TEE / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας. Σεμινάριο: Εισαγωγή στη Διοίκηση Logistics

Transcript

1 TEE / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας Σεμινάριο: Εισαγωγή στη Διοίκηση Logistics Δημήτρης Φωλίνας dfolinas@gmail.com Ενότητα 1: Αποθήκευση Δημήτρης Φωλίνας dfolinas@gmail.com 1

2 Ορισμός ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΕΝΑΡΞΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΕΝΑΡΞΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Τ 1 Τ 2 Τ 3 ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Φωλίνας Δημήτριος <3> Ορισμός Η Λειτουργία του Συστήματος Διαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας μίας επιχείρησης, η οποία ασχολείται με τη διατήρηση των αποθεμάτων των προϊόντων μεταξύ του τόπου παραγωγής και του τόπου κατανάλωσης και παρέχει πληροφορίες ρ για την κατάσταση και τη διαθεσιμότητα αυτών Αποθήκη vs. Κέντρο διανομής Φωλίνας Δημήτριος <4> 2

3 Αναγκαιότητα συστήματος αποθήκευσης Εάν η ζήτηση για τα προϊόντα μιας επιχείρησης ήταν γνωστή με βεβαιότητα εκ των προτέρων και τα προϊόντα μπορούσαν άμεσα να διατεθούν για την κάλυψη της ζήτησης, θεωρητικά δεν θα ήταν απαραίτητη η ύπαρξη αποθηκών, διότι δεν θα υπήρχαν αποθέματα Time and place gap Στην πραγματικότητα αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί και συνεπώς οι επιχειρήσεις διατηρούν αποθέματα για καλύτερο συντονισμό προσφοράς και ζήτησης και μείωση του συνολικού κόστους Φωλίνας Δημήτριος <5> Λόγοι ύπαρξης αποθηκών Μείωση κόστους παραγωγής και μεταφοράς (οικονομίες κλίμακας, οικονομίες παραγωγής, οικονομίες μεταφοράς, κλπ.) Συντονισμός προσφοράς και ζήτησης. Η ύπαρξη αποθηκών βοηθάει στην αντιμετώπιση της εποχικότητας της ζήτησης ης ορισμένων προϊόντων και στην αντιμετώπιση μεγάλων διακυμάνσεων τιμών διαφόρων χρηματιστηριακών αγαθών Κάλυψη αναγκών παραγωγής ορισμένων προϊόντων Παροχή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας στους πελάτες (εξειδικευμένη συσκευασία, εξατομικευμένη ετικετοποίηση, ειδικές συνθήκες φύλαξης του προϊόντος) Καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών (μείωση του χρόνου παράδοσης του τελικού προϊόντος, άμεση διαθεσιμότητα αποθέματος) Φωλίνας Δημήτριος <6> 3

4 Ρόλοι αποθηκών Υποστήριξη Παραγωγής: οι αποθήκες λειτουργούν ως κέντρα ενοποίησης της παραλαβής των προϊόντων (π.χ. πρώτων υλών) από τους προμηθευτές Μίξη Προϊόντων (product-mixing): πολλαπλά εργοστάσια αποστέλλουν τα διάφορα προϊόντα σε μια κεντρική αποθήκη, ήη, καθώς κάθε εργοστάσιο παράγει μόνο ένα μέρος της συνολικής παραγωγής μιας επιχείρησης Ενοποίηση φορτίου (consolidation): η αποθήκη συνδυάζει προϊόντα και ενοποιεί αποστολές από τα διάφορα εργοστάσια προς τους πελάτες Διάσπαση φορτίου (break-bulk): οι αποθήκες λαμβάνουν μεγάλα φορτία από ένα εργοστάσιο που περιλαμβάνουν παραγγελίες πολλών πελατών και τις διασπούν σε μικρότερα φορτία για να πραγματοποιηθεί η αποστολή για τον κάθε πελάτη Cross-docking: η αποθήκη λειτουργεί ως σημείο συντονισμού και προσωρινής εναπόθεσης των αποθεμάτων παρά ως σημείο αποθήκευσης. Τα εμπορεύματα διανέμονται συνεχώς στους πελάτες μέσω αποθηκών, στις οποίες παραμένουν συνήθως μέχρι ώρες Φωλίνας Δημήτριος <7> Λειτουργίες αποθήκευσης Είσοδος αγαθών (παραλαβή, έλεγχος, εκφόρτωση, επιθεώρηση, παραλαβή, αποσυσκευασία / ανασυσκευασία, χώρος τοποθέτησης αγαθών) Κύρια αποθήκευση (τοποθέτηση, ενημέρωση, έκδοση υλικών) Αποθήκη ήηδιεκπεραίωσης παραγγελιών (επιλογή υλικού,, συσκευασία/έλεγχος, / αποθήκευση, ομαδοποίηση αγαθών) Έξοδος αγαθών (φόρτωση, αποστολή) Επίδειξη διακίνησης και παρακολούθησης υλικού με τη χρήση της καρτέλας υλικού Φωλίνας Δημήτριος <8> 4

5 Λειτουργίες συστήματος αποθήκευσης Φωλίνας Δημήτριος <9> Λειτουργίες συστήματος αποθήκευσης 1 Περιοχή Παραλαβής Χώροι Διοίκησης Περιοχή Αποθήκευσης Φορτίου Περιοχή Συλλογής των Παραγγελιών Περιοχή Συσκευασίας Περιοχή Αποστολής Αποβάθρες Φωλίνας Δημήτριος <10> 5

6 Λειτουργίες συστήματος αποθήκευσης Φωλίνας Δημήτριος <11> Λειτουργίες συστήματος αποθήκευσης Παραλαβή και εκφόρτωση Αποθήκευση Ανεφοδιασμός των τοποθεσιών συλλογής των προϊόντων για την ομαδοποίησή τους σε παραγγελίες (order picking) Συλλογή παραγγελιών Έλεγχος παραγγελίας Πακετάρισμα και σήμανση (μαρκάρισμα) Ενοποίηση αποστολών Φόρτωση και αποστολή Διοικητικές λειτουργίες Housekeeping Συντήρηση εξοπλισμού / εγκαταστάσεων Φωλίνας Δημήτριος <12> 6

7 Λειτουργίες χειρισμού υλικών Στόχος είναι η μείωση του κόστους χειρισμού και η αύξηση του βαθμού αξιοποίησης του χώρου της αποθήκης Μοναδιαίο φορτίο: αναφέρεται στην ομαδοποίηση επιμέρους μικρών ποσοτήτων ενός υλικού σε ένα φορτίο και στον χειρισμό αυτού του φορτίου. Επιτυγχάνεται μέσω της χρήσης παλετών και εμπορευματοκιβωτίων. Τα μοναδιαία φορτία είναι είτε ομογενή (περιλαμβάνουν ένα υλικό) είτε μικτά (περιλαμβάνουν δύο ή περισσότερα υλικά) Διάταξη χώρου αποθεματοποίησης και συλλογής παραγγελιών Επιλογή εξοπλισμού αποθεματοποίησης (ράφια, κουτιά, δοχεία) Επιλογή εξοπλισμού διακίνησης (χειροκίνητος, ημιαυτοματοποιημένος, πλήρως αυτοματοποιημένος) Φωλίνας Δημήτριος <13> Ροή πληροφοριών Είδη διακινούμενης πληροφορίας: 1. Επίπεδο αποθεμάτων 2. Επίπεδο παραγωγής 3. Θέσεις διατήρησης αποθεμάτων 4. Εισερχόμενες και εξερχόμενες αποστολές 5. Δεδομένα σχετικά με τους πελάτες 6. Χρησιμοποίηση του χώρου των εγκαταστάσεων 7. Προσωπικό Φωλίνας Δημήτριος <14> 7

8 Αρχές χωροταξικού σχεδιασμού Καθορισμός μοναδιαίου φορτίου (παλέτες, εμπορευματοκιβώτια) Χρησιμοποίηση του χώρου (μη διατήρηση νεκρού αποθέματος, διατήρηση αποθέματος ανάλογα με το επίπεδο εξυπηρέτησης, ελαχιστοποίηση ύψους αποθήκης, ήης, ελαχιστοποίηση η διαδρόμων,, σωστή τοποθέτηση η παροχών,, συστήματα τυχαίας προσπέλασης προϊόντων) Ελαχιστοποίηση κίνησης και έλεγχος Μέγεθος, σχήμα, βάρος και αντοχή των προς μεταφορά προϊόντων Δυναμικότητα του εξοπλισμού χειρισμού φορτίων Συμβατότητα με το υπάρχον σύστημα χειρισμού φορτίων της εταιρείας και του πελάτη Στόχος είναι η ελαχιστοποίηση του αριθμού των παλετών και της διαδικασίας χειρισμού Φωλίνας Δημήτριος <15> Παλέτες Μέγεθος, σχήμα, βάρος και αντοχή των προς μεταφορά προϊόντων Δυναμικότητα του εξοπλισμού χειρισμού φορτίων Συμβατότητα με το υπάρχον σύστημα χειρισμού φορτίων της εταιρείας και του πελάτη Στόχος είναι η ελαχιστοποίηση του αριθμού των παλετών και της διαδικασίας χειρισμού Φωλίνας Δημήτριος <16> 8

9 Πολιτική αποθήκευσης Σταθερών θέσεων αποθήκευσης. Το κάθε είδος τοποθετείται σε μια συγκεκριμένη θέση στην αποθήκη Τυχαίων θέσεων αποθήκευσης. Τα είδη τίθενται σε διαθέσιμες κενές θέσεις κατά την είσοδό τους στην αποθήκη ήη Συνδυασμός των δύο προηγουμένων πολιτικών. Είδη ταχείας κυκλοφορίας τίθενται σε σταθερές θέσεις στην αποθήκη, ενώ είδη βραδείας κυκλοφορίας τίθενται σε τυχαίες θέσεις στην αποθήκη Η πολιτική σταθερών θέσεων έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις σε αποθηκευτικό χώρο σε σχέση με την πολιτική τυχαίων θέσεων Φωλίνας Δημήτριος <17> Κατηγορίες ροής υλικού Ροή U : Η παραλαβή προϊόντων και η διεκπεραίωση παραγγελιών βρίσκονται στο ίδιο άκρο της αποθήκης. Τα αγαθά ταχείας κυκλοφορίας τοποθετούνται πλησίον του άκρου της αποθήκης Διαμπερής ροή : Η παραλαβή και η διεκπεραίωση παραγγελιών βρίσκονται σε διαφορετικά άκρα της αποθήκης. Η αποθήκη χωρίζεται σε διαμπερείς ζώνες αγαθών διαφορετικής ταχύτητας κυκλοφορίας Φωλίνας Δημήτριος <18> 9

10 Συλλογή παραγγελιών (Order Picking) Αναφέρεται στην διαδικασία της συλλογής διαφόρων προϊόντων από το χώρο στον οποίο βρίσκονται αποθηκευμένα, με σκοπό την ομαδοποίησή τους σε παραγγελίες και την αποστολή τους στους πελάτες Μπορεί να αφορά την συλλογή και αποστολή ολόκληρων παλετών από μια αποθήκη ή εργοστάσιο σε άλλη αποθήκη, εργοστάσιο ή κέντρο διανομής, έως την συλλογή τεμαχίων από την αποθήκη ενός καταστήματος λιανεμπορίου για την τοποθέτησή τους στα ράφια προς πώληση Απορροφά περίπου το 60% του κόστους εργασίας σε μια αποθήκη Φωλίνας Δημήτριος <19> Κατασκευή αποθηκών Μεθοδολογία αρχικού επιχειρησιακού σχεδιασμού βιομηχανικής αποθήκης διαχείρισης αποθεμάτων Οι όροι δόμησης προσδιορίζονται από το Προεδρικό Διάταγμα ΠΔ/ (Δόμηση Εκτός Σχεδίου) για εγκαταστάσεις Εμπορικών Αποθηκών και Βιομηχανικών Κτιρίων Βιομηχανική Αποθήκη: μέγιστο ύψος κτιρίου: 11m, Κάλυψη: 40%, Συντελεστής Δόμησης: 0,9, Συντελεστής Όγκου: 4,5 Φωλίνας Δημήτριος <20> 10

11 Επιλογή συστήματος αποθήκευσης ΑΠΛΗ ΣΤΟΙΒΑΞΗ 1. Απλή 2. Επάλληλη (παραλλαγή με ειδικός σκελετός) ΡΑΦΙΑ 1. Ελαφρά 2. Μεσαία 3. Για παλέτες 1. Κανονικά ράφια 2. Ράφια πολύ στενών διαδρόμων 3. Πολύ υψηλά ράφια για γερανούς γρ στοίβαξης παλετών 4. Κινητά ράφια 5. Ράφια ελεύθερης εισόδου διέλευσης 6. Ράφια τύπου slide-in 7. Κεκλιμένα ράφια 4. Ράφια με πριόβολους 5. Carousels Φωλίνας Δημήτριος <21> Επιλογή συστήματος αποθήκευσης Ανάλογα με: Προσπελασιμότητα αγαθών (ελεύθερη προσπέλαση, περιορισμένη προσπέλαση) Τοποθέτηση ειδών (σταθερή τοποθέτηση, τυχαία τοποθέτηση) Διάδρομοι Συστήματα ενδομετακίνησης (συμπληρωματικά προϊόντα) Φωλίνας Δημήτριος <22> 11

12 Απλή στοίβαξη (block stacking) Χειροκίνητη τοποθέτηση προϊόντων το ένα δίπλα στο άλλο και το ένα πάνω στο άλλο Πλεονεκτήματα: 1. Ταχύτατη έναρξη εργασιών μιας νέας αποθήκης 2. Απαιτούνται μηδαμινά κεφάλαια 3. Μεγάλη εκμετάλλευση του χώρου (εάν το ύψος είναι μικρό) Μειονέκτημα: 1. Χαμηλή παραγωγικότητα 2. Μη δυνατότητα εφαρμογής FIFO 3. Μεγάλο κόστος 4. Περίπτωση υψηλής αποθήκης; 5. Κίνδυνος πυρκαγιάς Καλή χρήση της επιφάνειας Περιορισμός ύψους από την αντοχή των φορτίων και την κατάσταση του εδάφους Εφαρμογή σε επιχειρήσεις με χαμηλή κίνηση Φωλίνας Δημήτριος <23> Επάλληλη στοίβαξη Τοποθέτηση μονάδων διακίνησης (παλετών ή κιβωτίων) πλάι-πλάι ή το ένα πάνω στο άλλο / Σχηματισμός ενιαίου block Χειρωνακτική ή με τη χρήση ανυψωτικών μηχανημάτων (όχι παραπάνω από 3-4 στρώματα,, LIFO) Υψηλότερη εκμετάλλευση: περίπου 50-55% Παρόμοια με την απλή στοίβαξη αλλά εφαρμόζεται σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που διακινούν λίγα είδη (όχι λιανεμπόριο) Ίδια πλεονεκτήματα με την απλή στοίβαξη μόνο που με τη χρήση ανυψωτικών μηχανημάτων αυξάνεται σημαντικά η παραγωγικότητα Δυνατότητα χρησιμοποίησης παλετών με μεταλλικά πλαίσια (παλέτες ποστιάσματος) Κόστος: ευρώ Φωλίνας Δημήτριος <24> 12

13 Στοίβαξη σε ράφια Χρησιμοποίηση μεταλλικών ραφιών Σχετικά χαμηλή τιμή, καλύτερη πρόσβαση στα προϊόντα, καλύτερη αξιοποίηση ύψους, μη καταστροφή προϊόντων, καλύτερη εκμετάλλευση χώρου, μεταβλητό ύψος για διαφορετικά φορτία,, εύκολη αποσύνδεση, τυχαία προσπέλαση, αντικατάσταση κατεστραμμένων μερών, χρήση απλών συστημάτων αρίθμησης Χαμηλή αξιοποίηση χώρου και χρήση ειδικού πατώματος Κατηγοριοποίηση σύμφωνα με το επιτρεπόμενο βάρος; 1. Ελαφριά ράφια (Shelving): μέχρι 200 κιλά ανά επίπεδο ή τρέχον μέτρο 2. Ράφια μεσαίας κατηγορίας (longspan): μέχρι 500 κιλά 3. Ράφια βαρέως τύπου για παλέτες (pallet racking): από 500 κιλά έως 4-5 τόνους ανά επίπεδο ή παλέτα Φωλίνας Δημήτριος <25> Ράφια για παλέτες Χρήση παλετών Εξοικονόμηση χρόνου, μείωση ζημιών, αύξηση ταχύτητας, αύξηση παραγωγικότητας μείωση κόστους Δύο τύποι: 1. Ευρωπαλέτα (800 Χ 1200 Χ 160) (Π Χ Μ Χ Υ) 2. Αγγλικός ή Αμερικάνικος τύπος (1000 Χ 1200 Χ 160) (Π Χ Μ Χ Υ) Το πιο δημοφιλές και ευρέως διαδεδομένο σύστημα Κάθε προϊόν αποθηκεύεται και διακινείται ανεξάρτητα Η απαίτηση σε μεγάλους διαδρόμους (2,8μ / Reach truck έως 4μ / counter balance truck) περιορίζει σημαντικά την εκμετάλλευση χώρου που είναι 30-40% Κόστος: ευρώ ανά θέση παλέτας Φωλίνας Δημήτριος <26> 13

14 Ράφια back-to-back Δυνατότητα εκμετάλλευσης: 35% χαμηλή Απαίτηση διαδρόμων από 1,70 (Very Narrow Aisle) έως 4,5 μέτρα (Counter Balanced Truck) FIFO Φωλίνας Δημήτριος <27> Κινητά Ράφια (mobile racking) Κινητά ράφια (κινητής - συνήθως ηλεκτροκίνητης- βάσης) Πλήρη αξιοποίηση χώρου, δυνατότητα FIFO αλλά και αύξηση του χρόνου για την μετακίνηση των ραφιών, κατάλληλο για αποθήκες με μεγάλο αριθμό ειδών αλλά μικρή συχνότητα προσπελάσεων, μειωμένο κόστος κτιρίου, δαπανηρή α λειτουργία, συνεχής έλεγχος οχημάτων για αποφυγή κυκλοφοριακής συμφόρησης Φωλίνας Δημήτριος <28> 14

15 Ελεύθερης εισόδου (drive in / drive through) Σούδες 8-10 παλετών, φαρδιά όψη προς το διάδρομο, ύψος μέχρι 12 μ, εκμετάλλευση χώρου μέχρι 60% Καλή αξιοποίηση χώρου, απώλεια τυχαίας προσπέλασης, μόνο LIFO, μικρός αριθμός προϊόντων,, καλές προδιαγραφές εδάφους και κατασκευής ραφιών,, δυσκολίες στην οδήγηση των οχημάτων κατά την φορτοεκφόρτωση Κατάλληλο για μικρό αριθμό προϊόντων (40-50 παλέτες ανά κωδικό) Κόστος: ευρώ ανά παλετοθέση Φωλίνας Δημήτριος <29> Κεκλιμένα ράφια (live storage) 1. Δυνατότητα φόρτωσης από την μία μεριά και εκφόρτωσης από την άλλη 2. Ιδανικό για αποθήκευση κιβωτίων 3. Κλίση 3-5%, FIFO, μεγάλη ταχύτητα 4. Υψηλή εκμετάλλευση χώρου μέχρι 85%, κόστος: 150 ευρώ ανά παλετοθέση Φωλίνας Δημήτριος <30> 15

16 Ράφια για παλέτες Ράφια τύπου slide-in 1. Ίδια διάταξη με τα ράφια drive in αλλά τα μηχανήματα δεν μπαίνουν μέσα στους διαδρόμους 2. Κίνηση των φορτίων πάνω σε ειδικά ράουλα προς τα πίσω ή προς τα μπρος 3. Όταν ο χειριστής θέλει μία παλέτα τραβά την πρώτη και μαζί όλες τις υπόλοιπες 4. Δεν μπορεί να επιτευχθεί FIFO 5. Διπλάσιο κόστος σε σχέση με το Drive In Φωλίνας Δημήτριος <31> Carousels Part-to-man Οριζόντια και κατακόρυφα Εξοικονόμηση μέχρι 80% του χώρου Επιτάχυνση picking στο μισό χρόνο Υψηλό κόστος απόκτησης και χαμηλό κόστος χρήσης Φωλίνας Δημήτριος <32> 16

17 Συνηθισμένες επιλογές Για προσωρινή αποθήκευση υλικών ή υλικά που διακινούνται κατά παρτίδες το σύστημα των επάλληλων στρωμάτων (black stacking) ή των ραφιών ελεύθερης εισόδου (drive in) Για αποθήκευση υλικών περιορισμένης ρ διάρκειας ζωής, το σύστημα των ραφιών βαρύτητας (live storage) Για αποθήκευση σχετικά ελαφρών αντικειμένων που δεν έχουν μεγάλη ζήτηση και σε περίπτωση που υπάρχει αρκετά μεγάλη έλλειψη χώρου, το σύστημα των κυλιόμενων ραφιών (mobile racking) Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις ενδείκνυται το σύστημα αποθήκευσης σε ράφια back-to-back γενικής χρήσης όπου σε περιπτώσεις μεγάλων ποσοτήτων και προβλήματος χώρου προτιμάται το σύστημα στενών ή πολύ στενών διαδρόμων (Very Narrow Aisle, VNA) Φωλίνας Δημήτριος <33> Συνηθισμένες επιλογές (συνέχεια) Σε ότι αφορά τα ράφια θυρίδων, για κιβώτια ή μικροαντικείμενα (όπως ανταλλακτικά αυτοκινήτων) η πιο κλασική, αξιόπιστη και πρακτική λύση είναι τα απλά ράφια τα οποία μπορούν να συνδυαστούν και με τη χρήση παταριού για ακόμα μγ μεγαλύτερη εκμετάλλευση του διαθέσιμου χώρου Πιο εξελιγμένα συστήματα είναι αυτά των κεκλιμένων ραφιών που λειτουργούν όπως και στην περίπτωση των παλετών και των carousels τα οποία είναι part-toman Φωλίνας Δημήτριος <34> 17

18 Βιβλιογραφία - Πηγές Σιφνιώτης, Κ., (1997), Logistics Management, Θεωρία και Πράξη, Παπαζήσης Γιαννάκαινας, Β. (2004), Ανατομία των Business Logistics Gwynne, R. (2011), Warehouse Management: A Complete Guide to Improving Efficiency and Minimizing Costs in the Modern Warehouse, Kogan Page McDonald, S. (2009), Materials Management: An Executive's Supply Chain Guide, Wiley Φωλίνας Δημήτριος <35> Ενότητα 2: Μεταφορές Δημήτρης Φωλίνας dfolinas@gmail.com 18

19 Ορισμοί Η μεταφορά συχνά αντιπροσωπεύει το σημαντικότερο στοιχείο του κόστους διοίκησης της αλυσίδας εφοδιασμού φθάνοντας μέχρι και το 60% του συνολικού κόστους. Το κόστος μεταφοράς περιλαμβάνει σταθερά στοιχεία (κατασκευή / απόκτηση η οδικού δικτύου,, σταθμών και εξοπλισμού) ) και μεταβλητά στοιχεία (καύσιμα, εργατικά, συντήρηση εξοπλισμού, διαχείριση φορτίου) Διεύρυνση του επιπέδου ανταγωνισμού στην αγορά (παγκοσμιοποίηση) Επίτευξη οικονομιών κλίμακας (η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων οδηγεί σε εντατικοποίηση χρήσης του παραγωγικού δυναμικού και σε εξειδίκευση της εργασίας) Μείωση τιμών τελικών προϊόντων (λόγω αυξημένου ανταγωνισμού και χρήσης αποτελεσματικότερων μέσων μεταφοράς) Φωλίνας Δημήτριος <37> Ορισμοί Αύξηση της τιμής του πετρελαίου κατά τη δεκαετία του 1970 η οποία οδήγησε σε αύξηση του κόστους μεταφοράς Επί του συνολικού κόστους ενός αυτοκινήτου, το 70% αφορά την μεταφορά και το 30% την κατασκευή του Από πλευράς χρόνου: το 10% του χρόνου αφορά την κατασκευή και το 90% για να φθάσει στον καταναλωτή 42% του CO2 που διαφεύγει στην ατμόσφαιρα προέρχεται από την καύση πετρελαίου στα μεταφορικά μέσα / Το 2015 το ποσοστό αυτό θα έχει φθάσει το 52% Από αυτό το 84% προέρχεται από τις οδικές μεταφορές Οι μεταφορές εξαρτώνται κατά 98% από το πετρέλαιο, το οποίο κατά το 70% είναι εισαγόμενο Καταπολέμηση του θορύβου Ολικό κόστος ενός φορτηγού διεθνών μεταφορών σε αυτοκινητόδρομο με διόδια και μέση κίνηση, για ταξίδι 100 Km: Κόστος συντήρησης και εκμετάλλευσης = 8-36 Προσθετά κόστη (ατυχήματα, μόλυνση, θόρυβος, κυκλοφοριακή συμφόρηση κ.α.) = Φωλίνας Δημήτριος <38> 19

20 Ορισμοί Λόγοι αύξησης της σημασίας των logistics (συνέχεια) Η αύξηση της αξίας του χρήματος και η μειωμένη δυνατότητα πρόσβασης σε νέα κεφάλαια κατά τη διάρκεια παλαιότερων οικονομικών υφέσεων δημιούργησε κίνητρα για τη μείωση του κόστους και των αποθεμάτων Η μεγάλη μείωση του μοναδιαίου κόστους για την καταγραφή, διαβίβαση και επεξεργασία της πληροφόρησης καθώς και η ανάπτυξη της τηλεματικής, είχαν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες επενδύσεις στον τομέα της πληροφόρησης, οι οποίες αντισταθμίζονται από τις μεγαλύτερες μειώσεις που επιτυγχάνονται στις δαπάνες μεταφοράς και αποθήκευσης Τέλος υπήρξαν ριζικές γεωγραφικές αλλαγές σε σχέση με τα κέντρα παραγωγής και κατανάλωσης και τη διεθνοποίηση του εμπορίου ΕΛΛΑ Α 60$ ΗΠΑ 62$ ΤΟΥΡΚΙΑ 8$ ΡΟΥΜΑΝΙΑ 4$ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 2$ (*) Κόστος εργατοημέρας Φωλίνας Δημήτριος <39> Ορισμοί Φωλίνας Δημήτριος <40> 20

21 Ορισμοί Λόγοι αύξησης της σημασίας των logistics Αύξηση της τιμής του πετρελαίου κατά τη δεκαετία του 1970 η οποία οδήγησε σε αύξηση του κόστους μεταφοράς (*) Η απελευθέρωση στον τομέα των μεταφορών κατά την δεκαετία του 1980 μέχρι και σήμερα δημιουργεί νέες ευκαιρίες και επιλογές Η αποδοτικότητα της παραγωγής έχει φθάσει στην αιχμή της. Ο έλεγχος του κόστους, η παραγωγικότητα και ο ποιοτικός έλεγχος έγιναν περιοχές έντονου επιχειρησιακού ενδιαφέροντος Θεμελιώδεις αλλαγές στη νοοτροπία για τα αποθέματα και εστίαση σε κεντρικά σημεία αποθήκευσης και διανομής Πολλαπλασιασμός των γραμμών παραγωγής σύμφωνα με τη φιλοσοφία του μάρκετινγκ κατά την οποία ο κάθε πελάτης θα λάβει ότι επιθυμεί Αλματώδης πρόοδος στον τομέα της πληροφορικής η οποία βοήθησε στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης πολυπλοκότητας Ο χρόνος είναι το νέο στρατηγικό όπλο για την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος στη μάχη του ανταγωνισμού Φωλίνας Δημήτριος <41> Σύστημα Μεταφοράς ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ (Εμπόριο, Τραπεζικές Εργασίες, Ασφάλειες, Μεταφορές) Στην προέλευση / Ενδιαμέσως / Στον προορισμό ΑΠΟΣΤΟΛΕΑΣ Παραγωγός/Ενδιάμεσος ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΚΤΕΛΩΝΙΣΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ ΕΜΠ. ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΔΙΑΜΕΤΑΦΟΡΕΑΣ / ΜΕΣΙΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΑΣ Ένας ή περισσότεροι ΜΕΣΟ / ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ Τελικός / Ενδιάμεσος ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΚΤΕΛΩΝΙΣΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ ΟΔΟΙ Χερσαίες Θαλάσσιες Εναέριες ΤΕΡΜ. ΣΤΑΘΜΟΙ Στην προέλευση Ενδιαμέσως Στον προορισμό ΑΡΧΕΣ Τελωνεία Αστυνομικές / Λιμενικές Οικονομικού εγκλήματος Φωλίνας Δημήτριος <42> 21

22 Συνολικά μέσα μεταφοράς ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΕΠΙΒΑΤΙΚΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΠΟΤΑΜΙΕΣ ΕΝΑΕΡΙΕΣ ΧΕΡΣΑΙΕΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΕΣ ΕΙΔΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΔΙΚΕΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΓΩΓΟΙ Φωλίνας Δημήτριος <43> Κύρια μέσα Οδική μεταφορά Σιδηροδρομική μεταφορά Υδάτινη μεταφορά Αεροπορική ρ μεταφορά Μεταφορά μέσω αγωγών Φωλίνας Δημήτριος <44> 22

23 Οδική μεταφορά Χρησιμοποιείται για αποστολή μικρότερων ποσοτήτων σε σχέση με την σιδηροδρομική μεταφορά Παροχή υπηρεσιών πόρτα-πόρτα χωρίς ενδιάμεσες φορτώσεις και εκφορτώσεις, συχνότητα και διαθεσιμότητα υπηρεσιών,, υψηλή ταχύτητα και διευκολύνσεις Αδυναμία χειρισμού και μεταφοράς όλων των τύπων ναυλώσεων κυρίως λόγω περιορισμών ασφαλείας στους αυτοκινητόδρομους Φωλίνας Δημήτριος <45> Σιδηροδρομική μεταφορά Χρησιμοποιείται για μεταφορά πρώτων υλών (π.χ. κάρβουνο, χημικά, ξυλεία) και βιομηχανικών προϊόντων χαμηλής αξίας (π.χ. τρόφιμα, χαρτί, προϊόντα ξυλείας) Οικονομικός τρόπος μεταφοράς για μεσαίες έως μεγάλες αποστάσεις και στις περιπτώσεις που η ταχύτητα δεν είναι κρίσιμος παράγοντας Χαμηλή ταχύτητα Κίνδυνος πρόκλησης καταστροφών εξαιτίας κραδασμών Διενέργεια φορτώσεων και εκφορτώσεων σε ενδιάμεσους σταθμούς Παροχή ποικιλίας εξειδικευμένων υπηρεσιών στον ναυλωτή (μεταφορά χύδην φορτίου, μεταφορά φορτηγών με κατεψυγμένα προϊόντα, μεταφορά νέων αυτοκινήτων, εγγύηση άφιξης σε συγκεκριμένο χρόνο) Διπλός χειρισμός φορτίων (το πρώτο και το τελευταίο μέρος του ταξιδιού συνήθως περιλαμβάνει οδική μεταφορά) Φωλίνας Δημήτριος <46> 23

24 Υδάτινη μεταφορά Χαμηλή ταχύτητα Διπλοί χειρισμοί φορτίων Καταλυτική επίδραση των καιρικών συνθηκών Η εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας έχει βελτιώσει την αξιοπιστία των υδάτινων μεταφορών Σχετικά χαμηλά κόστη απωλειών και καταστροφών εμπορευμάτων Αποτελεί έναν από τους φθηνότερους τρόπους για την μεταφορά χύδην φορτίων σε μεγάλες αποστάσεις και σε σημαντικές ποσότητες Φωλίνας Δημήτριος <47> Αεροπορική μεταφορά Υψηλή ταχύτητα ιδιαίτερα για κάλυψη μεγάλων αποστάσεων Τρόπος μεταφοράς υψηλού κόστους Χρονοβόρες διαδικασίες φορτοεκφόρτωσης των εμπορευμάτων Καθυστερήσεις στα αεροδρόμια ρ Δυνατότητα μεταφοράς φορτίων μεγάλων διαστάσεων λόγω της κατασκευής ειδικών αεροσκαφών μεταφοράς φορτίων Παροχή καλύτερων υπηρεσιών ασφαλείας των εμπορευμάτων Πλεονεκτεί για μεταφορά προϊόντων με μεγάλους δείκτες αξίας / βάρους, ευαίσθητων προϊόντων και προϊόντων με έντονα εποχιακή ζήτηση Φωλίνας Δημήτριος <48> 24

25 Λόγοι αύξησης αεροπορικών Ολοκληρωμένα μοναδιαία φορτία Βελτιωμένα συστήματα χειρισμού Πρόσθετος χώρος για φορτία Εισαγωγή γή ειδικών μεταφορικών αεροσκαφών Φωλίνας Δημήτριος <49> Μεταφορά μέσω αγωγών Παροχή μικρής κλίμακας υπηρεσιών Χρησιμοποιείται κυρίως για μεταφορά αργού πετρελαίου και προϊόντων διυλιστηρίου Αργή κίνηση η των προϊόντων εντός του αγωγού. γ Αντισταθμίζεται μζ από το γγ γεγονός ότι υπάρχει ροή προϊόντος 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα Υψηλή δυναμικότητα αγωγών Χαμηλός κίνδυνος απωλειών και φθορών του προϊόντος Η διαθεσιμότητα του αγωγού περιορίζεται μόνο από την πιθανότητα χρήσης των εγκαταστάσεων από άλλους μεταφορείς Φωλίνας Δημήτριος <50> 25

26 Μεταφορά μέσω αγωγών Οδικές Σιδηρ/κές Εναέριες Θαλάσσιες Αγωγοί Οικον. Χαρακτηριστικά Κάλυψη αγοράς Από σημείο Από σταθμό Από σταθμό Από σταθμό Από σταθμό σε σημείο σε σταθμό σε σταθμό σε σταθμό σε σταθμό Κόστος Μέτριο Χαμηλό Υψηλό Χαμηλό Χαμηλό Αριθμ. Ανταγωνιστών Μεγάλος Μικρός Μέτριος Μέτριος Μικρός Εύρος προϊόντων Μεγάλο Μεγάλο Μέτριο Μεγάλο Ελάχιστο υνατότητα εξοπλισμού (σε τόνους) , , ,000 30,000-2,500,000 Χαρακτηριστικά Υπηρεσιών Ταχύτητα Μέτρια Μέτρια -Αργή Γρήγορη Μέτρια Αργή ιαθεσιμότητα Υψηλή Μέτρια Μέτρια Μεγάλη Χαμηλή Συνέπεια Υψηλή Μέτρια Υψηλή Μέτρια Υψηλή Καταστροφές και απώλειες Λίγες Λίγες Ελάχιστες Λίγες-Μέτριες Λίγες Ευελιξία Υψηλή Μικρή Μικρή Μέτρια Μικρή Φωλίνας Δημήτριος <51> Συνδυασμένη μεταφορά Εμφανίζουν αυξημένη χρήση τα τελευταία χρόνια λόγω μείωσης του κόστους και της αναγκαιότητας διενέργειας διεθνών μεταφορών Το κύριο χαρακτηριστικό της συνδυασμένης μεταφοράς είναι η ελεύθερη χρήση εξοπλισμού μεταξύ των μέσων μεταφοράς Σιδηροδρομική - οδική μεταφορά. Είναι ο πλέον διαδεδομένος τρόπος συνδυασμένης μεταφοράς Οδική - υδάτινη μεταφορά. Εφαρμόζεται κυρίως για την μεταφορά προϊόντων υψηλής αξίας Οδική - αεροπορική και σιδηροδρομική - υδάτινη μεταφορά. Είναι εφικτές αλλά έχουν περιορισμένη χρήση Φωλίνας Δημήτριος <52> 26

27 Χρήση εμπορευματοκιβωτίων Το εμπορευματοκιβώτιο (κοντέϊνερ) είναι ένα κουτί το οποίο μπορεί να μεταφερθεί με όλα τα μέσα μεταφοράς εκτός των αγωγών Αποφεύγονται τα κόστη χειρισμού φορτίων κατά την τοποθέτηση από το ένα μέσο μεταφοράς στο άλλο Παρέχονται υπηρεσίες πόρτα-πόρτα Καθιστούν εφικτή την οδική-υδάτινη συνδυασμένη μεταφορά Εμφανίζουν αυξημένη χρήση τα τελευταία χρόνια λόγω ανάπτυξης των διεθνών μεταφορών Στο μέλλον θα συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη και επέκταση της οδικήςαεροπορικής συνδυασμένης μεταφοράς Φωλίνας Δημήτριος <53> Τιμές Ναύλος (αναφέρεται στο κόστος μεταφοράς από τον σταθμό προέλευσης στο σταθμό προορισμού ή στην μεταφορά πόρτα-πόρτα στην περίπτωση οδικής μεταφοράς). Κατηγοριοποιούνται σε ομάδες βάσει του μεταφερόμενου προϊόντος, της μεταφερόμενης μ ποσότητας, του δρομολογίου και διαφόρων άλλων παραγόντων Ειδικές επιβαρύνσεις (κόστος παροχής πρόσθετων υπηρεσιών, όπως υπηρεσιών ενδιάμεσης στάθμευσης, χειρισμού του φορτίου, προστασίας του φορτίου και χρήσης του εξοπλισμού του μεταφορέα) Φωλίνας Δημήτριος <54> 27

28 Οδικές Μεταφορές Ποιοι προσφέρουν οδικές μεταφορές; Μεταφορικές επιχειρήσεις*: Ιδιοκτήτες μεμονωμένων φορτηγών (αυτοκινητιστές) ή στόλου φορτηγών (εταιρείες μεταφορών,επε κλπ.) και πράκτορες αυτών (λειτουργούν κατά κάποιο τρόπο ως αντιπρόσωποι των ιδιοκτητών στις περιοχές που οι ιδιοκτήτες δεν έχουν δικά τους γραφεία) Πρακτορεία εθνικών μεταφορών* σε συγκεκριμένους νομούς (συνεργάζονται με τους προηγούμενους) Εταιρείες Logistics*: Προσφέρουν μεταφορές μαζί με άλλες υπηρεσίες, (π.χ. αποθήκευση) Διαμεταφορείς*: δεν διαθέτουν δικά τους φορτηγά, αλλά συνεργάζονται με τις τέσσερις προηγούμενες κατηγορίες Εμπορικές / παραγωγικές επιχειρήσεις που διαθέτουν ιδιόκτητα δό οχήματα για την εξυπηρέτηση μόνο των δικών τους προϊόντων Επίσης οι Brokers μεταφορών, οι οποίοι μεσολαβούν μεταξύ ιδιοκτητών φορτηγών και ενδιαφερομένων για μεταφορές. Διαφέρουν από τους διαμεταφορείς στο ότι οι brokers δεν αναλαμβάνουν την μεταφορά, αλλά φέρνουν σε επαφή τους ενδιαφερόμενους * Προσφέρουν μεταφορές για πλήρη φορτία και μικροποσότητες (groupage) Φωλίνας Δημήτριος <55> Κατηγοριοποίηση οχημάτων Ιδιοκτησιακό καθεστώς Φορτηγά Ι.Χ. (εκτελούν μεταφορές μόνο για τα προϊόντα που αγοράζει ή πουλά η επιχείρηση στην οποία ανήκουν τα οχήματα) Φορτηγά Δ.Χ. (εκτελούν μεταφορές για λογαριασμό τρίτων) Γεωγραφικό εύρος δραστηριοτήτων Εντός νομού έδρας Μεταξύ όμορων νομών Εθνικές Μεταφορές Διεθνείς Μεταφορές (TIR, άνευ TIR, μεταξύ τρίτων χωρών) Επικινδυνότητα των εμπορευμάτων Ακίνδυνα φορτία Επικίνδυνα φορτία Φωλίνας Δημήτριος <56> 28

29 Κατηγοριοποίηση οχημάτων Τι είναι το TIR; Το καθεστώς διαμετακόμισης TIR («Transports Internationaux Routiers» - Διεθνείς Οδικές Μεταφορές). Βασίζεται στην τελωνειακή σύμβαση περί διεθνών μεταφορών εμπορευμάτων υπό την κάλυψη δελτίων TIR (σύμβαση TIR, 1975). που σήμερα αριθμεί 64 συμβαλλόμενα μέρη συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Τα εμπορεύματα μπορούν μεταφερόμενα υπό την κάλυψη δελτίου TIR να διέρχονται από το έδαφος οιουδήποτε αριθμού συμβαλλομένων μερών, ένα από τα οποία πρέπει απαραίτητα να μην είναι κράτος μέλος της ΕΚ Το καθεστώς TIR βασίζεται στο «δελτίο TIR» που χρησιμεύει και ως τελωνειακή δήλωση και ως εγγύηση. Τυπώνεται και διανέμεται από τη Διεθνή Ένωση Οδικών Μεταφορών (IRU) και εκδίδεται σε χρήστες από τους εθνικούς εγγυοδοτικούς οργανισμούς που έχουν εξουσιοδοτηθεί για το σκοπό αυτό από τις αρμόδιες αρχές (συνήθως τελωνειακές) κάθε συμβαλλόμενου μέρους Φωλίνας Δημήτριος <57> Κατηγοριοποίηση οχημάτων Βάσει των μεταφερομένων ειδών Γενικό ξηρό φορτίο (μοναδοποιημένο ή μη / πλήρες ή groupage) Πρώτες ύλες / Βιομηχανικά είδη (ξυλεία, ρολά μετάλλου ) Containers Ψυχόμενο φορτίο (συντήρηση, κατάψυξη) Υγρά φορτία χύδην (με ρύθμιση θερμοκρασίας ή μη) Στερεά φορτία χύδην - σιλό (σιτηρά, τσιμέντο) Αέρια φορτία (οξυγόνο, προπάνιο) Ειδικές μεταφορές (αυτοκίνητα, μπετόν, μπάζα, αναψυκτικά) Υπέρβαρα και υπερμεγέθη Ζώντα ζώα Φωλίνας Δημήτριος <58> 29

30 Όροι INCOTERMS Όροι Incoterms (2010) είναι οι διεθνώς αποδεκτοί οικονομικοί όροι που καθορίζουν τους ακριβείς ρόλους του αγοραστή και του πωλητή στο διακανονισμό της μεταφοράς και άλλων ευθυνών και ξεκαθαρίζουν πότε γίνεται η αγοραπωλησία του εμπορεύματος μ Χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με μια συμφωνία πώλησης ή άλλες μεθόδους έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η πώληση Φωλίνας Δημήτριος <59> Όροι INCOTERMS Σκοπός Ο σκοπός τους είναι η παροχή μιας σειράς διεθνών κανόνων για την ερμηνεία των συνηθέστερα χρησιμοποιούμενων στο εξωτερικό όρων. Έτσι η πιθανότητα να υπάρχει διαφορά στην ερμηνεία κάποιων όρων από χώρα σε χώρα μπορεί να μηδενιστεί ή τουλάχιστον να μειωθεί σε σημαντικό βαθμό Η αποστολή εμπορευμάτων από μια χώρα σε μια άλλη στα πλαίσια εμπορικής συναλλαγής, μπορεί να περικλείει κινδύνους. Αν τα εμπορεύματα χαθούν ή υποστούν ζημιά ή αν η παράδοση δεν πραγματοποιηθεί για κάποιον άλλο λόγο, το κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη μπορεί να κλονιστεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταλήξουν σε δικαστικούς αγώνες. Πάνω από όλα όμως ο πωλητής και ο αγοραστής στα διεθνή συμβόλαια, επιθυμούν να ολοκληρωθούν επιτυχώς οι συναλλαγές τους Φωλίνας Δημήτριος <60> 30

31 Όροι INCOTERMS Σκοπός (συνέχεια) Αν κατά τη σύναψη του συμβολαίου, ο αγοραστής και ο πωλητής ρητά αναφερθούν σε κάποιον από τους incoterms όρους του διεθνούς εμπορικού επιμελητηρίου, ηρ, τότε μπορούν να είναι ββ βέβαιοι ότι έχουν προσδιορίσει ρ με τρόπο απλό και ασφαλή τις ευθύνες που έχει αναλάβει αντίστοιχα ο καθένας τους Έτσι ελαχιστοποιείται η πιθανότητα παρανόησης και η συνακόλουθη αμφισβήτηση Φωλίνας Δημήτριος <61> Όροι INCOTERMS Κατηγορίες Οι όροι ομαδοποιούνται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: 1. Όρος όπου ο πωλητής θέτει τα εμπορεύματα στη διάθεση του αγοραστή στις εγκαταστάσεις που θα του υποδείξει ο πωλητής ηής 2. Όροι όπου ο πωλητής καλείται να παραδώσει τα εμπορεύματα στον μεταφορέα που θα του υποδείξει ο αγοραστής 3. Όροι όπου ο πωλητής υποχρεώνεται να συνάψει σύμβαση μεταφοράς αλλά χωρίς να αναλαμβάνει τον κίνδυνο της απώλειας ή της ζημιάς των εμπορευμάτων ή πρόσθετων εξόδων που ενδέχεται να ανακύψουν μετά τη φόρτωση και αποστολή των εμπορευμάτων 4. Όροι όπου ο πωλητής αναλαμβάνει το απαιτούμενο κόστος και κινδύνους για την μεταφορά των εμπορευμάτων στη χώρα προορισμού Φωλίνας Δημήτριος <62> 31

32 Όροι INCOTERMS Κατηγορία 1 Όρος όπου ο πωλητής θέτει τα εμπορεύματα στη διάθεση του αγοραστή στις εγκαταστάσεις του πωλητή (όρος Ε ) EXW = Ex works = εκ του εργοταξίου ( κατονομαζόμενος μ ζ μ ς τόπος) Κατηγορία 2 Όροι όπου ο πωλητής καλείται να παραδώσει τα εμπορεύματα στον μεταφορέα που θα του υποδείξει ο αγοραστής (οι όροι F ) FCA = Free carrier = ελεύθερο στον μεταφορέα ( κατονομαζόμενος τόπος) FAS = Free alongside ship = ελεύθερο παράπλευρα του πλοίου ( κατονομαζόμενο λιμάνι φόρτωσης) FOB = Free on board= ελεύθερο επί του πλοίου ( κατονομαζόμενο λιμάνι φόρτωσης) Φωλίνας Δημήτριος <63> Όροι INCOTERMS Κατηγορία 3 Όροι όπου ο πωλητής υποχρεώνεται να συνάψει σύμβαση μεταφοράς αλλά χωρίς να αναλαμβάνει τον κίνδυνο της απώλειας ή της ζημιάς των εμπορευμάτων μ ή πρόσθετων εξόδων που ενδέχεται να ανακύψουν μετά την φόρτωση και αποστολή των εμπορευμάτων (όροι C ) CFR = Cost and freight = αξία και ναύλος ( κατονομαζόμενο λιμάνι προορισμού) CIF = Cost, insurance and freight= αξία, ασφάλεια και ναύλος ( κατονομαζόμενο λιμάνι προορισμού) CPT = Carriage paid to = μεταφορά πληρωμένη μέχρι ( κατονομαζόμενος τόπος προορισμού) CIP = Carriage and insurance paid to = μεταφορά και ασφάλεια πληρωμένη μέχρι ( κατονομαζόμενος τόπος προορισμού) Φωλίνας Δημήτριος <64> 32