ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΕΊΝΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΜΕ ΑΜΥΟΤΡΟΦΙΚΗ ΠΛΕΥΡΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ( ALS)

Transcript

1 ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΕΊΝΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΜΕ ΑΜΥΟΤΡΟΦΙΚΗ ΠΛΕΥΡΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ( ALS) Η Πρωτεΐνη αποτελεί το ένα από τα 3 μακροθρεπτικά στοιχεία της ανθρώπινης διατροφής τα άλλα δυο είναι το λίπος και οι υδατάνθρακες. Χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για δεκάδες λειτουργίες όπως δημιουργία ανοσοποιητικών κυττάρων, ενζύμων αλλά και ιστών και οργάνων του σώματος, όπως πχ ο μυϊκός ιστός. Υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση πως όταν μιλάμε για πρωτεΐνη στην διατροφή εννοούμε το κρέας, το κοτόπουλο και γενικά τα ζωικά προϊόντα. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάτι στην φύση όταν δεν είναι επεξεργασμένο από άνθρωπο που να μην περιέχει πρωτεΐνες. Πρωτεΐνες υπάρχουν και στα φρούτα ακόμη σε ποσοστό 4-10% αναλόγως του φρούτου και πολύ περισσότερες στα λαχανικά και στα δημητριακά, ενώ τα Όσπρια περιέχουν κατά μέσο όρο 30% πρωτεΐνη. Στο τραπέζι μας το μόνο τρόφιμο που δεν περιέχει καθόλου πρωτεΐνη είναι το λάδι. Οι φυτικές τροφές περιέχουνε σημαντικές ποσότητες πρωτεΐνης και σε μορφή πιο αφομοιώσιμη από τους κρέατος. Ειδικότερα, αν συγκρίνουμε τις τροφές θερμίδα προς θερμίδα, αρκετά λαχανικά έχουν μεγαλύτερη ποσότητα και ανώτερη ποιότητα πρωτεΐνης από το κρέας. Η ποιότητα της πρωτεΐνης καθορίζεται από το ποια αναλογία και πληρότητα των βασικών αμινοξέων υπάρχει στην πρωτεΐνη αυτή. Ας δούμε το πιο κάτω παράδειγμα: Ας υποθέσουμε πως ένας άνθρωπος τρώει ένα γεύμα με τις εξής τροφές: Κρέας, Μαρούλι, Σπανάκι, Φακές, Ρύζι. Το γεύμα του είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να αποδίδει 250 θερμίδες, 1 / 12

2 και κάθε μια τροφή να του δίνει 50 θερμίδες. Ας συγκρίνουμε τώρα την ποσότητα και ποιότητα πρωτεΐνης που θα λάβει από κάθε μια από τις τροφές. Η ποιότητα αναγράφεται ως «πληρότητα αμινοξέων» και προκύπτει από την σύγκριση των βασικών αμινοξέων κάθε τροφής ανά γραμμάριο πρωτεΐνης τους. Είδος τροφής Ποσότητα πρωτεΐνης Πληρότητα Βασικών Αμινοξέων Γραμμάρια τροφής 2 / 12

3 Σπανάκι 6,5 γραμμάρια μ.ο : 33 % 210 γρ. βρασμένο Φακές 3,5 γραμμάρια μ.ο : 26,5 % 43 γραμ. βρασμένες Μαρούλι 4,2 γραμμάρια μ.ο : 29 % 3 / 12

4 330 γραμ. ωμό Άπαχο κρέας 4 γραμμάρια μ.ο : 27 % 26 γρ. ψημένο Ρύζι 1,3 γραμμάρια μ.ο : 29,5 % 42 γρ. βρασμένο 4 / 12

5 Τι παρατηρούμε σε αυτόν τον πίνακα; Θερμίδα προς θερμίδα και γραμμάριο πρωτεΐνης προς γραμμάριο, οι φυτικές τροφές δεν έχουν κάτι να ζηλέψουν από το κρέας. Μάλιστα τα Λαχανικά (Σπανάκι, Μαρούλι) υπερτερούν του κρέατος τόσο σε ποσότητα, όσο και ποιότητα πρωτεΐνης. Οι Φακές έχουν ελαφρά μικρότερη ποσότητα και εφάμιλλη σχεδόν ποιότητα. Το ρύζι έχει αρκετά μικρότερη ποσότητα αλλά καλλίτερη ποιότητα πρωτεΐνης από το κρέας. Έτσι προκύπτει και ένα γνωστό διατροφικό συμπέρασμα που λέει πως αν συνδυάσεις κάποιο όσπριο με κάποιο δημητριακό η πρωτεΐνη που λαμβάνεις είναι ανώτερη του κρέατος τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα. Αν μάλιστα το συνδυάσεις και με λαχανικά, η βιολογική και θρεπτική αξία του γεύματος πολλαπλασιάζεται πολλές φορές σε σχέση με το κρέας. Γιατί εκτός από την ανώτερη αλλά και πιο αφομοιώσιμη πρωτεΐνη προστίθενται και δεκάδες βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία καθώς και χιλιάδες φυτοθρεπτικά στοιχεία που υπάρχουν στις φυτικές τροφές και ειδικότερα στα λαχανικά και ΔΕΝ υπάρχουν καθόλου στο κρέας. Τώρα θα μου πείτε: «ναι, αλλά για να πάρω πχ 6 γραμμάρια πρωτεΐνης από το σπανάκι πρέπει να φάω 180 γρ. κάτι που δεν είναι εύκολο λόγο της μεγάλης του ποσότητας - ενώ από το κρέας θα έπρεπε να φάω μόλις 37 γρ. και έτσι δεν θα παραφορτώνω το στομάχι μου με τροφή.» Όντως, φαίνεται πιο πρακτικό να χρησιμοποιείται το κρέας, αλλά στην ουσία είναι λιγότερο πρακτικό και σίγουρα πολύ λιγότερο ωφέλιμο. Και αυτό γιατί για κάθε γραμμάριο πρωτεΐνης που μας δίνει μας φορτώνει με τουλάχιστον 2 γραμμάρια κορεσμένου λίπους. Αυτό πρακτικά σημαίνει επιβάρυνση της υγείας και ειδικότερα του νευρικού και καρδιαγγειακού συστήματος αλλά και δυσκολότερη χώνευση και αφομοίωση της τροφής. Επίσης σημαίνει επιπλέον άχρηστες θερμίδες δηλαδή αχρείαστο πάχος - και μείωση των ωφέλιμων θρεπτικών στοιχείων που λαμβάνουμε συνολικά ημερησίως. Τέλος σημαίνει πως πρακτικά δεν μπορούμε να φάμε μεγάλες ποσότητες κρέατος μιας και έτσι θα διπλασιάζονται οι προσλαμβάνουσες θερμίδες 5 / 12

6 Αντίθετα το σπανάκι και οι φακές έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά λίπους, το οποίο και είναι το ακόρεστο, δηλαδή ωφέλιμο για το νευρικό σύστημα και γενικότερα το σώμα μας. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον συνάνθρωπό μας που αντιμετωπίζει Πλάγια Αμυοτροφική Σκλήρυνση ALS; Η κατάσταση αυτή μπορεί να επιφέρει άγχος για τυχόν μείωση του μυϊκού ιστού στο σώμα ατροφία των μυών-. Επειδή ο μυϊκός ιστός αποτελείται, σε μεγάλο μέρος, από πρωτεΐνη, υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση πως τρώγοντας περισσότερα ζωικά προϊόντα θα έχουμε καλύτερο αποτέλεσμα σε αυτόν τον τομέα. Η εμπειρία μου αλλά και η επιστημονική βιβλιογραφία δείχνει πως αυτή η τακτική έχει αρνητικά αποτελέσματα για την συγκεκριμένη κατάσταση. Είναι αλήθεια πως οι φίλοι μας οι PALS χρειάζονται ικανές ποσότητες πρωτεΐνης για να θρέψουν τον νευρο-μυικό ιστό, να κρατούν το ανοσοποιητικό σύστημα δυνατό, να παράγουν ένζυμα για την χώνευση της τροφής και για πολλούς άλλους λόγους. Όμως η πρωτεΐνη αυτή θα πρέπει να έχει μερικά πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. 6 / 12

7 Α: - Η πρωτεΐνη θα πρέπει να είναι φτωχή στο αμινοξύ Γλουταμίνη. Έχει βρεθεί πως στο πλάσμα των ανθρώπων με ALS υπάρχουν σημαντικά μεγαλύτερα επίπεδα Γλουταμινικού οξέος. Το βασικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση αυτή Rilutek - είναι στην πραγματικότητα ένας αναστολέας της παραγωγής Γλουταμινικού οξέος (που είναι παράγωγο της Γλουταμίνης). Συνεπώς έχει νόημα να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε Γλουταμίνη. Ποιες είναι αυτές; Κρέας ειδικά χοιρινό και μοσχάρι και λαγός Γαλακτοκομικά ειδικότερα το τυρί Αλλαντικά κάθε είδους περιέχουν επιπλέον το συντηρητικό Γλουταμινικό μονονάτριο ( M SG ) Κοτόπουλο Φυστίκια Κάσιους, Φυστίκια Αράπικα, Φιστίκια Αιγίνης Σιτάρι. 7 / 12

8 Η λίστα αυτή δεν είναι πλήρης βέβαια αλλά ενδεικτική. Αντίστροφα τροφές με χαμηλή ποσότητα Γλουταμινης είναι: Φρούτα όλα Λαχανικά όλα Πατάτες Ρύζι Φαγόπυρο Αμάρανθος Κεχρί Φυσικό Καλαμπόκι. 8 / 12

9 Τα Όσπρια βρίσκονται κάπου στην μέση της λίστας. Β: - Η πρωτεΐνη θα πρέπει να είναι φτωχή σε θειούχα αμινοξέα και Θείο. Οι άνθρωποι με ALS έχουν σε μεγάλο ποσοστό δυσκολία να αποτοξινώσουν το Θείο (μέταλλο) από το σώμα τους και παρουσιάζονται με αυξημένα επίπεδα στο αίμα. Το επιπλέον Θείο που δεν αποβάλλεται μπορεί να γίνει νευροτοξικό. Έτσι έχει νόημα να μειωθούν ή να αποφευχθούν πρωτεϊνικές τροφές με πολύ θείο ή θειούχα αμινοξέα όμως: Κόκκινο κρέας κάθε είδους- χοιρινό, μοσχαρίσιο, κυνήγι Αυγά Κοτόπουλο Γαλακτοκομικά προϊόντα Αλλαντικά Σπαράγγια 9 / 12

10 Κρεμμύδια, Σκόρδα Όπως θα διαπιστώσουμε αν κοιτάξουμε τις 2 λίστες, τα κρέατα, αλλαντικά, κοτόπουλο και γαλακτοκομικά περιέχονται και στις 2. Τα αυγά έχουν πολλά θειούχα αμινοξέα αλλά σε σχέση με τα υπόλοιπα ζωικά προϊόντα έχουν λιγότερη Γλουταμίνη, αλλά πάντως αρκετή σε σχέση με φρούτα, λαχανικά δημητριακά και όσπρια. Το ίδιο ισχύει και για το αρνίσιο και κατσικίσιο κρέας. Συνεπώς, θα είναι σε όφελος των PALS να αποφεύγουν ολοκληρωτικά ή σε μεγάλο βαθμό τις ζωικές αυτές τροφές με την υπογράμμιση. Η πρωτεΐνη που χρειάζονται μπορεί εύκολα να προσφερθεί με τα Όσπρια, Δημητριακά, Λαχανικά και Φρούτα και κάποιους ξηρούς καρπούς με μέτρο - (καλύτερες επιλογές φαίνεται να είναι τα φρεσκοσπασμένα Καρύδια, τα Μακαντέμια και τα φυστίκια «Πέκαν».) Ας μην ξεχνάμε πως οι ζωικές τροφές στις ημέρες μας είναι επιβαρυμένες με δεκάδες χημικές ουσίες: Σε ένα ποτήρι γάλα για παράδειγμα μπορεί να ανιχνευθούν ίχνη από παρασιτοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, λιπάσματα, ορμόνες, αντιβιοτικά, φάρμακα κ.α στην Αμερική το γάλα αγελάδας περιέχει επίσης τον ιό της ιογενούς λευχαιμίας αλλά και ίχνη από μεταλλαγμένες τροφές, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για τα ευρωπαϊκά γάλατα για αυτούς τους επιβαρυντές. Εδώ προκύπτουν βέβαια τα πρακτικά ερωτήματα για ανθρώπους που έχουν δυσκολίες στην μάσηση ή κατάποση, ή άλλες δυσκολίες που τους εμποδίζουν να χειριστούνε τα λαχανικά, ή να φάνε δυσκολοχώνευτες τροφές όπως κάποια όσπρια. Αυτό όμως είναι θέμα εξατομίκευσης της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά, όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές επιλογές όπως πράσινοι χυμοί, πολτοί φρούτων και πράσινων φυλλωδών λαχανικών 10 / 12

11 smoothies-, πηχτές λαχανόσουπες, πολτοποίηση της τροφής στο μπλέντερ και άλλες λύσεις. οι παραπάνω προτάσεις δίνονται πάντα σε συνάρτηση με την συναίνεση του θεράποντος ιατρού που θα διαγνώσει την ικανότητα, ή μη, της κατάποσης. Αυτό που μπορεί να ειπωθεί ως συμπέρασμα είναι πως: ένας σωστός και εξατομικευμένος σχεδιασμός μια φυτοφαγικής διατροφής μπορεί να προμηθεύσει όλη την ποσότητα και ποιότητα της πρωτεΐνης που χρειάζεται ο συνάνθρωπος μας με ALS. Μία τέτοια διατροφή έχει επιπλέον τα πλεονεκτήματα της μεγαλύτερης αφομοιωσιμότητας, των ασύγκριτα περισσότερων θρεπτικών στοιχείων και των ασύγκριτα λιγότερων επιβαρυντικών στοιχείων και κορεσμένων λιπών. Άρα θα είναι ωφέλιμο για τους περισσότερους PALS να γίνουν περισσότερο φυτοφάγοι ειδικότερα με έμφαση στα ωμά ή και μαγειρεμένα λαχανικά-, χωρίς κανένα άγχος για τα θέματα πρωτεΐνης. Αν πάλι θέλουν να τρώνε κάποιες ζωικές τροφές, τα ψάρια για όσους τους αρέσουν το βιολογικό αυγό και πότε-πότε λίγο κατσίκι ή αρνί για όσους μπορούν να το μασήσουν ή χωνέψουν είναι πιθανόν οι λιγότερο επιβλαβείς επιλογές, - πάντα σε συνάρτηση με τις ατομικές ιδιαιτερότητες του κάθε ανθρώπου. Μάριος Πρωτόπαπας Σύμβουλος Φυσικών μεθόδων Αυτοθεραπείας και Ολιστικής Διατροφολογίας. E - mail = Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από 11 / 12

12 κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε. Τηλέφωνο: / 12