Ονομ/νυμο: Σμήμα: ΓΡΑΠΣΗ ΕΞΕΣΑΗ ΣΗΝ ΕΚΥΡΑΗ ΕΚΘΕΗ ΣΗ Β ΛΤΚΕΙΟΤ

Transcript

1 Ονομ/νυμο: Σμήμα: ΓΡΑΠΣΗ ΕΞΕΣΑΗ ΣΗΝ ΕΚΥΡΑΗ ΕΚΘΕΗ ΣΗ Β ΛΤΚΕΙΟΤ ΚΕΙΜΕΝΟ: Ο άνκρωποσ μπαίνει ςτο επάγγελμα όπωσ ςε μια ςφαίρα από τθν οποία δεν πρόκειται πια να βγει, όςο μακρά ηωι και αν ηιςει. Και το επάγγελμα μπαίνει μζςα ςτον άνκρωπο, τον κυριεφει, και αυτι θ υπόταξθ διαρκεί όςο περίπου και θ ηωι του. Το επάγγελμα ςχθματίηει τον άνκρωπο, τον φτιάχνει. Δεν κα είναι υπερβολι εάν ειποφμε ότι το επάγγελμα διαμορφϊνει όχι μόνο τθν εξωτερική εμφάνιςθ του ανκρϊπου, αλλά και τον (ςωματικό και διανοθτικό) τφπο του, τθ "δομι" του. Ο τρόποσ που βλζπει, μιλεί, χειρονομεί, περπατεί, διαςκεδάηει κτλ. είναι βακιά επηρεαςμζνοσ από το επάγγελμα που αςκεί. Στο ντφςιμο, ςτο χτζνιςμα, ςτουσ μορφαςμοφσ, ςτθ γλϊςςα κτλ. είναι αποτυπωμζνθ θ επαγγελματικι μασ απαςχόλθςθ και ςιμερα ακόμθ όπου, ςτουσ άνδρεσ τουλάχιςτον, ο ςυρμόσ ζχει επιβάλει μιαν αφόρθτθ μονοτονία ςτο κεφάλαιο τθσ εξωτερικισ περιβολισ και των τρόπων τθσ ςυμπεριφοράσ. Από το ντφςιμο, τθν κουβζντα και το φζρςιμο μπορείτε χωρίσ μεγάλθ δυςκολία να μαντζψετε ποια είναι θ επαγγελματικι απαςχόλθςθ του ςυνομιλθτι ςασ. Ο ςτρατθγόσ, και όταν ακόμθ δεν φορεί τθ ςτολι του, ςασ δθλϊνει με τον τρόπο που ςτζκεται ι περπατεί ότι είναι ςτρατιωτικόσ. Ο γιατρόσ, ο κακθγθτισ, ο ναυτικόσ, ο κλθρικόσ, ο τεχνίτθσ τείνουν εξαιτίασ του επαγγζλματόσ τουσ προσ οριςμζνο τφπο με ειδικά χαρακτθριςτικά ςτθν εμφάνιςθ και ςτθν ζκφραςι τουσ. Γι' αυτό, εάν καμιά φορά μασ ςυςτιςουν κάποιον που τον βλζπομε ςχολαςτικό ςτουσ τρόπουσ, άκαμπτο ςτισ κινιςεισ του, ντυμζνο πολφ διακριτικά και μασ ειποφν ότι είναι λ.χ. επαγγελματίασ ακλθτισ, ξαφνιαηόμαςτε. Κάτι το αςυμβίβαςτο, το αντιφατικό αιςκανόμαςτε ότι υπάρχει ανάμεςα ςτθ μορφι και ςτο επάγγελμά του. Η κακθμερινι πείρα δεν μασ ζχει ςυνθκίςει ςε τζτοια απρόοπτα... Περιττό να προςκζςω ότι το επάγγελμα φτιάχνει και τον εςωτερικό μασ κόςμο, επθρεάηει τον τρόπο με τον οποίο παρατθροφμε, κρίνομε, αποτιμοφμε* τα πράγματα. Και όταν καμιά φορά λζγομε: "ζτςι κα μποροφςε να μιλιςει μονάχα ζνασ γιατρόσ", δεν αδικοφμε τον γιατρό, αλλά αναγνωρίηομε ςτον τρόπο τθσ ςκζψθσ του ανκρϊπου που μασ μιλεί μιαν οριςμζνη επαγγελματικι νοοτροπία. Αποτυπϊνει λοιπόν το επάγγελμα απάνω μασ τθ ςφραγίδα του. Τα αςυμβίβαςτα παρουςιάηονται ςχεδόν κατά κανόνα μόνο ςτισ περιπτϊςεισ όπου ο άνκρωποσ 1

2 δεν ζχει μπει καλά ςτο επάγγελμά του ι το επάγγελμα δεν ζχει καλά εγκαταςτακεί μζςα του. Δυςτυχϊσ, δεν διαλζγει κανείσ πάντοτε το επάγγελμα που κα αςκιςει ςφμφωνα με τισ κλίςεισ ι τισ ικανότθτζσ του. Συχνά, ςυχνότατα διάφοροι λόγοι (παρορμιςεισ, πιζςεισ, φανταςιϊςεισ) μάσ υποχρεϊνουν να αςκιςομε ζνα επάγγελμα που δεν μασ ταιριάηει. Αν ςυμβεί όμωσ να ευνοθκεί κανείσ με τθν ελευκερία τθσ εκλογισ, τότε βλζπομε πόςο καλά του πάει το επάγγελμα που αςκεί, και πόςο καλά ταιριάηει κι αυτόσ ςτο επάγγελμα που διάλεξε. Από το βιβλίο του Ε.Π. Παπανοφτςου Πρακτική Φιλοςοφία ςελ *αποτιμοφμε= αξιολογοφμε ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ Α. Να αποδϊςετε περιλθπτικά το κείμενο ςε λζξεισ. [ 20 μονάδεσ ] Β.1) Να επαλθκεφςετε ι να διαψεφςετε, ςφμφωνα με το κείμενο, τισ παρακάτω διαπιςτϊςεισ, γράφοντασ δίπλα ςτο γράμμα που αντιςτοιχεί ςε κάκε πρόταςθ, τθ λζξθ Σωςτό, αν θ πρόταςθ είναι ςωςτι, ι τθ λζξθ Λάθοσ, αν θ πρόταςθ είναι λανκαςμζνθ: α. Το επάγγελμα επθρεάηει τθν εξωτερικι εμφάνιςθ του ανκρϊπου. β. Το επάγγελμα διαμορφϊνει τον εςωτερικό μασ κόςμο. γ. Ο άνκρωποσ επιλζγει πάντοτε το επάγγελμά του ςφμφωνα με τισ κλίςεισ ι τισ ικανότθτζσ του. δ. Το επάγγελμα διαμορφϊνει ανάλογθ νοοτροπία ςτον άνκρωπο που το αςκεί. [10 μονάδεσ ] Β.2) Με ποιον τρόπο αναπτφςςεται θ δεφτερθ παράγραφοσ του κειμζνου; Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ. [3 μονάδεσ ] Β.3)α. Να αναγνωρίςετε το είδοσ τθσ ςφνταξθσ (ενεργθτικι - πακθτικι) ςτθν παρακάτω περίοδο και να τθν μετατρζψετε ςτθν αντίκετι τθσ: Το επάγγελμα ςχηματίζει τον άνθρωπο, τον φτιάχνει [3 μονάδεσ ] 2

3 β. Να δικαιολογιςετε τθ χριςθ των ειςαγωγικϊν ςτθ πρϊτθ παράγραφο και τθσ άνω και κάτω τελείασ ςτθ τρίτθ παράγραφο του κειμζνου. [4 μονάδεσ ] Β.4)α. Να δϊςετε ζνα αντϊνυμο για κακεμία από τισ παρακάτω λζξεισ του κειμζνου: εξωτερική, επηρεαςμζνοσ, πείρα, περιττό, οριςμζνη. [5 μονάδεσ ] β. άκαμπτο, αντιφατικό, ευνοηθεί, εκλογήσ, αςκεί: Χρθςιμοποιϊντασ κακεμία από τισ παραπάνω λζξεισ γράψτε από μια δικι ςασ πρόταςθ ι περίοδο, ϊςτε να φαίνεται θ ςθμαςία τθσ λζξθσ (οι λζξεισ μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν ςε οποιονδιποτε τφπο). [5 μονάδεσ ] Γ. Ζνασ από τουσ κεμελιϊδεισ κοινωνικοφσ κεςμοφσ είναι και θ εργαςία. Σ ζνα αποδεικτικό κείμενο ( λζξεων) να αναλφςετε τθ ςπουδαιότθτα τθσ εργαςίασ ςτθ ηωι των ανκρϊπων και των κοινωνιϊν και να παρουςιάςετε εκείνουσ τουσ τρόπουσ με τουσ οποίουσ το ςχολείο κα βοθκιςει τουσ νζουσ ν αςκιςουν δθμιουργικά τθν εργαςία τουσ. [50 μονάδεσ ] 3

4 ΕΝΔΕΙΚΣΙΚΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ Α. Θεματικό κζντρο: Η επίδραςθ και θ αξία του επαγγζλματοσ. - Το επάγγελμα επθρεάηει τθν εξωτερικι εμφάνιςθ του ατόμου αλλά και τθν προςωπικότθτά του. - Οι ςυμπεριφορζσ του ανκρϊπου και οι τρόποι του ςπάνια δεν βρίςκονται ςε ςυμφωνία με το επάγγελμά του. - Σθμαντικι είναι θ επίδραςθ του επαγγζλματοσ ςτον εςωτερικό κόςμο του ανκρϊπου, ςτον τρόπο που βλζπει, κρίνει, και επεξεργάηεται πράγματα και δεδομζνα. - Η επιλογι του επαγγζλματοσ δεν ςχετίηεται πάντοτε με τισ κλίςεισ του ανκρϊπου. Όταν όμωσ ςυμπίπτει, άνκρωποσ και επάγγελμα ταιριάηουν απόλυτα. Β1. α) Σ β) Σ γ) Λ δ) Σ Β2. Ο ςυγγραφζασ χρθςιμοποιεί τθ μζκοδο των παραδειγμάτων για να ενιςχφςει τθ κεματικι πρόταςθ τθσ παραγράφου. Β3. α) Ενεργθτικι ςφνταξθ Ο άνκρωποσ ςχθματίηεται από το επάγγελμα, φτιάχνεται β) μεταφορά : πριν από λεγόμενα που καταγράφονται αυτοφςια Β4α) εξωτερικι εςωτερικι επθρεαςμζνοσ ανεπθρζαςτοσ πείρα απειρία περιττό απαραίτθτο οριςμζνθ αόριςτθ β) -Παρζμεινε άκαμπτοσ ςτθν απόφαςι του μζχρι τελευταία ςτιγμι. -Οι πλθροφορίεσ που ζχουμε ςυγκεντρϊςει μζχρι τϊρα για τθν υπόκεςθ είναι αντιφατικζσ μεταξφ τουσ. -Η παρατεταμζνθ ξθραςία ευνοεί τθν εξάπλωςθ πυρκαγιϊν. -Ο πρωκυπουργόσ ανακοίνωςε τθ διεξαγωγι πρόωρων εκλογϊν. -Η κριτικι που άςκθςε κατά των υπευκφνων ιταν δριμφτατθ. 4

5 Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΤ Πρόλογοσ Η πορεία τθσ ηωισ κάκε ατόμου κακορίηεται από τισ μικρζσ ι μεγάλεσ αποφάςεισ που ο ίδιοσ παίρνει κατά τθ διάρκειά τθσ. Κάποιεσ από αυτζσ είναι αναςτρζψιμεσ ι μικρισ ςθμαςίασ. Κάποιεσ άλλεσ, όμωσ, αποτελοφν επιλογζσ κακοριςτικζσ ςτθ ηωι του ανκρϊπου, αφοφ προςδιορίηουν αποφαςιςτικά το μζλλον του και οριοκετοφν τθ ηωι του. Μια τζτοια επιλογι-ςτακμόσ ςτθ ηωι του ανκρϊπου είναι και θ επιλογι επαγγζλματοσ. Κφριο μζροσ 1 ο ζητούμενο πουδαιότητα εργαςίασ - Εκπλιρωςθ υλικϊν αναγκϊν: παρζχει τα απαραίτθτα προσ «το ηθν», ϊςτε ο άνκρωποσ γίνεται αυτάρκθσ. - Βελτίωςθ ςυνκθκϊν διαβίωςθσ του ανκρϊπου: οικονομικι ανεξαρτθςία, ανζςεισ, υλικά αγακά που ςυντελοφν ςτθν ποιότθτα ηωισ. - Ακονίηει/ διευρφνει το πνεφμα, καλλιεργεί τθ φανταςία, μετατρζπει το άτομο ςε ον φιλζρευνο, φιλομακζσ, επινοθτικό ( γνϊςεισ, εμπειρίεσ). - Ηκικοποιεί το άτομο, δθλαδι διακρίνεται από αρετζσ όπωσ: ειλικρίνεια, τιμιότθτα, ςυνζπεια, ενϊ απομακρφνεται από τθν αεργία, τθν οκνθρία, τθ φυγοπονία. - Ο άνκρωποσ βιϊνει τθ χαρά τθσ δθμιουργίασ: θκικι τόνωςθ, ικανοποίθςθ, πλθρότθτα, ηωντάνια, ενϊ αιςκάνεται αςφαλισ και αυτόνομοσ. - Παρζχει υγιι κοινωνικοποίθςθ, ςυνεργαςία, άμιλλα και αλλθλεγγφθ, με αποτζλεςμα τθν κοινωνικι γαλινθ και τθ ςυνφπαρξθ. - Με τθν εργαςία το άτομο διεκδικεί ωσ πολίτθσ τα δικαιϊματά του και τθρεί τισ υποχρεϊςεισ τουσ. - Αποτελεί κινθτιρια δφναμθ του πολιτιςμοφ και επιφζρει ποιότθτα ηωισ. 2 ο ζητούμενο Σρόποι ςυμβολήσ ςχολείου για να αςκήςουν οι νζοι δημιουργικά την εργαςία τουσ - Παροχι ανκρωποκεντρικισ παιδείασ, ολόπλευρθ καλλιζργεια - Μετάδοςθ γενικϊν και ειδικϊν γνϊςεων - Ορκι λειτουργία του Σ.Ε.Π. με εξειδικευμζνουσ κακθγθτζσ για ςωςτι κακοδιγθςθ. - Εκςυγχρονιςμζνα ςχολικά εγχειρίδια. - Συηθτιςεισ-διαλζξεισ 5

6 - Το ςχολείο πρζπει να εκςυγχρονιςτεί και να ςυμπορευτεί με τισ απαιτιςεισ των καιρϊν μασ, ςε καμιά όμωσ περίπτωςθ κάτι τζτοιο δεν πρζπει να ςθμαίνει πωσ το ςχολείο κα υιοκετιςει μόνο ζνα τεχνοκρατικό χαρακτιρα. - Να ξεπεράςει τθν κρίςθ που διζρχεται, ςταματϊντασ τθ ςτείρα αποςτικιςθ γνϊςεων, τθν τυποποίθςθ τθσ διδαςκαλίασ και τον άγονο εγκυκλοπαιδιςμό. Επίλογοσ Πολφπλευρθ λοιπόν και ουςιαςτικι θ αξία του επαγγζλματοσ και θ ςωςτι επιλογι του. Ζνα τόςο ςοβαρό κζμα δεν κα πρζπει να αντιμετωπίηεται με επιπολαιότθτα αλλά κα πρζπει να είναι προϊόν ϊριμθσ ςκζψθσ. Κοινόσ Νουσ, Α Τόμοσ, Σελ ,