εργαζόµενοι θύµατα κακών συνθηκών εργασίας θάνατοι τον χρόνο

Transcript

1 stress Νεκτάριος Ι. Μπουµπόπουλος Ειδικός Ιατρός Εργασίας εργαζόµενοι θύµατα κακών συνθηκών εργασίας θάνατοι τον χρόνο εργατικά ατυχήµατα 120 θανάσιµα ατυχήµατα επαγγελµατικές ασθένειες 2 1

2 Στόχος κάθε εϖιχείρησης ϖ ρόλ η ψ η Αφοµοίωση ϖροληϖτικής ϖολιτικής στα θέµατα ασφάλειας και υγείας στην εργασία αϖό κάθε εϖιχείρηση άσχετα αϖό το µέγεθός της. 3 Ποιες είναι οι νοµικές ευθύνες µας? Πράξη 1974 περί Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία, που απαιτεί από τους εργοδότες να εξασφαλίσουν στους εργαζόµενους την παροχή υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος τόσο σωµατικά όσο και πνευµατικά. Π 14/3/1934 περί υγιεινής και ασφάλειας εργατών κ υπαλλήλων πάσης φύσεως Ν. 1568/85 Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζοµένων (Ν. 3144/03) Π 17/96 µέτρα για τη βελτίωση ασφάλειας και υγείας των εργαζοµένων (91/383/ ΕU) 4 2

3 Αϖό τι ϖάσχει η εργασία? Κίνδυνοι Κίνδυνοιγια γιατην τηνασφάλεια: Κτίριο Κτίριο Μηχανές Μηχανές Επικίνδυνες Επικίνδυνεςουσίες ουσίες Κίνδυνοι Κίνδυνοιγια γιατην τηνυγεία: Χηµικοί Χηµικοίπαράγοντες Φυσικοί Φυσικοίπαράγοντες Βιολογικοί Βιολογικοίπαράγοντες ΕΡΓΑΣΙΑ Αόρατοι Κίνδυνοι: Οργάνωση εργασίας Ψυχολογικοί παράγοντες 5 Ποιοι είναι οι αόρατοι κίνδυνοι? Κακή οργάνωση εργασίας. Εξαντλητικό ωράριο Ασάφεια καθηκόντων. Ελλιπής εκπαίδευση. Υπερβολικές απαιτήσεις. 6 3

4 Ποιοι είναι οι αόρατοι κίνδυνοι? Αίσθηση ανεπάρκειας. Μηδαµινές/κακές εργασιακές σχέσεις. Φόβος απόλυσης. Φυσικό περιβάλλον και συνθήκες εργασίας. Οικονοµικές απολαβές. Ανεργία. 7 Αόρατοι κίνδυνοι = Στρεσογόνοι ϖαράγοντες Εργασιακοί παράγοντες Συνέπειες του του στρες: Stress Οργανικές Συµπεριφοράς Ψυχολογικές Έξω-εργασιακοί παράγοντες 8 4

5 Τι σηµαίνει stress; Η αντίδραση του οργανισµού σε µια κατάσταση που προσλαµβάνεται ως ϖρόκληση ή αϖειλή και τείνει να διαταράξει την ισορροϖία του. Η ελληνική λέξη άγχος, αντίστοιχα, προέρχεται από το ρήµα "άγχω", που σηµαίνει "σφίγγω πιεστικά" (αγχόνη). 9 Σχέση αϖόδοσης εργασιακού στρες Ύψιστη απόδοση ηµιουργικότητα Αποφασιστικότητα ραστηριοποίηση Ανία Ευερεθιστότητα Αναποφασιστικότητα Εξουθένωση Αδιαφορία Απογοήτευση Αποδιοργάνωση 10 5

6 Λόγοι ϖου οι εϖιχειρήσεις χάνουν Πελάτες Πεθαίνουν Μετακινούνται 1% 3% 4% Αλλαγή από συνήθεια Λόγω σύστασης φίλων 5% 9% Καλύτερα προϊόντα 10% 68% Οι εργαζόµενοι είναι: Αδιάφοροι Κουρασµένοι Χωρίς διαθέσιµο χρόνο Μόνιµα παραπονούµενοι 11 Στατιστικά Οι καρδιακές ϖροσβολές τη ευτέρα το πρωί σ αυτούς που ετοιµάζονται να πάνε στην εργασία τους των επισκέψεων σε ψυχίατρο είναι λόγω εργασιακού στρες κατάθλιψη Το εργασιακό στρες παίζει τον κυρίαρχο ρόλο σε 2 από τις συχνότερες αιτίες θανάτου ενηλίκων: θανάτου 12 6

7 Στατιστικά στοιχεία (EU-OSHA) 1 στους 3 βιώνει εργασιακό στρες 1 στους 5 νιώθει κόπωση 1 στους 8 υποφέρει από πονοκεφάλους Οι Ευρωπαίοι που υποφέρουν κάθε χρόνο από ασθένειες που σχετίζονται µε τo στρες από την εργασία τους: 13 Στατιστικά στοιχεία (EU-OSHA) st st rr ess ess πάσχουν από καρδιαγγειακές ϖαθήσεις ως αποτέλεσµα του εργασιακού στρες 14 7

8 Ακριβό µου στρ ς; Αϖουσιασµός 20 δις ετησίως Μεγάλη Βρετανία: χάρη στο στρες χάνονται 180 εκατοµµύρια ηµέρες εργασίας κάθε χρόνο Στη Νορβηγία, οι ασθένειες που σχετίζονται µε το εργασιακό στρες, κοστίζουν το 10% του ΑΕΠ της χώρας 15 Ο µηχανισµός του στρες Το στρες βοήθησε τον προϊστορικό άνθρωπο να επιβιώσει από τους κινδύνους. 16 8

9 Στο ϖρόσθιο τµήµα φλοιού του εγκεφάλου συντελείται: Η λήψη αϖοφάσεων Η κριτική ικανότητα Ο σχεδιασµός ενεργειών Η λογική σκέψη Η νοητική λειτουργία Στρεσογόνοι παράγοντες Η παρεγκεφαλίδα, το στέλεχος και ο υποθάλαµος ϖροετοιµάζουν το σώµα για δράση, αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθµό, τη συχνότητα αναϖνοής και τον µυϊκό τόνο. Για να τεθεί σε λειτουργία το σύστηµα «εφόρµηση ή απόδραση» ϖαρακάµϖτεται ο ϖρόσθιος λοβός του εγκεφάλου. 17 Ευρήµατα τοµογραφίας (PET) Λειτουργία εγκεφάλου κατά τη λύση µαθηµατικών προβληµάτων STRESS Κάτω από έντονο στρες ο πρόσθιος λοβός του εγκεφάλου ΥΠΟΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ 18 9

10 Αρτηριακή υπέρταση, σφίξιµο στο στήθος ύσπνοια Κεφαλαλγία, ηµικρανία, ίλιγγος ιαταραχή του ύπνου: αϋπνία, υπνηλία ιαταραχή σωµατικού βάρους Ευπάθεια σε αλλεργίες Συνεχής κόπωση Άνδρες: Μείωση τεστοστερόνης ανικανότητα Γυναίκες: διαταραχή κύκλου, αύξηση πόνων περιόδου 19 Εϖίδραση στη συµϖεριφορά Αϖώλεια ενδιαφέροντος για δουλειά, κοινωνικές δραστηριότητες, εµφάνιση Αύξηση καπνίσµατος, αλκοόλ, τοξικών ουσιών Αϖοµάκρυνση από φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον Οικογενειακοί καυγάδες Σεξουαλική ανικανότητα 20 10

11 Κατάθλιψη Ψυχολογικές εϖιδράσεις Ευερεθιστότητα Εκρήξεις θυµού Αίσθηµα αβεβαιότητας Αϖώλεια ελέγχου συναισθηµάτων Χωρίς βοήθεια και ελϖίδα Τάση αυτοκτονίας 21 Ψυχολογικές εϖιδράσεις υσκολία λήψης αποφάσεων Αϖώλεια συγκέντρωσης στην εργασία Σύγχυση και αφηρηµάδα Επιρρέπεια σε ατυχήµατα Αίσθηµα ενοχής Χαµηλή αυτοεκτίµηση 22 11

12 Ο ρόλος του Ιατρού Εργασίας Γιατρέ, Γιατρέ, αισθάνοµαι αισθάνοµαι σφίξιµο σφίξιµοστο στοστήθος, στήθος, τα ταβράδια βράδιαδεν δεν κοιµάµαι κοιµάµαικαλά καλάκαι και είµαι είµαισυνέχεια κουρασµένος. κουρασµένος.... Προφανώς Προφανώςυποφέρετε από απόστρες, αλλά αλλάας ας ρίξουµε ρίξουµε µια µια µατιά. µατιά Παράδειγµα ϖρος αϖοφυγή Παρακαλώ, Ανθρώϖινο υναµικό... Ο εργαζόµενος συνήθως αντιµετωπίζεται ως σύνολο µε κοινές ανάγκες, στο οποίο εφαρµόζονται γενικευµένα συστήµατα «διαχείρισης». Το σύνολο συχνά αντικαθιστά τον άνθρωϖο, µε την µοναδικότητα του και τις ϖροσωϖικές ξεχωριστές του ανάγκες

13 Μήϖως δε φτάνει µόνο το bonus? Καλή ευκολία στη δουλειά σου αγάϖη µου! Πολλοί εργοδότες πιστεύουν πως η χρηµατική αποζηµίωση (bonus) των εργαζοµένων είναι αρκετή στο να δώσει κίνητρα και διάθεση για την επίτευξη των στόχων. 25 Αϖογειώστε την εϖιχείρησή σας Ευτυχώς ολοένα αυξάνεται ο αριθµός των επιχειρήσεων που έχουν κατανοήσει πως οι εργαζόµενοι αποτελούν ανεκτίµητο ϖλούτο και επενδύουν στην σωµατική και ψυχική τους Υγεία προσφέροντας τους όλα τα διαθέσιµα µέσα για την αποτελεσµατική διαχείριση του στρες

14 ιαχειρίζοµαι το στρες αϖοτελεσµατικά Αϖαιτήσεις Υϖοστήριξη Έλεγχος ιαχείριση του στρες Καθήκοντα Σχέσεις Αλλαγές 27 Αϖαιτήσεις φόρτος εργασίας και συνθήκες Σού φτάνει ο χρόνος για να κάνεις τη δουλειά σου; Είναι η δουλειά σου δύσκολη; Είσαι ευχαριστηµένος από τη δουλειά σου; Υπάρχει θόρυβος, ζέστη ή κρύο, επαρκής εξαερισµός και ικανοποιητικός φωτισµός; 28 14

15 έχει «λόγο Έλεγχος λόγο» ο εργαζόµενος στον τρόϖο ϖου εκτελείται η εργασία του; Μπορείς να εϖηρεάσεις τον τρόπο µε τον οποίο εκτελείται η εργασία σου; Λαµβάνεις σηµαντικές αϖοφάσεις στο τµήµα/τοµέα σου; 29 Σχέσεις εργαζοµένων - ϖελατών - διοίκησης Πώς είναι οι σχέσεις σου µε τον εργοδότη και τους συναδέλφους σου; Αισθάνεσαι διάκριση όσον αφορά την καταγωγή, το φύλο, την κατάσταση υγείας σου κτλ; Αισθάνεσαι κίνδυνο ή απειλή; 30 15

16 Αλλαγές διαχείριση οργανωτικών αλλαγών και ενηµέρωση Ενηµερώνεσαι επαρκώς σχετικά µε πιθανές αλλαγές στην εργασία σου; (νέα τεχνολογία, προϊόντα, νέα παραγωγική διαδικασία κτλ) Συµµετέχεις µε κάποιο τρόπο στις αλλαγές του αντικειµένου σου; 31 σαφής ανάθεση Καθήκοντα ανάθεση καθηκόντων και αντίληψη αυτών αϖό τους εργαζόµενους Γνωρίζεις µε σαφήνεια το αντικείµενο της εργασίας σου και τις υϖοχρεώσεις σου; Σού αναθέτουν καθήκοντα που νοµίζεις ότι δεν είναι µέρος της δουλειάς σου; 32 16

17 Υϖοστήριξη εϖαρκής εκϖαίδευση και συνεχής υϖοστήριξη Έχεις τη βοήθεια που χρειάζεσαι από τον προϊστάµενο ή τους συνεργάτες σου; Εϖαινείσαι όταν κάνεις πολύ καλά τη δουλειά που σού ανατέθηκε; έχεσαι εποικοδοµητικά σχόλια και «ευχαριστώ» ή µόνο αρνητική κριτική; 33 Το στρες στην εργασία αντιµετωϖίζεται! Φερόµαστε πάντα δίκαια µε κατανόηση και φιλική διάθεση. Καλλιεργούµε αµφίδροµη επικοινωνία, κλίµα συνεργασίας και οµάδας

18 Ευθύνες εργαζοµένων Συζητήστε το ϖρόβληµά σας µε τους ανώτερους, εκπρόσωπο εργαζοµένων και εϖωφεληθείτε από τις παρεχόµενες υπηρεσίες (ΙΕ, ΕΑΡ). Αν δεν ξέρουν αδυνατούν να βοηθήσουν. εν είναι ντροϖή να ζητάτε ενηµέρωση για κάτι που δεν έχετε κατανοήσει ή δεν έχετε εκπαιδευτεί. είξτε αγάϖη, ϖλησιάστε και βοηθήσετε συναδέλφους που βιώνουν πίεση από τη δουλειά. Προτείνετε πιθανές εφαρµόσιµες λύσεις. 35 Έχετε πολύ στρες! Τι προτιµάτε, να αλλάξετε τρόπο ζωής ή να σάς συστήσω έναν ψυχίατρο; 36 18

19 Γίνετε περισσότερο θετικοί και ευγενικοί. Αξιοϖοιήστε καλύτερα τον χρόνο σας. Ελέγχετε τα νεύρα σας. είξτε υϖοµονή, ηρεµία και ϖραότητα. Κάντε χρήση των διαθέσιµων διαλειµµάτων. Ενδώστε στο χιούµορ και επιτρέψτε στον εαυτό σας να χαµογελάει. Οϖλιστείτε µε ΑΙΣΙΟ ΟΞΙΑ 37 ΒΕΤΟ στις βλαβερές συνήθειες Αλλάξτε τη διατροφική σας βάση τρώγοντας ϖάντα υγιεινά. Στο αλκοόλ δεν «πνίγεται» το στρες. Το κάπνισµα εϖιδεινώνει το στρες όσο κι αν πιστεύετε το αντίθετο, 38 19

20 Φερθείτε στον εαυτό σας όϖως του αξίζει! Μάς γεµίζει ενέργεια Τονώνει το ανοσοποιητικό ρα ως φυσικό αντικαταθλιπτικό 39 Αφιερώστε περισσότερο χρόνο στην οικογένεια και φίλους και συζητήστε µαζί τους το πώς αισθάνεστε. Αποδεχθείτε τα όριά σας. Προσευχηθείτε. «ουλέψτε» περισσότερο µε τον εαυτό σας! 40 20

21 Η δουλειά δεν είναι Η ζωή µας, είναι η δουλειά ΤΗΣ ζωής µας! 41 21