ΠTYXIAKH EΡΓAΣIA ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠTYXIAKH EΡΓAΣIA ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΡΟΜΠΟΥΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ-ΑΓΛΑΪΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΣΤΥΛΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑ 2011

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΕΡΙΛΗΨΗ 8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ WWW Παγκόμις ιτός Η έννια τυ WEB Χαρακτηριτικά τυ WEB Η έννια τυ WEB Χαρακτηριτικά τυ WEB Εφαρμγές WEB WEB Η κατάταη την Ελλάδα 16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ Είδη ιτελίδων Τύπι ιτελίδων Τ Domain Name System (DNS) Λόγι δημιυργίας ιτελίδων Πρωπικί λόγι Εμπρικί λόγι 24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ Βαικές απαιτήεις πυ θέτυν ι πελάτες Συμβυλές για τ χεδιαμό Η αιθητική τ διαδίκτυ Χρώμα Συμβυλές για τη υγγραφή κειμένων Εικόνα Γραφικά Σχεδικίνηη (animation) Ήχς Βίντε 32 1

3 3.2.2 Σχεδίαη θνών Η ύπαρξη πιτικύ περιεχμένυ Αλληλεπίδραη με τ χρήτη Χρητικότητα ιτελίδων Πλήγηη Τα δέκα λάθη τν χεδιαμό Πυ πρέπει να δώει πρχή ένα e-shop για να μη χάνει πελάτες Γλώες πργραμματιμύ για τη δημιυργία ιτελίδων HTML CSS DHTML JAVA JAVASCRIPT ASP ASP.NET ΡΗΡ XML CFML 52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ Μία ενιαία πρέγγιη για την αξιλόγηη της πιότητας τυ ηλεκτρνικύ εμπρίυ Μία πτική μέθδς για την αξιλόγηη της πιότητας ιτελίδων και εφαρμγών Μία διερευνητική μελέτη για τη χρητικότητα των ιτελίδων και τη διεθνπίηη τυ e-επιχειρείν των ΗΠΑ Ανάπτυξη ενός εξειδικευμένυ για τη βιμηχανία πλαιίυ, για την αξιλόγηη ιτελίδων της Αυτραλιανής βιμηχανίας ίνυ Διαμόρφωη ενός μέυ αξιλόγηης για τις ιτελίδες ηλεκτρνικύ εμπρίυ, από την πλευρά τυ «για πρώτη φρά» αγρατή Αξιλόγηη ιτελίδων : Εκμετάλλευη των πρδκιών τυ χρήτη Αξιλόγηη της χρητικότητας και της χρηιμότητας τυ περιεχμένυ των ιτελίδων : Μία πρέγγιη υγκριτικής αξιλόγηης 62 2

4 4.8 Μέτρηη της πιότητας των ηλεκτρνικών περιδικών 63 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Η επιλγή της μεθόδυ αξιλόγηης Η επιλγή των ιτελίδων Ερωτηματλόγι 68 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ Μέρς πρώτ Εμφάνιη των ελίδων και απτελεματικότητα της διάταξης Λγική της πλήγηης μέα την ιτελίδα Ευκλία και απτελεματικότητα της αναζήτηης Σαφήνεια, αξιπιτία, επικαιρότητα τυ περιεχμένυ της ελίδας Ικανπίηη από τη χρήη Μέρς δεύτερ Ευελιξία την ργάνωη αγρών Πιότητα και πότητα πληρφριών Αναζήτηη πληρφριών Υπηρείες και αγρές Πληρωμή Συγκεντρωτικά απτελέματα E-shop Multirama You Τελική κατάταξη 136 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 138 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 140 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 142 3

5 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1. Έγγραφ HTML τ Notepad (Συρμακέης κ.α., 2005, ελ. 319, τρππιημέν) Εικόνα 2. Εικόνα 3. Εικόνα 4. Δημιυργία εγγράφυ HTML με τ Adobe Dreamweaver (Συρμακέης κ.α., 2005, ελ. 320, τρππιημέν) Η διαδικαία αξιλόγηης με τ WebQEM (L. Olsina and G. Rossi, 2001, p. 21) Μέθδς Αξιλόγηης της Χρητικότητας των Ιτελίδων (S.A.Becker, 2002, p. 13) Σελίδα Εικόνα 5. Κατηγρίες κριτηρίων (R. Davidson, 2002, p.14) 58 Εικόνα 6α. Τ πρτεινόμεν μντέλ ικανπίηης (W. Hung and R. McQueen, 2003, p.34) Εικόνα 6β. Τα τρία ημεία απτυχίας τυ μντέλυ (W. Hung and R. McQueen, 2003, p.34) Εικόνα 7. Τα 8 βήματα της υγκριτικής αξιλόγηης ιτελίδων (S. Hassan & F. Li, 2005, p.411) Εικόνα 8. Αρχική ελίδα της ιτελίδας τυ E-Shop. 67 Εικόνα 9. Αρχική ελίδα της ιτελίδας τυ Multirama. 67 Εικόνα 10. Αρχική ελίδα της ιτελίδας τυ You ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1. Σύτημα βαθμλγίας για τα τέερα κριτήρια (W. Hung and R. McQueen, 2003, p.36) Πίνακας 2. Οι επτά μάδες κριτηρίων «χρητικότητας» (S. Hassan & F.Li, 2005, p.409) Πίνακας 3. Πίνακας με τα κριτήρια και παραδείγματα ερωτήεων (M. Lopez, G. Cordero and E. Backhoff, 2005, p.136) Πίνακας 4. Ερωτηματλόγι αξιλόγηης 72 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφημα 1. Τα γραφικά, τα χρώματα και τα κινύμενα χέδια φαίννται ωραία; Γράφημα 2. Τα γραφικά και τα κινύμενα χέδια είναι ρθά γι αυτή την κατηγρία ιτελίδων; Γράφημα 3. Τ κείμεν και ι αριθμί είναι ευανάγνωτα; 76 Γράφημα 4. Τ φόντ δεν περιέχει χέδια πυ δυκλεύυν την ανάγνωη τυ κείμενυ. Γράφημα 5. Τ νόημα των εικόνων είναι ξεκάθαρ;

6 Γράφημα 6. Η ελίδα ανακτάται («κατεβαίνει») γρήγρα; 79 Γράφημα 7. Γράφημα 8. Η διάταξη ελίδας ταιριάζει την κατηγριπίηη των πληρφριών; Υπάρχει ένας χάρτης για την πλήγηη την ιτελίδα (sitemap); Γράφημα 9. Ο χάρτης της ιτελίδας είναι αφής; 82 Γράφημα 10. Υπάρχει τ Επιτρφή την Αρχική ελίδα ε κάθε ελίδα; 83 Γράφημα 11. Η πλήγηη είναι απλή; 84 Γράφημα 12. Η καλή κατηγριπίηη των πληρφριών απλπιεί την πλήγηη; Γράφημα 13. Οι όρι πυ χρηιμπιύνται είναι ξεκάθαρι και αφείς; 86 Γράφημα 14. Η έννια των υνδέεων και των ετικετών είναι ξεκάθαρη και αφής; Γράφημα 15. Οι υνδέεις μεταξύ των ελίδων είναι εμφανείς; 88 Γράφημα 16. Είναι πάντα δυνατό να καταλάβεις τη θέη υ μέα την ιτελίδα; Γράφημα 17. Είναι πάντα δυνατό να δεις την πρηγύμενη πρεία πλήγηης; Γράφημα 18. Παρέχεται μηχανή αναζήτηης; 91 Γράφημα 19. Η μηχανή αναζήτηης επιτρέφει τα αναμενόμενα απτελέματα; Γράφημα 20. Οι πληρφρίες πυ παρέχνται είναι επίκαιρες; 93 Γράφημα 21. Οι πληρφρίες πυ παρέχνται είναι πλήρεις;», 94 Γράφημα 22. Η γλώα πυ χρηιμπιείται είναι ρθή και κατανητή; 95 Γράφημα 23. Οι υπηρείες πυ παρέχνται από την ιτελίδα είναι ι αναμενόμενες; Γράφημα 24. Υπάρχυν πληρφρίες χετικά με την εταιρεία και την πρεία της τ χώρ; Γράφημα 25. Πάντα βρίκω αυτό πυ ψάχνω; 98 Γράφημα 26. Πάντα βρίκω αυτό πυ ψάχνω γρήγρα; 99 Γράφημα 27. Βρίκω την πλήγηη ευχάριτη τ ύνλό της; 100 Γράφημα 28. Πρφέρεται μια ευρεία επιλγή πρϊόντων ανά κατηγρία; 101 Γράφημα 29. Παρέχνται πληρφρίες και υπηρείες πυ αφρύν υναφή πρϊόντα; Γράφημα 30. Υπάρχει ευρύ φάμα των πρϊόντων; 103 Γράφημα 31. Υπάρχει ένα τμήμα για ειδικές πρφρές; 104 Γράφημα 32. Οι πρφρές είναι κατάλληλες για πλλές κατηγρίες

7 πελατών (διακυμάνεις διαφρετικύ κότυς); Γράφημα 33. Παρέχεται περιγραφή των πρϊόντων; 106 Γράφημα 34. Οι πληρφρίες για τα χαρακτηριτικά των πρϊόντων είναι επαρκείς; Γράφημα 35. Υπάρχυν φωτγραφίες των πρϊόντων; 108 Γράφημα 36. Αναφέρεται η διαθειμότητα των πρϊόντων; 109 Γράφημα 37. Είναι δυνατό να βρεθύν ι απόψεις άλλων πελατών; 110 Γράφημα 38. Όλες ι πληρφρίες πυ απαιτύνται υπάρχυν είτε την ιτελίδα είτε ε εξωτερικύς υνδέμυς; Γράφημα 39. Όλες ι βαικές υπηρείες είναι εύκλα πρβάιμες από την αρχική ελίδα; Γράφημα 40. Υπάρχει η δυνατότητα ύγκριης πρϊόντων; 113 Γράφημα 41. Η μηχανή αναζήτηης είναι ευδιάκριτη; 114 Γράφημα 42. Είναι δυνατό να ριτύν κριτήρια για τα απτελέματα της αναζήτηης; Γράφημα 43. Η ιτελίδα υπτηρίζει περιότερες από μια γλώες; 116 Γράφημα 44. Τ κότς εκφράζεται ε περιότερα από ένα νμίματα; 117 Γράφημα 45. Η εγγραφή απαιτείται μόν όταν πρόκειται για αγρά; 118 Γράφημα 46. Η διαδικαία αγράς μπρεί να εκτελεθεί πλήρως on-line; 119 Γράφημα 47. Η ιτελίδα ακλυθεί τη διαδρμή της αγράς πυ έχει ήδη πραγματπιηθεί; Γράφημα 48. Παρέχεται υπηρεία εξατμίκευης; 121 Γράφημα 49. Στα μέλη παρέχνται πρόθετες υπηρείες; 122 Γράφημα 50. Είναι δυνατή η επικινωνία με μια πραγματική υπηρεία ή ένα πρόωπ ε περίπτωη πρβλημάτων; Γράφημα 51. Οι φόρμες παραγγελίας είναι αφείς και πλήρεις; 124 Γράφημα 52. Η επιβεβαίωη αγράς είναι άμεη; 125 Γράφημα 53. Η ιτελίδα έχει την δική της πλιτική επιτρφών; 126 Γράφημα 54. Υπάρχει ελίδα με υχνές ερωτήεις (FAQs); 127 Γράφημα 55. Υπάρχει έκδη της ελίδας για άτμα με ειδικές ανάγκες; 128 Γράφημα 56. Τ τελικό κότς είναι αφές; 129 Γράφημα 57. Υπτηρίζνται διαφρετικές μέθδι πληρωμής; 130 Γράφημα 58. Υπτηρίζεται μια αφαλής online πληρωμή με πλήρη εγγύηη για τν πελάτη; Γράφημα 59. Τ τελικό κότς περιλαμβάνει τυχόν επιβαρύνεις; 132 Γράφημα 60. Υπάρχυν πληρφρίες για την αφάλεια των πρωπικών τιχείων και τ απόρρητ της υναλλαγής;

8 Γράφημα 61. Αν επιθυμείτε να ας απταλύν τα απτελέματα της έρευνας υμπληρώτε τ παρακάτω πεδί. Γράφημα 62. Συγκεντρωτικά απτελέματα για τ E-shop. 135 Γράφημα 63. Συγκεντρωτικά απτελέματα για τ Multirama. 135 Γράφημα 64. Συγκεντρωτικά απτελέματα για τ You. 136 Γράφημα 65α. Τελική κατάταξη αναλυτικά 137 Γράφημα 65β. Τελική κατάταξη

9 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εν λόγω πτυχιακή εργαία αναφέρεται τις μεθόδυς αξιλόγηης ιτελίδων. Συγκεκριμένα, τόχς είναι η αξιλόγηη τριών ηλεκτρνικών κατατημάτων λαμβάνντας υπόψη τις πρδκίες τυ μέυ χρήτη ώτε να απτυπωθύν ι αδυναμίες πυ παρυιάζυν και ι δυνατότητες βελτίωης. Η εργαία είναι χωριμένη ε επτά κεφάλαια. Τ πρώτ αναφέρεται τν παγκόμι ιτό και την εξέλιξή τυ. Στ δεύτερ παρυιάζνται ι τύπι ιτελίδων, τ ύτημα νματδίας DNS και ι λόγι δημιυργίας ιτελίδων. Στ τρίτ κεφάλαι βλέπυμε υμβυλές, λάθη πρς απφυγή και γλώες πργραμματιμύ για τ χεδιαμό ιτελίδων. Στ τέταρτ κεφάλαι παρυιάζνται μέθδι αξιλόγηης από τη διεθνή βιβλιγραφία. Στ πέμπτ κεφάλαι παρυιάζεται η μεθδλγία αξιλόγηης πυ ακλυθήθηκε. Στ έκτ κεφάλαι παρυιάζνται τα απτελέματα της αξιλόγηης και η ανάλυή τυς. Τέλς τ έβδμ κεφάλαι παρυιάζνται τα υμπεράματα και ι πρτάεις για βελτίωη. Λέξεις κλειδιά: Διαδίκτυ, Ιτελίδα, Σχεδιαμός ιτελίδων, Μέθδι αξιλόγηης 8

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τ διαδίκτυ ήμερα απτελεί την μεγαλύτερη πηγή πληρφόρηης κι έτι δε θα μπρύε να απυιάζει και από τις δρατηριότητες των επιχειρήεων παγκμίως. Μέω αυτύ, η επιχείρηη υνεργάζεται με τυς πελάτες της και πραγματπιεί εμπρικές υναλλαγές. Υπάρχυν πάρα πλλές επιχειρήεις παγκμίως πυ πωλύν τα πρϊόντα τυς μέω διαδικτύυ. Σύμφωνα με τν Elliot (Elliot, 2002), χεδόν τ 50% από τις απώλειες των κερδών ενός ηλεκτρνικύ κατατήματς, φείλεται ε μια άχημη διαδικτυακή παρυία. Για τ λόγ αυτό, επενδύνται μεγάλα κεφάλαια ε έρευνες για τη βελτίωη των ιτελίδων. Απαιτείται λιπόν από την πλευρά των επιχειρήεων, μια υνεχής βελτίωη των παρεχόμενων ηλεκτρνικών τυς υπηρειών, αφύ πρώτα διερευνηθύν και εντπιτύν, τα αδύνατα ημεία της παρυίας τυς. Για τν παραπάνω λόγ τ παρελθόν έχυν γίνει αρκετές πρπάθειες για να δημιυργηθεί μια μέθδς, η πία να μετρά και να αξιλγεί την λειτυργία μιας εμπρικής ιτελίδας. Σκπός αυτής της εργαίας αρχικά, είναι να παρυιατύν κάπιες δηγίες για τη δημιυργία ιτελίδων. Στη υνέχεια να παρυιατύν ι μέθδι αξιλόγηης πυ υπάρχυν τη διεθνή βιβλιγραφία και τέλς αφύ επιλεχθεί η πι κατάλληλη, να γίνει αξιλόγηη τριών ιτελίδων. Ακλυθώντας τα παραπάνω, επιλέξαμε να αξιλγήυμε τρία ελληνικά ηλεκτρνικά κατατήματα, τα πία είναι: τ τ και τ ώτε να εμφανιτύν ι αδυναμίες τυς και να γίνυν πρτάεις για την καλύτερη παρυία τυς τ διαδίκτυ. Η παρύα πτυχιακή εργαία, απτελείται από επτά κεφάλαια. Στ πρώτ κεφάλαι, γίνεται μία περιγραφή τυ παγκόμιυ ιτύ και της εξέλιξής τυ. Περιγράφνται ι έννιες των WEB 1.0 και WEB 2.0, παρυιάζνται τα χαρακτηριτικά τυς και η κατάταη πυ επικρατεί την χώρα μας. Στ δεύτερ κεφάλαι, παρυιάζνται τα είδη των ιτελίδων, ι τύπι τυς, τ ύτημα νματδίας DNS καθώς και ι λόγι πυ δηγύν τη δημιυργία μιας ιτελίδας. Στ τρίτ κεφάλαι, παρυιάζνται ι απαιτήεις πυ θέτνται από τυς πελάτες πρς τα ηλεκτρνικά κατατήματα. Επίης, παρυιάζνται κάπιες υμβυλές πυ πρέπει να λαμβάννται υπόψη κατά τ χεδιαμό μιας ιτελίδας, κάπια λάθη πυ θα πρέπει να απφευχθύν και κάπιες παράμετρι πυ πρέπει να πρεχθύν ώτε ένα e-shop να μη χάνει πελάτες. Τέλς, περιγράφνται ι βαικές γλώες πργραμματιμύ για τη δημιυργία ιτελίδων. Στ τέταρτ κεφάλαι, παρυιάζνται ι μέθδι αξιλόγηης πυ 9

11 υπάρχυν τη διεθνή βιβλιγραφία. Στ πέμπτ κεφάλαι, παρυιάζεται η μεθδλγία πυ ακλυθήθηκε. Στ έκτ κεφάλαι, παρυιάζνται τα απτελέματα της αξιλόγηης και η ανάλυή τυς. Και τέλς, τ έβδμ κεφάλαι παρυιάζνται τα υμπεράματα πυ πρέκυψαν από την αξιλόγηη των ιτελίδων και κάπιες πρτάεις για τη βελτίωή τυς. Στόχι της εργαίας είναι: Να γίνει μία παρυίαη τυ παγκόμιυ ιτύ και της εξέλιξής τυ. Να γίνει μία ενημέρωη γύρω από τα είδη και τυς τύπυς των ιτελίδων, τ ύτημα νματδίας DNS καθώς και τυς λόγυς για τυς πίυς μπρεί κάπις να δημιυργήει μια ιτελίδα. Να παρυιατύν κάπιες υμβυλές, λάθη πρς απφυγή και γλώες πργραμματιμύ για τη δημιυργία ιτελίδων. Να παρυιατύν μέθδι αξιλόγηης από τη διεθνή βιβλιγραφία. Να αξιλγηθύν ι ιτελίδες των και να απτυπωθύν ι απόψεις των χρητών και να παρυιατύν τα απτελέματα. Να γίνυν κάπιες πρτάεις για την καλύτερη παρυία αυτών των ιτελίδων τ διαδίκτυ. Για την εκπόνηη της παρύας πτυχιακής εργαίας χρηιμπιήθηκαν τα παρακάτω εργαλεία: Τ Microsoft Word 2000 Pro για τη υγγραφή της εργαίας. Τ ABYY Fine Reader 10 για τη μετατρπή αρχείων.pdf ε κείμεν. Τ Adobe Dreamweaver CS3, τ Notepad και η ζωγραφική, για τη δημιυργία εικόνων, πυ αναπαριτύν μια ιτελίδα και τν κώδικά της (Εικόνα1, Εικόνα 2). Η ιτελίδα για τη δυναμική δημιυργία τυ ερωτηματλγίυ. Οι ιτελίδες των καθώς και τυ για την ανάρτηη τυ ερωτηματλγίυ. Τ Microsoft Excel 2000 Pro για την καταγραφή, ανάλυη και επεξεργαία των δεδμένων. 10

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ WWW 1.1 Παγκόμις ιτός Πλλί έχυν την εντύπωη πως τ διαδίκτυ (internet) και παγκόμις ιτός (World Wide Web) είναι η ίδια έννια με διαφρετικές λέξεις, όμως είναι δύ διαφρετικά πράγματα, αφύ τ διαδίκτυ απτελεί τ ύνλ όλων των δικτύων υπλγιτών, ενώ παγκόμις ιτός είναι υπύνλό τυ και εμφανίτηκε ως έννια πλύ αργότερα. Τ 1990 τ διαδίκτυ μπήκε ε μια νέα επχή με τν χεδιαμό τυ παγκόμιυ ιτύ από τν Tim Berners Lee τ ερευνητικό κέντρ CERN τη Γενεύη. Η πρόταή τυ αφρύε την ανταλλαγή πληρφριών για την υνεργαία μεταξύ φυικών και άλλων ερευνητών την ενεργειακή κινότητα των φυικών, μέω τυ διαδικτύυ ε πραγματικό χρόν. Η πρόταη έγινε πραγματικότητα μέω τριών τεχνλγιών πυ ενωματώθηκαν. Η HTML (γλώα ήμανης υπερκειμένυ) για την εγγραφή ιτελίδων, τ HTTP (πρωτόκλλ μεταφράς υπερκειμένυ) για την μετάδη των ελίδων, ένας browser (φυλλμετρητής) και ένα λγιμικό πρόγραμμα για να εμφανίζει και ερμηνεύει τα δεδμένα. Με αυτά τα μέα δημιυργήθηκε τ World Wide Web. Με την πρώτη ανταλλαγή τυ κειμένυ μεταξύ των επιτημόνων παρυιάζεται και η πρώτη μρφή web design (χεδίαη ιτελίδων) (e-bi Blog, 2010). 1.2 Η έννια τυ WEB 1.0 Η έννια τυ WEB 1.0 δεν ήταν εύκλ να καθριτεί από έναν γενικό ριμό, καθώς απδόθηκε μετά την ειαγωγή τυ όρυ WEB 2.0 όπυ δήλωνε την κατάταη τυ διαδικτύυ πριν από αυτήν την περίδ. Λόγω της αναδρμικής τυ ιχύς, δεν αναφέρεται και δεν καθρίζει ένα γενικό ύνλ τεχνλγικής πρόδυ και χεδιατικύ τυλ των ιτελίδων, ε αντίθεη με τ WEB 2.0 πυ αναφέρεται ε ένα ύνλ τεχνικών και τεχνλγικών εργαλείων για την υλπίηη των ιτελίδων. Πέραν τύτυ, κάπιες από τις τεχνλγίες πυ χρηιμπιύνται τ WEB 2.0 χρηιμπιήθηκαν και τ WEB

13 Τ WEB 1.0 και WEB 2.0 είναι δύ έννιες αλληλένδετες μεταξύ τυς και έτι είναι δύκλ να ριθετηθεί τ χρνικό διάτημα τ πί αναφέρεται τ WEB Χαρακτηριτικά τυ WEB 1.0 Τ διαδίκτυ πέραε από πλλά τάδια πριν πάρει τη ημερινή τυ μρφή. Κάθε περίδς είχε και τα δικά της χαρακτηριτικά, όν αφρά τυς χρήτες, τν τρόπ χεδίαης, αλλά και τις τεχνλγίες πυ χρηιμπιύνταν για την υλπίηη των ιτελίδων. Παρακλυθώντας την εξέλιξη τυ διαδικτύυ τ WEB 1.0 και τ WEB 2.0 δεν έχυν ξεκάθαρ χρνικό περιθώρι. Ωτό ι διαφρές από την μία περίδ την άλλη είναι αρκετά εμφανείς αφύ τα κύρια χαρακτηριτικά των ιτελίδων πρδίδυν την χρνική τυς περίδ (Μπυκυβάλα, 2009). Κάπια από τα κύρια χαρακτηριτικά τυ WEB 1.0 πυ τ διαχωρίζυν από τ WEB 2.0 είναι: Τ κύρι χαρακτηριτικό τυ WEB 1.0 είναι ότι ι ιτελίδες ήταν τατικές, δηλαδή ι χρήτες δεν μπρύαν να παρέμβυν γιατί τ περιεχόμεν ήταν πρκαθριμέν. Στ WEB 1.0 ι χρήτες λάμβαναν πληρφρίες, αλλά δεν μπρύαν να δημιυργήυν μέω τυ διαδικτύυ πληρφρίες ή να τις μιρατύν. Ενώ ι χρήτες μπρύαν να ανακτήυν (download) δεδμένα, ωτό δεν υπήρχαν πργράμματα ανιχτύ κώδικα ώτε να μπρύν επέμβυν. Ο χρόνς πρόβαης τ διαδίκτυ ήταν πι αργός ε ύγκριη με τα ημερινά δεδμένα. Οι θόνες ήταν μνόχρωμες. Ο χρόνς αναμνής για την ανάκτηη μιας ιτελίδας ήταν υψηλός. (Innervisions, 2002) Η εμφάνιη των ιτελίδων είχε υγκεκριμένη δμή και διάρθρωη, αφύ ι χεδιατικές δυνατότητες ήταν περιριμένες: Από πάνω πρς τα κάτω Η ακλυθία κειμένυ και φωτγραφιών ήταν από τα αριτερά πρς τα δεξιά. Για τν διαχωριμό των κειμένων χρηιμπιύνταν κυκίδες και ριζόντιες γραμμές (Μπυκυβάλα, 2009). 12

14 1.3 Η έννια τυ WEB 2.0 Ο όρς WEB 2.0 χρηιμπιήθηκε για πρώτη φρά τ 2004 από τν Tim O Reilly κατά την διάρκεια ενός υνεδρίυ πληρφρικής με την MediaLive International τν Οκτώβρι τυ 2004, την πρπάθειά τυ να απαριθμήει τις εταιρείες πυ επιβίωαν της ικνμικής κρίης τυ Οι εταιρείες πυ «επέζηαν» από αυτή την κρίη είχαν ένα κινό χαρακτηριτικό. Σχεδόν όλες εκμεταλλεύνταν απτελεματικά τα εγγενή κινωνικά και τεχνικά χαρακτηριτικά τυ διαδικτύυ, χωρίς να πρπαθύν να μεταφυτεύυν εκεί τις υπάρχυες λγικές και τα ιχύντα ικνμικά μντέλα της πλιτιμικής βιμηχανίας ή των τηλεπικινωνιών. Σύμφωνα με τν Tim O Reilly (2005) WEB 2.0 είναι «τ δίκτυ ως πλατφόρμα, πυ εκτείνεται ε όλες τις υνδεδεμένες υκευές» (O Reilly, 2005). Ο όρς WEB 2.0 δίνει την αίθηη ότι απτελεί μια νέα έκδη τυ Web (ιτός) όμως την υία δεν πρόκειται για κάπι καινύργι πρωτόκλλό τυ, αλλά για αλλαγές τν τρόπ χρήης των υπαρχόντων τεχνλγιών και τν τρόπ χρήης τυ διαδικτύυ από τυς χεδιατές πληρφριακών υτημάτων και τυς χρήτες Χαρακτηριτικά τυ WEB 2.0 Τα χαρακτηριτικά τυ WEB 2.0 είναι τα εξής: Τ διαδίκτυ και όλες ι υνδεδεμένες υκευές, απτελύν μια παγκόμια πλατφόρμα επαναχρηιμπιύμενων υπηρειών και δεδμένων, τα πία ως επί τ πλείτν διακινύνται ελεύθερα και πρέρχνται κυρίως από τυς ίδιυς τυς χρήτες. Αρκεί ένας web browser, ώτε να χρηιμπιείται αν διαύνδεη (interface) με αυτή την πλατφόρμα, η πία λειτυργεί ανεξαρτήτως υκευής πρόβαης (π.χ. Η/Υ, PDA2, κινητό τηλέφων) και λειτυργικύ υτήματς με μόνη πρϋπόθεη την ύπαρξη ύνδεης τ διαδίκτυ. Λγιμικό, περιεχόμεν και εφαρμγές ανιχτύ κώδικα (open source). 13

15 Χρήη κυρίως ελαφριάς τεχνλγίας όν αφρά τα πρωτόκλλα, τις γλώες πργραμματιμύ και τις διεπαφές, ενώ παρατηρείται και μια τάη για απλότητα τν πργραμματιτικό χεδιαμό τυς. Πλύια και διαδρατικά interfaces χρητών (Rich Internet Applications-RIA), δυναμικό περιεχόμεν, ιτελίδες πυ ανανεώνυν μόν όπι περιεχόμενό τυς αλλάζει (τεχνλγία Ajax). Άμεη και υνεχής ανανέωη τυ λγιμικύ και των δεδμένων. Πρώθηη τυ δημκρατικύ χαρακτήρα τυ διαδικτύυ, με τυς χρήτες να έχυν τν πρωταγωνιτικό ρόλ. Τάη για απκέντρωη των δεδμένων, υπηρειών και πρτύπων. Δυνατότητα κατηγριπίηης τυ περιεχμένυ από τ χρήτη με ημαιλγικές έννιες για ευκλότερη αναζήτηη της πληρφρίας. Άμεη υγκέντρωη και εκμετάλλευη της γνώης των χρητών για διάφρα ζητήματα, δυνατότητα για ανιχτή επικινωνία, ανάδραη, διάχυη πληρφριών. Αμφίδρμη επικινωνία τυ χρήτη με επιχειρήεις ή ργανιμύς με πιθανό απτέλεμα την επίδραή τυ τη υιθέτηη κατευθύνεων και λήψη απφάεων Εφαρμγές WEB 2.0 Ο όρς WEB 2.0 φείλεται ε εφαρμγές, υπηρείες, εργαλεία και λειτυργίες πυ παρυιάζυν καιντμίες και ευκλίες πυ αναζητύαν ι χρήτες. Γι αυτό τ λόγ όταν υλπιήθηκαν έτυχαν ευρείας διάδης και απδχής. Παρακάτω, περιγράφνται μερικές από τις κυριότερες: Τα ιτλόγια (blogs) πρακτικά είναι ιτελίδες πυ περιέχυν πληρφρίες, απόψεις, πρωπικές καταχωρήεις (posts), φωτγραφίες, υνδέεις ε άλλες διευθύνεις, κλπ. Οι καταχωρήεις είναι ταξινμημένες με χρνλγική ειρά, με την πι πρόφατη να εμφανίζεται πρώτη. Συνήθως, ξεκινύν με μία άπψη ή χόλι τυ δημιυργύ τυς για ένα θέμα (π.χ. πλιτική, επιτήμη, κινωνικά, καθημερινότητα). Η διάδή τυς φείλεται κυρίως τ ότι παρέχυν τη δυνατότητα ε όπιν θέλει να καταθέει τ χόλιό τυ ε αυτό, ανίγντας έτι ένα δημόι διαδικτυακό διάλγ με πιθανύς απδέκτες όλυς τυς χρήτες. Τα wikis είναι ιτελίδες με περιεχόμεν πυ μπρεί να διαμρφωθεί από τν ίδι τ χρήτη με απλό τρόπ, εν αντιθέει με τις κινές ιτελίδες ι πίες 14

16 τρππιύνται μόν από τν ιδικτήτη διαχειριτή τυς. Κάθε φρά πυ χρήτης τρππιεί κάτι τη ελίδα, η πρηγύμενη έκδή της εξακλυθεί να είναι διαθέιμη, ακόμη και να επαναφερθεί. Τα wikis είναι αρκετά διαδεδμένα αν μέ υλλγικής εργαίας πάνω ε κάπι αντικείμεν. Ακόμη και μέα ε ργανιμύς, υπηρείες, εταιρίες, κλπ., η χρήη τυς αν ελίδες αναφράς της πρόδυ των εργαιών, διευκλύνει τυς εργαζόμενυς τ να ενημερώννται για ό,τι υμβαίνει την επιχείρηη. Ο υνδυαμός και η χρήη εφαρμγών και δεδμένων από διαφρετικές ιτελίδες ε μία, είναι γνωτός ως mash-up. Αυτά υλπιύνται μέω ανιχτών διεπαφών πργραμματιμύ εφαρμγών (open APIs Application Programming Interfaces) και βηθάνε τη βελτίωη της λειτυργικότητας των ιτελίδων. Για παράδειγμα, ι ιτελίδες ενικίαης πιτιύ, πυ έχυν ενωματωμένυς χάρτες από άλλη υπηρεία (π.χ Google maps) ώτε να παρέχυν πληρέτερη πληρφόρηη. Μια ακόμη τάη είναι η πραρμγή των υπηρειών και πργραμμάτων τις πρτιμήεις των χρητών και η βελτίωή τυς ανάλγα με τν αριθμό των χρητών και τη υχνότητα πυ τα χρηιμπιύν. Τέτια παραδείγματα είναι τα πργράμματα διαμίραης αρχείων μεταξύ των χρητών (π.χ. BitTorrent), αρχιτεκτνικής P2P (Peer to Peer networks), τα πία ό περιότερι χρήτες τα χρηιμπιύν τό απτελεματικότερα γίννται. Επιπλέν, ιτελίδες αξιλόγηης πρϊόντων, υπηρειών (amazon.com, Tripadvisor.com, κλπ.) φείλυν τη δημτικότητά τυς τ πλήθς των δημιευμένων απόψεων των χρητών, ενώ πργράμματα anti spam (Cloudmark.com) με βάη τη γνώμη των χρητών για τ τι είναι ενχλητικό (spam) και τι όχι. Τα RSS (Real Simple Syndication) feeds, δίνυν τη δυνατότητα τυς χρήτες να λαμβάνυν νέες πληρφρίες από διάφρες ιτελίδες, αμέως μόλις δημιεύνται, χωρίς να χρειάζεται να τις επικεφθύν. Αυτή η ενημέρωη μπρεί να γίνεται π.χ. τν περιηγητή τυ Η/Υ χρήτη ή και ε κινητές υκευές (κινητό τηλέφων, PDA, κλπ.). Έτι η χέη με τ διαδίκτυ γίνεται αμεότερη. Τ tagging, είναι η δυνατότητα χαρακτηριμύ με ημαιλγικές λέξεις (tags), κειμένων, φωτγραφιών, ιτελίδων και γενικά πιυδήπτε διαδικτυακύ περιεχμένυ. Από αυτό αναδείχτηκε όρς social bookmarking. Οι χαρακτηριμί των χρητών για τιδήπτε τυς ενδιαφέρει και ι πρωπικές τυς πρτιμήεις μπρύν να ταξινμηθύν και να είναι διαθέιμι και τυς υπόλιπυς. Για 15

17 παράδειγμα, πλύ δημφιλής είναι η ιτελίδα Del.icio.us την πία ι χρήτες παρυιάζυν και χαρακτηρίζυν με ετικέτες τις αγαπημένες τυς ιτελίδες (bookmarks), αλλά και τ Flickr όπυ ι χρήτες μιράζνται και χαρακτηρίζυν τις φωτγραφίες τυς. Έτι, από τη μία ι χρήτες ργανώνυν τα δεδμένα τυς πλύ καλύτερα και από την άλλη κινωνικπιύνται, γνωρίζντας και άλλα άτμα μέα από π.χ. τυς κινύς χαρακτηριμύς για τις φωτγραφίες τυς. Ιτελίδες πυ καθένας μπρεί να ανεβάει (upload) ό,τι τραγύδια, φωτγραφίες ή βίντε επιθυμεί (YouTube.com, myspace.com) και μέα από αυτές να κάνει γνωριμίες. Παιχνίδια όπως τ Second Life, πυ φέρνυν τα όρια της πραγματικότητας και της εικνικής πραγματικότητας πλύ κντά, αφύ χρήτης μπρεί να πραγματπιήει online (με απευθείας ύνδεη) πλλές από τις δρατηριότητες της καθημερινής τυ ζωής. Ειδικότερα ι παραπάνω ιτελίδες, απτελύν από τα δημφιλέτερα WEB 2.0 παραδείγματα με μεγάλη επίδραη τ χώρ τυ διαδικτύυ και όχι μόν WEB Η κατάταη την Ελλάδα Η χρήη των τεχνλγιών WEB 2.0 την Ελλάδα μπρεί να μη βρίκεται τ ίδι επίπεδ με αυτό των τεχνλγικά ανεπτυγμένων χωρών της υπόλιπης Ευρώπης, όμως παράλληλα με την διείδυη της ευρυζωνικότητας, έχει αρχίει και κάνει την παρυία της αιθητή. Οι πι δημφιλείς χρήεις εφαρμγών WEB 2.0 είναι τα ιτλόγια και ι ιτελίδες δημόιας υζήτηης (forums). Πρόφατα, αρκετή δημιότητα από τα ΜΜΕ έλαβαν πρωτβυλίες όπως εκείνη της ελληνικής κινότητας bloggers (κάτχι ιτλγίων) για την αναδάωη της Πάρνηθας ( ή η περίπτωη τυ ιτλγίυ της Αμαλίας Καλυβινύ (fakellaki.blogspot.com/ ). Ίως ήταν και η πρώτη φρά πυ έγινε γνωτή τ ευρύ κινό η ύπαρξη και χρηιμότητα πυ μπρύν να έχυν ι εφαρμγές WEB 2.0. Στ sync.gr (ιτελίδα πυ υγκεντρώνει διάφρα ιτλόγια χρητών) υπάρχυν καταγεγραμμένα ελληνικά ιτλόγια - αριθμός πυ αυξάνεται κατά 20 ανά ημέρα και αν πρθέυμε και αυτά άλλων δημφιλών ιτελίδων (pathfinder.gr, mad.gr) ξεπερνάμε τα Έχυν χρηιμπιηθεί και για εμπρική εκμετάλλευη από εταιρίες, όπως τ ιτλόγι τυ Toyota Auris (aurisblog.gr). Ακόμη, πλιτικί αναγνωρίζυν τις δυνατότητες των ιτλγίων και δημιυργύν τα δικά τυς πρωπικά ιτλόγια. 16

18 Υπάρχυν επίης και ανεξάρτητα πλιτικά ιτλόγια πυ πρφέρυν ενημέρωη και βήμα πλιτικύ διαλόγυ. Πλλά από τα ιτλόγια ενωματώνυν ύγχρνες τεχνλγίες, όπως podcasts, vidcasts, rss feeds, bookmarking, κλπ. Επιπλέν τα forums παρυιάζυν αρκετή κίνηη και υχνά ι επικέπτες τυς βρίκυν πλύτιμες πληρφρίες για διάφρα θέματα (π.χ. δημφιλές τεχνλγικό forum adslgr.com με περιότερα από ενεργά μέλη για πάνω από θέματα). Ιτελίδες όπως τ YouTube.com, και Μyspace.com. είναι ψηλά τις πρτιμήεις των Ελλήνων χρητών (3 η και 7 η θέη αντίτιχα ύμφωνα με τ alexa.com) και έχυν πάνω από άτμα να τα επικέπτνται, ενώ πλύ δημφιλή είναι και τα πργράμματα επικινωνίας Skype, MSN Messenger ( Έλληνες χρήτες), Yahoo, Messenger ( Έλληνες χρήτες). Επίης, υπάρχυν και αρκετές ιτελίδες social bookmaking (Buzz, Cull, Checkit, κλπ.) Όν αφρά τα WEB 2.0 projects (χέδια) πυ έχυν αναπτυχθεί από επιχειρήεις για εμπρική εκμετάλλευη, αναφέρνται ενδεικτικά ι περιπτώεις των DocASSET αν εφαρμγή ργάνωης γραφείυ και τ skroutz.gr για ύγκριη τιμών πρϊόντων ανάμεα ε κατατήματα πυ κάνυν πωλήεις μέω τυ διαδικτύυ. Τέλς, κάπιες πρπάθειες γίννται και από εταιρίες για δημιυργία WEB 2.0 εφαρμγών ή μεμνωμένα από χρήτες (metablogging.gr). Μερικές γνωτές Ελληνικές WEB 2.0 ιτελίδες είναι υγκεντρωμένες την selid.es (Καλτγιάννης, 2007). 17

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ 2.1 Είδη ιτελίδων Τα είδη των ιτελίδων διακρίννται ε δύ κατηγρίες : τις τατικές και τις δυναμικές. Στατικές είναι ι ιτελίδες ι πίες έχυν πρκαθριμέν, υγκεκριμέν περιεχόμεν και δεν παίρνυν τ περιεχόμενό τυς από κάπια βάη δεδμένων. Οι εικόνες και τ περιεχόμεν είναι τα ίδια για κάθε επικέπτη και δεν αλλάζυν μέω κάπιας αλληλεπίδραης (interactivity) τυ επικέπτη με την ιτελίδα. Τo περιεχόμεν των τατικών ελίδων δεν αλλάζει υχνά και αν υμβεί κάτι τέτι θα πρέπει να γίνει «χειρκίνητα» και όχι αυτματπιημένα. Πλλί ιχυρίζνται ότι ι τατικές ιτελίδες είναι παλαιύ τύπυ και τεχνλγίας. Αυτό όμως είναι μια εφαλμένη εντύπωη πυ έχει δημιυργηθεί και αυτό γιατί μερικές από τις πι μντέρνες ιτελίδες ήμερα είναι τατικές. Δυναμικές είναι ι ιτελίδες των πίων τ περιεχόμεν δεν πρϋπάρχει αλλά παράγεται δυναμικά, δηλαδή δημιυργείται τη τιγμή πυ κάπις επικέπτεται την ιτελίδα. Για τη δημιυργία μιας δυναμικής ιτελίδας, server (διακμιτής) παράγει τ περιεχόμεν της ελίδας αφύ επεξεργατεί κάπια τιχεία, χρηιμπιώντας μια γλώα πργραμματιμύ, όπως PHP, ASP κ.λ.π. Συνήθως χρηιμπιύνται πληρφρίες από μια βάη δεδμένων. Γενικά ι ιτελίδες πυ υμφέρει να κατακευατύν τατικά είναι λίγες. Κάπιες αλλαγές πυ μπρεί να χρειατεί να γίνυν, η πρθήκη νέυ υλικύ, μελλντικές διαφρπιήεις τν τρόπ διάταξης τυ περιεχμένυ και βελτιτπίηη για τις μηχανές αναζήτηης, γίννται πλύ πι εύκλα και φθηνά, αν η ιτελίδα είναι δυναμική. Έτι, κάτι πυ μπρεί να δείχνει πι ακριβό, μπρεί τελικά να απτελεί την πλέν υμφέρυα λύη (Οικνόμυ, 2009). 2.2 Τύπι ιτελίδων Ο καθριμός των τόχων πυ εξυπηρετεί μια ιτελίδα είναι βαικός για τ χεδιαμό της. Ανάλγα με τ τόχ πυ εξυπηρετύν, διακρίνυμε τέερις τύπυς ιτελίδας: 18

20 Ιτελίδες περιεχμένυ. Πρόκειται για ιτελίδες άρθρων, ειδήεων και εξειδικευμένων θεμάτων. Οι ιτελίδες αυτές τχεύυν την πρέλκυη διαφημίεων και αν είναι δυνατόν υνδρμητών. Οι υνδρμητές έχυν πρόβαη ε υγκεκριμέν περιεχόμεν, πληρώνντας ένα πάγι πό υνδρμής. Για παράδειγμα, τα άρθρα της ιτελίδας τυ Economist χωρίζνται ε απλά και ε άρθρα με περιεχόμεν υψηλής ζήτηης (premium content), τα πία είναι πρβάιμα με υνδρμή. Πρτεραιότητα των ιτελίδων περιεχμένυ είναι η υχνή ανανέωη τυ περιεχμένυ ώτε να κρατήυν ταθερή την επικεψιμότητα, καθώς και η αύξηη τυ χρόνυ παραμνής των επικεπτών ε αυτήν. Οι ιτελίδες περιεχμένυ πρπαθύν επίης να εγκλωβίυν πελάτες εθίζντάς τυς τη χρήη της ιτελίδας. Για αυτόν τ κπό πρφέρυν υπηρείες ειδπίηης για νέ περιεχόμεν, υπηρείες RSS, υπηρείες πρωππίηης της ιτελίδας, κτλ. Εμπρικές ιτελίδες: Ο τόχς τυς είναι η ώθηη των πελατών ε online αγρές. Απώτερς τόχς είναι να μειωθύν τα λειτυργικά έξδα των κατατημάτων λιανικής. Η ηλεκτρνική πώληη δεν απαιτεί ενίκι κατατημάτων, μιθύς πωλητών και δίκτυ διακίνηης. Επιπλέν, υπάρχυν αμιγώς ηλεκτρνικά κατατήματα πυ δεν έχυν πρκύψει αν επέκταη κατατημάτων λιανικής. Παράδειγμα τέτιων ιτελίδων είναι τ e-shop, τ amazon.com, κτλ. Ιτελίδες καθδήγηης : Οι ιτελίδες καθδήγηης υνήθως αφρύν πρϊόντα μεγάλης αξίας και ακριβές υπηρείες (αυτκίνητα, επαγγελματικός εξπλιμός, παρχή ικνμικτεχνικής υπτήριξης κ.α.) πυ υνήθως δεν αγράζνται μέω διαδικτύυ αλλά κατόπιν πρωπικής επαφής μεταξύ αγρατή και πωλητή. Οι ιτελίδες καθδήγηης έχυν αν τόχ να πείυν τυς επικέπτες να υμπληρώυν ηλεκτρνικά ένα έντυπ με τα τιχεία επικινωνίας τυς. Στη υνέχεια, ι πωλητές πρεγγίζυν τυς πελάτες ηλεκτρνικά, τηλεφωνικά, με ταχυδρμεί ή με απευθείας επίκεψη τ χώρ τυς. Με κπό να πείυν τυς επικέπτες να καταχωρήυν τα πρωπικά τυς τιχεία, ι ιτελίδες χρηιμπιύν αν δέλεαρ τη δωρεάν παρχή πληρφριών, πργραμμάτων, δειγμάτων πρϊόντων και υπηρειών. Πλλές ιτελίδες πρϊόντων και υπηρειών παρέχυν δωρεάν αναλύεις και παρυιάεις τεχνλγιών (tutorials, white papers, κτλ) με την πρϋπόθεη ότι χρήτης θα υμπληρώει ένα ηλεκτρνικό έντυπ με τα πρωπικά τυ τιχεία. 19

21 Ιτελίδες υπτήριξης υπηρειών και αυτεξυπηρέτηης : Έχυν αν τόχ να βηθήυν τυς πελάτες να βρυν τις απαντήεις πυ αναζητύν χετικά με πρϊόντα και υπηρείες. Με τν τρόπ αυτό ι πελάτες αυτεξυπηρετύνται και η επιχείρηη μειώνει τα λειτυργικά της έξδα (λιγότερα τηλεφωνήματα, μειωμέν πρωπικό υπτήριξης). Ο λόγς των FAQ s (υχνές ερωτήεις) εξυπηρετεί αυτόν ακριβώς τν τόχ. Σύμφωνα με μελέτες, τ μέ κότς μιας τηλεφωνικής κλήης για τεχνική υπτήριξη ανέρχεται τα 33$, όταν τ κότς επικινωνίας μέω μιας ιτελίδας υπτήριξης περιρίζεται τα 1,17$ (Αρένης, 2007). 2.3 Τ Domain Name System (DNS) Για να κατατεί εφικτή η πρόβαη τις πληρφρίες πυ υπάρχυν ε μία ιτελίδα, πρέπει χρήτης να γνωρίζει τη διεύθυνή της μέα τν παγκόμι ιτό και πι υγκεκριμένα τη διεύθυνη τυ υπλγιτή πυ υπτηρίζει τεχνικά την κάθε ιτελίδα και επιτρέπει τη λειτυργία της. Αυτή η διεύθυνη πυ εξατμικεύει τν κάθε υπλγιτή και κατ' επέκταη κάθε ιτελίδα τν παγκόμι ιτό, υνίταται ε έναν πλυψήφι αριθμό. Ο αριθμός αυτός είναι διαφρετικός για κάθε υπλγιτή και απτελείται από μια υτιχία τεάρων αριθμών από τ 0 έως τ 255, ι πίι χωρίζνται μεταξύ τυς με τελείες (πχ ) και καθένας από αυτύς δεν μπρεί να υπερβαίνει τα τρία ψηφία. Ο αριθμός αυτός, πυ καθιτά εφικτή τη ύνδεη υπλγιτών μεταξύ τυς τ διαδίκτυ, νμάζεται πρωτόκλλ διαδικτύυ (τ γνωτό IP από τα αρχικά της φράης Internet Protocol). Η απμνημόνευη ενός τό μεγάλυ αριθμύ για να κατατεί δυνατή η πρόβαη ε μία ιτελίδα, είναι ευνόητ ότι θα καθιτύε τ διαδίκτυ δύχρητ, πράγμα πυ δε υνάδει με τις ανάγκες εμπρικής τυ εκμετάλλευης. Γι αυτό από τ 1985, αναπτύχθηκε ένα ύτημα μετατρπής αυτής της αριθμητικής διεύθυνης ε γράμματα τα πία απαρτίζνται υνήθως από λέξεις ή ε γράμματα ε υνδυαμό με αριθμύς πυ δεν υπερβαίνυν τυς 24 χαρακτήρες. Αυτό τ ύτημα μετατρπής των αριθμών ε γράμματα και κατ' επέκταη ε λέξεις, τ πί υνδυάζει λγιμικό (software), υλικό (hardware) και ηλεκτρνική επικινωνία, είναι γνωτό ως Domain Name System (Σύτημα Ονμάτων Τμέα). Ο χρήτης τυ διαδικτύυ υνδέεται με ένα άλλν υπλγιτή και με μία ιτελίδα πληκτρλγώντας τν browser ένα domain name, τ πί αντιτιχεί ε μια αριθμητική διεύθυνη. Τ domain name είναι η ηλεκτρνική διεύθυνη, πυ απτελεί τ 20

22 βαικό μχλό ύνδεης των υπλγιτών τ Διαδίκτυ και βάη αυτύ γίνεται εφικτή η πρόβαη, τις εκάττε ιτελίδες εμπρικών εταιρειών, από καταναλωτές και λιπύς χρήτες. Τ domain name μετά τη μετατρπή τυ από τ DNS απαρτίζεται από γράμματα (ή από γράμματα και αριθμύς) - π.χ. η παραπάνω αριθμητική διεύθυνη είναι δυνατόν να αντιτιχεί τ domain name - και απτελείται από περιότερα επίπεδα (domain levels) πυ χωρίζνται μεταξύ τυς με τελείες και υπλγιτής διαβάζει ανάπδα, από τα δεξιά πρς τα αριτερά. Τ πρώτ μέρς κατά την ανάγνωη της ηλεκτρνικής διεύθυνης από τ χρήτη, ήτι τ είναι κινό για όλα τα domain names ε όλ τν κόμ. Τ αρκτικόλεξ http αντιτιχεί τις λέξεις Hyper Text Transfer Protocol και δηλώνει τ πρωτόκλλ επικινωνίας, ενώ τ www αντιτιχεί τις λέξεις World Wide Web και δηλώνει ότι η επικινωνία λαμβάνει χώρα μέα τν Παγκόμι Ιτό. Στην αντίθετη πλευρά, τ τέλς της ηλεκτρνικής διεύθυνης, βρίκεται τ κύρι επίπεδ ή πι ωτά τ Top Level Domain (TLD). Τ TLD δηλώνει, είτε ε πια κατηγρία υπάγεται τ περιεχόμεν της ιτελίδας, π.χ. αν είναι εμπρικύ περιεχμένυ, είτε τ όργαν πυ καταχώρηε την ελίδα, είτε και τα δύ. Στα κύρια επίπεδα ιχύει η αρχή τυ Σειτύ αριθμύ (numerus clausus), είναι δηλαδή περιριμένα και μόν ι αρμόδιες αρχές έχυν τη δυνατότητα να πρβύν τη δημιυργία νέων. Τα Top Level Domains χωρίζνται ε δύ μεγάλες κατηγρίες, τα διεθνή (General Top Level Domains ή gtlds) και τα εθνικά (Country Code Top Level Domains ή cctlds). Αρχικά, τα διεθνή gtlds ήταν μόν χτώ, από τα πία τα τρία είναι ελεύθερα να τα χρηιμπιύν όλι ι χρήτες τυ διαδικτύυ, ενώ τα τέερα υφίτανται κάπιι περιριμί. Πι υγκεκριμένα, τα τρία ελεύθερα είναι τ.com, τ πί πρρίζεται για ιτελίδες εμπρικύ ενδιαφέρντς, τ.org, πυ πρρίζεται για διάφρυς ργανιμύς και τ.net, τ πί πρρίζεται για υπηρείες παρχέων πρόβαης τ διαδίκτυ. Τα υπόλιπα τέερα, τα πία μπρύν να χρηιμπιύν μόν ριμένι ργανιμί, είναι τ.edu, τ πί πρρίζεται για εκπαιδευτικύς ργανιμύς των ΗΠΑ, τ.mil για τρατιωτικές υπηρείες των ΗΠΑ, τ.gov για κυβερνητικές υπηρείες των ΗΠΑ, τ.int για διεθνείς υπερκυβερνητικύς ργανιμύς, και τ.arpa, τ πί πρρίζεται για κπύς χετικύς με την υπδμή τυ διαδικτύυ. Τα κτώ υπάρχντα επίπεδα όμως, δεν επαρκύαν για την κάλυψη των αναγκών των χρητών τυ διαδικτύυ και έτι από τν Νέμβρι 2000 πρτέθηκαν τα εξής επτά gtlds: τ.biz για επιχειρήεις, τ.info για κάθε είδυς χρήη, τ.name για φυικά 21

23 πρόωπα, τ.pro για επαγγελματίες, τ.aero για τη βιμηχανία αερπρικών επιχειρήεων, τ.coop για επιχειρηματικές υνεργαίες και τ.museum για μυεία. Η διεύρυνη των επιπέδων υνεχίζεται και ήδη εδώ και λίγ καιρό λειτυργεί και επίπεδ.eu για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωης, ενώ ήδη η ICANN (Διεθνής Οργανιμός για την Εκχώρηη Ονμάτων και Αριθμών), έχει θέει τις βάεις, για τη λειτυργία εννιά ακόμα gtlds, των πίων η χρήη θα είναι περιριμένη και αυτά είναι: τ.asia για κάπιες χώρες της Αίας, τ.cat για την πλιτιμική κινότητα των Καταλανών, τ.jobs για ιτελίδες χετικές με τη διίκηη ανθρωπίνων πόρων (HRM - Human Resource Management), τ.mail για υπηρείες ηλεκτρνικύ ταχυδρμείυ, τ.mobi για υπηρείες κινητής τηλεφωνίας μέω διαδικτύυ, τ.post για ταχυδρμικές υπηρείες, τ.tel για υπηρείες καταχώρηης τηλεφωνικών αριθμών ως domain name όπως επίης και για υπηρείες επικινωνίας μέω Διαδικτύυ, τ.travel για την παγκόμια ταξιδιωτική κινότητα και τ.xxx για υπηρείες online επικινωνίας και ψυχαγωγίας απευθυνόμενες μόν ε ενηλίκυς. Στη δεύτερη μεγάλη κατηγρία TLDs έχυμε τα εθνικά κύρια επίπεδα νμάτων χώρυ διαδικτύυ (cctlds), τα πία υνιτύν τν κωδικό της χώρας, την πία έγινε η καταχώρηη. Ο κωδικός αυτός αντιτιχεί ε μία διγράμματη υντόμευη πυ αντιτιχεί την κάθε χώρα με βάη τν καννιμό ISO 3166, π.χ. την Ελλάδα αντιτιχεί τ επίπεδ.gr, τ Ηνωμέν Βαίλει τ επίπεδ.uk, τη Γαλλία τ επίπεδ.fr κ..κ. Άξι αναφράς είναι ότι, ενώ τις ΗΠΑ αντιτιχεί τ.us, τ επίπεδ αυτό πάνια υναντάται, διότι είθιται ι φρείς αμερικανικών υμφερόντων να κατχυρώνυν ηλεκτρνικές διευθύνεις υπό τα διεθνή επίπεδα, γεγνός πυ καταδεικνύει την πρόδ και την εξικείωη με τ διαδίκτυ των πλιτών της χώρας αυτής. Στα εθνικά επίπεδα και μόν, υπάρχει η δυνατότητα πρθήκης υπεπιπέδων (sub domains), τα πία υπδηλώνυν μέα τα πλαίια της χώρας αυτής, τ ευρύτερ περιεχόμεν της ιτελίδας πυ αντιτιχεί τη υγκεκριμένη ηλεκτρνική διεύθυνη. Τα υπεπίπεδα είναι υνήθως κάπια από τα γνωτά διεθνή, όπως τ.com και έτι τ παραπάνω παράδειγμά μας της διεύθυνης θα μπρύε να πρτεθεί τ υπεπίπεδ.com. Έτι η διεύθυνη γίνεται και με αυτόν τν τρόπ υπδηλώνεται, όν αναφρά τ TLD, ότι η ελίδα αυτή έχει καταχωρηθεί την Ελλάδα και είναι εμπρικύ ενδιαφέρντς. Όμως, επειδή η χρήη των υπεπιπέδων δυκλεύει τυς χρήτες τυ διαδικτύυ, δεν έχυν τύχει ευρείας χρήης τη χώρα μας. Αριτερά από τ κύρι επίπεδ υπάρχει τ λεγόμεν δεύτερ επίπεδ (second level domain), τ πί είναι τ πι ημαντικό μέρς της ηλεκτρνικής διεύθυνης. Τ δεύτερ 22

24 επίπεδ έχει τη δυνατότητα να τ χηματίει εκάττε ενδιαφερόμενς, υνδυάζντας γράμματα τυ λατινικύ αλφαβήτυ με αριθμύς από τ 0-9 και τη χρήη παύλας. Ομίως, ελεύθερα μπρεί να παρεμβάλει κανείς μεταξύ δεύτερυ και κύριυ επιπέδυ και τ λεγόμεν τρίτ επίπεδ (third level domain), τ πί επίης χηματίζεται ελεύθερα και έχει τόχ να πρδιρίει επ' ακριβέτερα τν κάτχ της ηλεκτρνικής διεύθυνης. Έτι τ παράδειγμα μπρεί να πρτεθεί και τρίτ επίπεδ ως εξής : τ πί δηλώνει ότι κάτχς της άνω διεύθυνης δρατηριπιείται τ χώρ πώληης αυτκινήτων. Η ελευθερία τ χηματιμό ηλεκτρνικών διευθύνεων δηγεί τυς ενδιαφερμένυς να πρπαθύν να δημιυργήυν μια ηλεκτρνική διεύθυνη, η πία, αν αφρά φυικά πρόωπα, να μιάζει με τ φυικό τυς όνμα και αν αφρά φρείς επιχειρηματικών και εμπρικών δρατηριτήτων, να ταυτίζεται με τ νόμιμ κατχυρωμέν ήμα τυς ή εν γένει με τα διακριτικά τυς γνωρίματα. Σε αυτό τ ημεί ακριβώς ξεκινύν ι διαμάχες χετικά με τις νμαίες πεδίυ, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη ότι η κατχύρωη μιας ηλεκτρνικής διεύθυνης έχει παγκόμια ιχύ και είναι αδύνατη η καταχώρηή της για δεύτερη φρά (Βαιλόπυλς, 2006). 2.4 Λόγι δημιυργίας ιτελίδων Οι λόγι για τυς oπίυς μπρεί κάπις να θέλει να φτιάξει μια ιτελίδα πικίλυν, ανάλγα με τ τι θέλει να πρβάλλει και τι απτελέματα πρδκεί. Οι λόγι αυτί χωρίζνται ε δύ μεγάλες κατηγρίες πυ είναι ι εξής: Πρωπικί λόγι Παρυίαη πρωπικών πληρφριών Πλλί άνθρωπι δημιυργύν ιτελίδες για να μιρατύν πληρφρίες χετικά με τα αγαπημένα τυς χόμπι, τα κατικίδια ζώα τυς, τις ικγένειές τυς ή τις διακπές τυς. Οριμένι πάλι, δημιυργύν ιτελίδες, ώτε να παρυιάυν τ βιγραφικό τυς ημείωμα ε ενδεχόμενυς εργδότες, π.χ. 23

25 Ψυχαγωγία επικεπτών Πλλί θέλυν να παρυιάυν διακεδατικές ιτρίες ή υλλγές με ατεία ή να παρυιάυν πληρφρίες, φωτγραφίες, βίντε και ηχητικά αππάματα για ένα διάημ πρόωπ, μια τηλεπτική εκπμπή ή μια αθλητική μάδα, π.χ. Μετάδη γνώεων Πλλί επιτήμνες και επαγγελματίες παρυιάζυν τ έργ τυς τν διαδίκτυ. Αν παραδείγματς χάρη κάπις έχει ειδικευτεί ε έναν τμέα πυ δεν είναι γνωτός τ ευρύ κινό, μπρεί να δημιυργήει μια ιτελίδα για να μιρατεί τις γνώεις τυ με άλλυς, π.χ. Πρώθηη υμφερόντων Επιπλέν δημιυργύνται ιτελίδες για να παρυιατύν πληρφρίες χετικά με έναν ργανιμό ή μια λέχη. Συνήθως ε αυτές υπάρχει ένα πρόγραμμα με τις πρεχείς εκδηλώεις πυ θα γίνυν και λεπτμερείς πληρφρίες χετικά με τυς τόχυς και τα επιτεύγματα τυς, π.χ Εμπρικί λόγι Παρχή πληρφριών Συχνά, ι εταιρείες δημιυργύν ιτελίδες για να δώυν πληρφρίες για την εταιρεία καθώς και για τα πρϊόντα και τις υπηρείες πυ πρφέρυν. Χρηιμπιύν τις ιτελίδες για την ενημέρωη τυ κινύ χετικά με νέα πρϊόντα, ενδιαφέρυες ειδήεις και δελτία τύπυ τυς, π.χ. Αγρές Πλλές εταιρείες δημιυργύν ιτελίδες πυ δίνυν τυς αναγνώτες τη δυνατότητα να παραγγείλυν πρϊόντα μέω διαδικτύυ. Εκεί παρυιάζυν περιγραφές και φωτγραφίες των πρϊόντων, ώτε να απφαίυν ι αναγνώτες τι θα αγράυν, π.χ. 24

26 Θέεις εργαίας Επίης άλλες εταιρείες χρηιμπιύν τις ιτελίδες για να κινπιήυν τυς αναγνώτες την ύπαρξη κενών θέεων εργαίας πυ είναι διαθέιμες και μπρύν να υπβάλλυν τ βιγραφικό τυς ημείωμα μέω της ιτελίδας τυς, π.χ. Πληρφρίες επαφής Τέλς, ι επιχειρήεις πρβάλλυν τη διεύθυνη και τυς αριθμύς τηλεφώνων τυς την ιτελίδα τυς. Έτι ι αναγνώτες μπρύν να επικινωνήυν με την εταιρεία για να κάνυν ερωτήεις ή να εκφράυν τη γνώμη τυς (Οικνόμυ, 2009). 25

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ 3.1 Βαικές απαιτήεις πυ θέτυν ι πελάτες Σύμφωνα με τυς Συρμακέη κ.α. (2005) «Τα κατατήματα θα πρέπει να εκπληρώνυν ε ικανπιητικό βαθμό τις ακόλυθες βαικές απαιτήεις πυ θέτυν υνήθως ι πελάτες: Αξιπιτία τυ κατατήματς. Σχετίζεται με την αναγνωριιμότητα και την ικειότητα με την επωνυμία και τ εμπρικό ήμα. Ευκλία την πλήγηη. Αφρά τη δυνατότητα τυ χρήτη να κατανήει, να χρηιμπιήει και να θυμηθεί την επόμενη επίκεψή τυ πως να κινηθεί μέα τ κατάτημα. Διαθειμότητα βαικών πληρφριών για την επιχείρηη πίω από τ e-shop (ηλεκτρνικό κατάτημα). Ακρίβεια πληρφριών και υνεχής ενημέρωή τυς. Αφάλεια ηλεκτρνικών υναλλαγών. Πρταία πρωπικών δεδμένων» (Συρμακέης κ.α., 2005). 3.2 Συμβυλές για τ χεδιαμό Η αιθητική τ διαδίκτυ Ένα ηλεκτρνικό κατάτημα εκτός από την απαραίτητη λειτυργικότητα θα πρέπει να διαθέτει και κάπια τιχεία αιθητικής, τα πία θα δημιυργύν την εικόνα ενός ελκυτικύ πρϊόντς και θα πρελκύυν τυς επικέπτες. Για να πρκληθεί τ ενδιαφέρν, ώτε να εξερευνηθεί περιότερ τ περιεχόμεν των ελίδων, θα πρέπει να χρηιμπιύνται χήματα, χρώματα και αντιθέεις και να γίνεται ωτά η τιχειθέτηη τυ κειμένυ και των γραφικών. Ο τρόπς με τν πί έχει γίνει η τπθέτηη τυ κειμένυ και των γραφικών τις ιτελίδες μπρεί να τραβήξει την πρχή των επικεπτών και να εντυπωιάει, αλλά και να κάνει τη δρατικότητα τυ χρήτη με τ δικτυακό τόπ πι ευχάριτη και πι απτελεματική. 26

28 Ο χεδιαμός τυ περιεχμένυ υνδέεται άμεα με τ χεδιαμό της παρυίαης. Για τ λόγ αυτό η διατήρηη μιας ιρρπίας και ιεραρχίας ανάμεα την αιθητική της ελίδας και την αιθητική τυ περιεχμένυ θα απβεί ιδιαίτερα απτελεματική. Ο χεδιαμός θα πρέπει να είναι απλός και δμημένς και να μη βμβαρδίζει τν πελάτη με πλλές πληρφρίες, υγκεντρωμένες με άτακτ τρόπ ε μία ελίδα. Θα πρέπει να δίνεται έμφαη ε βαικά τιχεία και τ περιεχόμεν να ργανώνεται λγικά με πρβλεπόμεν τρόπ. Ο λόγς είναι ότι επικέπτης μπρεί εύκλα να αππρανατλιτεί από τις πλλές επιλγές πυ τυ δίννται, αφύ η βαική επιδίωξη είναι η καθδήγηή τυ. Επμένως ι επιλγές θα πρέπει να παρυιάζνται με τρόπ δμημέν για να μπρεί να τις ακλυθήει χωρίς να χαθεί και τ τέλς να εγκαταλείψει. Όλες ι ιτελίδες καλό είναι να έχυν κινά χαρακτηριτικά, να παρυιάζυν μια μιμρφία. Όν αφρά την τπθέτηη τίτλων, μενύ επιλγών και πλήκτρων πλήγηης θα πρέπει να βρίκνται τ ίδι ημεί, ώτε επικέπτης να γνωρίζει πυ να κιτάξει για να βρει αυτό πυ ψάχνει. Οι πληρφρίες θα πρέπει να είναι ιεραρχημένες και τιχειθετημένες με τέτι τρόπ πυ χρήτης εύκλα να καταλαβαίνει πως π.χ. να εκτελέει μια παραγγελία. Η χρήη χαρακτηριτικών εικνιδίων βηθά τν επικέπτη να κατανήει πι εύκλα και με γραφικό τρόπ, τις λειτυργίες, τα περιεχόμενα και τις υπηρείες πυ τυ παρέχνται. Εάν χρηιμπιηθεί μηχανή αναζήτηης, θα πρέπει να τπθετηθεί ε ημεί πυ να διακρίνεται εύκλα και να είναι ταθερό κάθε φρά, για να γνωρίζει επικέπτης πύ να ανατρέξει. Επίης η τπθέτηη άλλων τιχείων, τα πία θα χρηιμπιύνται υχνά -Τ Καλάθι αγρών, Τα Συχνά Ερωτήματα, Η Δμή- θα πρέπει να τπθετύνται ε ταθερά ημεία, για να τα βρίκει πάντα ε πρώτ πλάν, κάθε φρά πυ τα χρειάζεται. Η ιτελίδα πυ θα χεδιατεί πρεκτικά θα κάνει πι απλή την πλήγηη, θα μειώει λάθη των επικεπτών όν αφρά την επιλγή των links (υνδέμων) πυ τυς δηγύν τις πληρφρίες πυ θέλυν και θα τυς βηθήει την καλύτερη χρήη των πληρφριών και των χαρακτηριτικών τυ ηλεκτρνικύ κατατήματς. Η χρήη των frames (πλαιίων υπερκειμένυ) έχει υζητηθεί ευρέως χετικά με τη λειτυργικότητά τυς και την απτελεματικότητά τυς για την παρυίαη τυ περιεχμένυ μιας ιτελίδας - καλό θα ήταν να απφεύγεται, διαφρετικά υπάρχει κίνδυνς να αππρανατλίυν τν επικέπτη. Ένα ζήτημα πυ θα πρέπει να δθεί ιδιαίτερη πρχή είναι τ πως θα γίνει η καλύτερη χρήη χρωμάτων, γραφικών, animation (κινύμενη εικόνα) και Java applet 27

29 (αντικείμεν), πρκειμένυ να επιτευχθεί τ επιθυμητό απτέλεμα την παρυίαη τυ ηλεκτρνικύ κατατήματς χωρίς να επιβαρυνθύν ι ελίδες. Πι υγκεκριμένα, όταν χεδιάζνται τα τιχεία πυ θα τλίζυν την ιτελίδα καλό θα ήταν να υπλγιτεί η ταχύτητα πυ θα φρτώνυν ι ελίδες. Σε περίπτωη παρυίαης εντυπωιακών ελίδων πρτείνεται η επιλγή δυ εκδόεων της ιτελίδας, μίας ε text-version (έκδη κειμένυ) για γρήγρη πρόβαη και μίας πι εντυπωιακής, πυ θα περιέχει τα εντυπωιακά γραφικά, την ειαγωγή με animation και άλλα Java applet. Ένα ακόμα θέμα πυ θα πρέπει να ληφθεί βαρά υπόψη είναι η χρήη των χρωμάτων και ειδικά μικρός αριθμός αυτών, καθώς και η πρεκτική επιλγή τυς. Η χρήη έντνων χρωμάτων ε μεγάλη έκταη της ιτελίδας, ι μεγάλες αντιθέεις χρωμάτων, καθώς επίης και η χρήη έντνων υπβάθρων (background) ή μτίβων (patterns), καλό θα ήταν να απφεύγνται, γιατί κυράζυν τα μάτια και θα επηρεάυν ριζικά την εικόνα της επιχείρηης,. Ένα ακόμα ημαντικό θέμα πυ χρήζει πρχής είναι τ τιλ και τ μέγεθς των γραμματειρών πυ θα παρυιατύν. Οι γραμματειρές θα πρέπει να είναι ευανάγνωτες και ε κατάλληλ μέγεθς και χρώμα, πυ να μην κυράζει τν αναγνώτη. Η χρήη καλλιγραφικής γραμματειράς επιτρέπεται για τίτλυς ή ημεία πυ πρέπει να ξεχωρίζυν, ενώ για τ κείμεν τυ μεγαλύτερυ μέρυς της ελίδας επιβάλλεται υντηρητιμός. Δηλαδή θα πρέπει να απφεύγεται η χρήη πλλών ειδών γραμματειρών, γιατί η υχνή εναλλαγή πρδίδει ανμιγένεια την παρυίαη της ελίδας και πρκαλεί κόπωη όπως και τ πυκνό κείμεν. Για μεγαλύτερη διευκόλυνη την αναγνώριη κειμένυ πρτείνεται η δημιυργία αντίθεης π.χ. μαύρ φόντ με λευκά γράμματα Χρώμα Τ χρώμα είναι ένα «υτατικό» τ πί αν χρηιμπιηθεί υνετά μπρεί να δώει τις ιτελίδες επαγγελματική όψη. Η χρήη τυ χρώματς τα πλυμέα μπρεί να είναι πι απτελεματική αν χρηιμπιηθεί πρεκτικά και πραδικά, γιατί ό περιότερ χρηιμπιείται, τό η ιτελίδα χάνει ε αιθητική. Τ χρώμα έχει τη μέγιτη απτελεματικότητα όταν χρηιμπιείται με υνέπεια για παρχή υπδείξεων και τνιμών (highlights), καθώς δηγεί την πρχή τυ χρήτη ε ημαντικά ημεία.. Καλό θα ήταν να χρηιμπιύνται δύ έως επτά διαφρετικά χρώματα ανά θόνη τα πία θα διατηρύνται ε όλες τις ελίδες της ιτελίδας. Επιπλέν τα φωτεινότερα 28

30 χρώματα πρτείνεται να χρηιμπιύνται για τις πι ημαντικές πληρφρίες, ενώ για φόντ να χρηιμπιύνται χρώματα ενιαία, χωρίς τόνυς ή αυξμειώεις, κύρα κατά κύρι λόγ με λευκά γράμματα. Με τη χρήη έντνων αντιθέεων (contrast), ανάμεα τ κείμεν και τ χρώμα τυ φόντυ, αυξάνεται η αναγνωιμότητα τυ κειμένυ και ξεκυράζνται τα μάτια τυ αναγνώτη. Επίης καλό θα ήταν να απφεύγνται ι υνδυαμί υμπληρωματικών χρωμάτων (π.χ. μπλε/πρτκαλί, κόκκιν/πράιν, μβ/κίτριν), και να χρηιμπιύνται κινώς απδεκτά χρώματα για υγκεκριμένες ενέργειες (π.χ. κόκκιν για ταμάτημα ή πρειδπίηη, κίτριν για παύη, ή πρχή, πράιν για ξεκίνημα ή υνέχεια) Συμβυλές για τη υγγραφή κειμένων Ο πι ημαντικός παράγντας για την επιτυχία ενός δικτυακύ τόπυ είναι τ περιεχόμενό τυ και ειδικά τα κείμενά τυ. Για τ λόγ αυτό, λιπόν, κατά την πρετιμαία των κειμένων πυ θα εμφανίζνται την ιτελίδα, θα πρέπει να ληφθύν υπ όψη ι παρακάτω παράγντες : Τα κείμενα θα πρέπει να γράφνται με πρχή και να είναι χετικά με την κάθε ελίδα της ιτελίδας. Ένας ειδικός μπρεί να βηθήει την επιμέλεια των κειμένων, αλλά μόνς πυ γνωρίζει τι πρέπει περιέχυν είναι κάτχς τυ δικτυακύ τόπυ. Επίης δεν πρέπει να παραληφθύν παράγντες όπως η επιλγή της γραμματειράς, τ τυλ, τ μέγεθς των γραμμάτων, τα κενά ανάμεα τις λέξεις, αλλά και ανάμεα τις παραγράφυς κ ά. Εξαιτίας της πίεης πυ ακείται τα μάτια των αναγνωτών όταν διαβάζυν από μια θόνη υπλγιτή απφεύγυν να διαβάζυν μακρκελή κείμενα. Ύτερα από έρευνες, έχει διαπιτωθεί ότι ι περιότερι αναγνώτες έχυν την τάη να ανιχνεύυν πρώτα ένα άρθρ πριν τ διαβάυν πρεκτικά. Άρθρα μεγαλύτερα των λέξεων απτρέπυν τυς αναγνώτες, με απτέλεμα λίγι από αυτύς να τ διαβάυν και ακόμα λιγότερι να επιτρέψυν την ιτελίδα τ μέλλν. Για τ λόγ αυτό, θα πρέπει να περιλαμβάννται τα πι ημαντικά ημεία ε μικρές κατανητές παραγράφυς. Βαική είναι και η διευκόλυνη των αναγνωτών να βρυν αυτό πυ ψάχνυν με τη χρήη επικεφαλίδων, έντνων και χαρακτήρων λιτών. Ένας πλύ καλός τρόπς να μετατραπεί ένα τυπωμέν κείμεν ε κείμεν πυ μπρεί να διαβατεί την θόνη είναι να μετατραπεί ε λίτα. Οι λίτες διευκλύνυν τυς αναγνώτες να τις ανιχνεύυν και έτι τελικά να διαβάυν αυτό πυ τυς ενδιαφέρει. 29

31 Με δεδμέν ότι ι υνδέεις είναι τ πρωταρχικό πλενέκτημα ενός κειμένυ τ web, επιτρέπυν τ υγγραφέα να παρέχει τν αναγνώτη ένα χάρτη πληρφριών. Οι πι υνηθιμένες υνδέεις είναι ι πηγές ειδήεων, τα βίντε, τα forum, και διάφρες εφαρμγές πυ θα ενιχύυν την ανάγνωη, για να μπρεί χρήτης να επιλέξει πια θέλει να ακλυθήει και πια να αγνήει. Ένα μεγάλ μέρς τυ περιεχμένυ τ διαδίκτυ βρίκεται μέω αναζητήεων, επμένως τα κείμενα θα πρέπει να γράφνται λαμβάνντας υπόψη και τις μηχανές αναζήτηης. Αυτό όμως δεν ημαίνει ότι πρέπει να γεμίυν τα άρθρα με λέξεις κλειδιά ε ημεί τέτι πυ να μην μπρύν να διαβατύν από τυς επικέπτες, αλλά θα πρέπει να έχυν επικεφαλίδες και τίτλυς, πυ δείχνυν τι ακριβώς περιλαμβάνεται τ άρθρ. Επμένως, η πρετιμαία κειμένων για τ διαδίκτυ είναι μια δύκλη διαδικαία, δυκλότερη από την πρετιμαία κειμένων για έντυπα. Όμως, είναι μια τεχνική για τη δημιυργία κειμένων πυ είναι ελκυτικά και ενδιαφέρντα τό για τυς επικέπτες της ιτελίδας ό και για τις μηχανές αναζήτηης, η πία μαθαίνεται και εφαρμόζεται εύκλα Εικόνα Η εικόνα έχει γίνει απαραίτητ τιχεί κάθε ύγχρνης ιτελίδας. Ακόμα και ε περιπτώεις πυ η εικόνα δεν απτελεί αντικείμεν τυ θέματς της ιτελίδας, ι απαιτήεις για απλά και κατανητά interfaces, ειάγυν αναπόφευκτα την εικόνα. Υπάρχυν διάφρα είδη εικόνας, κάθε ένα εκ των πίων είναι κατάλληλ για ριμένα είδη εφαρμγών. Αναμφίβλα, η χρήη εικόνας βελτιώνει τις υπάρχυες ελίδες, όμως ε υνδυαμό και με άλλες τεχνλγίες, όπως η αναγνώριη πρτύπων και τα έμπειρα υτήματα, ανίγυν τ δρόμ για εντελώς νέες εφαρμγές Γραφικά Στις ιτελίδες, η πληρφρία μπρεί πλύ εύκλα να παρυιατεί ε μρφή είτε κειμένυ είτε γραφικών, αλλά, θα πρέπει να χρηιμπιύνται και τα δύ όταν αυτό είναι δυνατόν. Πλλές φρές, ι χρήτες δεν καταλαβαίνυν την πληρφρία πυ παρυιάζεται με κείμεν. Ειδικά τα δυκλότερα θέματα, μπρύν να γίνυν πι εύκλα, αν ενιχυθεί η παρυίαή τυς και με πτικό υλικό. Τα γραφικά χρηιμπιύνται επίης ε εικνίδια και υπδηλώνυν τν χρήτη ότι κάπια επιλγή είναι διαθέιμη, όπως π.χ. τα ερωτηματικά υπδηλώνυν τη δυνατότητα online βήθειας. Είναι βαικά 30

32 δμικά τιχεία ιτελίδων ι πίες είναι χεδιαμένες με τέτι τρόπ πυ να λειτυργύν αν εμπειρία η πία εμπλέκει πλλές ανθρώπινες αιθήεις. Ο χεδιατής μιας ιτελίδας πρέπει να λάβει ημαντικές απφάεις για τη ύνθεη, την ιρρπία και την ενπίηη τυ υτήματς επικινωνίας τυ έργυ με τν χρήτη μαζί με τ γραφικό περιεχόμεν. Για να γίνει αυτό απτελεματικά, χεδιατής ή η μάδα χεδιατών πρέπει να παράγει εικόνες, χέδια, γραφήματα και γραφικά εργαλεία πλήγηης. Συνήθως χρηιμπιείται ένας υνδυαμός φωτγραφιών και κειμένυ, όπως επίης και ένα χήμα χρωμάτων τα πία δένυν μαζί λόκληρη την παρυίαη. Τα γραφικά είναι τα πτικά τιχεία πυ υμπληρώνυν τ κείμεν και κάνυν τα έντυπα μηνύματα πι αφή και ενδιαφέρντα. Επμένως, για μια επιτυχημένη χεδίαη ιτελίδας θα πρέπει η διαχείριη των εικόνων να γίνεται με τέτιν τρόπ, έτι ώτε να έχυν την αναμενόμενη ημαία ή επίδραη τ ακρατήρι. Για τ λόγ αυτό πρέπει να υπάρχει απόλυτη κατανόηη από τν χεδιατή για τ πως αντιδρύν ι περιότερι άνθρωπι τν εξωτερικό τυς κόμ και κατόπιν να μεταφερθεί η αίθηη αυτή τν εωτερικό τυς κόμ Σχεδικίνηη (animation) Τα γραφικά και ι εικόνες εύκλα μπρύν να γίνυν κινύμενα, για να δώυν έμφαη ε κάπια ημεία. Η χεδικίνηη πρθέτει τα γραφικά τη διάταη τυ χρόνυ, η πία αυξάνει την πότητα της πληρφρίας πυ πρέπει να μεταδθεί. Επίης μπρεί να τραβήξει την πρχή τ ζητύμεν, αλλά δεν μπρεί να θεωρηθεί πως παρέχει πρόθετα φέλη. Όμως, είναι χρήιμη για την ερμηνεία δυναμικών διαδικαιών και για την ενίχυη τ μέγιτ της εντύπωης πυ μπρεί να πρκαλέει μια παρυίαη Ήχς Η βιμηχανία των υπλγιτών, δεν έχει δείξει ιδιαίτερ ενδιαφέρν για τν ήχ τις ιτελίδες μέχρι ήμερα. Αυτό υμβαίνει κυρίως γιατί έχυν ετιατεί ι πρπάθειες την ειαγωγή τυ βίντε αλλά και γιατί είναι δύκλς καθριμός της χρηιμότητας τυ ήχυ ε επαγγελματικές εφαρμγές. Σαν απτέλεμα, ήχς τις ιτελίδες περιρίζεται τις εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές εφαρμγές. 31

33 Παρόλα αυτά, είναι πρφανές ότι ήχς, όταν υνδυάζεται κατάλληλα με τα άλλα είδη πληρφρίας, μπρεί να κάνει μια ιτελίδα απτελεματικότερη, ιδιαίτερα ε εκπαιδευτικές εφαρμγές και περίπτερα πληρφριών (information kiosks). Η αφήγηη και χλιαμός των όων παρυιάζνται την θόνη βηθά να μεταδθεί τ μήνυμα, ενώ η κατάλληλη ηχητικά υπόκρυη κάνει πι ευχάριτη την παρακλύθηη της εφαρμγής. Τ μναδικό χαρακτηριτικό τυ ήχυ, είναι να γίνεται αντιληπτός χωρίς να έχυμε την πρχή μας ετιαμένη και αυτό καθιτά τα ηχητικά ήματα αναντικατάτατα την απόπαη της πρχής τυ χρήτη Βίντε Στις μέρες μας, τo βίντε απτελεί άλλ ένα ημαντικό τιχεί για τις ιτελίδες. Όμως πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι ένα αρχεί ψηφιακύ βίντε καταλαμβάνει περιότερ απθηκευτικό χώρ από ένα animation, και επμένως θα καθυτερεί τ κατέβαμα των ελίδων, κάτι τ πί απωθεί. Δεν θεωρείται τ ιδανικό μέ για την παρυίαη λεπτμερειών λόγω της μη καλής πιότητάς τυ και είναι πρτιμότερ η χρήη τυ για γενικότερα αφηρημένα θέματα, πυ πιθανώς να απευθύννται και τ υναίθημα τυ χρήτη. Ένα τέτι βίντε μπρεί κάλλιτα να λειτυργήει ως ειαγωγικός ργανωτής Σχεδίαη θνών Η χεδίαη της θόνης είναι υψίτης ημαίας για τυς χεδιατές ιτελίδων, ανεξάρτητα από τ θεματικό της περιεχόμεν. Η μελέτη τυ χεδιαμύ πρέπει να υμπεριλαμβάνει τη υντνιμένη παρυίαη τιχείων κειμένυ και γραφικών για την παρυίαη ε ακλυθιακή μρφή τυ περιεχμένυ. Ένα περιβάλλν πυ ακλυθεί αιθητικύς κανόνες μπρεί να υμβάλει ιδιαίτερα την επιτυχημένη χεδίαη θνών. Επιπλέν, η πιότητα χεδιαμύ των διάφρων τιχείων την θόνη μπρεί να δηγήει ε βελτιωμένη απόδη με τ να διατηρεί τ ενδιαφέρν τυ θεατή και αυτό υμβαίνει γιατί παίζει τν ίδι ρόλ με τ χαρακτηριτικό της «ετίαης της πρχής». Ο χεδιαμός της θόνης παίζει απφαιτικό ρόλ την παρυίαη των πληρφριών τ χρήτη, επμένως ι καλά χεδιαμένες θόνες θα πρέπει να επιτρέπυν τν μέγιτ βαθμό χρήης τυ υλικύ, ενώ παράλληλα να παρέχυν τ χρήτη τν έλεγχ. Οι 32

34 απφάεις τυ χεδιαμύ θα πρέπει να αντανακλύν την ιρρπία ανάμεα τα ιδιαίτερα χαρακτηριτικά των χρητών, ε παράγντες χετικύς με τ περιεχόμεν και τις απαιτήεις επεξεργαίας τυ θέματς. Σημαντικά χαρακτηριτικά πυ πρέπει να λαμβάννται υπόψη την ανάπτυξη των ιτελίδων είναι η ταχύτητα και ρυθμός ανάγνωης τυ χρήτη, αφύ ι πληρφρίες ε αρκετές ελίδες πρέπει να αναγνωθύν. Οι άνθρωπι διαβάζυν τ κείμεν την θόνη τυ υπλγιτή με ρυθμό κατά 28% αργότερα από ό,τι τις ελίδες ενός βιβλίυ, επμένως υνιτάται η χρήη περιότερων θνών, εφόν είναι απαραίτητ, παρά λιγότερες από όες απαιτύνται. Επιπλέν ι θόνες θα πρέπει να είναι πτικά ενδιαφέρυες, εύκλες την ανάγνωη τυς και να μην εμφανίζυν ενχλητικά ή αππρανατλιτικά τιχεία. Γενικά, δε πρέπει να χρηιμπιύνται περιότερα από δύ ή τρία είδη και μεγέθη γραμματειρών εκτός από ιδιαίτερες περιπτώεις. Συχνά, ι γραμματειρές sans-serif λειτυργύν καλύτερα την θόνη τυ υπλγιτή παρά εκείνες της ικγένειας serif. Ο τνιμός τυ κειμένυ, βηθά τν έλεγχ της επιλεκτικής αντίληψης και την ετίαη της πρχής την τνιμένη πληρφρία. Τ κείμεν πυ αναββήνει (flashing), είναι αρκετά ενχλητικό για τν αναγνώτη, γιατί δυκλεύει την ανάγνωη τυ κειμένυ. Οι τίτλι και ι επικεφαλίδες θα πρέπει να είναι κεντραριμένι και τ κείμεν να είναι τιχιμέν αριτερά και γραμμέν με καννική γραφή (πεζά και κεφαλαία) για μεγαλύτερη αναγνωιμότητα και πι γρήγρη ανάγνωη. Ακόμα ένα ημαντικό χαρακτηριτικό της χεδίαης θόνης είναι η τπθέτηη των διαφόρων τιχείων ε κάθε θόνη και η διατήρηη τυς ε όλη την έκταη της ιτελίδας. Σε υγκεκριμένα ημεία της θόνης θα πρέπει να τπθετύνται κάπια τιχεία της ιτελίδας, όπως π.χ. τίτλι και επικεφαλίδες, λειτυργικές εντλές πλήκτρα πλήγηης, ανάδραη, είδς/έξδς και περιχές για παρχή βήθειας ή εμφάνιη ενός γλωάριυ. Συνψίζντας λιπόν, η χεδίαη της θόνης απτελείται από αρχές πυ πρκύπτυν τό από την έρευνα ό και από την κινή λγική. Επμένως η καλή χεδίαη μιας θόνης ικανπιεί πλήθς απαιτήεων, όπως: Να ετιάζει την πρχή τυ χρήτη την πληρφρία πυ παρέχεται, Να αναπτύει και να διατηρεί τ ενδιαφέρν τυ, Να υμβάλλει την ό τ δυνατόν πληρέτερη επεξεργαία των πληρφριών, Να ενιχύει την εμπλκή τυ χρήτη με τ περιεχόμεν τυ θέματς, 33

35 Να βηθά τν χρήτη να βρίκει και να ργανώνει τις πληρφρίες, και Να διευκλύνει την πλήγηη την ιτελίδα Η ύπαρξη πιτικύ περιεχμένυ Τ πλύι και πιτικό περιεχόμεν ήταν και εξακλυθεί να είναι βαικότερς τρόπς για να πετύχει μια ιτελίδα να μπει τα υψηλότερα επίπεδα των μηχανών αναζήτηης. Τ περιεχόμεν θα πρέπει να περιλαμβάνει την περιγραφή της εταιρείας καθώς και των πρϊόντων και των υπηρειών της. Επίης η ύπαρξη εταιρικών νέων και δημιεύεων χετικά με την εταιρεία καθώς και τα χόλια πρϊόντων από χρήτες (user reviews), πρδίδυν κύρς και κερδίζεται η εμπιτύνη των πελατών. Με τη χρήη δηγιών των πρϊόντων, των FAQ'S, των forum καθώς και των εμιναρίων, δημιυργείται μια ατμόφαιρα επαγγελματιμύ και αξιπιτίας, κάτι τ πί θα πρελκύει περιότερυς νέυς πελάτες. Τ περιεχόμεν πρέπει να είναι μναδικό και να ενημερώνεται υχνά. Τ δύκλ όμως είναι να πειθύν ι επικέπτες να πρθέυν περιεχόμεν τη ελίδα. Αυτό όμως μπρεί να επιτευχθεί με την απαίτηη να υμπληρώνυν ένα χόλι για τα πρϊόντα ή τις υπηρείες αφύ ή πριν τις πρμηθευτύν. Μια ιδέα πυ θα ενθαρρύνει τυς επικέπτες είναι η πρφρά δώρων και η ανταμιβή με κάπια credits (πιτώεις) όων τ κάνυν (π.χ. έκπτωη ε μελλντικές αγρές, υμμετχή ε διαγωνιμό). Τ όπι κότς μπρεί να έχυν αυτί ι τρόπι, θα είναι ίγυρα μικρότερ από τ υνλικό κέρδς πυ επιφέρυν τ τέλς (Οικνόμυ, 2009) Αλληλεπίδραη με τ χρήτη Ένας βαικός κανόνας πυ θα πρέπει να ακλυθείται από όλυς τυς χεδιατές διαδρατικών υτημάτων είναι ότι η διεπιφάνεια τυ υτήματς δεν θα πρέπει να επηρεάζεται υπερβλικά από τις εωτερικές λειτυργίες τυ. Με λίγα λόγια, δεν θα πρέπει να διαρρεύυν τυς χρήτες μη απαραίτητες πληρφρίες όπως εωτερικές λεπτμέρειες και ενάρια πυ είναι απαραίτητα μόν για τν πργραμματιμό τυ υτήματς. Σε αυτό θα μπρύε να βηθήει η χρήη ενός εννιλγικύ μντέλυ όπως επίης και ένα λεξικό. 34

36 Ο χεδιαμός θα πρέπει να βαίζεται τις ανάγκες και την άνεη τυ χρήτη και όχι των χεδιατών. Σε αυτή την περίπτωη μια ωτά χηματιμένη μάδα ανάπτυξης θα ήταν ιδιαίτερα χρήιμη, αφύ όλι χεδόν ι χεδιατές τείνυν να παραύρνται ε αυτό τ θέμα. Ένας τρόπς με τν πί τ ύτημα κατατρέφει την φυικότητά τυ είναι με τ να επιβάλλει αήμαντυς περιριμύς τν χρήτη. Οι περιριμί τέτιυ τύπυ δύκλα αφμιώννται, εύκλα ξεχνιύνται και είναι εξαιρετικά ενχλητικί για τυς χρήτες. Μια ιδιαίτερη περίπτωη είναι όταν ζητείται από τυς χρήτες να παρέχυν τυχαίυς αριθμύς ή απλά μια τυχαία ειρά δεδμένων πυ χρειάζεται τ ύτημα. Αυτό θα πρέπει να απφεύγεται και θα πρέπει τ ύτημα να παράγει μόν τυ τα απαραίτητα δεδμένα, δίνντας την επιλγή τ χρήτη, αν χρειατεί, να διευκρινίει μόν αν θα χρηιμπιηθεί η ίδια ή διαφρετική ειρά τιμών κάθε φρά και όχι ακριβώς πια θα είναι αυτή η ειρά (Johnson, 2001) Χρητικότητα ιτελίδων Η χρητικότητα (web usability ) είναι ένας από τυς πι ημαντικύς παράγντες πυ επηρεάζει την επιτυχία μιας ιτελίδας. Για τ λόγ αυτό, κατά τη χεδίαή της, θα πρέπει να λαμβάννται υπόψη ι παρακάτω παράγντες: Τ περιεχόμεν θα πρέπει να είναι ελκυτικό, χετικό και κατάλληλ για τ ακρατήρι. Ανάμεα τα χρώματα κειμένυ και φόντυ, θα πρέπει να υπάρχει αντίθεη ώτε να διευκλύνεται η ανάγνωη. Στην θόνη, ι πληρφρίες δεν θα πρέπει να είναι υνωτιμένες, ώτε χρήτης να μπρεί εύκλα να διακρίνει τις πληρφρίες πυ ψάχνει. Η μρφή των τιχείων από ελίδα ε ελίδα, θα πρέπει να είναι υνεπής και ταθερή, για να απφευχθεί η ύγχυη των χρητών. Δεν θα πρέπει να υπάρχυν αναδυόμενα παράθυρα (pop-up windows) γιατί ενχλύν τυς χρήτες και αππύν την πρχή τυς. Οι εικόνες και τα γραφικά πυ θα χρηιμπιηθύν την ιτελίδα, θα πρέπει να πρεχθύν ιδιαίτερα ώτε να μην επιβραδύνυν τυς χρόνυς ανάκτηης. 35

37 Θα πρέπει να παρέχεται τυς χρήτες πρόβαη την αρχική ελίδα από κάθε άλλη ελίδα την ιτελίδα για τη διευκόλυνή τυς. Τα τιχεία πλήγηης θα πρέπει να είναι αφώς διαφρπιημένα ώτε χρήτης να είναι ε θέη να κατανήει τη διαφρά τ νόημα και τν πρριμό τυς. Τ ύτημα πλήγηης θα πρέπει να είναι υνεπές και ίδι ε όλες τις ελίδες, ώτε να βηθήει τυς χρήτες να μάθυν και να κατανήυν τη δμή της ιτελίδας. Θα πρέπει να παρέχεται ένα χάρτης της ιτελίδας, για τν πρανατλιμό των χρητών μέα την ιτελίδα. Η μηχανή αναζήτηης, θα πρέπει να έχει τα αναμενόμενα απτελέματα, γιατί διαφρετικά ι χρήτες απγητεύνται. Η μηχανή αναζήτηης θα πρέπει να είναι πρβάιμη από κάθε ελίδα, μέα την ιτελίδα, ώτε χρήτης να μην είναι αναγκαμένς να επιτρέψει την αρχική ελίδα για να κάνει την αναζήτηη πυ θέλει (Bailey, et al, 2006) Πλήγηη Η καλή πλήγηη είναι υψίτης ημαίας, όχι μόν για ένα ηλεκτρνικό κατάτημα αλλά και για πιδήπτε δικτυακό τόπ. Τ περιεχόμεν των ελίδων θα πρέπει να είναι ργανωμέν με τέτι τρόπ, πυ πελάτης την αναζήτηη τυ, να μην μπλέκεται ε έναν λαβύρινθ περιεχμένων και ελίδων μέχρι να καταφέρει να φτάει τ επιθυμητό απτέλεμα, γιατί τότε τ πι πιθανό είναι να χαθεί και να εκνευριτεί εγκαταλείπντας την πρπάθεια. Τ 80% των επικεπτών μιας ιτελίδας ρίχνει απλώς μια ματιά τη ελίδα την πία φτάνει και μετά απχωρεί. Έχει υπλγιτεί ότι κάθε φρά πυ ζητείται από τυς επικέπτες να μεταφερθύν ε μια άλλη ελίδα, τ 20% από αυτύς απχωρεί. Ένας τρόπς για να επιτευχθεί απτελεματική πλήγηη είναι η χρήη ενδεικτικών χαρακτηριτικών, όπως τίτλι και υπότιτλι για κάθε ελίδα, πυ να χρηιμπιύνται με ταθερό τρόπ, ώτε να έχει επικέπτης την αίθηη τυ πυ βρίκεται μέα τ χώρ της ιτελίδας. Τα πλήκτρα πλήγηης, για τη μετακίνηη από ελίδα ε ελίδα, θα πρέπει να είναι χαρακτηριτικά, πότε η χρήη τυς να είναι αυτνόητη και να είναι τπθετημένα ε υγκεκριμένα ημεία. Άλλ ένα μέ πυ βηθάει την καλύτερη πλήγηη, είναι ι μηχανές αναζήτηης. Με τη χρήη λέξεων-κλειδιών τις μηχανές αναζήτηης, ι πελάτες θα 36

38 μπρύν να επιλέξυν από μία λίτα με χετικά απτελέματα και να βρυν πι εύκλα τ πρϊόν ή την πληρφρία πυ αναζητύν. Επίης είναι απαραίτητς, ένας χάρτης της ιτελίδας αφύ δίνει υνπτική εικόνα για τη δμή τυ και επιτρέπει τν επικέπτη με μία ματιά να δει πυ βρίκεται και να μεταβεί ε μια άλλη ελίδα με ένα «κλικ». Επίης θα ήταν πλύ χρήιμη μια ύνδεη με την αρχική ελίδα ε κάθε ελίδα, για να μπρύν ι επικέπτες να επιτρέφυν από πιαδήπτε ελίδα βρίκνται. Τέλς, η παραγγελία πρϊόντων της επιχείρηης είναι μια διαδικαία πυ χρειάζεται επιμελή χεδιαμό και ως πρς την πλήγηη. Πλλί είναι ι πελάτες ι πίι εγκαταλείπυν αυτή τη διαδικαία, όταν αναγκάζνται να περάυν μέα από έναν αριθμό ελίδων, δίνντας πρωπικά τιχεία, διευθύνεις απτλής και φυικά λεπτμέρειες πληρωμής, ώτε να κατχυρώυν την αγρά τυς. Συνεπώς, τα βήματα για να παραγγείλει ένας πελάτης θα πρέπει να είναι απλά και η όλη διαδικαία να πραγματπιείται μέα ε πλύ μικρό χρνικό διάτημα, χωρίς πελάτης να πρέπει να περάει μέα από πλλές ελίδες. 3.3 Τα δέκα λάθη τν χεδιαμό Τα λάθη πυ μπρεί να γίνυν κατά τ χεδιαμό μιας ιτελίδας είναι πλλά, όμως τα πι υχνά πυ παρατηρύνται ε αρκετές εραιτεχνικές ιτελίδες είναι τα εξής: 1) Η χρήη των frames Όταν χρηιμπιύνται τα frames, χρήτης βγαίνει από τα νερά τυ μιας και η χρήη τυς ξεφεύγει από την βαική εικόνα πυ έχει χηματίει για τις ελίδες. Επιπλέν δυκλεύει την εκτύπωη των ελίδων και την καταχώριη της υγκεκριμένης ελίδας τα αγαπημένα (favorites). 2) Η χρήη της τελευταίας τεχνλγίας Φρτώνντας την ελίδα με την τελευταία τεχνλγία πυ υπάρχει τ διαδίκτυ, την πρπάθεια να πρελκυθύν ι χρήτες, ίως να δελεατύν εκείνι πυ ψάχνυν υνέχεια να βρυν ό,τι πι νέ κυκλφρεί, αλλά κύρις όγκς των χρητών μάλλν θα απωθηθεί, μιας και αυτί αναζητύν τ καλό περιεχόμεν. Η χρήη της τελευταίας τεχνλγίας πυ δεν έχει δκιματεί ακόμα, ίγυρα θα μειώει τν αριθμό των χρητών, αφύ μπρεί να κλλήει browser τυς. Συνεπώς αυτό θα τυς απωθήει και πό μάλλν όλυς εκείνυς πυ δεν τυς ενδιαφέρνται να εγκατατήυν την τελευταία 37

39 έκδη των browsers ή των plug-ins (πρόθετα). Επίης κάτι αρκετά ενχλητικό για τν χρήτη είναι όταν βλέπει τ μήνυμα πως για να μπει την ελίδα θα πρέπει να έχει τ τάδε plug-in πυ θα πρέπει να τ κατεβάει από κάπια ελίδα. 3) Χρήη κινύμενυ κειμένυ και animations Σωτήρια θα απβεί η απφυγή κειμένυ ή εικόνων πυ κινύνται αδιάκπα, αφύ ότι κινείται την θόνη επηρεάζει την περιφερειακή όραη, και έχει αν απτέλεμα να δυκλεύει τ χρήτη να επικεντρώει την πρχή τυ τ βαικό κείμεν πυ επιθυμεί να διαβάει. 4) Δυκλμνημόνευτ URLs Ο κυριότερς λόγς πυ τα urls έγιναν λεκτικά και δεν παρέμειναν αριθμητικά, ήταν για να μπρύν να απμνημνεύνται εύκλα και να είναι φιλικά πρς τν χρήτη. Πλλί χρήτες πρτιμύν να πληκτρλγύν τις διευθύνεις, ακόμα και αν τις έχυν καταχωρημένες τα αγαπημένα γι αυτό θα πρέπει να απφεύγνται ελίδες με παράξενα νόματα μέα ε ακατανόητυς υπκαταλόγυς. Τα νόματα τις ελίδες και τυς υπκαταλόγυς πρέπει να πρδίδυν τ περιεχόμενό τυς και να απφεύγεται η χρήη παράξενων χαρακτήρων (όπως τ ~), γιατί πλλί χρήτες δεν ξέρυν πώς να τυς πληκτρλγήυν. 5) Σελίδες χωρίς ταυτότητα Θα πρέπει να φαίνεται ξεκάθαρα ε πια ιτελίδα ανήκει κάθε ελίδα, αφύ πλλί χρήτες μπρεί να τις επικεφτύν χωρίς να περάυν πρώτα από την κεντρική ελίδα. Συνεπώς, κάθε ελίδα πυ υπάρχει μέα την ιτελίδα πρέπει να έχει ύνδεμ με την αρχική, όπως επίης και κάπια ένδειξη πυ να δείχνει ε πια ακριβώς ενότητα ανήκει. 6) Μεγάλες ε μήκς ελίδες Οι χρήτες μπρεί να έχυν υνηθίει να κινύνται με τις μπάρες πάνω-κάτω τις ελίδες, αλλά καλό θα ήταν να απφεύγεται η κατακευή ελίδων πυ για να διαβατύν χρειάζεται χρήτης να πατήει αρκετές φρές τ πλήκτρ Page Down. Από αιθητικής πλευράς θα εντπιτύν αρκετές ελλείψεις και χρήτης θα χάει την υία. Τ πι ημαντικό είναι ότι ι βαικότερες πληρφρίες πυ θέλυμε να λάβει χρήτης θα πρέπει να βρίκνται τ πάνω μέρς της ελίδας και η απόταη να μην ξεπερνά τα τρία 38

40 Page Downs. Επίης, ένα από τα μεγαλύτερα λάθη πυ μπρύν να γίνυν, είναι η χρήη ριζόντιας μπάρας κύλιης, γιατί έτι χρήτης χάνει πλύτιμη πληρφρία από την ιτελίδα και η ιτελίδα χάνει και ε αιθητική. Τ απτέλεμα είναι να απωθύνται ι χρήτες με τ πυ θα την αντικρίυν. 7) Κακή πλήγηη Οι χρήτες δεν γνωρίζυν την ιτελίδα όπως ι κάτχι και ι κατακευατές της. Έτι, με δεδμέν ότι θα δυκλεύνται να βρυν τις πληρφρίες πυ θέλυν, θα πρέπει να πρεχθεί ιδιαίτερα η δμή με κπό να είναι απλή, κατανητή και εύχρητη. Για μια φιλική δμή πληρφριών καλό θα ήταν να φτιαχτεί ένας χάρτης ελίδων όπυ θα έχει τη δυνατότητα να πάει χρήτης. Επίης, αν και πραιρετική, είναι επιβεβλημένη η χρήη φόρμας αναζήτηης, μιας και η καλύτερη δμή ελίδων δεν είναι πτέ αρκετή. 8)Χρήη διαφρετικών χρωμάτων τυς υνδέμυς Έχει παρατηρηθεί ε διάφρες ιτελίδες ότι ι ύνδεμι πυ δεν έχει επικεφθεί χρήτης να έχυν χρώμα μπλε, ενώ ι ύνδεμι πυ έχει επικεφθεί να έχυν χρώμα μβ. Αλλάζντας αυτά τα χρώματα πυ είναι κινά για τυς περιότερυς browsers, μειώνεται η δυνατότητα των χρητών να καταλάβυν πυ έχυν πάει και υπάρχει ενδεχόμεν να μπερδευτύν. 9) Πληρφρίες χρνικά άτπες Πλλί πρτιμύν να δημιυργύν νέα περιεχόμενα για την ιτελίδα τυς, παρά να υντηρήυν τα υπάρχντα. Η υντήρηη των ελίδων από πρακτικής απόψεως, είναι ένας φτηνός και εύκλς τρόπς να εμπλυτιτεί τ περιεχόμεν της ιτελίδας, μιας και πλλές παλιές ελίδες διατηρύν την επικαιρότητά τυς απλά με την πρθήκη κάπιων υνδέμων ε νέες ελίδες. Όμως, θα ήταν πρτιμότερ κάπιες ελίδες να διαγράφνται τελείως από τν server μετά από την «ημερμηνία λήξεώς» τυς γιατί πλύ απλά η τεχνλγία και η επιτήμη πρχωράει και καλό είναι να παρακλυθύνται ι εξελίξεις. 10) Μεγάλς χρόνς εμφάνιης Ίως τ πι ημαντικό από όλα όα θα πρέπει να ληφθύν υπόψη είναι χρόνς εμφάνιης της ιτελίδας. Αν και ι χρήτες έχυν υνηθίει ε μεγάλυς χρόνυς αναμνής, αυτός χρόνς δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 20 δευτερόλεπτα. Αυτό όμως 39

41 ημαίνει πως θα πρέπει να γίνει πρεκτικός χεδιαμός και η κάθε ελίδα να μη ξεπερνάει τα 15 με 20 δευτερόλεπτα για να εμφανιτεί λόκληρη (Οικνόμυ, 2009). 3.4 Πυ πρέπει να δώει πρχή ένα e-shop για να μη χάνει πελάτες Ένας πελάτης μπρεί να εγκαταλείψει ένα e-shop για πλλύς λόγυς. Συνεπώς θα πρέπει να λαμβάννται υπόψη κάπιες παράμετρι, ώτε να απφεύγνται λάθη και παραλείψεις πυ έχυν ως απτέλεμα την απώλεια πιθανών πελατών. Απυία πρϊόντς ή λεπτμερειών περιγραφής και άλλων χαρακτηριτικών τυ. Ένας από τυς κυριότερυς λόγυς πυ ένας πελάτης θα εγκαταλείψει τις αγρές είναι όταν δεν βρίκει τ πρϊόν πυ θέλει να αγράει. Αυτό βέβαια, δεν ημαίνει απαραίτητα ότι τ κατάτημα δεν διαθέτει αυτό τ πρϊόν, αλλά θα μπρύε να ημαίνει ότι εμφανίζει τ πρϊόν τη λίτα με λάθς τρόπ ή ότι απέτυχε να βηθήει τν πελάτη να τ εντπίει. Σε τέτιες περιπτώεις, η κατάταξη των πρϊόντων ε πλλαπλές κατηγρίες τυ καταλόγυ ή μια απτελεματική μηχανή αναζήτηης μπρεί να λύει τ πρόβλημα. Εάν όμως πραγματικά δεν υπάρχει τ πρϊόν τ κατάτημα, πελάτης θα πρέπει να ενημερωθεί ό τ δυνατόν γρηγρότερα. Με αυτό τν τρόπ τ e-shop δείχνει ότι έβεται τν πελάτη και πρπαθεί να τν εξυπηρετήει ό καλύτερα μπρεί. Υπάρχυν πλλές πιθανότητες πελάτης να επιτρέψει τ e-shop τ πί τυ έδειξε εβαμό, ειλικρίνεια και επαγγελματιμό. Στν αντίπδα, αν τ πρϊόν εντπιθεί, αλλά δεν διαθέτει ικανπιητικές λεπτμέρειες περιγραφής, απτελεί ένδειξη χαμηλύ επαγγελματιμύ από την πλευρά τυ κατατήματς και μειώνει τις πιθανότητες πελάτης να λκληρώει τη υναλλαγή ή ακόμα και να επιτρέψει ε αυτό. Αναξιόπιτη και ανεπαρκής λειτυργία τυ e-shop. Όπως κάθε διαδικτυακή εφαρμγή, έτι και τ e-shop πρέπει να λειτυργεί επί εικιτετραώρυ βάεως και να είναι ε θέη να εξυπηρετεί ταυτόχρνα μεγάλ αριθμό πελατών. Επίης θα πρέπει να παρέχει γρήγρη αλληλεπίδραη και πλήγηη με τη χρήη «ελαφρών» ιτελίδων, να είναι απδτικός χεδιαμός των κατηγριών τυ καταλόγυ και να παρέχει τη δυνατότητα πρόβαης ε χρήτες με χαμηλή ταχύτητα ύνδεης. Συνέπεια. Τ e-shop πρέπει να είναι υνεπές τό ως πρς την παρυίαή τυ ό και ως πρς τη λειτυργία τυ. Όλες ι ελίδες πρέπει να αντιπρωπεύυν την 40

42 επιχειρηιακή ταυτότητα τυ e-shop και τρόπς πυ αλληλεπιδρύν και υνδένται μεταξύ τυς να είναι υνεπής, για παράδειγμα, χρήη των ίδιων κυμπιών τ ίδι ημεί όταν ημαίνυν την ίδια λειτυργία κ.λπ. Εμφάνιη, πλήγηη, παρυίαη. Γενικά, όταν ένα e-shop υιθετεί τις πι πρόφατες τεχνλγικές πρακτικές, δημιυργεί θετική εντύπωη τυς χρήτες. Η πρπάθεια, χρόνς και τα χρήματα πυ επενδύνται τη δημιυργία ενός κατατήματς υπδεικνύνται από την ίδια την παρυία τυ. Επμένως είναι λγικό ι πελάτες να εμπιτεύνται πι πλύ ένα κατάτημα τεχνλγικά πρηγμέν, πρεκτικά χεδιαμέν, τ πί είναι ευχάριτ την πλήγηη και την αλληλεπίδραη (Συρμακέης κ.α., 2005). Περίπλκη και αναπτελεματική αναζήτηη. Η αναζήτηη απτελεί ένα αξιόπιτ εναλλακτικό εργαλεί για τν εντπιμό των πρϊόντων πυ ενδιαφέρυν τυς πελάτες και «απζημιώνει» για ένα κακώς χεδιαμέν κατάλγ. Σύμφωνα με τν Nielsen (2000), εάν ι χρήτες δεν βρυν αυτό πυ ψάχνυν με την πρώτη πρπάθεια αναζήτηής τυς, ι πιθανότητες να τ βρυν ε κάθε επόμενη πρπάθεια μειώννται. Συνεπώς, αυτό επιβάλλει τυς χεδιατές και τυς πργραμματιτές των e-shops την απαίτηη, «να δημιυργήυν λειτυργικές αλλά απλές μηχανές αναζήτηης, ικανές να φέρυν τα πρϊόντα κντά τυς πελάτες» (Nielsen, 2000). Απυία φραγίδων έγκριης, ανύπαρκτες ή μη ικανπιητικές λεπτμέρειες για την πλιτική αφαλείας και ααφής παρυίαη της εταιρίας πίω από τ e-shop. Οι επιφυλάξεις χετικά με την αφάλεια και απμακρυμένς και απρόωπς τρόπς της διεξαγωγής επιχειρηματικών υναλλαγών τ διαδίκτυ καθώς και η διακίνηη πρωπικών και «ευαίθητων» πληρφριών (όπως ι αριθμί πιτωτικών καρτών) απτελύν τυς βαικύς φραγμύς πυ εμπδίζυν την εξάπλωη τυ ηλεκτρνικύ εμπρίυ. Η επιχείρηη πίω από τ e-shop θα πρέπει να παρέχει αφείς υνδέεις με τις ελίδες της παρυίαής της, όπως για παράδειγμα, τις δρατηριότητες, τ ιτρικό, τιχεία για τις εγκατατάεις και πιαδήπτε άλλη πληρφρία πυ αφρά τη φυική της υπόταη. Μερικά e-shops διαθέτυν φωτγραφίες τυ πρωπικύ τυς, βάη της αρχής ότι ι πελάτες θέλυν να υναλλάνται με άλλυς ανθρώπυς. Πέραν τύτυ, θα πρέπει να αναγνωριτεί από την πλευρά των e-shops η αξία των ηλεκτρνικών φραγίδων, των πιτπιητικών και των αναλυτικών πληρφριών για την πλιτική αφαλείας, και να απτελύν βαική τυς πρτεραιότητα (Συρμακέης κ.α., 2005). 41

43 3.5 Γλώες πργραμματιμύ για τη δημιυργία ιτελίδων HTML HTML είναι τ ακρωνύμι των λέξεων HyperText Markup Language (γλώα ήμανης υπερκειμένυ) και απτελεί τη βαική γλώα δόμηης ελίδων τυ Web. Είναι τό διαδεδμένη γλώα πυ πλέν ι όρι «HTML έγγραφ» και «web page» (ιτελίδα) θεωρύνται ταυτόημι. Ένα HTML έγγραφ διακρίνεται από τα άλλα έγγραφα από την κατάληξη.html (ή.htm). Για παράδειγμα, μια ιτελίδα βήθειας θα μπρύε να έχει τ όνμα Help.html. Η HTML βαίζεται τ διεθνές πρότυπ SGML (Standard Generalized Markup Language), τ πί δημιεύτηκε τ 1986 και επέτρεπε την εύκλη μεταφρά των εγγράφων μεταξύ διαφρετικών υπλγιτικών υτημάτων. Στην αρχή, η HTML δημιυργήθηκε με απκλειτικό κπό τη μρφπίηη τυ κειμένυ, αλλά ύντμα επεκτάθηκε και ενωμάτωε τις ιτελίδες και άλλες χεδιατικές τεχνικές, όπως εικόνες, ήχυς κ.λπ. Μια ελίδα πυ εμφανίζεται τ διαδίκτυ είναι υνήθως ένα αρχεί γραμμέν με τη γλώα HTML, τ πί περιέχει τ κείμεν της ελίδας, τη δμή της και τυς υνδέμυς της πρς άλλα έγγραφα, εικόνες κ.λπ. Η HTML ρίζει ένα ύνλ κινών μρφπιήεων για τις ιτελίδες, όπως επικεφαλίδες (headings), τίτλι (titles), παράγραφι (paragraphs), πίνακες (tables) και λίτες (lists). Επίης ρίζει τ τυλ των χαρακτήρων, όπως η έντνη γραφή (boldface), η πλάγια γραφή (italic) κ.λπ. Κάθε τιχεί έχει ένα όνμα και τπθετείται μέα τα ύμβλα < > πυ απκαλύνται tags (ετικέτες). Όταν γράφυμε μια ελίδα με την HTML, υιατικά με αυτά τα tags δίνυμε τίτλυς τα διάφρα τιχεία της ελίδας. Για παράδειγμα, ένα tag μπρεί να δηλώνει ότι τίτλς της ελίδας θα έχει έντνη γραφή, με χρώμα κόκκιν και γραμματειρά μεγέθυς 16. Για να δημιυργήυμε μια ιτελίδα, μπρύμε να επιλέξυμε: έναν επεξεργατή κειμένυ (text editor), όπως για παράδειγμα, τ Notepad, και να δημιυργήυμε ένα αρχεί τ πί θα περιλαμβάνει τ κείμεν πυ θα εμφανίζεται την ιτελίδα μαζί με τις ετικέτες HTML πυ θα δηλώνυν τ browser πώς θα εμφανίζεται η ιτελίδα (Εικόνα 1). Ο τρόπς αυτός απαιτεί αρκετό κόπ και ημαντική εξικείωη με την HTML. 42

44 ένα από τα πλλά πργράμματα κατακευής ιτελίδων πυ κυκλφρύν την αγρά, όπως τ Microsoft FrontPage ή τ Adobe Dreamweaver (Εικόνα 2). Η δημιυργία μιας ιτελίδας με ένα τέτι πρόγραμμα μιάζει αρκετά με τη δημιυργία ενός κειμένυ με έναν επεξεργατή, με τη διαφρά ότι χρηιμπιώντας ένα τέτι πρόγραμμα ι απαραίτητες HTML ετικέτες πρθέτνται αυτόματα τη ελίδα, βάει των μρφπιήεων πυ ρίζει χρήτης. Όταν ένας web server λαμβάνει μια αίτηη από ένα browser, για να την ικανπιήει τυ επιτρέφει ένα αντίγραφ τυ αιτύμενυ HTML εγγράφυ. Ο browser πρέπει να διαβάει και να παρυιάει τ έγγραφ ε μια μρφή πυ να είναι εύκλη την ανάγνωη. Αυτή η διαδικαία είναι γνωτή και ως parsing. Ουιατικά browser διερμηνεύει τα tags της HTML ελίδας και τη μρφπιεί την θόνη. Μερικά παραδείγματα tags απτελύν τα <html> και </html> τα πία δηλώνυν την αρχή και τ τέλς ενός HTML εγγράφυ, τα <body> και </body> πυ δηλώνυν ένα τμήμα τυ εγγράφυ και τα <b> και </b> πυ δηλώνυν την έντνη μρφή τυ κειμένυ πυ περικλείεται από αυτά. Υπάρχυν και άλλυ τύπυ tags όπως τ <img> πυ εμφανίζεται κάθε φρά πυ ειάγεται τη ελίδα μια εικόνα ή άλλ γραφικό, τ πί δηλώνει τ browser ότι πρέπει να ζητήει επιπλέν αρχεία από τ web server. Για παράδειγμα τ tag <img src="photo.jpg"> ε ένα HTML έγγραφ ημαίνει ότι browser τέλνει μια αίτηη τν server ζητώντας τ αρχεί εικόνας photo.jpg. Ο server επιτρέφει τ αρχεί και browser τ τπθετεί τη ελίδα. Μια ιτελίδα δημιυργείται μέω πλλών αιτήεων, απ τις πίες ι περιότερες τέλννται αυτόματα, χωρίς να τ γνωρίζει χρήτης. Ένα άλλ tag είναι τ <a> πυ χρηιμπιείται για να δηλώει έναν υπερύνδεμ (hyperlink). Για παράδειγμα, τ tag <a href=help.html>boήθεια</a> υπδεικνύει τ browser να μρφπιήει τ κείμεν «Βήθεια» αν υπερύνδεμ (υνήθως χρηιμπιείται τ μπλε χρώμα με υπγράμμιη). Επιπλέν, δηλώνει ότι, όταν χρήτης πατήει τν υπερύνδεμ, browser θα πρέπει να ζητήει από τν server να τυ τείλει τ αρχεί με τ όνμα Help.html για να τ εμφανίει. Επίης θα πρέπει να ημειωθεί ότι διαφρετικί browsers, εγκατετημένι ε διαφρετικύς υπλγιτές, μπρεί να αντιτιχίζυν διαφρετικά τυλ ε κάθε τιχεί μιας ελίδας. Αυτό ημαίνει πως ι ελίδες πυ δημιυργύμε με την HTML μπρεί να δείχνυν διαφρετικές από ύτημα ε ύτημα και από browser ε browser. Οι 43

45 πραγματικές πληρφρίες και ι ύνδεμι πυ περιέχνται τις ελίδες, είναι πάντα εκεί, αλλά τρόπς πυ εμφανίζνται την θόνη είναι διαφρετικός. Εικόνα 1. Έγγραφ HTML τ Notepad (Συρμακέης κ.α., 2005, ελ. 319, τρππιημένη) 44

46 Εικόνα 2. Δημιυργία εγγράφυ HTML με τ Adobe Dreamweaver (Συρμακέης κ.α., 2005, ελ. 320, τρππιημένη) CSS Τα CSS (Cascading Style Sheets) είναι πρότυπα χεδίαης (design templates), τα πία παρέχυν πρόθετ έλεγχ την εμφάνιη και την παρυίαη των τιχείων HTML. Επιτρέπυν τ χεδιατή να διαχωρίει μέχρι ένα ημεί τη δμή της ελίδας (επικεφαλίδες, λίτες κ.λπ.) από τν τρόπ εμφάνιής της (χρώμα κειμένυ, μέγεθς χαρακτήρων κ.λπ.). Χρηιμπιώντας τα CSSs μπρεί κάπις να κατακευάει ελίδες με ελάχιτα γραφικά και υνεπώς πλύ πι μικρύς χρόνυς κατεβάματς. Επίης, παρέχυν πι υψηλό επίπεδ τυπγραφικύ ελέγχυ και επιτρέπυν την αλλαγή της εμφάνιης μιας λόκληρης ιτελίδας, εύκλα με τη χρήη υνδεδεμένων style sheets. Αυτό ημαίνει ότι υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξει η εμφάνιη τιχείων της ελίδας, για παράδειγμα, μιας λίτας, τρππιώντας μόν τ style sheet αρχεί πυ είναι υνδεδεμέν ε κάθε ελίδα. 45

47 3.5.3 DHTML Η εξέλιξη της γλώας HTML δήγηε την DHTML (Dynamic Hypertext Markup Language). Με αυτή πργραμματιτής έχει τν πλήρη έλεγχ της ιτελίδας με τη χρήη μίας από τις δύ γλώες εναρίων (scripting language), τη JavaScript και τη VBScript. Η DHTML χρηιμπιεί τη δμή της HTML και τα CSSs, με τόχ να παρέχει αλληλεπίδραη τις ιτελίδες. Οι ελίδες πυ δημιυργύνται είναι πι «ζωντανές», αφύ πιδήπτε τιχεί τυς είναι δυναμικό. Επίης, ανεξάρτητα από τ αν μια ελίδα έχει ήδη «φρτωθεί», ι χεδιατές της μπρύν να αλλάξυν πιδήπτε τιχεί της (κείμεν ή γραφικά), χωρίς επικινωνία με τν server. Με τν αυξημέν έλεγχ και την ευελιξία δίνεται η δυνατότητα για πι απαιτητικές εφαρμγές, ενώ η αλληλεπίδραη τυ χρήτη με την ιτελίδα γίνεται πι ενδιαφέρυα. Χαρακτηριτικό παράδειγμα απτελύν ι φόρμες (forms) τις ιτελίδες. Αρχικά, ι φόρμες είχαν χεδιατεί για να επιτρέπυν τ χρήτη να δίνει τις απαιτύμενες πληρφρίες ε μρφή κειμένυ. Στη υνέχεια όμως, απέκτηαν πρόθετη λειτυργικότητα και πλέν μπρύν να χρηιμπιύνται για να εμφανίζυν τιχεία από βάεις δεδμένων. Ο χρήτης κάνει την επιλγή τυ με ένα «κλικ» και ή ιτελίδα ανανεώνεται με τις αντίτιχες πληρφρίες από τη βάη δεδμένων. Τ βαικότερ χαρακτηριτικό της DHTML είναι τ DOM (Document Object Model). Αυτό ημαίνει ότι παρέχει ένα περιεκτικό μντέλ αντικειμένων (object model) για την HTML, τ πί θεωρεί όλα τα τιχεία μιας ελίδας ως αντικείμενα. Τα αντικείμενα αυτά τρππιύνται εύκλα, με την αλλαγή κάπιων χαρακτηριτικών τυς (attributes) ή καλώντας κάπιες μεθόδυς τυς (methods). Επίης, υπάρχει πλήρης υπτήριξη για υμβάντα (events) τα πία ενεργπιύνται είτε μέω τυ πληκτρλγίυ (keyboard) είτε μέω τυ πντικιύ (mouse), για παράδειγμα, OnMouseOver() ή OnClick(). To DOM επιτρέπει τα εξής: Δυναμικό περιεχόμεν. Τ κείμεν ή τα γραφικά μπρύν να πρτεθύν, να διαγραφύν ή να τρππιηθύν κατευθείαν χωρίς να φρτωθεί ξανά η ελίδα. Δυναμικά τυλ. Όλα τα CSSs πυ υπάρχυν ε μια ελίδα μπρύν να ενημερωθύν μέω τυ DOM, χωρίς την ανανέωη (refresh) της ελίδας, αλλάζντας εντελώς την εμφάνιή της. Απόλυτς καθριμός θέης. Οι υντεταγμένες της θέης ενός τιχείυ μπρύν να ενημερωθύν δυναμικά, δημιυργώντας έτι εφέ κίνηης (animation effects). 46

48 Σύνδεη δεδμένων. Είναι δυνατή η ύνδεη τυ interface μιας ελίδας με μια πηγή δεδμένων τν πελάτη, επιτρέπντας την πρβλή και την επεξεργαία των δεδμένων χωρίς την επικινωνία με τν εξυπηρετητή. Για τη υγγραφή DHTML ελίδων, ι πργραμματιτές μπρύν να χρηιμπιήυν μια client scripting γλώα, με την πία μπρύν να επέμβυν τ DOM μιας ελίδας, χωρίς να απαιτείται η εκμάθηη κάπιας επιπλέν γλώας ή τεχνλγίας JAVA Η Java πρκάλεε ίως τ μεγαλύτερ ενδιαφέρν εν υγκρίει με πιαδήπτε άλλη εξέλιξη τν κόμ τυ διαδικτύυ. Αρχικά αναπτύχθηκε αν μέρς ενός ερευνητικύ έργυ ανάπτυξης λγιμικύ για ηλεκτρνικές υκευές ε καταναλωτικό επίπεδ (π.χ. βίντε, τηλεόραη κ.λπ.). Αυτός τρόπς χρήης της, τη μετέτρεψε ε μία ιδανική γλώα για τη διανμή εκτελέιμων πργραμμάτων μέω διαδικτύυ, καθώς επίης και ε μία γενικύ κπύ γλώα πργραμματιμύ, για την ανάπτυξη πργραμμάτων τα πία θα είναι εύχρητα και θα μπρύν να μεταφέρνται ε διαφρετικά λειτυργικά υτήματα. Ωτό, τ ενδιαφέρν αυξήθηκε όταν υνδυάτηκε με τν browser της HotJava και αυτό είχε ως απτέλεμα η γλώα να υνδεθεί τενά με την ανάπτυξη μικρεφαρμγών τ Web. Όμως, η πραγματική απγείωη της δημτικότητας της Java ξεκίνηε όταν η Netscape ενωμάτωε τη δυνατότητα της HotJava να «τρέχει» μικρεφαρμγές μέα τ δικό της browser, τ δημφιλή Navigator. Η Java είναι η πρώτη γλώα πυ κατάφερε να υμπεριλάβει ήχ και κίνηη ε μια ιτελίδα. Επιπλέν, επιτρέπει τυς χρήτες να αλληλεπιδρύν με την ιτελίδα. Ο χρήτης εκτός από τ να διαβάζει και ίως να υμπληρώνει μία φόρμα, μπρεί πλέν να παίξει παιχνίδια, να υνμιλήει, να λαμβάνει υνεχώς τις πι πρόφατες πληρφρίες και πλλά άλλα. Ακλυθύν μερικές από τις πλλές δυνατότητες της Java: Ήχς πίς εκτελείται όπτε χρήτης φρτώνει μία ελίδα Μυική πυ παίζει τ υπόβαθρ μιας ελίδας Δημιυργία κινυμένων χεδίων Βίντε Παιχνίδια με πλυμέα 47

49 Αυτό πυ θα πρέπει να θυμάται κανείς για την Java είναι ότι είναι μία καλά εκφραμένη και ργανωμένη γλώα πργραμματιμύ, η πία έχει δανειτεί πλλά θετικά χαρακτηριτικά από άλλες γλώες, όπως τη C++, τη SmallTalk και τη Lisp. Έχει όμως αφαιρέει όλα τα τιχεία τα πία ίως δηγύαν τυς χρήτες ε ύγχυη. Επιγραμματικά, η Java αν γλώα είναι: Απλή Αφαλής Αντικειμεντραφής, δηλαδή τα πάντα την Java είναι είτε κλάη, είτε μέθδς, είτε αντικείμεν Ανεξάρτητη από τ ύτημα, δηλαδή τα πργράμματα ε Java μπρύν να διαβατύν και να εκτελετύν από μεταγλωττιτές ε διάφρες πλατφόρμες Πλυνηματική (multithreaded), δηλαδή ένα απλό πρόγραμμα ε Java μπρεί να κάνει πλλά, διαφρετικά πργράμματα, ανεξάρτητα και αλληλεπιδρώντα JAVASCRIPT Η JavaScript είναι μια scripting γλώα, η πία αναπτύχθηκε για να χρηιμπιηθεί από τη μεριά τυ browser. Είναι βαιμένη τη γλώα Java ως πρς τη ύνταξη και τις δμές της, αλλά δεν απτελεί παρά ένα μικρό υπύνλό της, αφύ δεν υπτηρίζει επικινωνία με άλλες εξωτερικές πηγές. Η εκμάθηή της, είναι πάρα πλύ εύκλη, μια και είναι βαιμένη τη Java και κατ' επέκταη τη C, ενώ δεν χρηιμπιεί υγκεκριμένυς τύπυς δεδμένων. Διαθέτει ένα μεγάλ ύνλ υναρτήεων για υχνές εργαίες, είναι αντικειμεντραφής (object-oriented) και υπτηρίζει τν ριμό υναρτήεων και αντικειμένων από τ χρήτη. Σε υνεργαία με την DHTML δίνυν μια άλλη αίθηη τις ελίδες HTML, αφύ είναι δυνατή η δημιυργία αμφίδρμων ελίδων ι πίες αντιδρύν ε κάθε κίνηη ή επιλγή τυ χρήτη, αλλάζντας δυναμικά τα τιχεία πυ απαρτίζυν τη ελίδα. Επίης, η JavaScript είναι ιδιαίτερα χρήιμη για τν έλεγχ των δεδμένων πυ ειάγνται τις φόρμες από τυς χρήτες, χωρίς να απαιτείται επιπλέν επικινωνία με τ server. Ο πργραμματιτής μπρεί εύκλα να ελέγξει τα δεδμένα και να επιτρέψει την απτλή της φόρμας ή να εμφανίει ένα αντίτιχ μήνυμα. Η JavaScript ως γνήια γλώα πργραμματιμύ περιλαμβάνει όλα εκείνα τα τιχεία πυ υναντάμε την Basic ή την Pascal. Είναι δυνατό να ριτύν μεταβλητές, πινάκες, εντλές ι πίες μεταβάλλυν τη ρή τυ πργράμματς αλλά και πλλών 48

50 διαδικαιών. Εν αντιθέει με την Java, η JavaScript δεν δημιυργεί ενδιάμε κώδικα. Είναι μια γλώα βαιμένη την απευθείας εκτέλεη τυ πηγαίυ κώδικα (interpreter), πίς ενωματώνεται τις ιτελίδες ανάμεα τις εντλές HTML. Χρηιμπιώντας την JavaScript, πργραμματιτής μπρεί να αλλάξει τις ιδιότητες της ιτελίδας ή πιυδήπτε άλλυ τιχείυ πυ βρίκεται ε αυτήν ASP Η ASP (Active Server Pages) είναι μία γλώα πργραμματιμύ η πία έχει τ ιδιαίτερ χαρακτηριτικό ότι κώδικάς της πρώτα μεταγλωττίζεται τ server και ύτερα φρτώνεται αν ένα καννικό HTML έγγραφ, χωρίς χρήτης να έχει τη δυνατότητα να δει τν αρχικό κώδικα. Η τεχνλγία της ASP επιτρέπει τη δημιυργία δυναμικών ιτελίδων. Ένα αρχεί ASP είναι ίδι με ένα αρχεί HTML. Διαφέρει τ γεγνός ότι μπρεί να περιλαμβάνει scripts (αρχεία δέμης ενεργειών), ενώ έχει επέκταη.asp αντί για.html. Συγκεκριμένα, ένα αρχεί ASP μπρεί να περιέχει κείμεν, HTML tags και scripts. Τα scripts εκτελύνται τ server. Ο τρόπς με τν πί δυλεύει η ASP είναι ακόλυθς. Όταν ένας browser ζητάει ένα αρχεί HTML, o server επιτρέφει τ αρχεί, ενώ, όταν ζητάει ένα αρχεί ASP, server καλεί την ASP. Η ASP τη υνέχεια, διαβάζει τ αρχεί ASP και εκτελεί τα scripts πυ περιέχει. Τέλς, τ αρχεί ASP επιτρέφει τ browser αν ένα απλό αρχεί HTML. Η τεχνλγία ASP παρέχει τις ακόλυθες δυνατότητες: Επιτρέπει τη δυναμική τρππίηη τυ περιεχμένυ μιας ιτελίδας. Έχει τη δυνατότητα να απαντά ε ερωτήεις χρήτη ή ε δεδμένα πυ υπβάλλνται ε φόρμες HTML. Επιτρέπει την πρόβαη ε δεδμένα ή ε βάεις δεδμένων, την αναζήτηη και την επιτρφή των απτελεμάτων ε ένα browser. Πραρμόζει μια ιτελίδα ώτε να την κάνει πι χρήιμη τυς χρήτες. Πλενεκτεί ε χέη με τ CGI και την Perl από άπψη απλότητας και ταχύτητας. Παρέχει αφάλεια, αφύ ASP κώδικας δεν είναι ρατός από τ browser. Εφόν τα αρχεία ASP επιτρέφνται αν απλή HTML, μπρύν να εμφανιτύν από πινδήπτε browser. 49

51 Ο έξυπνς ASP πργραμματιμός μπρεί να ελαχιτπιήει την κίνηη τ δίκτυ (network traffic) ASP.NET Η ASP.NET απτελεί τη νέα γενιά της ASP φέρνντας την επανάταη τν ASP πργραμματιμό. Η ASP.NET είναι κμμάτι τυ καινύριυ.net Πλαιίυ (.NET Framework). Η Microsoft δαπάνηε 3 χρόνια γράφντας την ASP.NET εξ αρχής, ενώ η ASP.NET δεν είναι πλήρως υμβατή με την ASP 3.0. Τo.NET Πλαίι είναι η υπδμή της καινύριας.net πλατφόρμας της Microsoft (Microsoft Corporation, 2002). Στην υία, είναι ένα περιβάλλν για χεδιαμό, υλπίηη και λειτυργία δικτυακών εφαρμγών και υπηρειών. Τ.NET Πλαίι περιλαμβάνει μια κινή γλώα πραγματικύ χρόνυ και κινή βιβλιθήκη κλάεων (π.χ. ADO.NET, ASP.NET και Windows Forms), πρφέρντας πρχωρημένες υπηρείες ι πίες μπρύν να ενωματωθύν ε διαφρετικά υπλγιτικά υτήματα. Επίης, παρέχει ένα περιβάλλν εφαρμγών με πλλαπλά χαρακτηριτικά, εύκλ την ανάπτυξη τ πί έχει τη δυνατότητα να υπτηρίξει πλλές γλώες πργραμματιμύ. Σήμερα, υπτηρίζει τις γλώες C++, C#, Visual Basic και JScript. Η ASP.NET δεν είναι πλήρως υμβατή με τις πρηγύμενες εκδόεις της ASP, επμένως ι περιότερες ASP εφαρμγές χρειάζνται αλλαγές πρκειμένυ να τρέξυν ε ASP.NET. Για να ξεπερατεί τ πρόβλημα αυτό, η ASP.NET, χρηιμπιεί τα αρχεία την κατάληξη.aspx, επιτρέπντας έτι τις εφαρμγές ASP.NET να τρέχυν παράλληλα με τις κλαικές ASP εφαρμγές τν ίδι server ΡΗΡ Η PHP (Hypertext Processor) είναι μια γλώα πργραμματιμύ ανικτύ κώδικα για τη δημιυργία δυναμικών ελίδων ε web εφαρμγές. Μια δυναμική ελίδα αλληλεπιδρά με τυς χρήτες και εμφανίζει ε κάθε έναν διαφρετικές πληρφρίες. Η τεχνλγία αυτή είναι αρκετά διαδεδμένη ε ιτελίδες ηλεκτρνικύ εμπρίυ, όπυ τ περιεχόμεν των ελίδων πρέρχεται από βάεις δεδμένων ή άλλες εξωτερικές πηγές. Η ΡΗΡ είναι μια απλή και ενιαία λύη για την εύκλη και γρήγρη ανάπτυξη δυναμικών ελίδων. Τ διαιθητικό interface της παρέχει τη δυνατότητα τυς πργραμματιτές να ενωματώνυν εντλές ΡΗΡ μέα τη ελίδα HTML. Η ύνταξή της 50

52 μιάζει πλύ με αυτή της C και της Perl, επιτρέπντας τη γρήγρη εκμάθηή της από κάπιν με βαικές γνώεις πργραμματιμύ. Επιπλέν, κμψός χεδιαμός επιτρέπει την εύκλη υντήρηη και ενημέρωη των scripts. Εν αντιθέει με άλλες scripting γλώες πυ χρηιμπιύνται για ανάπτυξη web εφαρμγών, η ΡΗΡ υπτηρίζει εξαιρετική διαυνδετικότητα με τις περιότερες βάεις δεδμένων (π.χ. Oracle, Sybase, MySQL, ODBC κ.λπ.). Ακόμη, παρέχει ενπίηη με άλλες εξωτερικές βιβλιθήκες, ι πίες επιτρέπυν τν πργραμματιτή να κάνει τιδήπτε, από την παραγωγή ενός PDF αρχείυ μέχρι την ανάλυη ενός ΧΜL εγγράφυ. Όμως τ μεγαλύτερ πλενέκτημά της ε ύγκριη με άλλες τεχνλγίες, όπως η ASP και η ColdFusion, είναι τ γεγνός ότι είναι ανικτύ κώδικα και ανεξάρτητη πλατφόρμας (cross-platform), κατάλληλη για τα ύγχρνα ετεργενή δικτυακά περιβάλλντα. Η ΡΗΡ είναι η πρφανής επιλγή για πργραμματιτές τυ Linux, ι πίι χρηιμπιύν τν Apache server, όμως τρέχει εξίυ καλά και ε πιαδήπτε άλλη πλατφόρμα Unix ή Windows, με χρήη web server της Netscape ή της Microsoft. Επίης, η ΡΗΡ παρέχει υπτήριξη για HTTP υνόδυς (sessions), Java, καθώς και LDAP, SNMP, ΙΜΑΡ και COM πρωτόκλλα (ε Windows). Ακόμα, υπτηρίζει την ανταλλαγή ύνθετων δεδμένων WDDX ανάμεα ε πιεδήπτε γλώες πργραμματιμύ τυ Web. Η ΡΗΡ παρέχει εξαιρετικές επιδόεις την εκτέλεη τυ κώδικα. Ειδικά ε υτήματα ΡΗΡ, Apache και Linux επιτυγχάνει χρόνυς πρπέλαης μικρότερυς τυ ενός δευτερλέπτυ, με ακόμα μεγαλύτερες βελτιώεις όταν γίνεται πρωρινή απθήκευη (caching) των δμών δεδμένων τ server. Τέλς, η ΡΗΡ είναι αυτή τη τιγμή η πι ραγδαία αναπτυόμενη τεχνλγία για τη δημιυργία δυναμικών ελίδων, αφύ εγκαθίταται ε όλ και περιότερυς servers και υιθετείται από μεγάλες εταιρίες τυ χώρυ XML Η XML (Extensible Markup Language) είναι κάτι περιότερ από μια γλώα ήμανης. Είναι μια μεταγλώα (meta-language), δηλαδή μια γλώα πυ χρηιμπιείται για να καθρίει νέες markup γλώες. Ουιατικά, η XML δεν αντικαθιτά την HTML, αλλά τη υμπληρώνει αφύ και αυτή χρηιμπιεί τα tags. Ενώ όμως τα tags την HTML αφρύν τν τρόπ πυ θα εμφανιτεί τ περιεχόμεν τν browser, την XML παρέχυν πληρφρίες για τ ίδι τ περιεχόμεν. Συγκεκριμένα, τα 51

53 HTML tags είναι πρκαθριμένα, ε αντίθεη με τα XML tags πυ μπρύν να τα καθρίυν (τό αυτά ό και τις δμημένες μεταξύ τυς χέεις) ι ίδιι ι πργραμματιτές. Τα XML έγγραφα έχυν την επέκταη.xml, είναι απλά και πλύ απτελεματικά. Τo εγχειρίδι της well-formed XML αναλύει τη δημιυργία των XML εγγράφων, η πία είναι περίπυ ίδια με την HTML, αφύ επιτρέπει τη μη δμημένη δημιυργία τυ εγγράφυ. Η valid XML είναι πι ύνθετη και απαιτεί την ύπαρξη ενός DTD (Document Type Definition) αρχείυ πριν από τη δημιυργία τυ εγγράφυ. Τo DTD παρέχει τη γενική δμή την πία πργραμματιτής θα βαιτεί, ενώ χρηιμπιείται και για τν έλεγχ της εγκυρότητάς τυ. Τo XML πρότυπ δόμηης δεδμένων κωδικπιεί, εκτός από τ περιεχόμεν, τη ημαιλγία και τα χήματα για ένα μεγάλ εύρς περιπτώεων, από τ πι απλό μέχρι τ πι πλύπλκ. Η δύναμη αλλά και η μρφιά τυ είναι ότι έχει τη δυνατότητα να διατηρεί ξεχωριτά τ περιβάλλν διεπαφής από τα δμημένα δεδμένα, και έτι επιτρέπει τη διαφανή ενπίηη δεδμένων από διαφρετικές πηγές. Οι πληρφρίες πυ αφρύν τυς πελάτες, τις εντλές αγρών, τα απτελέματα ερευνών και άλλα μπρύν να κωδικπιηθύν ε ΧΜL μρφή τ server, επιτρέπντας την εύκλη ανταλλαγή των δεδμένων on-line. Τα δεδμένα πυ κωδικπιύνται ε XML μπρύν να μεταφερθύν από τ Web τ desktop (επιφάνεια εργαίας), χωρίς αλλαγές τις υπδμές των ημερινών υτημάτων, αφύ για τη μεταφρά χρηιμπιείται τ ευρέως διαδεδμέν πρωτόκλλ HTTP. Όταν τα δεδμένα μεταφερθύν τ desktop, μπρύν να επεξεργατύν, να τρππιηθύν και να εμφανιτύν ε πλλαπλές μρφές, χωρίς περιττές επικινωνίες με τ server CFML Η γλώα πργραμματιμύ CFML (ColdFusion Markup Language) απτελεί την πύλη ύνδεης μιας βάης δεδμένων με τ Web (database to Web gateway). Τείνει δε να καθιερωθεί αν ένα πλύ δημφιλές εργαλεί για όλες τις επιχειρήεις πυ έχυν ανάγκη την επεξεργαία ημαντικών πτήτων δεδμένων τ Web και απαιτύν μεγάλη ταχύτητα. Η CFML μπρεί να εκτελετεί παράλληλα με τυς περιότερυς servers (π.χ. των Windows, τυ Solaris κ.λπ.) και τα αρχεία της έχυν την επέκταη.cfm. Τo ιδιαίτερ χαρακτηριτικό της είναι τ γεγνός ότι κώδικάς της, πρώτα μεταγλωττίζεται τν server και μετά φρτώνεται αν ένα καννικό HTML έγγραφ, 52

54 χωρίς χρήτης να είναι ε θέη να δει τν αρχικό κώδικα. Χρηιμπιείται για τη δημιυργία δυναμικών ιτελίδων και απτελεί ημαντικό ανταγωνιτή της ΡΗΡ και της ASP. Αφύ εγκαταταθεί η γλώα CFML, παρέχεται πρόβαη ε βάεις δεδμένων με τα πρότυπά της, τα πία είναι παρόμια εκείνα των HTML ελίδων. Η εταιρία Macromedia παρέχει τα εργαλεία ColdFusion MX, Studio MX 2004 και Dreamweaver MX 2004 για πργραμματιμό πυ βαίζεται την τεχνλγία ColdFusion. Πι υγκεκριμένα, τ ColdFusion Studio χρηιμπιείται για την ανάπτυξη ιτελίδων με βάη πρότυπα τα πία server λκληρώνει on-the-fly (εν πτήει), ώτε να δημιυργηθύν ι ελίδες πυ θα δυν ι τελικί χρήτες. Ο ColdFusion Server «τρέχει» τν server δημιυργώντας και τέλνντας τις ελίδες τυς χρήτες όταν είναι απαραίτητ. Τα πρότυπα περιλαμβάνυν tags γραμμένα ε CFML. Τα tags αυτά μεταφράζνται από τν server πριν τείλει τη ελίδα τν πελάτη, αφύ browser δεν έχει τη δυνατότητα να τα διαβάει από μόνς τυ (Συρμακέης κ.α., 2005). 53

55 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ 4.1 Μία ενιαία πρέγγιη για την αξιλόγηη της πιότητας τυ ηλεκτρνικύ εμπρίυ (Barnes & Vidgen, 1998) Οι Stuart Barnes και Richard Vidgen τ 1998 ανέπτυξαν μια μέθδ, η πία αρχικά χεδιάτηκε και χρηιμπιήθηκε για να αξιλγήει ριμένες ιτελίδες χλών διίκηης επιχειρήεων τυ Ηνωμένυ Βαιλείυ και είναι γνωτή ως WebQual. Από εκείνη την περίδ μέχρι ήμερα, η μέθδς αυτή παρυιάτηκε ε διάφρες εκδόεις και εξελίχθηκε αρκετά βρίκντας εφαρμγή ε διάφρυς κλάδυς τυ ηλεκτρνικύ εμπρίυ. Μέχρι ήμερα, έχυν κυκλφρήει τέερις εκδόεις ι πίες παρυιάζυν διαφρές τα κριτήρια αξιλόγηης και τις ερωτήεις πυ περιλαμβάνει τ ερωτηματλόγι. Στην τελευταία έκδη παρυιάζνται τρία κριτήρια: Χρητικότητα, Πιότητα Πληρφρίας και Πιότητα Υπηρειών Αλληλεπίδραης. Με κριτήρι τη χρητικότητα, η μέθδς αξιλγεί την άνετη και εύκλη επικινωνία τυ χρήτη με την ιτελίδα (πλήγηη, εμφάνιη, παρυίαη). Με κριτήρι την πιότητα της πληρφρίας γίνεται η αξιλόγηη όλων των πληρφριών πυ περιέχει η ιτελίδα Με κριτήρι την πιότητα υπηρειών αλληλεπίδραης, αξιλγείται τρόπς με τν πί χρήτης αλληλεπιδρά με την ιτελίδα. Η αξιλόγηη έγινε ε μια κλίμακα πυ κυμαίνεται από την απόλυτη διαφωνία (1) έως την απόλυτη υμφωνία (7). Σε κάθε ερώτηη πρτέθηκαν ι βαθμλγίες και υπλγίτηκε μές όρς, τ φάλμα και η τυπική απόκλιη. Οι S. Barnes και R. Vidgen ταξινμύν τις ερωτήεις ε δύ κατηγρίες ύμφωνα με τα απτελέματα όπως φαίνεται παρακάτω: Σε αυτές πυ υγκεντρώνυν πλύ υψηλή βαθμλγία πάνω από τ μέ όρ (6,0). Σε αυτές πυ υγκεντρώνυν πλύ χαμηλότερη βαθμλγία κάτω και από τ μέ όρ. Από τα απτελέματα πυ πρκύπτυν από τις απαντήεις βλέπυμε και τα βαικά ημεία πυ θα πρέξυν ι χρήτες: Η εύκλη χρήη της ελίδας Οι αξιόπιτες υναλλαγές Η πρβλή λεπτμερών πληρφριών 54

56 4.2 Μία πτική μέθδς για την αξιλόγηη της πιότητας ιτελίδων και εφαρμγών (Olsina & Rossi, 2002) Οι Luis Olsina και Gustavo Rossi τ 2002, ανέπτυξαν μια πτική μέθδ αξιλόγηης της πιότητας των ιτελίδων, γνωτή ως WebQEM (Web Quality Evaluation Method). Η ερευνητική διαδικαία πυ ακλυθήθηκε, χωρίτηκε ε τρεις φάεις. Στην πρώτη φάη, καθρίτηκαν τα πιτικά χαρακτηριτικά. Οι δύ ερευνητές ξεχώριαν τέερις κατηγρίες γνωριμάτων, ι πίες ήταν η χρητικότητα, η λειτυργικότητα, η αξιπιτία και η απδτικότητα. Στην δεύτερη φάη, ξεχώριαν όλες τις μεταβλητές με βάη την τιμή ενός δείκτη πυ δημιύργηαν για κάθε μεταβλητή, κπεύντας να ταθμίυν την υμμετχή της κάθε μεταβλητής την υνλική πιότητα της ιτελίδας. Τα απτελέματα τυ δείκτη αυτύ, ταξινμύαν τις μεταβλητές ε ικανπιητικές, ριακές και μη ικανπιητικές. Για παράδειγμα, δείκτης των «παμένων» υνδέεων ήταν τ κλάμα με αριθμητή τ πλήθς αυτών και παρνματή τ ύνλ όλων των υνδέεων της ελίδας. Αν τ απτέλεμα τυ δείκτη ήταν μεγαλύτερ τυ 20% θεωρύνταν μη ικανπιητικό, ενώ αν ήταν κντά τ 20% θεωρύνταν ριακό. Έτι δημιυργήθηκε ένα πρώτ κριτήρι αξιλόγηης για να πρχωρήυν την τρίτη φάη. Σε αυτή τη φάη, έγινε μια υνλική αξιλόγηη για λόκληρ τ δείγμα, χρηιμπιώντας τν πρηγύμεν δείκτη ως μεταβλητή ημαντικότητας κάθε γνωρίματς. Τ απτέλεμα της μελέτης τυς ήταν μια φόρμυλα αξιλόγηης ιτελίδων (Εικόνα 3) την πία ενωμάτωαν ε ένα υπτηρικτικό εργαλεί, τ πί νόμααν WebQEM. 55

57 Εικόνα 3. Η διαδικαία αξιλόγηης με τ WebQEM (L. Olsina and G. Rossi, 2001, p. 21) 4.3 Μία διερευνητική μελέτη για τη χρητικότητα των ιτελίδων και τη διεθνπίηη τυ e-επιχειρείν των ΗΠΑ (Becker, 2002) Την ίδια χρνιά, η Shirley Ann Becker έρχεται να πρθέει τη δική της μέθδ (Εικόνα 4), με την πεπίθηη ότι καμία από τις μεθόδυς πυ υπήρχαν εκείνη την επχή, δεν ανταπκρινόταν τις απαιτήεις των ύγχρνων ιτελίδων. Χαρακτήριε τα 56

58 κριτήρια πλύ γενικά και ότι δεν περιελάμβαναν βαικές κατηγρίες. Έτι δημιύργηε μια καινύρια ανανεωμένη μέθδ. Για να επιλέξει τα κριτήρια εξέταε 780 ιτελίδες από διάφρυς κλάδυς ανά τν κόμ. Αφύ λιπόν υμπλήρωε την έρευνα και αφύ εξέταε κλάδυς όπως: Αυτκινητβιμηχανία, Τεχνλγία, Τυριμός, Οικνμία κ.α. η έρευνα έδειξε, ότι η χρητικότητα παρυιάζει διαφρετικά χαρακτηριτικά ανάλγα με την έδρα της εταιρείας. Εν κατακλείδι η ερευνήτρια αφύ έλαβε υπόψη και άλλες έρευνές της, κατέληξε τα εξής κριτήρια: Σχεδίαη Εμφάνιη Περιεχόμεν Πλήγηη Ευκλία Πρόβαης Εξατμίκευη Εξυπηρέτηη Πελατών Επίδη Αφάλεια Ταχύτητα Πληρφόρηης Αξιπιτία Εικόνα 4. Μέθδς Αξιλόγηης της Χρητικότητας των Ιτελίδων (S.A.Becker, 2002, p. 13) 57

59 4.4 Ανάπτυξη ενός εξειδικευμένυ για τη βιμηχανία πλαιίυ, για την αξιλόγηη ιτελίδων της Αυτραλιανής βιμηχανίας ίνυ (Davidson, 2002) Τ Δεκέμβρι της ίδιας χρνιάς, Robyn Davidson δημιύργηε μια μέθδ αξιλόγηης για την αυτραλιανή βιμηχανία ίνυ. Εντύτις, δύναται να εφαρμτεί και για αξιλόγηη πλλών άλλων κλάδων τ διαδίκτυ. Τα κριτήρια πυ έθεε, ταξινμήθηκαν ε κτώ κατηγρίες, κάθε μια απ τις πίες χωρίτηκε ε υπκατηγρίες. Οι βαικές κατηγρίες ήταν ι εξής: εταιρική ενημέρωη, ενημέρωη πρϊόντων, περιεχόμεν, πωλήεις και παραγγελίες, πλήγηη, ενημέρωη επενδυτών, ργάνωη και εμφάνιη (Εικόνα 5). Εικόνα 5. Κατηγρίες κριτηρίων (R. Davidson, 2002, p.14) 58

60 4.5 Διαμόρφωη ενός μέυ αξιλόγηης για τις ιτελίδες ηλεκτρνικύ εμπρίυ, από την πλευρά τυ «για πρώτη φρά» αγρατή (Hung & McQueen, 2003) Οι W. Hung και R. McQueen τ 2003 ανέπτυξαν ένα νέ μντέλ (Εικόνα 6α, 6β) τ πί είχε κπό, να αξιλγήει μια εμπρική ιτελίδα από την πλευρά τυ χρήτη πυ την επικέπτεται για πρώτη φρά. Έτι υγκέντρωαν τιχεία από την χετική βιβλιγραφία όν αφρά την ικανπίηη τυ επικέπτη μιας ιτελίδας. Πι αναλυτικά ι ερευνητές, υπτηρίζυν ότι για θεωρηθεί μια ιτελίδα επιτυχημένη, θα πρέπει επικέπτης να επιτρέψει ε αυτή. Έτι κατέταξαν τυς επικέπτες τις εξής κατηγρίες. Σε αυτόν τυ ειέρχεται την ιτελίδα πρώτη φρά για να αγράει (first-time buyer) Στ μέ αγρατή (μερικές αγρές ανά διατήματα) Στν τακτικό αγρατή Εικόνα 6α. Τ πρτεινόμεν μντέλ ικανπίηης (W. Hung and R. McQueen, 2003, p.34) 59

61 Εικόνα 6β. Τα τρία ημεία απτυχίας τυ μντέλυ (W. Hung and R. McQueen, 2003, p.34) Η έρευνα ετιάζει τυς αγρατές πυ ειέρχνται πρώτη φρά και γι αυτό παρυιάζει κάπια κρίιμα κριτήρια για να επιτρέψει χρήτης ξανά την ιτελίδα. Συγκεκριμένα τα κριτήρια είναι τα εξής Ευκλία αναγνώριης Ευκλία χρήης Χρητικότητα Αλληλεπίδραη χρήτη-περιβάλλντς Η βαθμλόγηη γίνεται με κλίμακα Likert η πία κυμαίνεται από τ 0-10 με πέντε δυνατές επιλγές 0,2.5, 5, 7.5, 10 (Πίνακας 1). Πίνακας 1. Σύτημα βαθμλγίας για τα τέερα κριτήρια (W. Hung and R. McQueen, 2003, p.36) 60

62 4.6 Αξιλόγηη ιτελίδων : Εκμετάλλευη των πρδκιών τυ χρήτη (Marsico & Levialdi, 2004) Τ 2004 ι Maria De Marsico και Stefano Levialdi παρυίααν μια νέα πρέγγιη για τη μέτρηη της χρητικότητας των ιτελίδων λαμβάνντας υπόψη τις πρδκίες των πελατών η πία διενεργήθηκε με 150 φιτητές πανεπιτημίυ της ειράς μαθημάτων Αλληλεπίδραη Ανθρώπυ- Υπλγιτή, HCI (Human Computer Interaction). Αρχικά ειήγαγαν μια νέα ταξινόμηη για τις κατηγρίες των ιτελίδων ε ένα τριδιάτατ διάτημα, πυ πρέρχεται από τ ρητρικό τρίγων τυ Αριττέλη, υμπεριλαμβανμένων των διαφρετικών πτυχών των τόχων τυ χεδιατή ιτελίδων με κπό να πραγματπιηθεί μια υγκριτική ανάλυη των χαρακτηριτικών γνωριμάτων των ιτελίδων. Η ανάλυη αυτή απτέλεε τη βάη για την παραγωγή ε δύ φάεις ενός εντύπυ για την αξιλόγηη ιτελίδων παρχής τυριτικών υπηρειών. Στην πρώτη φάη, ι χρήτες υμπληρώνυν ένα γενικό έντυπ αξιλόγηης, όπυ εκφράζυν την άπψή τυς χρηιμπιώντας μια κλίμακα Likert πυ κυμαίνεται από 1 (διαφωνώ πλήρως) έως 5 (υμφωνώ απόλυτα) πυ τυς εξικειώνει με τα χαρακτηριτικά των ιτελίδων. Έπειτα καλύνται να εκτελέυν υγκεκριμένες εργαίες της επιλγής τυς, ύμφωνα με τ τι περιμένυν από μια ιτελίδα της δεδμένης κατηγρίας. Σημειώνυν τις εντυπώεις τυς και απαριθμύν εκείνα τα χαρακτηριτικά γνωρίματα πυ βρήκαν χρήιμα. Η ανάλυη των χλίων τυς αξιπιείται για να διατυπώει τις υγκεκριμένες δηλώεις για τη δεδμένη κατηγρία, πυ πρτίθεται τ αρχικό έντυπ (δεύτερη φάη). Διαπίτωαν ότι ι απαντήεις τ δεύτερ, εκτεταμέν έντυπ, παρέχυν περιεκτικότερα κριτήρια για την αξιλόγηη ιτελίδων, και χρηιμεύυν τν ακριβή εντπιμό ατελειών τις λειτυργίες ιτελίδων. Τα κριτήρια τ γενικό έντυπ της πρώτης φάης είναι τα εξής: Εμφάνιη των ελίδων και απτελεματικότητα της διάταξης Λγική της πλήγηης μέα την ιτελίδα Ευκλία της έρευνας και απτελεματικότητα των απτελεμάτων της έρευνας Σαφήνεια, αξιπιτία, επικαιρότητα τυ περιεχμένυ της ελίδας Ικανπίηη και χαρά από τη χρήη 61

63 Τα κριτήρια τ εκτεταμέν έντυπ της δεύτερης φάης είναι τα εξής: Ευελιξία την ργάνωη ταξιδιύ Πιότητα και πότητα πληρφριών Αναζήτηη πληρφριών Υπηρείες και κρατήεις Πληρωμή Μετά από τ τετ, η μεθδλγία αυτή έχει απδειχθεί πλύ ελπιδφόρα και μπρεί να εφαρμτεί για την αξιλόγηη πιαδήπτε άλλης κατηγρίας ιτελίδων, και περιότερ αυτών πυ παρέχυν ένα ύνλ ειδικών υπηρειών. 4.7 Αξιλόγηη της χρητικότητας και της χρηιμότητας τυ περιεχμένυ των ιτελίδων : Μία πρέγγιη υγκριτικής αξιλόγηης (Hassan & Li, 2005) Τ 2005 ι Shahizan Hassan και Feng Li ανέπτυξαν τη δική τυς μέθδ για την αξιλόγηη ιτελίδων. Στόχς τυς ήταν με την μέθδό τυς, να καταφέρυν να βρυν τις αδυναμίες μιας ιτελίδας και να τις διρθώυν. Η όλη φιλφία τυς, βαίζεται την μέτρηη της χρητικότητας μιας ιτελίδας. Τ μντέλ υιατικά, πρτείνει κάπια κριτήρια χρητικότητας περιλαμβάνντας και κριτήρια περιεχμένυ. Έτι πρκύπτυν 57 κριτήρια τα πία ταξινμύνται ε επτά βαικές κατηγρίες (Πίνακας 2). Πίνακας 2. Οι επτά μάδες κριτηρίων «χρητικότητας» (S. Hassan & F.Li, 2005, p.409) Οι ερευνητές υπτήριξαν ότι αυτή τη μέθδ, μπρεί να την χρηιμπιήει κάθε απλός χρήτης. Έτι τπθέτηαν τις εξής τρεις επιλγές τ ερωτηματλόγι τυς: 62

64 «Ναι», «Όχι» και Ν/Α (μη εφαρμόιμ) για τις ιτελίδες πυ δεν υπτήριζαν κάπιες επιλγές, όπως την παραγωγή πλυμέων. Η έρευνα πραγματπιήθηκε τις ιτελίδες τυ κινβυλίυ της Μαλαιίας. Εικόνα 7. Τα 8 βήματα της υγκριτικής αξιλόγηης ιτελίδων (S. Hassan & F. Li, 2005, p.411) 4.8 Μέτρηη της πιότητας των ηλεκτρνικών περιδικών (Lopez, Cordero & Backhoff, 2005) Τ 2005 μια μάδα ερευνητών τ Μεξικό (Maricela López, Graciela Cordero και Eduardo Backhoff) επιχείρηαν να αναπτύξυν ένα ύτημα αξιλόγηης, για τα επιτημνικά άρθρα ηλεκτρνικών περιδικών πυ δημιεύνται τ διαδίκτυ. Ο λόγς ήταν, ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε κανένα μέτρ ύγκριης για τις ηλεκτρνικές μρφές, παρά μόν για τν έντυπ τύπ και ότι τα κριτήρια πυ χρηιμπιύνταν δεν ήταν τα κατάλληλα. Από την έρευνα πυ πραγματπίηαν, υγκέντρωαν επτά κριτήρια αξιλόγηης, από τα πία θεώρηαν κόπιμ πως, μόν τα τρία μπρύν να χρηιμπιήυν για τη δημιυργία τυ μντέλυ : Σχεδιαμός και πλήγηη Αναγνωιμότητα Συντήρηη 63

65 Εν υνεχεία, υνέταξαν ένα ερωτηματλόγι, τ πί και έτειλαν ε μια μάδα εθελντών αξιλγητών. Για ευνόητυς λόγυς, την αξιλόγηη αυτύ τυ εξειδικευμένυ κλάδυ δεν θα μπρύε να υμμετέχει ένας απλός χρήτης τυ διαδικτύυ, άλλα άτμα τα πία κατέχυν τις χετικές απαραίτητες γνώεις. Έτι, τ ερωτηματλόγι κλήθηκαν να απαντήυν 18 εκδότες έγκυρων ηλεκτρνικών περιδικών, για μια ειρά δημιεύεων πυ κυκλφρύν ργανώεις. Στν πίνακα 3, παρυιάζεται τ ερωτηματλόγι πυ χρηιμπιήθηκε. Στις ερωτήεις δεν χρηιμπιήθηκε βαθμλγία. Τα υμπεράματα πυ πρέκυψαν από τα απτελέματα, έδειξαν ότι η πλεινότητα των άρθρων πυ κυκλφρύν, δεν ικανπιεί τα κριτήρια πιότητας πυ απαιτύνται. Criteria Indicators 1. Quality of the content Mechanisms used by the journal to assure content quality 1.1 Authority Presence of reviewers recognized by their academic community 2. Continuity and Periodicity Historical prestige of the journal and time of publication 2.1 Continuity Historical prestige of a journa1 2.2 Periodicity Time established for its publication 3. Standardization Inclusion and endorsement of the general aspects of a publication 3.1 Standardization Inclusion and endorsement of the genera! aspects of a publication 4. Purpose and audience Clarity with which the purpose of the site is stated, and the type of readers to whom it is directed 4.1 Purpose and audience Purpose of the information in relation to the type of audience to whom the publication is directed 5. Timeliness and maintenance Validity and presentation of the publication's internal aid external links 5.l Timeliness Validity of the publication s internal and external links 5.2 Maintenance Constant preservation of the publication s internal and external links 64

66 6. External recognition of the publication's digital format External recognition of the journal by its inclusion in libraries, incorporation in databases of relevant journals of the specialty which covers and finances the journal 6.1 Circulation and forms of distribution Various systems of circulation and distribution used by a publication 6.2 Inclusion in databases Indexing of the publication in databases and indices of national and international visibility in its thematic area 6.3 Financing Recognition which a journal may have by means of its financing 7. Navigation and graphic design Use of factors which permit the effect use of the resource, such as images, color and graphic support, navigation, and structure of the information 7.1 User-friendliness Ease of access of an internet publication 7.2 Navigation and organization Organization which facilitates orientation and access to the information as well as rapidity and ease of movement throughout the site 7.3 Design Use of esthetically-pleasing graphic support in harmony with the content 7.4 Technical requirements Characteristics of the hardware and software needed by the computer to access the resource 7.5 Interactivity Ease of interaction between the system and the user 7.6 Connectivity Time of access for consulting the resource 7.7 Search Capability Presence of search systems with which to facilitate the access and recovery of information. Πίνακας 3. Πίνακας με τα κριτήρια και παραδείγματα ερωτήεων (M. Lopez, G. Cordero and E. Backhoff, 2005, p.136) 65

67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 5.1 Η επιλγή της μεθόδυ αξιλόγηης Στ τέταρτ κεφάλαι, εξετάαμε υνπτικά την βιβλιγραφία όν αφρά την αξιλόγηη ιτελίδων, όπυ είδαμε τις διάφρες μεθόδυς πυ έχυν εφαρμθεί ε ιτελίδες πικίλων ενδιαφερόντων. Ο κάθε ερευνητής ανάλγα με τν κλάδ πυ ερεύνηε χρηιμπίηε τη μέθδό τυ διαφρετικά κριτήρια όπως: Εμφάνιη, Ταχύτητα, Πλήγηη, Σχεδιαμός, Χρητικότητα, Αλληλεπίδραη, Αφάλεια, Αξιπιτία. Στ ημεί αυτό, μετά την ύντμη έρευνα πυ έχει γίνει, έχυμε φτάει ε ένα ικανό ημεί για να διαλέξυμε πια από τις μεθόδυς αξιλόγηης πυ υπάρχυν τη βιβλιγραφία θα χρηιμπιήυμε τη δική μας μελέτη. Η μέθδς αξιλόγηης των Marsico και Levialdi η πία μετρά τη χρητικότητα των ιτελίδων, λαμβάνντας υπόψη τις πρδκίες των χρητών, φαίνεται να είναι η πλέν κατάλληλη για την περίπτωη της δικής μας μελέτης. Οι λόγι πυ μας δήγηαν την επιλγή της υγκεκριμένης μεθόδυ, είναι ότι μπρεί εύκλα να πραρμτεί ώτε να αξιλγήει πιαδήπτε κατηγρία ιτελίδων, ότι μπρεί να εντπίει ακριβώς τις ατέλειες τις λειτυργίες των ιτελίδων και τέλς ότι η αξιλόγηη γίνεται βάει των πρδκιών των ίδιων των χρητών. 5.2 Η επιλγή των ιτελίδων Σκπός της παρύας πτυχιακής εργαίας -τα πλαίια της μελέτης περίπτωηςείναι να αξιλγήει τρία ηλεκτρνικά κατατήματα, να εμφανίει τις αδυναμίες των ιτελίδων και να βηθήει την καλύτερη παρυία τυς τ διαδίκτυ. Τα κατατήματα πυ επιλέξαμε να αξιλγήυμε είναι τ (Εικόνα 8), τ (Εικόνα 9) και τ (Εικόνα 10). Η επιλγή των υγκεκριμένων κατατημάτων έγινε με βάη τ γεγνός ότι θέλαμε τα κατατήματα πυ θα αξιλγήυμε να είναι ελληνικά, να είναι αρκετά χρόνια τ χώρ της πληρφρικής και να υπάρχει ανταγωνιμός μεταξύ τυς. Επίης, ένας ημαντικός περιριμός την επιλγή των κατατημάτων, είναι ότι έπρεπε να επιλέξυμε τρία διαφρετικά κατατήματα, πυ όμως θα διαθέτυν παρεμφερή είδη, ώτε να έχει νόημα η ύγκριη. 66

68 Εικόνα 8. Αρχική ελίδα της ιτελίδας τυ E-Shop. Εικόνα 9. Αρχική ελίδα της ιτελίδας τυ Multirama. 67

69 Εικόνα 10. Αρχική ελίδα της ιτελίδας τυ You. 5.3 Ερωτηματλόγι Στη μέθδ αξιλόγηης των Marsico και Levialdi ι ερευνητές, χρηιμπίηαν ένα ερωτηματλόγι ε δύ μέρη για την αξιλόγηη ιτελίδων παρχής τυριτικών υπηρειών. Για τις ανάγκες της έρευνάς μας, τ ερωτηματλόγι αυτό έχει πραρμτεί (Πίνακας 4), ώτε να είναι κατάλληλ να αξιλγήει ιτελίδες ηλεκτρνικών κατατημάτων. Στ πρώτ μέρς, ι χρήτες καλύνται να απαντήυν ένα γενικό ερωτηματλόγι αξιλόγηης, πυ τυς εξικειώνει με τα χαρακτηριτικά των ιτελίδων. Στη υνέχεια, τ δεύτερ μέρς απαντάνε ε ένα πι εκτεταμέν ερωτηματλόγι, με περιεκτικότερα κριτήρια, ύμφωνα με τ τι περιμένυν από μια ιτελίδα της δεδμένης κατηγρίας. Τ ερωτηματλόγι, απτελείται από 60 ερωτήεις επιλγής τις πίες ι χρήτες πρέπει να υπδείξυν την άπψή τυς, χρηιμπιώντας μια κλίμακα Likert. Όλες ι ερωτήεις έχυν την ίδια βαρύτητα και είναι διατυπωμένες έτι ώτε τα «ναι» και «μάλλν ναι» να θεωρύνται θετική απάντηη και αντίτιχα τα «όχι», «μάλλν όχι» να θεωρύνται αρνητική απάντηη. Τ «δεν κατάφερα να χηματίω άπψη» είναι μία κεντρική, υδέτερη τιμή πυ υνήθως τείνει να είναι αρνητική. Ως εκ τύτυ, καλύτερη θα είναι η ιτελίδα πυ θα υγκεντρώει τις περιότερες θετικές απαντήεις. Τ ερωτηματλόγι είναι ανώνυμ και δεν απαιτεί την υπβλή πρωπικών δεδμένων. 68