ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΑΝΟΗΥΣΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΟΤΓΔ ΣΟΝ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΠΟΛΗΣΗΜΟ Θ.Δ. ΔΛΠ 43: «ΔΛΛΖΝΗΜΟ ΣΖ ΓΗΑΠΟΡΑ»

Transcript

1 ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΑΝΟΗΥΣΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΟΤΓΔ ΣΟΝ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΠΟΛΗΣΗΜΟ Θ.Δ. ΔΛΠ 43: «ΔΛΛΖΝΗΜΟ ΣΖ ΓΗΑΠΟΡΑ» 4 ε εξγαζία αθαδεκατθνύ έηνπο : «εκεξηλή θαηάζηαζε θαη πξννπηηθέο ηεο ζύγρξνλεο ειιελόγισζζεο εθπαίδεπζεο ζηελ ειιεληθή δηαζπνξά.»

2 Διζαγωγή Λέγνληαο ειιεληθή παηδεία ζην εμσηεξηθό ελλννύκε δύν επίπεδα παξνπζίαο ηεο. Από ηε κηα πιεπξά ελλννύκε ηελ ειιεληθή πνιηηηζηηθή παξνπζία ζην εμσηεξηθό θαη από ηελ άιιε πιεπξά ηελ παξερόκελε εθπαίδεπζε ηεο ειιεληθήο γιώζζαο θαη ηνπ ειιεληθνύ πνιηηηζκνύ. 1 Ζ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε ζπλνδεύεη ηνπο απόδεκνπο Έιιελεο γηα νιόθιεξεο δεθαεηίεο. Πνιιέο ειιεληθέο νηθνγέλεηεο πνπ δνπλ ζην εμσηεξηθό ζηέιλνπλ ηα παηδηά ηνπο ζε ειιεληθά ζρνιεία ζηηο ρώξεο ππνδνρήο ηνπο. θνπόο ηνπο κε απηήλ ηελ ελέξγεηα είλαη λα εληζρπζνύλ νη δεζκνί ησλ παηδηώλ ηνπο κε ηελ εζληθή εζηία, ηε ρώξα πξνέιεπζεο θαη θαηαγσγήο ηεο νηθνγέλεηαο. Με ηε ζηήξημε ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο κέρξη ηώξα ηα ειιεληθά ζρνιεία θαηάθεξλαλ ζε όιν ηνλ θόζκν λα πξνσζνύλ ηελ ειιεληθή παηδεία, ηελ «ειιελνγλσζία» ησλ παηδηώλ ησλ απνδήκσλ. Χζηόζν, ηα ηειεπηαία ρξόληα παξαηεξείηαη κία δηάζεζε εθ κέξνπο ηεο ειιεληθήο πνιηηείαο λα πεξηνξίζεη ην ξόιν ηεο ζηελ ειιελόγισζζε εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηόηεηα ηνπ εμσηεξηθνύ, όπσο γηα παξάδεηγκα ζηε Γεξκαλία. Υσξίο απηό λα ζεκαίλεη όηη ζα πάςεη λα πθίζηαηαη ε όπνηα ζηήξημε ηεο ειιεληθήο πιεπξάο ζηελ πξνώζεζε ηεο ειιεληθήο παηδείαο ζηε ρώξα απηή, σζηόζν, ηίζεηαη έλα δήηεκα γηα ην πνηέο είλαη νη πηζαλόηεηεο γηα πεξαηηέξσ πεξηνξηζκό ή αλάπηπμε ζην κέιινλ ηεο ειιεληθήο πξνζπάζεηαο ζην εμσηεξηθό γηα ηελ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε. Ζ παξνύζα εξγαζία ζα δνκεζεί πάλσ ζε δύν ελόηεηεο πνπ ζα εμεηάδνπλ ην δήηεκα πνπ καο απαζρνιεί. Ζ πξώηε ελόηεηα ζα παξνπζηάδεη ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζήκεξα ζηελ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε ηνπ εμσηεξηθνύ. Θα αλαθεξζεί ε ζρεηηθή λνκνζεζία, νη κνξθέο ησλ εθπαηδεπηηθώλ κνλάδσλ πνπ ιεηηνπξγνύλ θαη νη ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ησλ ειιελόγισζζσλ ζρνιείσλ. Ζ δεύηεξε ελόηεηα ζα πξνρσξήζεη έλα βήκα παξαπέξα θαη ζα πξνζπαζήζεη λα αληρλεύζεη ηηο όπνηεο πξννπηηθέο ππάξρνπλ γηα πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηεο παξνύζεο εθπαηδεπηηθήο πξνζθνξάο ζηα παηδηά ησλ Διιήλσλ ηνπ εμσηεξηθνύ ή γηα πεξηνξηζκνύο πνπ ηίζεληαη ζηα ειιελόπαηδα ηεο δηαζπνξάο γηα εύθνιε παιηλλόζηεζε. 1 Κνλδύιε Η., «Διιεληζκόο ηεο Γηαζπνξάο θαη ειιεληθό θξάηνο», ζην Βνγαδηαλόο Ρόπ η. θα. Ιζηορική αναδρομή. Εννοιολογικές αποζαθηνίζεις., εθδ. ΔΑΠ, Πάηξα 2002, ζ. 243

3 Η ελληνόγλωζζη εκπαίδεςζη ηος εξωηεπικού Διιελόγισζζε εθπαίδεπζε παξέρεηαη ζήκεξα ζε πεξηζζόηεξεο από ζαξάληα ρώξεο ζηηο πέληε επείξνπο. 2 Ζ ζεκεξηλή εθπαίδεπζε ησλ ειιελνπαίδσλ ηνπ εμσηεξηθνύ θαη ε ιεηηνπξγία ηεο ππάγεηαη ζην πεξηερόκελν ησλ λόκσλ 4027/2011 θαη 4076/2012. Πην ζπγθεθξηκέλα ν λ. 4027/2011 νξίδεη ηνπο ξπζκηζηηθνύο θαλόλεο ιεηηνπξγίαο ησλ ειιελόγισζζσλ ζρνιείσλ ηνπ εμσηεξηθνύ 3 θαη ν λ. 4076/2012, ξπζκηζηηθόο ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ Αλσηάησλ Δθπαηδεπηηθώλ Ηδξπκάησλ θαη άιισλ εθπαηδεπηηθώλ δηαηάμεσλ, αλαθέξεη ηξνπνπνηήζεηο επί ηνπ πξώηνπ λόκνπ. 4 Θα μεθηλήζνπκε κε ηνλ πξώην λόκν, γηα λα δνύκε ην πιαίζην κέζα ζην νπνίν εθαξκόδεηαη ε εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηόηεηα ζηηο ρώξεο ηνπ εμσηεξηθνύ. Ζ εθπαηδεπηηθή πξνζθνξά ζηα παηδηά ησλ απνδήκσλ δηαξζξώλεηαη ζηηο εμήο «εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο». Καηαξράο ιεηηνπξγνύλ ζρνιεία όισλ ησλ βαζκίδσλ ηζόηηκα κε ηα αληίζηνηρα ηνπ ειιεληθνύ θξάηνπο θαη ρνξεγνύλ ηζόηηκνπο ηίηινπο ζπνπδώλ. Δθηόο από απηά ππάξρνπλ δίγισζζα ζρνιεία, ειιελόγισζζα θαη ηεο εληόπηαο γιώζζαο πνπ παξέρνπλ ηίηινπο ζπνπδώλ ηεο ρώξαο ππνδνρήο. Αληίζηνηρνη ηίηινη δίλνληαη από ζρνιεία ησλ ρσξώλ ππνδνρήο πνπ θηινμελνύλ ζην πξόγξακκα ζπνπδώλ ηνπο ηκήκαηα εθκάζεζεο ηεο ειιεληθήο γιώζζαο γηα ηνπο καζεηέο ειιεληθήο θαηαγσγήο. Διιεληθά ηκήκαηα ππάξρνπλ, επίζεο, θαη ζε ζρνιεία δηεζλώλ νξγαληζκώλ. Δπηρνξεγνύληαη, έζησ θαη κεξηθώο, από ηηο ρώξεο ππνδνρήο θαη άιιεο εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο πνπ ιεηηνπξγνύλ κέζα ζε έλα πιαίζην δηαθξαηηθώλ ζπκθσληώλ ή κε απόθαζε ηνπ ειιεληθνύ Τπνπξγείνπ Παηδείαο. ηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε έρνπλ αλαπηπρζεί ζε παλεπηζηήκηα ηνπ εμσηεξηθνύ ηκήκαηα ειιεληθώλ ζπνπδώλ θαζώο θαη ζενινγηθέο ζρνιέο. Δπίζεο, επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε ρνξεγείηαη ζηνπο λένπο Έιιελεο ηνπ εμσηεξηθνύ κέζα από ειιελόγισζζεο ή δίγισζζεο ζρνιέο πνπ ηνπο εμαζθαιίδνπλ ηζνηηκία κε ηνπο απνθνίηνπο αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ θαη αληίζηνηρεο δηάξθεηαο θνίηεζεο ειιεληθώλ ζρνιώλ. Σέινο, 2 ην ίδην, ζ Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ζην Εθημερίς ηης Κσβερνήζεως ηης Ελληνικής Δημοκραηίας, ηεύτος Πρώηο, αρ. θύλλοσ 233, ζ. 6781, πεγή: df 4 Ν.4076/12, (ΦΔΚ 159/ η.α ), ζην Εθημερίς ηης Κσβερνήζεως ηης Ελληνικής Δημοκραηίας, ηεύτος Πρώηο, αρ. θύλλοσ 159, ζ. 4123, πεγή:

4 ιεηηνπξγνύλ εηδηθά ηκήκαηα ελειίθσλ θαη θέληξα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο γηα ηνπο κεγαιύηεξεο ειηθίαο Έιιελεο πνπ ζέινπλ λα ιάβνπλ ηελ ειιεληθή εθπαίδεπζε. 5 Αξθεηέο από απηέο ηηο εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο επνπηεύνληαη από ην ειιεληθό Τπνπξγείν Παηδείαο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί ε πνξεία ηνπ έξγνπ πνπ πξνζθέξνπλ. Οη αμηνινγόηεξεο «πηνζεηνύληαη» από ην Τπνπξγείν θαη ραξαθηεξίδνληαη από απηό σο «Κέληξα Λόγνο». Αλ ζηελ πνξεία δηαπηζησζεί θάκςε ηεο δξαζηεξηόηεηάο ηνπο θαη ηεο πξνζθνξάο ηνπο, ην Τπνπξγείν έρεη ην δηθαίσκα λα αλαθαιέζεη ην ραξαθηεξηζκό. 6 ηα δίγισζζα ζρνιεία θαζώο θαη ζηα ειιεληθά ηκήκαηα πνπ ιεηηνπξγνύλ ζε θάπνηα ζρνιεία ην θπξίαξρν πξόγξακκα ζπνπδώλ είλαη απηό ηεο ρώξαο ππνδνρήο. Ζ ειιεληθή γιώζζα απνηειεί πξόζζεην ζηνηρείν ζην πξόγξακκα καδί κε ηνλ ειιεληθό πνιηηηζκό θαη ζε θάπνηεο πεξηπηώζεηο θαη άιια καζήκαηα ζηελ ειιεληθή γιώζζα. Οη απόθνηηνη απνθηνύλ ηίηιν ζπνπδώλ ηεο ρώξαο ππνδνρήο, ζηνλ νπνίν αλαγξάθεηαη ε βαζκνινγία ηνπο ζηα ειιελόγισζζα καζήκαηα. Σν Τπνπξγείν Παηδείαο ηνπο πξνζθέξεη ηε δπλαηόηεηα λα αλαγλσξηζηεί ε ηζνηηκία κε ηνλ ειιεληθό ηίηιν εγθύθιησλ ζπνπδώλ εθόζνλ έρνπλ παξαθνινπζήζεη έλαλ ηθαλό αξηζκό σξώλ ζηα ειιελόγισζζα καζήκαηα. 7 Σν κεγάιν απηό θάζκα ειιελόγισζζεο εθπαίδεπζεο πνπ πξνζθέξεηαη ζηηο ρώξεο ππνδνρήο δελ ππόθεηηαη ζε εληαίν θνξέα. Κάπνηεο εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο ππάγνληαη ζηε δηθαηνδνζία ησλ ειιεληθώλ πξνμεληθώλ αξρώλ, θάπνηεο άιιεο αλήθνπλ ζε εθπαηδεπηηθνύο θνξείο ησλ ρσξώλ ππνδνρήο. Δπίζεο, πέξα από ηνπο επίζεκνπο θξαηηθνύο ή αθαδεκατθνύο θνξείο ηε δηαρείξηζε πνιιώλ ζρνιείσλ έρνπλ ηνπηθέο ειιεληθέο θνηλόηεηεο, νξζόδνμεο εθθιεζηαζηηθέο ελνξίεο θαη δηάθνξνη ζύιινγνη ή ηδξύκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί από απόδεκνπο. 8 ην Τπνπξγείν Παηδείαο πάλησο αλήθεη ε αξκνδηόηεηα ηεο ρνξήγεζεο ησλ πηζηνπνηεηηθώλ ειιελνκάζεηαο ζε νκνγελείο, αιιά θαη αιινγελείο πνπ επηζπκνύλ λα κάζνπλ ηελ ειιεληθή γιώζζα. 9 Γηα ηνπο απνθνίηνπο ησλ ειιεληθώλ ζρνιείσλ ηνπ εμσηεξηθνύ ην ειιεληθό ύληαγκα έρεη θξνληίζεη λα θαηνρπξώζεη κία ζεηξά εθπαηδεπηηθώλ δηθαησκάησλ. εηξά από άξζξα νξίδεη ηελ ηζόηηκε έληαμε ησλ παηδηώλ απηώλ ζηελ ειιεληθή Μέζε εθπαίδεπζε ζε πεξίπησζε παιηλλόζηεζεο. Δπίζεο δηελεξγνύληαη θάζε ρξόλν εηδηθέο 5 Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ό.π., ζ ην ίδην, ζ ην ίδην, ζ Κνλδύιε Η., ό.π., ζ Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ό.π., ζ. 6785

5 εμεηάζεηο γηα ηελ εηζαγσγή απνθνίησλ ζρνιείσλ ηνπ εμσηεξηθνύ ζηελ ειιεληθή ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε θαη ηα ΗΔΚ. ε απηήλ ηελ πεξίπησζε ε εηζαγσγή γίλεηαη κε πξνθαζνξηζκέλε πνζόζησζε. 10 Σα ηειεπηαία ρξόληα ην Τπνπξγείν Παηδείαο πξνέβε ζε κηα απόθαζε πνπ αιιάδεη ηα κέρξη ηώξα δεδνκέλα ηεο ειιελόγισζζεο εθπαίδεπζεο ζηε Γεξκαλία. Έρεη απνθαζηζηεί λα θαηαξγεζνύλ ηα Λύθεηα ηεο Γεξκαλίαο, ε αλώηεξε, δειαδή, βαζκίδα ησλ ηζόηηκσλ κε ηα αληίζηνηρα ειιεληθά ζρνιείσλ πνπ αλαθέξακε πην πάλσ. Ζ θαηάξγεζή ηνπο είρε ήδε αλαθνηλσζεί κε ην λ. 4027/2011 γηα ην ζρνιηθό έηνο , 11 σζηόζν, ν λ. 4076/2012 έρεη κεηαζέζεη ηελ θαηάξγεζή ηνπο γηα ην έηνο Δπίζεο, ηα Νεπηαγσγεία, Γεκνηηθά θαη Γπκλάζηα ηεο ίδηαο ρώξαο εθαξκόδνπλ δίγισζζν πξόγξακκα ζπνπδώλ πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζεί ε θηλεηηθόηεηα ησλ καζεηώλ ζηε ρώξα ππνδνρήο πξνο όιεο ηηο βαζκίδεο ηεο εθπαίδεπζεο. 13 Πποοπηικέρ για ηην ελληνόγλωζζη εκπαίδεςζη Ζ αιήζεηα είλαη όηη ε αληαπόθξηζε ησλ ειιελνπαίδσλ ηνπ εμσηεξηθνύ ζηελ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε δελ ππήξμε πνηέ νινθιεξσηηθή. Παξά ην κεγάιν αξηζκό ησλ παηδηώλ πνπ έρνπλ θνηηήζεη θαη θνηηνύλ ζηα ειιεληθά ζρνιεία, σζηόζν, γεγνλόο παξακέλεη όηη ε πιεηνςεθία δελ παξαθνινύζεζε πνηέ καζήκαηα ζε απηά. Μία από ηηο αηηίεο ππήξμε θαη ε αδπλακία ηνπ ειιεληθνύ θξάηνπο λα κεηαδώζεη ζηνπο νκνγελείο ηα ζεηηθά ζεκεία θαη ηελ αλαγθαηόηεηα γηα ηνπο απόδεκνπο ηεο θνίηεζεο ζε έλα ηέηνην ζρνιείν. 14 Ζ βαζηθή αδπλακία έγθεηηαη ζην γεγνλόο όηη από ηε δηηηή θύζε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο, δειαδή, ηελ παξνρή γλώζεσλ θαη ηελ πξνεηνηκαζία γηα επαγγεικαηηθή απνθαηάζηαζε, θαιύπηεηαη από ηα ειιεληθά ζρνιεία κόλν ε πξώηε πιεπξά ιόγσ ηνπ πεξηνξηζκέλνπ δηδαθηηθνύ πιηθνύ πνπ πξνζθέξνπλ. ε έλα ηέηνην πιαίζην νη καζεηέο απηώλ ησλ ζρνιείσλ νδεγνύληαη ζε έλαλ «εθπαηδεπηηθό απνθιεηζκό» πνπ ζηαδηαθά πηζαλόλ λα νδεγήζεη ζε θνηλσληθό 10 Κνλδύιε Η., ό.π., ζ Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ό.π., ζ Ν.4076/2012, (ΦΔΚ 159/ η.α ), ό.π., ζ Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ό.π., ζ Κνλδύιε Η., ό.π., ζ. 244

6 απνθιεηζκό. 15 ηε βάζε απηή ζα πξέπεη λα αλαδεηεζνύλ νη όπνηεο πξννπηηθέο ζα κπνξνύζαλ λα δώζνπλ λέα ώζεζε ζηελ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε ζην εμσηεξηθό. Ο λ.4027 ζην πξώην ηνπ άξζξν γηα ην αληηθείκελν θαη ηελ έθηαζε εθαξκνγήο ηνπ λόκνπ ζέηεη κία πξννπηηθή πνπ ζα κπνξνύζε λα έρεη αξθεηά ζεηηθά απνηειέζκαηα γηα ηελ αλάπηπμε ησλ δεζκώλ ησλ ειιελνπαίδσλ ηνπ εμσηεξηθνύ κε ηελ εζληθή ηνπο εζηία. ηελ παξάγξαθν αλαθέξεηαη αλάκεζα ζηνπο ζηόρνπο ηνπ λόκνπ ε «νηθνδόκεζε παγθόζκησλ δηθηύσλ ειιεληθήο παηδείαο κε ηελ αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ κε ζηόρν ηε γισζζηθή, εθπαηδεπηηθή θαη πνιηηηζκηθή αληαιιαγή θαη δξάζε». 16 Δίλαη αιήζεηα όηη νη λέεο ηερλνινγίεο πξνζθέξνπλ ηε δπλαηόηεηα πνιύπιεπξεο θαη πνιπεπίπεδεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηόηεηαο ζε όπνηνλ επηιέμεη λα ηηο ρξεζηκνπνηήζεη. Αλ ε ελ ιόγσ ζηόρεπζε ηνπ ππνπξγείνπ κπεη ζην επίθεληξν ελόο θαινύ ζρεδηαζκνύ, ηόηε αλνίγνπλ λέεο πξννπηηθέο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ηεο ειιελόγισζζεο εθπαίδεπζεο ηνπ εμσηεξηθνύ. Ζ εηζαγσγή ηεο ρξήζεο ηνπ Γηαδηθηύνπ ζηα ζρνιεία ηνπ εμσηεξηθνύ κπνξεί λα θέξεη ζε άκεζε επαθή ηνπο καζεηέο κε ηνλ πνιηηηζκό θαη ηελ εθπαίδεπζε ηεο Διιάδαο. Γηα λα δώζνπκε έλα παξάδεηγκα ζα αλαθεξζνύκε ζην πξόγξακκα «Διιελόγισζζε Πξσηνβάζκηα θαη Γεπηεξνβάζκηα Γηαπνιηηηζκηθή Δθπαίδεπζε ζηε Γηαζπνξά» πνπ ρξεκαηνδνηείηαη από ηελ Δ.Δ. θαη ην Τπνπξγείν Παηδείαο γηα ηα έηε Σν πεξηερόκελν ηνπ πξνγξάκκαηνο εληάζζεηαη ζηνπο ζηόρνπο ηνπ Ηλζηηηνύηνπ Παηδείαο Οκνγελώλ θαη Γηαπνιηηηζκηθήο Δθπαίδεπζεο πνπ ζπζηάζεθε κε ην λ. 2413/ Ο λ. 4027/2011 κεηνλόκαζε ην Ηλζηηηνύην ζε Γηεύζπλζε Παηδείαο Οκνγελώλ θαη Γηαπνιηηηζκηθήο Δθπαίδεπζεο. 18 Έλαλ από ηνπο ηξεηο βαζηθνύο άμνλεο ηνπ πξνγξάκκαηνο απνηεινύλ νη Τπνδνκέο θαη κεζνδνινγία ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο (e-learning). Βάζεη απηνύ ηνπ άμνλα δηακνξθώλνληαη νη ππνδνκέο γηα ηνλ νξγαλσηηθό θαη ηερλνινγηθό ζρεδηαζκό κηαο ειιελόγισζζεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο, κία έθθξαζε ηεο νπνίαο είλαη ε ηειεθπαίδεπζε καζεηώλ, γνλέσλ θαη θαζεγεηώλ ηεο δηαζπνξάο ζηελ ειιεληθή γιώζζα θαη ηνλ ειιεληθό πνιηηηζκό. 19 Μάιηζηα, ε δπλαηόηεηα απηή, ζύκθσλα πάληα κε ην πξόγξακκα, ζα δίλεηαη θαη ζε αιινγελείο ηνπ εμσηεξηθνύ πνπ ζέινπλ λα κάζνπλ ηελ ειιεληθή γιώζζα. 15 Κόληεο Α., «Ο ειιεληζκόο ζηελ Οκνζπνλδηαθή Γεκνθξαηία ηεο Γεξκαλίαο», ζην Καλδειάπηε Κι. θα. Ο Ελληνιζμός ηης Διαζποράς ζηην Εσρώπη, εθδ. ΔΑΠ, Πάηξα 2003, ζ Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ό.π., ζ Κνλδύιε Η., ό.π., ζ Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ό.π., ζ

7 Χζηόζν, ζα πξέπεη λα αλαθεξζνύκε ζηα λέα δεδνκέλα πνπ δηακνξθώλνληαη ζε θάπνηεο ρώξεο γηα ηελ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε. Αλαθέξακε ζηελ πξώηε ελόηεηα ηελ θαηάξγεζε ησλ Λπθείσλ ζηε Γεξκαλία θαη ηελ εθαξκνγή δίγισζζνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ, επίζεο, ζηε Γεξκαλία, αθόκε θαη ζηα έσο ηώξα ακηγώο ειιελόγισζζα ζρνιεία. Με απηήλ ηελ εμέιημε είλαη πνιύ πηζαλό λα δηακνξθσζεί κία θαηάζηαζε ηειηθήο απνμέλσζεο ησλ καζεηώλ από ηελ ειιεληθή παηδεία, θαζώο ηνπο αθαηξείηαη ε αλώηεξε, άξα θαη σξηκόηεξε βαζκίδα ηεο εγθύθιηαο ειιεληθήο ηνπο παηδείαο. Παξαθνινπζώληαο καζήκαηα κέρξη ην Γπκλάζην θαη επηθεληξσλόκελα, ζηε ζπλέρεηα, ζηε γεξκαληθή αλώηεξε βαζκίδα εθπαίδεπζεο, ηα παηδηά είλαη πηζαλό λα απνκαθξπλζνύλ από ηελ ειιεληθή ηνπο «πιεπξά», θαζώο ζα έρνπλ πιένλ κόλν ην γεξκαληθό ζρνιείν λα ηνπο δίλεη πξννπηηθέο γηα ηε κεηά ην ζρνιείν δσή ηνπο θαη ην ειιεληθό ζρνιείν ζα έρεη κείλεη κόλν κία παηδηθή ελαζρόιεζε γηα απηά. Υσξίο απνθνίηνπο ειιεληθνύ Λπθείνπ από ηε Γεξκαλία δελ κπνξνύλ λα ππάξμνπλ θαη θνηηεηέο ησλ ειιεληθώλ παλεπηζηεκίσλ πξνεξρόκελνη από ηε Γεξκαλία. Απηό, δπζηπρώο, απνηειεί κία δπζάξεζηε εμέιημε γηα ηηο ειιεληθέο νηθνγέλεηεο πνπ νξακαηίδνληαλ ηελ παιηλλόζηεζε ηε δηθή ηνπο ή ησλ παηδηώλ ηνπο, ηελ νπνία πξνζέθεξε κέρξη ηώξα ε εηζαγσγή ησλ απνθνίησλ ησλ ειιεληθώλ Λπθείσλ ηεο Γεξκαλίαο ζηα ειιεληθά παλεπηζηήκηα. Ζ λνκνζεζία γηα ηελ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε ζην εμσηεξηθό ηεο ηειεπηαία δεθαεηία δίλεη κία άιιε δηάζηαζε ζηελ αλάπηπμε θαη δηάδνζή ηεο. Σν Τπνπξγείν Παηδείαο έρεη εγθαηληάζεη κία ζπλεξγαζία κε άιια δύν ειιεληθά ππνπξγεία, ην Τπνπξγείν Πνιηηηζκνύ θαη Σνπξηζκνύ θαζώο θαη ην Τπνπξγείν Δμσηεξηθώλ πξνθεηκέλνπ από θνηλνύ λα πξνσζήζνπλ ηε δηάδνζε ηεο ειιεληθήο γιώζζαο θαη ηνπ ειιεληθνύ πνιηηηζκνύ ζην εμσηεξηθό. 20 Ζ ζπλεξγαζία απηή κπνξεί λα απνθέξεη ζεηηθά απνηειέζκαηα θαζώο απνηειεί ζπλεξγαζία ηξηώλ δπλάκεσλ κε δξάζε θαη ζηόρεπζε ζε δηαθνξεηηθά κεηαμύ ηνπο επίπεδα. Οη απόπεηξεο ηνπ Τπνπξγείνπ Σνπξηζκνύ γηα πξνβνιή ηεο ρώξαο ζην εμσηεξηθό θαη νη ελέξγεηεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δμσηεξηθώλ ζε πνιηηηθό επίπεδν δίλνπλ κία λέα δπλακηθή ζηελ πξνώζεζε θαη ζηήξημε ηεο ειιελόγισζζεο εθπαίδεπζεο θαζώο ηελ εληάζζνπλ ζε έλα επξύηεξν πιαίζην πνιηηηθήο πξνώζεζεο ηνπ ειιεληθνύ πνιηηηζκνύ. Αλ ππάξμεη ε απαξαίηεηε πνιηηηθή βνύιεζε, απηή ε ζπλεξγαζία κπνξεί λα απνηειέζεη έλα ζεκαληηθό πνιηηηθό ζηήξηγκα γηα ηα ειιελόγισζζα ζρνιεία ησλ ρσξώλ ππνδνρήο ησλ απνδήκσλ. Γηα 20 Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ό.π., ζ. 6784

8 παξάδεηγκα, αλ ην Τπνπξγείν Δμσηεξηθώλ εθπξνζσπώληαο ηελ επίζεκε ειιεληθή πνιηηεία παξέρεη αξθεηή ζηήξημε ζηνπο νκνγελείο θαη δίλεη θίλεηξα γηα λα κεηέρνπλ ζηελ ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε ε αζθάιεηα πνπ αηζζάλνληαη απηνί όζνλ αθνξά ζηελ εζληθή ηνπο εζηία, κπνξεί λα επεθηείλεη ηελ εγγξαθή ειιελνπαίδσλ ζηα ειιεληθά ζρνιεία. Γεδνκέλνπ, ινηπόλ, όηη ζε κεγάιν βαζκό ε δηαηήξεζε ηεο εζληθήο ηαπηόηεηαο έγθεηηαη ζην ελδηαθέξνλ θαη ηελ πξόλνηα ησλ ίδησλ ησλ κεηαλαζηώλ 21 ε πξνζθνξά ησλ όπνησλ θηλήηξσλ, όπσο ε εηζαγσγή ζηα ειιεληθά παλεπηζηήκηα, ζα δώζεη ώζεζε ζηελ επηζπκεηή αλάπηπμε ηεο ειιελόγισζζεο εθπαίδεπζεο. Χζηόζν, ην πξόηππν ηνπ δίγισζζνπ ζρνιείνπ πνπ πξνσζεί ηνπ Τπνπξγείν Παηδείαο απνηειεί κεηαθνξά ηνπ πξνηύπνπ δίγισζζσλ ζρνιείσλ, ηα νπνία ιεηηνπξγνύλ ζηε Γεξκαλία γηα παηδηά άιισλ εζληθνηήησλ από ηε γεξκαληθή θαη, ζηα νπνία πξνσζείηαη ε «αιιεινθαηαλόεζε θαη αιιειναπνδνρή γισζζώλ θαη πνιηηηζκώλ». Ζ πξνώζεζε ηέηνηνπ ηύπνπ ζρνιείσλ κπνξεί λα ζηεξίμεη σο έλα βαζκό ηελ πξνζθεξόκελε ειιεληθή παηδεία θαη λα απνηξέςεη ηελ απνκάθξπλζε ησλ παηδηώλ ησλ νκνγελώλ από απηήλ ζπλδπάδνληαο ηελ απαξαίηεηε γηα ην κέιινλ ηνπο εθπαίδεπζε κε ηε δεκηνπξγία δεζκώλ κε ηελ εζληθή ηνπο εζηία. ε απηόλ ηνλ ηύπν ζρνιείνπ πξνζαλαηνιίδεηαη ην ειιεληθό ππνπξγείν από ην λ.2413/1996 θαη εμήο. 22 Υαξαθηεξηζηηθό παξάδεηγκα ηέηνηνπ είδνπο θνίηεζεο Διιήλσλ καζεηώλ απνηεινύλ εδώ θαη ρξόληα ηα δίγισζζα ζρνιεία ηεο Οιιαλδίαο πνπ δίλνπλ ηε δπλαηόηεηα ζηα ειιελόπνπια λα εληάζζνληαη πιήξσο ζηελ νιιαλδηθή θνηλσλία θαη παξάιιεια λα καζαίλνπλ ηε κεηξηθή ηνπο γιώζζα θαη ζηνηρεία γηα ηνλ ειιεληθό πνιηηηζκό. 23 Δπίλογορ Όπσο εηπώζεθε θαη ζηελ Δηζαγσγή, ε ειιελόγισζζε εθπαίδεπζε ζπλνδεύεη ηνπο απόδεκνπο Έιιελεο γηα δεθαεηίεο. Μαδί κε ηελ Δθθιεζία, ηνπο πνιηηηζηηθνύο ζπιιόγνπο θαη άιια ζσκαηεία πνπ έρνπλ ηδξπζεί από ηνπο νκνγελείο απνηειεί έλα 21 Κόληεο Α., ό.π., ζ ην ίδην, ζ Μαξάηνπ Αιηπξάληε Λ., «Ο ειιεληζκόο ζηηο Κάησ Υώξεο (Βέιγην, Οιιαλδία) θαη ζηε Γαιιία», ζην Καλδειάπηε Κι. θα. Ο Ελληνιζμός ηης Διαζποράς ζηην Εσρώπη, εθδ. ΔΑΠ, Πάηξα 2003, ζ. 138

9 «ζηήξηγκα» γηα απηνύο ζηηο πξνζπάζεηεο γηα ηε δηαηήξεζε ησλ δεζκώλ κε ηελ εζληθή ηνπο εζηία θαη ηε κεηάδνζε ησλ δεζκώλ απηώλ ζηνπο απνγόλνπο ηνπο. Ζ κέρξη ηώξα παξερόκελε εθπαίδεπζε έρεη δώζεη επθαηξίεο παιηλλόζηεζεο ζηα παηδηά ησλ απνδήκσλ θάλνληαο ηα δεθηά ζηελ ηξηηνβάζκηα ειιεληθή εθπαίδεπζε κέζσ ηεο θνίηεζήο ηνπο ζηα ειιεληθά ζρνιεία ηνπ εμσηεξηθνύ, αιιά από ηελ άιιε πιεπξά δελ έρεη θαηαθέξεη λα απνηειέζεη έλα ζηαζεξό θαη έκπηζην θνξέα δηηηήο εθπαηδεπηηθήο πξνζθνξάο πνπ λα ζπλδπάδεη ηελ παξνρή γλώζεο ηεο ειιεληθήο γιώζζαο θαη επξύηεξεο ειιεληθήο παηδείαο κε ηελ θαηάιιειε ζύλδεζε ηεο εθπαίδεπζεο κε ηελ αγνξά εξγαζίαο, ώζηε λα εμαζθαιίζεη κία επαξθή πξνεηνηκαζία ησλ καζεηώλ γηα ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο απνθαηάζηαζε ζην κέιινλ. Σα ηειεπηαία ρξόληα ην Τπνπξγείν Παηδείαο εξγάδεηαη πξνο απηήλ ηελ θαηεύζπλζε πξνσζώληαο ην δίγισζζν ηύπν ζρνιείνπ πνπ ελζσκαηώλεη ηα παηδηά ησλ νκνγελώλ ζηε ρώξα ππνδνρήο ηνπο, αιιά θαη παξάιιεια ζπζθίγγεη ηνπο δεζκνύο ηνπο κε ηε ρώξα πξνέιεπζήο ηεο νηθνγέλεηάο ηνπο.

10 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κνλδύιε Ησάλλα, «Διιεληζκόο ηεο Γηαζπνξάο θαη ειιεληθό θξάηνο», ζην Βνγαδηαλόο Ρόπ ηέθαλνο, Επκή Διέλε, Κνλδύιε Ησάλλα, Κόληεο Αληώλεο, Παπιάθεο Αλδξέαο, ηάκπνο Γεώξγηνο, Σζαπαιηάξεο Βαζίιεο, Φαθηνιάο Ρνζέηνο Ιζηορική αναδρομή. Εννοιολογικές αποζαθηνίζεις., εθδ. ΔΑΠ, Πάηξα 2002 Κόληεο Αληώλεο, «Ο ειιεληζκόο ζηελ Οκνζπνλδηαθή Γεκνθξαηία ηεο Γεξκαλίαο», ζην Καλδειάπηε Κιαπδία, Κόληεο Αληώλεο, Μαξάηνπ Αιηπξάληε Λάνπξα, Μinitti Γθώληα Domenica, Οηθνλόκνπ Θεόδσξνο, Παπαγηάλλεο Γνλάηνο, Ρνύζνπ Μαξία, Φαιιίδαο Γξεγόξεο, Φαθηνιάο Αλαζηάζηνο Ο Ελληνιζμός ηης Διαζποράς ζηην Εσρώπη, εθδ. ΔΑΠ, Πάηξα 2003 Μαξάηνπ Αιηπξάληε Λ., «Ο ειιεληζκόο ζηηο Κάησ Υώξεο (Βέιγην, Οιιαλδία) θαη ζηε Γαιιία», ζην Καλδειάπηε Κιαπδία, Κόληεο Αληώλεο, Μαξάηνπ Αιηπξάληε Λάνπξα, Μinitti Γθώληα Domenica, Οηθνλόκνπ Θεόδσξνο, Παπαγηάλλεο Γνλάηνο, Ρνύζνπ Μαξία, Φαιιίδαο Γξεγόξεο, Φαθηνιάο Αλαζηάζηνο Ο Ελληνιζμός ηης Διαζποράς ζηην Εσρώπη, εθδ. ΔΑΠ, Πάηξα 2003

11 ΓΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ Ν.4027/2011 (ΦΔΚ 233/ η.α ), ζην Εθημερίς ηης Κσβερνήζεως ηης Ελληνικής Δημοκραηίας, ηεύτος Πρώηο, αρ. θύλλοσ 233, πεγή: oi/n4027_2011.pdf Ν.4076/12, (ΦΔΚ 159/ η.α ), ζην Εθημερίς ηης Κσβερνήζεως ηης Ελληνικής Δημοκραηίας, ηεύτος Πρώηο, αρ. θύλλοσ 159, πεγή: