Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα

Transcript

1 Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα MAΡΙΑ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ Κλινική Εμβρυολόγος Μονάδα Αναπαραγωγικής Ιατρικής

2 Περιεχόμενα Ορισμός Ιστορική Αναδρομή Γενετική συμβουλή Διαδικασία IVF Βιοψία Διάτρηση διαφανούς ζώνης Εμβρυομεταφορά Πλεονεκτήματα-Μειονεκτήματα Περιστατικά Βιβλιογραφία

3 PGD ΠΓΔ P G D Π Γ Δ r e i m p l a n t a t i o n e n e t i c i a g n o s i s ροεμφυτευτική ενετική ιάγνωση Μια πρώιμη μορφή προγενετικού ελέγχου που δίνει τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης γενετικών ασθενειών ήχρωμοσωμικών ανωμαλιών.

4 Ιστορική Αναδρομή 1968 Edward Gardner: Πρώτη βιοψία σε έμβρυο κουνελιού 1978 Γέννηση πρώτου παιδιού με τεχνητή γονιμοποίηση Δεκαετία 80 Ανάπτυξη μεθόδου PGD στην Μ.Βρετανία ως εναλλακτική μέθοδος προγενετικής διάγνωσης 1989 Ο Handyside καιοισυνεργάτεςτου, στο Λονδίνο (Hammersmith), πετυχαίνουν την πρώτη γέννηση παιδιού μετά από PGD για προσδιορισμό φύλου λόγω φυλοσύνδετου νοσήματος 1994 Ανάπτυξη τεχνικής FISH (Griffin et al.) 1996 Verlinsky (Σικάγο) Βιοψία πολικού σωματίου σήμερα Οι κύκλοι PGD έχουν αυξηθεί παγκοσμίως καθώς και τα ποσοστά επιτυχίας. Ταυτόχρονα νέες πρωτοποριακές τεχνικές βελτιώνουν συνεχώς την αρχική μέθοδο.

5 Γενετική συμβουλή Γενετική συμβουλή Ενημέρωση του ζευγαριού από γενετιστή ή και γυναικολόγο Διαδικασία Αναμενόμενα αποτελέσματα Ποσοστά επιτυχίας Περιορισμούς της τεχνικής Η επιλογή φύλου με PGD απαγορεύεται από τη νομοθεσία εκτός περιπτώσεων διάγνωσης φυλοσύνδετων νοσημάτων.

6 High risk PGD and Low risk PGD PGD PGDiagnosis High risk Μετάδοση γενετικών ή χρωμοσωμικών ανωμαλιών PCR Μονογονιδιακές ασθένειες HLA typing Κυστική ίνωση Μεσ. αναιμία Αναιμία Fanconi Huntington PGScreening Low risk Αύξηση ποσοστών εγκυμοσύνης FISH Ανευπλοειδίες Ανευπλοειδίες κυρίως σε 5 χρωμοσώματα 13,18,21,Χ,Υ Επιλογή φύλου για φυλοσύνδετα νοσήματα (π.χ. αιμορροφιλία)

7 Προετοιμασία του ζευγαριού για PGD Γενετική συμβουλή Ειδικά για το PGD πρέπει να γίνει ανίχνευση των μεταλλάξεων πριν ξεκινήσει η διαδικασία της εξωσωματικής. PGS Γυναίκες προχωρημένης ηλικίας Πολλαπλές αποτυχημένες IVF Πολλαπλές αποβολές Άνδρες με (+) τεστ σε aneuploidy sperm screening Φορείς φυλοσύνδετης ασθένειας

8 IVF Διέγερση για IVF Απαραίτητα καλή ανταπόκριση στη διέγερση Επαρκής αριθμός και καλής ποιότητας ωάρια Καλής ποιότητας έμβρυα για εμβρυομεταφορά IVF Ωοληψία Γονιμοποίηση ICSI για αποφυγή επιμόλυνσης από πατρικό DNA (DNA σπέρματος) Απομάκρυνση των κοκκωδών κυττάρων από το ωάριο για αποφυγή επιμόλυνσης από μητρικό DNA

9 Διαδικασία ωάριο σπερματοζωάριο ΒΙΟΨΙΑ ICSI έμβρυο Γενετική Ανάλυση Αποτελέσματα PCR/FISH Επιλογή υγιών εμβρύων Ε.Τ. * Προγεννητικός έλεγχος * Απαραίτητος γιατί η μέθοδος έχει περιθώριο σφάλματος 5-10%

10 Βιοψία Βιοψία πολικού σωματίου Βιοψία στο στάδιο της αυλάκωσης Βιοψία στο στάδιο της βλαστοκύστης

11 Βιοψία Βιοψία πολικού σωματίου Βιοψία πολικού σωματίου Κυρίως Verlinsky και πρόσφατα σε Γερμανία και Ιταλία λόγω νομοθεσίας. Εξέταση μόνο μητρικού DNA.

12 Βιοψία Βιοψία στο στάδιο της αυλάκωσης Βιοψία στο στάδιο της αυλάκωσης Η πιο διαδεδομένη μέθοδος. Βιοψία την τρίτη μέρα. Έμβρυο στα 5 8 κύτταρα. Λήψη 1-2 βλαστομεριδίων (πιθανά μωσαϊκό) Επαρκής χρόνος για διάγνωση.

13 Βιοψία Βιοψία στο στάδιο της βλαστοκύστης Βιοψία στο στάδιο της βλαστοκύστης Ηπιοπρόσφατημέθοδος. Λήψη κυττάρων από το τροφοεκτόδερμα (μεγαλύτερος αριθμός = ασφαλέστερη πρόβλεψη). Χρησιμοποιείται κυρίως από τους αυστραλούς. Λίγα έμβρυα φτάνουν στο στάδιο της βλαστοκύστης. Περιορισμένος χρόνος για διάγνωση

14 Διάτρηση διαφανούς ζώνης Acid Tyrodes Laser Μηχανική διάτρηση Ηπρώτημέθοδοςπου χρησιμοποιήθηκε. Όξινο διάλυμα ph 2,2. Έκθεση εμβρύου και βλαστομεριδίων σε όξινες ουσίες. Μη ακρίβεια τομής. Η πιο νέα μέθοδος. Μεγάλη ακρίβεια στις τομές. Καλύτερα αποτελέσματα Υψηλό κόστος. Χρήση αιχμηρής μικροπιπέτας που διαπερνά τη διαφανή ζώνη. Περιορισμένη χρήση.

15 Από τη Βιοψία στην ΕΤ Λήψη βλαστομεριδίων Εργαστήριο γενετικής Τα έμβρυα τοποθετούνται το καθένα χωριστά, αριθμούνται και καλλιεργούνται μέχρι τη διάγνωση. Αποτελέσματα Επιλογή υγιών εμβρύων και Ε.Τ. Πλεονάζοντα υγιή έμβρυα καταψύχονται (μικρά ποσοστά επιτυχίας)

16 Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Πλεονεκτήματα Αποφυγή γέννησης παιδιού που πάσχει από γενετικές ασθένειες Έγκαιρη διάγνωση διακοπής κύησης Αποφυγή Αύξηση ποσοστών επιτυχίας σε γυναίκες μεγάλης ηλικίας HLA matching Μειονεκτήματα Το ζευγάρι πρέπει να υποβληθεί σε IVF και ας μην αντιμετωπίζει πρόβλημα γονιμότητας Υψηλό κόστος Όλαταέμβρυαπαθολογικά όχι Ε.Τ. Διάγνωση από 1-2 μόνο κύτταρα, πιθανά λάθος διάγνωση ή μωσαικό Χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέσημετηνivf

17 Περιστατικά Στη Μοναδα Αναπαραγωγικής Ιατρικης η μέθοδος PGD εφαρμόζεται με επιτυχία από το Mυική Δυστροφία Duchenne Δίδυμα κορίτσια Μεσογειακή αναιμία εγκυμοσύνη σε εξέλιξη Μεσ. Αναιμία + HLA matching παλινδρόμησε Κυστική ίνωση όχι εγκυμοσύνη 12 PGS κύκλοι σε περιστατικά πολλών αποτυχημένων IVF 2 εγκυμοσύνες 5 όχι Ε.Τ. (όλα τα έμβρυα παθολογικά)

18 Βιβλιογραφία Ευχαριστώ! Βιβλιογραφία: A.R. Thornhill, C.E.de Die-Smulders, J.P.Geraedts, J.C.Harper, G.L.Harton,S.A.Lavery, C.Moutou, M.D.Robinson, A.G.Schmutzler, P.N.Scriven, K.D.Sermon and L.Wilton ESHRE PGD Consortium Best practice guidelines for clinical PGD and PGS Hum.Rep 2005 J.C.Harper, J.D.A Delhanty, A.H.Handyside Preimplantation Genetic Diagnosis W.A.Caswell, J.A.Bochicchio, M.Tucker, G.A.San Roman, J.R.Stelling Comparison of laser A.H. to chemical A.H. for embryo biopsy. Fert. & Ster The Preimplantatio Genetic Diagnosis International Society (PGDIS): Guidelines for good practice in PGD. Reproductive Bio Medicine Online 2004