ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ"

Transcript

1 ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Υπογονιμότητα σημαίνει ότι κάποιος αντιμετωπίζει δυσκολίες στην διαδικασία της σύλληψης, πράγμα που τον εμποδίζει να αποκτήσει παιδιά. Ωστόσο, ως διάγνωση η υπογονιμότητα αναφέρεται σε ένα ζευγάρι, το οποίο έχει αποτύχει στην επίτευξη εγκυμοσύνης μετά από τουλάχιστον 12 μήνες ελεύθερων (χωρίς προστασία) σεξουαλικών επαφών. Οι σεξουαλικές αυτές επαφές θα πρέπει να γίνονται με κάποια συχνότητα τουλάχιστον 2 με 3 φορές την εβδομάδα και με έμφαση στις ημέρες εκείνες που είναι διαθέσιμο το ωάριο για γονιμοποιήση (γόνιμες ημέρες). Πόσο ευθύνεται ο άνδρας για την υπογονιμότητα του ζευγαριού; Συνηθιζόταν να πιστεύουμε και όχι πολλά χρόνια πριν,όταν ένα ζευγάρι είχε πρόβλημα τεκνοποίησης υπεύθυνη ήταν η γυναίκα. Σήμερα από τις στατιστικές γνωρίζουμε,ότι ο άνδρας είναι τουλάχιστον κατά το ήμισυ(50%) συνυπεύθυνος για την υπογονιμότητα του ζευγαριού Ποιες είναι όμως οι αιτίες της ανδρικής στειρότητας; Όσον αφορά την αιτιολογία της ανδρικής υπογονιμότητας, διακρίνουμε σ αυτήν αίτια που οφείλονται στους παράγοντες που επηρεάζουν ή ρυθμίζουν τη λειτουργία των όρχεων προορχικά αίτια, αίτια που οφείλονται ή προέρχονται από τη λειτουργία των όρχεων ορχικά αίτια και αίτια μεταορχικά, που σχετίζονται με την απαγωγή του σπέρματος και την εκσπερμάτιση. Πώς γίνεται η διάγνωση της υπογονιμότητας στον άνδρα; Καταρχήν όπως ήδη ανέφερα, θα πρέπει να έχει περάσει χρονικό διάστημα τουλάχιστον 1 έτους με τακτικές επαφές και μάλιστα στις γόνιμες ημέρες του κύκλου της γυναίκας. Μετά από αυτό το διάστημα και εφ'όσον δεν υπήρξε σύλληψη θα πρέπει το ζευγάρι και όχι μόνον ο άνδρας να απευθύνεται στον ανδρολόγο, ο οποίος προφανώς μετά από την λήψη ενός καλού ιστορικού θα συστήσει ορισμένες εξετάσεις ( που θα περιλαμβάνουν ένα πλήρη

2 ορμονικό χρωματοσωμικό και ανοσολογικό έλεγχο) και κυρίως ένα σπερμοδιάγραμμα, που θα μπορέσει να αποκαλύψει τυχόν ανωμαλίες του σπέρματος. Ακολούθως ο γιατρός μπορεί να προχωρήσει σε απεικονιστικές μεθόδους,βιοψία όρχεων κ.α. εάν και εφ'όσον χρειασθεί. Τι θα πρέπει να προσέχει ένας άνδρας για να αυξήσει την αναπαραγωγική του ικανότητα. Να σταματήσει το κάπνισμα Να μην κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών, όπως επίσης υπέρμετρη κατανάλωση οινοπνεύματος Να αποφεύγει την έντονη γυμναστική Να τρώει υγιεινά και μάλιστα, τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C Να αποφεύγει την χρόνια λήψη φαρμάκων και κυρίως αντιβιοτικών,χωρίς να του έχει συστηθεί από τον γιατρό του Να αποφεύγει τη παραμονή σε χώρους με μεγάλη θερμοκρασία όπως είναι οι σάουνες, τα ζεστά λουτρά και να φορά άνετα και όχι στενά εσώρουχα και ρούχα Να έχει επαφή από 2-3 ημέρες, γιατί επιπλέον αποχή επιβαρύνει την κινητικότητα, ενώ καθημερινή ή συχνή επαφή εξασθενεί τον αριθμό των σπερματοζωαρίων Το Σπέρμα Το σπέρμα αποτελείται από τις εκκρίσεις των όρχεων, της επιδιδυμίδας, των βολβοουρηθρικών αδένων, των σπερματοδόχων κύστεων και του προστάτη. Οι σπερματοδόχες κύστεις παράγουν από 40% έως 80% του συνολικού όγκου του σπέρματος, ενώ ο προστάτης συνεισφέρει μόνο στο 10% έως 30% της εκσπερμάτισης. Το υγρό της εκσπερμάτισης περιέχει φρουκτόζη - σε συγκεντρώσεις μέχρι και 450 mg/dl- (που είναι απαραίτητη για τη θρέψη του σπέρματος), προσταγλανδίνες, διττανθρακικά (για να ουδετεροποιείται το όξινο περιβάλλουν του κόλπου), καθώς και ένζυμα και πρωτεάσες για την ρευστοποίηση του πηχτού σπέρματος. 'Aλλα συστατικά του υγρού είναι ο ψευδάργυρος, τα φωσφολιπίδια, η φωσφατάση και η σπερμίνη, που αποτελούν εκκρίσεις του προστάτη. Ο συνηθισμένος όγκος της εκσπερμάτισης είναι από 1,5 έως 5,0 cc και το ρη της κυμαίνεται από 7,05-7,80. Χαρακτηριστικά Σπερματοζωαρίου Το σπερματοζωάριο, ο αρσενικός γαμέτης, είναι ένα απλοειδές κύτταρο που

3 εμφανίζει τρεις καλά διαφοροποιημένες περιοχές: την κεφαλή, το μέσο τμήμα και την ουρά ή μαστίγιο. Η κεφαλή περιέχει πυρηνικό DNA, πολύ λίγο κυτταρόπλασμα και μία μικρή προεξοχή που ονομάζεται ακρόσωμα που περιβάλλει το πρόσθιο τμήμα του πυρήνα και περιέχει ένζυμα που θα επιτρέψουν τη διείσδυση στο ωάριο. Το μέσο τμήμα χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενός περιβλήματος από μιτοχόνδρια που διατάσσονται σε μία σφιχτή έλικα και παρέχουν την ενέργεια που είναι απαραίτητη για την κίνηση του σπερματοζωαρίου. Τέλος, η ουρά ή μαστίγιο είναι σχεδιασμένη για κυτταρική κινητικότητα. Σπερματογέννεση Ως σπερματογένεση αναφέρεται η δημιουργία των αρσενικών γαμετών στο εσωτερικό του όρχι. Η διαδικασία αυτή γίνεται για πρώτη φορά στα χρόνια της εφηβείας και συνεχίζεται κατά τη διάρκεια όλης της ζωής. Η πλήρης διαδικασία της ωρίμανσης από τα σπερματογόνια (που βρίσκονται στη βασική μεμβράνη των σπερματικών σωληναρίων) ως τα σπερματοζωάρια (στο εσωτερικό του αυλού) διαρκεί περίπου 74 ημέρες. Καθορισμός Φύλου Οι γεννητικοί αδένες αναπτύσσονται από τις γεννητικές ακρολοφίες και υφίστανται κοινή εξελικτική διαδικασία και για τα δύο φύλα ως την 7η εβδομάδα της κύησης. Τα αρχέγονα βλαστικά κύτταρα μεταναστεύουν προς τους γεννητικούς αδένες, οργανωμένα σε χορδές και ενεργοποιούν την ανάπτυξή τους, ανάλογα με τα φυλετικά χρωμοσώματα που περιέχουν: το χρωμόσωμα Υ (από το ζεύγος ΧΥ) προκαλεί την ανάπτυξη των όρχεων.

4 Αζωοσπερμία Η αζωοσπερμία αποτελεί μια από τις σοβαρότερες μορφές ανδρικής υπογονιμότητας και απαντάται περίπου στο 1% των ανδρών του γενικού πληθυσμού και στο 10% των ανδρών που μπαίνουν σε διαδικασία διερεύνησης της γονιμότητάς τους. Μέχρι πρόσφατα, οι μόνες επιλογές των ανδρών με αζωοσπερμία ήταν η δωρεά σπέρματος και η υιοθεσία. Ωστόσο, η προσέγγιση καθώς και η αντιμετώπιση της αζωοσπερμίας έχουν δραματικά αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Έτσι, από το 1993 οι άνδρες που πάσχουν από αζωοσπερμία έχουν πλέον τη δυνατότητα να αποκτήσουν τον δικό τους βιολογικό απόγονο μέσα από τη διαδικασία της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και, ειδικότερα, με την διαδικασία της μικρογονιμοποίησης. Πρώτη αξιολόγηση: Η εξέταση σπέρματος είναι η εξέταση με την οποία μπορεί να διαπιστωθεί η αζωοσπερμία. Αυτή η πρώτη αξιολόγηση είναι πολύ σημαντική και απαιτεί ειδική προσέγγιση. Συγκεκριμένα, δεν είναι σπάνιο σε δείγματα τα οποία αρχικά είναι αρνητικά για την παρουσία σπερματοζωαρίων, τελικά να υπάρχουν σπερματοζωάρια τα οποία εντοπίζονται μετά από φυγοκέντρηση (κρυπτοσπερμία). Για τον λόγο αυτό η φυγοκέντρηση σε υψηλές στροφές των δειγμάτων, που είναι αρνητικά για την παρουσία σπερματοζωαρίων, στην αρχική παρατήρηση και η προσεκτική παρατήρηση σε υψηλή ανάλυση του ιζήματος στο σύνολό του, πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος της αξιολόγησης. Μόνον εάν και μετά την παρατήρηση του ιζήματος δεν βρεθούν σπερματοζωάρια μπορεί ένα δείγμα να χαρακτηριστεί ως αζωοσπερμικό. Σε περίπτωση αζωοσπερμίας συστήνεται επανέλεγχος σπέρματος στο τρίμηνο προκειμένου να επιβεβαιωθεί η πρώτη παρατήρηση. Διακρίνεται σε αποφρακτική και μη αποφρακτική αζωοσπερμία Ασπερμία είναι η απουσία σπέρματος στην εκσπερμάτιση. Η συχνότητα της αζωοσπερμίας κυμαίνεται στο 2% στο γενικό πληθυσμό, ενώ ανάμεσα σε μη γόνιμους άνδρες κυμαίνεται από 5% έως 20%. Τι είναι η αποφρακτική αζωοσπερμία ; Στην αποφρακτική αζωοσπερμία υπάρχει απόφραξη στην αποχετευτική οδό του σπέρματος, η οποία μπορεί να είναι συγγενής (δηλαδή εκ γενετής) ή

5 επίκτητη (να παρουσιάστηκε σε κάποια φάση της ζωής για κάποιο λόγο). Τα αίτια είναι πολλά: Συγγενή αίτια αποφρακτικής αζωοσπερμίας Απουσία επικοινωνίας του όρχεος (στο επίπεδο των εκφορητικών σωληναρίων) με την επιδιδυμίδα Πλήρης ατρησία του σπερματικού πόρου και τη επιδιδυμίδας Απουσία του ενός ή και των δύο σπερματικών πόρων ή/και των σπερματοδόχων κύστεων Επίκτητα αίτια αποφρακτικής αιτιολογίας Φλεγμονές (οξεία επιδιδυμίτιδα,κ.ά), φυματίωση Εθελουσία απολίνωση του σπερματικού πόρου (μέθοδος ανδρικής αντισύλληψης, ιδιαίτερα δημοφιλής στις Η.Π.Α) Επιπλοκές χειρουργικών επεμβάσεων στην βουβωνική χώρα ή στο όσχεο (διαβάστε και παρακάτω) Τι είναι η μη αποφρακτική αζωοσπερμία; Η μη αποφρακτική αζωοσπερμία οφείλεται σε σοβαρή μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων, λόγω παθολογικής σπερματογένεσης (παραγωγής σπερματοζωαρίων) από τους όρχεις (δηλαδή δεν παράγουν οι όρχεις σπερματοζωάρια σε αντίθεση με την αποφρακτική αζωοσπερμία που οι όρχεις παράγουν κανονικά σπερματοζωάρια, αλλά τα τελευταία δεν μπορούν να εξέλθουν με το σπέρμα λόγω απόφραξης σε κάποιο σημείο της εκφορητικής οδού του σπέρματος).

6 Που μπορεί να οφείλεται η αζωοσπερμία (αποφρακτική και μη αποφρακτική) ; Η αζωοσπερμία μπορεί να οφείλεται σε πάρα πολλά αίτια; Φλεγμονές (π.χ. επιδιδυμίτιδα- σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα) Ιστορικό κρυψορχίας Ιστορικό συστροφής του όρχεος Η ύπαρξη κιρσοκήλης (μπορεί να αποτελεί αιτία αζωοσπερμίας ή συνυπάρχον εύρημα) Καρκίνος όρχεων (είναι πιο συχνός σε αζωοσπερμικούς άνδρες) και η χημειοθεραπεία που ακολουθεί ως συμπληρωματική θεραπεία Υποσπαδίας και επισπαδίας Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία Δρεπανοκυταρική αναιμία Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Κυστική ίνωση ( συγγενής απουσία σπερματικών πόρων) Προηγηθείσα χειρουργική επέμβαση στη βουβωνική χώρα (π.χ. βουβωνοκήλη) ή στο όσχεο (αυξάνει την πιθανότητα μιας αζωοσπερμίας αποφρακτικής αιτιολογίας) Όγκοι στην υπόφυση (ανοσμία ή διαταραχές της όρασης μπορεί να υποδηλώνουν μια υποκείμενη νόσο σε έναν αδένα που βρίσκεται στον εγκέφαλο και λέγεται υπόφυση) Χρήση ορισμένων φαρμάκων ( ερυθρομυκίνη, τετρακυκλίνες, νιτροφουραντοίνη, νεομυκίνη, γενταμυκίνη, σιμετιδίνη, αλλοπουρινόλη, κολχικίνη, κυκλοσπορίνη, κ.ά. ) Η χρήση κοκαΐνης, μαριχουάνας, αναβολικών στεροειδών και αλκοόλης Διάφορες γενετικές ανωμαλίες στο DNA (σύνδρομο Klinefelter, κ.α.) Ιδιοπαθή αίτια (δεν γνωρίζουμε την αιτία) Αντιμετωπίζεται η αζωοσπερμία; Ανάλογα με την αιτιολογία της. Στη μη αποφρακτικού τύπου αζωοσπερμία που οφείλεται σε βαριά βλάβη του σπερματικού επιθηλίου στους όρχεις, αλλά και σε άλλες αιτίες, μέχρι πρόσφατα επικρατούσε η άποψη ότι δεν επιδέχεται θεραπείας. Αρκετά νέα κλινικά ευρήματα άλλαξαν αυτή την αντίληψη και σήμερα προχωρούμε και σε αυτούς τους ασθενείς σε αναζήτηση σπερματοζωαρίων με βιοψία από τους όρχεις, γιατί υπάρχει η πιθανότητα ανεύρεσης ολίγων σπερματοζωαρίων σε

7 κάποιες περιοχές του όρχεος, παρά το γεγονός του προβλήματος γενικότερα στη σπερματογένεση. Στο Weil Cornell New York Hospital (εξιδεικευμένο κέντρο στις Η.Π.Α) ανευρέθησαν με τη μέθοδο TESE (διαβάστε παρακάτω ) σπερματοζωάρια στο 58% των ζευγαριών και στη συνέχεια επιτεύχθηκε κλινική εγκυμοσύνη στο 55% των ζευγαριών με τη μέθοδο ICSI (διαβάστε επίσης παρακάτω στο κείμενο). Στην αποφρακτικού τύπου αζωοσπερμία μπορούν να γίνουν ορισμένες επεμβάσεις, ανάλογα με το σημείο της απόφραξης, για να αρθεί (αποκατασταθεί) η απόφραξη που εμποδίζει τη διέλευση του σπέρματος, όπως: Η αναστόμωση του σπερματικού πόρου (vasostomy) σε περίπτωση απόφραξης του (εικόνα κάτω) από λοιμώξεις, τραύματα, ή από απολίνωση (δέσιμο) κατά την διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων ή εκτομής του. Η τελευταία περίπτωση (εκτομή) αποτελεί τρόπο ανδρικής αντισύλληψης, ιδιαίτερα δημοφιλή στις Η.Π.Α και στην κεντρική Ευρώπη, όχι όμως και στην χώρα μας. Η επιδιδυμοσπερματική αναστόμωση ( vasoepididymostomy), σε αυτή την περίπτωση γίνεται δηλαδή παράκαμψη του αποφραγμένου σημείου της επιδιδυμίδας (συνήθως στην ουρά της) με αναστόμωση του σπερματικού πόρου με την κεφαλή της επιδιδυμίδας (εικόνα δεξιά στο κείμενο ).

8 Διουρηθρική διάνοιξη, διαστολή με μπαλόνι ή εκτομή στο επίπεδο του σπερματικού λοφιδίου του εκσπερματιστικού πόρου σε περίπτωση απόφραξης του τελευταίου. Οι παραπάνω τεχνικές αποκατάστασης της βατότητας της εκφορητικής οδού του σπέρματος έχουν ποσοστά επιτυχίας που κυμαίνονται από 50% έως και 90% όσον αφορά την αποκατάσταση της απόφραξης, τα ποσοστά όμως επίτευξης εγκυμοσύνης είναι πολύ μικρότερα και κυμαίνονται από 20% έως 45%. Εναλλακτικά γίνεται μικροχειρουργική αναζήτηση και λήψη σπερματοζωαρίων είτε από την επιδιδυμίδα με τη μέθοδο MESA (Microsurgical Epididymal Sperm Aspiration), είτε από τους όρχεις με τη μέθοδο TESE (Testicular Sperm Extraction). Σε κάθε περίπτωση κρίνεται σκόπιμη η κρυοκατάψυξη σπερματοζωαρίων (δείτε σε άλλο σημείο στο site, περιήγηση-εξετάσεις) για μελλοντικές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποιήσης (π.χ. ICSI). Η τελευταία έχει ένδειξη στην πλήρη αζωοσπερμία. Τα ποσοστά εγκυμοσύνης με τις μεθόδους εξωσωματικής γονιμοποίησης, είτε με την κλασσική IVF (In Vitro Fertilization), είτε με την ICSI (Intra Cytoplasmic Sperm Injection) είναι περίπου στο ίδιο ποσοστό που κυμαίνεται από 40% έως 50% για γυναίκες έως 35 χρόνων (εικόνα κάτω).

9 Ο σκοπός του ουρολόγου - ανδρολόγου που είναι ειδικευμένος στην ανδρική υπογονιμότητα πρέπει να ταυτίζεται με αυτόν του υπογόνιμου ζευγαριού που είναι η τεκνοποίηση. Στα πλαίσια αυτά πρέπει ο ουρολόγος να είναι σε θέση να ενημερώσει επαρκώς το ζευγάρι για το πρόβλημα της αζωοσπερμίας, να διερευνήσει όλα τα πιθανά αίτια πρόκλησης της και να προτείνει στο ζευγάρι τον πιο κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος. Γενετικά νοσήματα: Πέρα όμως από την αξιολόγηση της αζωοσπερμίας και τον προσδιορισμό της πιθανότητας επίτευξης εγκυμοσύνης, σήμερα είναι γνωστό πως κάθε τύπος αζωοσπερμίας σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα διαφορετικών γενετικών νοσημάτων. Αυτά μπορεί να αφορούν χρωμοσωμικές ανωμαλίες, μικροελλείψεις του χρωμοσώματος Υ, μεταλλάξεις γονιδίου κυστικής ίνωσης. Καρυοτυπικές ανωμαλίες συναντώνται σε συχνότητα 1% σε νορμοσπερμικούς άνδρες, με τη συχνότητα να αυξάνεται στο 5% σε περιπτώσεις ολιγοσπερμίας, ενώ σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας η συχνότητα αυτή φτάνει στο 10-15%! Ανευπλοειδίες φυλετικών χρωμοσωμάτων είναι ο πιο συχνός τύπος καρυοτυπικών ανωμαλιών, που παρατηρούνται σε αζωοσπερμικούς άνδρες. Επίσης, συχνά παρατηρείται αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αναστροφών ή μεταθέσεων, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα αποβολών ή απόκτησης παιδιών με χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Όσον αφορά στις μικροελλείψεις στο χρωμόσωμα Υ, αυτές συναντώνται σε συχνότητα περίπου 15% των αζωοσπερμικών ανδρών. Οι αρσενικοί απόγονοι των ανδρών που είναι φορείς μικροελλείψεων θα τις κληρονομήσουν και, συνεπώς, θα είναι πιθανόν

10 και οι ίδιοι υπογόνιμοι. Τέλος, όσον αφορά στις μεταλλάξεις του γονιδίου τις κυστικής ίνωσης, περίπου το 25% των αζωοσπερμικών ανδρών με απλασία του σπερματικού πόρου είναι φορείς του γονιδίου. Κατ επέκταση, είναι σημαντικό οι άνδρες αυτοί να υποβάλλονται σε ειδική γενετική εξέταση, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν είναι φορείς του γονιδίου, ενώ σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος συνιστάται να ακολουθήσει έλεγχος και της συντρόφου, προκειμένου να αποκλειστεί η πιθανότητα απόκτησης παιδιού με κυστική ίνωση. Επομένως, η πολύτιμη γνώση που έχει συγκεντρωθεί όλα αυτά τα χρόνια συστηματικής μελέτης και προσπάθειας, οδηγεί στο συμπέρασμα πως η αζωοσπερμία σήμερα αντιμετωπίζεται πια αποτελεσματικά σχεδόν στο σύνολό της, είναι όμως αναγκαίο να συνοδεύεται από πολύ προσεκτικά βήματα τόσο σε επίπεδο αξιολόγησης και διερεύνησης όσο και σε επίπεδο γενετικής ανάλυσης, πριν το ζευγάρι προχωρήσει σε διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Σύνδρομο Ολιγο- Τερατο- Ασθενοσπερμίας (Ο.Τ.Α.) Τί είναι; Ένα σύνδρομο όπου το σπέρμα του άνδρα εμφανίζει σημαντική ελάττωση της πυκνότητας, χαμηλή κινητικότητα και κακή μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Η ανακάλυψη του συνδρόμου συνήθως γίνεται καθώς ο άνδρας διερευνάται για υπογονιμότητα. Πώς εκδηλώνεται; Το σύνδρομο ανακαλύπτεται κατά τη διερεύνηση της υπογονιμότητας. Ο άνδρας συνήθως είναι ασυμπτωματικός. Ως υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία επιτυχούς σύλληψης ενός ζευγαριού μετά από 1 χρόνο συστηματικών προσπαθειών χωρίς χρήση προφύλαξης. Πού οφείλεται; Η αιτιολογία του συνδρόμου είναι σε γενικές γραμμές άγνωστη (ιδιοπαθής). Διάφοροι αιτιολογικοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί όπως η μεταπαρωτιδική ορχίτιδα, η κρυψορχία, ο καρκίνος του όρχη, οι χημειοθεραπείες και η ακτινοθεραπεία της πυέλου.

11 Πώς γίνεται η διάγνωση; Η διάγνωση γίνεται με την εκτέλεση ενός σπερμοδιαγράμματος. Πώς θεραπεύεται; Η θεραπεία είναι εμπειρική και συνήθως περιλαμβάνει τη χορήγηση σκευασμάτων όπως η ταμοξιφαίνη και η κιτρική κλομιφαίνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις χορηγούνται ενέσιμες γοναδοτροπίνες. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΡ: Πότε ένας άνδρας θεωρείται υπογόνιμος; ΑΠ: Ένας άνδρας θεωρείται υπογόνιμος όταν αδυνατεί να τεκνοποιήσει με τη σύντροφό του μετά από συστηματικές σεξουαλικές επαφές χωρίς χρήση μέσων αντισύλληψης για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους. Προεκτείνοντας, ωστόσο, τον ορισμό της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας θα έλεγα ότι ως δυνητικά υπογόνιμος νοείται κάθε άνδρας στον οποίο - για οποιοδήποτε λόγο - διαπιστώνεται σε επανειλημμένους ελέγχους μη φυσιολογικό σπέρμα. ΕΡ: Πόσο συχνό είναι το πρόβλημα; Είναι αλήθεια ότι υπάρχει έξαρση τελευταία; ΑΠ: Πράγματι, αυτή η εντύπωση επικρατεί μεταξύ των ανδρολόγων. Στη χώρα μας δεν έχουμε ξεκάθαρη εικόνα - ελλείψει στατιστικών. Σύμφωνα με διεθνείς αναφορές 1 στα 4 ζευγάρια αδυνατεί να τεκνοποιήσει κατά τον πρώτο χρόνο. Από αυτά τα ζευγάρια περίπου το 15% αναζητά ιατρική βοήθεια προκειμένου να αποκτήσει ένα παιδί. Ο έλεγχος των

12 ζευγαριών αναδεικνύει ως υπεύθυνο τον ανδρικό παράγοντα σε ποσοστό 50%, ίσως και περισσότερο. Αλλάζει λοιπόν η αντίληψη που επικρατούσε κατά το παρελθόν, ότι κύρια υπεύθυνη για την ατεκνία των ανδρογύνων ήταν η γυναίκα. Φαίνεται επιπλέον ότι χρόνο με το χρόνο η ποιότητα του ανδρικού σπέρματος ολοένα και χειροτερεύει, για λόγους που προφανώς συνδέονται με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος όπου διαβιούμε. ΕΡ: Ποιές εξετάσεις χρειάζεται να κάνει ένας άνδρας για να ελέγξει τη γονιμότητά του; ΑΠ: Ο ακρογωνιαίος λίθος στη διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας είναι το σπερμοδιάγραμμα. Πρόκειται για μικροβιολογική εξέταση που εκτελείται σε φρέσκο δείγμα σπέρματος το οποίο συλλέγεται έπειτα από αποχή 3-5 ημερών. Οι κυριότερες παράμετροι αυτού είναι η πυκνότητα (>20 εκ/κεκ), η κινητικότητα (>50% κινούμενα την 1η ώρα) και η μορφολογία (>14%). Παράλληλα, ελέγχεται η ύπαρξη στοιχείων φλεγμονής (πυοσφαιρίων) και παθολογικών συγκολλήσεων. Αν κριθεί σκόπιμο γίνεται και καλλιέργεια του σπέρματος για την ανίχνευση παθογόνων μικροοργανισμών. Πρέπει εδώ να υπογραμμίσω ότι εφόσον ένα σπερμοδιάγραμμα βρεθεί παθολογικό, ζητείται επανάληψη μετά από διάστημα ημερών. Ο ανδρολόγος, τέλος, μπορεί να ζητήσει και την εκτέλεση ορισμένων ορμονικών (FSH,LH,Τεστοστερόνη) ή και γενετικών ελέγχων (καρυότυπος,μικροελλείψεις,γονίδιο κυστικής ίνωσης) ιδίως στις περιπτώσεις όπου υπάρχει σοβαρή εξασθένηση του σπέρματος ή αζωοσπερμία δηλαδή παντελής απουσία σπερματοζωαρίων. Σε αυτή την περίπτωση ο Ανδρολόγος εκτελεί και βιοψία του όρχεως για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς λόγους. ΕΡ: Ποια είναι τα συχνότερα αίτια ανδρικής υπογονιμότητας που συναντάτε στο ιατρείο σας; ΑΠ: Πριν προχωρήσω θα πρέπει να αναφέρω ότι σε αρκετά μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται καμιά προφανής αιτία, έχουμε τη λεγόμενη ιδιοπαθή υπογονιμότητα. Η κιρσοκήλη εντοπίζεται στο 35-40% περίπου των υπογόνιμων ανδρών και αποτελεί κυρίαρχο αίτιο υπογονιμότητας. Οι φλεγμονές του προστάτη και αποφρακτικές καταστάσεις της εκφορητικής οδού, κυρίως λόγω φλεγμονών στις επιδιδυμίδες. Εξάλλου, άτομα με στυτική δυσλειτουργία ή παλίνδρομη εκσπερμάτιση είναι συχνά υπογόνιμα λόγω αδυναμίας ολοκλήρωσης της ερωτικής πράξης. Επεισόδια ορχίτιδας (στα πλαίσια παρωτίτιδας συνήθως) ή συστροφής κατά την παιδική ηλικία δυνατόν να επιφέρουν υπογονιμότητα. Θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε ενδοκρινοπάθειες (π.χ. υπερπρολακτιναιμία, παθήσεις θυρεοειδούς), φάρμακα (κυρίως χημειοθεραπευτικά), άγχος και στρες, καθώς επίσης και το κάπνισμα. ΕΡ: Τί ακριβώς είναι η κιρσοκήλη και πώς βλάπτει το σπέρμα του άνδρα; ΑΠ: Η κιρσοκήλη συνιστά διάταση των φλεβών που απάγουν το αίμα από τον όρχη, του λεγόμενου κιρσοειδούς ή βοτρυοειδούς πλέγματος. Πρόκειται για συχνή κατάσταση που υπάρχει εκ γενετής στο 15% των ανδρών. Στο 90% των περιπτώσεων αναπτύσσεται αριστερά για ανατομικούς λόγους. Προς αποφυγήν περεξηγήσεως δε συνεπάγεται πως κάθε άνδρας με κιρσοκήλη είναι υπογόνιμος. Σε βάθος χρόνου, η κιρσοκήλη οδηγεί σε ορχική υπερθέρμανση και ατροφικές αλλοιώσεις του όρχη με αποτέλεσμα την αλλοίωση

13 του σπέρματος που φαίνεται πως σε μεγάλο βαθμό αποκαθίσταται όταν η κατάσταση διορθωθεί. ΕΡ: Πώς γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία της κιρσοκήλης; ΑΠ: Καταρχήν ο ασθενής εξετάζεται κλινικά σε όρθια θέση. Καθώς ζητούμε από τον ασθενή να αυξήσει την πίεση στην κοιλιά του ψηλαφούμε μια μαλακή μάζα πάνω από τους όρχεις σαν σακούλι με σκουλήκια. Σε άνδρες με έντονη κιρσοκήλη οι διογκωμένες φλέβες διακρίνονται ακόμη και με γυμνό μάτι. Πολύτιμη βοήθεια προσφέρει το έγχρωμο υπερηχογράφημα του οσχέου, το λεγόμενο triplex. Στο αριστερό μέρος της εικόνας, που προέρχεται από το προσωπικό μου αρχείο, παρατηρούμε τη διογκωμένη φλέβα διαμέτρου άνω των 2 χιλ. Στο δεξιό μέρος βλέπουμε με χρώμα την παλίνδρομη ροή του αίματος όταν η πίεση στην κοιλιά αυξάνει. Η θεραπεία της κιρσοκήλης είναι χειρουργική. Υποψήφιοι για επέμβαση είναι οι ασθενείς με αλλοιωμένο σπέρμα, όσοι εμφανίζουν ατροφία του όρχη, καθώς και εκείνοι με έντονες τοπικές ενοχλήσεις (τράβηγμα, πόνος κλπ). Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές. Εγώ χρησιμοποιώ την υποβουβωνική προσπέλαση (τεχνική Goldstein) με οπτική μεγέθυνση. Η τεχνική αυτή είναι λεπτή και απαιτητική, αλλά προσφέρει τα καλύτερα αποτελέσματα και τα χαμηλότερα ποσοστά επιπλοκών. Είναι επέμβαση ημέρας και ο ασθενής επανέρχεται στις δραστηριότητές του πολύ γρήγορα, ακόμη και εντός μερικών ημερών. Ωστόσο, η αποκατάσταση του σπέρματος αργεί μέχρι και 6 μήνες μετά την επέμβαση. Τα αποτελέσματα είναι καλύτερα στους νεότερους άνδρες όπου δεν συνυπάρχει άλλη παθολογία. ΕΡ: Αρκετά συχνά ακούμε για προστατίτιδα σε άνδρες χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα. Πώς σχετίζεται με την υπογονιμότητα και πώς μπορεί να γίνει αντιληπτή; ΑΠ: Πράγματι, αρκετά συχνά συναντούμε άνδρες με παραμελημένες φλεγμονές του προστάτη που προσέρχονται είτε διότι δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν, είτε διότι η σύζυγος αποβάλλει. Στο σπερμοδιάγραμμα των ανδρών αυτών τυπικά παρατηρείται πυοσπερμία που συχνά συνοδεύεται από ανίχνευση παθογόνων μικροοργανισμών, όπως εντεροβακτήρια, χλαμύδια, μυκόπλασμα και ουρεάπλασμα. Οι αλλοιώσεις οφείλονται στην επίδραση βακτηριακών τοξινών και κυρίως ελεύθερων ριζών οξυγόνου πάνω στην ευπαθή κυτταρική μεμβράνη των σπερματοζωαρίων. Για να τεθεί η διάγνωση γίνεται δακτυλική εξέταση του προστάτη και διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη. Όπως βλέπουμε στο σχήμα, με το υπερηχογράφημα αυτό απεικονίζεται με μεγάλη ευκρίνεια ο προστάτης και οι σπερματοδόχες κύστεις, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα ελέγχου της αγγειοβρίθειας με triplex. Οι ασθενείς με προστατίτιδα παρουσιάζουν οίδημα, ανοιμοιογενή ηχοδομή του οργάνου, προστατολιθίαση δηλαδή ουλοποίηση του προστάτη και διάταση των σπερματοδόχων κύστεων λόγω συμφόρησης των αδενίων γύρω από τους εκσπερματιστικούς πόρους. ΕΡ: Υπάρχουν κι άλλες παθήσεις του προστάτη πού μπορεί να βλάψουν τη γονιμότητα;

14 ΑΠ: Με τη βοήθεια του διορθικού υπερηχογραφήματος μπορεί να ανακαλύψουμε ενδοπροστατικές κύστεις, οι οποίες αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Η επέμβαση γίνεται ενδοσκοπικά και συνίσταται στη σχάση της οροφής τους που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το σπερματικό λοφίδιο της ουρήθρας. Επίσης μπορούν να ανευρεθούν κύστεις ή και αγενεσία των σπερματοδόχων κύστεων, που επίσης φαίνονται με το διορθικό υπερηχογράφημα. ΕΡ: Πόσο μπορεί η καθημερινότητα και το περιβάλλον να επηρεάσει την ικανότητα ενός άνδρα να αποκτήσει παιδιά; ΑΠ: Ο σύγχρονος άνδρας ζει και λειτουργεί σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερα τοξικό γα τη σπερματογένεση. Οι περιβαλλοντικοί ρύποι και η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλούν διαρκή χειροτέρευση της ποιότητας του σπέρματος, κατά 1 εκατομμύριο σπερματοζωάρια περίπου το χρόνο. Το εργασιακό άγχος και το διαρκές στρεσάρισμα επίσης μειώνουν την παραγωγικότητα των όρχων, διότι ελαττώνουν την αιματική ροή προς αυτούς. Αλλά και η έκθεση των παιδιών σε φυτοφάρμακα που περιέχονται στις τροφές έχει ενοχοποιηθεί για κακή ανάπτυξη των όρχεων, στις λεγόμενες ιδιοπαθείς περιπτώσεις υπογονιμότητας. ΕΡ: Τί πρέπει να προσέχει ένας άνδρας προκειμένου να έχει υγιές σπέρμα και ευγονία; ΑΠ: Το κάπνισμα είναι η καλύτερη αντισύλληψη, καλώ λοιπόν τους υποψήφιους μπαμπάδες να το διακόψουν άμεσα. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως φρούτα και λαχανικά, επίσης καλυτερεύει το σπέρμα αυξάνοντας τη γονιμοποιητική ικανότητα του άνδρα. Τέλος η αποφυγή του παρατεταμένου καθίσματος, η αποφυγή των συχνών θερμών λουτρών και η αποφυγή στενών εσωρούχων και τζηνς αποτρέπει την ορχική υπερθέρμανση και ευνοεί την υγιή σπερματογένεση.

15 Ανδρική στειρότητα & καρκίνος Τι είναι η ανδρική στειρότητα; Οι γιατροί γενικά χρησιμοποιούν τον όρο στειρότητα, για να περιγράψουν την αδυναμία του ζευγαριού να επιτύχει σύλληψη μετά από ένα χρόνο με συχνές σεξουαλικές επαφές χωρίς χρήση αντισύλληψης. Η ανδρική στειρότητα σημαίνει στο να μη μπορεί το αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα, να εκσπερματώνει ή να παράγει υγιές σπέρμα. Ο καρκίνος και η θεραπεία του, στους άνδρες μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει στειρότητα. Η στειρότητα μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη ανάλογα με τα φάρμακα που παίρνετε ή την χειρουργική επέμβαση που έχετε κάνει. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές αιτίες για τη στειρότητα στους επιζώντες του καρκίνου. Είναι καλύτερο να συζητηθεί ο κίνδυνoς για τη στειρότητα με τον γιατρό σας, προτού να αρχίσει η θεραπεία. Υπάρχουν επιλογές για τους επιζώντες του καρκίνου, που θέλουν να αποκτήσουν παιδιά και μπορεί να έχουν τη στειρότητα ως αποτέλεσμα της θεραπείας τους. Η στειρότητα ως γεγονός ή ακόμα και η γνώση ότι εσείς έχετε τον κίνδυνο στειρότητας, μπορεί να έχει επιπτώσεις σε σας συναισθηματικά. Εάν θέλετε να αποκτήσετε παιδιά, είναι κατανοητό ότι μόνο και η σκέψη για τη στειρότητα, σας φέρνει την αίσθηση της λύπης ή της ανησυχίας. Εάν ανησυχείτε για τη στειρότητα, προγραμματίστε μια συνάντηση με τον ουρολόγο ή κάποιο άλλο μέλος της ιατρική σας ομάδας, για να συζητήσετε οποιεσδήποτε ανησυχίες ή ερωτήσεις έχετε.

16 Ποια τα αίτια της ανδρικής στειρότητας; Η γονιμότητα των ατόμων μπορεί να βλαφτεί από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες όπως: Γενετικοί : Η ανδρική στειρότητα μπορεί να κληρονομηθεί, ειδικά όταν έχουν χαθεί τα ανθρώπινα Υ-χρωμοσώματα. Ένα μικροσκοπικό κομμάτι του γενετικού κώδικα.. Τα άτομα που έχουν γενετικές αιτίες για τη στειρότητά τους, μπορούν να περάσουν το πρόβλημα στους γιούς τους. Ορμονικοί: Οι άνδρες των οποίων οι ορμόνες δεν βρίσκονται σε ισορροπία, μπορεί να έχουν στειρότητα. Αυτό το γεγονός μπορεί μερικές φορές να αφορά τον καρκίνο ή και τη θεραπεία του. Φυσικοί: Μερικά άτομα γεννιούνται χωρίς μέρη των σωλήνων που διαμορφώνουν τη διάβαση, για το ώριμο σπέρμα να ταξιδέψει στις περιοχές κοντά στον προστάτη, όπου αναμιγνύεται με τα υγρά μέρη του σπέρματος, αμέσως προτού να εκσπερματίσει ένα άτομο. Αυτοί οι σωλήνες μπορούν επίσης να εμποδιστούν από τον ιστό σημαδιών μετά από τραυματισμό ή μόλυνση. Ασθένειες: Μερικές ασθένειες όπως, καρκίνος, διαβήτης, παρωτίτιδα ή φυματίωση μπορούν να προκαλέσουν χαμηλά σπερματικά επίπεδα. Περιβαλλοντικοί: Η έκθεση στην υψηλή θερμότητα, τα μικροκύματα ή τα φυτοφάρμακα μπορεί να έχει επιπτώσεις στη γονιμότητα. Τρόπος ζωής: Η παχυσαρκία, η χρήση καπνού, το αλκοολ και τα αναβολικά στεροειδή για το σώμα μπορούν να έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα ενός ανθρώπινου σπέρματος. Ηλικία: Η ποιότητα σπέρματος μπορεί να μειωθεί με την ηλικία. Καρκίνος και θεραπεία: Μερικοί τύποι θεραπειών του καρκίνου μπορούν να παρεμποδίσουν την ανθρώπινη γονιμότητα, είτε προσωρινά, είτε μόνιμα. Ποιοι καρκίνοι είναι πιθανοί να προκαλέσουν την ανδρική στειρότητα; Καρκίνος των όρχεων: Ο καρκίνος των όρχεων εμφανίζεται στους άνδρες που βρίσκονται στην γόνιμη ηλικία των ετών. Μια ιδιαιτερότητα του καρκίνου των όρχεων είναι ότι εμφανίζονται διαταραχές της σπερματογένεσης ήδη στο χρόνο που τίθεται η διάγνωση πριν από οποιοδήποτε θεραπεία. Η γονιμότητα μπορεί να είναι φτωχή στα δύο έτη προτού να βρεθεί ο ορχικός καρκίνος. Μόνο 1-3% τοις εκατό των ατόμων με τον ορχικό καρκίνο παθαίνουν τον καρκίνο και στους δύο όρχεις. Ορισμένοι όγκοι δρουν άμεσα επί της λειτουργίας του αντίστοιχου υγιούς όρχεως και προκαλούν κατ αυτόν τον τρόπο βλάβες σπερματογένεσης. Hodgkin - λέμφωμα - λευχαιμία: Αφορά περισσότερο τους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς. Η πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, ο πυρετός ή η φυσική πίεση που αυτοί οι επιζώντες μπορούν να δοκιμάσουν, μπορούν συχνά να έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα του σπέρματός τους.

17 Ποιες θεραπείες μπορούν να προκαλέσουν την ανδρική στειρότητα; Συνήθως, η θεραπεία του καρκίνου και όχι ο πραγματικός καρκίνος, βλάπτει την ανθρώπινη γονιμότητα. Η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία σκοτώνουν τα κύτταρα που είναι στη μέση της διαίρεσης και της ανάπτυξής τους, έτσι είναι ευκολότερο να πάθουν ζημιά. Τα καρκινικά κύτταρα διαιρούνται συχνότερα από ότι τα φυσιολογικά κύτταρα, έτσι σκοτώνονται ενώ τα κανονικά κύτταρα επιζούν. Εντούτοις, τα κύτταρα τρίχας και σπέρματος αυξάνονται επίσης συνεχώς, καθιστώντας τους ευαίσθητους στη χημειοθεραπεία ή την ακτινοβολία. Ακτινοβολία: Η ακτινοβολία προκαλεί βλάβες του σπερματικού επιθηλίου και διαταραχές της σπερματογένεσης οι οποίες εμφανίζονται υπό την μορφή ολιγοσπερμίας ή αζωοσπερμίας. Η βαρύτητα της βλάβης και η ικανότητα ανάνηψης του σπερματικού επιθηλίου με ομαλοποίηση της σπερματογένεσης εξαρτάται από την ολική δόση της ακτινοβολίας και την έκταση των πεδίων ακτινοβολούντα. 1. Εάν ο όρχις είναι κοντά στην περιοχή της ακτινοβόλησης, η θεραπεία ακτινοβολίας μπορεί να επιβραδύνει ή να σταματήσει την παραγωγή κυττάρων σπέρματος. Οι ασπίδες μολύβδου μπορούν να προστατεύσουν τους όρχεις κατά τη διάρκεια της ακτινοβολίας που στοχεύει σε ένα κοντινό όργανο όπως τον προστάτη, αλλά η ακτινοβολία μπορεί σε μικρότερο βαθμό βέβαια, ακόμα να διαπεράσει στους όρχεις. 2. Η ακτινοβολία όλου του σώματος, που χρησιμοποιείται πριν από μερικές μεταμοσχεύσεις μυελών των οστών, προκαλεί συνήθως τη μόνιμη στειρότητα. 3. Εάν οι όρχεις παίρνουν μια ήπια δόση της ακτινοβολίας, η γονιμότητα μπορεί να μειωθεί, αλλά να ανακτήσει κατά τη διάρκεια των επόμενων ενός έως τεσσάρων ετών. Για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι μετά από ακτινοθεραπεία ενός σεμινώματος, η σπερματογένεση επανέρχεται στο φυσιολογικό μετά από 6-7 μήνες. Εάν η δόση ακτινοβολίας στους όρχεις είναι υψηλή, η παραγωγή σπέρματος μπορεί να σταματήσει για πάντα. 4. Η ακτινοβολία που βλάπτει τα μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν την παραγωγή ορμονών, μπορεί μερικές φορές να αποτρέψει τα μηνύματα ορμονών, που κατευθύνονται στους όρχεις. Χημειοθεραπεία: Η ακριβής επίδραση των κυτταροστατικών φάρμακων επί του σπερματικού επιθηλίου δεν έχει πλήρως διερευνηθεί, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν να γίνουν συστηματικές αναλύσεις σπέρματος σε ασθενείς λόγω της ψυχικής τους κατάστασης. Ένας άλλος λόγος είναι οι δυσκολίες λήψης του σπέρματος κατά την παλίνδρομη εκσπερμάτωση μετά από λεμφαδενεκτομή. Τα κυτταροστατικά που χρησιμοποιούνται στον καρκίνο των όρχεων, φαίνεται να είναι λιγότερο τοξικά σε σύγκριση με εκείνα που χρησιμοποιούνται, για αλλά είδη καρκίνων όπως για παράδειγμα τα λεμφώματα. 1. Σε υψηλές δόσεις, η χημειοθεραπεία με cisplatinum (Platinol) ή bleomycin (Blenoxane, Bleomycin), που χρησιμοποιείται συχνά για να θεραπεύσει τον ορχικό καρκίνο, μπορεί επίσης να βλάψει τη γονιμότητα.

Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη

Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη Η ανδρική υπογονιμότητα είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τον επιστημονικό κόσμο με δεδομένο ότι τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι 115 27 ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ [1]/[6] ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Εισαγωγή Περίπου το 15% των ζευγαριών δεν είναι σε θέση να συλλάβουν μετά από ένα χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ. Συμπτώματα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ. Συμπτώματα ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Περίπου το 15% των ζευγαριών έχουν προβλήματα γονιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπόρεσαν να συλλάβουν παιδί, αν και είχαν συχνές σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλάξεις για ένα χρόνο ή περισσότερο.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΑ

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΑ Όταν ένα ζευγάρι προσπαθεί χωρίς αποτέλεσμα να τεκνοποιήσει, επί τουλάχιστον 1 χρόνο τακτικής σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλάξεις, τότε θεωρείται ότι το ζευγάρι αυτό αντιμετωπίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α.

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η ανικανότητα σύλληψης μετά από ένα χρόνο σεξουαλικών

Διαβάστε περισσότερα

Λήψη σπερματοζωαρίων για εξωσωματική/ βιοψία όρχεως. Σωτήρης Κ. Ανδρεαδάκης Χειρουργός Ουρολόγος Fellow of the European Board of Urology

Λήψη σπερματοζωαρίων για εξωσωματική/ βιοψία όρχεως. Σωτήρης Κ. Ανδρεαδάκης Χειρουργός Ουρολόγος Fellow of the European Board of Urology Λήψη σπερματοζωαρίων για εξωσωματική/ βιοψία όρχεως Σωτήρης Κ. Ανδρεαδάκης Χειρουργός Ουρολόγος Fellow of the European Board of Urology Πότε; - Πολύ σοβαρή ΟΑΤ - Αζωοσπερµία ( AA, MAA ) - onco TESE ( ONCO

Διαβάστε περισσότερα

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια είναι η αδυναμία τεκνοποίησης.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια είναι η αδυναμία τεκνοποίησης. Ελληνική Εταιρεία Ομοιοπαθητικής Ιατρικής ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΠΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια είναι η αδυναμία τεκνοποίησης. Είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1 Ο ΘΕΜΑ 1. Η γέννηση ενός παιδιού με σύνδρομο Down συνήθως οφείλεται: α. στην προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά τη διάρκεια της κύησης, β. στην ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει

Διαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει Διαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει Υπογονιµότητα: αδυναµία σύλληψης µετά από 1 χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών Ικανότητα σύλληψης/µήνα: ~20% 10-15% των ζευγαριών: πρόβληµα υπογονιµότητας

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΕΣ ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ

ΠΛΗΡΕΣ ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ Σελίδα 1 από 5 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Ημέρες Αποχής 3 Ημέρες Τόπος Συλλογής Δείγματος Εντός Εργαστηρίου Πλήρης Συλλογή Σπέρματος Ναι Χρόνος μεταξύ Λήψης και Έναρξης Ανάλυσης < 60 min

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μικροβιολογικό & Ερευνητικό Εργαστήριο Καθ έξιν Αποβολές Οι καθ 'έξιν αποβολές είναι μια ασθένεια σαφώς διακριτή από τη στειρότητα, και που ορίζεται ως δύο ή περισσότερες αποτυχημένες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ Σ.

ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ Σ. Ο καρκίνος του όρχεως αντιπροσωπεύει το 1 1,5 % των νεοπλασιών στον άνδρα Ο πιο συχνός καρκίνος σε νέους άνδρες 15-35 ετών Αύξηση συχνότητας τα τελευταία 40 έτη Μείωση θνησιμότητας μετά την εισαγωγή της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΩΤΗΡΗΣ Κ. ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ

ΣΩΤΗΡΗΣ Κ. ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ Κ. ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο όρος κιρσοκήλη χαρακτηρίζει την κιρσοειδή διάταση και ελικοειδή πορεία των φλεβών του σπερματικού φλεβικού δικτύου 15% στο γενικό πληθυσμό έως και 35% σε άνδρες

Διαβάστε περισσότερα

Κώστας, 32 χρονών. Άρτεμις, 30 χρονών

Κώστας, 32 χρονών. Άρτεμις, 30 χρονών Να προχωρήσουν η Άρτεμις και ο Κώστας σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή; Ο Κώστας και η Άρτεμις είναι ένα ζευγάρι που δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδί. Επισκέφθηκαν τον γιατρό τους και ανέφεραν τα πιο κάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ EAA TRAINING CENTER THESSALONIKI ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ 2014-2015 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Κουτσογιάννης Ιωάννης MSc ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΣ ΑΝΔΡΑΣ 10-15 % των ζευγαριών 60% παράγοντας άνδρας Nieschlag

Διαβάστε περισσότερα

KATEYΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

KATEYΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ KATEYΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ (Eνημέρωση κειμένου Απρίλιος 2010) A. Jungwirth, T. Diemer, A. Giwercman, Z. Kopa, C. Krausz, H. Tournaye, G.R. Dohle Ορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Τι ονομάζουμε προστάτη και πoιός ο ρόλος του.

Τι ονομάζουμε προστάτη και πoιός ο ρόλος του. : Τι ονομάζουμε προστάτη και πoιός ο ρόλος του. Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας των αρσενικών θηλαστικών, περιλαμβανομένων και των ανδρών, που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει

Διαβάστε περισσότερα

Παρακαλώ δώστε τις ημερομηνίες των τελευταίων σας τεσσάρων περιόδων, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης.

Παρακαλώ δώστε τις ημερομηνίες των τελευταίων σας τεσσάρων περιόδων, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης. Προετοιμασία για την επίσκεψη σε έναν ειδικό σε θέματα γονιμότητας Κάντε άλλο ένα βήμα μπροστά Απαιτείται μεγάλη ικανότητα ώστε να προσδιοριστεί η πηγή των προβλημάτων γονιμότητας και να συστηθεί η κατάλληλη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ

ΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 12 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΑNAΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος της αναπαραγωγής και

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΙΔΟΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗΣ Οικογενή υπερχοληστερολαιμία Αυτοσωμική επικρατής κληρονομικότητα Σχετίζεται με αυξημένο

Διαβάστε περισσότερα

Κατάψυξη ωαρίων (eggfreezing) η επιστηµονική επιλογή της σύγχρονης εργαζόµενης γυναίκας. Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα

Κατάψυξη ωαρίων (eggfreezing) η επιστηµονική επιλογή της σύγχρονης εργαζόµενης γυναίκας. Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα Κατάψυξη ωαρίων (eggfreezing) η επιστηµονική επιλογή της σύγχρονης εργαζόµενης γυναίκας Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα Κατάψυξη ωαρίων (eggfreezing) Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής, µε τους γρήγορους εργασιακούς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Α. ΤΟ ΑΝ ΡΙΚΟ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ... 3 1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΜΗ TOY ΑΝ ΡΙΚΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ...

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Πριν επισκεφτείτε τον/την ιατρό σας, συμπληρώστε τα ελλιπή στοιχεία και τυπώστε μια περίληψη για να την πάρετε μαζί σας στο ραντεβού.

Πριν επισκεφτείτε τον/την ιατρό σας, συμπληρώστε τα ελλιπή στοιχεία και τυπώστε μια περίληψη για να την πάρετε μαζί σας στο ραντεβού. Προετοιμασία για την επίσκεψη σε έναν ιατρό Κάντε τις απαραίτητες ρυθμίσεις μαζί Το να κανονίσετε ένα ραντεβού για να επισκεφτείτε έναν ιατρό, είναι ένα από τα πρώτα θετικά βήματα που μπορείτε να κάνετε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Μαλτέζος Ιωάννης Κληρονομικότητα Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα εκ των οποίων τα περισσότερα εξ αυτών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ; Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται όταν αναπτύσσονται στον προστάτη αφύσικα κύτταρα. Αυτά τα αφύσικα κύτταρα μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ

ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ 2007-8 www.cyprusbiology.com 1 ΕΝΟΤΗΤΑ Α. ΠΩΣ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΖΩΗ ιαιώνιση των ειδών 1. Ποια είναι τα µέρη του σπερµατοζωαρίου; 2. Να συµπληρώσετε τις ενδείξεις του πιο κάτω σχήµατος

Διαβάστε περισσότερα

Υπογονιμότητα Δημήτριος Γ. Γουλής

Υπογονιμότητα Δημήτριος Γ. Γουλής Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Υπογονιμότητα Δημήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Αριστοτέλειο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Γενική Ιατρική Διερεύνηση υπογονιμότητας Υπεύθυνη μαθήματος: Επίκ. Καθηγήτρια Α. Τατσιώνη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Το σπερμοδιάγραμμα αποτελεί βασική εξέταση κατά την διερεύνηση της ανδρικής

Το σπερμοδιάγραμμα αποτελεί βασική εξέταση κατά την διερεύνηση της ανδρικής 29 Κλινική αξιολόγηση του σπερµατοδιαγράµµατος και διερεύνηση της δυσπερµίας Ε.Γ. ΚΟΥΚΚΟΥ Ενδοκρινολόγος, Νοσοκομείο/Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα Το σπερμοδιάγραμμα αποτελεί βασική εξέταση κατά

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα Χειμερινού Σχολείου

Συμπεράσματα Χειμερινού Σχολείου Συμπεράσματα Χειμερινού Σχολείου Χειμερινό Σχολείο Ιωάννινα 19-21 Φεβρουαρίου 2016 173 Συμμετοχές 54% Βιοπαθολόγοι Ελεύθεροι επαγγελματίες 30% Βιοπαθολόγοι Ε.Σ.Υ. 14% Ειδικευόμενοι 1% Γυναικολόγοι 1% Νοσηλευτές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Πως να προλάβετε τον ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία

ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Πως να προλάβετε τον ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ Πως να προλάβετε τον ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ με ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ Χορηγία Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία με ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ «Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για

Διαβάστε περισσότερα

Στα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα

Στα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα 1 Όπως όλοι γνωρίζουμε κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από κύτταρα. Μέσα στον πυρήνα των κυττάρων υπάρχουν τα χρωμοσώματα, τα οποία αποτελούν to γενετικό υλικό (DNA). Στα χρωμοσώματα αυτά βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕAU πληροφορίες ασθενών. Κρυψορχία. Ελληνικά

ΕAU πληροφορίες ασθενών. Κρυψορχία. Ελληνικά ΕAU πληροφορίες ασθενών Κρυψορχία Ελληνικά Πίνακας περιεχομένων Τι είναι η κρυψορχία;... 3 Ποια είναι τα αίτια της κρυψορχίας;... 3 Τύποι Κρυψορχίας... 3 Συμπτώματα και Διάγνωση... 4 Συμπτώματα... 4 Διάγνωση...

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινολογία Αναπαραγωγής Υπογονιµότητα Αντισύλληψη

Ενδοκρινολογία Αναπαραγωγής Υπογονιµότητα Αντισύλληψη Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Ενδοκρινολογία Αναπαραγωγής Υπογονιµότητα Αντισύλληψη Δηµήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Πώς πρέπει να υπολογίζω τον κύκλο και την ωορρηξία μου; Ο κύκλος μιας γυναίκας μετριέται από την πρώτη μέρα της περιόδου της μέχρι την

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη 2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ : Ορολογία και λίγα λόγια για τον καρκίνο Χαρακτηριστικά του καρκίνου Μεταλλάξεις Μεταλλάξεις και καρκίνος

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μευτήρας - Γυναικολόγος

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μευτήρας - Γυναικολόγος Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μευτήρας - Γυναικολόγος Ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει τη γυναικολογική πάθηση που λέγεται "ενδομητρίωση". Έχει δύσκολο όνομα, άγνωστη προέλευση, ποικιλία στη εμφάνιση και τη

Διαβάστε περισσότερα

αμινοξύ. Η αλλαγή αυτή έχει ελάχιστη επίδραση στη στερεοδιάταξη και τη λειτουργικότητα της πρωτεϊνης. Επιβλαβής

αμινοξύ. Η αλλαγή αυτή έχει ελάχιστη επίδραση στη στερεοδιάταξη και τη λειτουργικότητα της πρωτεϊνης. Επιβλαβής Κεφάλαιο 6: ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ -ΘΕΩΡΙΑ- Μεταλλάξεις είναι οι αλλαγές που συμβαίνουν στο γενετικό υλικό ενός οργανισμού, τόσο σε γονιδιακό επίπεδο (γονιδιακές μεταλλάξεις) όσο και σε χρωμοσωμικό επίπεδο (χρωμοσωμικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διάγνωσης των προβλημάτων στον τομέα της ανδρικής γονιμότητας Λεωφ. Κηφισίας 46 115 26 Αθήνα (2ος όροφος) Τηλ: 210 6452 172, 210 6400

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία

Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΛΕΝΗ, Ph.D. Λέκτορας Εργαστήριο Βιολογίας, Ιατρική Σχολή Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Τι είναι η Γονόρροια; Η γονόρροια είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο λοιμώδεςνόσημα (ΣΜΝ). Η γονόρροια προσβάλλει συνήθως τα γεννητικά όργανα, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις

Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ 1. Τι ονομάζονται μεταλλάξεις και ποια τα κυριότερα είδη τους; 2. Ποιες οι διαφορές μεταξύ γονιδιακών και χρωμοσωμικών μεταλλάξεων; 3. Οι μεταλλάξεις στα σωματικά

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα

Επανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Επανάληψη πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Κύτταρα όμοια μορφολογικά και λειτουργικά αποτελούν α. ένα όργανο. β. ένα ιστό. γ. ένα οργανισμό. δ. ένα σύστημα οργάνων.

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις :

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Οι όρχεις αποτελούν κομμάτι του αναπαραγωγικού συστήματος (παραγωγή σπερματοζωάριων) του άνδρα αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Αντωνίου Χαρά Διευθύντρια Β Χειρουργικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Χανίων ΣΕ ΤΙ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΘΟΥΜΕ??? Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού? Ποια αίτια τον προκαλούν?

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ;

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ; ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Πρόκειται για το συχνότερο καρκίνο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Η συχνότητά του αυξάνει με την αύξηση της ηλικίας και το

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 500.000 νέα κρούσµατα καρκίνου του τραχήλου διαγιγνώσκονται ετησίως. 250.000

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι

Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ 1. Να ταξινομήσετε τις παρακάτω έννοιες σε τέσσερις θεματικές ομάδες: Σπερματικός πόρος, σηραγγγώδη σώματα, λοβοί, σπερματικά

Διαβάστε περισσότερα

«β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας»

«β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας» Εργαστήριο Κυτταρογενετικής ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» «β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας» Ζαχάκη Σοφία - Ουρανία Βιολόγος, MSc, PhD β μεσογειακή αναιμία Η θαλασσαιμία ή νόσος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα από τα συχνότερα νοσήματα των ανδρών στην σημερινή εποχή.σε νεαρότερες ηλικίες το 30% οφείλεται σε οργανικές αιτίες και το 70 % σε ψυχολογικά αίτια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΤΗΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ. ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 13 ΓΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ ΜΑΘΗΜΑ:ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT ΘΕΜΑ:ΥΓΕΙΑ-ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14 ΤΑΞΗ Α1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: 1)ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΗΤΡΑΣ- ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 2)AIDS 3)ΜΗΝΙΣΚΟΣ 4)ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ 1) ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΩΝ ΕΥΠΛΟΕΙΔΙΑ: ΚΑΘΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΟ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ Ν (ΑΠΛΟΕΙΔΕΣ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑ) 3Ν ΑΥΘΟΡΜΗΤΕΣ ΑΠΟΒΟΛΕΣ 4Ν τριπλοειδία Α) Γονιμοποίηση ωαρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11208 Ι. Ένα από τα τμήματα του αναπαραγωγικού συστήματος του άνδρα είναι η εκφορητική οδός του σπέρματος η οποία ξεκινά από την επιδιδυμίδα

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά

Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ορθού αποτελεί το δεύτερο πιο συχνό καρκίνο σε γυναίκες και άνδρες και αντιπροσωπεύει το 13% όλων των καρκίνων. Στην

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευάγγελος Γκικόντες, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Γράφει: Ευάγγελος Γκικόντες, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Γράφει: Ευάγγελος Γκικόντες, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο δυσπανευρία; Είναι η επώδυνη σεξουαλική επαφή. Η γυναίκα, είτε όταν την εξετάζει ο γυναικολόγος είτε κατά

Διαβάστε περισσότερα

Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών

Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΛ: 2310892819

Διαβάστε περισσότερα

κληρονοµικότητα Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες

κληρονοµικότητα Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες 12 Φυλοσύνδετη στο Χ Ή την τοπική σας κλινική γενετικής διάγνωσης: κληρονοµικότητα Εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής Πανεπιστήµιο Αθηνών Νοσοκοµείο Παίδων " Αγία Σοφία" Αθήνα Τηλ: +210 7795553 http://iatriki-genetiki.med.uoa.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε

Διαβάστε περισσότερα

BΙΟΨΙΑ ΟΡΧΕΩΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΣΠΕΡΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ. Θεόδ. Φιλιππίδης Παθολογοανατόμος Επιστημονικός Δ/ντής ΜΙCROMEDICA

BΙΟΨΙΑ ΟΡΧΕΩΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΣΠΕΡΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ. Θεόδ. Φιλιππίδης Παθολογοανατόμος Επιστημονικός Δ/ντής ΜΙCROMEDICA To περί ού ο λόγος BΙΟΨΙΑ ΟΡΧΕΩΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΣΠΕΡΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ Θεόδ. Φιλιππίδης Παθολογοανατόμος Επιστημονικός Δ/ντής ΜΙCROMEDICA ΒΙΟΨΙΑ ΟΡΧΕΩΣ Συνήθως ζητείται επί περιπτώσεων - Αζωοσπερμίας - Ολιγοσπερμίας

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών.

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών. Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών. Με ιη συμβολή του τεστ ΠΑΠ, ο καρκίνος του τραχήλου έπαψε να είναι η πρώτη αιτία θανάτου

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής

Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής Κεφάλαιο 12ο Αναπαραγωγή Ανάπτυξη Μαυροματάκης Γιώργος- Βιολόγος σχολική χρονιά 2011-2012 1ο Μάθημα Κεφ. 12 Οι ζωντανοί οργανισμοί, ανεξάρτητα εάν ανήκουν στα Βακτήρια,

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η ωχρά κηλίδα;

Τι είναι η ωχρά κηλίδα; Τι είναι η ωχρά κηλίδα; Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή, ένα λεπτό στρώμα φωτοευαίσθητων νευρικών κυττάρων και ινών που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Ο αμφιβληστροειδής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης Οι ανιχνευτικές εξετάσεις (screening test) έχουν ευρεία εφαρμογή και μεγάλη πρακτική χρησιμότητα στον προγεννητικό έλεγχο. Ο προγεννητικός έλεγχος

Διαβάστε περισσότερα

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος Φύλο και Εγκέφαλος Φυλετικός διµορφισµός: Ø ύπαρξη διαφορετικών µορφών σε ένα είδος Ø αναφέρεται σε κάθε χαρακτηριστικό που είναι διαφορετικό στο αρσενικό και στο θηλυκό Ø αναπαραγωγικές και µη-αναπαραγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα

Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα MAΡΙΑ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ Κλινική Εμβρυολόγος Μονάδα Αναπαραγωγικής Ιατρικής Περιεχόμενα Ορισμός Ιστορική Αναδρομή Γενετική

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος. Note: Σήμερα όμως πάνω από το 50% των διαφόρων καρκινικών τύπων είναι θεραπεύσιμοι

Καρκίνος. Note: Σήμερα όμως πάνω από το 50% των διαφόρων καρκινικών τύπων είναι θεραπεύσιμοι Ο πιο απλός ορισμός είναι ότι ο καρκίνος είναι μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και διασπορά ανώμαλων κυττάρων. Αν η εξάπλωση δεν ελεγχθεί θα οδηγήσει στο θάνατο. Ποσοστό

Διαβάστε περισσότερα

Γενετικό γλωσσάριο. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες. Μεταφρασµένο από την Κατερίνα Πουγούνια και την Μαρία Τζέτη.

Γενετικό γλωσσάριο. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες. Μεταφρασµένο από την Κατερίνα Πουγούνια και την Μαρία Τζέτη. 12 Γενετικό γλωσσάριο Μεταφρασµένο από την Κατερίνα Πουγούνια και την Μαρία Τζέτη. Ιανουάριος 2009 Τροποποιηµένο από το γλωσσάριο που αρχικά δηµιουργήθηκε από το Πάρκο Γενετικής Γνώσης London IDEAS (London

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ. Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης

ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ. Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης Καρκίνος Προστάτη Ο συχνότερος καρκίνος στον άνδρα Ηλικία > 65, αλλά εµφανίζεται και σε νεώτερους

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων. Τι είναι ουρολοίμωξη; Σαν ουρολοίμωξη χαρακτηρίζουμε την βακτηριδιακή λοίμωξη κυρίως οποιοδήποτε σημείου του ουροποιητικού συστήματος.

Διαβάστε περισσότερα

Αναπαραγωγή - Ανάπτυξη

Αναπαραγωγή - Ανάπτυξη Αναπαραγωγή - Ανάπτυξη ΘΕΜΑ 1ο Ένα από τα τμήματα του αναπαραγωγικού συστήματος του άνδρα είναι η εκφορητική οδός του σπέρματος η οποία ξεκινά από την επιδιδυμίδα και καταλήγει στη βάλανο. α) Πώς ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει

Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει Κλείσε ένα ραντεβού ζωής Αφιέρωσε 10 λεπτά στον εαυτό σου για μια μαστογραφία Όσα θα θέλατε να μάθετε για τον καρκίνο του μαστού Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει Τι είναι ο καρκίνος του μαστού;

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Βασικές γνώσεις I SBN 960-372-069-0 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΙΣ Α. ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Μ Ε Ρ Ο Σ Ι ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Κεφάλαιο 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ... 3 Το καρκινικό κύτταρο... 3 Κυτταρικός

Διαβάστε περισσότερα

Εξαρτάται από Αιτία υπογονιμότητας Διάρκεια υπογονιμότητας Ηλικία συντρόφων Προσωπικές επιλογές συντρόφων

Εξαρτάται από Αιτία υπογονιμότητας Διάρκεια υπογονιμότητας Ηλικία συντρόφων Προσωπικές επιλογές συντρόφων Εξαρτάται από Αιτία υπογονιμότητας Διάρκεια υπογονιμότητας Ηλικία συντρόφων Προσωπικές επιλογές συντρόφων 1 Αλλαγές τρόπου ζωής 2 Φαρμακευτική θεραπεία 3 Χειρουργική θεραπεία 4 Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή!!!

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα γονίδια Ι Α και i που καθορίζουν τις ομάδες αίματος: Α. είναι ατελώς επικρατή Β. είναι συνεπικρατή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1.Μακροσκοπική εξέταση

ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1.Μακροσκοπική εξέταση Οι εργαστηριακές εξετάσεις του σπέρματος, σύμφωνα με την παγκόσμια οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) ταξινομούνται σε 3 κατηγορίες. 1.Βασικές εξετάσεις. Σ αυτές περιλαμβάνονται το σπερμοδιάγραμμα και τα αντισπερματικά

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειώδεις παθολογικές μεταβολές του Γεννητικού Συστήματος

Στοιχειώδεις παθολογικές μεταβολές του Γεννητικού Συστήματος Στοιχειώδεις παθολογικές μεταβολές του Γεννητικού Συστήματος του Θήλεος ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Προσοχή: Οι παρουσιάσεις μαθημάτων αποτελούν βοήθημα παρακολούθησης των παραδόσεων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής 1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής Υπάρχει ένα δεδομένο στη σύγχρονη ιατρική που λειτουργεί όπως λειτουργούσε στην

Διαβάστε περισσότερα

Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος. Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά

Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος. Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά Η νέα εποχή στον Προγεννητικό Έλεγχο: Μοριακός Καρυότυπος - array CGH - Συγκριτικός γενωμικός υβριδισμός με μικροσυστοιχίες

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Οξεία μυελογενής λευχαιμία Οξεία μυελογενής λευχαιμία Γενικά στοιχεία Ταξινόμηση και τύποι Ενδείξεις και συμπτώματα Αίτια πρόκλησης Διάγνωση Παρουσίαση και επαναστόχευση από Βικιπαίδεια Οξεία μυελογενής λευχαιμία : Ζήσου Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο Η χρήση του PET CT στην Ογκολογία και όχι μόνο Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/2017 11ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο 1 Τι είναι το PET SCAN; Η Pet scan (pozitron emission

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ. 2. (α) Ποια μέρη του γεννητικού συστήματος του άνδρα δείχνουν οι αριθμοί 1-8 στο σχήμα;

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ. 2. (α) Ποια μέρη του γεννητικού συστήματος του άνδρα δείχνουν οι αριθμοί 1-8 στο σχήμα; ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ 1. (α) Τι αντιπροσωπεύουν οι αριθμοί 1-6 στο σχήμα; (β) Εξηγήστε τι είναι τα ωοθυλάκια και ποιος είναι ο ρόλος τους. (γ) Σε ποιο μέρος του γεννητικού συστήματος της γυναίκας αρχίζει η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες 12 Orphanet Ιστοσελίδα ελεύθερης πρόσβασης που παρέχει πληροφορίες για τις σπάνιες παθήσεις, τα κλινικά πειράµατα, τα φάρµακα και συνδέσµους για οµάδες υποστήριξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ιστοσελίδα: www.orpha.net

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΑΔΕΝΑ

ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΑΔΕΝΑ ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΑΔΕΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ Ο προστάτης είναι ένα όργανο αποτελούμενο από αδένα που περιβάλλει την αρχική μοίρα της ουρήθρας. Βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη, πάνω στο πυελικό έδαφος,

Διαβάστε περισσότερα

Conflict of interest

Conflict of interest Conflict of interest Άνδρας 36 ετών Μη αποφρακτική αζωοσπερμία Προ τριετίας υπεβλήθη σε κλασσική βιοψία όρχεως, αναφέρεται ότι έγινε λήψη μόνο από τον ένα όρχι, δεν βρέθηκαν σπερματοζωάρια Προχώρησαν

Διαβάστε περισσότερα

Dr. Αριστοµένης Γκέκας. Χειρουργός Ουρολόγος Ανδρολόγος Υπεύθυνος Ανδρολογικού τµήµατος Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Πάτρας Ο Άγιος Ανδρέας

Dr. Αριστοµένης Γκέκας. Χειρουργός Ουρολόγος Ανδρολόγος Υπεύθυνος Ανδρολογικού τµήµατος Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Πάτρας Ο Άγιος Ανδρέας 1 Αγαπητοί Συνάδελφοι Στα πλαίσια της πραγµατοποίησης του 5 ου Ανδρολογικού Συµποσίου µε διεθνή συµµετοχή και κλινικό φροντιστήριο, σας παρουσιάζουµε το ακόλουθο ερωτηµατολόγιο µε θέµα: Η κιρσοκήλη στους

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ. Ο Mendel καλλιέργησε φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας

ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ. Ο Mendel καλλιέργησε φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ Ο Mendel καλλιέργησε 28.000 φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας Λόγοι επιτυχίας των πειραμάτων του Mendel 1. Μελέτησε μία ή δύο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑΜΠΑΤΣΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ

ΜΠΑΜΠΑΤΣΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΚΑΘ` ΕΞΙΝ ΑΠΟΒΟΛΕΣ (πληροφορίες για το κοινό σύμφωνα με το Βρετανικό κολλέγιο μαιευτήρωνγυναικολόγων) για περισσότερες πληροφορίες η γυναίκα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο της. ΓΕΝΙΚΑ Αποβολή είναι

Διαβάστε περισσότερα