκλεάση (deoxyribo-nuclease) που υδρολύουν τα νουκλεϊνικάοξέασεµονο-νουκλεοτίδια.

67 Συστατικά παγκρεατικού υγρού 98,7% νερό, Ανόργανα (χλώριο, κάλιο, νάτριο, ασβέστιο κ.λπ) Γλυκόζη Βλεννοπρωτεΐνη Θρυψίνη (θρυψινογόνο), ενδοπεπτιδάση Χυµοθρυψίνη (χυµοθρυψινογόνο), ενδοπεπτιδάση Ελαστάση (προελαστάση), ενδοπεπτιδάση Καρβοξυπεπτιδάση A και B (προκαρβοξυπεπτιδάση A και B), εξωπεπτιδάσες Παγκρεατική αµυλάση Παγκρεατική λιπάση και τον πρωτεϊνικής φύσης συµπαράγοντα συνλιπάση Φωσφολιπάση A 2 (προ-φωσφολιπάση A 2 ) Εστεράση της χοληστερόλης Ριβονουκλεάση και δεοξυριβονουκλεάση

68 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού: Γίνεται, κυρίως µε ορµονικό µηχανισµό αλλά φαίνεταιναεξαρτάταικαιαπότονευρικόσύστηµα, αφούδιάτασητουθόλουτουστοµάχου, που συµβαίνει όταν γεµίσει µε τροφή, προκαλεί αύξησητηςέκκρισηςτουπαγκρεατικούυγρού, δηλαδή αύξηση της έκκρισης του υγρού και της απελευθέρωσης των ενζύµων και ακόµα διάταση του πυλωρικού τµήµατος, καθώς προχωρά η τροφή, προκαλεί έκκριση ενζύµων από το κυρίως σώµα του παγκρέατος. Η ορµονική ρύθµιση εξαρτάται κυρίως από την απελευθέρωση δύο εντερικών ορµονών της εκκριµατίνης (secretine) και της χολυκυστοκινίνης (cholecystokinin - pancreozymin).

69 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού Ορµονική ρύθµιση H εκκριµατίνη, αποτελείται από εικοσιεπτάαµινοξέα, εκκρίνεται από εξωκρινή κύτταρα του βλεννογόνου του πάνω τµήµατος τουεντέρου, απορροφάται στο αίµακαιµετην κυκλοφορία µεταφέρεται στο πάγκρεας.

70 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού Ορµονική ρύθµιση Στοπάγκρεαςη εκκριµατίνη προκαλεί την έκκριση, µέσω camp, παγκρεατικού υγρού, λεπτόρευστου, πλούσιου σε όξινα ανθρακικά και φτωχούσεένζυµα.

71 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού Ορµονική ρύθµιση H έκκριση της εκκριµατίνης προκαλείται απότονόξινοχυλό, πουπερνάαπότοστοµάχιστοέντεροκαι έρχεταισεεπαφήµετοβλεννογόνοτου δωδεκαδάκτυλου, καθώς επίσης και απότιςπρωτεΐνεςκαιταλίπηπουδενέχει αρχίσειακόµαηπέψητους.

72 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού Ορµονική ρύθµιση Ανάλογη δράση και προέλευση µε την εκκριµατίνη έχει το αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο (vasoactive intestinal peptide, VIP). Η γαστρίνη, επίσης, προκαλεί µια µικρή έκκριση παγκρεατικού υγρού, για να βρίσκεται αυτό σε αναµονή της τροφής που πρόκειται να εισέλθει στο δωδεκαδάκτυλο.

73 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού Ορµονική ρύθµιση H χοληκυστοκινίνη, είναι ένα πεπτίδιο µε τριαντατρία αµινοξέα, που επειδή δεν έχει διευκινισθεί αν είναι διαφορετικό από την παγκρεοζυµίνη ονοµάζεται συνήθως χολυκυστοκινίνη παγκρεατοζυµίνη. Eκκρίνεται, όπως και η εκκριµατίνη, στο δωδεκαδάκτυλο, απορροφάται στο αίµα και µε την κυκλοφορία µεταφέρεται στο πάγκρεας, όπου προκαλείτηνέκκρισηπαγκρεατικούυγρού, ιξώδους, φτωχού σε ανθρακικά άλατα και πλούσιουσεένζυµα. Άλληδράσητηςείναιστηχοληδόχοκύστη.

74 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού Ορµονική ρύθµιση Tην έκκριση της ορµόνης χοληκυστοκινίνης προκαλούν κυρίως τα αµινοξέα και τα λιπαρά οξέατουχυλού, καθώςµπαίνειστοέντεροαπότο στοµάχι, και λιγότερο το όξινο περιβάλλον του χυλού.

75 Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού Ορµονική ρύθµιση Τα ενδοκρινή κύτταρα του βλεννογόνου του άνω τµήµατος του εντέρου εκκρίνουν και τα νευροπεπτίδιασωµατοστατίνηκαιεγκεφαλίνη. Η σωµατοστατίνη αναστέλλει τηνέκκρισηπαγκρεατικούυγρού, τηνέκκρισηγαστρικούυγρού, την εντερική κινητικότητα και την αιµατική ροή. Ηεγκεφαλίνη αναστέλλει την έκκριση παγκρεατικών ενζύµων, αλλά διεγείρει την έκκριση γαστρικού υγρού και αναστέλλει την εντερική κινητικότητα.

76 Xολή (bile) Είναιέναβλεννώδεςυγρό, µεχρώµακίτρινο καφέ, πράσινο ή µαύρο, που εκκρίνεται συνεχώς από το ήπαρ στο δωδεκαδάκτυλο, µαζί µε το παγκρεατικό υγρό, απόκοινόάνοιγµα. H χολή συλλέγεται από αγωγούς στο ήπαρ, που οδηγούνται µέσα από τον ηπατικό αγωγό στη χοληδόχοκύστη (gall bladder) γιααποθήκευση. H κύστηείναιέναςµυώδηςσάκκοςπουέχεισχή- µααχλαδίουκαιπεριεκτικότηταπερίπου 50 ml. H εσωτερική της επιφάνεια καλύπτεται από βλεννογόνο, µέσω του οποίου γίνεται απορρόφηση (οσµωτικήαποµάκρυνση) µέρουςτουνερού, ώστε να είναι συµπυκνωµένη η χολή και ακόµα γίνεταιαποµάκρυνσηµεενεργήµεταφορά Na + και Cl -.

77 Xολή Kατάτηδιεργασίατηςσυµπύκνωσηςτηςχολής, πολλές φορές µπορεί να σχηµατισθούν σύµπλοκα δυσδιάλυτα ιζήµατα, που καταλήγουν στο σχηµατισµό χολοκυστολίθων (gallstone), που έχουν 80% περιεκτικότητασεχοληστερόλη. Ηχολήέχει ph 6,9-7,7, εκκρίνεταιµερυθµό ml/ ηµέρα και περιέχει 1% ανόργανα άλατα (ανθρακικά, χλωριούχα και φωσφορικά άλατα νατρίου, ασβεστίου, µαγνησίουκαισιδήρου), ουρία, 2% χολοχρωστικές, µυκίνη, πρωτεΐνες, 3% χοληστερόλη και διάφορα λιποειδή (φωσφολιποειδή, τριγλυκερίδια, σάπωνες), 8% χολικάάλατα (µετάνατρίουάλαςτωνγλυκοχολικού, ταυροχολικού) και ένα πεπτικό ένζυµο, µια φωσφατάση.

78 O φυσιολογικός ρόλος της χολής είναι: Ναβοηθάστηνπέψηκαιαπορρόφησητωνλιπών. Ναπαίζειτορόλοφορέαγιατηναπέκκρισηαπότο σώµα των προϊόντων διάσπασης της αιµοσφαιρίνης (των χολοχρωστικών που προέρχονται από τους µεταβολίτες της αιµοσφαιρίνης χολοπροσίνη και χολερυθρίνη), διαφόρων οργανικών συστατικών του οργανισµού, φαρµάκων, αλλά και της περίσσειας του ασβεστίου. Tα όξινα ανθρακικά της χολής συµβάλλουν στη ρύθµισητου phτουεντερικούυγρού. Οκύριοςπεπτικόςρόλοςτηςχολήςπουέχειµόνο ένα ένζυµο (µία φωσφατάση) είναι να βοηθούν τα χολικά οξέα στη γαλακτωµατοποίηση τόσο των λιπών, όσοκαιτωνπροϊόντωνυδρόλυσηςαυτών.

79 Φυσιολογικός ρόλος της χολής Στη γαλακτωµατοποίηση βοηθούν και τα µονογλυκερίδια, καθώςκαιταφωσφολιποειδή. Eπίσηςταχολικάάλατασχηµατίζουνµετα λιποειδή µικύλλια υδατοδιαλυτά και, κατ αυτόν τον τρόπο, βοηθούν στην απορρόφηση των λιπαρών υλών. H δράση αυτή των χολικών αλάτων ονοµάζεται υδροτροπική. Mε ανάλογο τρόπο διευκολύνεται και η απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταµινών και καροτενίων.

80 Φυσιολογικός ρόλος της χολής Tα χολικά άλατα (άνω του 95%) απορροφώνται ξανά από το κατώτερο τµήµα του εντέρου και µέσω της κυκλοφορίας του αίµατος µεταφέρονται πάλι στο ήπαρ, διεργασία που ονοµάζεται εντεροηπατική κυκλοφορία. Mικρόµόνοµέροςτων χολικών αλάτων αποβάλλονται από τα κόπρανα και είναι κυρίως προϊόντα διάσπασης της χοληστερόλης.

81 H ρύθµισητηςέκκρισηςτηςχολής: Γίνεταιµέσωτωνµυώνσυστολήςτηςκύστηςκαι χαλάρωσης του σφιγκτήρα στο σηµείο όπου η χοληδόχοςκύστησυγκοινωνείµετολεπτόέντερο. H παρουσία ορισµένων συστατικών της τροφής και συγκεκριµένα των λιπαρών υλών στο δωδεκαδάκτυλο, διεγείρει την παραγωγή της ορµόνης χοληκυστοκινίνης που µεταφέρεται µε το αίµα στη χοληδόχο κύστη και προκαλεί, µε διεργασίαανάλογηµεαυτήπουέχειήδηαναφερθεί, σύσπαση των λείων µυϊκών τοιχωµάτων της χοληδόχου κύστης και χαλάρωση του σφιγκτήρα της χοληδόχου κύστης, προωθώντας τη χολή προς τοέντερο (δωδεκαδάκτυλο). ράση θετική στη χολή έχει και το αγγειοδραστικό εντερικόπεπτίδιο.

82 Συστατικά της χολής ph 6,9-7,7, 1% ανόργανα άλατα (ανθρακικά, χλωριούχα και φωσφορικά άλατα νατρίου, ασβεστίου, µαγνησίου και σιδήρου), 2% χολοχρωστικές Μυκίνη Πρωτεΐνες 3% χοληστερόλη ιάφορα λιποειδή (φωσφολιποειδή, σάπωνες), τριγλυκερίδια, 8% χολικά άλατα (µετά νατρίου άλας των γλυκοχολικού, ταυροχολικού) Φωσφατάση

83 Eντερικό υγρό (succus outericusintestinal juice) Εκκρίνεται από πολλούς και διαφορετικών τύπων εντερικούς αδένες του επιθήλιου του λεπτού εντέρου, που διακρίνονται σε δύο κατηγορίες αδένων: Τους αδένες Brunner, που εκκρίνουν ένα ελεύθερο ενζύµων αλκαλικό βλεννώδες έκκριµα. Τους αδένες Lieberkuhn, που εκκρίνουν ένα αραιότερο αλκαλικό υγρό το οποίο περιέχει και ένζυµα.

84 Eντερικό υγρό Hµερήσια, εκκρίνεται ποσότητα περίπου 3 L, και έχειτηνυφήτουσάλιου. Aποτελείται 99% από νερό, 0,5% από οργανικές ύλες (µυκίνη, ένζυµα) και 0,5% από ανόργανα άλατα παρόµοιας σύστασης µε εκείνης του σάλιου, µε µόνη διαφορά τη µεγαλύτερη συγκέντρωση όξινου ανθρακικού νατρίου, µε αποτέλεσµα η αντίδραση του εντερικού υγρού να είναι αλκαλική (ph 6,5 7,8).

85 Συστατικά του εντερικού υγρού Αµινοπεπτιδάσες, διπεπτιδάσες και τριπεπτιδάσες Φωσφατάσες Kαρβοϋδράσες (µαλτάσες, ισοµαλτάσες, σουκράσες και λακτάσες). Eντεροκινάση (ενδοπεπτιδάση) Eντερική λιπάση, Νουκλεάση,πολυνουκλεοτιδάση, νουκλεοτιδάση, νουκλεοσιδάση Φωσφολιπάσες

86 Tακυριότεραένζυµαπουπεριέχειτοεντερικόυγρό: ιάφορες αµινοπεπτιδάσες, διπεπτιδάσες και τριπεπτιδάσες, που διασπούν δι-, τρι-πεπτίδια, τα οποία υδρολύονται πολύ αργά από ενδο-, εξωπεπτιδάσες. Φωσφατάσες, που υδρολύουν φωσφορικούς εστέρες. Kαρβοϋδράσες, που υδρολύουν τους υδατάνθρακες σε µονοσακχαρίτες και, ανάλογα µε τον υδατάνθρακα που διασπούν, διακρίνονται σε µαλτάσες (για τη µαλτόζη), ισοµαλτάσες (για τις δεξτρίνες), σουκράσες (για τη σακχαρόζη) και λακτάσες (γιατηλακτόζη). Tα ένζυµα αυτά ελευθερώνονται από τις µεµβράνες των εντερικών λαχνών όταν έλθουν σε επαφή µε τους δισακχαρίτες.

87 Tα κυριότερα ένζυµα του εντερικού υγρού Eντεροκινάση, που είναι µια ενδοπεπτιδάση και όπως αναφέρθηκε, αποσπά ένα εξαπεπτίδιο από την άκρη του θρυψινογόνου και το µετατρέπει σε θρυψίνη. Eντερικήλιπάση, πουδιασπάταλίπηκαι συγκεκριµένα τα µονογλυκερίδια προς γλυκερόλη και λιπαρά οξέα. Νουκλεάσηκαισυναφήένζυµα, πολυνουκλεοτιδάση, νουκλεοτιδάση, νουκλεοσιδάση κ.λπ. που διασπούν τα νουκλεϊνικά οξέα τελικά προς πεντόζες, φωσφορικό οξύ και τις βάσεις τους. Φωσφολιπάσεςπουυδρολύουνφωσφολιποειδή.

88 Ρύθµιση της έκκρισης του εντερικού υγρού: Εξαρτάται από νευρικούς (µηχανική διέγερση) και ορµονικούςµηχανισµούς. Νευρική (µηχανική διέγερση): H έκκριση του εντερικού υγρού από τη µηχανική διέγερση, οφείλεται στη διάταση του τοιχώµατος τουεντέρου, οπότε προκαλείται ένα τοπικό εκκριτικό αντανακλαστικόέκκρισης. Ηέκκρισηεπίσηςδιεγείρεταικαιαπότην παρασυµπαθητικήνεύρωση.

89 Ρύθµιση της έκκρισης του εντερικού υγρού Ορµονικήρύθµιση: Λόγω της επαφής των εντερικών τοιχωµάτων µε το χυλό, τα εκκριτικά κύτταρα στο βλεννογόνο του εντέρου στο δωδεκαδάκτυλο παράγουν την ορµόνη εντεροκρινίνη (enterocrinin), που µέσω της κυκλοφορίας του αίµατος έρχεται στο έντερο και προκαλεί την έκκριση εντερικού υγρού που είναιπλούσιοσεένζυµα. Mια άλλη ορµόνη που ρυθµίζει την κινητικότητα τωνλαχνώνείναιηβιλλικινίνη (villikinin). H έκκρισή της που γίνεται στο δωδεκαδάκτυλο, προκαλείταιαπότοχυλό. Έλεγχος της έκκρισης εντερικού υγρού γίνεται καιαπότογαστρικόανασταλτικόπεπτίδιο (GIP).

90 Όνοµα Αγγειοδραστικό εν τερικό πεπτίδιο (VIP) Βιλλικινίν η Γαστρικό αν ασταλτικό πεπτίδιο (GIP). Γαστρίν η Εγκεφαλίν η Εκκριµατίν η Εν τεροκρινίν η Εν τερογαστρίν η Ισταµίν η Σωµατοσ τατίν η Χοληκυστοκινίν η Τόπος έκκρισης ωδεκαδάκτυλος ωδεκαδάκτυλος Ανώτεροτµήµατουλεπτούεντέρου Πυλωρός και δωδεκαδάκτυλος Λεπτό έν τερο ωδεκαδάκτυλος ωδεκαδάκτυλος ωδεκαδάκτυλος Γαστρικό βλεννογόν ο. Λεπτό έν τερο ωδεκαδάκτυλος και αν ώτερο τµήµα του λεπτού εν τέρου ράσεις -Θετική δράση στη χολή. -Έκκριση παγκρεατικού υγρού (λεπτόρρευστου, πλούσιου σε όξιν α αν θρακικά καιφτωχούσεένζυµα). -Αν αστολή γαστρικής έκκρισης. -Κιν ητικότητα των λαχν ών Έκκριση εν τερικού υγρού (πτωχού σε ένζυµα). -Αναστολήγαστρικήςέκκρισης. -Μεγαλύτερης διάρκειας έκκριση γαστρικού υγρούαπότακύτταρατουθόλουτου στοµάχου. - ιέγερση της κιν ητικότητας του στοµάχου. -Πρόκληση µικρής έκκρισης παγκρεατικού υγρού. -Αν αστολή έκκρισης παγκρεατικών ενζύµων. - ιέγερση της έκκρισης γαστρικού υγρού. -Αν αστολή της εν τερικής κιν ητικότητας. -Έκκριση παγκρεατικού υγρού (λεπτόρρευστου, πλούσιου σε όξιν α αν θρακικά καιφτωχούσεένζυµα). -Αν αστολή γαστρικής κιν ητικότητας. -Έκκριση εν τερικού υγρού πλούσιου σε έν ζυµα. -Σταδιακό σταµάτηµα της διέγερσης του πν ευµον ογαστρικού νεύρου. -Έκκριση υδροχλωρικού οξέος -Αν αστολή της έκκρισης παγκρεατικού υγρού. -Αν αστολή της έκκρισης γαστρικού υγρού. -Αναστολήτηςεντερικήςκινητικότηταςκαιτης αιµατικής ροής. -Σύσπαση λείων µυικών τοιχωµάτων της χοληδόχου κύστης και χαλάρωση του σφιγκτήρα της χοληδόχου κύστης, για προώθηση της χολήςπροςτοέντερο. -Έκκριση παγκρεατικού υγρού (ιξώδους, φτωχούσεανθρακικάάλατακαιπλούσιουσε έν ζυµα)

91 Mετακίνηση και απορρόφηση της τροφής Γίνεται λόγω της κινητικότητας του πεπτικού σωλήνακαιέχειµεγάλησηµασίαγιατηνπέψη, αφού έτσι µετακινείται η τροφή κατά µήκος του πεπτικού σωλήνα και τελικά αποβάλλεται η κοπρώδης ύλη. Συµµετέχει στη µηχανική επεξεργασία της ανάµιξης µεταπεπτικάυγράµετηµορφήχυλούκαιτη συνεχή ανανέωση του χυλού που βρίσκεται σε επαφήµετααπορροφητικάκύτταρα. Το πεπτικό µυϊκό σύστηµα αποτελείται από λείο µυϊκό ιστό, που επιτρέπει την επεξεργασία σκληρότερωνκαιµεγαλύτερωνποσοτήτωντροφής.

92 Mετακίνηση και απορρόφηση της τροφής Ηδιάταξητωνµυώνστοπεπτικόσωλήνα περιλαµβάνει µιαεσωτερικήκυκλικήστοιβάδα (κυκλικόςµυς) και µια εξωτερική επιµήκη στοιβάδα (επιµήκης µυς).

93 Mετακίνηση και απορρόφηση της τροφής O χυλόςτηςτροφήςπροωθείταιµέσαστολεπτό έντερο, µε τη βοήθεια των ακόλουθων κινήσεων του εντέρου, που εκπροσωπούν όµως και τις κινήσεις σε όλο τον πεπτικό σωλήνα.

94 Mετακίνηση χυλού στο λεπτό έντερο Συντονισµένη σύσπαση του κυκλικού µυός, µε χάλαση του επιµήκη µυός, έχει σαν αποτέλεσµα την ενεργό συστολή του πεπτικού σωλήνα µε σύγχρονη παθητικήεπιµήκυνση. Η αναστροφή των διεργασιών, δηλαδή η ενεργός σύσπαση του επιµήκη µυός µε χάλαση του κυκλικού µυός, έχει σαν αποτέλεσµα τη βράχυνση του πεπτικούσωλήναµεσύγχρονηδιόγκωση.

95 Mετακίνηση χυλού στο λεπτό έντερο Έτσι συµβαίνουν αργές συστολές, που κινούνται µε µικρή ταχύτητα και οι οποίες διανύουν µικρό µήκος του πεπτικού σωλήνα και πολύ γρήγορες περισταλτικές κινήσεις (17-18/ min) σα σαρωτικά κύµατα.

96 Mετακίνηση χυλού στο λεπτό έντερο Αυτόςοτρόποςσύσπασης, που περιλαµβάνει ένα µετακινούµενο κύµα στένεψης του πεπτικού σωλήνα, λόγω της σύσπασης των κυκλικών µυών και ο οποίος προηγείται µιας σύγχρονης σύσπασης των επιµηκών µυών και χάλασηςτωνκυκλικών, ονοµάζεται περίσταλση (peristalsis). Κατ αυτόντοντρόπογίνεται οµογενοποίηση του χυλού και προώθησή του σε µεγάλο µήκοςµέσαστοέντερο.

97 Mετακίνηση χυλού στο λεπτό έντερο Γίνονται ακόµα δακτυλιοειδείς τοπικές ρυθµικές συστολές, µε τη βοήθεια τωνκυκλικώνµυών, ασύγχρονα κατά µήκος ορισµένων τµηµάτων του πεπτικού σωλήνα χωρίς τη συµµετοχή των επιµηκών µυών, οπότε διαιρούν και υποδιαιρούν συνέχεια το χυλό µέσα στοέντεροκαιναβοηθούνστηνανάµιξήτου. Αυτή η πορεία ονοµάζεται διαµερισµατοποίηση.

98 Mετακίνηση χυλού στο λεπτό έντερο Tέλος, συµβαίνουνκαιεκκρεµοειδείςκινήσεις, πουκαιαυτέςβοηθούνστηνανάµιξητουχυλού. Oι παραπάνω κινήσεις τωνκυκλικώνκαι επιµηκών µυών του λεπτού εντέρου, αλλά και γενικάτουπεπτικούσωλήνα, ρυθµίζονται από τους τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς που περιγράφονται στη συνέχεια :

99 Ρύθµιση των κυκλικών και επίµηκων µυών του λεπτού εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς 1 ος ) Ολείοςµυϊκόςιστόςείναιικανόςναπαράγει ένα ενδογενή κύκλο ηλεκτρικής δραστηριότητας, ο οποίος ονοµάζεται βασικός ηλεκτρικός ρυθµός και οδηγείσεσύσπαση, δηλαδήείναιµυογενετικός. Η ηλεκτρική αυτή δραστηριότητα οφείλεται σε ρυθµικές εκπολώσεις και επαναπολώσεις και εµφανίζεται σαν αργά ταυτόχρονα επαναπολωτικά κύµατα, που µερικά από αυτά οδηγούν σε δυναµικά ενέργειας που είναι υπεύθυνα για την εµφάνιση των συσπάσεωντωνλείωνµυϊκώνκυττάρων. Αυτά τα δυναµικά ενέργειας δηµιουργούνται από µεταφορά ιόντων ασβεστίου προς το εσωτερικό του κυττάρου.

100 Ρύθµιση των κυκλικών και επίµηκων µυών του λεπτού εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς 2 ος ) Απόµιακατηγορίαπεπτιδικώνορµονών, τα οποία εκκρίνονται από κύτταρα τουστοµάχουκαι τουεντέρουκαι επάγουν την κινητικότητα του στοµάχου, του εντέρουκαιτηςχολής. Μερικές από αυτές είναι ηγαστρίνη, ηεκκριµατίνη, ηβωλβογαστρόνη, ηεντερογλυκαγόνη, ηεγκεφαλίνη, η σωµατοστατίνη κ.λπ.

101 Ρύθµιση των κυκλικών και επίµηκων µυών του λεπτού εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς 3 ος ) Ανάµεσαστιςµυϊκέςστοιβάδεςτουεντέρου υπάρχει ένα ενδογενές δίκτυο νευρικών κυττάρων (νευρώνων), το µυεντερικό πλέγµα, που νευρώνει τουςλείουςµύες. Νευρώνεται από άξονες του παρασυµπαθητικού νευρικού συστήµατος, που φέρονται περιφερικά από το πνευµονογαστρικό νεύρο (από τον προµήκη µυελό) και από το σπλαχνικό νεύρο (από το νωτιαίοµυελό, ιερήνωτιαίαχορδή). Όλοι οι ιστοί των εντερικών τοιχωµάτων νευρώνονται από µεταγαγγλιονικούς άξονες από τη συµπαθητική µοίρα του αυτόνοµου νευρικού συστήµατος.

102 Ρύθµιση των κυκλικών και επίµηκων µυών του λεπτού εντέρουαπότρειςδιαφορετικούςµηχανισµούς (3 ος µηχαν.) Μετονίδιοτρόπονευρώνονταικαιτανευρικά κύτταρα του µυεντερικού πλέγµατος, καθώς επίσης καιτουυποβλεννογόνουπλέγµατος. Η κινητικότητα του στοµάχου και του εντέρου διεγείρεταιαπότοπαρασυµπαθητικόσύστηµα, µέσω της δράσης του ενδογενούς χολινεργικού δικτύου και αναστέλλεται από τους προσαγωγούς νευρώνες του συµπαθητικού συστήµατος. Τα λεία µυϊκά κύτταρα διεγείρονται από την ακετυλο-χολίνη, που εκλύεται σε απάντηση προς τη δραστηριότητα της νεύρωσης από το παρασυµπαθητικό σύστηµα, ενώ αναστέλλονται από τη νορεπινεφρίνη, που εκλύεται από τη δραστηριότητα τηςνεύρωσηςαπότοσυµπαθητικόσύστηµα.

103 Ρύθµιση των κυκλικών και επίµηκων µυών του λεπτού εντέρουαπότρειςδιαφορετικούςµηχανισµούς (3 ος µηχαν.) Πάντως σήµερα θεωρείται ότι δεν συµµετέχουν µόνο αυτοί οι δύο νευροδιαβιβαστές στα εντερικά νεύρα, αλλάκαιάλλοι, όπως διάφορα νευροπεπτίδια, η αδενοσίνη κ.λπ. Γιαόλουςτουςπαραπάνωλόγουςτοέντεροέχει περισσότερο από κάθε άλλο όργανο αυτόµατες κινήσεις, γι αυτό και αν αφαιρεθεί από τον οργανισµό, εξακολουθεί να κινείται.

104 Tοπέρασµατουχυλούαπότολεπτόέντεροδιαρκεί περίπου 4 hrs, οπότε και συµπληρώνεται η πέψη τηςτροφής. Έτσιστοέντερο, απότιςτρειςκύριεςτάξεις θρεπτικών υλών, έχουν διασπασθεί οι µεν πρωτεΐνες σε αµινοξέα (όπως περιγράφεταισεεπόµενοσχήµα), οιδευδατάνθρακεςσεαπλάσάκχαρα (όπως περιγράφεται σε επόµενο σχήµα), ενώ οιλιπαρέςύλεςδιασπώνται, µεένα πολυπλοκότερο τρόπο, κατά ένα ποσοστό σε µονογλυκερίδια, γλυκερόλη και λιπαρά οξέα (όπωςθαπεριγραφείσεεπόµενοσχήµα).

105 Πέρασµαχυλούαπότολεπτόέντεροκαιπέψητηςτροφής. ιάσπαση πρωτεϊνών σε αµινοξέα

106 Πέρασµαχυλούαπότολεπτόέντεροκαιπέψητηςτροφής. ιάσπαση πρωτεϊνών σε αµινοξέα Συνοπτικά για τη διάσπαση των πρωτεϊνών : Οι πρωτεΐνες µε τις ενδοπεπτιδάσες διασπώνται σε µεγάλα κοµµάτια πεπτιδικών αλυσίδων µε διάσπαση εσωτερικών πεπτιδικών δεσµών. Με τις εξωπεπτιδάσες, τα µεγάλα κοµµάτια πεπτιδικών αλυσίδων, διασπώνται σε ολιγοπεπτίδια. Τα ολιγοπεπτίδια µε τις δι-τρι-πεπτιδάσες διασπώνταισεαµινοξέα.

107 Πέρασµαχυλούαπότολεπτόέντεροκαιπέψητηςτροφής. ιάσπαση πρωτεϊνών σε αµινοξέα Συνοπτικά για τη πέψη των πρωτεϊνών : Στους ενήλικες στο αίµα µεταφέρονται µόνο αµινοξέα και ελάχιστα διπεπτίδια ή ολιγοπεπτίδια (µε ειδικά συστήµατα µεταφοράς). Στα παιδιά µικρής ηλικίας στο αίµα µεταφέρονται αµινοξέα και πεπτίδια-ολόκληρεςπρωτεΐνες (µεενδοκύτωση). Οιπρωτεΐνεςαυτές (έστωκαιανδενείναι τοξικές) σαν αντιγόνα προκαλούν το σχηµατισµό αντισωµάτων. Όταντααντισώµαταείναιτηςτάξηςτων IgE, προκαλούνται οι πεπτικές αλλεργίες.

108 Πέρασµαχυλούαπότολεπτόέντεροκαιπέψητηςτροφής. ιάσπαση υδατανθράκων σε απλά σάκχαρα

109 Πέρασµαχυλούαπότολεπτόέντεροκαιπέψητηςτροφής. ιάσπαση υδατανθράκων σε απλά σάκχαρα Συνοπτικά για τη διάσπαση των υδατανθράκων: Γιατουςπολυσακχαρίτες, ξεκινάµετηδράσητηςαµυλάσης (τουσάλιου και µετά του εντέρου) και ολοκληρώνεται µε τη µαλτάση (του εντέρου). Η σουκρόζη υδρολύεται µε τη σουκράση (του εντέρου). Η λακτόζη υδρολύεται µε τη λακτάση (του εντέρου). Ηγλυκόζηκαιηφρουκτόζηδενδιασπώνταιαλλά απορροφώνται ως έχουν. Η κυτταρίνη δεν διασπάται και δεν απορροφάται από τον οργανισµό του ανθρώπου. Η γλυκόζη και η γαλακτόζη απορροφώνται πιο γρήγορα από τη φρουκτόζη.