ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ
|
|
- ἐλπίς Βιτάλης
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ 1. ΕΙ Η ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ Ανάλογα µε το µηχανισµό και την κινητική της αντίδρασης Αντιδράσεις σταδιακού πολυµερισµού (step-reactio polymerizatio) Αντιδράσεις αλυσωτού πολυµερισµού (radical chai polymerizatio). Στον Πίν. 1 δίνονται οι βασικές διαφορές µεταξύ σταδιακού και αλυσωτού πολυµερισµού. Πίνακας 1: ιαφορές σταδιακού και αλυσωτού πολυµερισµού Σταδιακός πολυµερισµός Αλυσωτός πολυµερισµός Η αντίδραση λαµβάνει χώρα µεταξύ οποιωνδήποτε µοριακών ειδών που παρευρίσκονται στο µίγµα αντίδρασης και ανεξάρτητα από το µέγεθός τους, δηλ. µονοµερές µε µονοµερές, µονοµερές µε x-µερές και x-µερές µε y-µερές. Η συγκέντρωση του µονοµερούς µειώνεται γρήγορα. Το µοριακό βάρος του πολυµερούς αυξάνεται συνεχώς και απεριόριστα συναρτήσει της έκτασης της αντίδρασης. Ο χρόνος επηρεάζει έκταση αντίδρασης και µοριακό βάρος πολυµερούς. Για προϊόν µεγάλου µοριακού βάρους απαιτείται µεγάλος χρόνος αντίδρασης. Μέσα στο µίγµα αντίδρασης συνυπάρχουν όλα τα µετέχοντα και παραγόµενα µοριακά είδη σε ικανές ποσότητες και σε οποιαδήποτε έκταση αντίδρασης. Η αντίδραση λαµβάνει χώρα µόνο µεταξύ µιας αυξανόµενης πολυµερικής αλυσίδας και ενός µορίου µονοµερούς Η συγκέντρωση του µονοµερούς µειώνεται αργά. Το µοριακό βάρος του πολυµερούς δεν επηρεάζεται από την έκταση της αντίδρασης. Ο χρόνος επηρεάζει µόνο την έκταση της αντίδρασης (όχι το µοριακό βάρος πολυµερούς). Μέσα στο µίγµα συνυπάρχουν µόνο µονοµερές, πολυµερές και περίπου 10-8 µέρη αυξανόµενων αλύσων πολυµερούς. Ανάλογα µε το είδος του λαµβανοµένου προϊόντος Αντιδράσεις πολυµερισµού συµπύκνωσης: ιδραστικά ή πολυδραστικά µόρια συνδέονται προς σχηµατισµό µακροµορίων µε απόσπαση ύδατος (συνήθως) ή άλλης µικρού Μ.Β. ένωσης (αλκοόλης, αµµωνίας) από τις δραστικές οµάδες που αντιδρούν. Παράδειγµα 1: Πολυεστεροποίηση από υδροξυοξέα (αντίδραση µεταξύ των χαρακτηριστικών οµάδων COOH και ΟΗ προς την εστεροµάδα COO ) HOCO R OH HO R COO RCOOH + (-1)H 2 O -1 υδροξυοξύ πολυεστέρας Παράδειγµα 2: Πολυεστεροποίηση από αντίδραση διολών και διοξέων HO R OH + HOOC R' COOH HO R COO R' COO H + (2-1)H 2 O διόλη διοξύ πολυεστέρας Παράδειγµα 3: Πολυαµιδοποίηση (αντίδραση µεταξύ των χαρακτηριστικών οµάδων COOH και ΝΗ 2 προς την αµιδική οµάδα ΝΗC=O) HOCO R ΝH 2 H 2 Ν R CO ΝH RCOOH + (-1)H 2 O -1 αµινοξύ πολυαµίδιο 1
2 Αντιδράσεις πολυµερισµού προσθήκης: ιδραστικές τουλάχιστον ενώσεις προστίθενται προς σχηµατισµό µακροµορίων, χωρίς να αποσπώνται ενώσεις µικρού Μ.Β. Κύριο χαρακτηριστικό: Σε κάθε στάδιο η σύνδεση των βασικών δοµικών οµάδων συνοδεύεται µε µετάθεση ενός ατόµου Η. Παράδειγµα: Παραγωγή πολυουρεθάνης από διόλη και διισοκυανική ένωση HO R OH + NO=C=N R' N=C=O HO R O CO NH R' NH CO O ROCONHR'NCO Ανάλογα µε την κατάσταση του αντιδρώντος µονοµερούς Πολυµερισµός µάζας: Η αντίδραση πολυµερισµού λαµβάνει χώρα σε καθαρό υγρό µονοµερές. Πολυµερισµός διαλύµατος: Η αντίδραση πολυµερισµού λαµβάνει χώρα σε κοµοιογενές µίγµα µονοµερούς-διαλύτη. Πολυµερισµός αιωρήµατος: Η αντίδραση πολυµερισµού λαµβάνει χώρα σε διφασικό σύστηµα υγρών που περιλαµβάνει διάσπαρτη φάση µονοµερούς (υπό µορφή σταγονιδίων) σε νερό ή υδατικό διάλυµα. Πολυµερισµός γαλακτώµατος: Η αντίδραση πολυµερισµού λαµβάνει χώρα σε διφασικό σύστηµα, όπου το µονοµερές βρίσκεται υπό µορφή γαλακτώµατος σε υδατική φάση. 2. ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΙΑΚΟΥ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ Α. ΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΟΝΟΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΟΜΗ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Μονοδραστικά µονοµερή ή µονοδραστικά και πολυδραστικά µονοµερή δίνουν προϊόντα µικρού µοριακού βάρους. ιδραστικά µονοµερή δίνουν γραµµικά πολυµερή µεγάλου µοριακού βάρους. Πολυδραστικά µονοµερή ή διδραστικά και πολυδραστικά µονοµερή δίνουν πολυµερή πλέγµατος ή διακλαδωµένα πολυµερή. Εξαιρέσεις: 1. Η αµινοµάδα ΝΗ 2 συµπεριφέρεται ως µονοδραστική κατά την παραγωγή πολυαµιδίων, ενώ κατά την παραγωγή πολυϊµιδίων συµπεριφέρεται ως διδραστική. 2. Ορισµένα πολυδραστικά µονοµερή δίνουν µερικές φορές γραµµικά µόρια αντί πλεγµάτων. Β. ΦΥΣΗ ΜΟΝΟΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ Όµοια µονοµερή: Απαιτείται να φέρουν δύο ίδιες ή διαφορετικές δραστικές οµάδες που να µπορούν να αντιδράσουν µεταξύ τους, π.χ. αµινοξέα, υδροξυοξέα κλπ. ιαφορετικά µονοµερή: Κάθε µετέχον µονοµερές πρέπει να φέρει όµοιες δραστικές οµάδες και οι δραστικές οµάδες του ενός µονοµερούς να µπορούν να αντιδράσουν µε τις δραστικές οµάδες του άλλου. ιδραστικά µονοµερή µε δύο διαφορετικού είδους δραστικές οµάδες που αντιδρούν µεταξύ τους οδηγούν στις εξής αντιδράσεις: (α) Παραγωγή πολυµερούς µέσω διαµοριακής αντίδρασης συµπύκνωσης (αποβολή νερού), π.χ. H 2 NRCOOH H HNRCO OH + (-1) H 2 O HORCOOH H ORCO OH + (-1) H 2 O 2
3 (β) Σχηµατισµός κυκλικών ενώσεων µέσω ενδοµοριακής αντίδρασης συµπύκνωσης, π.χ. ηλ. τα αµινοξέα (H 2 N R COOH) µπορεί να δώσουν µέσω µιας αντίδρασης συµπύκνωσης πολυαµίδια ή λακτάµες, ενώ αντίστοιχα τα υδροξυοξέα (HO R COOH) πολυεστέρες ή λακτόνες. ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ Η κρίσιµη παράµετρος που καθορίζει το είδος του προϊόντος που θα ληφθεί είναι το µέγεθος του δυνατού δακτυλίου και ισχύει: Αν ο δυνατός δακτύλιος έχει αριθµό µελών <5 ή >7, το προϊόν είναι γραµµικό πολυµερές. Αν ο δυνατός δακτύλιος έχει 5 µέλη, σχηµατίζεται κυκλικό προϊόν µόνο (αποκλείεται ο σχηµατισµός πολυµερούς). Αν ο δυνατός δακτύλιος έχει αριθµό µελών 6 ή 7, είναι δυνατός ο σχηµατισµός και των δύο προϊόντων. Γ. ΤΥΠΟΙ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΩΝ ιακρίνουµε δύο είδη αντιδράσεων σταδιακού πολυµερισµού: Άµεσες αντιδράσεις: Λαµβάνουν χώρα µεταξύ µονοµερών µε ελεύθερες τις δραστικές τους οµάδες, οι οποίες µπορούν να αντιδράσουν µεταξύ τους χωρίς απαίτηση ειδικής ενεργοποίησης τους ή παρουσίας ειδικών µέσων. Έµµεσες αντιδράσεις: Λαµβάνουν χώρα µεταξύ µονοµερών που δεν έχουν ελεύθερες τις δραστικές τους οµάδες ή µπορεί να έχουν ελεύθερες τις δραστικές τους οµάδες, οι οποίες όµως δεν µπορούν να αντιδράσουν µεταξύ τους παρά µόνο µετά από ειδική ενεργοποίηση τους ή παρουσία ειδικών µέσων. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ (α) Άµεσες αντιδράσεις Αντιδράσεις µεταξύ διβασικών οξέων και γλυκολών προς παραγωγή πολυεστέρων HOOCRCOOH + HOR OH HO OCRCOO R O H + (2-1) H 2 O Αντιδράσεις µεταξύ διβασικών οξέων και αµινών προς παραγωγή πολυαµιδίων HOOCRCOOH + H 2 ΝR ΝΗ 2 HO OCRCOΝΗ R ΝΗ H + (2-1) H 2 O (β) Αντιδράσεις ανταλλαγής Πρόκειται για έµµεσες αντιδράσεις, όπου το ένα µονοµερές δεν έχει ελεύθερες τις δραστικές του οµάδες. Οι συνηθέστερες αντιδράσεις ανταλλαγής είναι: 3
4 Αντιδράσεις ανταλλαγής εστέρα-γλυκόλης προς παραγωγή πολυεστέρα ROOC R COOR + ΗΟR OH RO OC R COO R O H + (2-1) ROH Αντιδράσεις ανταλλαγής αµίνης-αµιδίου. Αντιδράσεις ανταλλαγής αµίνης-εστέρα. Αντιδράσεις ανταλλαγής ακετάλης-γλυκόλης. (γ) Αντιδράσεις χλωριδίων και ανυδριτών οξέων Πρόκειται για έµµεσες αντιδράσεις, όπου το ένα µονοµερές δεν έχει ελεύθερες τις δραστικές του οµάδες. Οι συνηθέστερες αντιδράσεις της κατηγορίας αυτής είναι: Αντιδράσεις ανυδρίτη µε γλυκόλη, π.χ. φθαλικός ανυδρίτης µε γλυκόλη ή γλυκερίνη αντιδρούν προς παραγωγή αλκυδικών ρητινών Αντιδράσεις ανυδρίτη µε διαµίνη, π.χ. πυροµελλιτικός ανυδρίτης µε διαµίνες αντιδρούν προς παραγωγή γραµµικών πολυϊµιδίων (αντί πολυαµιδίων µορφής πλέγµατος) Οι αντιδράσεις χλωριδίων αντιµετωπίζουν προβλήµατα υδρολύσεων και παράπλευρων αντιδράσεων, µε αποτέλεσµα την παραγωγή προϊόντων µικρού µοριακού βάρους. Το πρόβληµα αντιµετωπίζεται µε τη τεχνική της συµπύκνωσης πάνω σε διαχωριστική επιφάνεια δύο υγρών φάσεων (του χλωριδίου διαλυµένου σε οργανικό διαλύτη και υδατικού διαλύµατος που περιέχει µέσο δέσµευσης οξέων, π.χ. διάλυµα διαµίνης). Τα συνηθέστερα χλωρίδια είναι: χλωρίδια αλειφατικών ή αρωµατικών δικαρβοξυλικών οξέων και δισουλφονυλοχλωρίδια, τα οποία αντιδρούν µε αλειφατικές πρωτοταγείς και δευτεροταγείς 4
5 αµίνες (διφαινόλες), προς παραγωγή πολυαµιδίων, πολυσουλφοναµιδίων, πολυφαινυλεστέρων κλπ. (δ) Αντιδράσεις διϊσοκυανικών ενώσεων Πρόκειται για αντιδράσεις διϊσοκυανικών ενώσεων µε διαµίνες ή γλυκόλες. Είναι αντιδράσεις σταδιακού πολυµερισµού στις οποίες σηµειώνεται µετανάστευση ενός ευκίνητου ατόµου υδρογόνου (όχι απόσπαση µικρού µορίου). Αντίδραση διϊσοκυανικής ένωσης και διαµίνης προς παραγωγή πολυαµιδίου του ανθρακικού οξέος OCN R NCO + H 2 N R NH 2 CONH R NHCONH R NH Αντίδραση διϊσοκυανικής ένωσης και γλυκόλης προς παραγωγή πολυουρεθανών (ε) Αντιδράσεις δινιτριλίων OCN R NCO + ΗΟ R ΟΗ CONH R NHCOΟ R Ο Οι ενώσεις διτριλίου αντιδρούν µε γλυκόλες ή αλδεΰδες παρουσία ισχυρών οξέων (ως καταλυτών) προς παραγωγή πολυαµιδίων. Αντίδραση δινιτριλίου µε γλυκόλες που φέρουν δευτεροταγή ή τριτοταγή υδροξύλια ΝC R CΝ + ΗΟ R ΟΗ ΝΗCO R CONH R Αντίδραση δινιτριλίου µε αλδεΰδες οδηγεί στην παραγωγή πολυαµιδίων, που είναι παράγωγα της µονοµεθυλοδιαµίνης (στ) Αντιδράσεις αλδεϋδών CN R CΝ + CH 2 O ΝΗCO R CONHCH 2 Λαµβάνουν χώρα παρουσία καταλυτών. Οι πιο γνωστές αντιδράσεις της οµάδας αυτής είναι οι αντιδράσεις της φορµαλδεΰδης µε φαινόλη, ουρία και µελαµίνη, που χρησιµοποιήθηκαν για την παραγωγή των πρώτων πλήρως συνθετικών πολυµερών. Αντίδραση φορµαλδεΰδης φαινόλης Αντίδραση φορµαλδεΰδης ουρίας µελαµίνης Η 2 ΝCONH 2 + CH 2 O Η 2 ΝCONHCH 2 OH CONHCH 2 OH + HNCH 2 OH CONHCH 2 NCH 2 OH + H 2 O 5
6 3. ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ ΑΛΥΣΩΤΟΥ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ Ο αλυσωτός πολυµερισµός είναι αντίδραση προσθήκης, που οδεύει µε ταχύτατο ρυθµό (ολοκληρώνεται σε χρόνο της τάξης των 10-6 s) προσθέτοντας διαδοχικά ανά ένα µόριο µονοµερούς στην κύρια πολυµερική αλυσίδα. Στο Σχ. 1 παρουσιάζεται η ταξινόµηση των αντιδράσεων αλυσωτού πολυµερισµού. Βασικά συστατικά µίγµατος αντίδρασης: Μονοµερές και πολυµερές. Στάδια αντίδρασης: Έναρξη, πρόοδος, τερµατισµός. Η έναρξη της αντίδρασης απαιτεί κάποιο δραστικό κέντρο διέγερσης (ενεργό κέντρο) για την υλοποίηση του σταδίου της προόδου. Τύποι ενεργών κέντρων: Ελεύθερη ρίζα, ανιόν, κατιόν. Σχήµα 1: Ταξινόµηση αντιδράσεων αλυσωτού πολυµερισµού Α. ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΡΙΖΩΝ (FREE RADICAL POLYMERISATION) Πρόκειται για ευρύτατα χρησιµοποιούµενη µέθοδο πολυµερισµού, στην οποία το δραστικό κέντρο είναι µία ελεύθερη ρίζα. Εφαρµόζεται κυρίως για την παραγωγή βινυλικών πολυµερών (πολυστυρένιο, πολυµεθακρυλικός µεθυλεστέρας, οξικό πολυβινύλιο, διακλαδωµένο πολυαιθυλένιο). Ο µηχανισµός της αντίδρασης διευκρινίστηκε από τον Flory (1937). Φάσεις κύριας αντίδρασης: Έναρξη, πρόοδος και τερµατισµός. Παράπλευρες αντιδράσεις: Μεταφορά, επιβράδυνση, αναστολή. ΕΝΑΡΞΗ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Περιλαµβάνει: ιέγερση και δηµιουργία ελεύθερων ριζών. Η όλη διεργασία εκκινεί από ένα µόριο Ι που καλείται διεγέρτης (iitiator) και έχει την ιδιότητα να αυτοδιασπάται (διαλύεται), σύµφωνα µε την αντίδραση K d I 2R όπου K d η σταθερά του ρυθµού θερµικής απεικοδόµησης του διεργέτη (σε s 1 ). 6 i
7 Τυπικοί διεγέρτες είναι το βενζοϋλο-υπεροξείδιο (bezoyl peroxide) και το 2,2'-αζω-διςισοβουτυρο-νιτρίλιο (2,2'-azo-bis-isobutyrylitrile, (AIBN)), βλ. Σχ. 2. Σχήµα 2: Τυπικοί διεγέρτες Μετά τη διάσπασή του διεγέρτη, τα ηλεκτρόνια του ζεύγους στο δεσµό που έχει λυθεί (ανοίξει) αποχωρίζονται µεταξύ τους (παρόλο που θα αναµενόταν κανονικά τα ηλεκτρόνια να τείνουν να σχηµατίσουν ζεύγος) και έτσι από το αρχικό µόριο προκύπτουν δύο ανεξάρτητα τµήµατα, που φέρουν από ένα µονήρες ηλεκτρόνιο και καλούνται ελεύθερες ρίζες (free radicals). Τα µονήρη ηλεκτρόνια τείνουν να σχηµατίσουν ζεύγος, αναζητώντας παρόµοια ηλεκτρόνια. Ο διπλός δεσµός που ενυπάρχει στο µονοµερές Μ, όπως π.χ. στο αιθυλένιο (βινυλικό µονοµερές), διαθέτει ηλεκτρόνια που προσβάλλονται πολύ εύκολα από τυχόν ελεύθερη ρίζα. Το µονήρες ηλεκτρόνιο όταν πλησιάσει το ζεύγος ηλεκτρονίων αποσπά το ένα από αυτά και σχηµατίζει µαζί του ζεύγος. Αυτό το νέο ζεύγος σχηµατίζει νέο χηµικό δεσµό µεταξύ του τµήµατος του διεγέρτη και του ενός ατόµου άνθρακα του διπλού δεσµού του µονοµερούς, ενώ το αποµένον ηλεκτρόνιο συνεργάζεται µε το άλλο άτοµο άνθρακα του διπλού δεσµού που δεν συνδέεται µε το τµήµα του διεγέρτη και σχηµατίζει ρίζα του µονοµερούς, σύµφωνα µε τη γενική αντίδραση K i i + i R M R όπου Κ i η σταθερά του ρυθµού αποπολυµερισµού (ταχύτητας έναρξης). Παρατηρούµε, δηλαδή, ότι τελικά υφίσταται η ίδια κατάσταση µε την αρχική, δηλ. σχηµατισµός νέας ελεύθερης ρίζας. Με την ολοκλήρωση της διεργασίας που περιλαµβάνει: διάσπαση (κατάρρευση) του µορίου του διεγέρτη, σχηµατισµό ελεύθερων ριζών και αντίδραση τους µε το µόριο µονοµερούς περατώνεται η φάση της έναρξης (iitiatio step) του πολυµερισµού. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ τυπικών µηχανισµών δηµιουργίας ελεύθερων ριζών 7
8 ΠΡΟΟ ΟΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Η νέα ελεύθερη ρίζα αντιδρά µε άλλο µόριο µονοµερούς µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο που έκανε το τµήµα του διεγέρτη και η διαδικασία επαναλαµβάνεται πολλές φορές, προσθέτοντας συνεχώς νέα µόρια µονοµερούς και επιτυγχάνοντας µε τον τρόπο αυτό διαρκή αύξηση του µήκους της ελεύθερης ρίζας πολυµερούς, σύµφωνα µε τη γενική αντίδραση K dp r + r+ R M R 1 όπου K dp η σταθερά του ρυθµού αποπολυµερισµού (ταχύτητας προόδου). Η φάση αυτή αποτελεί το στάδιο προόδου (propagatio) της αντίδρασης πολυµερισµού και οι αντιδράσεις που λαµβάνουν χώρα καλούνται αλυσωτές αντιδράσεις (chai reactios). ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ αύξησης της πολυµερικής αλυσίδας µε την προσθήκη µονοµερούς κατά το στάδιο προόδου Σηµείωση: Μερικές φορές στο στάδιο της προόδου το µονήρες ηλεκτρόνιο στο άκρο ελεύθερης ρίζας πολυµερούς ζεύγνυται µε ηλεκτρόνιο του δεσµού C H σε τυχαία θέση κατά µήκος άλλης κορεσµένης πολυµερικής αλυσίδας. Αποτέλεσµα αυτής της δράσης της προόδου, που ονοµάζεται αντίδραση µεταφοράς, είναι η ελεύθερη ρίζα πολυµερούς να µεταπέσει σε αδρανές µόριο πολυµερούς µε κορεσµένη την ακραία µονάδα, ενώ το κορεσµένο µόριο µετατρέπεται σε ελεύθερη ρίζα πολυµερούς µε ενεργό κέντρο σε εσωτερική θέση της πολυµερικής αλυσίδας. Περαιτέρω πρόοδος του πολυµερισµού, µέσω της νέας ελεύθερης ρίζας, οδηγεί στο σχηµατισµό διακλαδώσεων (διακλαδωµένο πολυµερές, brached polymer). Ισχύουν οι ακόλουθες γενικές αντιδράσεις που περιγράφουν αυτό το στάδιο K fx r + r + R X P X K p + 1 X M R όπου: X µονοµερές, µικρό µόριο διαλύτη ή αλυσίδα µε ενεργό κέντρο µεταφοράς. ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Η παραπάνω διεργασία δεν συνεχίζεται µέχρι την πλήρη εξάντληση του µονοµερούς, επειδή οι ελεύθερες ρίζες πολυµερούς είναι σταθείς και τείνουν να σχηµατίσουν σταθερές ενώσεις µε κάποια αντίδραση αλληλοεξουδετέρωσης, η οποία ονοµάζεται αντίδραση τερµατισµού (termiatio reactio). Ο τερµατισµός της αντίδρασης µε αλληλοεξουδετέρωση δύο ελεύθερων ριζών πολυµερούς µπορεί να γίνει µε δύο τρόπους: 8
9 Με αντίδραση συνδυασµού (couplig) Με αντίδραση διαφοροποίησης (disproportioatio). Κατά την αντίδραση συνδυασµού, δύο ελεύθερες ρίζες πολυµερούς αντιδρούν µεταξύ τους, συνδεόµενες κατά τα άκρα τους, οπότε τα µονήρη ηλεκτρόνια τους σχηµατίζουν ζεύγος και δηµιουργείται χηµικός δεσµός και αποδίδεται ένα µόριο πολυµερούς, σύµφωνα µε τη γενική αντίδραση K td r + s r+s R R P όπου K td η σταθερά του ρυθµού αποπολυµερισµού µε διαφοροποίηση. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ αντίδρασης συνδυασµού Κατά την αντίδραση διαφοροποίησης, το µονήρες ηλεκτρόνιο αποσπά όχι µόνο ένα ηλεκτρόνιο αλλά ολόκληρο άτοµο υδρογόνου (ευκίνητο άτοµο) που ενώνεται µε το άτοµο άνθρακα που βρίσκεται πλησιέστερα προς το άκρο της άλλης ελεύθερης ρίζας πολυµερούς (!), οπότε σχηµατίζονται δύο πολυµερή, εκ των οποίων το ένα έχει ακόρεστη ακραία οµάδα, σύµφωνα µε τη γενική αντίδραση K tc r s r R + R P + P όπου K tc η σταθερά του ρυθµού αποπολυµερισµού µε συνδυασµό. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ αντίδρασης διαφοροποίησης s 9
10 Β. ΚΑΤΙΟΝΤΙΚΟΣ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ (CATIONIC POLYMERISATION) Στην περίπτωση του κατιοντικού πολυµερισµού σηµειώνεται προσβολή του µονοµερούς από ηλεκτρονιόφιλες ουσίες, που προκαλούν διάσπαση του διπλού δεσµού του µονοµερούς και την παραγωγή καρβοκατιόντος. Περιλαµβάνει τα στάδια αντίδρασης: Έναρξη, πρόοδος και τερµατισµός. Εξελίσσεται ταχύτατα. ΕΝΑΡΞΗ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Για την έναρξη του πολυµερισµού χρησιµοποιούνται ως διεγέρτες οξέα (H 2 SO 4, HClO 4, H 3 PO 4 ) ή σε βιοµηχανική κλίµακα οξέα κατά Lewis (BF 3, AlCl 3, TiCl 4, SCl 4 ). Στη δεύτερη περίπτωση απαιτείται η παρουσία ίχνους ένωσης-πρωτονιοδότη (ύδωρ, αλκοόλη, οργανικά οξέα, αλκυλαλογονίδια). ηλαδή, το ενεργό κέντρο (διεγέρτης) Ι είναι ένα κατιόν Α +. Ο µηχανισµός έναρξης περιγράφεται από τις γενικές εξισώσεις K I + ZY Y (IZ) + + = K i + Y (IZ) + M YM (IZ) Ένα ζεύγος ηλεκτρονίων από το διπλό δεσµό έλκεται από το κατιόν/διεγέρτη και εγκαταλείπει το διπλό δεσµό για να σχηµατίσει απλό χηµικό δεσµό µε το διεγέρτη. Ο µηχανισµός αυτός αφήνει ένα από τα άτοµα άνθρακα του διπλού δεσµού µε έλλειµµα ηλεκτρονίων, δηλαδή δηµιουργείται ένα νέο κατιόν, το οποίο θα αντιδράσει µε ένα δεύτερο µόριο µονοµερούς µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο που έκανε ο διεγέρτης µε το πρώτο µόριο µονοµερούς. Και ο µηχανισµός αυτός επαναλαµβάνεται µέχρις ότου σχηµατιστεί το επιθυµητό πολυµερές. Στο τέλος της φάση της έναρξης παράγεται ένα καρβοκατιόν. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ έναρξης κατιοντικού πολυµερισµού (α) Τυπικός µηχανισµός (β) ιεργέτης: Τριχλωροαργίλιο (AlCl 3 ) Το Al, ως στοιχείο της δεύτερης περιόδου του Π.Σ. έχει την τάση να συµπληρώνει την εξώτατη στιβάδα του µε 8 ηλεκτρόνια. Στο AlCl 3 µοιράζεται ζεύγη ηλεκτρονίων µε τρία µόνο άλλα άτοµα χλωρίου, δηλ. διαθέτει µόνο 6 ηλεκτρόνια. Του λείπουν, λοιπόν, 2 ηλεκτρόνια για να συµπληρώσει την επιθυµητή οκτάδα. Οπότε υφίσταται ολόκληρο τροχιακό (υποστιβάδα) που είναι κενό και έτοιµο να δεχτεί ηλεκτρόνια για να συµπληρωθεί. Αυτό επιτυγχάνεται από µια πολύ µικρή ποσότητα ύδατος που ενυπάρχει συνήθως στο σύστηµα. Το άτοµο του οξυγόνου του ύδατος έχει δύο διαθέσιµα ζεύγη ηλεκτρονίων και συνεισφέρει το ένα ζεύγος στο άτοµο του αργιλίου, σχηµατίζοντας σύµπλοκο AlCl 3 και H 2 O. 10
11 Στην περίπτωση αυτή, λέγεται ότι το AlCl 3 παίζει το ρόλο καταλύτη και το ύδωρ το ρόλο συγκαταλύτη στην αντίδραση. Το οξυγόνο είναι πολύ ηλεκτραρνητικό και τείνει να έλξει προς το µέρος του τα ηλεκτρόνια που µοιράζεται µε τα άτοµα υδρογόνου, αφήνοντας τα άτοµα υδρογόνου µε ελαφρά θετικό φορτίο. Τούτο τα καθιστά ευάλωτα στην προσβολή από τα ζεύγη ηλεκτρονίων του διπλού δεσµού του µονοµερούς, το οποίο µεταπίπτει σε κατιόν, ενώ το σύµπλοκο AlCl 3 /H 2 O µετατρέπεται στο ανιόν AlCl 3 OH -. ΠΡΟΟ ΟΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Τα παραγόµενα καρβοκατιόντα είναι πολύ ασταθή, διότι το άτοµο άνθρακα που περιέχει διαθέτει µόνο 6 ηλεκτρόνια στην εξώτατη στιβάδα του. Συνεπώς, απαιτεί τη συµπλήρωση της εξώτατης στιβάδας µε δύο ακόµη ηλεκτρόνια, τα οποία ανευρίσκονται εύκολα στα ζεύγη ηλεκτρονίων του διπλού δεσµού του µορίου του µονοµερούς. Έτσι, το καρβοκατιόν δεσµεύει το ένα ζεύγος ηλεκτρονίων σχηµατίζοντας απλό δεσµό µε το µόριο µονοµερούς, ενώ συγχρόνως σχηµατίζεται ένα νέο καρβοκατιόν, το οποίο µπορεί να αντιδράσει µε άλλο µονοµερές και ο κύκλος να επαναληφθεί πολλές φορές µέχρι ότου να παραχθεί µια µακρά πολυµερική αλυσίδα, σύµφωνα µε τη γενική αντίδραση + K p + + YM (IZ) + M YM 1(IZ) ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ µηχανισµού προόδου κατιοντικού πολυµερισµού 11
12 ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Μπορεί να επιτευχθεί µε διάφορους τρόπους µεταφοράς τόσο προς το µονοµερές, όσο και προς το πολυµερές και προς άλλα µοριακά είδη (παρόντα υπό µορφή «ακαθαρσιών»). ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΡΕΣ Η διαδικασία περιγράφεται από τη γενική εξίσωση + K fm YM (IZ) M M YM (IZ) Τα υδρογόνα των µεθυλίων που βρίσκονται ενωµένα µε το καρβοκατιόν έχουν την τάση να αποσπώνται και να ενώνονται µε άλλα µόρια µονοµερούς. Μετά την αναδιάταξη όλων των ηλεκτρονίων, προκύπτουν µια ουδέτερη πολυµερική αλυσίδα µε ένα διπλό δεσµό στο ένα άκρο της και ένα νέο κατιόν που δρα ως νέος διεγέρτης (ενεργό κέντρο) για περαιτέρω πολυµερισµό. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ Πολυµερισµός πολυισοβουτυλενίου Τα υδρογόνα των µεθυλίων όταν πλησιάζουν ένα µόριο ισοβουτυλενίου (µονοµερές), προσβάλλονται εύκολα από ένα ζεύγος ηλεκτρονίων του διπλού δεσµού του µορίου του ισοβουτανίου. Μετά την αναδιάταξη όλων των ηλεκτρονίων, προκύπτουν µια ουδέτερη πολυµερική αλυσίδα µε ένα διπλό δεσµό στο ένα άκρο της και ένα νέο κατιόν (από το µόριο του ισοβουτυλενίου) που δρά ως νέο διεγέρτης (ενεργό κέντρο) για περαιτέρω πολυµερισµό. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΕ ΑΚΑΘΑΡΣΙΑ Στο δοχείο πολυµερισµού για κάθε κατιόν ελλοχεύει κάπου ένα ανιόν και αναµένεται η µεταξύ τους αντίδραση, η οποία µπορεί να µην είναι επιθυµητή (εµποδίζεται η αντίδραση του κατιόντος µε µόριο µονοµερούς). Χαρακτηριστικό παράδειγµα παρουσιάζεται αµέσως παρακάτω. 12
13 Όταν αντιδρά ο κατιοντικός διεγέρτης και σχηµατίζεται κατιοντική αλυσίδα, το παλαιό ανιόν του κατιοντικού διεγέρτη γίνεται ανιόν της κατιοντικής πολυµερικής αλυσίδας. Επειδή τα ανιόντα τείνουν να έχουν κινούµενα αδέσµευτα ζεύγη ηλεκτρονίων, µπορεί να προσβάλουν τα άτοµα Η των µεθυλίων που βρίσκονται δίπλα στο καρβοκατιόν. Αποτέλεσµα της λειτουργίας αυτής είναι τα άτοµα Η να αποσπώνται από το πλησιέστερο µόριο µονοµερούς. Μερικές φορές, τα υδρογόνα αυτά αντιδρούν µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο πολύ εύκολα µε τα αδιάθετα ηλεκτρόνια του ατόµου Ο που µπορεί να υπάρχει στο ανιόν, αφήνοντας ως προϊόντα την ίδια ουδέτερη πολυµερική αλυσίδα µε έναν διπλό δεσµό στο άκρο της και ένα σύµπλοκο AlCl 3 /H 2 O που µπορεί να εκκινήσει νέο πολυµερισµό. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΡΕΣ Στην περίπτωση παρουσίας µονήρων ζευγών ηλεκτρονίων, που αντιδρούν απευθείας µε το καρβονοκατιόν και όχι µε άτοµο Η, οπότε προκύπτει ένα διαφορετικό ουδέτερο πολυµερές µε διαφοροποιηµένο άκρο διακλάδωσης. Ο µηχανισµός περιγράφεται στο παρακάτω παράδειγµα, όπου το µονήρες ζεύγος ηλεκτρονίων εντοπίζεται σε άτοµο χλωρίου. Το άτοµο χλωρίου εγκαταλείπει το ανιόν και συνδέεται µέσω του µονήρους ζεύγους ηλεκτρονίων στο καρβοκατιόν του πολυµερούς. Με τον µηχανισµό αυτόν προκύπτει ένα διαφορετικό ουδέτερο πολυµερές που καταλήγει σε άκρο µε άτοµο χλωρίου και AlCl 2 OH, το οποίο δεν ξεκινά νέο πολυµερισµό. 13
14 Γ. ΑΝΙΟΝΤΙΚΟΣ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ (ANIONIC POLYMERISATION) Ο ανιοντικός πολυµερισµός έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά µε τον κατιοντικό πολυµερισµό. Υφίστανται όµως και αρκετές διαφορές που προέρχονται από τη διαφορετική φύση των ενεργών κέντρων τους. Στη περίπτωση του ανιοντικού πολυµερισµού το ενεργό κέντρο (διεγέρτης) είναι ένα καρβανιόν, που διαφέρει σηµαντικά από τα καρβονοκατιόντα του κατιοντικού πολυµερισµού. Στον ανιοντικό πολυµερισµό, σε πολλές περιπτώσεις, δεν υφίσταται στάδιο τερµατισµού και αντιδράσεις µεταφοράς (ειδικά όταν απουσιάζουν πολικές ενώσεις στο διάλυµα). Ο ανιοντικός πολυµερισµός δεν επηρεάζεται εύκολα από τη θερµοκρασία, οδεύει ταχύτατα σε χαµηλές θερµοκρασίες, αλλά ικανοποιητικά και σε θερµοκρασίες περιβάλλοντος ή/και µεγαλύτερες Τα ανιοντικά ενεργά κέντρα είναι πιο σταθερά από τα κατιοντικά. Υπάρχει µεγάλος αριθµός διεγερτών, αλλά πιο συχνά χρησιµοποιείται το βουτανολίθιο, το οποίο διασπώµενο δίνει βουτανανιόν (καρβανιόν) και κατιόν λιθίου. Βουτανολίθιο ιάσταση του βουτανολιθίου Περιλαµβάνει τις φάσεις: έναρξη και πρόοδος, ενώ ο τερµατισµός χαρακτηρίζεται από ορισµένες ιδιορρυθµίες. EΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Περιλαµβάνει διάσταση του διεγέρτη και αντίδραση του καρβανιόντος µε το µόριο µονοµερούς, σύµφωνα µε τη γενική αντίδραση όπου ο δεσµος C G + µπορεί να έχει χαρακτήρα κυµαινόµενο από µερικά οµοιοπολικό µέχρι πλήρως ιοντικό. Ζεύγος ηλεκτρονίων από το καρβανιόν παρέχεται σε ένα από τα άτοµα άνθρακα του διπλού δεσµού του µονοµερούς. Επειδή αυτό το άτοµο άνθρακα έχει ήδη συµπληρωµένη την εξώτατη στιβάδα του µε 8e, τα οποία τα µοιράζεται (κοινά ζεύγη) µε τα άλλα άτοµα που συνδέονται µαζί του, το ένα ζεύγος από το διπλό δεσµό αφήνει το εν λόγω άτοµο άνθρακα και προσεταιρίζεται το άλλο άτοµο άνθρακα του διπλού δεσµού (λύσιµο του διπλού δεσµού), µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία νέου καρβανιόντος. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ έναρξης ανιοντικού πολυµερισµού 14
15 ΠΡΟΟ ΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Στη συνέχεια, το καρβανιόν αντιδρά µε άλλο µόριο µονοµερούς ακριβώς µε τον ίδιο τρόπο που αντέδρασε ο διεγέρτης στη φάση της έναρξης και παράγεται νέο καρβανιόν και ο κύκλος επαναλαµβάνεται οδηγώντας σε βαθµιαία ανάπτυξη της πολυµερικής αλυσίδας, σύµφωνα µε τη γενική εξίσωση ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ αντιδράσεων προόδου ανιοντικού πολυµερισµού ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗΣ Ο ανιοντικός πολυµερισµός, όταν τελείται µε υπερκαθαρές ουσίες, δεν τερµατίζεται ποτέ (εφόσον βέβαια προστίθεται συνεχώς µονοµερές). Πολυµερή που λαµβάνονται µε τον τρόπο αυτό ονοµάζονται ζώντα πολυµερή (livig polymers). Συνεπώς, για τον τερµατισµό του πολυµερισµού χρησιµοποιούνται «ακαθαρσίες», π.χ. Η 2 Ο, που δρουν ως δραστικά µέσα µεταφοράς και αντιδρούν µε τα καρβανιόντα Προσθήκη διαφορετικού µονοµερούς σε «ζώντα» πολυµερικά διαλύµατα οδηγεί στην παρασκευή αδρών συµπολυµερών Για παράδειγµα «ζων» διάλυµα πολυστυρενίου αντιδρά µε βουταδιένιο προς παραγωγή του αδροµερούς συµπολυµερούς στυρενίου-βουταδιενίου.. ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ZIEGLER-NATTA Ο πολυµερισµός Ziegler-Natta (ΖΝ) ανήκει στους πολυµερισµούς ετερογενούς κατάλυσης, όπου ο καταλύτης φέρεται µέσα στο µίγµα αντίδρασης µε τη µορφή στερεάς διάσπαρτης φάσης. Παρέχεται δε η δυνατότητα παρασκευής πολυµερών µε συγκεκριµένη στερεοταξική διευθέτηση (τακτικότητα) που δεν είναι εφικτή µε άλλο τρόπο (π.χ. γραµµικό µη διακλαδωµένο πολυαιθυλένιο και ισοτακτικό πολυπροπυλένιο). Το όνοµά του οφείλεται στους Karl Ziegler και Giulio Natta (βραβείο Νόµπελ 1963), που επινόησαν τους αντίστοιχους καταλύτες. Οι καταλύτες Ziegler-Natta είναι συστήµατα αποτελούµενα από αλκύλια µετάλλων των οµάδων Ι και ΙΙΙ του Π.Σ. και αλογονίδια ή και άλλα παράγωγα πολυσθενών µετάλλων των οµάδων IV- VIII. Επειδή είναι πολύ ευαίσθητοι έναντι του ύδατος, εφαρµόζονται υπό άνυδρες συνθήκες. 15
16 Τυπικοί καταλύτες ZN: Συστήµατα Ti/Al, µε επίδραση τριαιθυλοαργιλίου Al(C 2 H 5 ) 3 επί τετραχλωριούχου τιτανίου TiCl 4 σε περιβάλλον εξανίου ή µε επίδραση διαιθυλοµονοχλωροπαραγώγου του αργιλίου Al(C 2 H 5 ) 2 Cl επί τριχλωριούχου τιτανίου TiCl 3. Το TiCl 3 µπορεί να παρουσιάζεται σε διάφορες κρυσταλλικές δοµές, από τις οποίες ενδιαφέρει κυρίως η µορφή α-ticl 3 που έχει ως κατωτέρω: Κάθε άτοµο Ti στο εσωτερικό του κρυστάλλου TiCl 3 τείνει να ενώνεται µε 6 άτοµα Cl και να αποκτά οκταεδρική δοµή, ενώ στην επιφάνεια του κρυστάλλου το άτοµο Ti συνδέεται µε 5 άτοµα Cl αφήνοντας µία θέση κενή. 16
17 Η συµπεριφορά αυτή του Ti οφείλεται στο γεγονός ότι ανήκει στα στοιχεία µετάπτωσης, τα οποία έχουν 6 κενά τροχιακά (1 τροχιακό 4s ad 5 τροχιακά 3d) στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι, το Τi πρέπει να ενωθεί µε αρκετά άτοµα για να προσθέσει 2e σε κάθε τροχιακό. Στην επιφάνεια, λοιπόν, του κρυστάλλου υπάρχουν αρκετά γειτονικά άτοµα που πληρούν τα 5 από τα 6 τροχιακά, αφήνοντας 1 τροχιακό κενό. Με την επίδραση π.χ. του Al(C 2 H 5 ) 2 Cl, η µία αυθυλοµάδα του προσφέρεται στο ακόρεστο Ti, αλλά συγχρόνως του αποσπά ένα από τα άτοµα Cl. ηλαδή εξακολουθεί να παραµένει ένα τροχιακό κενό. Η εικόνα που παρουσιάζεται στη φάση αυτή έχει ως εξής: Το Al παραµένει συνδεδεµένο (όχι µε οµοιοπολικό δεσµό) στο άτοµο άνθρακα του CH 2 της αυθυλοµάδας που προσφέρθηκε στο Ti και συγχρόνως συνδέεται και µε ένα από τα άτοµα Cl που είναι δεσµευµένα από το Ti. Ταυτόχρονα το Ti έχει ένα τροχιακό κενό που πρέπει να πληρωθεί. Την υπηρεσία αυτή αναλαµβάνει ένα βινυλικό µονοµερές (π.χ. προπυλένιο), το οποίο διαθέτει δύο π-ηλεκτρόνια στον διπλό δεσµό του που προσφέρονται για την πλήρωση του κενού τροχιακού του Ti. Αποτέλεσµα της διαδικασίας αυτής είναι ο σχηµατισµός ενός συµπλόκου της µορφής ΙΣΟΤΑΚΤΙΚΟΣ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ZIEGLER-NATTA Tο παραγόµενο µε τον παραπάνω µηχανισµό σύµπλοκο επιλύει προς στιγµή το πρόβληµα κορεσµού των τροχιακών d του Ti, αλλά είναι ένωση ασταθής. Κάποια ηλεκτρόνια αναδιατάσσονται, αλλάζοντας θέση µέσα στο σύµπλοκο. O µηχανισµός µεταφοράς των ηλεκτρονίων δεν είναι απόλυτα γνωστός, µία πιθανή σειρά µετακίνησης των ηλεκτρονίων παρουσιάζεται κατωτέρω µέσω του πολυµερισµού προπυλενίου. 17
18 Ακολουθεί η φάση της µεταφοράς (migratio) µε αναδιάταξη των ατόµων στην ένωση που προκύπτει, η οποία αποδίδει µια ελαφρά διαφοροποιηµένη δοµή: Η τελική εικόνα είναι ότι το Αl συµπλοκοποιείται µε ένα από τα άτοµα C του µονοµερούς, ενώ το Ti ευρίσκεται πάλι στην αρχική του κατάσταση, δηλ. µε ένα κενό τροχιακό. Ο ανωτέρω κύκλος επαναλαµβάνεται µε νέο µόριο προπυλενίου, όπως φαίνεται κατωτέρω µε αποτέλεσµα τη βαθµιαία αύξηση της πολυµερικής αλυσίδας. Από την τελική εικόνα φαίνεται ότι οι µεθυλοµάδες ευρίσκονται στην ίδια πλευρά της αλυσίδας. ηλαδή το παραγόµενο πολυµερές µε το µηχανισµό αυτό είναι ισοτακτικό πολυπροπυλένιο. ΣΥΝ ΙΟΤΑΚΤΙΚΟΣ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ZIEGLER-NATTA Χρησιµοποιείται το σύστηµα VCl 4 /Al(C 2 H 5 ) 2 Cl, το οποίο συµπεριφέρεται ακριβώς όπως και το σύστηµα Ti/Al και παράγεται το σύµπλοκο που φαίνεται στη αριστερό µέρος του παρακάτω σχήµατος. Για λόγους όµως απλούστευσης της ανάλυσης θα χρησιµοποιηθεί στη συνέχεια η απλοποιηµένη παράσταση του συµπλόκου µέσω της γραφής που φαίνεται στο δεξιό τµήµα του ίδιου σχήµατος. 18
19 Ακολουθείται η ίδια πορεία: συµπλοκοποίηση του µονοµερούς στην ελεύθερη θέση του ενεργού κέντρου, εισαγωγή του µονοµερούς στην αλυσίδα, ταυτόχρονη δηµιουργία ελεύθερης θέσης. Υπάρχει όµως µια σηµαντική διαφορά. Στο σύστηµα Τi η αυξανόµενη πολυµερική αλυσίδα αλλάζει θέσεις πάνω στο άτοµο Ti, ενώ στο σύστηµα βαναδίου η αυξανόµενη αλυσίδα παραµένει στη νέα της θέση, έως ότου προστεθεί νέο µόριο προπυλενίου. Όταν προστίθεται το δεύτερο προπυλένιο στην αλυσίδα, αυτή αλλάζει θέση πάλι, επιστρέφοντας στην θέση από την οποία άρχισε, µε αποτέλεσµα οι µεθυλοµάδες να ευρίσκονται σε αντίθετες πλευρές της πολυµερικής αλυσίδας. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ: Ο πολυµερισµός Ziegler-Natta αποτελεί πολύ χρήσιµο τρόπο παραγωγής πολυµερών από µονοµερή υδρογονανθράκων όπως το αιθυλένιο και το προπυλένιο, δεν προσφέρεται όµως για κάποια άλλα είδη µονοµερών, π.χ. δεν µπορεί να παρασκευαστούν PVC ή ακρυλικά µε πολυµερισµό Ziegler-Natta. 19
Αντιδράσεις Πολυμερών
Αντιδράσεις Πολυμερών Αντιδράσεις Μετατροπής Πολυμερών Αντιδράσεις που αφορούν την κυρία αλυσίδα Αντιδράσεις που αφορούν πλευρικές ομάδες R Αντιδράσεις τελικής ομάδας X R X Y Αντιδράσεις Κύριας Αλυσίδας
Διαβάστε περισσότερα2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 Η μικρότερη σταθερότητα της βινυλικής ρίζας (για παράδειγμα σε σχέση με τη μεθυλική) θα μπορούσε να εξηγηθεί στη βάση του πόσο ισχυρά έλκονται τα ηλεκτρόνια από το κάθε άτομο άνθρακα.
Διαβάστε περισσότεραΑριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Χημικών Μηχανικών Εργαστήριο Φυσικής Χημείας. ΠΟΛΥΜΕΡΗ Αλυσωτός Πολυμερισμός
ΠΟΛΥΜΕΡΗ Αλυσωτός Πολυμερισμός Σταδιακός Πολυμερισμός: Αλυσωτός Πολυμερισμός: PET πολυ(τερεφθαλικός αιθυλενεστέρας) PS πολυστυρένιο Αλυσωτός Πολυμερισμός: Ο αλυσωτός πολυμερισμός απαιτεί την ύπαρξη ενός
Διαβάστε περισσότεραΕίδη Πολυμερισμού O C O C R C H H N R C H -H 2O. nh 2 N. Πολυμερισμός Προσθήκης. Πολυμερισμός Πολυσυμπύκνωσης. nch 2 = CH 2 - CH 2 -CH 2 -
Είδη Πολυμερισμού 1 Είδη Πολυμερισμού nch 2 = CH 2 - CH 2 -CH 2 - n nh 2 N R C H O C OH -H 2O H N R C H O C n Πολυμερισμός Προσθήκης Πολυμερισμός Πολυσυμπύκνωσης 2 Είδη Πολυμερισμού Σταδιακός ή Πολυσυμπύκνωσης
Διαβάστε περισσότεραΑνόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση: Η Θεωρία Brønsted - Lowry 2 Σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ. Να δίδουν τον ορισμό του χημικού δεσμού. Να γνωρίζουν τα είδη των δεσμών. Να εξηγούν το σχηματισμό του ιοντικού ομοιοπολικού δεσμού.
ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στο τέλος αυτής της διδακτικής ενότητας οι μαθητές θα πρέπει να μπορούν: Να δίδουν τον ορισμό του χημικού δεσμού. Να γνωρίζουν τα είδη των δεσμών Να εξηγούν το σχηματισμό
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος
Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση:
Διαβάστε περισσότεραΑνόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Δόμηση Ηλεκτρονίων στα Ιόντα 2 Για τα στοιχεία
Διαβάστε περισσότεραΟργανική Χημεία. Κεφάλαιο 17 & 18: Αλκοόλες, θειόλες, αιθέρες και εποξείδια
Οργανική Χημεία Κεφάλαιο 17 & 18: Αλκοόλες, θειόλες, αιθέρες και εποξείδια 1. Αλκοόλες Ενώσεις που περιέχουν ομάδες υδροξυλίου συνδεδεμένες με κορεσμένα άτομα άνθρακα υβριδισμού sp 3 Βάσει παραπάνω ορισμού,
Διαβάστε περισσότεραΑλκυλαλογονίδια. Επίκουρος καθηγητής Χρήστος Παππάς
Αλκυλαλογονίδια Επίκουρος καθηγητής Χρήστος Παππάς 1 Αλκυλαλογονίδια Αλκυλαλογονίδια ονομάζονται οι οργανικές ενώσεις οι οποίες, ως λειτουργική ομάδα, διαθέτουν την ομάδα C-X: -X= -F, -Cl, -Br, -I. Η ισχύς
Διαβάστε περισσότεραΠολυμερισμός Προσθήκης
Είδη Πολυμερισμού 1 Πολυμερισμός Προσθήκης Ελευθέρων Ριζών: Ενεργό Κέντρο ελεύθερη Ρίζα. Ανιοντικός Ενεργό Κέντρο Ανιόν - X + Κατιοντικός Ενεργό κέντρο κατιόν + Y - 2 Ιοντικοί Πολυμερισμοί Ανιοντικός Πολυμερισμός
Διαβάστε περισσότεραβ. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ]
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1ο Στις προτάσεις
Διαβάστε περισσότεραβ. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ]
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΤΑΞΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ): ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ
Διαβάστε περισσότεραΖαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7
Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα από 7 Κεφάλαιο 3: Οξέα Βάσεις Ιοντική ισορροπία ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ ιοντικής ένωσης (υδροξείδια µετάλλων, άλατα): αποµάκρυνση των ιόντων του κρυσταλλικού της πλέγµατος ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ
Διαβάστε περισσότεραO 3,44 S 2,58 N 3,04 P 2,19
Περιοδικός Πίνακας (Σύστημα) των Ατόμων Περιοδικό σύστημα είναι ο πίνακας στον οποίο κατατάσσονται όλα τα άτομα με βάση τον αριθμό των πρωτονίων (θετικά φορτισμένα σωματίδια) που ευρίσκονται στον πυρήνα
Διαβάστε περισσότεραΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 27 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ 1 ο ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 7 ΜΑΪΟΥ 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις 1.1 1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
Διαβάστε περισσότεραCa. Να μεταφέρετε στην κόλλα σας συμπληρωμένο τον παρακάτω πίνακα που αναφέρεται στο άτομο του ασβεστίου: ΣΤΙΒΑΔΕΣ νετρόνια K L M N Ca 2
Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Δίνεται ότι: 40 20 Ca. Να μεταφέρετε στην κόλλα σας συμπληρωμένο τον παρακάτω πίνακα που αναφέρεται στο άτομο του ασβεστίου: ΣΤΙΒΑΔΕΣ νετρόνια K L M N Ca 2 2. Tι είδους δεσμός αναπτύσσεται
Διαβάστε περισσότεραÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ
ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις 1.1 1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Από τα παρακάτω
Διαβάστε περισσότεραΔρ. Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός. Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό
Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό Θέμα 1. Να αναφέρετε δυο διαφορές μεταξύ ομοιοπολικών και ιοντικών ενώσεων. Στις ιοντικές ενώσεις οι δομικές μονάδες είναι τα ιόντα,
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 1 Χημικός δεσμός
Κεφάλαιο 1 Χημικός δεσμός 1.1 Άτομα, Ηλεκτρόνια, και Τροχιακά Τα άτομα αποτελούνται από + Πρωτόνια φορτισμένα θετικά μάζα = 1.6726 X 10-27 kg Νετρόνια ουδέτερα μάζα = 1.6750 X 10-27 kg Ηλεκτρόνια φορτισμένα
Διαβάστε περισσότεραΟργανική Χημεία. Κεφάλαιο 5: Επισκόπηση οργανικών αντιδράσεων
Οργανική Χημεία Κεφάλαιο 5: Επισκόπηση οργανικών αντιδράσεων 1. Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων Γενικά, εξετάζουμε το είδος της αντίδρασης και τον τρόπο που αυτές συντελούνται Γενικοί τύποι αντιδράσεων
Διαβάστε περισσότεραΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 27 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 7 ΜΑΪΟΥ 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
Διαβάστε περισσότεραΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί την σωστή απάντηση. 1.1. Στο μόριο του BeF 2 οι δεσμοί
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Επιμέλεια: Νίκος Δάκος ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έω ς και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα
Διαβάστε περισσότεραΓενικές εξετάσεις Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης
Γενικές εξετάσεις 008 Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης Θέμα ο Για τις ερωτήσεις - 4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση Tο ηλεκτρόνιο
Διαβάστε περισσότερα5. ΟΞΕΑ ΚΑΙ ΒΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Οξέα και βάσεις κατά Arrhenius
5. ΟΞΕΑ ΚΑΙ ΒΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Οξέα και βάσεις κατά Arrhenius Οξέα και βάσεις κατά Brönsted Lowry Οξέα και βάσεις κατά Lewis Σχετική ισχύς οξέων και βάσεων Μοριακή δομή και ισχύς οξέων Αυτοϊοντισμός του
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος
Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Αντιδράσεις Εξουδετέρωσης
Διαβάστε περισσότεραΙΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΙΟΝΤΙΚΟΣ Ή ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ
ΙΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ Το είδος του χημικού δεσμού που θα προκύψει κατά την ένωση δύο ατόμων εξαρτάται από την σχετική ένταση των ελκτικών δυνάμεων που ασκούν οι πυρήνες των δύο ατόμων στα ηλεκτρόνια
Διαβάστε περισσότεραΑντιδράσεις οργανικών οξέων οργανικών βάσεων.
Αντιδράσεις οργανικών οξέων οργανικών βάσεων. Σύμφωνα με τους Brönsted Lowry: α) Οξύ είναι η ουσία η οποία μπορεί να δώσει ένα ή περισσότερα πρωτόνια. β) Βάση είναι η ουσία που μπορεί να δεχτεί ένα ή περισσότερα
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ 1 ο 1. Πόσα ηλεκτρόνια στη θεµελιώδη κατάσταση του στοιχείου 18 Ar έχουν. 2. Ο µέγιστος αριθµός των ηλεκτρονίων που είναι δυνατόν να υπάρχουν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο Απαντήσεις των ερωτήσεων από πανελλήνιες 2001 2014 ΘΕΜΑ 1 ο 1. Πόσα ηλεκτρόνια στη θεµελιώδη κατάσταση του στοιχείου 18 Ar έχουν µαγνητικό κβαντικό αριθµό m l = 1 ; α. 6. β. 8. γ. 4. δ. 2.
Διαβάστε περισσότερα4.8 Παρασκευή αλκυλαλογονιδίων από αλκοόλες και υδραλογόνα
4.8 Παρασκευή αλκυλαλογονιδίων από αλκοόλες και υδραλογόνα RO X RX 2 O ρ. Χάρης Ε. Σεμιδαλάς Επίκουρος Καθηγητής ΑΤΕΙ Αθήνας Αντίδραση αλκοολών με υδραλογόνα RO X RX O δραστικότητα υδραλογόνων I Br Cl
Διαβάστε περισσότεραΜετά το τέλος της µελέτης του 3ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση:
Μετά το τέλος της µελέτης του 3ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση: Να γνωρίζει ποιες ουσίες ονοµάζονται ηλεκτρολύτες. Να γνωρίζει τι είναι ο ιοντισµός, τι η διάσταση, σε ποιες περιπτώσεις
Διαβάστε περισσότεραΒ / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
3 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΟΛΙΧΝΗΣ Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΛΚΑΝΙΑ ΑΛΚΕΝΙΑ ΑΛΚΙΝΙΑ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ eclass.sch.gr users.sch.gr/dtouloupas/moodle Γενικός Τύπος: C ν H ν+, ν 1 Χημικές Ιδιότητες
Διαβάστε περισσότεραΜέθοδοι Πολυμερισμού
Μέθοδοι Πολυμερισμού 1 Μέθοδοι Πολυμερισμού Προσθήκης Συμπύκνωσης Μέθοδοι Πολυμερισμού Αλυσιδωτός Προσθήκης Σταδιακός Συμπύκνωσης Αλυσιδωτοί Πολυμερισμοί Πολυμερισμός Ελευθέρων ριζών: Ενεργό Κέντρο ελεύθερη
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ ΘΕΜΑ 1 ο (7+8+10=25 μονάδες) 1) 2 mol HNO 3 (νιτρικού οξέος) περιέχουν: α) 6 άτομα οξυγόνου, β) 28g αζώτου, γ) 96g οξυγόνου, δ) 6 mol
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ. 7 η θεματική ενότητα: Οι αντιδράσεις του διπλού δεσμού
ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 7 η θεματική ενότητα: Οι αντιδράσεις του διπλού δεσμού Σχολή: Περιβάλλοντος Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Εκπαιδευτής: Χαράλαμπος Καραντώνης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 1 - Εισαγωγή
Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή Πώς μπορούμε να ονοματίσουμε ένα πολυμερές; Τα πολυμερικά υλικά έχουν κατακλείσει όλους τους τομείς της καθημερινής μας ζωής: από τα υλικά συσκευασίας και τα είδη ένδυσης μέχρι τα
Διαβάστε περισσότεραΟξέα και Βάσεις ΟΡΙΣΜΟΙ. Οξύ Βάση + Η +
Οξέα και Βάσεις ΟΡΙΣΜΟΙ Arrhenius: ΟΞΕΑ : ενώσεις που παρέχουν σε υδατικό διάλυµα Η + ΒΑΣΕΙΣ: ενώσεις που παρέχουν σε υδατικό διάλυµα ΟΗ - Bronsted και Lowry: ΟΞΕΑ: Ουσίες που δρουν ως δότες πρωτονίων
Διαβάστε περισσότεραΠυρηνόφιλα του Άνθρακα: ΥΛΙΔΙΑ ΦΩΣΦΟΡΟΥ Αντίδραση WITTIG
Georg Wittig Νόµπελ Χηµείας 1979 Πυρηνόφιλα του Άνθρακα: ΥΛΙΔΙΑ ΦΩΣΦΟΡΟΥ Αντίδραση WITTIG Υλίδιο: Ουδέτερη ένωση µε αρνητικά φορτισµένο άτοµο (C-) ενωµένο µε θετικά φορτισµένο ετεροάτοµο (P+) Υβρίδιο Δοµών
Διαβάστε περισσότερα5.3 Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων και μερικοί μηχανισμοί οργανικών αντιδράσεων
5. Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων και μερικοί μηχανισμοί οργανικών αντιδράσεων Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων Η ταξινόμηση των οργανικών αντιδράσεων μπορεί να γίνει με δύο διαφορετικούς τρόπους : α.
Διαβάστε περισσότεραΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na
ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη
Διαβάστε περισσότεραΓ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÅÐÉËÏÃÇ
1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1. Οι παρακάτω
Διαβάστε περισσότεραάνθρακα εκτός από CO, CO 2, H 2 CO 3, και τα ανθρακικά άλατα ( CO 2- Οργανική Χημεία : Η χημεία των ενώσεων του άνθρακα
Οργανικές ενώσεις : Όλες οι ενώσεις του άνθρακα εκτός από CO, CO 2, H 2 CO 3, και τα ανθρακικά άλατα ( CO 2-3 ) Οργανική Χημεία : Η χημεία των ενώσεων του άνθρακα Προέλευση οργανικών ενώσεων : κυρίως από
Διαβάστε περισσότεραΟργανική Χημεία. 24-4. Που οφείλεται η ικανότητα του άνθρακα να σχηματίζει τόσες πολλές ενώσεις; Ο άνθρακας έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά :
Οργανική Χημεία ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 24-1. Με τι ασχολείται η Οργανική Χημεία; Πεδίο ενασχόλησης του κλάδου της Χημείας που ονομάζεται Οργανική Χημεία είναι οι ενώσεις του άνθρακα (C). 24-2. Ποιες
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ. 2 η θεματική ενότητα: Χημικοί δεσμοί και μοριακές ιδιότητες
ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 2 η θεματική ενότητα: Χημικοί δεσμοί και μοριακές ιδιότητες Σχολή: Περιβάλλοντος Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Εκπαιδευτής: Χαράλαμπος Καραντώνης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΠολυμερισμός Πολυμερισμός μονομερή πολυμερές μακρομόρια σχετική μοριακή μάζα (M ) Φυσικά πολυμερή Συνθετικά πολυμερή
Πολυμερισμός Πολυμερισμός ονομάζεται η συνένωση μικρών μορίων που ονομάζονται μονομερή, προς σχηματισμό ενός μεγαλύτερου μορίου, που ονομάζεται πολυμερές. Τα πολυμερή περιέχουν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα
Διαβάστε περισσότεραΓενικές εξετάσεις Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης
Γενικές εξετάσεις 009 Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης Θέμα ο Για τις ερωτήσεις. -. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση... Από
Διαβάστε περισσότερα1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο
19 1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο Γενικά Αλκένια ονομάζονται οι άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες, οι οποίοι περιέχουν ένα διπλό δεσμό στο μόριο. O γενικός τύπος των αλκενίων είναι C ν Η 2ν (ν 2). Στον
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000
Ζήτηµα 1ο Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Να
Διαβάστε περισσότεραΡΑΔΙΟΛΥΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
ΡΑΔΙΟΛΥΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ΟΥΣΙΩΝ Ενδιαφέρουσα μελέτη λόγω: χρήσης οργανικών ουσιών ως μονωτές και λιπαντές στη βιομηχανία και πυρηνική τεχνολογία επινόησης μοντέλων ραδιόλυσης πολυμερών
Διαβάστε περισσότεραΜονάδες 5. 1.2 Στο μόριο του CH C CH=CH 2 υπάρχουν:
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2015-2016 1 Ο ΘΕΜΑ Α1. Για την ισορροπία : 22( g) O2( g) 2 H2 O( g), θ C ισχύει ότι K c =0,25. Για την ισορροπία: H2 O( g) 2( g) O2( g), θ C, ισχύει ότι:
Διαβάστε περισσότεραΟργανική χηµεία Ονοµατολογία οργανικών ενώσεων (καλύπτει και την Γ Λυκείου) Ονοµατολογία
Ονοµατολογία Το όνοµα µιας οργανικής ένωσης εκφράζει µε µοναδικό τρόπο την ένωση, δείχνει τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται το µόριό της και τον τρόπο που συντάσσονται τα άτοµα µεταξύ τους. Το όνοµα
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
Ζήτηµα 1ο Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ (Μονάδες Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή
Διαβάστε περισσότεραΤετάρτη, 27 Μαΐου 2009 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ
ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 009 Τετάρτη, 7 Μαΐου 009 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ ο Για τις ερωτήσεις. -.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση...
Διαβάστε περισσότεραΑντιδράσεις υποκατάστασης
Αντιδράσεις υποκατάστασης Στις αντιδράσεις υποκατάστασης δύο αντιδρώντα ανταλλάσσουν κάποιο τμήμα τους για να σχηματίσουν δύο νέα προϊόντα. Α δ+ - Β δ- + Γ δ+ - Δ δ- Α δ+ - Δ δ- + Γ δ+ - Β δ- Στις αντιδράσεις
Διαβάστε περισσότεραΠερίληψη 1 ου Κεφαλαίου
Περίληψη 1 ου Κεφαλαίου Άτοµο: θετικά φορτισµένος πυρήνας περικυκλωµένος από αρνητικά φορτισµένα ηλεκτρόνια Ηλεκτρονική δοµή ατόµου περιγράφεται από κυµατοσυνάρτηση Ηλεκτρόνια καταλαµβάνουν τροχιακά γύρω
Διαβάστε περισσότερα6.21 Αντιδράσεις των αλκενίων µε αλκένια: Πολυµερισµός
6.21 Αντιδράσεις των αλκενίων µε αλκένια: Πολυµερισµός Πολυµερισµός των αλκενίων Κατιονικός πολυµερισµός Πολυµερισµός ελευθέρων ριζών Πολυµερισµός συναρµογής Κατιονικός πολυµερισµός ιµερισµός του 2-µεθυλοπροπένιου
Διαβάστε περισσότεραΤα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i..
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «XHMIKH ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Όταν αναφερόμαστε στον όρο «Χημική Σύσταση του Κυττάρου», τί νομίζετε ότι
Διαβάστε περισσότεραΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ο αριθμός Avogadro, N A, L = 6,022 10 23 mol -1 η σταθερά Faraday, F = 96 487 C mol -1 σταθερά αερίων R = 8,314 510 (70) J K -1 mol -1 = 0,082 L atm mol -1 K -1 μοριακός
Διαβάστε περισσότεραΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Tο ηλεκτρόνιο της
Διαβάστε περισσότερα4.15 Αλογόνωση των αλκανίων RH + X 2 RX + HX
4.15 Αλογόνωση των αλκανίων R + X 2 RX + X Ενεργειακό περιεχόμενο R + X 2 RX + X εκρηκτική για το F 2 εξώθερμη για το Cl 2 και το Br 2 ενδόθερμη για το I 2 4.16 Χλωρίωση του Μεθανίου Χλωρίωση του Μεθανίου
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΟΜΗ - ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΟΜΗ - ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 0//03 ΘΕΜΑ Α Α. δ A. α A3. α A4. γ A5. i) Σύµφωνα µε τον Lewis: Οξέα είναι ουσίες που είναι δέκτες
Διαβάστε περισσότεραΟργανική Χημεία. Χημεία καρβονυλικών ενώσεων & Κεφάλαιο 19: Αλδεϋδες και κετόνες
Οργανική Χημεία Χημεία καρβονυλικών ενώσεων & Κεφάλαιο 19: Αλδεϋδες και κετόνες 1. Καρβονυλικές ενώσεις Καρβονυλική ομάδα C=O σημαντικότερη λειτουργική ομάδα οργανικής χημείας Καρβονυλικές ομάδες βρίσκονται
Διαβάστε περισσότεραΠανελλήνιες σπουδαστήριο Κυριακίδης Ανδρεάδης. Προτεινόμενες λύσεις XHMEIA ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 15/06/2018 ΘΕΜΑ Α. Α1. β. Α2. β. Α3. γ. Α4. δ. Α5.
Προτεινόμενες λύσεις Πανελλήνιες 018 XHMEIA ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 15/06/018 ΘΕΜΑ Α Α1. β Α. β Α3. γ Α4. δ Α5. δ ΘΕΜΑ Β Β1. α) 1 Mg: 1s s p 6 3s περίοδος: 3 η ομάδα: η (ΙΙΑ) 5Β: 1s s p 1 περίοδος: η ομάδα: 13
Διαβάστε περισσότεραΟργανική Χηµεία. Κεφάλαιο 17 & 18: Αλκοόλες, θειόλες, αιθέρες και εποξείδια
Οργανική Χηµεία Κεφάλαιο 17 & 18: Αλκοόλες, θειόλες, αιθέρες και εποξείδια 1. Αλκοόλες Ενώσεις που περιέχουν οµάδες υδροξυλίου συνδεδεµένες µε κορεσµένα άτοµα άνθρακα υβριδισµού sp 3 Βάσει παραπάνω ορισµού,
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.
Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Πολικοί Ομοιοπολικοί Δεσμοί & Διπολικές Ροπές 2 Όπως έχει
Διαβάστε περισσότεραΗλεκτρονιόφιλα Πυρηνόφιλα αντιδραστήρια. Επίκουρος καθηγητής Χρήστος Παππάς
Ηλεκτρονιόφιλα Πυρηνόφιλα αντιδραστήρια Επίκουρος καθηγητής Χρήστος Παππάς 1 Ηλεκτρονιόφιλα - πυρηνόφιλα αντιδραστήρια Ηλεκτρονιόφιλα λέγονται τα αντιδραστήρια τα οποία δέχονται ένα ή δύο ηλεκτρόνια σε
Διαβάστε περισσότεραΔομή. Ως συζυγιακά διένια ορίζουμε τους υδρογονάνθρακες που στην. κύριο χαρακτηριστικό την εναλλαγή των δεσμών (απλών και διπλών) στο μόριο.
ΣΥΖΥΓΙΑΚA ΔΙΕΝΙA Δομή Ως συζυγιακά διένια ορίζουμε τους υδρογονάνθρακες που στην ανθρακική τους αλυσίδα περιέχουν δυο διπλούς δεσμούς με κύριο χαρακτηριστικό την εναλλαγή των δεσμών (απλών και διπλών)
Διαβάστε περισσότεραΗλεκτρονιακοί τύποι κατά Lewis
Ηλεκτρονιακοί τύποι κατά Lewis 1. Ερώτηση: Τι είναι τα ηλεκτρόνια σθένους; Τα ηλεκτρόνια της εξωτερικής στιβάδας ονομάζονται ηλεκτρόνια σθένους (=δυνατά ηλεκτρόνια). 2. Ερώτηση: Τι λέει η ηλεκτρονιακή
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ. Ενδεικτικές απαντήσεις
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ενδεικτικές απαντήσεις Θέμα Α Α.1 - β Α.2 - β Α.3 - γ Α.4 - δ Α.5 - δ Θέμα Β
Διαβάστε περισσότεραR X + NaOH R- OH + NaX
3. Αντιδράσεις υποκατάστασης (αντικατάστασης) Στις αντιδράσεις αντικατάστασης μετέχουν πάντα δύο αντιδρώντα που ανταλλάσουν κάποιο τμήμα τους για να σχηματιστούν δύο νέα προϊόντα, σύμφωνα με το σχήμα:
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 3. Στοιχειώδεις αντιδράσεις στην Οργανική Χημεία
Κεφάλαιο 3 Στοιχειώδεις αντιδράσεις στην Οργανική Χημεία Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται οι στοιχειώδεις αντιδράσεις στην Οργανική Χημεία, οι οποίες μπορούν να διαχωριστούν στις εξής κατηγορίες:
Διαβάστε περισσότεραΜονομερές HOOC-R-OH ο αρχικός αριθμός -COOH ή -ΟΗ Νοαριθμόςτων-COOH που παραμένουν μετά από χρόνο t Άρα Ν 0
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΜΑΚΡΟΜΟΡΙΑΚΗ ΧΗΜΕΙΑ (ΠΟΛΥΜΕΡΗ) 3 ο ΜΕΡΟΣ Ιστοσελίδα μαθήματος: http://eclass.uoa.gr/courses/hem16/ Έλεγχος μοριακού βάρους σταδιακών αντιδράσεων πολυμερισμού Εξίσωση arothers Μονομερές
Διαβάστε περισσότερα1. Ανιοντικός Πολυμερισμός
. Ανιοντικός Πολυμερισμός.. Γενικά Ο έλεγχος της μακρομοριακής δομής έχει αποκτήσει εξαιρετικό ακαδημαϊκό και βιομηχανικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Το ενδιαφέρον αυτό προέρχεται αφενός μεν από τη
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου
Απρίλιος Μάιος 12 Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου (Ερωτήσεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον) 1. Τι είναι τα βιομόρια και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους; Βιομόρια
Διαβάστε περισσότεραΑπαντήσεις στα Θέματα Πανελλαδικών εξετάσεων Χημεία (2) Θετικής Κατεύθυνσης 28/05/2010 ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ
Απαντήσεις στα Θέματα Πανελλαδικών εξετάσεων 0 Χημεία () Θετικής Κατεύθυνσης 8/05/0 ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ ΘΕΜΑ Α Α1. Σωστή απάντηση είναι η β (εφαρμογή κανόνα του Hund). Α. Σωστή απάντηση είναι η α. Στο σύστημα
Διαβάστε περισσότεραΓενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής
Γενική Χημεία Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Γραφείο Κ2.125, τηλ.: 28210-37772 e-mail:nikosxek@gmail.com Περιεχόμενα Διαλύματα Γραμμομοριακή
Διαβάστε περισσότεραΑΛΚΕΝΙΑ CνΗ2ν ν 2. Χημικές ιδιότητες
ΑΛΚΕΝΙΑ CνΗ2ν ν 2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ α. Αφυδάτωση αλκοολών Η απόσπαση νερού από τις αλκοόλες γίνεται κατά τη θέρμανση τους συνήθως στους 170 0 C παρουσία ως καταλύτη με αποτέλεσμα το σχηματισμό
Διαβάστε περισσότεραΣάββατο, 31 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ
ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 008 Σάββατο, Μαΐου 008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ ο Για τις ερωτήσεις. -.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση...
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ IV: ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ IV: ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ TOY ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Π.A. ΤΑΡΑΝΤΙΛΗ
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016
ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 016 ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΘΕΜΑ Α Για τις προτάσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και, δίπλα, το
Διαβάστε περισσότεραÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ
ΘΕΜΑ Α ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Η ηλεκτρονιακή
Διαβάστε περισσότεραΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2006 ÈÅÌÅËÉÏ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1. Ο
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ 1 Ο : 1.1 Από τα παρακάτω υδατικά διαλύµατα είναι ρυθµιστικό διάλυµα το: α. Η 2 SO 4. (0,1Μ) Na 2 (0,1M) β. HCl (0,1M) NH 4
ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 Ο : Για τις ερωτήσεις 11-14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση
Διαβάστε περισσότεραΟργανική Χημεία. Κεφάλαιο 16: Χημεία του βενζολίου: ηλεκτρονιόφιλη αρωματική υποκατάσταση
Οργανική Χημεία Κεφάλαιο 16: Χημεία του βενζολίου: ηλεκτρονιόφιλη αρωματική υποκατάσταση 1. Αντιδράσεις αρωματικών ενώσεων Σημαντικότερη αντίδραση αρωματικών ενώσεων: ηλεκτρονιόφιλη αρωματική υποκατάσταση
Διαβάστε περισσότεραΔομικά σωματίδια - Καταστάσεις και ιδιότητες της ύλης
Δομικά σωματίδια - Καταστάσεις και ιδιότητες της ύλης 1. Πόσα πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια περιέχει καθένα από τα επόμενα άτομα: 7 26 112 3 12 47 Li, Mg, Ag. 7 3Li : Ο ατομικός αριθμός (Ζ) είναι 3
Διαβάστε περισσότερα5.8 Παρασκευές Αλκενίων: Αντιδράσεις απόσπασης. Äρ. ΧÜρηò Ε. ΣεìιδαλÜò Επßκουροò ΚαθηγητÞò ΑΤΕΙ ΑθÞναò
5.8 Παρασκευές Αλκενίων: Αντιδράσεις απόσπασης Äρ. ΧÜρηò Ε. ΣεìιδαλÜò Επßκουροò ΚαθηγητÞò ΑΤΕΙ ΑθÞναò Σύνοψη των αντιδράσεων της β-απόσπασης Αφυδρογόνωση των αλκανίων: X = Y = Αφυδάτωση των αλκοολών: X
Διαβάστε περισσότεραΑνόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 5 η : Ομοιοπολικοί δεσμοί & μοριακή δομή. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 5 η : Ομοιοπολικοί δεσμοί & μοριακή δομή Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Ο Ομοιοπολικός Δεσμός 2 Ο δεσμός Η Η στο μόριο Η
Διαβάστε περισσότερα2.3 Είδη χημικών δεσμών: Ιοντικός ομοιοπολικός δοτικός ομοιοπολικός δεσμός.
2.3 Είδη χημικών δεσμών: Ιοντικός ομοιοπολικός δοτικός ομοιοπολικός δεσμός. 11.1. Ποια είδη χημικών δεσμών γνωρίζετε; Υπάρχουν δύο βασικά είδη χημικών δεσμών: ο ιοντικός ή ετεροπολικός δεσμός και ο ομοιοπολικός
Διαβάστε περισσότεραΠολυμερή: Σύνθεση του Nylon 6,10
10 Πολυμερή: Σύνθεση του Nylon 6,10 Στόχος της άσκησης: Η κατανόηση της δομής των πολυμερών. Η εξοικείωση με την βασική ιδέα του πολυμερισμού συμπύκνωσης. Ο χειρισμός των αντιδραστηρίων στον πολυμερισμό
Διαβάστε περισσότεραΜάθημα 16 ο. Γραφή Χημικών Τύπων κατά Lewis. Ο Χημικός Δεσμός Τυπικό φορτίο
Μάθημα 16 ο Γραφή Χημικών Τύπων κατά Lewis. Ο Χημικός Δεσμός Τυπικό φορτίο Δεσμός στο μοριακό υδρογόνο ( 2 ) Το υδρογόνο σχηματίζει έναν ομοιοπολικό δεσμό. Όταν δύο άτομα υδρογόνου συνδέονται μεταξύ τους,
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στις βασικές έννοιες που αφορούν τις οργανομεταλλικές ενώσεις, την κατάλυση και τις βασικές αρχές της, καθώς και τη χρησιμότητα των
124 Εισαγωγή στις βασικές έννοιες που αφορούν τις οργανομεταλλικές ενώσεις, την κατάλυση και τις βασικές αρχές της, καθώς και τη χρησιμότητα των καταλυτών των μετάλλων μεταπτώσεως στην οργανική σύνθεση.
Διαβάστε περισσότεραΟργανική Χηµεία. Κεφάλαια 10 &11: Αλκυλαλογονίδια, ιδιότητες και αντιδράσεις
Οργανική Χηµεία Κεφάλαια 10 &11: Αλκυλαλογονίδια, ιδιότητες και αντιδράσεις 1. Αλκυλαλογονίδια Βιοµηχανικοί διαλύτες, εισπνεόµενα αναισθητικά στην ιατρική, ψυκτικά µέσα, εντοµοκτόνα και απολυµαντικά Ευρέως
Διαβάστε περισσότεραηλεκτρονιακές Κατανοµή
ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΙΚΟΙ ΕΣΜΟΙ 1. ίνεται ο πίκας: Σύµβολο Στοιχείου Να Ηλεκτρονιακή Κατανοµή X K (2) L(4) Ψ K (2) L(8) M(7) Ζ K (2) L(7) αντιγράψετε τον πίκα Οµάδα Π.Π. στη κόλλα Περίοδος Π.Π. σας τον
Διαβάστε περισσότεραΔιακρίσεις ταυτοποιήσεις οργανικών ενώσεων.
Διακρίσεις ταυτοποιήσεις οργανικών ενώσεων. Διάκριση μιας οργανικής ένωσης σημαίνει ότι δίνεται μια οργανική ένωση η οποία μπορεί να είναι η ένωση Α ή η ένωση Β και ζητείται να βρεθεί μια δοκιμασία (αντίδραση)
Διαβάστε περισσότερααποτελούν το 96% κ.β Ποικιλία λειτουργιών
ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ 92 στοιχεία στο φλοιό της Γης 27 απαραίτητα για τη ζωή H, Ο, Ν, C αποτελούν το 96% κ.β S, Ca, P, Cl, K, Na, Mg αποτελούν το 4% κ.β. Fe, I Ιχνοστοιχεία αποτελούν
Διαβάστε περισσότεραΧημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες
Χημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες Σε πολλές χημικές αντιδράσεις, οι ταχύτητές τους επηρεάζονται από κάποια συστατικά τα οποία δεν είναι ούτε αντιδρώντα ούτε προϊόντα. Αυτά τα υλικά
Διαβάστε περισσότερα(Από το βιβλίο Γενική Χημεία των Ebbing, D. D., Gammon, S. D., Εκδόσεις Παπασωτηρίου )
Δυνάμεις διπόλου διπόλου (Από το βιβλίο Γενική Χημεία των Ebbing, D. D., Gammon, S. D., Εκδόσεις Παπασωτηρίου ) Τα πολικά μόρια μπορούν να έλκονται αμοιβαία μέσω δυνάμεων διπόλου διπόλου. Η δύναμη διπόλου
Διαβάστε περισσότερα2. Χημικές Αντιδράσεις: Εισαγωγή
2. Χημικές Αντιδράσεις: Εισαγωγή ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Η ιοντική θεωρία των διαλυμάτων Μοριακές και ιοντικές εξισώσεις Αντιδράσεις καταβύθισης Αντιδράσεις οξέων-βάσεων Αντιδράσεις οξείδωσης-αναγωγής Ισοστάθμιση
Διαβάστε περισσότερα