ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΓΝΧΖ. ΣΕΙ ΑΜΘ ΣΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΗ ΕΠΙΥΕΙΡΗΕΩ Γεώργιος Θερίοσ

Transcript

1 ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΓΝΧΖ ΣΕΙ ΑΜΘ ΣΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΗ ΕΠΙΥΕΙΡΗΕΩ Γεώργιος Θερίοσ

2 ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΡΓΑΝΩΙΑΚΗ ΓΝΩΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 3 Μέρος 1

3 Ειζαγφγή Ο Καρτεςιανόσ δυιςμόσ οδόγηςε ςε μια ϊποψη που θεωρεύ την οργϊνωςη ωσ μηχανιςμό «επεξεργαςύασ πληροφοριών». ύμφωνα με αυτό την ϊποψη, ο οργανιςμόσ επεξεργϊζεται πληροφορύεσ από το εξωτερικό του περιβϊλλον προκειμϋνου να προςαρμοςτεύ ςτισ νϋεσ ςυνθόκεσ. Αυτό η ϊποψη όμωσ, δεν εξηγεύ πραγματικϊ την καινοτομύα! Όταν οι οργανώςεισ καινοτομούν, δεν επεξεργϊζονται απλώσ πληροφορύεσ, από ϋξω προσ τα μϋςα ϋτςι ώςτε να λύςουν υπϊρχοντα προβλόματα. την ουςύα δημιουργούν νϋα γνώςη, από μϋςα προσ τα ϋξω, προκειμϋνου να επαναπροςδιορύςουν τα προβλόματα αλλϊ και τισ λύςεισ και, ςτην πορεύα, να δημιουργόςουν το περιβϊλλον τουσ.

4 Ειζαγφγή Για να εξηγηθεύ η καινοτομύα το παρόν κεφϊλαιο παρουςιϊζει μια νϋα θεωρύα οργανωςιακόσ γνώςησ. Σο κλειδύ βρύςκεται ςτην μετατροπή τησ άρρητησ γνώςησ.

5 Γνώζη και πληροθορία 1. Η γνώςη, αντύθετα με την πληροφορύα, αφορϊ τισ πεποιθόςεισ και τη δϋςμευςη, και εύναι ςυνϊρτηςη μιασ ςυγκεκριμϋνησ ςτϊςησ, προοπτικόσ, ό πρόθεςησ. 1. Η γνώςη, αντύθετα με την πληροφορύα, ςχετύζεται με τη δρϊςη, και αποβλϋπει «ςε κϊποιο ςτόχο». 2. H γνώςη, όπωσ και η πληροφορύα, αφορϊ το νόημα. Αφορϊ ϋνα ςυγκεκριμϋνο εννοιολογικό πλαύςιο και εύναι ςυςχετιςτικό.

6 Γνώζη και πληροθορία Η πληροφορύα εύναι αγαθό ικανό να αποφϋρει γνώςη Η γνώςη ταυτύζεται με κϊποια πεπούθηςη που ϋχει παραχθεύ από την πληροφορύα (Dretske, 1981). Η πληροφορύα παρϋχει ϋνα νϋο ςημεύο θεώρηςησ για την ερμηνεύα γεγονότων ό αντικειμϋνων, που κϊνει ορατϊ νοόματα που πριν όταν αόρατα ό ρύχνει φώσ ςε απρόςμενουσ ςυςχετιςμούσ. Ϊτςι, η πληροφορύα εύναι απαραύτητο μϋςο ό υλικό για την εξαγωγό ό καταςκευό τησ γνώςησ (Machlup, 1983).

7 Γνώζη και πληροθορία Η πληροφορία είναι ροή μηνυμάτων ενώ η γνώςη δημιουργείται από αυτήν ακριβώσ τη ροή πληροφοριών, όταν ςυνδέεται με τισ πεποιθήςεισ και τη δέςμευςη αυτού που κατέχει τισ πληροφορίεσ (Nonaka και Takeuchi, 2003). Η πληροφορύα μπορεύ να ιδωθεύ από δύο προοπτικϋσ: τη «ςυντακτικό» (όγκοσ πληροφορύασ) και τη «ςημαςιολογικό» (νόημα πληροφορύασ). Η ςημαςιολογικό εύναι η πιο ςημαντικό για τη δημιουργύα γνώςησ, διότι επικεντρώνεται ςτο νόημα που φϋρνει η πληροφορύα.

8 Οι δσο διαζηάζεις δημιοσργίας γνώζης: Ονηολογική και Επιζηημολογική Οντολογικό διϊςταςη: Γνώςη δημιουργούν μόνο τα άτομα: Η οργϊνωςη δεν εύναι ςε θϋςη να δημιουργόςει γνώςη χωρύσ αυτϊ. Η οργϊνωςη υποςτηρίζει τα δημιουργικϊ ϊτομα ό τουσ παρϋχει το κατϊλληλο πλαύςιο για τη δημιουργύα γνώςησ. υνεπώσ η δημιουργύα οργανωςιακόσ γνώςησ θα πρϋπει να γύνει αντιληπτό ωσ μια διαδικαςύα η οπούα ενιςχύει, «οργανωςιακϊ», τη γνώςη που δημιουργεύται από τα ϊτομα και την αποκρυςταλλώνει ωσ μϋροσ του δικτύου γνώςησ τησ οργϊνωςησ.

9 Οι δσο διαζηάζεις δημιοσργίας γνώζης: Ονηολογική και Επιζηημολογική Επιςτημολογικό διϊςταςη: Διϊκριςη του Μϊικλ Πολϊνιι (Michael Polanyi, 1966) μεταξύ ϊρρητησ γνώςησ και ρητόσ γνώςησ. Η ϊρρητη γνώςη εύναι προςωπικό, ςχετύζεται με κϊποιο ςυγκεκριμϋνο πλαύςιο και, ωσ εκ τούτου, εύναι δύςκολο να επιςημοποιηθεύ και να επικοινωνηθεύ. Η ρητό ό «κωδικοποιημϋνη» γνώςη, από την ϊλλη πλευρϊ, αναφϋρεται ςτη γνώςη που μπορεύ να μεταδοθεύ με επύςημη, ςυςτηματικό γλώςςα.

10 Οι δσο διαζηάζεις δημιοσργίας γνώζης: Ονηολογική και Επιζηημολογική Διακρύςεισ μεταξύ ϊρρητησ και ρητόσ γνώςησ: Ρητό Γνώςη (Αντικειμενικό): Ορθολογικό γνώςη (νουσ), ειριακό γνώςη (εκεί και τότε), Χηφιακό γνώςη (θεωρία). Ωρρητη Γνώςη (Τποκειμενικό): Γνώςη τησ εμπειρύασ (ςώμα), Σαυτόχρονη γνώςη (εδώ και τώρα), Αναλογικό γνώςη (πράξη).

11 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Η γνώςη δημιουργεύται και επεκτεύνεται μϋςω κοινωνικήσ αλληλεπίδραςησ μεταξύ τησ ϊρρητησ και τησ ρητόσ γνώςησ και αυτό αποκαλεύται «μετατροπή γνώςησ». Αυτό η μετατροπό αποτελεύ μια «κοινωνικό» διεργαςύα μεταξύ ατόμων και δεν περιορύζεται εντόσ του ατόμου. Η παραδοχό ότι η γνώςη δημιουργεύται μϋςω αλληλεπύδραςησ μεταξύ ϊρρητησ και ρητόσ γνώςησ μασ επιτρϋπει να ορύςουμε τϋςςερα εύδη μετατροπόσ τησ γνώςησ, τα εξόσ: (1) από ϊρρητη ςε ϊρρητη γνώςη, το οπούο αποκαλούμε κοινωνικοποίηςη, (2) από ϊρρητη ςε ρητό γνώςη, ό εξωτερίκευςη, (3) από ρητό ςε ρητό γνώςη, ό ςυνδυαςμό, και (4) από ρητό ςε ϊρρητη γνώςη, ό εςωτερίκευςη.

12 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Κοινωνικοπούηςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ωρρητη. Η κοινωνικοπούηςη εύναι μια διαδικαςύα ανταλλαγόσ εμπειριών και επομϋνωσ δημιουργύασ ϊρρητησ γνώςησ, όπωσ κοινϊ νοητικϊ μοντϋλα και τεχνικϋσ δεξιότητεσ. Επύςησ ϋνα ϊτομο μπορεύ να αποκτόςει ϊρρητη γνώςη απευθεύασ από τουσ ϊλλουσ, χωρύσ τη χρόςη τησ γλώςςασ. Ο μαθητευόμενοσ τεχνύτησ θητεύει δύπλα ςτον αρχιτεχνύτη και μαθαύνει την τϋχνη μϋςω τησ παρατόρηςησ, τησ μύμηςησ και τησ πρακτικόσ. Σο κλειδύ για την απόκτηςη ϊρρητησ γνώςησ εύναι η εμπειρύα.

13 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Κοινωνικοπούηςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ωρρητη. Παρϊδειγμα 1: «Καταςκηνώςεισ παραγωγόσ ιδεών» τησ Honda. Ανεπύςημεσ ςυναντόςεισ ςε κϊποιο ξενοδοχεύο, όπου οι ςυμμετϋχοντεσ ςυζητούν δύςκολα προβλόματα και ανταλλϊςουν εμπειρύεσ πύνοντασ ςϊκε ό παύρνοντασ το μπϊνιο τουσ όλοι μαζύ ςτα θερμϊ λουτρϊ. ε αυτϋσ τισ ςυναντόςεισ απαγορεύεται η κριτικό αν δεν ςυνοδεύεται από κϊποια εποικοδομητικό πρόταςη.

14 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Κοινωνικοπούηςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ωρρητη. Παρϊδειγμα 2: Βιομηχανύα ηλεκτρικών ειδών Matsushita. Πρόβλημα ανϊπτυξησ αυτόματησ οικιακόσ ςυςκευόσ παραςκευόσ ςπιτικού ψωμιού αυτοματοπούηςη τησ διαδικαςύασ ζυμώματοσ (ϊρρητη γνώςη). Η επικεφαλόσ του τμόματοσ ανϊπτυξησ του λογιςμικού (Σανϊκα) προςφϋρθηκε η ύδια μαζύ με μερικούσ μηχανικούσ να μαθητεύςει κοντϊ ςτον καλύτερο αρχιαρτοποιό τησ πόλησ Οζϊκα. Η Σανϊκα οικειοποιόθηκε την ϊρρητη γνώςη του αρτοποιού μϋςω τησ παρατόρηςησ, τησ μύμηςησ και τησ εξϊςκηςησ. Παρϊδειγμα 3: ςυναύνεςη ειδικών που επιτυγχϊνεται κατϊ τη διϊρκεια ιατρικών ςυναντόςεων.

15 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εξωτερύκευςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ρητό. Εξωτερύκευςη ονομϊζεται η διαδικαςύα κατϊ την οπούα η ϊρρητη γνώςη διατυπώνεται με ρητϋσ ϋννοιεσ. Αποτελεύ την πεμπτουςύα τησ διαδικαςύασ δημιουργύασ γνώςησ, καθότι η ϊρρητη γνώςη γύνεται ρητό, υπό τη μορφό μεταφορών, αναλογιών, εννοιών, παραδοχών, ό μοντϋλων. Οι γλώςςα και οι εκφρϊςεισ εύναι ςυχνϊ ακατϊλληλεσ ό ανεπαρκεύσ. Αυτϋσ οι ανακολουθύεσ και τα χϊςματα μεταξύ εικόνων και εκφρϊςεων ςυμβϊλλουν ςτον «αναςτοχαςμό» και ςτην αλληλεπύδραςη μεταξύ ατόμων. Ψσ εκ τούτου, η εξωτερύκευςη εμφανύζεται ςυνόθωσ κατϊ τη διαδικαςύα τησ ςύλληψησ ιδεών και πυροδοτεύται από το διϊλογο ό τον ομαδικό αναςτοχαςμό.

16 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εξωτερύκευςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ρητό. Η εξωτερύκευςη ςυχνϊ ςυνεπϊγεται τη διαδοχικό χρόςη μεταφορών, αναλογιών και μοντέλων. Μϋςω αυτών προκύπτει η δημιουργύα και επεξεργαςύα νϋων ιδεών. Η μεταφορϊ εύναι ϋνασ τρόποσ να αντιλαμβανόμαςτε ό να κατανοούμε διαιςθητικϊ ϋνα πρϊγμα, φϋροντασ ςτο μυαλό μασ ςυμβολικϊ την εικόνα ενόσ ϊλλου πρϊγματοσ. Οι μεταφορϋσ δημιουργούν πρωτότυπεσ ερμηνεύεσ τησ εμπειρύασ, διότι καλούν τον ακροατό να δει ϋνα πρϊγμα ωσ κϊτι ϊλλο.

17 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εξωτερύκευςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ρητό. Η αναλογύα μειώνει τισ αντιφϊςεισ που δημιουργούνται με την χρόςη μεταφορών καθώσ προςπαθούμε να ςυςχετύςουμε διαφορετικϋσ ϋννοιεσ. Η αναλογύα μειώνει το ςτοιχεύο του αγνώςτου, αναδεικνύοντασ τα «κοινϊ ςτοιχεύα» δυο διαφορετικών πραγμϊτων. Από την ςτιγμό που δημιουργούνται ρητϋσ ιδϋεσ αυτϋσ μπορούν να μοντελοποιηθούν. ε ϋνα λογικό μοντϋλο δεν θα πρϋπει να υπϊρχουν αντιφϊςεισ, και όλεσ οι ϋννοιεσ και οι προτϊςεισ θα πρϋπει να εκφρϊζονται ςε ςυςτηματικό γλώςςα και να ϋχουν λογικό ςυνϋπεια. Μια αρκετϊ ςυνόθησ μϋθοδοσ ανϊπτυξησ ιδεών εύναι ο ςυνδυαςμόσ επαγωγικόσ και παραγωγικόσ λογικόσ.

18 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εξωτερύκευςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ρητό. Παρϊδειγμα 1: Honda city ςτο κεφϊλαιο 1. Παρϊδειγμα 2: Η περύπτωςη του μύνι φωτοτυπικού (Mini- Copier) τησ Canon εύναι ϋνα καλό παρϊδειγμα αποτελεςματικόσ χρόςησ αναλογιών ςτην ανϊπτυξη ενόσ προώόντοσ. Παραγωγό ανταλλακτικού κυλύνδρου ςε χαμηλό κόςτοσ. Ϊντονεσ ςυζητόςεισ για την παραγωγό ενόσ αλουμινϋνιου κυλύνδρου με χαμηλό κόςτοσ. Ο επικεφαλόσ τησ ομϊδασ ϋργου, Φιρόςι Σανϊκα, παρόγγειλε μπύρεσ. Αφού καταναλώθηκε η μπύρα, ρώτηςε «πόςο κοςτύζει η καταςκευό αυτού του κουτιού;». Ϊτςι, εξετϊςανε την πιθανότητα εφαρμογόσ τησ διαδικαςύασ παραγωγόσ του κουτιού μπύρασ ςτην καταςκευό του κυλύνδρου από το ύδιο υλικό.

19 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εξωτερύκευςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ρητό. Παρϊδειγμα 3: τα αποτελϋςματα κλινικόσ δοκιμόσ (clinical trial) «μεταφρϊζονται» ςε ςύςταςη για την κλινικό πρακτικό (recommendation for clinical practice)

20 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εξωτερύκευςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ρητό. ΠΡΟΨΟΝ (ΔΣΑΗΡΔΗΑ) ΜΔΣΑΦΟΡΑ/ΑΝΑΛΟΓΗΑ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΗΑ ΝΔΑ ΔΝΝΟΗΑ CITY (HONDA) «ΔΞΔΛΗΞΖ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ» (ΜΔΣΑΦΟΡΑ) ΤΠΟΓΖΛΧΝΔΗ ΣΖ ΜΔΓΗΣΟΠΟΗΖΖ ΥΧΡΟΤ ΔΠΗΒΑΣΧΝ, ΑΠΧΣΔΡΟ ΚΟΠΟ ΣΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ. ΗΓΔΑ ΠΟΤ ΓΖΜΗΟΤΡΓΖΘΖΚΔ : ΑΝΘΡΧΠΟ ΣΟ ΜΔΓΗΣΟ, ΜΖΥΑΝΖ ΣΟ ΔΛΑΥΗΣΟ Ζ ΦΑΗΡΑ (ΑΝΑΛΟΓΗΑ) ΤΠΟΓΖΛΧΝΔΗ ΌΣΗ ΜΠΟΡΔΗ ΝΑ ΔΠΗΣΔΤΥΘΔΗ ΜΔΓΗΣΟ ΥΧΡΟ ΔΠΗΒΑΣΧΝ ΜΔ EΛΑΥΗΣΟΠΟΗΖΖ ΣΖ ΤΝΟΛΗΚΖ ΔΠΗΦΑΝΔΗΑ. ΗΓΔΑ ΠΟΤ ΓΖΜΗΟΤΡΓΖΘΖΚΔ :»ΦΖΛΟ ΚΑΗ ΚΟΝΣΟ ΑΤΣ/ΝΖΣΟ. ΦΖΛΟ ΑΓΟΡΗ»

21 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εξωτερύκευςη: Μετατροπό Ωρρητησ Γνώςησ ςε Ρητό. ΠΡΟΨΟΝ (ΔΣΑΗΡΔΗΑ) ΜΔΣΑΦΟΡΑ/ΑΝΑΛΟΓΗΑ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΗΑ ΝΔΑ ΔΝΝΟΗΑ MINI-COPIER (CANON) ΑΛΟΤΜΗΝΔΝΗΟ ΚΟΤΣΑΚΗ ΜΠΗΡΑ (ΑΝΑΛΟΓΗΑ) ΤΠΟΓΖΛΧΝΔΗ ΟΜΟΗΟΣΖΣΔ ΜΔΣΑΞΤ ΦΘΖΝΟΤ ΑΛΟΤΜΗΝΔΝΗΟΤ ΚΟΤΣΗΟΤ ΜΠΗΡΑ ΚΑΗ ΦΧΣΟΔΤΑΗΘΖΣΟΤ ΣΤΜΠΑΝΟΤ. ΗΓΔΑ ΠΟΤ ΓΖΜΗΟΤΡΓΖΘΖΚΔ : «ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΖ Δ ΥΑΜΖΛΟ ΚΟΣΟ» ΠΗΣΗΚΟ ΦΟΤΡΝΟ (MATSUSHITA) ΦΧΜΗ ΞΔΝΟΓΟΥΔΗΟΤ (ΜΔΣΑΦΟΡΑ) ΑΡΥΗΑΡΣΟΠΟΗΟ ΣΟΤ ΓΗΔΘΝΟΤ ΞΔΝΟΓΟΥΔΗΟΤ ΣΖ ΟΕΑΚΑ (ΑΝΑΛΟΓΗΑ) ΠΗΟ ΓΔΤΣΗΚΟ ΦΧΜΗ. ΗΓΔΑ ΠΟΤ ΓΖΜΗΟΤΡΓΖΘΖΚΔ : «ΣΡΗΦΣΖ ΕΤΜΖ»

22 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης υνδυαςμόσ: Μετατροπό Ρητόσ Γνώςησ ςε Ρητό. Ο ςυνδυαςμόσ εύναι μια διαδικαςύα ςυςτηματοπούηςησ των ιδεών και δημιουργύασ ενόσ ςυςτόματοσ γνώςησ. υνεπϊγεται το ςυνδυαςμό διαφόρων ςωμϊτων ρητόσ γνώςησ. Σα ϊτομα ανταλλϊςςουν και ςυνδυϊζουν τισ γνώςεισ τουσ με τη χρόςη μϋςων όπωσ ϋγγραφα, ςυναντόςεισ, και ηλεκτρονικϊ δύκτυα επικοινωνύασ. το επιχειρηςιακό περιβϊλλον, η μετατροπό γνώςησ μϋςω ςυνδυαςμού προκύπτει όταν τα μεςαύα διευθυντικϊ ςτελϋχη θϋτουν ςε λειτουργύα τα επιχειρηςιακϊ ορϊματα και τισ ιδϋεσ που ςχετύζονται με επιχειρηςιακϋσ δραςτηριότητεσ και προώόντα.

23 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης υνδυαςμόσ: Μετατροπό Ρητόσ Γνώςησ ςε Ρητό. Παρϊδειγμα 1: Η εταιρεύα τροφύμων Kraft. Δεδομϋνα που ςυλλϋγονται ςτα ςημεύα πώληςησ χρηςιμοποιούνται όχι μόνο ςτην εξαγωγό ςυμπεραςμϊτων ωσ προσ το ποια προώόντα πωλούνται και ποια όχι, αλλϊ και ςτη δημιουργύα νϋων «τρόπων πώληςησ», νϋων ςυςτημϊτων και μεθόδων πώληςησ. Παρϊδειγμα 2: υνδυϊζοντασ ιατρικό και οργανωςιακό γνώςη ςε ϋνα ςύςτημα υποςτόριξησ αποφϊςεων.

24 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εςωτερύκευςη: Μετατροπό Ρητόσ Γνώςησ ςε Ωρρητη. Η εςωτερύκευςη εύναι μια διαδικαςύα ενςωμϊτωςησ τησ ρητόσ γνώςησ ςε ϊρρητη γνώςη. υνδϋεται ςτενϊ με την «μϊθηςη δια τησ πρϊξησ». τη μετατροπό τησ ρητόσ γνώςησ ςε ϊρρητη, βοηθϊ η διατύπωςη τησ γνώςησ εύτε προφορικϊ, εύτε με διαγρϊμματα ςε διϊφορα ϋγγραφα ό εγχειρύδια. Επιπλϋον τα ϋγγραφα ό τα εγχειρύδια διευκολύνουν τη μετϊδοςη τησ ρητόσ γνώςησ ςε ϊλλουσ ανθρώπουσ, βοηθώντασ τουσ ϋτςι να βιώςουν τισ εμπειρύεσ των ϊλλων με ϋμμεςο τρόπο (δηλ. να τισ ξαναβιώςουν).

25 Τέζζερα είδη μεηαηροπής ηης γνώζης Εςωτερύκευςη: Μετατροπό Ρητόσ Γνώςησ ςε Ωρρητη. Παρϊδειγμα 1: General Electric - καταγραφό παραπόνων ςε βϊςη δεδομϋνων και τα οπούα μπορούν να χρηςιμοποιηθούν από μια ομϊδα ανϊπτυξησ νϋων προώόντων για να ξαναβιώςουν την εμπειρύα των ατόμων που δϋχονται τα παρϊπονα - μηχανογρϊφηςη 1,5 εκατομμυρύου πιθανών προβλημϊτων λύςεων. Παρϊδειγμα 2: Η ςχϋςη δρϊςεων (actions) και ιατρικών αποτελεςμϊτων γύνεται κτόμα ωσ νϋα ατομικό ϊρρητη γνώςη.

26 ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΡΓΑΝΩΙΑΚΗ ΓΝΩΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 3 Μέρος 2

27 Περιετόμενο γνώζης και ζπείρα γνώζης H καινοτομύα αναδύεται όταν η ϊρρητη και η ρητό γνώςη αλληλεπιδρούν. Η δημιουργύα οργανωςιακόσ γνώςησ εύναι μια ςυνεχόσ και δυναμικό αλληλεπύδραςη μεταξύ ϊρρητησ και ρητόσ γνώςησ. Αυτό η αλληλεπύδραςη διαμορφώνεται από τισ εναλλαγϋσ των διαφορετικών ειδών μετατροπόσ τησ γνώςησ, που πυροδοτούνται από διϊφορεσ πλευρϋσ.

28 Περιετόμενο γνώζης και ζπείρα γνώζης Η κοινωνικοπούηςη ςυνόθωσ αρχύζει με τη διαμόρφωςη ενόσ «πεδύου» αλληλεπύδραςησ, που διευκολύνει την ανταλλαγό εμπειριών και νοητικών μοντϋλων ανϊμεςα ςτα μϋλη. Η εξωτερύκευςη πυροδοτεύται από το «διϊλογο ό το ςυλλογικό αναςτοχαςμό», οπόταν η χρόςη κατϊλληλων μεταφορών ό αναλογιών βοηθϊ τα μϋλη τησ ομϊδασ να διατυπώςουν την κρυμμϋνη ϊρρητη γνώςη που κατϊ τα ϊλλα εύναι δύςκολο να επικοινωνηθεύ. Ο ςυνδυαςμόσ πυροδοτεύται από τη «δικτύωςη» τησ γνώςησ που ϋχει δημιουργηθεύ πρόςφατα και τησ γνώςησ που υπϊρχει ςε ϊλλα τμόματα τησ οργϊνωςησ, που οδηγεύ ςτην αποκρυςτϊλλωςη αυτών ς' ϋνα νϋο προώόν, υπηρεςύα, ό διοικητικό ςύςτημα. Σϋλοσ, η «μϊθηςη δια τησ πρϊξησ» Σχεδιάγραμμα: Σπείρα γνώζης

29 Περιετόμενο γνώζης και ζπείρα γνώζης Individual (i) Group (g) Organization (o) Tacit» Tacit (Socialization) - tacit knowledge can not be formalized or easily extracted into manuals, so people obtain it through shared experience with mentors who possess such knowledge. Tacit» Explicit (Externalization) - the knowledge is extracted into the explicit shape of documents, frameworks, visualizations or instructions, thus it becomes possible to be shared and transferred. Explicit» Explicit (Combination) - the knowledge further evolves in combinations of explicit knowledge, business processes are automated, new products or prototypes are built. Explicit» Tacit (Internalization) - explicit knowledge is then internalized by the staff who learns by doing and applying it in their daily work and

30 Περιετόμενο γνώζης και ζπείρα γνώζης

31 Περιετόμενο γνώζης και ζπείρα γνώζης Σο περιεχόμενο τησ γνώςησ που δημιουργεύται από κϊθε εύδοσ μετατροπόσ τησ γνώςησ εύναι φυςικϊ διαφορετικό. Άρρητη γνώση ε Ρητή γνώση Άρρητη γνώση Από Ρητή γνώση (ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΗ) ΤΓΚΛΗΝΟΤΑ ΓΝΧΖ (ΕΩΣΕΡΙΚΕΤΗ) ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΖ ΓΝΧΖ (ΕΞΩΣΕΡΙΚΕΤΗ) ΔΝΝΟΗΟΛΟΓΗΚΖ ΓΝΧΖ (ΤΝΔΤΑΜΟ) ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΓΝΧΖ χεδιάγραμμα: Περιετόμενα γνώζης ποσ δημιοσργούνηαι από ηα ηέζζερα είδη μεηαηροπής

32 Περιετόμενο γνώζης και ζπείρα γνώζης Η κοινωνικοπούηςη παρϊγει αυτό που θα μπορούςε να ονομαςτεύ «ςυγκλύνουςα γνώςη», όπωσ για παρϊδειγμα κοινϊ νοητικϊ μοντϋλα και τεχνικϋσ δεξιότητεσ. Η ϊρρητη δεξιότητα του ζυμώματοσ, ςτο παρϊδειγμα τησ Matsushita, εύναι ςυγκλύνουςα γνώςη. Η εξωτερύκευςη παρϊγει «εννοιολογικό γνώςη». Η ιδϋα του «Χηλού Αγοριού», ςτο παρϊδειγμα τησ Honda, εύναι εννοιολογικό γνώςη που δημιουργόθηκε μϋςα από τη μεταφορϊ τησ «Εξϋλιξησ του Αυτοκινότου». Ο ςυνδυαςμόσ παρϊγει «ςυςτημικό γνώςη», όπωσ εύναι τα πρότυπα και οι νϋεσ τεχνολογύεσ εξαρτημϊτων (Πρόγραμμα μικροπροώθηςησ Kraft). Η εςωτερύκευςη παρϊγει «λειτουργικό γνώςη» ςχετικϊ με την διούκηςη του ϋργου, τη διαδικαςύα παραγωγόσ, τη χρόςη νϋων προώόντων και την εφαρμογό πολιτικών (Περύπτωςη Matshshita- μεύωςη μηνιαύων ωρών εργαςύασ ςτισ 150).

33 Σπείρα δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης: ανάλσζη Επιςτημολογικό διϊςταςη: Η ςυγκλύνουςα γνώςη (κοινϊ νοητικϊ μοντϋλα-εμπειρύεσ) των επιθυμιών των καταναλωτών μπορεύ να μετατραπεύ ςε ρητό εννοιολογικό γνώςη κατϊ τη διαδικαςύα ςύλληψησ ενόσ νϋου προώόντοσ μϋςω κοινωνικοπούηςησ ό εξωτερύκευςησ. Αυτού του εύδουσ η γνώςη γύνεται κατευθυντόρια γραμμό για τη δημιουργύα ςυςτημικόσ γνώςησ (ςυςτηματοπούηςη ιδεών) μϋςω ςυνδυαςμού. Π.χ., μια ιδϋα για ϋνα νϋο προώόν καθοδηγεύ τη φϊςη του ςυνδυαςμού, κατϊ την οπούα νϋεσ και υπϊρχουςεσ επιμϋρουσ τεχνολογύεσ ςυνδυϊζονται για την καταςκευό ενόσ προτύπου. Η ςυςτημικό γνώςη μετατρϋπεται ςε λειτουργικό γνώςη για τη μαζικό παραγωγό του προώόντοσ μϋςω τησ εςωτερύκευςησ (μϊθηςη δια τησ πρϊξησ). Με τη ςειρϊ τησ η λειτουργικό γνώςη που βαςύζεται ςτην εμπειρύα πυροδοτεύ ϋνα νϋο κύκλο δημιουργύασ γνώςησ. Π.χ. Η ϊρρητη λειτουργικό γνώςη του χρόςτη ενόσ προώόντοσ κοινωνικοποιεύται, παρακινώντασ ϋτςι την βελτύωςη ενόσ υπϊρχοντοσ προώόντοσ ό την ανϊπτυξη ενόσ νϋου.

34 Οντολογικό διϊςταςη: Η επιχεύρηςη δεν μπορεύ να δημιουργόςει γνώςη από μόνη τησ. Η επιχεύρηςη πρϋπει να κινητοποιόςει την ϊρρητη γνώςη που ϋχει δημιουργηθεύ και ςυςςωρευτεύ ςε ατομικό επύπεδο. Η κινητοποιημϋνη ϊρρητη γνώςη «διευρύνεται» ςτο επύπεδο τησ επιχεύρηςησ με τα τϋςςερα εύδη μετατροπόσ τησ γνώςησ και αποκρυςταλλώνεται ςε υψηλότερα οντολογικϊ επύπεδα. Αυτό τη διαδικαςύα αποκαλούμε «ςπεύρα γνώςησ», ςτην οπούα η αλληλεπύδραςη μεταξύ ϊρρητησ και ρητόσ γνώςησ αλλϊζει τϊξη μεγϋθουσ καθώσ κινεύται προσ τα ανώτερα οντολογικϊ επύπεδα. Η δημιουργύα οργανωςιακόσ γνώςησ εύναι μια ςπειροειδόσ διαδικαςύα, που ξεκινϊ ςτο ατομικό επύπεδο και κινεύται προσ τα επϊνω μϋςα από πεδύα αλληλεπύδραςησ που ςυνεχώσ διευρύνονται, διαπερνώντασ τα ςύνορα των τομϋων, των τμημϊτων, των κλϊδων, και τησ ύδιασ τησ οργϊνωςησ. Σπείρα δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης: ανάλσζη

35 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Ο ρόλοσ τησ επιχεύρηςησ ςτην διαδικαςύα δημιουργύασ οργανωςιακόσ γνώςησ εύναι να παρϊςχει το κατϊλληλο πλαύςιο προκειμϋνου να διευκολυνθούν οι ομαδικϋσ δραςτηριότητεσ καθώσ και η δημιουργύα και ςυςςώρευςη γνώςησ ςε ατομικό επύπεδο. Πϋντε ςυνθόκεσ που αφορούν το επύπεδο τησ οργϊνωςησ εύναι αναγκαύεσ και καθιςτούν δυνατό την προώθηςη τησ ςπεύρασ γνώςησ: η πρόθεςη, η αυτονομία, η διακύμανςη και το δημιουργικό χάοσ, ο πλεοναςμόσ και η απαιτούμενη ποικιλία.

36 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Οργανωςιακή πρόθεςη: Ορύζεται ωσ η φιλοδοξύα τησ οργϊνωςησ να επιτύχει τουσ ςτόχουσ τησ. το περιβϊλλον τησ επιχεύρηςησ, οι προςπϊθειεσ επύτευξησ τησ πρόθεςησ ςυνόθωσ παύρνουν τη μορφό τησ ςτρατηγικόσ. Από την ϊποψη τησ δημιουργύασ οργανωςιακόσ γνώςησ, η ουςύα τησ ςτρατηγικόσ βρύςκεται ςτην ανϊπτυξη τησ οργανωςιακόσ ικανότητασ να αποκτϊ, να δημιουργεύ, να ςυςςωρεύει, και να εκμεταλλεύεται τη γνώςη. To πιο κρύςιμο ςτοιχεύο τησ εταιρικόσ ςτρατηγικόσ εύναι ο εννοιολογικόσ προςδιοριςμόσ ενόσ ορϊματοσ για το τι εύδουσ γνώςη θα πρϋπει να αναπτυχθεύ και ο μεταςχηματιςμόσ του ςε ςύςτημα διούκηςησ προσ εφαρμογό.

37 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Οργανωςιακή πρόθεςη: Για να δημιουργόςουν γνώςη, τα μεςαύα διευθυντικϊ ςτελϋχη θα πρϋπει να καλλιεργόςουν την δϋςμευςη των υπαλλόλων.

38 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Αυτονομία: ε ατομικό επύπεδο θα πρϋπει να επιτρϋπεται ςε όλα τα μϋλη τησ οργϊνωςησ να δρουν αυτόνομα, ςτο μϋτρο που το επιτρϋπουν oι περιςτϊςεισ. Επιτρϋποντασ την αυτόνομη δρϊςη, η οργϊνωςη αυξϊνει τισ πιθανότητεσ να προκύψουν απρόςμενεσ ευκαιρύεσ. Η αυτονομύα επύςησ αυξϊνει την πιθανότητα να παρακινηθούν τα ϊτομα από μόνα τουσ και να δημιουργόςουν νϋα γνώςη.

39 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Αυτονομία: Επιπλϋον, τα αυτόνομα ϊτομα λειτουργούν ωσ μϋροσ μιασ δομόσ, ςτην οπούα το ςύνολο και το κϊθε μϋροσ του μοιρϊζονται τισ ύδιεσ πληροφορύεσ. Οι πρωτότυπεσ ιδϋεσ προϋρχονται από αυτόνομα ϊτομα, διαχϋονται μϋςα ςτην ομϊδα και κατόπιν γύνονται οργανωςιακϋσ ιδϋεσ. Με την ϋννοια αυτό το ϊτομο αποκτϊ μια θϋςη ανϊλογη με αυτό που κατϋχει η κεντρικό κούκλα μιασ ςειρϊσ από ρώςικεσ κούκλεσ. (αυτόνομο αλλϊ ταυτόχρονα μϋροσ πολλών)

40 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Αυτονομία: Ϊνα ιςχυρό εργαλεύο για τη δημιουργύα ςυνθηκών ςτισ οπούεσ τα ϊτομα μπορούν να δρουν αυτόνομα εύναι η αυτόοργανούμενη ομϊδα. Μια τϋτοια πρϋπει να εύναι διαλειτουργικό, δηλαδό πρϋπει να μετϋχουν ϊτομα (από 10 ϋωσ 30 μϋλη) από ϋνα μεγϊλο εύροσ οργανωςιακών δραςτηριοτότων (π.χ. τμόματα R&D, ςχεδιαςμού, παραγωγόσ, ποιοτικού ελϋγχου, πωλόςεων και μϊρκετινγκ και εξυπηρϋτηςησ πελατών). Επύςησ οφεύλουν να υπϊρχουν 4-5 βαςικϊ μϋλη ςτην ομϊδα, καθϋνα από τα οπούα να ϋχει πύςω του μια ςταδιοδρομύα ςε πολλαπλϋσ λειτουργύεσ.

41 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Αυτονομία

42 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Διακύμανςη και δημιουργικό χάοσ: Η διακύμανςη και το δημιουργικό χϊοσ, ενιςχύουν την αλληλεπύδραςη μεταξύ οργϊνωςησ και εξωτερικού περιβϊλλοντοσ. Όταν ςε μια οργϊνωςη ειςϊγεται μια διακύμανςη, «κλονύζονται» οι ρουτύνεσ, οι ςυνόθειεσ και τα γνωςτικϊ πλαύςια. Ο κλονιςμόσ αυτόσ ςυνεπϊγεται διακοπό του ςυνόθουσ, ϊνετου τρόπου ύπαρξησ μασ. Με ϊλλα λόγια, αρχύζουμε να αμφιςβητούμε την εγκυρότητα τησ ςτϊςησ μασ απϋναντι ςτον κόςμο. Μια τϋτοια διαδικαςύα απαιτεύ ιςχυρό προςωπικό δϋςμευςη από την πλευρϊ του ατόμου.

43 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Διακύμανςη και δημιουργικό χάοσ: Ο κλονιςμόσ μασ ωθεύ να ςτραφούμε προσ το διϊλογο ωσ μϋςο κοινωνικόσ αλληλεπύδραςησ, ώςτε να δημιουργόςουμε νϋεσ ϋννοιεσ. Αυτό η «ςυνεχόσ» διαδικαςύα αμφιςβότηςησ και επανεξϋταςησ των υπαρχουςών παραδοχών από τα μϋλη τησ οργϊνωςησ καλλιεργεύ τη δημιουργύα οργανωςιακόσ γνώςησ.

44 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Διακύμανςη και δημιουργικό χάοσ: Σο χϊοσ παρϊγεται φυςιολογικϊ όταν η επιχεύρηςη αντιμετωπύζει μια πραγματικό κρύςη όπωσ εύναι η απότομη πτώςη τησ απόδοςησ λόγω μεταβολών ςτισ ανϊγκεσ τησ αγορϊσ, ό η ςημαντικό αύξηςη του αριθμού των ανταγωνιςτών. Σο χϊοσ μπορεύ επύςησ να παραχθεύ εςκεμμϋνα, όταν οι επικεφαλόσ τησ επιχεύρηςησ προςπαθούν να προξενόςουν μια «αύςθηςη κρύςησ» μεταξύ των μελών τησ, θϋτοντασ προκλητικούσ ςτόχουσ.

45 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Διακύμανςη και δημιουργικό χάοσ: Ριουζαμπούρο Κϊκου (πρόεδροσ τησ Canon, 1985): «Ο ρόλοσ τησ κεντρικόσ διούκηςησ εύναι να δύνει ςτουσ εργαζομϋνουσ μια αύςθηςη κρύςησ, καθώσ και ϋνα υψηλό ιδανικό». Αυτό το χϊοσ που δημιουργεύται ςκόπιμα, το οπούο ονομϊζεται «δημιουργικό χϊοσ», αυξϊνει την ϋνταςη ςτο εςωτερικό τησ οργϊνωςησ και εςτιϊζει την προςοχό των μελών τησ ςτον οριςμό του προβλόματοσ και την επύλυςη τησ κατϊςταςησ κρύςησ.

46 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Πλεοναςμόσ: Εύναι η ύπαρξη πληροφοριών πϋρα από τισ ϊμεςεσ λειτουργικϋσ απαιτόςεισ των μελών τησ οργϊνωςησ. το περιβϊλλον των επιχειρόςεων, ο πλεοναςμόσ αναφϋρεται ςτη ςκόπιμη επικϊλυψη των πληροφοριών που αφορούν επιχειρηματικϋσ δραςτηριότητεσ, διοικητικϋσ ευθύνεσ, και την επιχεύρηςη ςτο ςύνολο τησ. Μια ιδϋα που δημιουργεύται από ϋνα ϊτομο ό ομϊδα πρϋπει να επικοινωνηθεύ και ςτα υπόλοιπα ϊτομα, τα οπούα όμωσ μπορεύ να μην τη χρειϊζονται ϊμεςα.

47 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Πλεοναςμόσ: Ο πλεοναςμόσ εύναι ιδιαιτϋρωσ ςημαντικόσ ςτο ςτϊδιο τησ ανϊπτυξησ νϋων εννοιών, όπου εύναι κρύςιμησ ςημαςύασ να διατυπωθούν εικόνεσ που εύναι ριζωμϋνεσ ςτην ϊρρητη γνώςη. ε αυτό το ςτϊδιο, η πλεονϊζουςα πληροφορύα δύνει τη δυνατότητα ςτα ϊτομα να υπερβούν το ϋνα τα λειτουργικϊ όρια του ϊλλου και να προςφϋρουν τη ςυμβουλό τουσ ό να παρϊςχουν νϋεσ πληροφορύεσ από διαφορετικϋσ οπτικϋσ γωνύεσ.

48 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Πλεοναςμόσ: Τπϊρχουν αρκετού τρόποι δημιουργύασ πλεοναςμού. Ϊνασ από αυτούσ εύναι η υιοθϋτηςη μιασ προςϋγγιςησ επικϊλυψησ, όπωσ εύναι η διαδικαςύα «τύπου ρϊγκμπι», την οπούα υιοθετούν οι ιαπωνικϋσ επιχειρόςεισ προκειμϋνου να αναπτύξουν νϋα προώόντα, κατϊ την οπούα, διϊφορα λειτουργικϊ τμόματα ςυνεργϊζονται υπό καθεςτώσ «αςαφούσ» καταμεριςμού εργαςύασ. Ϊνασ ϊλλοσ τρόποσ δημιουργύασ πλεοναςμού μϋςα ςτην επιχεύρηςη εύναι μϋςω μιασ «ςτρατηγικόσ εναλλαγόσ» του προςωπικού. Σϋτοιου εύδουσ εναλλαγϋσ βοηθούν τα μϋλη τησ επιχεύρηςησ να κατανοόςουν τη δραςτηριότητα τησ εταιρεύασ από πολλαπλϋσ οπτικϋσ γωνύεσ, γεγονόσ που καθιςτϊ την οργανωςιακό γνώςη πιο εύκολα εφαρμόςιμη.

49 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Απαιτούμενη ποικιλία: Η εςωτερικό ποικιλομορφύα του οργανιςμού πρϋπει να ταιριϊζει με την ποικιλομορφύα του περιβϊλλοντοσ ώςτε να εύναι ςε θϋςη να αντιμετωπύςει τισ προκλόςεισ αυτού. Εφόςον, τα μϋλη τησ οργϊνωςησ διαθϋτουν την απαιτούμενη ποικιλύα, μπορούν να χειριςτούν πολλϊ απρόοπτα. Αυτό η ποικιλύα εμπλουτύζεται με διαφορετικούσ ςυνδυαςμούσ πληροφοριών καθώσ και με την παροχό ιςότιμησ πρόςβαςησ ςτισ πληροφορύεσ ςε όλα τα επύπεδα τησ οργϊνωςησ.

50 Σσνθήκες ποσ εσνοούν ηη δημιοσργία οργανφζιακής γνώζης Απαιτούμενη ποικιλία: H Kao, η μεγαλύτερη καταςκευϊςτρια οικιακών προώόντων καθαριςμού ςτην Ιαπωνύα, η οπούα θεωρεύ ότι οι υπϊλληλοι πρϋπει να ϋχουν ιςότιμη πρόςβαςη ςτισ πληροφορύεσ που αφορούν την εταιρεύα, ϋχει αναπτύξει ϋνα υπολογιςτικό δύκτυο πληροφοριών για το ςκοπό αυτό. Σο δύκτυο ϋχει γύνει η βϊςη για την ανταλλαγό απόψεων μεταξύ διαφορετικών οργανωςιακών μονϊδων που ϋχουν διαφορετικϋσ οπτικϋσ γωνύεσ.

51 ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΡΓΑΝΩΙΑΚΗ ΓΝΩΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 3 Μέρος 3

52 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Η διαδικαςύα δημιουργύασ οργανωςιακόσ γνώςησ ξεκινϊ με την ανταλλαγή άρρητων γνώςεων, που αντιςτοιχεύ χονδρικϊ ςτην κοινωνικοπούηςη, αφού η ανεκμετϊλλευτη γνώςη που κατϋχουν τα μεμονωμϋνα ϊτομα πρϋπει πρώτα να διευρυνθεύ ςτο ςύνολο τησ οργϊνωςησ. τη δεύτερη φϊςη, η ϊρρητη γνώςη που μοιρϊζεται, για παρϊδειγμα, μια αυτό-οργανούμενη ομϊδα, μετατρϋπεται ςε ρητό γνώςη, με την μορφή μιασ έννοιασ, διαδικαςύα παρόμοια με αυτό τησ εξωτερύκευςησ. Η δημιουργηθεύςα ϋννοια πρϋπει κατόπιν να αιτιολογηθεί ςτην Σρύτη φϊςη, κατϊ την οπούα ο οργανιςμόσ αποφαςύζει αν η ϋννοια εύναι ϊξια υλοπούηςησ παρόμοια διαδικαςύα με αυτό τησ εςωτερύκευςησ.

53 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Μόλισ δοθεύ το πρϊςινο φώσ, η ϋννοια μετατρϋπεται ςτην τϋταρτη φϊςη, ςε ένα αρχέτυπο, που μπορεύ να πϊρει τη μορφό προτύπου ςτην περύπτωςη ανϊπτυξησ προώόντων ό τη μορφό λειτουργικού μηχανιςμού ςτην περύπτωςη «όπιων» καινοτομιών όπωσ νϋεσ επιχειρηματικϋσ αξύεσ ό πρωτοποριακϊ ςυςτόματα διούκηςησ, μια διαδικαςύα παρόμοια με αυτό του ςυνδυαςμού. την τελικό φϊςη, η γνώςη που δημιουργόθηκε ςε ϋνα ςημεύο επεκτεύνεται και ςε ϊλλα ςημεύα, ςε ϊλλα τμόματα ό ακόμη και ςε εξωτερικϋσ ομϊδεσ όπωσ οι θυγατρικϋσ εταιρύεσ, τα πανεπιςτόμια και οι διανομεύσ. Αυτό η διαδικαςύα ονομϊζεται πολλαπλαςιαςτική αξιοποίηςη τησ γνώςησ. τη ςυνϋχεια περιγρϊφονται λεπτομερώσ κϊθε μύα από τισ 5 φϊςεισ.

54 . To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης

55 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Πρώτη Υϊςη: επικοινώνηςη τησ ϊρρητησ γνώςησ Η ϊρρητη γνώςη δεν μπορεύ να μεταδοθεύ εύκολα επειδό αποκτϊται δια τησ εμπειρύασ και δεν εκφρϊζεται εύκολα με λόγια. Η επικοινώνηςη τησ μεταξύ ατόμων που ϋχουν διαφορετικϊ υπόβαθρα, οπτικϋσ γωνύεσ και κύνητρα ςυνιςτϊ κρύςιμησ ςημαςύασ βόμα για τη δημιουργύα οργανωςιακόσ γνώςησ. Για να γύνει αυτό χρειαζόμαςτε ϋνα πεδύο, ςτο οπούο τα ϊτομα θα μπορούν να αλληλεπιδρούν ανταλλϊςοντασ εμπειρύεσ, νοητικϊ μοντϋλα και εναρμονύζοντασ τουσ διανοητικούσ τουσ ρυθμούσ (κοινωνικοπούηςη). Σο πλϋον ςύνηθεσ πεδύο αλληλεπύδραςησ εύναι η αυτόοργανούμενη ομϊδα τησ οπούασ τα μϋλη προϋρχονται από διαφορετικϊ λειτουργικϊ τμόματα.

56 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Δεύτερη Υϊςη: Δημιουργύα νϋων ιδεών Ο εντονότεροσ τρόποσ αλληλεπύδραςησ μεταξύ ϊρρητησ και ρητόσ γνώςησ ςυντελεύται ςτη παρούςα φϊςη. Από τη ςτιγμό που ϋνα κοινό νοητικό μοντϋλο διαμορφώνεται ςτα πλαύςια τησ αλληλεπύδραςησ, η αυτόοργανούμενη ομϊδα το διατυπώνει μϋςα από περαιτϋρω διϊλογο, υπό την μορφό ςυλλογικού αναςτοχαςμού. Σο κοινό ϊρρητο μοντϋλο διαμορφώνεται με λϋξεισ και φρϊςεισ, και τελικϊ αποκρυςταλλώνεται ςε ρητϋσ ϋννοιεσ. Τπό την ϋννοια αυτό, η δεύτερη φϊςη αντιςτοιχεύ ςτην εξωτερύκευςη. Ιδιαύτερα χρόςιμα ςτοιχεύα ςτην φϊςη αυτό αποτελούν η χρόςη μεταφορών και αναλογιών, η αυτονομύα τησ ομϊδασ και ο πλεοναςμόσ πληροφοριών.

57 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Σρύτη Υϊςη: Αιτιολόγηςη νϋων ιδεών Η γνώςη ορύζεται ωσ αιτιολογημϋνη αληθινό αντύληψη. Ψσ εκ τούτου, οι νϋεσ ιδϋεσ που προτεύνουν τα ϊτομα ό η ομϊδα πρϋπει να αιτιολογηθούν ςε κϊποιο ςημεύο τησ διαδικαςύασ. Η αιτιολόγηςη περιλαμβϊνει μια διαδικαςύα κατϊ την οπούα θα πρϋπει να αποφαςιςτεύ κατϊ πόςο οι νεοδημιουργηθεύςεσ ϋννοιεσ αξύζουν πραγματικϊ για τον οργανιςμό και την κοινωνύα. Ο πιο κατϊλληλοσ χρόνοσ για τη διεξαγωγό αυτόσ τησ διαδικαςύασ λεπτομερούσ εξϋταςησ εύναι αμϋςωσ μετϊ τη δημιουργύα των νϋων ιδεών Πιο ςυγκεκριμϋνα για τισ επιχειρόςεισ, φυςιολογικϊ κριτόρια αιτιολόγηςησ αποτελούν το κόςτοσ, το περιθώριο κϋρδουσ, και ο βαθμόσ ςυνειςφορϊσ ενόσ προώόντοσ ςτην ανϊπτυξη τησ εταιρύασ.

58 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Σϋταρτη Υϊςη: Καταςκευό αρχϋτυπου Εδώ η αιτιολογημϋνη ιδϋα μετατρϋπεται ςε κϊτι απτό, δηλαδό ςε ϋνα αρχϋτυπο. την ανϊπτυξη νϋων προώόντων, αρχϋτυπο μπορεύ να εύναι ϋνα πρότυπό, ενώ ςτην περύπτωςη τησ παροχόσ υπηρεςιών ό τησ οργανωςιακόσ καινοτομύασ, μπορεύ να θεωρηθεύ ϋνασ υποδειγματικόσ λειτουργικόσ μηχανιςμόσ. ε κϊθε περύπτωςη το αρχϋτυπο εύναι ςυνδυαςμόσ τησ νεοδημιουργηθεύςασ ρητόσ γνώςησ και τησ υπϊρχουςασ ρητόσ γνώςησ. Ϊτςι λοιπόν η φϊςη αυτό ςυγγενεύει με τον ςυνδυαςμό. Όπωσ ο αρχιτϋκτονασ καταςκευϊζει μια μακϋτα πριν προχωρόςει ςτην πραγματικό καταςκευό, ϋτςι και τα μϋλη τησ επιχεύρηςησ επιδύδονται ςτην καταςκευό ενόσ προτύπου του αληθινού προώόντοσ, δηλαδό το πρώτο αντικεύμενο που ενςωματώνει τη νϋα ιδϋα ςτισ πραγματικϋσ τησ διαςτϊςεισ.

59 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Πϋμπτη Υϊςη: Πολλαπλαςιαςτικό αξιοπούηςη τησ γνώςησ Η δημιουργύα γνώςησ δεν ολοκληρώνεται με την ανϊπτυξη του αρχϋτυπου αλλϊ αποτελεύ μια διαδικαςύα που αναβαθμύζεται ςυνεχώσ. Η νϋα ιδϋα αφού πϊρει την μορφό μοντϋλου ειςϋρχεται ςε μύα νϋα διαδικαςύα δημιουργύασ γνώςησ. Αυτό η ςπειροειδόσ διαδικαςύα αποκαλεύται πολλαπλαςιαςτικό αξιοπούηςη τησ γνώςησ. Πραγματοποιεύται τόςο ενδο-οργανωςιακϊ όςο και διαοργανωςιακϊ.

60 To μονηέλο ηφν 5 θάζεφν ηης διαδικαζίας δημιοσργίας οργανφζιακής γνώζης Πϋμπτη Υϊςη: Πολλαπλαςιαςτικό αξιοπούηςη τησ γνώςησ Ενδο-οργανωςιακϊ η γνώςη που παύρνει την μορφό αρχϋτυπου, μπορεύ να δημιουργόςει ϋνα νϋο κύκλο δημιουργύασ γνώςησ ςτο εςωτερικό τουσ οργανιςμού. Για παρϊδειγμα ο ςπιτικόσ φούρνοσ τησ Matsushita οδόγηςε ςτη δημιουργύα νϋων ιδεών για προιόντα που ϊνηκαν ςτην κατηγορύα «εύκολο και πλούςιο», όπωσ τησ αυτόματησ καφετιϋρασ. Διαοργανωςιακϊ η γνώςη μπορεύ να κινητοποιόςει την γνώςη των θυγατρικών εταιριών, των πελατών, των ανταγωνιςτών και ϊλλων εξωτερικών ομϊδων.

61 Περίληυη Σονύςτηκαν δύο διαςτϊςεισ τησ δημιουργύασ οργανωςιακόσ γνώςησ - η επιςτημολογική και η οντολογική. την επιςτημολογικό διϊςταςη, ςυντελεύται η μετατροπή μεταξύ άρρητησ και ρητήσ γνώςησ. Εξετϊςτηκαν τϋςςερα εύδη μετατροπόσ: η κοινωνικοποίηςη, η εξωτερίκευςη, ο ςυνδυαςμόσ και η εςωτερίκευςη. Αυτϊ δεν εύναι ανεξϊρτητα μεταξύ τουσ, αλλϊ η μεταξύ τουσ αλληλεπύδραςη παρϊγει μια ςπεύρα γνώςησ. Αναφϋρθηκαν πϋντε οργανωςιακϋσ ςυνθόκεσ : Η πρόθεςη, η διακύμανςη & το χάοσ, η αυτονομία, ο πλεοναςμόσ και η απαιτούμενη ποικιλία- οι οπούεσ επιτρϋπουν ςτα τϋςςερα εύδη μετατροπόσ να μεταςχηματιςτούν ςε ςπεύρα γνώςησ.

62 Περίληυη (ζσνέτεια) την οντολογικό διϊςταςη, η γνώςη που ϋχει δημιουργηθεύ από τα ϊτομα μετατρϋπεται ςε γνώςη ςτο επύπεδο τησ ομϊδασ και τησ οργϊνωςησ. Αυτϊ τα επύπεδα δεν εύναι ανεξϊρτητα μεταξύ τουσ, αλλϊ αλληλεπιδρούν διαρκώσ και με επαναλαμβανόμενο τρόπο. Αναφϋρθηκε η διαδικαςύα των πϋντε φϊςεων δημιουργύασ οργανωςιακόσ γνώςησ: η επικοινώνηςη τησ άρρητησ γνώςησ, η δημιουργία ιδεών, η αιτιολόγηςη ιδεών, η καταςκευή αρχετύπου και η πολλαπλαςιαςτική αξιοποίηςη τησ γνώςησ. Μια ϊλλη ςπεύρα ςυντελεύται ςτην οντολογικό διϊςταςη, όταν η γνώςη που ϋχει αναπτυχθεύ, για παρϊδειγμα, ςτο επύπεδο τησ ομϊδασ ϋργου, μετατρϋπεται ςε γνώςη ςτο επύπεδο του τομϋα, και τελικϊ ςε οργανωςιακό ό διαοργανωςιακό επύπεδο.