Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Ιανουαρίου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Τάση του Δείκτη Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 217 Ελληνική Οικονομία Οι ανακοινώσεις αυτής της εβδομάδας σχετικά με την πορεία του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία τον Δεκέμβριο του 216 (+2,1 μονάδες σε μηνιαία βάση), καθώς και της βιομηχανικής παραγωγής το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου Νοεμβρίου (+2,3% σε ετήσια βάση) αποτελούν ενθαρρυντική εξέλιξη. Στο παρόν δελτίο θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε τους δείκτες προσδοκιών σε συνδυασμό με την πορεία των δεικτών επενδυτικής δαπάνης. Η αλληλεπίδραση των μεγεθών αυτών είναι καθοριστικής σημασίας για την είσοδο της ελληνικής οικονομίας σε μία διατηρήσιμη αναπτυξιακή τροχιά. Στο Γράφημα 1 απεικονίζεται με ένα διάγραμμα ιστού η εξέλιξη των επιμέρους δεικτών που συνθέτουν την εικόνα του επιχειρηματικού κλίματος. Μία απομάκρυνση από το κέντρο του ιστού αντανακλά βελτίωση του κλίματος. Όπως φαίνεται στο Γράφημα, όλοι οι δείκτες εμφανίζονται σε υψηλότερο επίπεδο το 216 έναντι του 215, εκτός από τον δείκτη εμπιστοσύνης στις κατασκευές, ο οποίος αποδυναμώθηκε στις 55,7 μονάδες το 216, από 56,4 μονάδες το 215. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι, παρά την υψηλή φορολόγηση των επιχειρήσεων και την αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη της δεύτερης αξιολόγησης, οι δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία και στο λιανικό εμπόριο βελτιώθηκαν σημαντικά το 216. Ωστόσο, συγκρίνοντας το μέσο επίπεδο των δεικτών του 216 με την προ κρίσεως περίοδο αναφοράς ( =1) παρατηρείται ότι όλοι οι δείκτες εξακολουθούν να βρίσκονται το 216 σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο. επενδυτικής δαπάνης. Η χρονοσειρά της τάσεως HPf 1 απεικονίζεται στο ιχνηλατικό Γράφημα 2 (tracer) μετρούμενη στον κάθετο άξονα έναντι των μηνιαίων μεταβολών της που μετρούνται στον οριζόντιο άξονα. Κατ αυτόν τον τρόπο οπτικοποιείται η κυκλική κίνηση του δείκτη μεταξύ των τεσσάρων τεταρτημορίων που αντιστοιχούν σε διαφορετικές φάσεις του οικονομικού κύκλου (βλ. πλαίσια στο γράφημα). Η απεικόνιση αυτή δεικνύει, πρώτον, εάν και κατά πόσο ένας δείκτης κινείται πάνω από το μακροχρόνιο μέσο, και δεύτερον, εάν και κατά πόσο η βραχυχρόνια κίνησή του είναι ανοδική ή καθοδική. Παρατηρούμε ότι έστω και οριακά ο δείκτης βρισκόταν τον Δεκέμβριο του 216 εκ νέου στην περιοχή της επέκτασης (υποδεικνύεται με την κόκκινη κουκίδα), μετά την παλινδρομική κίνηση κατά το έτος εισαγωγής των κεφαλαιακών ελέγχων (γκρι σκιασμένη περιοχή), χωρίς ωστόσο να κινείται ακόμη στα ιδιαιτέρως υψηλά επίπεδα του 25 και του 26 (κίτρινη σκιασμένη περιοχή). Εκτός από τους πρόδρομους δείκτες προσδοκιών και οικονομικού κλίματος, βελτίωση παρουσιάζουν στην τρέχουσα συγκυρία και ορισμένοι ακόμη δείκτες εμπιστοσύνης (Γράφημα 3), όπως: (ι) Η φθίνουσα πορεία των αποδόσεων των 1ετών ομολόγων το 216, που διαμορφώθηκε στο 7,1% κατά μέσο όρο το τέταρτο τρίμηνο του έτους, από το υψηλό του πρώτου και δεύτερου τριμήνου του 215 (11,6% και 15,4% αντίστοιχα). Επισημαίνεται ωστόσο ότι η απόδοση του 1ετούς ελληνικού ομολόγου αναμένεται να επηρεαστεί σημαντικά προς τα κάτω από τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Γράφημα 1. Επιμέρους Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών Βιομηχανία Κατασκευές 4 Υπηρεσίες Γράφημα 2. Πορεία Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία Άνω του 2, Φάση Μέσου σε Επέκτασης Φθίνουσα Πορεία 1,5 Ιαν. 24 Δεκ. 216 Q4 214-Q4 215, -,15 -,1 -,5,,5,1 -,5 1,,5 Q2 25-Q3 26 προ κρίσεως περίοδος αναφοράς ( =1) Λιανικό Εμπόριο Πηγή: ΙΟΒΕ Φάση Συρρίκνωσης Πηγή: Ε.Επιτροπή, υπολογισμοί Alpha Bank -1, -1,5-2, Μηνιαίες Μεταβολές Κάτω του Μέσου σε Ανοδική Πορεία Εστιάζοντας την ανάλυσή μας στον δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία μπορούμε να επιβεβαιώσουμε με μία πιο αναλυτική μέθοδο ότι, έστω και οριακά, ο δείκτης αυτός επανέρχεται σε μία φάση επέκτασης, η οποία εφόσον συνεχισθεί τους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς, μπορεί να οδηγήσει σε ενεργοποίηση της 1 Η τάση παράγεται με μία διαδικασία δύο σταδίων. Το πρώτο στάδιο συνίσταται στη χρονική εξομάλυνση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών χρησιμοποιώντας το Hodrick Prescott filter (HPf), "Postwar U.S. Business Cycles: An Empirical Investigation". JMCB (1997), μια μεθοδολογία απομόνωσης της κυκλικής συνιστώσας μιας χρονολογικής σειράς, ώστε να λαμβάνεται εν τέλει μία χρονοσειρά της συνιστώσας της τάσεως. Στο δεύτερο στάδιο, η σειρά αυτή κανονικοποιείται με μηδενικό μέσο και μοναδιαία τυπική απόκλιση.

2 Σε αντίθετη περίπτωση ενδέχεται να καταστεί δυσχερής η έξοδος της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές εντός του 217. (ιι) η αύξηση του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, σε ετήσια βάση, κατά 4,3% και 13,8% το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του 216 αντίστοιχα. 25, 2, 15, 1, 5,, -5, -1, -15, -2, -25, Παρά την σχετικά αργή βελτίωση του οικονομικού κλίματος το 216, ο καθαρός σχηματισμός παγίου κεφαλαίου συνέβαλε θετικά με,7 εκατοστιαίες μονάδες στην αύξηση του ΑΕΠ, η οποία ήταν,2% στο πρώτο εννεάμηνο του προηγούμενου έτους (αρνητικά συνέβαλλαν οι καθαρές εξαγωγές κατά -1,1). Η επίπτωση της σταδιακής βελτίωσης των δεικτών κλίματος και εμπιστοσύνης επί της επενδυτικής δαπάνης αναμένεται να γίνει περισσότερο ορατή το 217. Η ταχεία, ωστόσο, ολοκλήρωση της αξιολόγησης αποτελεί προϋπόθεση για την απρόσκοπτη συνέχιση της ανοδικής πορείας των επιχειρηματικών προσδοκιών Γράφημα 3. Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου Αθηνών και Απόδοση Ελληνικού 1ετούς Ομολόγου Πτώση Αποδόσεων= Βελτίωση Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q Γενικός Δκτ. Χ.Α. (% ετήσια μετ.) Απόδοση 1ετούς Ομολόγου (%, δεξ. άξον.) Γράφημα 4. Δείκτες Επενδυτικής Ζήτησης (% ετήσια μετ.) Στο Γράφημα 4 εξετάζουμε την πορεία μίας σειράς από δείκτες επενδυτικής ζήτησης σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία 2. Το 216 παρατηρείται αύξηση στην παραγωγή κεφαλαιακών αγαθών κατά 3,9% και αύξηση της παραγωγής τσιμέντου κατά 24,4%. Σημειώνεται ωστόσο ότι, το επίπεδο της 2 Παραγωγή κεφαλαιακών αγαθών : Ιανουάριος- Νοέμβριος 216, Εκταμιεύσεις Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων: Ιανουάριος- Νοέμβριος 216, Ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα (όγκος σε χιλ. m 3 ): Ιανουάριος Σεπτέμβριος 216 και Παραγωγή Τσιμέντου: Ιανουάριος Αύγουστος , 12, 8, 4,, -4, -8, -12, -16, Πηγή: Bloomberg * Εκταμιεύσεις ΠΔΕ Παραγωγή Κεφαλαιακών Αγαθών Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα (ογκος σε χιλ. m3) Παραγωγή Τσιμέντου Πηγές:ΕΛΣΤΑΤ, Υπ. Οικονομικών, ΤτΕ * Τελευταία διαθέσιμα στοιχεία παραγωγής τσιμέντου παραμένει εξαιρετικά χαμηλό σε σχέση με το παρελθόν. Το 75% μάλιστα αυτής της παραγωγής κατευθύνεται στις αγορές του εξωτερικού, καθώς οι εξαγωγές ευνοούνται από το ισχυρό δολάριο. Επίσης η εσωτερική κατανάλωση τσιμέντου βασίζεται περισσότερο στα δημόσια έργα δεδομένου ότι η εξέλιξη της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας παραμένει αρνητική, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την πορεία του δείκτη οικοδομικής δραστηριότητας στο εννεάμηνο 216 (- 6,%). Τέλος, οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) από το Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 216 υπολείπονταν κατά 6% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 215, σημειώνοντας αρνητικό ρυθμό μεταβολής για τρίτο συνεχές έτος. Η Βιομηχανική Παραγωγή στο 11μηνο 216: O Γενικός Δείκτης της Βιομηχανίας αυξήθηκε κατά 2,3% το ενδεκάμηνο του 216, έναντι οριακής αύξησης κατά,5% στην αντίστοιχη περίοδο του 215. Τούτο οφείλεται στο ότι η πτώση της εξορυκτικής δραστηριότητας (κατά -16,%, εξαιτίας της πτώσης της παραγωγής λιγνίτη κατά -33,%), και η ανεπαίσθητη μείωση της παραγωγής ηλεκτρισμού (-,1%), υπερκαλύφθηκε από την αισθητή αύξηση της δραστηριότητας της μεταποιητικής βιομηχανίας (+4,6%) και της επεξεργασίας και παροχής νερού (+,4%) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Γράφημα 5. Μεταποιητική Παραγωγή και Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία % ετήσια μεταβολή κινητός μέσος 6μηνου Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία 1% -1% -15% -2% Επιπλέον, από τους 24 κλάδους της μεταποίησης οι 17 σημείωσαν άνοδο στο ενδεκάμηνο του παρελθόντος έτους, έναντι 14 κλάδων με ανοδική πορεία στο ενδεκάμηνο του 215. Ειδικότερα, όπως απεικονίζεται στο Γράφημα 6, τη μεγαλύτερη άνοδο σε ετήσια βάση κατέγραψαν οι κλάδοι της παραγωγής μηχανοκίνητων οχημάτων, της βιομηχανίας τσιμέντου, της παραγωγής μηχανημάτων, της δερματουργίας, των επίπλων και της παραγωγής παραγώγων πετρελαίου. 5% % -5% 2

3 Μηχ/τα Οχήματα Τσιμεντοβιομηχανία Μηχανημάτων Δερματουργία Βιομ. Καυσίμων Σιδηρουργία Φαρμακοβιομηχανία Βιομ.Τροφίμων Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ -19,6% -8,6% Γράφημα 6. Επιλεγμένες Μεταποιητικές Βιομηχανίες, Ιανουάριος-Νοέμβριος 216, (% ετήσια μεταβολή) Επίπλων Χημικά Ποτοποιϊα Ενδυση Η/Υ -1,2% 8,1% 7,1% 5,8% 5,1% 2,8% 13,1% 11,% 1,5% 15,4% 24,5% 97,2 μονάδες τον Δεκέμβριο, από 99,9 μονάδες τον Νοέμβριο. Ωστόσο, το ισοζύγιο των θετικών εκτιμήσεων για τις πωλήσεις της επομένης περιόδου ενισχύθηκε στις +11 μονάδες τον Δεκέμβριο, από -5 τον Νοέμβριο. Σχετικά με τις πωλήσεις καινούριων επιβατηγών αυτοκινήτων ανά εμπορικό σήμα, το 216, το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχει η Toyota (12,3%) και ακολουθεί η Nissan (9,6%). Από τις ευρωπαϊκές εταιρείες τα μεγαλύτερα μερίδια στις πωλήσεις κατέχουν οι Opel (8,7%), Volkswagen (8,3%), και Peugeot (7,4%). Εκ των λοιπών σημάτων επισημαίνονται οι σημαντικές νέες ταξινομήσεις πολυτελών αυτοκινήτων (μερίδιο στις πωλήσεις Mercedes: 4,9% και BMW: 4,7%). Οι πωλήσεις νέων Επιβατικών Αυτοκινήτων το 216: Οι νέες εγγραφές ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων αυξήθηκαν σημαντικά κατά 1,9%, το 216, έναντι 13,9% το 215. Η αύξηση της ζήτησης επιβατικών αυτοκινήτων το 216 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον αυξημένο αριθμό αυτοκινήτων χρονομίσθωσης, λόγω της ανόδου της τουριστικής δραστηριότητας, καθώς και στην ανανέωση του στόλου σημαντικών ελληνικών επιχειρήσεων στην τελευταία διετία. Γράφημα Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Αριθμός Επιβατικών Αυτοκινήτων που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά Από την ανάλυση των επιμέρους στοιχείων προκύπτει ότι η αγορά των μεταχειρισμένων επιβατικών αυτοκινήτων εμφανίζει υψηλότερο ρυθμό αύξησης κατά 34,7% το 216, μολονότι ο αριθμός των καινούριων αυτοκίνητων είναι αισθητά μεγαλύτερος, ήτοι 78,8 χιλιάδες, έναντι μόλις 27,8 χιλιάδες μεταχειρισμένων οχημάτων. Λεωφορεία 1% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Αριθμός, αριστ. Άξονας Γράφημα 8. 5% 4% 3% 2% 1% % -1% -2% -3% -4% -5% % ετήσια μεταβολή, δεξ. Άξονας Διάρθρωση Οχημάτων που Κυκλοφόρησαν για Πρώτη Φορά το 216 Φορτηγά 12% Καινούργια 46% Μοτοσυκλέτες 23% Επιβατηγά 63% Μεταχειρ/να 16% Επίσης, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ οι προβλέψεις των επιχειρηματιών του κλάδου μειώθηκαν ελαφρά στις Γράφημα 9. Μερίδιο στις Πωλήσεις Καινούργιων Επιβατηγών Αυτοκινήτων ανά Εμπορικό Σήμα, 216 Citroen 4,8 Mercedes 5,5 BMW 4,9 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Λοιπά 27,9 Fiat 6,2 Suzuki 5,2 Toyota 12,1 Nissan 9,3 Opel 9, Volkswagen 8,2 Peugeot 7,1 Η δημοσιονομική πολιτική που αναμένεται να ακολουθήσει ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, ενδέχεται να οδηγήσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) σε ταχύτερη του αναμενομένου αύξηση των βασικών επιτοκίων της. Ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τραπέζης της Ατλάντα των ΗΠΑ, Dennis Lockhart, διατύπωσε την άποψη ότι η οικονομία των ΗΠΑ έχει ήδη προσεγγίσει το επίπεδο πλήρους απασχόλησης και ο πληθωρισμός κινείται προς το στόχο του 2% που έχει θέσει η Fed. Στον αντίποδα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει δεσμευθεί για την συνέχιση του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (QE) τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους. Οι πιθανολογούμενες, όμως, εκτιμήσεις για αναζωπύρωση του πληθωρισμού, δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε έντονη αντιπαράθεση με τους υποστηρικτές της επιστροφής των επιτοκίων στην κανονικότητα. Αφορμή για τη συζήτηση περί επανόδου των πληθωριστικών τάσεων στην Ευρωζώνη απετέλεσε η άνοδος του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη στο 1,1% τον περασμένο Δεκέμβριο από,6% τον Νοέμβριο. Σημειώνεται ότι η μέτρηση του 3

4 Σεπ-8 Δεκ-8 Μαρ-9 Ιουν-9 Σεπ-9 Δεκ-9 Μαρ-1 Ιουν-1 Σεπ-1 Δεκ-1 Μαρ-11 Ιουν-11 Σεπ-11 Δεκ-11 Μαρ-12 Ιουν-12 Σεπ-12 Δεκ-12 Μαρ-13 Ιουν-13 Σεπ-13 Δεκ-13 Μαρ-14 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Σεπ-15 Δεκ-15 Μαρ-16 Ιουν-16 Σεπ-16 Δεκ-16 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Σεπ-16 Οκτ-16 Νοε-16 Δεκ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Δεκεμβρίου ήταν η υψηλότερη από τον Σεπτέμβριο του 213. Παρέμβαση ενάντια στην πολιτική των χαμηλών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) πραγματοποίησε προσφάτως η Ένωση Τραπεζών της Γερμανίας (BdB). Εξέφρασε την άποψη ότι τα χαμηλά επιτόκια αποτελούν μείζον πρόβλημα για τις τράπεζες, προτείνοντας την αλλαγή στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, εξαιτίας της ενδεχόμενης ανόδου του πληθωρισμού. Παράλληλα ένα τμήμα του πολιτικού κόσμου στη Γερμανία -και εν όψει των εκλογών του Σεπτεμβρίουίσως επιθυμεί την άνοδο των επιτοκίων, αφού στην παρούσα συγκυρία ο πληθωρισμός προκαλεί απώλειες στην πραγματική αξία των αποταμιεύσεών, με δεδομένο ότι τα επιτόκια καταθέσεων είναι σχεδόν μηδενικά. Παρά τις παροτρύνσεις ορισμένων αξιωματούχων της Ευρωζώνης, μια απότομη διακοπή του προγράμματος θα μπορούσε να πλήξει την αξιοπιστία της ΕΚΤ. Άλλωστε η σημειωθείσα άνοδος του πληθωρισμού αποδίδεται στην αύξηση των τιμών της ενέργειας. Είναι σχετικά πρόωρο να διατυπωθεί η άποψη ότι η Ευρωζώνη ξεπέρασε όλες τις αναπτυξιακές της αδυναμίες λόγω επιτάχυνσης του πληθωρισμού. Θα πρέπει να υπάρξουν περισσότερες ενδείξεις προκειμένου να στοιχειοθετηθεί η αναγκαιότητα αλλαγής της ισχύουσας νομισματικής πολιτικής. ΗΠΑ σε χρηματαγορές της αλλοδαπής, και γ) το γεγονός ότι τα βασικά επιτόκια της Fed βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Εκτιμάται ότι η Fed δεν θα μεταβάλει τα βασικά επιτόκια κατά την επόμενη συνεδρίασή της, στις 31 Ιανουαρίου-1 Φεβρουαρίου, καθώς έως τότε δεν θα έχει απαλειφθεί η αβεβαιότητα σχετικά με την οικονομική πολιτική που θα ασκηθεί από τον νέο Πρόεδρο. Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 4,7% τον Δεκέμβριο, από 4,6% τον Νοέμβριο (βλ. Γράφημα 1). Η πτωτική τάση του ποσοστού ανεργίας τα τελευταία δύο έτη (βλ. Γράφημα ) και η διαμόρφωσή του σε χαμηλό επίπεδο, ασκεί αυξητικές πιέσεις στις αποδοχές από εργασία. Πιο συγκεκριμένα, σε ετήσια βάση, οι μέσες ωριαίες αποδοχές αυξήθηκαν κατά 2,9% και οι μέσες εβδομαδιαίες αποδοχές κατά 2,3%. Εντούτοις, οι βελτιωμένες συνθήκες στην αγορά εργασίας δεν έχουν οδηγήσει σε αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του εργατικού δυναμικού (participation rate), το οποίο παραμένει σε σχετικά χαμηλό επίπεδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι, από το 214 έως τώρα, το ποσοστό συμμετοχής του εργατικού δυναμικού κυμαίνεται περί το 62,9%, έναντι 66% το 27 και 28, ενώ τον Δεκέμβριο διαμορφώθηκε στο 62,7%. Το χαμηλό επίπεδο ποσοστού συμμετοχής του εργατικού δυναμικού εν μέρει οφείλεται στη γήρανση του πληθυσμού και ως εκ τούτου είναι δύσκολο αντιστρέψιμο. 7, 6,5 6, 5,5 5, 4,5 Γράφημα 1. To ποσοστό ανεργίας τον Δεκέμβριο αυξήθηκε στο 4,7% 5,6 5,7 5,5 5,5 5,4 5,5 5,3 5,3 5,1 5,1 5, 5, 5, 4,9 4,9 5, 5, 4,7 4,9 4,9 4,9 5, 4,9 4,6 4,7 Πηγή: Bloomberg Ομοσπονδιακή Τράπεζα Το Συμβούλιο Νομισματικής Πολιτικής της Fed (FOMC), στις , δημοσίευσε τα πρακτικά της συνεδρίασης της 13 ης -14 ης Δεκεμβρίου. Κυρίαρχο θέμα απετέλεσε η αβεβαιότητα εν όψει της οικονομικής πολιτικής που θα ακολουθήσει ο νέος Πρόεδρος, καθώς δεν έχουν γνωστοποιηθεί λεπτομέρειες όπως πόσο επεκτατική θα είναι η δημοσιονομική πολιτική, ποιό θα είναι το μείγμα και το χρονοδιάγραμμά της. Ωστόσο, τα περισσότερα μέλη του FOMC αναθεώρησαν προς τα πάνω τις εκτιμήσεις τους για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, καθώς αναμένουν ότι οι αλλαγές, κυρίως στη δημοσιονομική πολιτική και το νομοθετικό πλαίσιο των επιχειρήσεων, θα δώσουν περαιτέρω ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα. Αναγνωρίσθηκε ότι, η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική θα μπορούσε να οδηγήσει τη συνολική ζήτηση σε επίπεδο που θα απαιτούσε μεγαλύτερη της αναμενομένης αύξηση των βασικών επιτοκίων. Επιπλέον, σημειώθηκε ότι, ενδεχόμενοι κίνδυνοι για την οικονομία προκύπτουν από: α) πιθανή άνοδο του δολαρίου, β) διαταραχές 11, 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, Πηγή: Bloomberg Γράφημα 11. Διαχρονική εξέλιξη του ποσοστού ανεργίας Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Ο πληθωρισμός (πρώτη εκτίμηση) σε ετήσια βάση ανήλθε στο 1,1% τον Δεκέμβριο, έναντι,6% τον 4

5 Φεβ-14 Απρ-14 Ιουν-14 Αυγ-14 Οκτ-14 Δεκ-14 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Δεκ-16 Νοε-7 Φεβ-8 Μαϊ-8 Αυγ-8 Νοε-8 Φεβ-9 Μαϊ-9 Αυγ-9 Νοε-9 Φεβ-1 Μαϊ-1 Αυγ-1 Νοε-1 Φεβ-11 Μαϊ-11 Αυγ-11 Νοε-11 Φεβ-12 Μαϊ-12 Αυγ-12 Νοε-12 Φεβ-13 Μαϊ-13 Αυγ-13 Νοε-13 Φεβ-14 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Αυγ-15 Νοε-15 Φεβ-16 Μαϊ-16 Αυγ-16 Νοε-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Νοέμβριο (βλ. Γράφημα 12). Η τιμή της ενέργειας συνέβαλε σημαντικά στην άνοδο του πληθωρισμού, καθώς τον Δεκέμβριο αυξήθηκε κατά 2,5%, έναντι μείωσης 1,1% το Νοέμβριο. Περαιτέρω, σημαντική άνοδο κατέγραψαν οι τιμές των τροφίμων-ποτώνκαπνού (Δεκέμβριος: 1,2%, Νοέμβριος:,7%). Οι τιμές των υπηρεσιών αυξήθηκαν οριακά, αντανακλώντας την τόνωση της εγχώριας ζήτησης κατά την εορταστική περίοδο. Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν η οριακή αύξηση του δομικού πληθωρισμού τον Δεκέμβριο, κατά,9%, έναντι,8% τον προηγούμενο μήνα. 12,5 12, 11,5 11, 1,5 1, 9,5 9, 8,5 8, 7,5 7, 6,5 Πηγή: Bloomberg Γράφημα 13. Ποσοστό ανεργίας στη ΖτΕ 9,8% 1,2 1,,8,6,4,2, -,2 -,4 -,6 -,8 Πηγή: Eurostat ΔΤΚ Γράφημα 12. Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή τιμών Δομικός Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας, τον Νοέμβριο, παρέμεινε στο 9,8%, το χαμηλότερο ποσοστό από τον Ιούλιο του 29. Το ποσοστό ανεργίας ακολουθεί πτωτική πορεία από τον Μάρτιο του 213, όταν ανερχόταν στο 12,1%, ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης μη συμβατικών μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, προκειμένου να ενισχυθούν οι πληθωριστικές πιέσεις και να στηριχθεί η ανάπτυξη (βλ. Γράφημα 13). Παρά την αποκλιμάκωση του ποσοστού των ανέργων στη ΖτΕ, εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα κράτη-μέλη (βλ. Πίνακα 1). Είναι χαρακτηριστικό ότι, το επίπεδο ανεργίας στη Γερμανία βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό (4,1%), ενώ στην Ισπανία διαμορφώνεται σε 19,2% και στην Ελλάδα σε 23,1% (στοιχεία Σεπτεμβρίου). Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ έχει επανειλημμένως αναφερθεί στην ανάγκη προώθησης μεταρρυθμίσεων οι οποίες θα οδηγήσουν σε μείωση της διαρθρωτικής ανεργίας και σε αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ. Ο αριθμός των ανέργων τον Νοέμβριο στη ΖτΕ μειώθηκε κατά 41 χιλ. άτομα σε σχέση με τον Οκτώβριο, διαμορφούμενος στα 15,9 εκατ. Το ποσοστό ανεργίας των νέων κάτω των 25 ετών, αυξήθηκε τον Νοέμβριο, στο 21,2% του εργατικού δυναμικού της ίδιας ηλιακιακής ομάδας, έναντι 2,9% τον Οκτώβριο. Πίνακας 1. Ποσοστό ανεργίας σε επιλεγμένες οικονομίες της ΖτΕ Νοέμ. 216 Oκτ.216 Σεπτ.216 Aύγ. 216 Ιούλ. 216 Ιούν. 216 Μάιος 216 Απρ. 216Μάρτ. 216 ΖτΕ 9,8 9,8 9,9 1, 1, 1,1 1,1 1,2 1,2 Γερμανία 4,1 4,1 4,1 4,1 4,2 4,2 4,2 4,3 4,3 Γαλλία 9,5 9,7 9,9 1,2 1,1 1, 9,9 9,9 1,1 Ιταλία 12 11,8 11,8 11,5 11,6 11,6 11,5 11,6 11,5 Ισπανία 19,2 19,2 19,3 19,4 19,5 19,9 2,1 2,3 2,3 Ολλανδία 5,6 5,6 5,7 5,8 6, 6,1 6,3 6,4 6,4 Πορτογαλία 1,5 1,6 1,9 1,9 1,9 11, 11,2 11,6 12, Ιρλανδία 7,2 7,3 7,5 7,9 8,2 8,3 7,8 7,8 8,3 Αυστρία 5,8 5,8 6, 6,2 6,2 6,2 6,1, 5,9 Πηγή: Eurostat 1,1%,9% Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI) Ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ESI) αυξήθηκε στις 17,8 μονάδες τον Δεκέμβριο, από 16,6 μονάδες τον Νοέμβριο, ευρισκόμενος στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 211. Επίσης, στο τέταρτο τρίμηνο, ο μέσος όρος του δείκτη βρίσκεται στις 16,9 μονάδες, αισθητά υψηλότερα του μέσου όρου του τρίτου τριμήνου, προοιωνίζοντας επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο του 216. Σημειώνεται ότι, όλοι οι επιμέρους δείκτες - καταναλωτικής εμπιστοσύνης, επιχειρηματικών προσδοκιών για το λιανικό και το χονδρικό εμπόριο, τις κατασκευές, τις υπηρεσίες - αυξήθηκαν. Σε επίπεδο κράτους-μέλους, σημειώνεται η συνεχιζόμενη άνοδος του δείκτη ESI στη Γαλλία, κατά τους τελευταίους έξι μήνες, από 1,1 μονάδες τον Ιούλιο σε 15,5 μονάδες τον Δεκέμβριο (βλ. Πίνακα 2). Πίνακας 2. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος σε επιλεγμένες χώρες της ΖτΕ 216 Δεκέμβριος Νόεμβριος Οκτώβριος Σεπτέμβριος Αύγουστος Ιούλιος ΖτΕ 17,8 16,6 16,4 14,9 13,5 14,5 Γερμανία 19,6 18, 18,7 17,1 15,5 16,6 Γαλλία 15,5 13,5 11,7 11,8 11,3 1,1 Ιταλία 14,2 14,2 15, 13,5 13,1 15,2 Ισπανία 16,2 18,4 17,6 15, 14,5 16, Ολλανδία 17,1 15,2 15, 14, 12,3 15,9 Πορτογαλία 19,5 18,7 18,2 16,4 15,8 16, Ελλάδα 94,6 92,4 93,8 91,4 92,5 9,9 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε στις 54,4 μονάδες τον Δεκέμβριο, έναντι 53,9 μονάδων τον Νοέμβριο, αποτέλεσμα της ανόδου του επιμέρους δείκτη για τη μεταποιητική δραστηριότητα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 214. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit προοιωνίζεται αύξηση του ΑΕΠ περί το,4% το τέταρτο τρίμηνο του 216, έναντι,3% το τρίτο (σε τριμηνιαία βάση). Σε επίπεδο κράτους-μέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit στη Γερμανία ανήλθε σε υψηλό πέντε μηνών, διαμορφούμενος στις 55,2 μονάδες τον Δεκέμβριο, έναντι 55, μονάδων τον Νοέμβριο. Η αύξηση προήλθε από την άνοδο του επιμέρους δείκτη για την μεταποίηση, σε υψηλό 35 μηνών, στις 55,6 μονάδες. Ο επιμέρους δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες μειώθηκε αλλά εξακολουθεί να διαμορφώνεται σε υψηλό επίπεδο, στις 54,3 μονάδες. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit προμηνύει ρυθμό αύξησης του 5

6 Αριθμός συμβολαίων Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Σεπ-16 Οκτ-16 Νοε-16 Δεκ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων ΑΕΠ περί το 1,9% το 217, σε ετήσια βάση. Στη Γαλλία, τον Δεκέμβριο ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 18 μηνών, στις 53,1 μονάδες. Η αύξηση προήλθε κυρίως από τη σημαντική άνοδο του επιμέρους δείκτη για τη μεταποίηση, οποίος ανήλθε στις 53,7 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 211 (Νοέμβριος: 51,8 μονάδες). Πίνακας 3. Ισοτιμίες ZτΕ Γερμανία Γαλλία Ενοποιημένος 54,4 55,2 52,1 Μεταποίηση 54,9 55,6 53,5 Υπηρεσίες 53,7 54,3 52,9 Λιαν. Πωλήσεις 5,4 52, 5,4 Πηγή: Markit Δείκτης PMI Markit, Δεκέμβριος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγου, οι συνολικές καθαρές τοποθετήσεις (αγορές μείον πωλήσεις) στο δολάριο ΗΠΑ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις διαμορφώθηκαν σε θετικό επίπεδο για τριακοστή τρίτη εβδομάδα. Οι πωλήσεις ευρώ (Γράφημα 14) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , αυξήθηκαν κατά 648 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πρώτη εβδομαδιαία αύξηση που καταγράφεται από την 1η Νοεμβρίου. Γράφημα Specs θέσεις εναντίον του ευρώ Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ευρώ: Το ευρώ εμφανίζεται ενισχυμένο σε εβδομαδιαία βάση έναντι του δολαρίου-ηπα, κινούμενο υψηλότερα κατά 1,9% από το χαμηλό των τελευταίων 14 ετών ($1,342) που κατέγραψε στις 3 Ιανουαρίου. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 9 Ιανουαρίου διαμορφωνόταν περί τα 1,54 USD/EUR από 1,423 USD/EUR που ήταν στις 4 Ιανουαρίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη,3% έναντι του δολαρίου. Το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι στραμμένο στην συνέντευξη τύπου που θα δώσει ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των ΗΠΑ, προκειμένου να διαπιστωθούν οι προθέσεις του στην οικονομική πολιτική. Ελβετικό Φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,722 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ σημείωσε απώλειες από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου,1%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε σημαντική παρέμβασή της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε στα 529,66 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 3 Δεκεμβρίου από 528,97 δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα που έληξε στις 3 Δεκεμβρίου. Στερλίνα: Αρνητική εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας. Ειδικότερα, η στερλίνα στις 9 Ιανουαρίου, κατέγραφε απώλειες, τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,2168 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (,8642 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 1,5% έναντι του ευρώ και 1,4% έναντι του δολαρίου. Η ανησυχία των επενδυτών όσον αφορά στους όρους αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) προξενεί αρνητικό κλίμα για την στερλίνα. Αιτία είναι η πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη της πρωθυπουργού Theresa May (Sky-TV) κατά την οποία απέφυγε να αποκαλύψει την στρατηγική αποχώρησης που θα ακολουθήσει με την ΕΕ, δηλώνοντας ότι μερικές λεπτομέρειες θα δημοσιοποιηθούν τις επόμενες εβδομάδες, καθώς η κυβέρνηση θα προετοιμάζεται για την ενεργοποίηση του άρθρου 5. Η απουσία συγκεκριμένων πολιτικών - προτάσεων από την πλευρά της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου έξι μήνες μετά το δημοψήφισμα της 23 ης Ιουνίου προκαλεί νευρικότητα σε επενδυτές, επιχειρηματίες και πολιτικούς. Παρά την απουσία συγκεκριμένου σχεδίου από το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν παρατηρείται τάση περαιτέρω ενίσχυσης του ασφαλίστρου κινδύνου (CDS-credit default swaps) πενταετούς διάρκειας το οποίο διαμορφώθηκε στις 11 Ιανουαρίου στα 3,9 bps έναντι 33,4 bps που ήταν στις 3 Δεκεμβρίου

7 Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Οι αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης κατέγραψαν στην πλειονότητα τους απώλειες σε εβδομαδιαία βάση, εν όψει σημαντικής προσφοράς στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα. Οι ομολογιακές εκδόσεις της Ιταλίας βρίσκονται υπό πίεση, μετά την εισαγωγή του πρωθυπουργού της Ιταλίας Gentiloni σε νοσοκομείο για χειρουργική επέμβαση.το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας ξεκινά τη συζήτηση για το αν θα επιτρέψει τη διενέργεια νέου δημοψηφίσματος σχετικά με την νέα εργασιακή νομοθεσία (Jobs Act). Στην περίπτωση διεξαγωγής δημοψηφίσματος αυτό θα πρέπει να λάβει χώρα το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο. Επίσης, με ενδιαφέρον αναμένεται η απόφαση του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης DBRS για την πιστοληπτική ικανότητα της Ιταλίας που θα ανακοινώσει στις 13 Ιανουαρίου. δισ Γράφημα 15 Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ 7 Εφαρμογή προγράμματος: 96 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (Γράφημα 15) την εβδομάδα μέχρι τις 6 Ιανουαρίου στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 1.265,628 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα 13,2 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προχώρησε σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας 215 εκατ. και Asset-backed securities αξίας 72 εκατ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ πραγματοποίησε πωλήσεις εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας 152,1 εκατ. Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 1ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 226 διαμορφωνόταν το πρωί της 9ης Ιανουαρίου μεταξύ 79,11-79,5, ήτοι απόδοση 6,78%-6,84%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 1ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις υψηλό αποδόσεως 19,27%. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα,27,28,43,44,78,8 1,85 1,89 1,41 1,46 Γράφημα 16 3,89 3, /1/217 9/1/217 Η διαφορά απόδοσης μεταξύ του Ελληνικού 1ετούς και Γερμανικού ομολόγου (spread) υποχώρησε στις 65 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η απόδοση του 1ετούς Γερμανικού ομολόγου, ως σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, ανήλθε στο,28% (Γράφημα 14). Τα 1ετή ομόλογα της Πορτογαλίας στις 9 Ιανουαρίου εμφάνιζαν απόδοση 3,96%, της Ισπανίας 1,46% και της Ιταλίας 1,89%. Η διαφορά απόδοσης του 1ετούς Πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του Γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση στις 367 μ.β. και του 1ετούς Ιταλικού ομολόγου στις 16 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,42% στις Αλβανία Ο πληθωρισμός αυξήθηκε, για δεύτερο στη σειρά μήνα, τον Δεκέμβριο του 216 στο 2,2% από 1,9% τον Νοέμβριο του 216. Στο δωδεκάμηνο του 216, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε, σε μέσο επίπεδο, στο 1,3% και παρέμεινε χαμηλότερα από τον στόχο της ΤτΑλβανίας (3,%). Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο,9% τον Δεκέμβριο του 216 από,1% τον Νοέμβριο του 216, με τη μεγαλύτερη αύξηση να έχει σημειωθεί στις τιμές των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών (2,7%), ενώ τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές του ηλεκτρισμού, της ύδρευσης και του φυσικού αερίου (-,6%) Αποδόσεις 1ετών ομολόγων Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Γράφημα 17. 6,96 6,78 2,2% Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Δεκ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή 7

8 Κύπρος Ο πληθωρισμός, με βάση τον ΔΤΚ, αυξήθηκε τον Δεκέμβριο του 216 και ήταν οριακά αρνητικός (-,3%) από -1,4% τον Νοέμβριο του 216, ενώ στο δωδεκάμηνο του 216 διαμορφώθηκε, σε μέσο επίπεδο, στο -1,4%. Τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης (-3,3%), ενώ την εντονότερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές του ηλεκτρισμού, της ύδρευσης και του φυσικού αερίου (1,8%). Επίσης αύξηση σημείωσε ο εναρμονισμένος πληθωρισμός τον Δεκέμβριο του 216 και διαμορφώθηκε σε οριακά θετικό επίπεδο (,1%) από -,8% τον Νοέμβριο του 216, ενώ στο δωδεκάμηνο του 216, ήταν, κατά μέσο όρο, -1,2%. Την εντονότερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές του ηλεκτρισμού, της ύδρευσης και του φυσικού αερίου (1,8%), ενώ τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές των μεταφορών (-1,9%) Γράφημα 18. Εναρμονισμένος πληθωρισμός ΠΓΔΜ Ο πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο -,2% τον Δεκέμβριο του 216, ενώ στο δωδεκάμηνο του 216, διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, στο -,3% και ήταν χαμηλότερος από την πρόβλεψη της ΤτΠΓΔΜ για % το 216. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός αυξήθηκε οριακά στο -,1% τον Δεκέμβριο του 216 από -,2% τον Νοέμβριο του 216. Την εντονότερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές των αεροπορικών μεταφορών (-6,5%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές των πακέτων διακοπών (4,8%) Δεκ-15 Μαρ-16 Ιουν-16 Σεπ-16 Δεκ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Γράφημα 19.,1% Προϋπολογισμός Το έλλειμμα του προϋπολογισμού αυξήθηκε κατά 9,5%, σε ετήσια βάση, τον Νοέμβριο του 216, στα MKD2.693 εκατ. από MKD1.414 εκατ. τον Νοέμβριο του 215, καθώς τα έσοδα μειώθηκαν ενώ οι δαπάνες παρουσίασαν αύξηση. Πιο αναλυτικά, τα έσοδα του προϋπολογισμού μειώθηκαν κατά 2,9%, σε ετήσια βάση, λόγω των χαμηλότερων μη φορολογικών εσόδων. Απεναντίας, οι δαπάνες του προϋπολογισμού αυξήθηκαν κατά 5,7%, σε ετήσια βάση, λόγω των υψηλότερων δαπανών για αγαθά και υπηρεσίες, των κοινωνικών παροχών και των εξόδων για τόκους εξωτερικού. Ρουμανία ΤτΡουμανίας-Βασικό επιτόκιο Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΡουμανίας στη συνεδρίαση της 6 ης Ιανουαρίου αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο (monetary policy rate) στο 1,75% (ιστορικά χαμηλό), όπου το είχε μειώσει την 6 η Μαίου 215. Παράλληλα, η ΤτΡουμανίας αποφάσισε να αφήσει αμετάβλητο το ποσοστό των υποχρεωτικών διαθεσίμων των τραπεζών σε RON στο 8% και σε ξένο νόμισμα στο 1%. Επίσης, η ΤτΡουμανίας ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την πολιτική ενίσχυσης της ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα. Με την ασκούμενη νομισματική πολιτική επιδιώκεται η σταθερότητα των τιμών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ώστε να επιτευχθεί βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής έχει προγραμματισθεί για την 7 η Φεβρουαρίου. Γράφημα 2. Βασικό επιτόκιο ΤτΡουμανίας ,75% Μαρ-13 Σεπ-13 Μαρ-14 Σεπ-14 Μαρ-15 Σεπ-15 Μαϊ-16 Νοε-16 Ποσοστό της ανεργίας Το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε οριακά στο 5,7% του εργατικού δυναμικού τον Νοέμβριο του 216 από 5,8% όπου είχε διαμορφωθεί τους τρεις προηγούμενους μήνες, ενώ στο ενδεκάμηνο του 216 διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, στο 6,1%. Το ποσοστό της ανεργίας ήταν υψηλότερο στους άνδρες (6,5%) σε σχέση με τις γυναίκες (4,7%) Πηγή: National Bank of Romania Γράφημα 21. Ποσοστό της ανεργίας -.5 -,2% Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Δεκ-16 Πηγές: Στατιστική Αρχή Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Πηγή: National Institute of Statistics 5,8%% 8

9 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) -4,3-5,5-9,1-7,3-3,2,4 -,2 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,7-6,5-9,9-7,9-2,6,6 -,2 Δημόσια Κατανάλωση 2, -4,2-7, -7,2-6,4-1,2, Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -13,8-19,3-2,7-23,4-8,4-4,6 -,2 Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -18,2 4,4,8 1,1 1,5 7,7 3,4 Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,2-3,4-8,2-9,4-2,4 7,6,3 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή 1,2 4,7 3,3 1,5 -,9-1,3-1,7 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2, -3,1-4, -3,9-3,1-2, Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1) -1,3-5,8-3,3 -,9 1,4,3,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,1 159,6 177,4 179,7 177,4 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-1, -3,8-2, -2,1 -,1 (1) Με βάση τον ορισμό του οικονομικού προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q3 Q4 Q1 Q2 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Κύκλος Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο -1,1-2,8-5,9-2,9-5, -5,8-2,5 (Ιαν-Οκτ.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 13,8-2,2 2,1 -,3 19,5 1,9 (Ιαν.-Δεκ.) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -5,8 -,2-22,2 5,9-11,9-22,2-6, (Ιαν-Σεπτ.) Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση 1,8 1,8 -,5 2,1 1,1 7,3 4,8 (Ιαν.-Οκτ.) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 49,9 45,4 37,5 48,6 49,1 49,5 49,3 (Δεκ.) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 1, 89,4 8,7 87,3 9,2 89,9 94,6 (Δεκ.) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 94,6 81,9 71,9 82,9 9,6 91,9 9,1 (Δεκ.) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -54, -5,7-6,6-61,6-67,5-71,2-64,4 (Δεκ.) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,1-2, -1,9-2, -2,1-2, -1,3 (Νοε.) Επιχειρήσεις -3,7 -,9 -,8 -,9-1,4-1,,2 (Νοε.) - Βιομηχανία -3,3 2,4 2,8 2,4 -,3,2,6 (Νοε.) - Κατασκευές -1,2 -,9, -,9 1,,8,7 (Νοε.) - Τουρισμός -,6,6,6,6,9,4 2, (Νοε.) Νοικοκυριά -2,9-3,1-3,2-3,1-3, -3, -2,8 (Νοε.) - Καταναλωτικά Δάνεια -2,8-2,3-2,8-2,3-1,7-1,5 -,7 (Νοε.) - Στεγαστικά Δάνεια -3, -3,5-3,5-3,5-3,4-3,4-3,4 (Νοε.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -1,3-1,7-1,8 -,6 -,9 -,9 -,9 (Νοέμ.) Δομικός -,7 -,5 -,5,3,2,3 -,1 (Νοέμ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -7,5-5, -5,8-5, -4,7-2,7-1,5 (3ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές,4 -,3-1,9,7 -,8 -,2 1,8 (3ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση,6 -,3-4,1 -,4 -,8-1,2 5,1 (3ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -1,2,,8 2,5-2,1 -,9 -,6 (3ο 3μηνο) Επενδύσεις -4,6 -,1-4,4 12,2-9,5 17,9 12,6 (3ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,7 3,1-7, -2,2-1,5-3,2 1,2 (3ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,6,3-14,1-2,7-8,7 4,9 12, (3ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,8 24,8 6, 6,2 5,5 6,1 2,1 (Ιαν-Οκτ.) Εισαγωγές Αγαθών 49,1 42, 9,2 1,6 9,7 1,2 33,6 (Ιαν-Οκτ.) Εμπορικό Ισοζύγιο -22,3-17,2-3,2-4,4-4,2-4,1-13,4 (Ιαν-Οκτ.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7 -,2 5,6-1,7-2,4 -,4 1,2 (Ιαν-Οκτ.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 9