ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΚΑΙ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΚΑΙ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο: Αλάιπζε ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ηεο εηαηξίαο «ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ.» Τπνβιεζείζα ζηνλ Καζεγεηή: Μπηαθίδε ηέθαλν απφ ηνλ ζπνπδαζηή: Δπζπκίνπ Γεκήηξην (Πξαμηηέινπο 9, Καβάια) Έλαξμε: Παξάδνζε: Καβάια 2015

2 ΠΡΟΛΟΓΟ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΤΝΣΜΖΔΩΝ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΩΝ ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ ΕΙΑΓΩΓΗ... 1 ΜΕΡΟ ΠΡΩΣΟ - ΘΕΩΡΗΣΙΚΗ ΠΡΟΕΓΓΙΗ... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΧΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΚΑΣΑΣΑΕΙ Γεληθά ζηνηρεία Ιζνινγηζκόο Καηάζηαζε Λνγαξηαζκνύ Απνηειεζκάησλ Υξήζεσο Πίλαθαο Γηαζέζεσο Απνηειεζκάησλ Πξνζάξηεκα... 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΕΝΝΟΙΑ ΚΟΠΟ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΝΑΛΤΗ ΧΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ Έλλνηα ηεο Αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ θνπόο ηεο Αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ Βαζηθέο θαηεγνξίεο αλαιπηώλ θαη νη ζθνπνί ηνπο θνπνί επελδπηώλ κεηόρσλ θνπνί δαλεηζηώλ επηρείξεζεο θνπνί ηεο δηνίθεζεο ηεο επηρείξεζεο θνπνί αλαιπηώλ ζε πεξηπηώζεηο εμαγνξώλ ή ζπγρσλεύζεσλ θνπνί ειεγθηώλ ινγηζηηθώλ θαηαζηάζεσλ θνπνί ινηπώλ νκάδσλ ελδηαθεξνκέλσλ Δίδε Αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΤΗ ΧΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ Γεληθά Γηαζηξσκαηηθή αλάιπζε κε αξηζκνδείθηεο Αξηζκνδείθηεο Ρεπζηόηεηαο Αξηζκνδείθηεο Γεληθήο Ρεπζηόηεηαο Αξηζκνδείθηεο Δηδηθήο Ρεπζηόηεηαο Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρεπζηόηεηαο Αξηζκνδείθηεο Ακπληηθνύ Υξνληθνύ Γηαζηήκαηνο Αξηζκνδείθηεο Γξαζηεξηόηεηαο... 26

3 Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Δηζπξάμεσο Απαηηήζεσλ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ γηα εζσηεξηθνύο αλαιπηέο Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ γηα εμσηεξηθνύο αλαιπηέο Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Κ.Κ.Κ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Δλεξγεηηθνύ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Παγίσλ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ Αξηζκνδείθηεο παξαγσγηθό - ζπλαιιαθηηθνύ θπθιώκαηνο Αξηζκνδείθηεο Κύθινπ Ρεπζηόηεηαο Αξηζκνδείθηεο Δμέιημεο Πσιήζεσλ Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Αξηζκνδείθηεο Μηθηνύ Πεξηζσξίνπ ή Μηθηνύ Κέξδνπο Αξηζκνδείθηεο Καζαξνύ Πεξηζσξίνπ ή Καζαξνύ Κέξδνπο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο ζπλνιηθνύ θεθαιαίνπ Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ πλδπαζκέλνο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ Αξηζκνδείθηεο Οηθνλνκηθήο Μόριεπζεο Αξηζκνδείθηεο Γαπαλώλ Λεηηνπξγίαο Αξηζκνδείθηεο Λεηηνπξγηθώλ Δμόδσλ Αξηζκνδείθηεο Δμόδσλ Λεηηνπξγίαο πξνο Πσιήζεηο Αξηζκνδείθηεο Καζαξώλ Κεξδώλ πξνο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ Αξηζκνδείθηεο Ακνηβώλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Δπελδύζεσλ Αξηζκνδείθηεο Απόζβεζεο Παγίσλ Αξηζκνδείθηεο Απνζβέζεσλ πξνο Πσιήζεηο Αξηζκνδείθηεο Γηαξζξώζεσο Κεθαιαίσλ θαη Βησζηκόηεηαο Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο πλνιηθά Κεθάιαηα... 55

4 Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ πξνο Γαλεηαθά Κεθάιαηα Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο Πάγηα Αξηζκνδείθηεο Κπθινθνξνύληνο Δλεξγεηηθνύ πξνο πλνιηθέο Τπνρξεώζεηο Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μαθξνπξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Σόθσλ Αξηζκνδείθηεο Δπελδύζεσλ ή Δπελδπηηθνί Αξηζκνδείθηεο Κέξδε θαηά Μεηνρή Μέξηζκα θαηά Μεηνρή Μεξηζκαηηθή Απόδνζε Πνζνζηό Γηαλεκνκέλσλ Κεξδώλ Μεξηζκαηηθή Απόδνζε Ιδίσλ Κεθαιαίσλ Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Καηαβαιινκέλσλ Μεξηζκάησλ Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο Λόγνο Υξεκαηηζηεξηαθήο Σηκήο πξνο Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο Λόγνο Σηκήο πξνο Κέξδε αλά Μεηνρή Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρνήο θαηά Μεηνρή Αξηζκνδείθηεο Απνδόζεσο Μεηνρήο ζε Σακεηαθή Ρνή Απόζβεζε θαηά κεηνρή Γηαζηξσκαηηθή αλάιπζε θνηλνύ κεγέζνπο πγθξηηηθή ή δηαρξνληθή αλάιπζε Αλάιπζε ρξνλνινγηθώλ ζεηξώλ κε δείθηεο ηάζεο Δμεηδηθεπκέλεο κέζνδνη αλάιπζεο Πεξηνξηζκνί αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ ΜΕΡΟ ΔΕΤΣΕΡΟ - ΠΡΑΚΣΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΝΑΛΤΗ ΧΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΣΗ ΕΣΑΙΡΙΑ ΚΡΕ.ΚΑ ΔΙΑΝΟΜΕ Α.Ε Σν ειιεληθό εκπόξην ζην Γεληθά γηα ηελ ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ Γεληθά γηα ηελ ΔΜΠΟΡΙΑ ΚΡΔΑΣΩΝ ΚΟΜΟ Α.Δ Αλάιπζε κε αξηζκνδείθηεο Αξηζκνδείθηεο ξεπζηόηεηαο Αξηζκνδείθηεο δξαζηεξηόηεηαο... 91

5 4.4.3 Αξηζκνδείθηεο απνδνηηθόηεηαο Αξηζκνδείθηεο δαπαλώλ ιεηηνπξγίαο Αξηζκνδείθηεο δηαξζξώζεσο θεθαιαίσλ θαη βησζηκόηεηαο Αξηζκνδείθηεο επελδύζεσλ ή επελδπηηθνί αξηζκνδείθηεο Αλάιπζε θνηλνύ κεγέζνπο πγθξηηηθή ή δηαρξνληθή αλάιπζε Αλάιπζε κε δείθηεο ηάζεο πκπεξάζκαηα ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ Παξάξηεκα 1: Ιζνινγηζκνί ηεο εηαηξίαο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 2: Καηαζηάζεηο Λνγαξηαζκνύ Γεληθήο Δθκεηάιιεπζεο ηεο εηαηξίαο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 3: Ιζνινγηζκνί ηεο εηαηξίαο ΔΜΠΟΡΙΑ ΚΡΔΑΣΩΝ ΚΟΜΟ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 4: Πίλαθεο αξηζκνδεηθηώλ ηεο εηαηξίαο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 5: Καηάζηαζε Κνηλνύ Μεγέζνπο Ιζνινγηζκώλ ηεο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ. πεληαεηίαο Παξάξηεκα 6: Καηάζηαζε Κνηλνύ Μεγέζνπο Ιζνι/ζκώλ ηεο ΔΜΠΟΡΙΑ ΚΡΔΑΣΩΝ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 7: Γηαρξνληθή αλάιπζε Ιζνινγηζκώλ ηεο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 8: Γηαρξνληθή αλάιπζε Ιζνινγηζκώλ ηεο εηαηξίαο ΔΜΠΟΡΙΑ ΚΡΔΑΣΩΝ Α.Δ. 5εηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 9: Καηάζηαζε Γεηθηώλ Σάζεο Ιζνι/ζκώλ ηεο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο Παξάξηεκα 10: Καηάζηαζε Γεηθηώλ Σάζεο Ιζνι/ζκώλ ηεο ΔΜΠΟΡΙΑ ΚΡΔΑΣΩΝ Α.Δ. πεληαεηίαο 2009 έσο ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕ ΑΝΑΦΟΡΕ

6 ΠΡΟΛΟΓΟ Ζ παξνχζα πηπρηαθή εξγαζία επηρεηξεί λα παξνπζηάζεη ηηο κεζφδνπο αλάιπζεο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ θαη ην πψο βνεζνχλ λα επεμεξγαζηνχκε ην πιήζνο ησλ νηθνλνκηθψλ πιεξνθνξηψλ γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ. Ζ ζεσξεηηθή πξνζέγγηζε ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο πνπ αθνινπζεί, καο δείρλεη ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο κπνξνχκε λα αληιήζνπκε ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ νηθνλνκηθή ζέζε κηαο επηρείξεζεο θαη λα δηαγλψζνπκε δηάθνξα επηρεηξεκαηηθά πξνβιήκαηα. Ζ πξαθηηθή εθαξκνγή ησλ παξαπάλσ κεζφδσλ, γίλεηαη κε ηελ αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ κηαο πεληαεηίαο ηεο εηαηξίαο θξενπσιείσλ ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ., ζπγθξίλνληάο ηελ κε αληίζηνηρα ζηνηρεία κηαο νκνεηδνχο εηαηξίαο (ΔΜΠΟΡΗΑ ΚΡΔΑΣΩΝ ΚΟΜΟ Α.Δ.) θαη κε βαζηθνχο δείθηεο ηνπ θιάδνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ηξνθίκσλ-πνηψλ-θαπλνχ φπνπ αλήθνπλ ηα θξενπσιεία. θνπφο καο είλαη ε απνηχπσζε ηεο πξαγκαηηθήο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηεο επηρείξεζεο, ε πξφβιεςε κειινληηθψλ απνηειεζκάησλ θαη ε εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ ρξήζηκσλ γηα ηε ιήςε νηθνλνκηθψλ απνθάζεσλ.

7 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΤΝΣΜΗΕΩΝ Α.Δ. Γ. Δ.Γ.Λ.. θ.α. θ.ιπ. Δ..Δ.Δ. Κ.Κ.Κ Αλψλπκε Δηαηξία Γηνηθεηηθφ πκβνχιην Διιεληθφ Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην θαη άιια θαη ηα ινηπά Δζληθή πλνκνζπνλδία Διιεληθνχ Δκπνξίνπ Καζαξφ Κεθάιαην Κίλεζεο ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίλαθαο 1: Οη πσιήζεηο ησλ εκπνξηθψλ ΑΔ θαη ΔΠΔ απφ 2010 έσο Πίλαθαο 2: Οη αξηζκνδείθηεο ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ηξνθίκσλ-πνηψλ-θαπλνχ ΑΔ θαη ΔΠΔ απφ 2010 έσο

8 ΕΙΑΓΩΓΗ Ζ αλάιπζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ, καο βνεζά λα αληιήζνπκε πιήζνο πιεξνθνξηψλ γηα κηα επηρείξεζε θαη λα νδεγεζνχκε ζηε ιήςε επηρεηξεκαηηθψλ θαη επελδπηηθψλ απνθάζεσλ. Σν είδνο ηεο αλάιπζεο πνηθίιεη, αλάινγα κε ηηο επηδηψμεηο απηψλ πνπ ηελ πξαγκαηνπνηνχλ (επελδπηέο, δαλεηζηέο, δηνηθνχληεο, ειεγθηέο, εξγαδφκελνη θ.ιπ.). Πιεξνθνξίεο ινηπφλ, γηα ηε ξεπζηφηεηα, ηελ απνδνηηθφηεηα, ηηο δαπάλεο ιεηηνπξγίαο, ηελ θεθαιαηαθή δηάξζξσζε, απνηεινχλ ηδηαίηεξα ρξήζηκα εξγαιεία ζηηο κέξεο καο, πνπ ην παγθφζκην νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ αιιάδεη κε γξήγνξνπο ξπζκνχο. Οη βαζηθέο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο είλαη ν Ηζνινγηζκφο, ηα Απνηειέζκαηα Υξήζεο θαη ν Πίλαθαο Γηάζεζεο Κεξδψλ, ησλ νπνίσλ ηα δεδνκέλα αμηνπνηνχληαη θαη εξκελεχνληαη κε δηάθνξεο ηερληθέο, ψζηε νη νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ λα ζπγθξίλνπλ θαη λα ππνινγίζνπλ ζρέζεηο, κε ηηο νπνίεο ζα ζηεξίμνπλ ηηο απνθάζεηο ηνπο. Ο ζηφρνο ηεο πηπρηαθήο ζην πξψην κέξνο, είλαη λα πξνζεγγίζεη ζεσξεηηθά ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε, ψζηε θάζε ελδηαθεξφκελνο λα θαηαλνήζεη ηελ έλλνηα ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ, ηε ρξεζηκφηεηά ηνπο, ηνλ ηξφπν δηεμαγσγήο ηεο αλάιπζεο, ηελ έλλνηα ησλ αξηζκνδεηθηψλ θαη ηνλ ηξφπν αμηνπνίεζήο ηνπο. ην πξαθηηθφ κέξνο πνπ αθνινπζεί, αλαιχνληαη ηα νηθνλνκηθά δεδνκέλα ηεο εηαηξίαο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ. γηα κηα πεληαεηία. Ζ εθαξκνγή ησλ κεζφδσλ αλάιπζεο, ζα επηρεηξήζεη λα απνηππψζεη ηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο, λα δηαγλψζεη πηζαλά επηρεηξεκαηηθά πξνβιήκαηα θαη λα πξνβιέςεη κειινληηθά νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα. Καηά ηε δηαδηθαζία ηεο αλάιπζεο, ζα γίλνληαη παξάιιεινη ππνινγηζκνί θαη γηα ηελ νκνεηδήο εηαηξία ΔΜΠΟΡΗΑ ΚΡΔΑΣΩΝ ΚΟΜΟ Α.Δ., πνπ καδί κε ηηκέο δεηθηψλ γηα ηνλ θιάδν Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ηξνθίκσλ-πνηψλ-θαπλνχ 1

9 φπνπ αλήθνπλ θαη ηα θξενπσιεία, ζα απνηεινχλ κέηξα ζχγθξηζεο ησλ απνηειεζκάησλ αλάιπζεο ηεο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ. 2

10 ΜΕΡΟ ΠΡΩΣΟ - ΘΕΩΡΗΣΙΚΗ ΠΡΟΕΓΓΙΗ 3

11 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: ΦΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΚΑΣΑΣΑΕΙ 1.1 Γεληθά ζηνηρεία Οη ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο απνηεινχλ ηε ζεκαληηθφηεξε πεγή πιεξνθνξηψλ γηα ηε δξαζηεξηφηεηα θαη ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε κηαο επηρείξεζεο. Απφ ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ 2015 (έλαξμε ηζρχνο ησλ Διιεληθψλ Λνγηζηηθψλ Πξνηχπσλ βάζεη Νφκνπ 4308/2014), νη ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο πνπ ζπληάζζνληαη αλάινγα κε ην κέγεζνο ηεο επηρείξεζεο (νληφηεηαο), είλαη: α) Ο Ηζνινγηζκφο ή Καηάζηαζε Υξεκαηννηθνλνκηθήο Θέζεο (Πίλαθαο), β) ε Καηάζηαζε Απνηειεζκάησλ (Πίλαθαο), γ) ε Καηάζηαζε Μεηαβνιψλ Καζαξήο Θέζεο (Πίλαθαο), δ) ε Καηάζηαζε Υξεκαηνξνψλ (Πίλαθαο) θαη ε) ην Πξνζάξηεκα (εκεηψζεηο). Μέρξη ηηο 31 Γεθεκβξίνπ 2014 φκσο, νη εηήζηεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο γηα επηρεηξήζεηο πνπ δελ ηεξνχλ ηα Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα, φπσο είλαη θαη ε επηρείξεζε ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, πεξηιακβάλνπλ: α) ηνλ «Ηζνινγηζκφ», β) ηελ θαηάζηαζε ινγαξηαζκνχ «Απνηειέζκαηα Υξήζεσο», γ) ηνλ «Πίλαθα Γηαζέζεσο Απνηειεζκάησλ» θαη δ) ην «Πξνζάξηεκα». 4

12 1.2 Ιζνινγηζκόο Ηζνινγηζκφο είλαη κηα ινγηζηηθή θαηάζηαζε πνπ παξνπζηάδεη θαηά ηξφπν ζπλνπηηθφ, αθελφο κελ ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο θαη είδνο θαη αμία, θαη αθεηέξνπ ηηο πεγέο πξνειεχζεψο ηνπο (ρξεκαηνδνηήζεψο ηνπο) ζε εληαίν λφκηζκα θαη ζε νξηζκέλε ρξνληθή ζηηγκή (Ιγλαηηάδεο, 2000). Ο ηζνινγηζκφο απνηειείηαη απφ δχν ηκήκαηα, ην Δλεξγεηηθφ θαη ην Παζεηηθφ. Δλεξγεηηθό: Ολνκάδεηαη ην ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ ηεο πεξηνπζίαο ηα νπνία θαηέρεη θαη δηαζέηεη ε επηρείξεζε γηα λα πξαγκαηνπνηήζεη ηνπο ζθνπνχο ηεο. Παζεηηθό: Ολνκάδεηαη ην ζχλνιν ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο πξνο ηξίηνπο θαη ηνλ επηρεηξεκαηία. Οη ππνρξεψζεηο πξνο ηξίηνπο απνηεινχλ ην πξαγκαηηθφ παζεηηθφ θαη νη ππνρξεψζεηο πξνο ηνλ επηρεηξεκαηία απνηεινχλ ηελ θαζαξή ζέζε. 1.3 Καηάζηαζε Λνγαξηαζκνύ Απνηειεζκάησλ Υξήζεσο Ζ θαηάζηαζε ινγαξηαζκνχ απνηειεζκάησλ ρξήζεσο, είλαη ε ινγηζηηθή θαηάζηαζε ε νπνία παξνπζηάδεη ηα έμνδα, ηα έζνδα, ηηο έθηαθηεο δεκίεο θαη ηα έθηαθηα θέξδε, θαζψο θαη ην απνηέιεζκα πνπ πέηπρε ε νηθνλνκηθή κνλάδα ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν απφ ηνλ ζπζρεηηζκφ απηψλ ησλ παξαγφλησλ (Ιγλαηηάδεο, 2000). Ζ θαηάζηαζε απνηειεζκάησλ ρξήζεο δηαηξείηαη ζε δχν κέξε. ην πξψην παξαζέηνληαη ηα ζηνηρεία ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ ιεηηνπξγηθψλ εζφδσλ θαη εμφδσλ, δειαδή ησλ ζηνηρείσλ πνπ πξνζδηνξίδνπλ ην απνηέιεζκα εθκεηάιιεπζεο. ην δεχηεξν παξνπζηάδνληαη νη ινγαξηαζκνί ησλ κε ιεηηνπξγηθψλ (έθηαθησλ) εζφδσλ θαη θεξδψλ θαζψο θαη απηνί ησλ κε ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ θαη δεκηψλ. 5

13 1.4 Πίλαθαο Γηαζέζεσο Απνηειεζκάησλ Ο πίλαθαο δηάζεζεο απνηειεζκάησλ είλαη ν πίλαθαο ν νπνίνο παξνπζηάδεη πψο δηαηίζεηαη ην απνηέιεζκα πνπ πέηπρε ε νηθνλνκηθά κνλάδα. Ζ θαηάξηηζή ηνπ είλαη ππνρξεσηηθή, θαηαρσξείηαη ζην βηβιίν «Απνγξαθψλ θαη ηζνινγηζκψλ» θαη δεκνζηεχεηαη ππνρξεσηηθά ζην ηέινο θάζε ρξήζεο καδί κε ηνλ ηζνινγηζκφ θαη ηνλ ινγαξηαζκφ «Απνηειέζκαηα ρξήζεο». Ο πίλαθαο δηάζεζεο ησλ απνηειεζκάησλ δίλεη πξφζζεηεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην πψο ε δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο ρεηξίζηεθε ηα θέξδε ηεο ρξήζεο, δηαλέκνληάο ηα πηζαλφλ θαηά έλα κέξνο ζηνπο κεηφρνπο κε ηε κνξθή κεξηζκάησλ θαη θαηά έλα άιιν κέξνο ζηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε κε ηε κνξθή απνζεκαηηθψλ. ηελ πεξίπησζε πνπ ππάξρνπλ δεκηέο πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ, δελ είλαη δπλαηή ε δηαλνκή νπνηνπδήπνηε πνζνχ, αλ πξψηα δελ εμαιεηθζνχλ απηέο είηε κε θέξδε είηε κε απνζεκαηηθά. 1.5 Πξνζάξηεκα Σν πξνζάξηεκα ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ησλ απνηειεζκάησλ ρξήζεσο είλαη απαξαίηεην ζπκπιήξσκα ησλ νηθνλνκηθψλ απηψλ θαηαζηάζεσλ, κε ην νπνίν δίλνληαη δηάθνξεο πξφζζεηεο ή επεμεγεκαηηθέο πιεξνθνξίεο. Οη πιεξνθνξίεο απηέο έρνπλ ζθνπφ λα δηεπθνιχλνπλ φινπο ηνπο παξάγνληεο, πξνο ηνπο νπνίνπο απεπζχλνληαη νη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο, ζην λα θαηαλννχλ ην πεξηερφκελφ ηνπο θαη λα πξνζδηνξίδνπλ ηελ αιεζηλή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θαη ηα αθξηβή απνηειέζκαηα (θέξδε ή δεκίεο) ησλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ. 6

14 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΕΝΝΟΙΑ ΚΟΠΟ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΝΑΛΤΗ ΦΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ 2.1 Έλλνηα ηεο Αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ Αλάιπζε ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ή ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ (analysis of financial statements) είλαη ε πνζνηηθή θαη πνηνηηθή αμηνιφγεζε ηεο πιεξνθφξεζεο πνπ πεξηέρεηαη ζε απηέο ηηο θαηαζηάζεηο. Αλάινγα κε ην ζθνπφ πνπ επηδηψθεηαη θαη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ απαηηνχληαη, γίλνληαη αληίζηνηρεο δηεπζεηήζεηο θαη ζπγθξίζεηο ησλ ζηνηρείσλ ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ, ψζηε λα εμάγνληαη απ απηέο ηα επηδησθφκελα ζπκπεξάζκαηα. Οη επηδηψμεηο ινηπφλ θαη ην ελδηαθέξνλ ησλ αλαιπηψλ, νη νπνίνη κπνξεί λα είλαη επελδπηέο, κέηνρνη, πηζησηέο, εξγαδφκελνη θ.α. κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε δηαθνξεηηθέο κεζφδνπο αλάιπζεο θαη λα δίλεηαη θάζε θνξά έκθαζε ζε νξηζκέλα ζηνηρεία, αλάινγα κε ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ. Γηα παξάδεηγκα, νη βξαρπρξφληνη πηζησηέο κηαο επηρείξεζεο (ηξάπεδεο), ελδηαθέξνληαη πξψηα γηα ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο ηεο. Σνχην δηφηη, ελδηαθέξνληαη πεξηζζφηεξν θαη δίλνπλ κεγάιν βάξνο ζηελ εμαζθάιηζε πνπ ηνπο παξέρεηαη γηα ηελ θαηαβνιή απφ κέξνπο ηεο επηρείξεζεο ηφζν ησλ ηφθσλ, φζν θαη γηα ηελ επηζηξνθή ησλ δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ. Έηζη, ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε εμεηάδεηαη ε ζρέζε ησλ θπθινθνξνχλησλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο πξνο ηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο, πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγεζεί ε ηξέρνπζα νηθνλνκηθή ηεο ζέζε. Αληίζεηα νη καθξνρξφληνη δαλεηζηέο (π.ρ. νκνινγηνχρνη), δίλνπλ κεγαιχηεξε έκθαζε ζηνπο καθξνρξφληνπο δείθηεο ηεο επηρείξεζεο, φπσο είλαη ε δηάξζξσζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο, ηα ηξέρνληα θαη κειινληηθά θέξδε ηεο θαη νη κεηαβνιέο ηεο νηθνλνκηθήο ηεο ζέζεο. Ζ κειέηε π.ρ. ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο κηαο επηρείξεζεο γηα ηελ πεξίπησζε επέλδπζεο θεθαιαίσλ, επηβάιιεη λα αθνινπζεζεί δηαθνξεηηθφο δξφκνο αλάιπζεο, απφ φ,ηη ζηελ πεξίπησζε ρνξήγεζεο ζ απηή δαλείνπ. ηελ πξψηε πεξίπησζε πξνέρεη ε αμηνιφγεζε ηεο ηθαλφηεηαο ηεο 7

15 επηρείξεζεο λα δεκηνπξγήζεη θέξδε ζηα πξνζερή ρξφληα, ελψ ζηε δεχηεξε, ε αμηνιφγεζε ηεο θεξεγγπφηεηαο ηεο επηρείξεζεο γηα λα εμαζθαιίζεη ηελ επηζηξνθή ηνπ δαλεηδφκελνπ θεθαιένπ. Ζ αλάιπζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ, κπνξεί λα ρξεζηκεχεη θαη σο κέζν αμηνιφγεζεο ηεο δηνίθεζεο κηαο επηρείξεζεο, δειαδή αλ θαη θαηά πφζν είλαη απνηειεζκαηηθή θαη ηθαλή θαηά ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ηεο. Δπίζεο, κπνξεί λα νδεγεί ζηε δηάγλσζε δηαθφξσλ επηρεηξεκαηηθψλ πξνβιεκάησλ θαη λα ρξεζηκεχεη γηα ηελ πξφβιεςε ηεο κειινληηθήο νηθνλνκηθήο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο θαη ησλ νηθνλνκηθψλ ηεο απνηειεζκάησλ. Ωο εθ ηνχηνπ, κε ηελ αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ, νη απνθάζεηο ησλ ελδηαθεξνκέλσλ, ζε θάζε πεξίπησζε, δελ ζηεξίδνληαη πιένλ ζηε δηαίζζεζε ή ζηηο ππνζέζεηο αιιά ζε ζπγθεθξηκέλα πνξίζκαηα, νπφηε κεηψλεηαη κε απηφ ηνλ ηξφπν, θαηά ην δπλαηφλ, ε αβεβαηφηεηα σο πξνο ην απνηέιεζκα πνπ ελππάξρεη ζε φιεο ηηο απνθάζεηο. Βέβαηα, ε αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ δελ απνδπλακψλεη ηνλ αλζξψπηλν (ππνθεηκεληθφ) παξάγνληα, ν νπνίνο πάληνηε ζθξαγίδεη θαη ρξσκαηίδεη ηε ιήςε απνθάζεσλ (Νηάξρνο, 1996). 2.2 θνπόο ηεο Αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ θνπνί ηεο αλάιπζεο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ είλαη: Μέηξεζε ηεο πξνεγνχκελεο επίδνζεο ηεο επηρείξεζεο. Μέηξεζε ηεο παξνχζαο θαηάζηαζεο ηεο επηρείξεζεο. Πξφβιεςε ησλ κειινληηθψλ δπλαηνηήησλ ηεο επηρείξεζεο, γηα ηε δηαηήξεζε ηεο θαηάιιειεο ηζνξξνπίαο κεηαμχ ησλ αθφινπζσλ απνθαζηζηηθήο ζεκαζίαο πιεπξψλ ηεο επηρείξεζεο: 8

16 o Ρεπζηφηεηα (liquidity). Μηα επηρείξεζε έρεη ξεπζηφηεηα, φηαλ είλαη ζε ζέζε λα ηθαλνπνηήζεη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο θαζψο απηέο γίλνληαη ιεμηπξφζεζκεο. o ηαζεξφηεηα (stability). Ζ ζηαζεξφηεηα κεηξηέηαη απφ ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα πξαγκαηνπνηεί ηηο πιεξσκέο γηα ηφθνπο θαη ρξενιχζηα πάλσ ζην πθηζηάκελν χςνο ησλ δαλείσλ θαη ηηο πιεξσκέο πνπ αληηζηνηρνχλ ζηελ θαλνληθή δηαλνκή κεξίζκαηνο ζηνπο κεηφρνπο ηεο. o Απνδνηηθφηεηα (profitability). Απνδνηηθφηεηα είλαη ε ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμχ ηνπ θέξδνπο πνπ πξαγκαηνπνηεί ε επηρείξεζε θαη ηνπ θεθαιαίνπ πνπ ρξεζηκνπνηεί. o Γπλαηφηεηα αλάπηπμεο. Μεηξηέηαη κε ηελ επέθηαζε θαη αλάπηπμε ζε λέεο αγνξέο, ην πνζνζηφ αλάπηπμεο ζηηο ππάξρνπζεο αγνξέο, ην πνζνζηφ αχμεζεο ζηα θέξδε αλά κεηνρή θαη ην χςνο δαπαλψλ γηα έξεπλα. 2.3 Βαζηθέο θαηεγνξίεο αλαιπηώλ θαη νη ζθνπνί ηνπο Σν είδνο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ, εμαξηάηαη απφ ηηο επηδηψμεηο απηψλ πνπ ηελ πξαγκαηνπνηνχλ (επελδπηέο - κέηνρνη, δαλεηζηέο, θ.ιπ.). Έηζη θάζε θνξά, αλάινγα κε ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ, δίλεηαη ηδηαίηεξν βάξνο ζε δηάθνξα νηθνλνκηθά ζηνηρεία. Πξφθεηηαη δειαδή γηα δηαθνξεηηθά θίλεηξα ή ζπκθέξνληα, αλάινγα κε ηε ζέζε ηνπ εθάζηνηε ελδηαθεξφκελνπ. Ο θάζε ελδηαθεξφκελνο κπνξεί λα θαηαηαγεί ζε κηα απφ ηηο αθφινπζεο βαζηθέο θαηεγνξίεο: Δπελδπηέο κέηνρνη Γαλεηζηέο ηεο επηρείξεζεο Γηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο Οηθνλνκηθνί αλαιπηέο, ρξεκαηηζηέο θαη ηξαπεδηθά ζηειέρε 9

17 Αλαιπηέο ζε πεξηπηψζεηο εμαγνξψλ θαη ζπγρσλεχζεσλ Διεγθηέο ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ Λνηπέο νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ θνπνί επελδπηώλ κεηόρσλ Οη επελδπηέο κέηνρνη παξέρνπλ ηα επηρεηξεκαηηθά θεθάιαηα ηα νπνία είλαη εθηεζεηκέλα ζε πνιινχο θαη δηάθνξνπο θηλδχλνπο θαη είλαη ε αζπίδα πξνζηαζίαο γηα ηα δαλεηαθά θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο. Ο ζθνπφο ησλ επελδπηψλ κεηφρσλ είλαη λα ιάβνπλ θάπνην πνζφ απφ ηε δηαλνκή ησλ θεξδψλ, εθφζνλ ε επηρείξεζε είλαη θεξδνθφξα θαη αθνχ πξνεγνπκέλσο εμππεξεηεζνχλ νη δαλεηζηέο ηεο. Οη πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδνληαη είλαη πην γεληθέο απφ απηέο πνπ ρξεηάδνληαη νη ελδηαθεξφκελνη αλαιπηέο ησλ ινηπψλ θαηεγνξηψλ. Έρνληαο επελδχζεη θεθάιαηα ζηελ επηρείξεζε, νη κέηνρνη ελδηαθέξνληαη γηα ηελ φιε δξαζηεξηφηεηά ηεο, ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηά ηεο, ηελ νηθνλνκηθή ηεο θαηάζηαζε θαη ηε δηάξζξσζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο, δεδνκέλνπ φηη γηα ηελ εθηίκεζε ηεο αμίαο ησλ κεηνρψλ κηαο επηρείξεζεο είλαη απαξαίηεηα φια απηά ηα ζηνηρεία. Παξάιιεια ελδηαθέξνληαη θαη γηα ηε ζπνπδαηφηεηά ηεο κέζα ζηνλ θιάδν, γηα ηα κειινληηθά ηεο θέξδε θαη ηελ εμέιημή ηνπο δηαρξνληθά. πγθεθξηκέλα ν επελδπηήο - κέηνρνο απνβιέπεη: ηε ιήςε θάπνηνπ κεξίζκαηνο ζην κέιινλ, δηαηεξψληαο ηα θεθάιαηα πνπ έρεη επελδχζεη ζε ηνπιάρηζηνλ κέζν - καθξνπξφζεζκν νξίδνληα. ηελ πηζαλή ιήςε θάπνησλ δηθαησκάησλ απφ ηε δηαλνκή απνζεκαηηθψλ ηεο εηαηξείαο. ηελ απμεκέλε ηηκή πνπ ειπίδεη φηη ζα έρνπλ νη ηίηινη (κεηνρέο) ζηελ Αγνξά, ψζηε λα πξαγκαηνπνηήζεη θέξδε θεθαιαίνπ. Γεδνκέλνπ φκσο φηη ε αλάιπζε γηα ηελ εθηίκεζε ηεο αμίαο ησλ κεηνρψλ κηαο επηρεηξήζεσο κε αληηθεηκεληθφ ζθνπφ ηε ιήςε απνθάζεσο γηα λέα αγνξά ηίηισλ ή πψιεζε ησλ ήδε θαηερνκέλσλ ή δηαηήξεζε ησλ ήδε επελδπζέλησλ 10

18 θεθαιαίσλ ζε ηίηινπο, είλαη εξγαζία αξθεηά πνιχπινθε, απαηηείηαη λα γίλεηαη απφ εηδηθνχο αλαιπηέο επελδχζεσλ (Νηάξρνο, 1996) θνπνί δαλεηζηώλ επηρείξεζεο ηε ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία αλήθνπλ απηνί πνπ κε νπνηαδήπνηε κνξθή δαλείδνπλ θεθάιαηα ζηελ επηρείξεζε. Μηα κνξθή δαλεηζκνχ είλαη απηή πνπ δίλεηαη είηε απφ ηνπο πξνκεζεπηέο πξψησλ πιψλ θαη εκπνξεπκάησλ είηε απφ πξφζσπα πνπ παξέρνπλ ππεξεζίεο ζηηο επηρεηξήζεηο. Απηνί πιεξψλνληαη ζε ζρεηηθά κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα θαη ζπλήζσο δε ιακβάλνπλ ηφθν. Δπίζεο, κία νηθνλνκηθή κνλάδα κπνξεί λα δαλείδεηαη βξαρππξφζεζκα θεθάιαηα απφ πεγέο φπσο είλαη νη βξαρππξφζεζκνη πξνκεζεπηέο ηεο ή λα ιακβάλεη δάλεηα απφ ηξάπεδεο θαη άιινπο πηζησηηθνχο νξγαληζκνχο πξνρσξψληαο έηζη ζε άληιεζε ησλ απαξαίηεησλ θεθαιαίσλ. Σα ζπγθεθξηκέλα θεθάιαηα νθείιεη ε επηρείξεζε λα ηα εμππεξεηήζεη, κε ηελ θαηαβνιή ηφθσλ, θαζψο επίζεο θαη λα ηα επηζηξέςεη αλεμαξηήησο ηεο νηθνλνκηθήο ηεο θαηάζηαζεο θαη ησλ απνηειεζκάησλ ηεο. Οη δαλεηζηέο ινηπφλ γηα λα εμαζθαιίζνπλ ηνπο ηφθνπο αιιά θαη ηελ επηζηξνθή ησλ θεθαιαίσλ ηνπο, δίλνπλ κεγάιε έκθαζε ζηελ πξαγκαηηθή αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο. Τπνινγίδνπλ ηελ αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ δίλνληαο ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζηε δπλαηφηεηα ξεπζηνπνίεζήο ηνπο, εθηηκψληαο ηα κε ρακειφηεξεο ηηκέο απφ απηέο πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ, έηζη ψζηε λα ππάξρεη πεξηζψξην γηα πηζαλέο δπζκελείο κειινληηθέο θαηαζηάζεηο. Οη κέζνδνη αλάιπζεο πνπ εθαξκφδνπλ νη δαλεηζηέο δηαθέξνπλ αλάινγα κε ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ παξερφκελσλ δαλείσλ, ηελ αζθάιεηα πνπ απνιακβάλνπλ θαη ηνλ ζθνπφ γηα ηνλ νπνίν δφζεθαλ. ηελ πεξίπησζε βξαρπρξφλησλ δαλείσλ, νη δαλεηζηέο ελδηαθέξνληαη γηα: 11

19 Σε βξαρπρξφληα νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο. Σν βαζκφ ξεπζηφηεηαο ησλ θπθινθνξηαθψλ ηεο ζηνηρείσλ. Σελ ηαρχηεηα θπθινθνξίαο απηψλ ησλ ζηνηρείσλ. ηελ πεξίπησζε καθξνρξφλησλ δαλείσλ, νη δαλεηζηέο ελδηαθέξνληαη γηα: Σηο κειινληηθέο εηζξνέο θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο. Σελ ηθαλφηεηα λα δηαηεξήζεη ηελ νηθνλνκηθή ηεο θαηάζηαζε θάησ απφ δηαθνξεηηθέο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο. Σελ νηθνλνκηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο θάησ απφ ζπγθεθξηκέλεο πξνυπνζέζεηο. Σε δπλακηθφηεηα ησλ θεξδψλ ηεο. Γεληθφηεξα νη δαλεηζηέο κηαο επηρείξεζεο ελδηαθέξνληαη γηα ηελ θεθαιαηαθή ηεο δηάξζξσζε, αθνχ απηή δείρλεη ην βαζκφ αζθάιεηαο πνπ απνιακβάλνπλ θνπνί ηεο δηνίθεζεο ηεο επηρείξεζεο Ζ δηνίθεζε κηαο επηρείξεζεο βξίζθεηαη ζε πιενλεθηηθφηεξε ζέζε απφ ηηο δχν πξνεγνχκελεο θαηεγνξίεο ρξεζηψλ (επελδπηέο θαη δαλεηζηέο), δηφηη κπνξεί λα θάλεη ζπλερή ρξήζε ησλ βηβιίσλ ηεο. Ωο εθ ηνχηνπ, ε αλάιπζε απηήο κπνξεί λα πξνρσξήζεη ζε κεγαιχηεξν βάζνο θαη λα πεξηιάβεη ηε ζπζηεκαηηθή κειέηε ησλ αξηζκνδεηθηψλ, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο ζρέζεηο ησλ δηαθφξσλ νηθνλνκηθψλ ηεο ζηνηρείσλ θαη ηελ ηάζε ηνπο, ψζηε λα είλαη δπλαηφο ν έγθαηξνο εληνπηζκφο θαη ε αληηκεηψπηζε ηπρφλ πξνβιεκάησλ. Ζ νηθνλνκηθή αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ κηαο επηρείξεζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα ηε δηνίθεζε, δηφηη ε δηνίθεζε ελδηαθέξεηαη γηα: ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο νηθνλνκηθήο ηεο θαηάζηαζεο ηεο επηρείξεζεο, ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηά ηεο θαη ηε κειινληθή ηεο εμέιημε. 12

20 θνπφο ηεο δηνίθεζεο είλαη λα αζθεί έιεγρν ζηελ επηρείξεζε θαη λα ηελ παξαηεξεί απφ ηελ πιεπξά ησλ ηξίησλ, δειαδή ησλ επελδπηψλ θαη ησλ δαλεηζηψλ ηεο. Ζ ζπλερήο παξαηήξεζε θαη αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ αξηζκνδεηθηψλ νδεγεί ζηελ εμαγσγή ρξήζηκσλ ζπκπεξαζκάησλ ζε ζρέζε κε ηελ νηθνλνκηθή ζέζε θαη ηε δξαζηεξηφηεηα κηαο επηρείξεζεο θαη βνεζά ηε δηνίθεζή ηεο ζηε ιήςε θαηάιιεισλ κέηξσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε πηζαλψλ δπζκελψλ ζπλζεθψλ θνπνί αλαιπηώλ ζε πεξηπηώζεηο εμαγνξώλ ή ζπγρσλεύζεσλ Όηαλ πξφθεηηαη γηα ηελ εμαγνξά κηαο επηρείξεζεο απφ άιιε ή γηα ζπγρψλεπζε δχν ή πεξηζζφηεξσλ εηαηξεηψλ, νη αλαιπηέο πνπ επεμεξγάδνληαη ηα ζηνηρεία έρνπλ παξφκνηνπο ζθνπνχο κε εθείλνπο ησλ επελδπηψλ-κεηφρσλ. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο φκσο, ε αλάιπζε ζα πξέπεη λα πξνρσξήζεη θαη ζηελ εθηίκεζε ησλ άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ησλ επηρεηξήζεσλ, φπσο είλαη ε θήκε, ε πειαηεία, θαζψο θαη ζηνλ ελδειερή αληηθεηκεληθφ ππνινγηζκφ ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπο θνπνί ειεγθηώλ ινγηζηηθώλ θαηαζηάζεσλ Οη ειεγθηέο αζρνινχληαη κε ηνλ έιεγρν ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηειηθά δηαηππψλνπλ ηα πνξίζκαηά ηνπο ζρεηηθά κε ηελ αθξίβεηα απηψλ. Έλαο απφ ηνπο βαζηθνχο ζθνπνχο ησλ ειεγθηψλ είλαη ν εληνπηζκφο εζθεκκέλσλ ή κε ζθαικάησλ θαη αηαζζαιηψλ, ηα νπνία αιινηψλνπλ ηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη ρεηξαγσγνχλ ηηο ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο θνπνί ινηπώλ νκάδσλ ελδηαθεξνκέλσλ 13

21 Σελ αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ ρξεζηκνπνηνχλ θαη άιιεο νκάδεο, νη νπνίεο αλαιφγσο κε ην ζθνπφ ηνπο εζηηάδνπλ ηελ πξνζνρή ηνπο ζηα αλάινγα επηκέξνπο ζηνηρεία. Δπνκέλσο είλαη πηζαλφ νη εθνξηαθνί ειεγθηέο λα ελδηαθέξνληαη γηα ηελ αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ ζηελ πεξίνδν ειέγρνπ εζφδσλ ηνπ θξάηνπο απφ θφξνπο ησλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ. Δπηπιένλ νη ζπλδηθαιηζηηθέο ελψζεηο ελδέρεηαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηε κέζνδν αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγήζνπλ ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, νχησο ψζηε λα πξνρσξήζνπλ ζηελ ππνγξαθή ζπιινγηθήο ζχκβαζεο εξγαζίαο θαη λα επηδηψμνπλ λα επηηχρνπλ φζν ην δπλαηφ επλντθφηεξνπο φξνπο εξγαζίαο θαη ακνηβψλ γηα ηα κέιε ηνπο. 2.4 Δίδε Αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ Τπάξρνπλ δχν είδε αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ: α) αλάινγα κε ηε ζέζε ηνπ αλαιπηή θαη β) αλάινγα κε ηα ζηάδηα δηελέξγεηαο ηεο αλάιπζεο. ηελ πξψηε πεξίπησζε ηεο αλάιπζεο αλάινγα κε ηε ζέζε ηνπ αλαιπηή, έρνπκε: 1) Σελ εζσηεξηθή αλάιπζε θαη 2) Σελ εμσηεξηθή αλάιπζε. Ζ εζσηεξηθή αλάιπζε γίλεηαη απφ πξφζσπα πνπ έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ηελ επηρείξεζε θαη έρνπλ ζπλεπψο ηε δπλαηφηεηα λα αληιήζνπλ νπνηαδήπνηε πιεξνθνξία ε νπνία πεξηέρεηαη ζηα ινγηζηηθά βηβιία θαη ζε άιιεο πεγέο παξνρήο πιεξνθνξηψλ ζην εζσηεξηθφ πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν, ε αλάιπζε απνθηά κεγαιχηεξε δηαχγεηα θαη επηηξέπεη ζηνλ 14

22 αλαιπηή λα εκβαζχλεη ζ' απηήλ. Δζσηεξηθνί, ινηπφλ, αλαιπηέο είλαη θπξίσο ζηειέρε ηεο επηρείξεζεο, νξθσηνί ειεγθηέο, θ.ιπ.. Ζ εμσηεξηθή αλάιπζε πξαγκαηνπνηείηαη απφ πξφζσπα, πνπ βξίζθνληαη έμσ απφ ηελ επηρείξεζε θαη έρνπλ ζηε δηάζεζή ηνπο κφλν ηα ζηνηρεία πνπ δεκνζηεχνληαη ζηηο ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο θαη ζηηο εθζέζεηο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ θαη ησλ ειεγθηψλ. Έηζη, ν αλαιπηήο δελ κπνξεί λα δηεηζδχζεη βαζχηεξα κέζα ζηελ επηρείξεζε, ην δε έξγν ηνπ είλαη ηφζν δπζθνιφηεξν φζν πην ζπλνπηηθά είλαη ηα ζηνηρεία πνπ δεκνζηεχνληαη. ηελ πεξίπησζε ηεο αλάιπζεο αλάινγα κε ηα ζηάδηα δηελέξγεηαο ηεο αλάιπζεο, έρνπκε: 1) Σελ ηππηθή αλάιπζε θαη 2) Σελ νπζηαζηηθή αλάιπζε. Ζ ηππηθή αλάιπζε πξνγείηαη ηεο νπζηαζηηθήο. Οη ιεηηνπξγίεο ηεο είλαη νη παξαθάησ: Διέγρεη ηελ εμσηεξηθή δηάξζξσζε ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ηνπ ινγαξηαζκνχ απνηειεζκάησλ ρξήζεο. Πξνβαίλεη ζε δηνξζψζεηο, ζηξνγγπινπνηήζεηο, νκαδνπνηήζεηο, αλαθαηαηάμεηο θαη αλαζρεκαηηζκνχο. πκπιεξψλεη ηα ζε απφιπηνπο αξηζκνχο θνλδχιηα κε ζρεηηθνχο αξηζκνχο (αξηζκνχο ζε πνζνζηά επί ηνηο εθαηφ). Ζ νπζηαζηηθή αλάιπζε βαζίδεηαη κελ ζηα δεδνκέλα ηεο ηππηθήο αλάιπζεο, αιιά επεθηείλεηαη ζηελ εμεχξεζε θαη επεμεξγαζία δηαθφξσλ αξηζκνδεηθηψλ, νη νπνίνη δίλνπλ ηελ πξαγκαηηθή εηθφλα ηεο επηρείξεζεο. 15

23 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΤΗ ΦΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ 3.1 Γεληθά Τπάξρνπλ δηάθνξεο κέζνδνη νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη κπνξνχλ λα ηαμηλνκεζνχλ ζηηο παξαθάησ βαζηθέο θαηεγνξίεο: ή θάζεηε κέζνδνο αλάιπζεο, πνπ πεξηιακβάλεη: Σελ αλάιπζε κε αξηζκνδείθηεο θαη Σελ αλάιπζε θνηλνχ κεγέζνπο. άιπζεο. Αλάιπζε ρξνλνινγηθψλ ζεηξψλ κε δείθηεο ηάζεο..ιπ Γηαζηξσκαηηθή αλάιπζε κε αξηζκνδείθηεο Οη αξηζκνδείθηεο είλαη ζρέζεηο κεηαμχ κεγεζψλ, ινγηζηηθήο ή ζηαηηζηηθήο πξνειεχζεσο, πνπ θαηαξηίδνληαη κε ζθνπφ ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο πξαγκαηηθήο ζέζεσο ή ηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ δηαθφξσλ ηκεκάησλ ή νιφθιεξσλ ηνκέσλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο θαη, ζε ηειηθή αλάιπζε, ηεο πξαγκαηηθήο θαηάζηαζεο νιφθιεξεο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο ή θαη γεληθφηεξα ηνπ θιάδνπ ζηνλ νπνίν αλήθεη ε κνλάδα απηή. Με ηνπο αξηζκνδείθηεο πξνζδηνξίδεηαη ε ζρέζε κεηαμχ βαζηθψλ επηρεηξεκαηηθψλ κεγεζψλ, δηεπθνιχλεηαη ε επηρεηξεκαηηθή δξάζε θαη επεμεγνχληαη ηα απνηειέζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απ απηή. Με ην ζχζηεκα ησλ αξηζκνδεηθηψλ πξνζδηνξίδεηαη, επίζεο, ν βαζκφο απφδνζεο ησλ 16

24 δηαθφξσλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, κε ζθνπφ ηελ νξζνινγηθφηεξε εθκεηάιιεπζε ησλ κέζσλ δξάζεψο ηεο. Οη θπξηφηεξεο θαηεγνξίεο αξηζκνδεηθηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πεξηζζφηεξν ζηελ αλάιπζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ είλαη νη εμήο: 1. Αξηζκνδείθηεο ξεπζηόηεηαο (Liquidity ratios), 2. Αξηζκνδείθηεο δξαζηεξηόηεηαο (Activity ratios), 3. Αξηζκνδείθηεο απνδνηηθόηεηαο (Profitability ratios), 4. Αξηζκνδείθηεο δαπαλώλ ιεηηνπξγίαο (Operating expense ratios), 5. Αξηζκνδείθηεο δηαξζξώζεσο θεθαιαίσλ θαη βησζηκόηεηαο (Financial structure and viability ratios) θαη 6. Αξηζκνδείθηεο επελδύζεσλ ή επελδπηηθνί αξηζκνδείθηεο (Investment ratios) Αξηζκνδείθηεο Ρεπζηόηεηαο Ο φξνο ξεπζηφηεηα, αλαθέξεηαη ζηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο ηεο θαη θαη επέθηαζε ζηελ ηθαλφηεηά ηεο λα κεηαηξέπεη ηα πεξηνπζηαθά ηεο ζηνηρεηά ζε ρξεκαηηθά κέζα. Απφ ηελ πιεπξά ηεο δηνίθεζεο ηεο επηρείξεζεο, ε έιιεηςε ξεπζηφηεηαο ή ε κεησκέλε ξεπζηφηεηα κπνξεί λα ζεκαίλεη κεησκέλε ηθαλφηεηα ζηελ δεκηνπξγία ή ζηελ παξαπέξα αχμεζε ησλ θεξδψλ ηεο θαη αθφκε ηελ εζπεπζκέλε ξεπζηνπνίεζε πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ελδερνκέλσο έλαξμε πηψρεπζεο. Γεληθά ε κεησκέλε ξεπζηφηεηα απνηειεί ηξνρνπέδε ζηε ιήςε απνθάζεσλ θαη κεηψλεη ηνλ νξίδνληα δξάζεο κηαο επηρείξεζεο. 17

25 Απφ ηελ πιεπξά ησλ πηζησηψλ θαη ησλ πξνκεζεπηψλ ηεο επηρείξεζεο, ε κεησκέλε ξεπζηφηεηα κπνξεί λα έρεη ζαλ ζπλέπεηα ηελ θαζπζηέξεζε ζηελ είζπξαμε ησλ απαηηήζεσλ θαη πηζαλψο νιηθή απψιεηά ηνπο. Γηφηη είλαη αλάγθε λα δηαηεξείηαη κηα ζσζηή αλαινγία αλάκεζα ζηα δηάθνξα πεξηνπζηαθά ζηνηρεηά ηεο επηρείξεζεο θαη θπξίσο σο πξνο ηνλ φγθν ησλ πσιήζεσλ ρσξίο λα εκπνδίδεηαη ε επίηεπμε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηφρσλ. Οη αξηζκνδείθηεο ξεπζηφηεηαο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηφζν ηεο βξαρπρξφληαο νηθνλνκηθήο ζέζεο κηαο επηρείξεζεο, φζν θαη ηεο ηθαλφηεηάο ηεο λα αληαπνθξηζεί ζηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο. Γειαδή, δείρλνπλ ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο. Σα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γη απηφ ην ζθνπφ, είλαη κεηξεηά, θαηαζέζεηο ζε ηξάπεδεο, επηηαγέο θαη αθφκε απαηηήζεηο απφ ινγαξηαζκνχο ρξεσζηψλ, πειαηψλ θαη γξακκαηίσλ εηζπξαθηέσλ. ε απηφ ην ζεκείν ζα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη, εθηφο απφ ηνπο αξηζκνδείθηεο ξεπζηφηεηαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ηξέρνπζαο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο κηαο επηρείξεζεο θαη ηεο ηθαλφηεηάο ηεο λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο ηεο, ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε θαη νη πην θάησ παξάγνληεο, νη νπνίνη ηελ επεξεάδνπλ: 1. Σν ύςνο ησλ ηξερνπζώλ ιεηηνπξγηθώλ δαπαλώλ, δεδνκέλνπ φηη νχηε ν ηζνινγηζκφο νχηε ε θαηάζηαζε απνηειεζκάησλ ρξήζεο εκθαλίδνπλ ην χςνο ησλ απαηηνχκελσλ κεηξεηψλ γηα ηελ πιεξσκή ησλ ηξερνπζψλ δαπαλψλ, φπσο κηζζψλ, ελνηθίσλ θ.ιπ. δαπαλψλ, εθηφο απφ εθείλεο πνπ ζην ηέινο ηεο ρξήζεο εκθαλίδνληαη ζπλνιηθά σο νθεηιφκελεο ζηνλ ηζνινγηζκφ. Αλ π.ρ. κηα επηρείξεζε εκθαλίδεη πνιχ ιίγεο ππνρξεψζεηο ζηνλ ηζνινγηζκφ θαη έρεη λα αληηκεησπίζεη κεγάιεο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο, ηφηε κπνξεί λα αληηκεησπίζεη κεγάιε αληίζηνηρα έιιεηςε ξεπζηψλ. 2. Η πηζηνιεπηηθή ηθαλόηεηα ηεο επηρείξεζεο από ηηο ηξάπεδεο. Μηα επηρείξεζε, ε νπνία έρεη επαξθείο ηξαπεδηθέο δηεπθνιχλζεηο, δελ 18

26 αληηκεησπίδεη πξνβιήκαηα ξεπζηφηεηαο έζησ θαη αλ δηαηεξεί ρακεινχο αξηζκνδείθηεο ξεπζηφηεηαο. 3. Η ύπαξμε ή όρη επνρηθόηεηαο ζηηο πσιήζεηο ηεο επηρείξεζεο. Αλ νη πσιήζεηο κηαο επηρείξεζεο παξνπζηάδνπλ επνρηθφηεηα, κπνξεί νη αξηζκνδείθηεο ξεπζηφηεηαο λα παξνπζηάδνπλ απνθιίζεηο απφ ηελ πξαγκαηηθφηεηα, νη νπνίεο πεγάδνπλ απφ ηα απμεκέλα επνρηθά απνζέκαηα, ηηο πηζηψζεηο θαη ηηο απμεκέλεο εθξνέο κεηξεηψλ θαηά ην ρξνληθφ δηάζηεκα πξηλ απφ ην αλψηαην ζεκείν δξαζηεξηφηεηαο. Όπνπ ππάξρεη ηέηνηα επνρηθφηεηα ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε, φηαλ γίλνληαη ζπγθξίζεηο κεηαμχ επηρεηξήζεσλ. Οη αξηζκνδείθηεο ξεπζηφηεηαο είλαη νη εμήο: 1. Αξηζκνδείθηεο Γεληθήο Ρεπζηόηεηαο (Current ratio), 2. Αξηζκνδείθηεο Δηδηθήο Ρεπζηόηεηαο (Acid test ratio), 3. Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρεπζηόηεηαο (Cash ratio), 4. Αξηζκνδείθηεο Ακπληηθνύ Υξνληθνύ Γηαζηήκαηνο (Defensive interval ratio) Αξηζκνδείθηεο Γεληθήο Ρεπζηόηεηαο Ο αξηζκνδείθηεο γεληθήο ξεπζηφηεηαο (Current ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: 19

27 Αξηζκνδείθηεο Γεληθήο Ρεπζηόηεηαο (Current ratio) = ύλνιν θπθινθνξνύληνο ελεξγεηηθνύ + Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ελεξγεηηθνύ ύλνιν βξαρππξόζεζκσλ Τπνρξεώζεσλ + Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί παζεηηθνύ Ο αξηζκνδείθηεο γεληθήο ή θπθινθνξηαθήο ξεπζηφηεηαο είλαη ην πιένλ δηαδεδνκέλν κέηξν ηεο ξεπζηφηεηαο θαη ηεο βξαρπρξφληαο ρξεκαηννηθνλνκηθήο επξσζηίαο ηεο επηρείξεζεο. Οη βαζηθνί ιφγνη πνπ έρνπλ νδεγήζεη ζηελ πιαηηά ρξεζηκνπνίεζε ηνπ αξηζκνδείθηε απηνχ σο κέηξν ηεο ξεπζηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο είλαη νη παξαθάησ: Ο αξηζκνδείθηεο απηφο κεηξάεη ηνλ βαζκφ ζηνλ νπνίν ηα θπθινθνξηαθά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαιχπηνπλ ηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο. Όζν κεγαιχηεξν ην χςνο ησλ θπθινθνξηαθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ζε ζρέζε κε ηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο, ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε εγγχεζε φηη απηέο νη ππνρξεψζεηο ζα κπνξνχζαλ λα ηθαλνπνηεζνχλ απφ ηα ππάξρνληα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Γεληθά κπνξνχκε λα πνχκε φηη κηα πςειή ηηκή ηνπ αξηζκνδείθηε απηνχ ζπλεπάγεηαη κηθξφηεξν θίλδπλν γηα άηνκα πνπ έρνπλ επελδχζεη ρξεκαηηθά πνζά ζηελ επηρείξεζε. Σν πιεφλαζκα ησλ θπθινθνξηαθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πάλσ απφ ηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο παξέρεη έλα πεξηζψξην αζθάιεηαο δειαδή έλα «ζηξψκα» πξνζηαζίαο έλαληη ησλ δεκηψλ πνπ είλαη δπλαηφ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ ζηελ πεξίπησζε εθπνίεζεο ή ξεπζηνπνίεζεο θπθινθνξηαθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ εθηφο απφ κεηξεηά. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο κεηξάεη ην απφζεκα ησλ ξεπζηψλ θεθαιαίσλ πάλσ απφ ηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο. Σν απφζεκα απηφ είλαη δηαζέζηκν σο έλα πεξηζψξην αζθάιεηαο έλαληη ηεο αβεβαηφηεηαο θαη 20

28 ησλ ηπραίσλ δηαηαξαρψλ (απεξγίεο, έθηαθηεο δεκίεο θαη άιια αβέβαηα γεγνλφηα πνπ κπνξνχλ πξνζσξηλά θαη απξνζδφθεηα λα κεηψζνπλ θαη αθφκα λα ζηακαηήζνπλ ηελ εηζξνή θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο) ζηηο νπνίεο ππφθεηληαη νη ξνέο ησλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο. Ο αξηζκνδείθηεο γεληθήο ξεπζηφηεηαο πξέπεη νπσζδήπνηε λα είλαη κεγαιχηεξνο ηεο κνλάδαο θαη ζπληζηάηαη ε ζρέζε δύν πξνο έλα (2:1). Απηφ βεβαία εμαξηάηαη απφ ηνλ θιάδν ζηνλ φπνην αλήθεη ε επηρείξεζεο θαη ηηο ζπλζήθεο ζηηο νπνίεο απηή ιεηηνπξγεί. Όηαλ ε ηηκή ηνπ είλαη >1 ζεκαίλεη φηη νη βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο θαιχπηνληαη εμ νιφθιεξνπ απφ ην θπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ θαη αθφκε παξακέλεη έλα πιεφλαζκα. Σν πιεφλαζκα απηφ, ζπλήζσο, ιέγεηαη κφληκν θεθάιαην θίλεζεο. Όηαλ ε ηηκή ηνπ είλαη <1 κπνξεί λα ζεκαίλεη φηη κέξνο ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο έρεη ρξεζηκνπνηεζεί θαηά ηξφπν ρξεκαηνδνηηθά αλνξζφδνμν γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ Αξηζκνδείθηεο Δηδηθήο Ρεπζηόηεηαο Ο αξηζκνδείθηεο εηδηθήο ή άκεζεο ξεπζηφηεηαο (Acid - test ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Δηδηθήο Ρεπζηόηεηαο (Acid - test ratio) = ύλνιν θπθινθνξνύληνο ελεξγεηηθνύ - απνζέκαηα +κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ελεξγεηηθνύ ύλνιν βξαρππξόζεζκσλ Τπνρξεώζεσλ + Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί παζεηηθνύ 21

29 Ο δείθηεο απηφο ππνινγίδεηαη αλ απφ ην θπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ αθαηξεζνχλ ηα απνζέκαηα θαη ην ππφινηπν δηαηξεζεί κε ηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο. Απνηειεί έλα απζηεξφηεξν θξηηήξην ηεο ξεπζηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο. Καηά απηή ηελ άπνςε, νη βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο πξέπεη λα θαιχπηνληαη εμ νιφθιεξνπ απφ ηα ξεπζηνπνηεκέλα ζηνηρεία ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ, δειαδή ηα ηακεηαθά δηαζέζηκα θαη ηηο απαηηήζεηο απφ ηνπο πειάηεο. Ο δείθηεο απηφο ζπληζηάηαη λα είλαη κεγαιύηεξνο από ηε κνλάδα. Θα πξέπεη φκσο λα ζεκεηψζνπκε φηη ζηελ πεξίπησζε πνπ παξαηεξήζνπκε κεγάιε δηάθνξα κεηαμχ ηνπ δείθηε απηνχ θαη ηνπ πξνεγνχκελνπ δείθηε, απηή ζα νθείιεηαη ζην χςνο ησλ απνζεκάησλ, φπνηε ζε απηά ζα πξέπεη λα ζηξαθεί ε πξνζνρή καο. Αληίζεηα, κηθξή δηάθνξα κεηαμχ ησλ δχν δεηθηψλ, ζα πξέπεη λα καο νδεγήζεη ζηελ εμέηαζε ησλ απαηηήζεσλ γηα ηελ εμαθξίβσζε επηζθαιεηψλ θαη άιισλ πιαζκαηηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρεπζηόηεηαο Ο αξηζκνδείθηεο ηακεηαθήο ξεπζηφηεηαο (Cash ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρεπζηόηεηαο (Cash ratio) = Υξεόγξαθα + Γηαζέζηκα Λεμηπξόζεζκεο ππνρξεώζεηο Ο αξηζκεηήο ηνπ δείθηε πεξηιακβάλεη ηα Μεηξεηά ζην ηακείν, ηηο Καηαζέζεηο Όςεσο, ηηο Δπηηαγέο, ηα εηζεγκέλα ζην ρξεκαηηζηήξην Υξεφγξαθα θαη γεληθά ηα ηζνδύλακα κε κεηξεηά ζηνηρεία. Λεμηπξόζεζκεο ππνρξεώζεηο γεληθά, ζεσξνχληαη απηέο, πνπ είλαη πιεξσηέεο ζηνλ ακέζσο επφκελν κήλα απφ ηελ εκεξνκελία ζχληαμεο ηνπ 22

30 ηζνινγηζκνχ. Οη πιεξνθνξίεο φκσο απηέο είλαη δηαζέζηκεο κφλν ζηνλ εζσηεξηθφ αλαιπηή. Ο εμσηεξηθφο κειεηεηήο, δε γλσξίδεη ηηο ζε έλα κήλα ιεθηέο ππνρξεψζεηο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, γηα απηφ, εθιακβάλεη κφλν ηα θνλδχιηα : Τπνρξεώζεηο από θόξνπο ηέιε Αζθαιηζηηθνί νξγαληζκνί Ο αξηζκνδείθηεο ηακεηαθήο ξεπζηφηεηαο δείρλεη πφζεο θνξέο ηα ακέζσο δηαζέζηκα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, θαιχπηνπλ ηηο ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο. Σν επηζπκεηφ γεληθά πξόηππν, πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξν ηεο κνλάδαο (>1). Σν άξηζην φκσο χςνο ηνπ δείθηε πξέπεη λα θπκαίλεηαη ζ' έλα ζεκείν, ην νπνίν ζα επηηξέπεη ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ιεθηέο ππνρξεψζεηο ηεο κε ζρεηηθή άλεζε, ρσξίο φκσο έλα ζεκαληηθφ κέξνο ησλ δηαζέζηκσλ ηεο λα κέλεη αδξαλέο ζην ηακείν ηεο ή θαη ζηηο ηξάπεδεο Αξηζκνδείθηεο Ακπληηθνύ Υξνληθνύ Γηαζηήκαηνο Ο αξηζκνδείθηεο ακπληηθνχ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο (Defensive interval ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Ακπληηθνύ Υξνληθνύ Γηαζηήκαηνο (Defensive interval ratio) = ύλνιν Κπθινθνξνύληνο Δλεξγεηηθνύ - Απνζέκαηα Ζκεξήζηεο Λεηηνπξγηθέο Γαπάλεο Ο δείθηεο απηφο εθθξάδεηαη ζε εκέξεο. 23

31 ηνλ αξηζκεηή βάδνπκε ηα ακέζσο ξεπζηνπνηήζηκα ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο (Απαηηήζεηο, Υξεόγξαθα θαη Γηαζέζηκα) πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο ακπληηθά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Ο παξνλνκαζηήο (Ηκεξήζηεο Λεηηνπξγηθέο Γαπάλεο) πεξηιακβάλεη ηα: (Κόζηνο πσιήζεσλ + έμνδα δηνίθεζεο + έμνδα δηάζεζεο + ρξεσζη.ηόθνη & ζπλαθή έμνδα - απνζβέζεηο) / 365. Ο αξηζκνδείθηεο ακπληηθνχ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο (βαζηθφ δηάζηεκα βησζηκφηεηαο), ζεσξείηαη απφ πνιινχο αλαιπηέο φηη είλαη ν θαιχηεξνο δείθηεο ηνπ βαζκνχ ξεπζηφηεηαο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Δθθξάδεη κηα πην δπλακηθή εηθφλα ηνπ βαζκνχ ηθαλφηεηαο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο ηεο, ζε αληίζεζε κε ηνπο πξνεγνχκελνπο δείθηεο γεληθήο θαη εηδηθήο ξεπζηφηεηαο. Απνηειεί κέηξν ηνπ βαζκνχ ηθαλφηεηαο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο λα θαηαβάιιεη ηηο ιεηηνπξγηθέο ηεο δαπάλεο (απφ ηα ακπληηθά ηεο ζηνηρεία), ρσξίο λα βαζίδεηαη ζηα ιεηηνπξγηθά ηεο έζνδα. Γελ ππάξρεη ζπγθεθξηκέλν πξόηππν. Θεσξείηαη φηη φζν κεγαιχηεξν είλαη ην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ κηα νηθνλνκηθή κνλάδα κπνξεί λα ιεηηνπξγεί κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ησλ ακπληηθψλ ηεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ηφζν ην θαιχηεξν, κε ηελ παξαδνρή φηη ην πιεφλαζκα ησλ ακπληηθψλ ζηνηρείσλ ρξεζηκνπνηείηαη απνδνηηθά θαη ε πνηφηεηα ησλ ζηνηρείσλ απηψλ είλαη ηθαλνπνηεηηθή. Δπίζεο, γηα ηελ εμαγσγή αζθαιέζηεξσλ ζπκπεξαζκάησλ, ν αξηζκνδείθηεο πξέπεη λα ζπγθξίλεηαη κε : Σνλ αληίζηνηρν αξηζκνδείθηε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο ησλ πξνεγνχκελσλ εηψλ (δηαρξνληθή αλάιπζε - κειέηε) Σνπ κέζνπ φξνπ ηνπ αξηζκνδείθηε ηνπ θιάδνπ 24

32 κνλάδσλ. Σνπ αληηζηνίρνπ αξηζκνδείθηε ησλ άιισλ νκνεηδψλ νηθνλνκηθψλ 25

33 3.2.2 Αξηζκνδείθηεο Γξαζηεξηόηεηαο Ζ ρξεζηκνπνίεζε ησλ αξηζκνδεηθηψλ δξαζηεξηφηεηαο (activity ratios) βνεζά λα πξνζδηνξίζνπκε ην βαζκφ κεηαηξνπήο νξηζκέλσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, φπσο είλαη ηα απνζέκαηα θαη νη απαηηήζεηο, ζε ξεπζηά. Με άιια ιφγηα απηή ε θαηεγνξία δεηθηψλ καο δείρλεη πφζν απνηειεζκαηηθά δηαρεηξίδεηαη κηα επηρείξεζε ηνπο πφξνπο ηεο, κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία πσιήζεσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο πξνθεηκέλνπ λα πεηχρεη ηελ πην απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο ζα πξέπεη λα παξαθνινπζεί ζπλέρεηα θαη κε ηελ απαηηνχκελε πξνζνρή ηηο δηαδηθαζίεο γηα ηε γξήγνξε κεηαηξνπή ησλ απαηηήζεσλ θαη απνζεκάησλ ζε κεηξεηά. Μπνξνχκε λα πνχκε φηη θάζε κέγεζνο ηνπ θπθινθνξηαθνχ ελεξγεηηθνχ αμηνπνηείηαη φηαλ κεηαηξέπεηαη απφ ζπγθεθξηκέλν αγαζφ ζε ξεπζηφ ρξήκα θαη ζηε ζπλέρεηα κεηαηξέπεηαη πάιη ζε αγαζφ θ.ν.θ.. Έηζη δεκηνπξγείηαη έλα θχθισκα αμηψλ ζηελ επηρείξεζε, ην νπνίν φζν πην ζπρλά επαλαιακβάλεηαη κέζα ζηε ρξήζε ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε θπθινθνξία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζηνηρείνπ θαη ζπλεπψο ν βαζκφο αμηνπνίεζήο ηνπ απμάλεηαη. Σν γεγνλφο φηη θάπνηνη απφ ηνπο δείθηεο απηήο ηεο νκάδαο δίλνπλ απνηέιεζκα ζε εκέξεο, επηηξέπεη ζηελ επηρείξεζε λα δηαζέηεη έλα πνιχ απιφ, θαηαλνεηφ θαη δπλακηθφ εξγαιείν ζηα ρέξηα ηεο, πνπ θξίλεη ηηο επηινγέο ηεο θαηά ηελ παξαγγειία ή παξαγσγή ησλ πξντφλησλ κέρξη θαη ην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ κεζνιαβεί κέρξη ηελ ηειηθή πψιεζε ζηνπο πειάηεο. Να ζεκεησζεί φηη νη αξηζκνδείθηεο δξαζηεξηφηεηαο είλαη ζεκαληηθφ λα εμεηάδνληαη παξάιιεια κε ηνπο αξηζκνδείθηεο ξεπζηφηεηαο. Οη αξηζκνδείθηεο δξαζηεξηφηεηαο είλαη νη εμήο: 1. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Δηζπξάμεσο Απαηηήζεσλ (Receivables turnover ratio), 26

34 2. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ (Trade creditors to purchases ratio) γηα εζσηεξηθνύο αλαιπηέο, 3. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ (Trade creditors to purchases ratio) γηα εμσηεξηθνύο αλαιπηέο, 4. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ (Inventories turnover ratio), 5. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Κ.Κ.Κ. (Net Working capital turnover ratio), 6. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Δλεξγεηηθνύ (Asset turnover ratio), 7. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Παγίσλ (Fixed turnover ratio), 8. Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ (Owner's equity turnover ratio), 9. Αξηζκνδείθηεο παξαγσγηθό - ζπλαιιαθηηθνύ θπθιώκαηνο (Operating cycle ratio), 10. Αξηζκνδείθηεο Κύθινπ Ρεπζηόηεηαο (Cash cycle ratio), 11. Αξηζκνδείθηεο Δμέιημεο Πσιήζεσλ (Sales growth ratio) Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Δηζπξάμεσο Απαηηήζεσλ 27

35 Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Δηζπξάμεσο Απαηηήζεσλ (Receivables turnover ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Δηζπξάμεσο Απαηηήζεσλ (Receivables turnover ratio) = Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο Μέζνο Όξνο Απαηηήζεσλ Δθθξάδεηαη ζε θνξέο ην ρξφλν ή ζε αξηζκφ εκεξψλ ην ρξφλν αλ πάξνπκε ην πειίθν 365/θνξέο ην ρξφλν. Ο δείθηεο ηεο ηαρχηεηαο εηζπξάμεσο ησλ απαηηήζεσλ δείρλεη πφζεο θνξέο, θαηά κέζν φξν, αλαλεψλνληαη ή αιιηψο εηζπξάηηνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο νη απαηηήζεηο ηεο επηρείξεζεο. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο απνηειεί έλα θξηηήξην γηα ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ησλ απαηηήζεσλ ηεο επηρείξεζεο, θαζψο θαη γηα ην βαζκφ ξεπζηφηεηάο ηεο. Αλ ε επηρείξεζε δηαηεξεί ππεξεπαξθείο απαηηήζεηο, ζε ζρέζε κε ην χςνο ησλ πσιήζεσλ, απηφ ζεκαίλεη φηη θεθάιαηα πνπ ζα κπνξνχζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θάπνπ αιινχ δεζκεχνληαη ζε απαηηήζεηο. εκαίλεη επίζεο, πςειφηεξν θφζηνο δηαρείξηζεο, ελδερνκέλσο θαζπζηεξήζεηο ζηελ είζπξαμή ηνπο, θαζψο θαη κεγαιχηεξν θίλδπλν απψιεηαο θάπνησλ απαηηήζεσλ ιφγσ αθεξεγγπφηεηαο. Αληίζεηα, αλ νη απαηηήζεηο είλαη πνιχ ρακειέο ή αλεπαξθείο, ε επηρείξεζε ελδέρεηαη λα ράλεη πσιήζεηο, ιφγσ κε ρνξήγεζεο ηθαλνπνηεηηθψλ πηζηψζεσλ ζηνπο πειάηεο ηεο. Δίλαη ινηπφλ θαλεξφ φηη κηα ελδηάκεζε θαηάζηαζε, φπνπ νη απαηηήζεηο δηαηεξνχληαη ζε έλα νξζνινγηθφ επίπεδν, είλαη επηζπκεηή, αθνχ δηαζθαιίδεη ηαπηφρξνλα θαη ηε ξεπζηφηεηα θαη ηελ απνδνηηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο. 28

36 Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ γηα εζσηεξηθνύο αλαιπηέο Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεψζεσλ (Trade creditors to purchases ratio) γηα εζσηεξηθνχο αλαιπηέο, ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ (Trade creditors to purchases ratio) γηα εζσηεξηθνύο αλαιπηέο = Αγνξέο Μέζν Ύςνο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ πξνο ηνπο πξνκεζεπηέο Δθθξάδεηαη ζε θνξέο ην ρξφλν ή ζε αξηζκφ εκεξψλ ην ρξφλν αλ πάξνπκε ην πειίθν 365/θνξέο ην ρξφλν. Ο αξηζκεηήο ηνπ δείθηε αθνξά ηηο αγνξέο ρξήζεο πνπ είλαη γλσζηέο ζε εζσηεξηθνχο αλαιπηέο, δηφηη είλαη θνλδύιην πνπ δε δεκνζηεύεηαη κε ηηο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο. Γηα ηνλ παξνλνκαζηή παίξλνπκε ην κέζν όξν (Πξνκεζεπηώλ + Δπηηαγώλ πιεξσηέσλ) αξρήο θαη ηέινπο ρξήζεο. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο καο δείρλεη πφζεο θνξέο κέζα ζηε ρξήζε αλαλεψζεθαλ νη ιεθζείζεο απφ ηελ επηρείξεζε πηζηψζεηο ή αιιηψο πφζεο θνξέο ην θφζηνο πσιεζέλησλ θαιχπηεη ηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο. Ζ παξαθνινχζεζε ηνπ αξηζκνδείθηε απηνχ γηα κηα ζεηξά εηψλ δείρλεη ηελ πνιηηηθή ηεο επηρείξεζεο σο πξνο ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ αγνξψλ ηεο. Μηα κεηαβνιή ηνπ αξηζκνδείθηε δηαρξνληθά δείρλεη φηη ε επηρείξεζε αιιάδεη ηελ πηζηνιεπηηθή ηεο πνιηηηθή. 29

37 Αλ δηαηξέζνπκε ηνλ αξηζκφ ησλ εκεξψλ ηνπ έηνπο κε ην δείθηε έρνπκε ζε εκέξεο ην ρξφλν πνπ κεζνιαβεί κεηαμχ δχν πιεξσκψλ. Αλ ζπγθξίλνπκε ηελ ηαρχηεηα είζπξαμεο απαηηήζεσλ κε ηελ ηαρχηεηα πιεξσκήο ππνρξεψζεσλ θαη ε πξψηε είλαη κεγαιχηεξε απφ ηε δεχηεξε, ηφηε ζεκαίλεη φηη νη ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο εμνθινχληαη ζε κεγαιχηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα απφ φηη εηζπξάηηνληαη νη απαηηήζεηο. Μαο ζπκθέξεη λα εηζπξάηηνπκε πην ζχληνκα απφ φηη πιεξψλνπκε θαη γηα λα ην πεηχρνπκε απηφ πξέπεη νη εηζπξαθηέεο επηηαγέο λα ιήγνπλ φζν ην δπλαηφλ ζπληνκφηεξα θαη λα παξαηείλνπκε ηηο πιεξσκέο φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ γηα εμσηεξηθνύο αλαιπηέο Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεψζεσλ (Trade creditors to purchases ratio) γηα εμσηεξηθνχο αλαιπηέο, ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ (Trade creditors to purchases ratio) γηα εμσηεξηθνύο αλαιπηέο = Κόζηνο Πσιήζεσλ Δλζσκαησκέλεο Απνζβέζεηο Μέζν Ύςνο Βξαρππξνζέζκσλ Τπνρξεώζεσλ πξνο ηνπο πξνκεζεπηέο Ζ ρξήζε ηνπ παξαπάλσ δείθηε γίλεηαη από εμσηεξηθό αλαιπηή πνπ δε γλσξίδεη ην χςνο ησλ αγνξψλ ηεο ρξήζεο. Όκσο, ην θφζηνο πσιεζέλησλ ελδέρεηαη λα πεξηθιείεη ζεκαληηθέο δαπάλεο φπσο ακνηβέο θαη έμνδα πξνζσπηθνχ, ελέξγεηα θ.α.. Δπίζεο, νη απνζβέζεηο κπνξεί λα αθνξνχλ έμνδα δηνίθεζεο ή δηάζεζεο θαη φρη κφλν ην θφζηνο πσιεζέλησλ. 30

38 Σα παξαπάλσ κεηψλνπλ ηελ αμία ππνινγηζκνχ ηνπ αξηζκνδείθηε θαη πξέπεη λα ιεθζνχλ ζνβαξά ππφςε Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ (Inventories turnover ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ (Inventories turnover ratio) = Κόζηνο Πσιήζεσλ Μέζνο Όξνο Απνζεκάησλ Πεξηόδνπ Δθθξάδεηαη ζε θνξέο ην ρξφλν ή ζε αξηζκφ εκεξψλ ην ρξφλν αλ πάξνπκε ην πειίθν 365/θνξέο ην ρξφλν. Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ κέζνπ όξνπ απνζεκάησλ πεξηόδνπ αζξνίδνληαη ηα απνζέκαηα έλαξμεο (ζχλνιν απνζεκάησλ πξνεγνχκελεο ρξήζεο) θαη ιήμεο (ζχλνιν απνζεκάησλ θιεηφκελεο ρξήζεο) ηεο πεξηφδνπ θαη ην άζξνηζκα δηαηξείηαη κε ηνλ αξηζκφ 2. Γελ ππάξρεη ζπγθεθξηκέλν πξόηππν. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο είλαη ζεκαληηθφο δηφηη: δείρλεη πφζεο θνξέο αλαλεψζεθαλ ηα απνζέκαηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο κέζα ζηε ρξήζε, δείρλεη ην ρξφλν πνπ παξέκεηλαλ ηα απνζέκαηα ζηελ νηθνλνκηθή κνλάδα κέρξη λα πνπιεζνχλ, 31

39 απεηθνλίδεη ην βαζκφ αλαθχθισζεο ησλ απνζεκάησλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο, δειαδή δείρλεη ηνλ αξηζκφ εκεξψλ πνπ απαηηνχληαη πξνθείκελνπ λα αλαλεσζνχλ ηα απνζέκαηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, παξαθνινπζείηαη ν νξζφο πξνγξακκαηηζκφο ησλ παξαγγειηψλ απνζεκάησλ θαη ειέγρεηαη αλ ππάξρεη ηπρφλ ππεξαπνζεκαηνπνίεζε. Δπίζεο, παξαθνινπζείηαη ε πινπνίεζε ησλ απνθάζεσλ ηεο δηνίθεζεο, ζρεηηθά κε ηε δέζκεπζε ηνπ απαζρνινχκελνπ θεθαιαίνπ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Κ.Κ.Κ. Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Κ.Κ.Κ. (Net Working capital turnover ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Κ.Κ.Κ. (Net Working capital turnover ratio) = Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο Καζαξό Κεθάιαην Κίλεζεο (Κ.Κ.Κ) Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. Σν Καζαξφ Κεθάιαην Κίλεζεο (Κ.Κ.Κ.) ηζνχηαη κε (Κπθινθ.Δλεξγ.+Μεηαβ.Λνγ.Δλεξγ.) (Βξαρππξ.Τπνρξ.+Μεηαβ. Λνγ.Παζεη.) Γελ ππάξρεη ζπγθεθξηκέλν πξόηππν. Τπάξρεη ζηελή ζρέζε κεηαμχ ησλ πσιήζεσλ θαη ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο κηαο επηρείξεζεο, δηφηη φζν απμάλνληαη νη πσιήζεηο ηφζν πεξηζζφηεξα θεθάιαηα θίλεζεο απαηηνχληαη γηα απνζέκαηα θαη γηα απμεκέλεο ελδερνκέλσο πηζηψζεηο πξνο ηνπο πειάηεο ηεο. 32

40 Ο αξηζκνδείθηεο απηφο δείρλεη πνην είλαη ην χςνο ησλ πσιήζεσλ πνπ επηηεχρζεθε απφ θάζε κνλάδα θαζαξνχ θεθαιαίνπ θίλεζεο θαη αλ ε επηρείξεζε δηαηεξεί κεγάια θεθάιαηα θίλεζεο ζε ζρέζε κε ηηο πσιήζεηο. Γηα λα έρεη κεγαιχηεξε αμία ν αξηζκνδείθηεο απηφο ζα πξέπεη λα πξνζδηνξίδεηαη γηα κηα ζεηξά εηψλ θαη λα ζπγθξίλεηαη κε ηνλ αληίζηνηρν αξηζκνδείθηε ηνπ θιάδνπ φπνπ αλήθεη ε ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε. Έλαο πςειφο δείθηεο κπνξεί λα παξέρεη έλδεημε αλεπάξθεηαο θεθαιαίσλ θίλεζεο θαη ρακειή ηαρχηεηα αλαλέσζεο ησλ απνζεκάησλ ή ηεο ηαρχηεηαο είζπξαμεο απαηηήζεσλ. ε κηα ηέηνηα πεξίπησζε, ε αλεπάξθεηα ζηα θεθάιαηα θίλεζεο κπνξεί λα ζπλνδεχεηαη απφ απμεκέλεο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο νη νπνίεο ελδέρεηαη λα είλαη ιεμηπξφζεζκεο πξηλ απφ ηελ κεηαηξνπή ησλ απνζεκάησλ έηνηκσλ πξντφλησλ θαη ησλ απαηηήζεσλ ζε κεηξεηά. Μηα ρακειή ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ θίλεζεο κπνξεί λα είλαη απνηέιεζκα ππεξαπμεκέλσλ θαζαξψλ θεθαιαίσλ θίλεζεο, ρακειήο ηαρχηεηαο θπθινθνξίαο απνζεκάησλ θαη απαηηήζεσλ ή αθφκα ελφο απμεκέλνπ πνζνχ θεθαιαίνπ θίλεζεο επελδπκέλνπ ζε πξνζσξηλέο επελδχζεηο. Απμεκέλεο απνζεκαηνπνηήζεηο κπνξεί λα έρνπλ γίλεη ελφςεη απμήζεσλ ζηηο ηηκέο ησλ πξντφλησλ ηεο επηρείξεζεο ή πξφβιεςε θάπνηαο έιιεηςεο πξψησλ πιψλ ή εκπνξεπκάησλ ζηελ αγνξά. Όζεο πεξηζζφηεξεο είλαη νη πσιήζεηο ζε ζρέζε κε ην θαζαξφ θεθάιαην θίλεζεο, ηφζν ιηγφηεξν επλντθή είλαη ε θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο, αλ ε ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ θίλεζεο επηηεχρζεθε κε ηε ρξεζηκνπνίεζε απμεκέλσλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Δλεξγεηηθνύ 33

41 Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Δλεξγεηηθνχ (Asset turnover ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Δλεξγεηηθνύ (Asset turnover ratio) = Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο ύλνιν Δλεξγεηηθνύ - Υξεόγξαθα Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. ηνλ παξνλνκαζηή βάδνπκε ην ζχλνιν ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο, γηα ηελ επίηεπμε ησλ πσιήζεψλ ηεο. Γειαδή απφ ην χλνιν ηνπ Δλεξγεηηθνχ αθαηξνύκε ηηο πκκεηνρέο θαη ηα Υξεόγξαθα πνπ δε ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε πσιήζεσλ. Δθθξάδεη ην βαζκφ ρξεζηκνπνίεζεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, ζε ζρέζε κε ηηο πσιήζεηο. Έλαο πςειφο αξηζκνδείθηεο ηαρχηεηαο θπθινθνξίαο ελεξγεηηθνχ ζεκαίλεη φηη ε επηρείξεζε ρξεζηκνπνηεί εληαηηθά ηα πεξηνπζηαθά ηεο ζηνηρεία πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηεί ηηο πσιήζεηο ηεο. Αληίζεηα, έλαο ρακειφο αξηζκνδείθηεο απνηειεί έλδεημε φρη εληαηηθήο ρξεζηκνπνίεζεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, νπφηε πξέπεη ή λα απμήζεη ην βαζκφ ρξεζηκνπνίεζεο απηψλ ή λα πξνβεί ζε ξεπζηνπνίεζε κέξνπο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Με άιια ιφγηα ν αξηζκνδείθηεο απηφο δείρλεη αλ ππάξρεη ή φρη ππεξεπέλδπζε θεθαιαίσλ ζηελ επηρείξεζε ζε ζρέζε κε ην χςνο ησλ πσιήζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηεί. 34

42 Ζ παξαθνινχζεζε ηνπ δείθηε απηνχ δηαρξνληθά δείρλεη ηελ πνξεία ηεο επηρείξεζεο σο πξνο ην βαζκφ ρξεζηκνπνίεζεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Παγίσλ Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Παγίσλ (Fixed turnover ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Παγίσλ (Fixed turnover ratio) = Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο Μέζνο όξνο Πάγηνπ Δλεξγεηηθνύ Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. Γείρλεη ην βαζκφ ρξεζηκνπνίεζεο ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ ζηε δεκηνπξγία πσιήζεσλ. Ο δείθηεο ηεο ηαρχηεηαο θπθινθνξίαο ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ κεηξά ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα κε ηελ νπνία ε επηρείξεζε ρξεζηκνπνηεί ηελ επέλδπζή ηεο ζε πάγηα ζηνηρεία, φπσο νηθφπεδα, κεραλήκαηα, κεηαθνξηθά κέζα, έπηπια θαη νπνηνλδήπνηε άιινλ εμνπιηζκφ. Δπίζεο, παξέρεη έλδεημε γηα ηελ επάξθεηα ησλ πσιήζεσλ ζε ζρέζε πξνο ηελ επέλδπζε ζε πάγηα ζηνηρεία. Μηα πςειή ηηκή ηνπ δείθηε δείρλεη εληαηηθή ρξεζηκνπνίεζε ή εθκεηάιιεπζε ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο ζηε δεκηνπξγία πσιήζεσλ. Αληίζεηα, κηα ρακειή ηηκή ηνπ δείθηε, δείρλεη αλεπαξθή ρξεζηκνπνίεζε ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ. 35

43 Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ Ο αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ (Owner's equity turnover ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ (Owner's equity turnover ratio) = Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο Ίδηα Κεθάιαηα Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. Γείρλεη ην βαζκφ ρξεζηκνπνίεζεο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, ζε ζρέζε κε ην χςνο ησλ πσιήζεσλ ηεο. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο απεηθνλίδεη ηελ αλαθχθισζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο. Ζ ζρέζε απηή δείρλεη πφζεο θνξέο θπθινθνξνχλ (ξεπζηνπνηνχληαη) ηα ίδηα θεθάιαηα κέζα ζε κηα ρξήζε. Γίλεη ηελ ηαρχηεηα αλαθχθισζεο (πεξηζηξνθήο) ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ή ηνλ αξηζκφ ησλ ρξεζηκνπνηήζεψλ ηνπο κέζα ζε κία δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν Αξηζκνδείθηεο παξαγσγηθό - ζπλαιιαθηηθνύ θπθιώκαηνο Ο αξηζκνδείθηεο παξαγσγηθφ - ζπλαιιαθηηθνχ θπθιψκαηνο (Operating cycle ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο παξαγσγηθό - ζπλαιιαθηηθνύ θπθιώκαηνο (Operating cycle ratio) = Αξηζκνδείθηεο Κπθινθνξηαθήο Σαρύηεηαο Απνζεκάησλ + Αξηζκνδείθηεο Κπθινθνξηαθήο Σαρύηεηαο Απαηηήζεσλ 36

44 Δθθξάδεηαη ζε εκέξεο. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο δείρλεη ηε ρξνληθή δέζκεπζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο, απφ ηε ρξνληθή ζηηγκή (εκέξα) ηεο παξαιαβήο ησλ α πιψλ κέρξη θαη ηελ πξψηε εκέξα πνπ ζα αξρίζεη λα εηζπξάηηεη ηηο απαηηήζεηο ηεο απφ ηνπο πειάηεο Αξηζκνδείθηεο Κύθινπ Ρεπζηόηεηαο Ο αξηζκνδείθηεο Κχθινπ Ρεπζηφηεηαο (Cash cycle ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Κύθινπ Ρεπζηόηεηαο (Cash cycle ratio) = Αξηζκνδείθηεο Παξαγσγηθό- πλαιιαθηηθνύ Κπθιώκαηνο - Αξηζκνδείθηεο Σαρύηεηαο Δμόθιεζεο Βξαρπρξόλησλ Τπνρξεώζεσλ Δθθξάδεηαη ζε εκέξεο. Απφ ηηο εκέξεο πνπ πξέπεη λα ρξεκαηνδνηήζεη ε επηρείξεζε (παξαγσγηθφζπλαιιαθηηθφ θχθισκα), αθαηξνχκε ηηο εκέξεο πνπ ηε ρξεκαηνδνηνχλ (ηαρχηεηα εμφθιεζεο βξαρπρξφλησλ ππνρξεψζεσλ) θαη βξίζθνπκε ηε δηακνξθνχκελε ξεπζηφηεηά ηεο. Δπίζεο, θαίλεηαη θαη ε πηζηνιεπηηθή ηεο ηθαλφηεηα, ζπγθξίλνληαο ην ρξφλν πίζησζεο πνπ απηή παξαρσξεί ζηνπο πειάηεο ηεο κε απηφλ πνπ ε ίδηα επηηπγράλεη απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο. 37

45 Αξηζκνδείθηεο Δμέιημεο Πσιήζεσλ Ο αξηζκνδείθηεο Δμέιημεο Πσιήζεσλ (Sales growth ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Δμέιημεο Πσιήζεσλ (Sales growth ratio) = Πσιήζεηο ρξήζεο Πσιήζεηο πξνεγνύκελεο ρξήζεο Πσιήζεηο πξνεγνύκελεο ρξήζεο Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. Γείρλεη ην ξπζκφ αλάπηπμεο (αχμεζε ή κείσζε) ησλ πσιήζεσλ κηαο επηρείξεζεο ζπγθξίλνληαο δχν ζπλερφκελεο ρξήζεηο. 38

46 3.2.3 Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Ο φξνο απνδνηηθφηεηα, αλαθέξεηαη ζηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα παξάγεη θέξδε. Με ηνπο αξηζκνδείθηεο απνδνηηθφηεηαο κεηξάηαη ε ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα πξαγκαηνπνηεί θέξδε θαη έηζη λα αληακείβεη ηνπο επελδπηέο - κεηφρνπο θαη πηζησηέο, γηα ηα θεθάιαηα πνπ έρνπλ ηνπνζεηήζεη θαη γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ έρνπλ αλαιάβεη αληίζηνηρα. Οη αξηζκνδείθηεο απνδνηηθφηεηαο δείρλνπλ πφζν απνηειεζκαηηθά ιεηηνχξγεζε ε νηθνλνκηθή κνλάδα θαηά ηε δηάξθεηα κηαο ή πεξηζζνηέξσλ ρξήζεσλ θαη απαληνχλ ζε εξσηήκαηα ζρεηηθά κε ην αλ ηα θέξδε ηεο ήηαλ ηθαλνπνηεηηθά, πνηα ήηαλ ε απφδνζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο, πνηα ήηαλ ε απφδνζε απφ ηηο θχξηεο δξαζηεξηφηεηέο ηεο θ.ιπ.. Οη αξηζκνδείθηεο απνδνηηθφηεηαο είλαη νη εμήο: 1. Αξηζκνδείθηεο Μηθηνύ Πεξηζσξίνπ ή Μηθηνύ Κέξδνπο (Gross profit margin), 2. Αξηζκνδείθηεο Καζαξνύ Πεξηζσξίνπ ή Καζαξνύ Κέξδνπο (Net profit margin), 3. Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο ζπλνιηθνύ θεθαιαίνπ (Return on capital employed), 4. Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ (Return on Total Assets), 5. πλδπαζκέλνο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ (The Du Pont equation), 6. Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ (Return on Net Worth), 39

47 7. Αξηζκνδείθηεο Οηθνλνκηθήο Μόριεπζεο (Financial Leverage Ratio) Αξηζκνδείθηεο Μηθηνύ Πεξηζσξίνπ ή Μηθηνύ Κέξδνπο Ο Αξηζκνδείθηεο Μηθηνχ Πεξηζσξίνπ ή Μηθηνχ Κέξδνπο (Gross profit margin), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Μηθηνύ Πεξηζσξίνπ ή Μηθηνύ Κέξδνπο (Gross profit margin) = Μηθηά Κέξδε Δθκεηάιιεπζεο Υ 100 Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) Γλσζηφο θαη σο «πνζνζηφ κηθηνχ θέξδνπο». Δίλαη έλαο ζεκαληηθφο δείθηεο, δηφηη απεηθνλίδεη ηε ζρέζε κεηαμχ ηνπ κηθηνχ θέξδνπο ρξήζεο θαη ησλ πσιήζεσλ. Γείρλεη ην κηθηφ θέξδνο πνπ απνιακβάλεη κηα επηρείξεζε απφ ηελ πψιεζε αγαζψλ αμίαο 100 επξψ. Ο ππνινγηζκφο ηνπ αξηζκνδείθηε απηνχ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο γηα ηηο εκπνξηθέο θαη βηνκεραληθέο επηρεηξήζεηο, γηαηί απνηειεί έλα κέηξν αμηνιφγεζεο ηεο απνδνηηθφηεηάο ηνπο. Γείρλεη ηε ιεηηνπξγηθή απνηειεζκαηηθφηεηα κηαο επηρείξεζεο, θαζψο θαη ηελ πνιηηηθή ηηκψλ απηήο. Μηα επηρείξεζε ζεσξείηαη σο επηηπρεκέλε, εθφζνλ έρεη έλα αξθεηά πςειφ πνζνζηφ κηθηνχ θέξδνπο, ην νπνίν, ζε ζπλδπαζκφ κε ην χςνο ησλ πσιήζεψλ ηεο, επηηξέπεη λα θαιχςεη ηα έμνδά ηεο θαη λα απνθνκίζεη έλα ηθαλνπνηεηηθφ θαζαξφ θέξδνο, ζε ζρέζε κε ηα απαζρνινχκελα ίδηα θεθάιαηα. 40

48 Γεληθά, κηα πςειή ηηκή ηνπ δείθηε πεξηζσξίνπ κηθηνχ θέξδνπο δείρλεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο δηνίθεζεο λα επηηπγράλεη θζελέο αγνξέο εκπνξεπκάησλ ή ρακειφ θφζηνο παξαγσγήο πξντφλησλ θαη λα πσιεί ζε πςειέο ηηκέο. ηελ πεξίπησζε ρακειήο ηηκήο ηνπ δείθηε : Ζ θάιπςε ησλ ιεηηνπξγηθψλ θαη άιισλ εμφδσλ γίλεηαη κε δπζρέξεηα. Μηα δπζκελήο πεξίνδνο ζηηο πσιήζεηο θαη ην θφζηνο πσιήζεσλ αληηκεησπίδεηαη δπζθνιφηεξα. Τπάξρεη δηθαηνινγία, ζηελ πεξίπησζε δπλακηθήο πνιηηηθήο θαηάθηεζεο ηεο αγνξάο, νπφηε νη ηηκέο πψιεζεο είλαη ζπκπηεζκέλεο. Ζ επηρείξεζε κπνξεί λα έρεη θάλεη επελδχζεηο πνπ δελ δηθαηνινγνχληαη απφ ηνλ φγθν πσιήζεψλ ηεο, κε απνηέιεζκα λα έρεη απμεκέλν θφζηνο παξαγσγήο (ηφθνη, απνζβέζεηο, κηζζνί θ.ιπ.) Αξηζκνδείθηεο Καζαξνύ Πεξηζσξίνπ ή Καζαξνύ Κέξδνπο Ο Αξηζκνδείθηεο Καζαξνχ Πεξηζσξίνπ ή Καζαξνχ Κέξδνπο (Net profit margin), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Καζαξνύ Πεξηζσξίνπ ή Καζαξνύ Κέξδνπο (Net profit margin) = Καζαξά Απνηειέζκαηα Δθκεηάιιεπζεο Υ 100 Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) Γείρλεη ην πνζνζηφ ηνπ θαζαξνχ θέξδνπο πνπ επηηπγράλεη κηα νηθνλνκηθή κνλάδα απφ ηηο πσιήζεηο ηεο. 41

49 Όζν κεγαιχηεξνο είλαη ν αξηζκνδείθηεο θαζαξνχ θέξδνπο ηφζν πην επηθεξδήο είλαη ε νηθνλνκηθή κνλάδα. Δίλαη έλαο ζεκαληηθφο δείθηεο ππνινγηζκνχ ησλ κειινληηθψλ θαζαξψλ θεξδψλ εθκεηάιιεπζεο, ζηεξηδφκελνη ζηηο πξνβιέςεηο πσιήζεσλ Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο ζπλνιηθνύ θεθαιαίνπ Ο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθφηεηαο ζπλνιηθνχ θεθαιαίνπ (Return on capital employed), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο ζπλνιηθνύ θεθαιαίνπ (Return on capital employed) = (Καζαξά Απνηειέζκαηα Δθκεηάιιεπζεο + Υξεκαηννηθνλνκηθά Έμνδα) Υ 100 πλνιηθά Απαζρνινύκελα Κεθάιαηα Με αξηζκεηή ηα θαζαξά απνηειέζκαηα πξν ηφθσλ θαη παξνλνκαζηή ην γεληθφ ζχλνιν ηνπ παζεηηθνχ, παίξλνπκε ηελ απνδνηηθφηεηα ησλ απαζρνινπκέλσλ ζηελ επηρείξεζε θεθαιαίσλ (ηδίσλ θαη μέλσλ). Ο δείθηεο δείρλεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο λα πξαγκαηνπνηεί θέξδε ή ην βαζκφ επηηπρίαο ηεο δηνίθεζεο ζηε ρξεζηκνπνίεζε ησλ ηδίσλ θαη μέλσλ θεθαιαίσλ. Δίλαη ην επηηφθην ηνπ εηήζηνπ ηνθηζκνχ ηνπ ζπλνιηθνχ θεθαιαίνπ. Όηαλ είλαη ρακειφηεξνο απφ ην θφζηνο δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ, έρεη ζαλ ζπλέπεηα ηε κείσζε ησλ θαηά κεηνρή θεξδψλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. 42

50 Έλαο κφληκα ρακειφο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο, ελφο ή πεξηζζνηέξσλ ηκεκάησλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, παξέρεη έλδεημε γηα δηαθνπή ηεο δξαζηεξηφηεηαο. Δίλαη έλαο νδεγφο ζε πεξίπησζε εμαγνξάο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο ή αλάιεςεο λέσλ δξαζηεξηνηήησλ Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ Ο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθφηεηαο Δλεξγεηηθνχ (Return on Total Assets), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ (Return on Total Assets) = Καζαξά Απνηειέζκαηα Δθκεηάιιεπζεο Υ 100 ύλνιν Δλεξγεηηθνύ - Υξεόγξαθα ηνλ παξνλνκαζηή ηνπ δείθηε παίξλνπκε ην ζχλνιν ηνπ Δλεξγεηηθνχ αθνχ αθαηξέζνπκε ηα ρξεφγξαθα θαη άιιεο παξφκνηεο επελδχζεηο, δηφηη απηέο δελ ζπληεινχλ ζηε δεκηνπξγία ιεηηνπξγηθψλ θεξδψλ. Μεηξά ηελ απφδνζε ησλ ζπλνιηθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, θαζψο θαη ησλ επί κέξνπο ηκεκάησλ ηεο. Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ιεηηνπξγίαο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο δείρλεη ηελ ηθαλφηεηά ηεο λα κπνξεί λα επηδήζεη νηθνλνκηθά θαη λα πξνζειθχεη θεθάιαηα πνπ πξνζθέξνληαη γηα επέλδπζε, αληακείβνληάο ηα αλάινγα. Απνηειεί θαη δείθηε αμηνιφγεζεο θαη ειέγρνπ ηεο δηνίθεζεο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. 43

51 πλδπαζκέλνο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ Ο πλδπαζκέλνο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθφηεηαο Δλεξγεηηθνχ (The Du Pont equation), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: πλδπαζκέλνο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Δλεξγεηηθνύ (The Du Pont equation) = Αξηζκνδείθηεο Καζαξνύ Πεξηζσξίνπ Υ Αξηζκνδείθηε Σαρύηεηαο Κπθινθνξίαο Δλεξγεηηθνύ Ο ζπλδπαζκέλνο απηφο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο εκθαλίδεη ηε ζπνπδαηφηεηα ηεο ηαρχηεηαο θπθινθνξίαο ελεξγεηηθνχ θαη ηνπ θαζαξνχ θέξδνπο. Βνεζά ζηνλ εληνπηζκφ ησλ δπλαηψλ ηξφπσλ κε ηνπο νπνίνπο κπνξεί λα απμεζνχλ ηα ιεηηνπξγηθά θέξδε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, ζε ζρέζε κε ην χςνο ησλ απαζρνινπκέλσλ ζε απηήλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, έηζη ψζηε λα βειηησζεί ε απφδνζή ηεο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθφηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ (Return on Net Worth), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ (Return on Net Worth) = Καζαξά Απνηειέζκαηα Δθκεηάιιεπζεο Υ 100 ύλνιν Ηδίσλ Κεθαιαίσλ 44

52 Μεηξά ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα κε ηελ νπνία ηα θεθάιαηα ησλ θνξέσλ ηεο επηρείξεζεο απαζρνινχληαη ζ' απηήλ. Απεηθνλίδεη ην βαζκφ επηηπρίαο θαη ακνηβήο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ πνπ δηαθηλδπλεχνληαη ζηελ νηθνλνκηθή κνλάδα. Έλαο κε ηθαλνπνηεηηθφο αξηζκνδείθηεο απνδνηηθφηεηαο ηδίσλ θεθαιαίσλ κπνξεί λα νθείιεηαη ζε : Αλεπαξθή δηνίθεζε. Υακειή παξαγσγηθφηεηα. Τπεξεπέλδπζε θεθαιαίσλ (πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ δελ απαζρνινχληαη πιήξσο παξαγσγηθά). Γπζκελείο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο Αξηζκνδείθηεο Οηθνλνκηθήο Μόριεπζεο Ο Αξηζκνδείθηεο Οηθνλνκηθήο Μφριεπζεο (Financial Leverage Ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Οηθνλνκηθήο Μόριεπζεο (Financial Leverage Ratio) = Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθόηεηαο πλνιηθώλ Κεθαιαίσλ Ζ ρξεκαηννηθνλνκηθή κόριεπζε (financial leverage) είλαη ε δηαδηθαζία αλάιεςεο ρξένπο κε ζθνπφ ηελ έλαξμε, ζπλέρηζε ή επέθηαζε κηαο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Ο αξηζκνδείθηεο Οηθνλνκηθήο Μφριεπζεο, δείρλεη ηελ επίδξαζε πνπ έρνπλ ηα δαλεηαθά θεθάιαηα ζηα θέξδε κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Αλ ηα δαλεηαθά θεθάιαηα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηελ επηρείξεζε θαη λα απνθέξνπλ απφδνζε κεγαιχηεξε απφ ην θφζηνο δαλεηζκνχ ηνπο, ηφηε ηα 45

53 θαζαξά θέξδε θαη ε απφδνζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο ζα απμεζνχλ. Γηα παξάδεηγκα, αλ ε επηρείξεζε κπνξεί λα δαλείδεηαη κε θφζηνο θεθαιαίνπ 8% θαη λα ρξεζηκνπνηεί ην μέλν θεθάιαην επηηπγράλνληαο απφδνζε 15% ζα έρεη έλα ζεκαληηθφ φθεινο κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο απηήο. Ωζηφζν, ε κφριεπζε είλαη ελέρεη κεγάινπο θηλδχλνπο. Σα απνηειέζκαηα κπνξεί λα είλαη επλντθά ή κε επλντθά γηα ηνπο θνηλνχο κεηφρνπο. Αλ ε απνδνηηθφηεηα ησλ ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ, κεηά ην δαλεηζκφ, ππνιείπεηαη ηνπ κέζνπ επηηνθίνπ ηνπ δαλεηζκνχ, ε κφριεπζε ζα κεηψζεη ηα θαζαξά θέξδε θαη ηελ απνδνηηθφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ. ηελ πεξίπησζε απηή, κηα ινγηθή ελέξγεηα ζα ήηαλ ε εμφθιεζε δαλείσλ πνπ έγηλαλ κε πςειφ επηηφθην δαλεηζκνχ. Γπζηπρψο, φκσο, πνιιέο επηρεηξήζεηο δελ είλαη ζε ζέζε, ιφγσ αλεπαξθνχο ξεπζηφηεηαο, λα πξνβνχλ ζε απηή ηελ ελέξγεηα, κε απνηέιεζκα λα «παγηδεπηνχλ» θαη λα ππνζηνχλ ηηο δπζάξεζηεο ζπλέπεηεο ηεο κφριεπζεο. Σν επηζπκεηφ γεληθά πξφηππν, πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξν ηνπ 1, θαηά πξνηίκεζε κεγαιχηεξν ηνπ 2, γηα λα ζεσξείηαη ηθαλνπνηεηηθφο. 46

54 3.2.4 Αξηζκνδείθηεο Γαπαλώλ Λεηηνπξγίαο Οη αξηζκνδείθηεο δαπαλψλ ιεηηνπξγίαο ζεσξνχληαη ηκήκα ησλ αξηζκνδεηθηψλ απνδνηηθφηεηαο, γηαηί επεξεάδνπλ ην νηθνλνκηθφ απνηέιεζκα. Δίλαη νη αξηζκνδείθηεο εθείλνη πνπ ζπλήζσο εθθξάδνπλ πνζνζηηαίεο ζρέζεηο δηαθφξσλ δαπαλψλ πξνο πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, πσιήζεηο ή άιια νηθνλνκηθά κεγέζε. Με ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αξηζκνδεηθηψλ δαπαλψλ ιεηηνπξγίαο, εμεηάδεηαη: Ζ πνιηηηθή ηεο θαηαλνκήο ησλ δαπαλψλ ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο απφ ηε δηνίθεζή ηεο. Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δηνίθεζεο έλαληη ησλ δαπαλψλ απηψλ. Οη αξηζκνδείθηεο δαπαλψλ ιεηηνπξγίαο είλαη νη εμήο: 1. Αξηζκνδείθηεο Λεηηνπξγηθώλ Δμόδσλ (Operation ratio), 2. Αξηζκνδείθηεο Δμόδσλ Λεηηνπξγίαο πξνο Πσιήζεηο (Operating expenses to net sales ratio), 3. Αξηζκνδείθηεο Καζαξώλ Κεξδώλ πξνο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ (Trading profit to wages), 4. Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ (Ratio of fixed assets to average number of employees), 5. Αξηζκνδείθηεο Ακνηβώλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ (Ratio of total wages to average number of employees), 6. Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Δπελδύζεσλ (Ratio of accumulated depreciation to new investments), 47

55 7. Αξηζκνδείθηεο Απόζβεζεο Παγίσλ (Depreciation to fixed assets ratio), 8. Αξηζκνδείθηεο Απνζβέζεσλ πξνο Πσιήζεηο (Depreciation to sales ratio) Αξηζκνδείθηεο Λεηηνπξγηθώλ Δμόδσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Λεηηνπξγηθψλ Δμφδσλ (Operation ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Λεηηνπξγηθώλ Δμόδσλ (Operation ratio) = (Κόζηνο Πσιήζεσλ + Λεηηνπξγηθά Δμνδα) Υ 100 Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο Ο αξηζκνδείθηεο απηφο βξίζθεηαη, αλ δηαηξέζνπκε ην ζχλνιν ησλ ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ (δηνηθήζεσο, δηαζέζεσο θαη γεληθψλ εμφδσλ) θαη ηνπ θφζηνπο ησλ πσιεζέλησλ κε ηηο θαζαξέο πσιήζεηο. ηα έμνδα δελ πεξηιακβάλνπκε ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά έμνδα. Δθθξάδεη ην πνζνζηφ ησλ θαζαξψλ πσιήζεσλ, πνπ απνξξνθάηαη απφ ηα ιεηηνπξγηθά έμνδα θαη ην θφζηνο ησλ πσιεζέλησλ. Όζν κεγαιχηεξνο είλαη απηφο ν αξηζκνδείθηεο, ηφζν κηθξφηεξε είλαη ε απνδνηηθφηεηα ηεο επηρεηξήζεσο, δηφηη ην πνζνζηφ ιεηηνπξγηθψλ θεξδψλ πνπ παξακέλεη ζ απηή βξίζθεηαη ζε ηέηνην επίπεδν, πνπ ίζσο λα κελ επαξθεί γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαη ησλ άιισλ εμφδσλ ηεο επηρείξεζεο. Ο αξηζκνδείθηεο ησλ επηκέξνπο ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ πξνο ηηο θαζαξέο πσιήζεηο δείρλνπλ ην πνζνζηφ ησλ θαζαξψλ πσιήζεσλ, ην νπνίν έρεη 48

56 απνξξνθεζεί απφ ηα δηάθνξα ιεηηνπξγηθά έμνδα. Οη αξηζκνδείθηεο απηνί είλαη πνιχηηκνη, πξνθεηκέλνπ λα γίλνπλ ζπγθξίζεηο κεηαμχ νκνεηδψλ επηρεηξήζεσλ ή λα παξαθνινπζήζνπλ ηα δηάθνξα ζηνηρεία δηαρξνληθά γηα ηελ ίδηα επηρείξεζε. Μειεηψληαο ηε ζρέζε κεηαμχ ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ θαη πσιήζεσλ ν αλαιπηήο πξέπεηλα πξνζδηνξίζεη: 1) Αλ ην ζηαζεξφ θφζηνο ή αιιηψο ηα ζηαζεξά έμνδα είλαη ηφζν πςειά, ψζηε κηα ειαθξά κείσζε ησλ πσιήζεσλ λα νδεγεί ζε δεκηά. 2) Αλ ην επίπεδν ησλ ακνηβψλ ησλ εξγαηνυπαιιήισλ θαη δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ βξίζθεηαη ζηα ίδηα επίπεδα κε απηά άιισλ νκνεηδψλ επηρεηξήζεσλ. 3) Αλ νη πσιεηέο ακείβνληαη κε κηζζφ ή κε πξνκήζεηα Αξηζκνδείθηεο Δμόδσλ Λεηηνπξγίαο πξνο Πσιήζεηο Ο Αξηζκνδείθηεο Δμφδσλ Λεηηνπξγίαο πξνο Πσιήζεηο (Operating expenses to net sales ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Δμόδσλ Λεηηνπξγίαο πξνο Πσιήζεηο (Operating expenses to net sales ratio) = Λεηηνπξγηθά Δμνδα Υ 100 Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο ηα ιεηηνπξγηθά έμνδα ηνπ αξηζκεηή, πεξηιακβάλνληαη ηα: Έμνδα δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο. Έμνδα ιεηηνπξγίαο δηάζεζεο. Έμνδα ιεηηνπξγίαο εξεπλψλ θαη αλάπηπμεο. Γελ πεξηιακβάλνληαη ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά έμνδα. 49

57 Δθθξάδεη ηελ πνζνζηηαία ζρέζε πνπ ππάξρεη αλάκεζα ζηα ιεηηνπξγηθά έμνδα θαη ηηο ζπλνιηθέο πσιήζεηο Αξηζκνδείθηεο Καζαξώλ Κεξδώλ πξνο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Καζαξψλ Κεξδψλ πξνο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ (Trading profit to wages), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Καζαξώλ Κεξδώλ πξνο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ (Trading profit to wages) = Καζαξά Κέξδε Δθκεηάιιεπζεο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ Ο αξηζκνδείθηεο απηφο δείρλεη έκκεζα ηελ επίδξαζε, πνπ αζθεί κηα αχμεζε ησλ ακνηβψλ ησλ απαζρνινπκέλσλ ζηα απνηειέζκαηα εθκεηάιιεπζεο. εκεηψλνπκε πσο ν ινγαξηαζκφο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ δελ είλαη δηαζέζηκνο ζηνπο εμσηεξηθνχο αλαιπηέο Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μέζν Αξηζκφ Απαζρνινπκέλσλ (Ratio of fixed assets to average number of employees), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ (Ratio of fixed assets to average number of employees) = Πάγην Δλεξγεηηθό Μέζνο Αξηζκόο Απαζρνινπκέλσλ Ο αξηζκνδείθηεο απηφο κεηξά θαηά πφζν ε επηρείξεζε είλαη εληάζεσο θεθαιαίνπ ή εληάζεσο εξγαζίαο. 50

58 Δπηζπκεηφ είλαη ν δείθηεο λα εκθαλίδεη αλνδηθή πνξεία ζπλνδεπφκελε θαη απφ αχμεζε ηεο αμίαο ησλ πσιήζεσλ. πλήζσο ν κέζνο αξηζκφο απαζρνινπκέλσλ δελ είλαη δηαζέζηκνο ζηνπο εμσηεξηθνχο αλαιπηέο Αξηζκνδείθηεο Ακνηβώλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Ακνηβψλ πξνο Μέζν Αξηζκφ Απαζρνινπκέλσλ (Ratio of total wages to average number of employees), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Ακνηβώλ πξνο Μέζν Αξηζκό Απαζρνινπκέλσλ (Ratio of total wages to average number of employees) = Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ Μέζνο Αξηζκόο Απαζρνινπκέλσλ Γείρλεη ηε κέζε ακνηβή πξνζσπηθφ ηεο. πνπ θαηαβάιιεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα ζην Μειεηάηαη παξάιιεια κε ηε ζρέζε πσιήζεηο πξνο ακνηβέο πξνζσπηθνχ. εκεηψλνπκε πσο ν ινγαξηαζκφο Ακνηβέο Απαζρνινπκέλσλ δελ είλαη δηαζέζηκνο ζηνπο εμσηεξηθνχο αλαιπηέο Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Δπελδύζεσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Καιχςεσο Δπελδχζεσλ (Ratio of accumulated depreciation to new investments), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: 51

59 Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Δπελδύζεσλ (Ratio of accumulated depreciation to new investments) = πλνιηθέο Απνζβέζεηο Αθηλεηνπνηήζεσλ πνπ απνζβέλνληαη πεξηόδνπ Υ 100 Μεηαβνιή Αμίαο Αθαζαξίζησλ Παγίσλ (Νέεο Δπελδύζεηο ζε Αθηλεηνπνηήζεηο πνπ απνζβέλνληαη) Ο αξηζκεηήο πεξηιακβάλεη ηε δηαθνξά ησλ απνζβέζεσλ ηνπ ζπλφινπ αθηλεηνπνηήζεσλ (Γ Η + Γ ΗΗ) ηεο θιεηφκελεο ρξήζεο κείνλ ηηο απνζβέζεηο ηεο πξνεγνχκελεο ρξήζεο, ηνπ ελεξγεηηθνχ ηνπ ηζνινγηζκνχ ηέινπο ρξήζεο. Γελ πεξηιακβάλνληαη δειαδή νη απνζβέζεηο ησλ ινγαξηαζκψλ εμφδσλ εγθαηάζηαζεο (Β). ηνλ παξνλνκαζηή εκθαλίδνληαη νη λέεο επελδχζεηο ησλ Αθηλεηνπνηήζεσλ πνπ απνζβέλνληαη. Γειαδή δελ πεξηιακβάλνληαη ηα Γήπεδα Οηθφπεδα, νχηε θαη ηα θνλδχιηα Β.Έμνδα εγθαηάζηαζεο θαη Γ.ΗΗΗ πκκεηνρέο θαη άιιεο καθξνπξφζεζκεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο απαηηήζεηο. Ο δείθηεο δείρλεη ην πνζνζηό ησλ λέσλ επελδύζεσλ πνπ ρξεκαηνδνηήζεθε από ηηο απνζβέζεηο Αξηζκνδείθηεο Απόζβεζεο Παγίσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Απφζβεζεο Παγίσλ (Depreciation to fixed assets ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Απόζβεζεο Παγίσλ (Depreciation to fixed assets ratio) = Απνζβέζεηο Υξήζεο Υ 100 Αλαπόζβ. Αμία Απνζβέζηκσλ Παγίσλ 52

60 ηνλ παξνλνκαζηή πεξηιακβάλνληαη νη αλαπφζβεζηεο αμίεο κφλν ησλ απνζβέζηκσλ παγίσλ. Γελ πεξηιακβάλνληαη δειαδή ηα γήπεδα νηθφπεδα, νη αθηλεηνπνηήζεηο ππφ εθηέιεζε θαη νη ζπκκεηνρέο θαη ινηπέο καθξνπξφζεζκεο απαηηήζεηο. Ο αξηζκνδείθηεο απφζβεζεο παγίσλ δείρλεη ην πνζνζηφ ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ην νπνίν απνζβέλεη κηα νηθνλνκηθή κνλάδα απφ θάζε κνλάδα παγίσλ κέζα ζε κηα ρξνληθή πεξίνδν Αξηζκνδείθηεο Απνζβέζεσλ πξνο Πσιήζεηο Ο Αξηζκνδείθηεο Απνζβέζεσλ πξνο Πσιήζεηο (Depreciation to sales ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Απνζβέζεσλ πξνο Πσιήζεηο (Depreciation to sales ratio) = Απνζβέζεηο Υξήζεο Υ 100 Κύθινο Δξγαζηώλ (Πσιήζεηο) + Άιια Έζνδα Δθκεηάιιεπζεο Γείρλεη ην πνζνζηφ ησλ ζπλνιηθψλ πσιήζεσλ πνπ απνξξνθάηαη απφ ηηο απνζβέζεηο. 53

61 3.2.5 Αξηζκνδείθηεο Γηαξζξώζεσο Κεθαιαίσλ θαη Βησζηκόηεηαο Ζ δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνχ ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο κηαο επηρείξεζεο καθξνρξφληα, πεξηιακβάλεη ηελ αλάιπζε ηεο δηάξζξσζεο ησλ θεθαιαίσλ ηεο (= ηα δηάθνξα είδε θαη κνξθέο θεθαιαίσλ πνπ ρξεζηκνπνηεί γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζή ηεο). Σα Ίδηα Κεθάιαηα: είλαη εθείλα πνπ επσκίδνληαη ηνλ επηρεηξεκαηηθφ θίλδπλν πνπ αλαπφθεπθηα ππάξρεη ζε θάζε επηρείξεζε. Γελ έρνπλ νξηζκέλν ρξφλν επηζηξνθήο νχηε εμαζθαιηζκέλε απφδνζε, δεδνκέλνπ φηη ε δηαλνκή κεξίζκαηνο ζηνπο κεηφρνπο εμαξηάηαη απφ ηελ απφθαζε ηεο δηνίθεζεο θαη ηεο γεληθήο ζπλέιεπζεο ησλ κεηφρσλ. Θεσξνχληαη κφληκα θαη επελδχνληαη θαηά θαλφλα ζε καθξνρξφληεο επελδχζεηο θαη εθηίζεληαη ζε πεξηζζφηεξνπο θηλδχλνπο απφ φηη ηα δαλεηαθά. Σα δαλεηαθά θεθάιαηα πξέπεη λα εμνθιεζνχλ πξνζαπμεκέλα απφ ηνπο ηφθνπο ηνπο ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα αλεμάξηεηα απφ ηελ νηθνλνκηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο. ε πεξίπησζε πνπ κία επηρείξεζε δελ είλαη ζε ζέζε λα εμνθιήζεη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο απφ ηε ρξεζηκνπνίεζε μέλσλ θεθαιαίσλ ζα έρεη ζαλ ζπλέπεηα λα ππνζηνχλ δεκηά ηα Ίδηα Κεθάιαηά ηεο. Ζ άξηζηε δηάξζξσζε θεθαιαίσλ γηα κία επηρείξεζε είλαη εθείλε πνπ θαηνξζψλεη λα επηθέξεη ηζνξξνπία κεηαμχ ηνπ αλαιακβαλφκελνπ θηλδχλνπ θαη ηεο απφδνζεο ηεο επηρείξεζεο θαη ε νπνία κεγηζηνπνηεί ηελ ηηκή ησλ κεηνρψλ ηεο ζηελ αγνξά, ελψ ηαπηφρξνλα ειαρηζηνπνηεί ην θφζηνο ησλ θεθαιαίσλ ηεο. Οη αξηζκνδείθηεο δηαξζξψζεσο θεθαιαίσλ θαη βησζηκφηεηαο είλαη νη εμήο: 54

62 1. Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο πλνιηθά Κεθάιαηα (Ratio of owner's equity to total assets), 2. Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ πξνο Γαλεηαθά Κεθάιαηα (Ratio of owner's equity to total liabilities), 3. Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο Πάγηα (Ratio of owner's equity to fixed assets), 4. Αξηζκνδείθηεο Κπθινθνξνύληνο Δλεξγεηηθνύ πξνο πλνιηθέο Τπνρξεώζεηο (Ratio of current assets to total liabilities), 5. Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μαθξνπξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο (Ratio of fixed assets to long term liabilities), 6. Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Σόθσλ (Number of times interest earned) Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο πλνιηθά Κεθάιαηα Ο Αξηζκνδείθηεο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο πλνιηθά Κεθάιαηα (Ratio of owner's equity to total assets), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο πλνιηθά Κεθάιαηα (Ratio of owner's equity to total assets) = Ίδηα Κεθάιαηα Υ 100 πλνιηθά Κεθάιαηα ηνλ παξνλνκαζηή ηα πλνιηθά Κεθάιαηα πεξηιακβάλνπλ ηα ίδηα ζπλ ηα δαλεηαθά (μέλα) θεθάιαηα. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο απεηθνλίδεη: 55

63 ην πνζνζηφ ηνπ ζπλφινπ ησλ ελεξγεηηθψλ ζηνηρείσλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, πνπ έρεη ρξεκαηνδνηεζεί απφ ηνπο θνξείο ηεο. ην βαζκφ πξνζηαζίαο ησλ πηζησηψλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. ην βαζκφ ηεο νηθνλνκηθήο απηάξθεηαο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. ηε ζχλζεζε ηνπ παζεηηθνχ γεληθά θαη ην κέηξν ηεο πηζησηηθήο επηθάλεηαο, πνπ δηαζέηεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα. Δίλαη έλαο ζεκαληηθφο αξηζκνδείθηεο γηαηί εκθαλίδεη ηελ νηθνλνκηθή δχλακε κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο θαη αληαλαθιά ηε καθξνρξφληα ξεπζηφηεηά ηεο. Θεσξείηαη γεληθά ηθαλνπνηεηηθφο φηαλ είλαη κεγαιχηεξνο ηνπ 50% Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ πξνο Γαλεηαθά Κεθάιαηα Ο Αξηζκνδείθηεο Ηδίσλ πξνο Γαλεηαθά Κεθάιαηα (Ratio of owner's equity to total liabilities), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ πξνο Γαλεηαθά Κεθάιαηα (Ratio of owner's equity to total liabilities) = Ίδηα Κεθάιαηα Υ 100 ύλνιν Τπνρξεώζεσλ Ο αξηζκνδείθηεο απηφο: Γείρλεη ην βαζκφ ηεο δαλεηαθήο εμάξηεζεο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Υξεζηκνπνηείηαη γηα λα δηαπηζησζεί αλ ππάξρεη ππεξδαλεηζκφο ζε κηα νηθνλνκηθή κνλάδα ή φρη. Γείρλεη ην βαζκφ αζθαιείαο πνπ παξέρεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα ζηνπο δαλεηζηέο ηεο. 56

64 Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο Πάγηα Ο Αξηζκνδείθηεο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο Πάγηα (Ratio of owner's equity to fixed assets), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Ιδίσλ Κεθαιαίσλ πξνο Πάγηα (Ratio of owner's equity to fixed assets) = Ίδηα Κεθάιαηα Υ 100 Πάγην Δλεξγεηηθό Ο αξηζκνδείθηεο απηφο: απεηθνλίδεη ην βαζκφ ρξεκαηνδφηεζεο ησλ αθηλεηνπνηήζεσλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο απφ ηα ίδηα θεθάιαηά ηεο. ειέγρεη ην ελδερφκελν ππεξεπέλδπζεο, ηδηαίηεξα ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ν αξηζκνδείθηεο είλαη πςειφο. δείρλεη ηελ πνιηηηθή πνπ αθνινπζεί ε δηνίθεζε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο σο πξνο ηνλ ηξφπν ρξεκαηνδφηεζεο ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ηεο. Γείρλεη ην βαζκφ αζθαιείαο πνπ παξέρεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα ζηνπο δαλεηζηέο ηεο Αξηζκνδείθηεο Κπθινθνξνύληνο Δλεξγεηηθνύ πξνο πλνιηθέο Τπνρξεώζεηο Ο Αξηζκνδείθηεο Κπθινθνξνχληνο Δλεξγεηηθνχ πξνο πλνιηθέο Τπνρξεψζεηο (Ratio of current assets to total liabilities), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: 57

65 Αξηζκνδείθηεο Κπθινθνξνύληνο Δλεξγεηηθνύ πξνο πλνιηθέο Τπνρξεώζεηο (Ratio of current assets to total liabilities) = Κπθινθνξνύλ Δλεξγεηηθό X 100 ύλνιν Τπνρξεώζεσλ Γείρλεη ηε ξεπζηφηεηα ησλ καθξνρξφλησλ ππνρξεψζεψλ ηεο. Παξέρεη έλδεημε αλ απφ ηε ξεπζηνπνίεζε ησλ θπθινθνξηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, νη καθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ζα κπνξνχλ, ελ κέξεη, λα εμνθιεζνχλ απφ ηα θεθάιαηα θίλεζεο Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μαθξνπξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο Ο Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μαθξνπξφζεζκεο Τπνρξεψζεηο (Ratio of fixed assets to long term liabilities), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Παγίσλ πξνο Μαθξνπξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο (Ratio of fixed assets to long term liabilities) = Πάγην Δλεξγεηηθό Μαθξνπξόζεζκεο ππνρξεώζεηο Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο: Αληαλαθιά ην βαζκφ αζθάιεηαο πνπ απνιακβάλνπλ νη καθξνρξφληνη πηζησηέο ηεο επηρείξεζεο. Παξέρεη έλδεημε αλ κπνξνχλ λα απνθηεζνχλ επηπιένλ δαλεηαθά θεθάιαηα. 58

66 Γείρλεη ηελ πνιηηηθή πνπ αθνινπζεί ε δηνίθεζε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο γηα ηνλ ηξφπν ρξεκαηνδφηεζεο ησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ηεο ζηνηρείσλ. Θεσξείηαη γεληθά ηθαλνπνηεηηθφο φηαλ είλαη κεγαιχηεξνο ηνπ Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Σόθσλ Ο Αξηζκνδείθηεο Καιχςεσο Σφθσλ (Number of times interest earned), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Σόθσλ (Number of times interest earned) = Καζαξά Απνηειέζκαηα Δθκεηάιιεπζεο πξν Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Δμόδσλ Υξεκαηννηθνλνκηθά Δμνδα Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. Ο αξηζκνδείθηεο απηφο: Γείρλεη πφζεο θνξέο νη ηφθνη ησλ δαλείσλ θαιχπηνληαη απφ ηα θαζαξά θέξδε κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Δθθξάδεη ηε ζρέζε κεηαμχ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο θαη ησλ ηφθσλ κε ηνπο νπνίνπο απηή επηβαξχλεηαη κέζα ζηε ρξήζε γηα ηα μέλα καθξνπξφζεζκα θεθαιαία. Απνηειεί έλα κέηξν δαλεηαθήο θαηαζηάζεσο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο ζε ζρέζε κε ηε θεξδνθφξα δπλακηθφηεηα ηεο. Παξέρεη έλδεημε γηα ην πεξηζψξην αζθάιεηαο πνπ απνιακβάλνπλ νη καθξνρξφληνη πηζησηέο θαη παξνπζηάδεη ηδηαίηεξε ζπνπδαηφηεηα γηα απηνχο, επεηδή εκθαλίδεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο λα εμνθιεί ηνπο ηφθνπο ησλ μέλσλ θεθαιαίσλ απφ ηα θέξδε ηεο. 59

67 απνηειεί ζπλάξηεζε ηεο δηαξζξψζεσο ησλ θεθαιαίσλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο θαη ηεο θεξδνθφξαο δπλακηθφηεηα ηεο. Θεσξείηαη γεληθά ηθαλνπνηεηηθφο φηαλ είλαη κεγαιχηεξνο ηνπ 2. 60

68 3.2.6 Αξηζκνδείθηεο Δπελδύζεσλ ή Δπελδπηηθνί Αξηζκνδείθηεο Δπελδπηηθνί αξηζκνδείθηεο είλαη εθείλνη πνπ απεηθνλίδνπλ ηελ πνιηηηθή δηαλνκήο ησλ θαζαξψλ θεξδψλ, ηελ αμία ηεο κεηνρήο θαη ην πεξηζψξην απηνρξεκαηνδφηεζεο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Υξεζηκνπνηνχληαη, εθηφο απφ ηε δηνίθεζε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο θαη ηνπο ρξεκαηηζηεξηαθνχο νηθνλνκηθνχο αλαιπηέο, θαη απφ ηνπο κεηφρνπο θαη επελδπηέο γηα λα απνθαζίζνπλ αλ πξέπεη λα αγνξάζνπλ, λα πνπιήζνπλ ή λα δηαηεξήζνπλ ηνπο κεηνρηθνχο ηίηινπο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Καηά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ αξηζκνδεηθηψλ γίλεηαη ζπζρεηηζκφο ηεο ηξέρνπζαο ηηκήο ησλ κεηνρψλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο κε ηα θαηά κεηνρή κεγέζε ηεο θαηάζηαζεο ηνπ ηζνινγηζκνχ, ηεο θαηάζηαζεο ινγαξηαζκνχ απνηειεζκάησλ ρξήζεο θαη ηεο θαηάζηαζεο ηνπ πίλαθα δηάζεζεο απνηειεζκάησλ. Ζ αλαθνξά ζε θαηά κεηνρή ζρέζεηο είλαη ρξήζηκε απφ πξαθηηθήο άπνςεο δηφηη, νη ηηκέο πνπ αλαθέξνληαη ζηε ρξεκαηηζηεξηαθή αγνξά αθνξνχλ κηα κεηνρή θαη φρη ζπλνιηθά κεγέζε ηεο επηρείξεζεο. Οη επελδπηηθνί αξηζκνδείθηεο είλαη νη εμήο: 1. Κέξδε θαηά Μεηνρή (Earnings per share - E.P.S.), 2. Μέξηζκα θαηά Μεηνρή (Dividends per share), 3. Μεξηζκαηηθή Απόδνζε (Current dividend), 4. Πνζνζηό Γηαλεκνκέλσλ Κεξδώλ, 5. Μεξηζκαηηθή Απόδνζε Ιδίσλ Κεθαιαίσλ (Dividend yield on equity capital), 6. Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Καηαβαιινκέλσλ Μεξηζκάησλ (Dividend coverage ratio), 61

69 7. Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο (Book value per share), 8. Λόγνο Υξεκαηηζηεξηαθήο Σηκήο πξνο Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο (Price to Book Value Ratio - P/BV), 9. Λόγνο Σηκήο πξνο Κέξδε αλά Μεηνρή (Price earnings ratio - P/E), 10. Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρνήο θαηά Μεηνρή (Cash flow per share), 11. Αξηζκνδείθηεο Απνδόζεσο Μεηνρήο ζε Σακεηαθή Ρνή (Cash Flow), 12. Απόζβεζε θαηά κεηνρή (Depreciation per share) Κέξδε θαηά Μεηνρή Ο Κέξδε θαηά Μεηνρή (Earnings per share - E.P.S.), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Κέξδε θαηά Μεηνρή (Earnings per share - E.P.S.) = Κέξδε πξνο δηάζεζε Μέζνο αξηζκόο κεηνρώλ ζε θπθινθνξία Ο αξηζκνδείθηεο Κέξδε θαηά Μεηνρή: Γείρλεη ην χςνο ησλ θαζαξψλ θεξδψλ πνπ αληηζηνηρεί ζε θάζε κεηνρή ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Αληαλαθιά ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Απνηειεί ζεκαληηθφ θξηηήξην γηα ηελ εθηίκεζε ηεο αμίαο ηεο κεηνρήο θαη ζπλεπψο ηεο νξζήο αγνξαίαο ηηκήο ηεο. 62

70 Δίλαη απφ ηνπο ζπνπδαηφηεξνπο δείθηεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε. Γηαθνξέο ζηα θέξδε θαηά κεηνρή κεηαμχ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ είλαη δχζθνιν λα εξκελεπζνχλ ιφγσ δηαθνξεηηθνχ αξηζκνχ κεηνρψλ πνπ έρνπλ Μέξηζκα θαηά Μεηνρή Ο Μέξηζκα θαηά Μεηνρή (Dividends per share), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Μέξηζκα θαηά Μεηνρή (Dividends per share) = ύλνιν κεξηζκάησλ Αξηζκόο κεηνρώλ ζε θπθινθνξία Γείρλεη ην πνζνζηφ ησλ θεξδψλ πνπ κνηξάδνληαη ζηνπο κεηφρνπο κε κνξθή κεξίζκαηνο Μεξηζκαηηθή Απόδνζε Ο Μεξηζκαηηθή Απφδνζε (Current dividend), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Μεξηζκαηηθή Απόδνζε (Current dividend) = Μέξηζκα θαηά κεηνρή Υ 100 Σηκή κεηνρήο ζην Υξεκαηηζηήξην ηνλ παξνλνκαζηή ηνπ δείθηε έρνπκε ηελ ρξεκαηηζηεξηαθή ηηκή, πνπ είλαη ε ηξέρνπζα ηηκή αγνξάο ηεο κεηνρήο ζηε ρξεκαηηζηεξηαθή αγνξά (Υξεκαηηζηήξην Αμηψλ Αζελψλ). Άιισο, είλαη γλσζηή ζαλ εμσηεξηθή αμία ή ηξέρνπζα αμία κεηνρήο. Δπεξεάδεηαη ηφζν απφ ηα θέξδε θαη κέξηζκα θαηά 63

71 κεηνρή, φζν θαη απφ ηε κεξηζκαηηθή πνιηηηθή ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, γεληθφηεξα. Δπεηδή ε ρξεκαηηζηεξηαθή ηηκή ηεο κεηνρήο έρεη δηαθπκάλζεηο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο ελδείθλπηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί ν κέζνο φξνο ησλ 52 εβδνκάδσλ ή ν κέζνο φξνο ηεο αλσηάηεο + θαηψηαηεο ηηκήο δηα 2 ζηε ζπγθεθξηκέλε ρξήζε, ή αθφκα ε ηηκή κηαο ζπγθεθξηκέλεο εκεξνκελίαο. Οπνηαδήπνηε κέζνδνο θαη αλ επηιέγεη, ζα πξέπεη λα εθαξκνζζεί νκνηφκνξθα ζε θάζε δηεξεπλεηηθή πεξίπησζε. Ο δείθηεο Μεξηζκαηηθή Απφδνζε: Γείρλεη ην πφζν ζπκθέξνπζα είλαη ε επέλδπζε ζε κεηνρέο κηαο δεδνκέλεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, κε θξηηήξην ηνλ αξηζκνδείθηε απφδνζεο ηεο κεηνρήο. Υξεζηκεχεη ζαλ κέζν ζχγθξηζεο κε ηελ απνδνηηθφηεηα άιισλ κεηνρψλ ή άιισλ κνξθψλ επελδχζεσλ. Μεηξά ηελ απφδνζε πνπ είραλ νη επελδπηέο - κέηνρνη απφ ηελ επέλδπζή ηνπο ζε κεηνρέο, κε βάζε ην κέξηζκα πνπ ηνπο θαηαβιήζεθε. Οη κεηνρέο ηεο εμεηαδφκελεο επηρείξεζεο δελ είλαη εηζεγκέλεο ζην Υξεκαηηζηήξην Πνζνζηό Γηαλεκνκέλσλ Κεξδώλ Ο Πνζνζηφ Γηαλεκνκέλσλ Κεξδψλ, ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Πνζνζηό Γηαλεκνκέλσλ Κεξδώλ = ύλνιν κεξηζκάησλ Υ 100 Κέξδε πξνο δηάζεζε Γείρλεη ηε κεξηζκαηηθή πνιηηηθή ηεο δηνίθεζεο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. 64

72 Μεξηζκαηηθή Απόδνζε Ιδίσλ Κεθαιαίσλ Ο Μεξηζκαηηθή Απφδνζε Ηδίσλ Κεθαιαίσλ (Dividend yield on equity capital), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Μεξηζκαηηθή Απόδνζε Ιδίσλ Κεθαιαίσλ (Dividend yield on equity capital) = ύλνιν κεξηζκάησλ Υ 100 ύλνιν ηδίσλ θεθαιαίσλ Γείρλεη ηελ απφδνζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ κηαο επηρείξεζεο, κε βάζε ηα θαηαβαιιφκελα απφ απηή κεξίζκαηα Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Καηαβαιινκέλσλ Μεξηζκάησλ Ο Αξηζκνδείθηεο Καιχςεσο Καηαβαιινκέλσλ Μεξηζκάησλ (Dividend coverage ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Καιύςεσο Καηαβαιινκέλσλ Μεξηζκάησλ (Dividend coverage ratio) = Κέξδε πξνο δηάζεζε ύλνιν κεξηζκάησλ Δθθξάδεηαη ζε θνξέο. Γείρλεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο λα ζπλερίζεη ηελ θαηαβνιή ηνπ ηξέρνληνο κεξίζκαηνο θαη ζην κέιινλ. 65

73 Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο Ο Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο (Book value per share), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο (Book value per share) = ύλνιν ηδίσλ θεθαιαίσλ Αξηζκόο κεηνρώλ ζε θπθινθνξία Δθθξάδεηαη ζε επξψ θαη απεηθνλίδεη ηελ εζσηεξηθή αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, φπσο απηά εκθαλίδνληαη ζηα ινγηζηηθά ηεο βηβιία. Γείρλεη ην θαηψηαην απνδεθηφ επίπεδν ηεο αμίαο ηεο κεηνρήο, γηαηί ε αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ αλαθέξεηαη ζε ηζηνξηθέο ηηκέο θαη δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο ηξέρνπζεο ηηκέο ηνπο. Δπηπιένλ, ε ζπλνιηθή αμία ηεο επηρείξεζεο πξνζδηνξίδεηαη φρη κφλν απφ ηα πιηθά πεξηνπζηαθά ηεο ζηνηρεία αιιά θαη απφ ηα άπια ή αθαλή πεξηνπζηαθά ηεο ζηνηρεία (φπσο είλαη θήκε θαη ε πειαηεία, ε ηερλνγλσζία θιπ.), ηα νπνία θαζνξίδνπλ θαη ηε κειινληηθή ηεο θεξδνθνξία Λόγνο Υξεκαηηζηεξηαθήο Σηκήο πξνο Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο Ο Λφγνο Υξεκαηηζηεξηαθήο Σηκήο πξνο Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο (Price to Book Value Ratio - P/BV), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Λόγνο Υξεκαηηζηεξηαθήο Σηκήο πξνο Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο (Price to Book Value Ratio - P/BV) = Υξεκαηηζηεξηαθή ηηκή κεηνρήο Δζσηεξηθή αμία κεηνρήο 66

74 Υξεκαηηζηεξηαθή ηηκή κεηνρήο είλαη ε ηηκή ε νπνία πξνζδηνξίδεηαη θαζεκεξηλά ζην ρξεκαηηζηήξην απφ ηηο δπλάκεηο ηεο αγνξάο θαη αληαλαθιά ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο, φπσο απηή εθηηκάηαη απφ ηνπο παξφληεο θαη ππνςεθίνπο κεηφρνπο. Ο Λφγνο Υξεκαηηζηεξηαθήο Σηκήο πξνο Δζσηεξηθή Αμία Μεηνρήο, δείρλεη πφζεο θνξέο ηελ εζσηεξηθή ηεο αμία δηαπξαγκαηεχεηαη ε ηηκή ησλ κεηνρψλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο ζηε ρξεκαηηζηεξηαθή αγνξά. Παξέρεη έλδεημε πεξί ηνπ αλ ε κεηνρή είλαη ππνηηκεκέλε ή ππεξηηκεκέλε ζηε ρξεκαηηζηεξηαθή αγνξά, ζε ζρέζε κε ηελ εζσηεξηθή ηεο αμία Λόγνο Σηκήο πξνο Κέξδε αλά Μεηνρή Ο Λφγνο Σηκήο πξνο Κέξδε αλά Μεηνρή (Price earnings ratio - P/E), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Λόγνο Σηκήο πξνο Κέξδε αλά Μεηνρή (Price earnings ratio - P/E) = Υξεκαηηζηεξηαθή ηηκή κεηνρήο Κέξδε θαηά κεηνρή Ο Λφγνο Σηκήο πξνο Κέξδε αλά Μεηνρή: Γείρλεη πφζεο θνξέο δηαπξαγκαηεχεηαη κηα κεηνρή ηα θέξδε ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο ζην ρξεκαηηζηήξην. Γείρλεη πφζεο θνξέο έλαο επελδπηήο είλαη δηαηεζεηκέλνο λα θαηαβάιιεη ρξήκαηα, γηα θάζε θέξδνπο κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Πιεξνθνξεί ηνλ αξηζκφ ησλ εηψλ πνπ απαηηνχληαη ζε θαζαξά θέξδε αλά κεηνρή, γηα λα αγνξαζζεί ε κεηνρή. Γείρλεη αλ ε ηηκή κηαο κεηνρήο είλαη ζρεηηθά θζελή ή αθξηβή, ρακειή ή πςειή. 67

75 Μαο ιέεη «πόζεο θνξέο ηα θέξδε αλά κεηνρή ηεο ηειεπηαίαο ρξήζεο αμίδεη ηε ζηηγκή απηή ε κεηνρή». Δίλαη έλα κέηξν ηεο εκπηζηνζχλεο πνπ έρνπλ νη επελδπηέο σο πξνο ηε κειινληηθή ηθαλφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο λα πξαγκαηνπνηεί θέξδε, αιιά θαη έλα κέηξν ηνπ βαζκνχ θηλδχλνπ πνπ πεξηθιείεη θάζε επέλδπζε. Όζν πςειφηεξνο ν ιφγνο ηηκήο πξνο θέξδε, ηφζν κεγαιχηεξε ε εκπηζηνζχλε ησλ επελδπηψλ πξνο ηηο δπλαηφηεηεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο επηρείξεζεο λα δηαηεξήζεη θαη λα βειηηψζεη ηα θέξδε ηεο. Γελ κπνξεί φκσο λα δνζεί απάληεζε ζρεηηθά κε ην πνην πξέπεη λα είλαη ην ηδαληθφ χςνο ηνπ ιφγνπ αθνχ δηαξθψο κεηαβάιιεηαη αλάινγα κε ηηο ζπλζήθεο ηεο αγνξάο Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρνήο θαηά Μεηνρή Ο Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρνήο θαηά Μεηνρή (Cash flow per share), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Σακεηαθήο Ρνήο θαηά Μεηνρή (Cash flow per share) = Κέξδε πξνο δηάζεζε + Απνζβέζεηο ρξήζεο Αξηζκόο κεηνρώλ ζε θπθινθνξία Σακεηαθή ξνή (Cash flow) είλαη ην χςνο ησλ θεθαιαίσλ πνπ εηζέξεπζαλ ζηελ νηθνλνκηθή κνλάδα ζαλ απνηέιεζκα ηεο δξαζηεξηφηεηάο ηεο, κεηά ηελ αθαίξεζε φισλ ησλ θαηαβιεζεηζψλ δαπαλψλ. Ζ θαζαξά ηακεηαθή ξνή δείρλεη θαηά πφζν νη ηξέρνπζεο αλάγθεο ηεο επηρείξεζεο θαιχπηνληαη απφ ηα ξεπζηά πνπ πξνέξρνληαη απφ ηε δξαζηεξηφηεηά ηεο. Υξεζηκνπνηείηαη ζαλ ζπκπιήξσκα ηνπ αξηζκνδείθηε θέξδε θαηά κεηνρή. 68

76 Δίλαη ρξήζηκνο ζε πεξηπηψζεηο ζπγθξίζεσλ κεηαμχ (νκνεηδψλ) νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ, αθφκε θαη αλ ππάξρνπλ δηαθνξέο ζηηο κεζφδνπο θαη ηελ πνιηηηθή απνζβέζεσλ πνπ εθαξκφδεη θάζε κνλάδα Αξηζκνδείθηεο Απνδόζεσο Μεηνρήο ζε Σακεηαθή Ρνή Ο Αξηζκνδείθηεο Απνδφζεσο Μεηνρήο ζε ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Σακεηαθή Ρνή (Cash Flow), Αξηζκνδείθηεο Απνδόζεσο Μεηνρήο ζε Σακεηαθή Ρνή (Cash Flow) = Σακεηαθή ξνή θαηά κεηνρή Υ 100 Υξεκαηηζηεξηαθή ηηκή κεηνρήο Ο αξηζκνδείθηεο απηφο καδί κε ηνλ αξηζκνδείθηε Ρ/Δ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ κεηνρψλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο Απόζβεζε θαηά κεηνρή Ο Απφζβεζε θαηά κεηνρή (Depreciation per share), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Απόζβεζε θαηά κεηνρή (Depreciation per share) = Απνζβέζεηο ρξήζεο Αξηζκόο κεηνρώλ ζε θπθινθνξία Σν χςνο ησλ απνζβέζεσλ πνπ αληηζηνηρεί ζε θάζε κεηνρή κηαο επηρείξεζεο, είλαη ρξήζηκν φηαλ ζπγθξίλνπκε δηάθνξεο αληαγσλίζηξηεο επηρεηξήζεηο θαη θπξίσο φηαλ ην ζπζρεηηδνχκε κε ηα θαηά κεηνρή θέξδε θαη ηελ ηακεηαθή ξνή. 69

77 3.3 Γηαζηξσκαηηθή αλάιπζε θνηλνύ κεγέζνπο ηε δηαζηξσκαηηθή αλάιπζε θνηλνχ κεγέζνπο, πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζνχλ νη νπνηεζδήπνηε ζπγθξίζεηο, θάζε ζηνηρείν ηνπ ηζνινγηζκνχ δηαηξείηαη κε ην ζχλνιν ηνπ ελεξγεηηθνχ ή ηνπ παζεηηθνχ θαη θάζε ζηνηρείν ηεο θαηάζηαζεο απνηειεζκάησλ ρξήζεο δηαηξείηαη κε ην ζχλνιν ησλ θαζαξψλ πσιήζεσλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ, ε θαηάζηαζε θνηλνχ κεγέζνπο ηνπ ηζνινγηζκνχ παξνπζηάδεη θάζε ζηνηρείν απηνχ σο πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ ηνπ ζπλφινπ ηνπ ελεξγεηηθνχ ή ηνπ παζεηηθνχ θαη ε θαηάζηαζε θνηλνχ κεγέζνπο ησλ απνηειεζκάησλ ρξήζεο παξνπζηάδεη θάζε ζηνηρείν απηψλ σο πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ ησλ θαζαξψλ πσιήζεσλ. πρλά, είλαη επνηθνδνκεηηθφ λα επξεζεί ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο θάζε ζηνηρείνπ μερσξηζηά ζην ζχλνιν θάπνηαο θαηεγνξίαο ζηνηρείσλ. Έηζη, θαίλεηαη ακέζσο ε ζρεηηθή ζπνπδαηφηεηα π.ρ. ησλ θπθινθνξηαθψλ θαη κε θπθινθνξηαθψλ ζηνηρείσλ ή ην ζρεηηθφ χςνο ρξεκαηνδφηεζεο απφ βξαρπρξφληνπο ή καθξνρξφληνπο πηζησηέο. Αλ κία επηρείξεζε επελδχεη ηα θεθάιαηα ηεο ζε δηάθνξεο θαηεγνξίεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ε θαηάζηαζε «θνηλνχ κεγέζνπο» ζα δείμεη ακέζσο πνην πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο αμίαο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο έρεη επελδπζεί θαη πνπ. Ζ κειέηε ηεο θαηάζηαζεο «θνηλνχ κεγέζνπο» κηαο επηρείξεζεο ζε ζχγθξηζε κε εθείλε άιιεο αληαγσληζηηθήο ή ηνπ θιάδνπ πνπ αλήθεη, ζα δείμεη αλ ε ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε έρεη θάλεη ζσζηή θαηαλνκή επελδχζεσλ. 3.4 πγθξηηηθή ή δηαρξνληθή αλάιπζε Ζ ζπγθξηηηθή ή δηαρξνληθή ή νξηδφληηα ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ ζπληειείηαη κε ηελ θαηάηαμε ησλ ζηνηρείσλ θαηά θαηεγνξίεο γηα κηα ζεηξά εηψλ. Ζ παξνπζία ηνπο επαπμάλεη ηελ ρξεζηκφηεηα απηψλ θαη εκθαλίδεη πην θαζαξά ηε θχζε θαη ηηο ηάζεηο ησλ ηξερνπζψλ 70

78 κεηαβνιψλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο. Γηα λα είλαη δπλαηή ε πξφβιεςε ηεο πνξείαο κηαο επηρείξεζεο ζην κέιινλ, είλαη απαξαίηεην λα ζπγθεληξψλνληαη ζηνηρεία γηα δχν ηνπιάρηζηνλ ή πεξηζζφηεξεο πεξηφδνπο. Ζ ζπγθξηηηθή αλάιπζε πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεζφδνπο: ηηηθέο θαηαζηάζεηο ζπλήζνπο κνξθήο δηαρξνληθά. Σε δηαρξνληθή αλάιπζε ησλ «θνηλψλ κεγεζψλ» ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ. ε δηαρξνληθή αλάιπζε ησλ αξηζκνδεηθηψλ. 3.5 Αλάιπζε ρξνλνινγηθώλ ζεηξώλ κε δείθηεο ηάζεο Ζ κέζνδνο αλάιπζεο ησλ ρξνλνινγηθψλ ζεηξψλ κε δείθηεο ηάζεο ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ νη ζπγθξίζεηο αθνξνχλ κεγέζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ γηα καθξά ρξνληθή πεξίνδν είλαη πξνηηκφηεξε απφ ηελ ζπγθξηηηθή ή δηαρξνληθή κέζνδν. Ο ππνινγηζκφο ησλ αξηζκνδεηθηψλ ηάζεσο πξνυπνζέηεη ηελ επηινγή ελφο έηνπο ή κηαο ρξνληθήο ζηηγκήο πνπ ζα απνηειέζεη ηε βάζε. Οη αξηζκνδείθηεο θαηά ηε ζπγθεθξηκέλε απηή ζηηγκή, γηα φια ηα κεγέζε πνπ πξφθεηηαη λα κειεηεζνχλ, ζεσξείηαη φηη είλαη ίζνη κε ην 100. Δθφζνλ ην έηνο βάζεο απνηειεί ηελ αθεηεξία γηα φιεο ηηο κεηέπεηηα ζπγθξίζεηο, ζα πξέπεη λα είλαη έλα έηνο «θαλνληθφ» απφ πιεπξάο ζπλζεθψλ θαη απνηειεζκάησλ ηεο επηρείξεζεο. Έηζη, νη αξηζκνδείθηεο ηάζεο δίλνπλ πην αλάγιπθα ηηο κεηαβνιέο ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ δηαρξνληθά θαη θαζηζηνχλ δπλαηή ηελ νξηδφληηα αλάιπζε θαη κειέηε απηψλ. ην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα πνχκε φηη δελ είλαη απαξαίηεην λα ππνινγίδνληαη νη αξηζκνδείθηεο ηάζεο φισλ ησλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ ησλ επηρεηξήζεσλ αιιά κφλν εθείλνη πνπ παξνπζηάδνπλ θάπνην ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηνλ 71

79 αλαιπηή. Ο αλαιπηήο, ζπγθξίλνληαο ηελ ηάζε δηαθφξσλ ζρεηηδνκέλσλ κεηαμχ ηνπο νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ, ζρεκαηίδεη γλψκε γηα ην αλ ππάξρνπλ επλντθέο ή φρη ηάζεηο πνπ αληαλαθιψληαη απφ ηα ζηνηρεία απηά. 3.6 Δμεηδηθεπκέλεο κέζνδνη αλάιπζεο Οη εμεηδηθεπκέλεο κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε είλαη νη παξαθάησ: Καηάζηαζε Μεηαβνιψλ Οηθνλνκηθήο Θέζεο Η θαηάζηαζε κεηαβνιώλ νηθνλνκηθήο ζέζεο παξνπζηάδεη ηηο πεγέο ησλ θεθαιαίσλ πνπ αληιήζεθαλ θαηά ηε δηάξθεηα κίαο ζπγθεθξηκέλεο πεξηφδνπ θαζψο επίζεο θαη ην πψο έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί ηα θεθάιαηα απηά, δειαδή ζε πνηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ έρνπλ επελδπζεί. Αθφκε, ε θαηάζηαζε απηή εκθαλίδεη πψο κεηαβιήζεθαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηα θεθάιαηα πνπ είρε ζηε δηάζεζε ηεο ζηελ αξρή ηεο ζπγθεθξηκέλεο πεξηφδνπ. Ζ θαηάζηαζε πεγψλ θαη ρξήζεσλ θεθαιαίσλ απνηειείηαη απφ δχν κέξε, ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζηα δχν βαζηθά ζηάδηα ηεο δηαδηθαζίαο γηα ηελ θαηάξηηζή ηνπ. Σα δχν ζηάδηα είλαη ηα αθφινπζα: o Ο πξνζδηνξηζκφο ηεο κεηαβνιήο ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο ηεο επηρείξεζεο γηα ηε δεδνκέλε ρξνληθή πεξίνδν, θαη o Ζ ζπγθέληξσζε ησλ κεηαβνιψλ ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ θαη ηνπ καθξνπξφζεζκνπ παζεηηθνχ. Με άιια ιφγηα, έρνπκε ηε ζπγθέληξσζε φισλ ησλ καθξνπξφζεζκσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ πεγψλ ρξεκαηνδφηεζεο. Γηα ηελ θαηάξηηζε ησλ επηκέξνπο ηκεκάησλ ηεο θαηάζηαζεο κεηαβνιψλ ηεο νηθνλνκηθήο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο, απαηηνχληαη ζηνηρεία πνπ πεξηιακβάλνληαη ζε δχν δηαδνρηθνχο ηζνινγηζκνχο θαη πηζαλφλ πιεξνθνξίεο 72

80 πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην ινγαξηαζκφ απνηειεζκάησλ ρξήζεο γηα ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν. Ζ Αλάιπζε ηνπ Νεθξνχ εκείνπ Σν λεθξό ζεκείν αληηζηνηρεί ζε εθείλν ην επίπεδν πσιήζεσλ, φπνπ ηα έζνδα απφ ηηο πσιήζεηο θαιχπηνπλ αθξηβψο ηα ζπλνιηθά έμνδα ηεο επηρείξεζεο. ην λεθξφ ζεκείν ε επηρείξεζε δελ έρεη νχηε θέξδε νχηε δεκίεο. Αλ ε επηρείξεζε πνπιήζεη πνζφηεηα κεγαιχηεξε απφ απηή πνπ αληηζηνηρεί ζην λεθξφ ζεκείν, ζα παξνπζηάζεη θέξδε αθνχ ηα έζνδα ζα ππεξθαιχπηνπλ ην ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο.αληηζέησο, αλ πνπιήζεη κηθξφηεξε πνζφηεηα απφ εθείλε ηνπ λεθξνχ ζεκείνπ, ζα έρεη δεκίεο θαζψο ηα έζνδα απφ ηηο πσιήζεηο δελ ζα κπνξνχλ λα θαιχςνπλ ην ζπλνιηθφ θφζηνο παξαγσγήο ηεο επηρείξεζεο. Τπάξρνπλ νη παξαθάησ ηξεηο κέζνδνη, πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ λεθξνχ ζεκείνπ κηαο επηρείξεζεο: o Ζ κέζνδνο ηεο καζεκαηηθήο ηζφηεηαο o Ζ κέζνδνο ηνπ κηθηνχ πεξηζσξίνπ o Ζ κέζνδνο ηεο γξαθηθήο παξάζηαζεο. 3.7 Πεξηνξηζκνί αλάιπζεο Υξεκαηννηθνλνκηθώλ Καηαζηάζεσλ Κάπνηνη πεξηνξηζηηθνί παξάγνληεο κεηψλνπλ ηε ρξεζηκφηεηα ηεο πιεξνθφξεζεο πνπ παξέρεη ε αλάιπζε ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ ζην κέιινλ. Ο αλαιπηήο θαηαζηάζεσλ ζα πξέπεη λα είλαη γλψζηεο απηψλ ησλ παξαγφλησλ, πξνθεηκέλνπ ηα ζπκπεξάζκαηα θαη νη πξνβιέςεηο ηνπ γηα ηε κειινληηθή πνξεία ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο λα είλαη ξεαιηζηηθέο. Απηνί νη πεξηνξηζηηθνί παξάγνληεο ζπλνπηηθά είλαη νη παξαθάησ: Πεξηνξηζκνί ησλ «ελδείμεσλ ηάζεο». Ζ παξαδνζηαθή πξνζέγγηζε ηεο αλάιπζεο ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ρξεζηκνπνηεί 73

81 ηερληθέο θαη κεζφδνπο πνπ δείρλνπλ ηηο δηακνξθσκέλεο ηάζεηο κεηαμχ ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ δεδνκέλσλ. Μεηαμχ ησλ αλαιπηψλ θαηαζηάζεσλ ππάξρεη έλαο ηζρπξφο πεηξαζκφο γηα πξνεθβνιή ηεο πξφζθαηεο εκπεηξίαο ζρεηηθά κε ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά δεδνκέλα ζην κέιινλ. Ο πεπεηξακέλνο αλαιπηήο ζα πξέπεη λα είλαη πνιχ πξνζεθηηθφο ζηελ πξφβιεςε κε βάζε ηα ηζηνξηθά δεδνκέλα. Πρ. ε παξαηήξεζε ηνπ αξηζκνδείθηε γεληθήο θπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο, ν νπνίνο κεηψλεηαη ζηαδηαθά γηα ηξία ζπλερή έηε δε πξέπεη λα εξκελεπηεί σο ζηνηρείν φηη ε πησηηθή ηάζε απηνχ ζα ζπλερηζηεί θαη ζην κέιινλ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη δπλαηφλ ε δηνίθεζε ηεο κνλάδαο κέρξη νινθιήξσζεο ηεο αλάιπζεο λα έρεη πινπνηήζεη πνιηηηθέο πνπ λα αληηζηξέςνπλ απηή ηελ ηάζε. Η «ζπλνπηηθή κνξθή ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ». Οη δεκνζηνπνηεκέλεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ζπρλά αληηθαηνπηξίδνπλ κηα απζηεξή ζχλνςε ελφο κεγάινπ αξηζκνχ ηίηισλ ινγαξηαζκψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηηο νηθνλνκηθέο κνλάδεο θαηά ηε δηάξθεηα κηαο ινγηζηηθήο ρξήζεο. Γελ ζα πξέπεη λα παξαιεθζεί ην γεγνλφο φηη έλαο εμσηεξηθφο αλαιπηήο θαηαζηάζεσλ δελ έρεη πξφζβαζε ζε φινπο ηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο κνλάδαο, κε απνηέιεζκα ηα εμαγρζέληα απφ απηφλ ζπκπεξάζκαηα λα κελ είλαη πιήξσο ζηνηρεηνζεηεκέλα. Οη «ινγηζηηθέο αξρέο θαη παξαδνρέο». Ο αλαιπηήο γηα λα είλαη βέβαηνο ζρεηηθά κε ηηο ινγηζηηθέο αξρέο θαη κεζφδνπο πνπ ρξεζηκνπνίεζε ε νηθνλνκηθή κνλάδα (κέζνδν απφζβεζεο ή θφζηνπο απνηειεζκάησλ θ.ιπ.), ζα πξέπεη λα έρεη πιεξνθφξεζε πάλσ ζηα ζέκαηα απηά. Απηφ κπνξεί λα γίλεη πξαγκαηηθφηεηα κφλν εάλ ε κνλάδα ην δηεπθξηλίδεη ζηηο ζεκεηψζεηο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ή ην παξαζέηεη σο ζπκπιεξσκαηηθφ ζρνιηαζκφ. ηηο ζεκεηψζεηο ή ζηα άιια δηεπθξηληζηηθά ζρφιηα ε δηνίθεζε ηεο κνλάδαο κπνξεί λα παξαζέζεη πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηηο κεηαβνιέο ζηηο ινγηζηηθέο κεζφδνπο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ρξήζε. Καη απηφ γηαηί κηα αιιαγή απφ ηε κέζνδν θνζηνιφγεζεο απνζεκάησλ F.I.F.O (First In First Out) ζηε κέζνδν θνζηνιφγεζεο L.I.F.O (Last In First Out) 74

82 κπνξεί λα επεξεάζεη ζεκαληηθά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ εηζνδήκαηνο θαη ηελ απνηίκεζε ηνπ απνζέκαηνο ηέινπο ρξήζεο. Σν έξγν ηνπ εμσηεξηθνχ αλαιπηή ζα δηεπθνιπλφηαλ ζε κεγάιν βαζκφ εάλ νη ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο πεξηιάκβαλαλ ζεκεηψζεηο ή άιια δηεπθξηληζηηθά ζρφιηα πνπ είραλ ζρέζε κε ηηο ρξεζηκνπνηεκέλεο ινγηζηηθέο αξρέο θαη παξαδνρέο. Σν θαηλόκελν ηεο «δεκηνπξγίαο θαιώλ εληππώζεσλ». Σν θαηλφκελν απηφ ζρεηίδεηαη κε ηε δηεξεχλεζε ηεο βξαρπρξφληαο ξεπζηφηεηαο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο θαη αλαθέξεηαη ζηελ πξαθηηθή λα πεξηιακβάλνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ θπθινθνξηαθά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαη λα απνθιείνληαη ζηνηρεία ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ, κε ζθνπφ λα παξνπζηάδεηαη κηα πην επλντθή ηηκή γηα ηνλ αξηζκνδείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο. Ο «ηόπνο εγθαηάζηαζεο θαη ε κνξθή ηεο επηρείξεζεο». Οη αξηζκνδείθηεο είλαη δπλαηφλ λα ηπραίλνπλ κεγάιεο απνδνρήο πνπ φκσο εμαξηάηαη απφ ραξαθηεξηζηηθά φπσο ε γεσγξαθηθή ζέζε ή ην είδνο ηνπ παξαγσγηθνχ θιάδνπ ζηνλ νπνίν αλήθεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα. Ο αλαιπηήο θαηαζηάζεσλ ζα πξέπεη λα είλαη ελήκεξνο ηεο επίδξαζεο ηνπ ηφπνπ εγθαηάζηαζεο θαη ηεο θχζεο ηνπ θιάδνπ ηεο νηθνλνκίαο πνπ αλήθεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα θαηά ηελ αμηνιφγεζε ηεο επίδνζεο ηεο. Π.ρ. κνλάδεο έληαζεο εξγαζίαο ζε πεξηνρέο ηεο ρψξαο φπνπ νη κηζζνί θαη ηα εκεξνκίζζηα δηακνξθψλνληαη ζε ρακειά επίπεδα, ζπρλά αληηθαηνπηξίδνπλ πςειφηεξα έμνδα κηζζψλ θαη ρακειφηεξν χςνο απφζβεζεο απφ ηηο νηθνλνκηθέο κνλάδεο εληάζεσο θεθαιαίνπ θαη απαζρνινχλ ζρεηηθά ιηγφηεξν αιιά πνιχ πην εηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ. Σν πξόβιεκα ηνπ «επηπέδνπ ησλ ηηκώλ». Ζ κέηξεζε ηνπ νηθνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο θαη ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο ζέζεο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, φπσο γίλεηαη ζήκεξα ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο, βαζίδεηαη ζην ππφδεηγκα ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο. χκθσλα κε κηα απφ ηηο αληηιήςεηο ηεο κέηξεζεο ηνπ νηθνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο, ηελ αληίιεςε ηεο δηαηήξεζεο ηνπ θεθαιαίνπ γηα λα είλαη δπλαηφλ λα γίλεη ιφγνο γηα ηελ 75

83 επίηεπμε ζεηηθνχ ή αξλεηηθνχ απνηειέζκαηνο απφ ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, κέζα ζε κηα ρξνληθή πεξίνδν, πξέπεη ε θαζαξή ζέζε ζην ηέινο ηεο πεξηφδνπ λα δηαθέξεη ηεο θαζαξήο ζέζεο ζηελ αξρή ηεο πεξηφδνπ. Δάλ ε θαζαξή ζέζε ζην ηέινο ηεο ρξήζεο, είλαη κεγαιχηεξε απφ ηελ θαζαξή ζέζε ζηελ αξρή ηεο ρξήζεο ηφηε αλαθεξφκαζηε ζηελ επίηεπμε θεξδψλ, ελψ εάλ ε δηαθνξά είλαη αξλεηηθή ηφηε αλαθεξφκαζηε ζηε πξαγκαηνπνίεζε δεκηψλ. Καηά ηε δηάξθεηα ρξνληθψλ πεξηφδσλ ζηαζεξψλ ηηκψλ, ην ππφδεηγκα ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο δίλεη κέηξεζε ηνπ νηθνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο ζρεηηθά θαιή. Καηά ηε δηάξθεηα φκσο ρξνληθψλ πεξηφδσλ αλνδηθήο πνξείαο ησλ ηηκψλ, ε δηνίθεζε ηεο κνλάδαο ζα πξέπεη λα θαηαλνήζεη, φηη ε δηαηήξεζε ηνπ θεθαιαίνπ απαηηεί επηπξφζζεηα θεθάιαηα, αθνχ ε αληηθαηάζηαζε ηνπ απνζέκαηνο ηνπ παξαγσγηθνχ εμνπιηζκνχ, ζα γίλεη ζε ςειφηεξεο ηηκέο. Όκσο ην ππφδεηγκα ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο κεηξά ην νηθνλνκηθφ απνηέιεζκα ππνζέηνληαο ζησπεξά φηη ηα παξαπάλσ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ζα αληηθαηαζηαζνχλ ζε ηζηνξηθέο ηηκέο, δειαδή ζε ηηκέο παξειζφλησλ εηψλ. Απηφ ζεκαίλεη φηη ζε πεξηφδνπο αλνδηθήο πνξείαο ησλ ηηκψλ, ηα θέξδε πνπ παξέρεη ην ππφδεηγκα ηζηνξηθνχ θφζηνπο είλαη πιαζκαηηθά θαη δελ αληηζηνηρνχλ ζε ηζφπνζε εηζξνή κεηξεηψλ. Σα θέξδε απηά ζα έρνπλ σο απνηέιεζκα ηε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, πέξαλ ηνπ θαλνληθνχ, κε ζπλέπεηα ηελ επηδείλσζε ηεο ηακεηαθήο ζέζεο ηεο, γεγνλφο πνπ ζα δεκηνπξγήζεη πξνβιήκαηα ζην ρξεκαηννηθνλνκηθφ ζρεδηαζκφ ηεο πεξαηηέξσ πνξείαο ησλ εξγαζηψλ ηεο. Η «παξάιεηςε ζηνηρείσλ από ηηο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο». Οη θαηαζηάζεηο ζπλήζσο δελ πεξηιακβάλνπλ αξθεηέο ζεκαληηθέο πιεπξέο ησλ εξγαζηψλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Σα ζηνηρεία πνπ απνθιείνληαη απφ απηέο, είλαη ηα παξαθάησ : νκάδαο Ζ ηθαλφηεηα, ε θήκε θαη ε δεκηνπξγηθφηεηα ηεο δηεπζπληηθήο Σα ζρέδηα γηα λέα πξντφληα θαη ε επέθηαζε ησλ εξγαζηψλ 76

84 Οη ζρέζεηο κε ηνπο πξνκεζεπηέο, πηζησηέο θαη θαηαλαισηέο Ο βαζκφο εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο Ζ αξκνλία ή κε ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ δηνίθεζεο θαη εξγαηηθψλ ελψζεσλ Γηθαζηηθέο απνθάζεηο πνπ εθθξεκνχλ θαη θνξνινγηθέο δηαθνξέο γηα ηηο νπνίεο ε κνλάδα δελ πέηπρε αθφκα ζπκβηβαζκφ. Πιεξνθφξεζε ηεο παξαπάλσ κνξθήο, είλαη θπζηθφ λα είλαη απξφζπκε ε δηνίθεζε λα δεκνζηεχζεη ζηηο εηήζηεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο θαη απηφ γηαηί κπνξεί λα απνβεί πνιχηηκε γηα ηνλ αληαγσληζκφ. Δπίζεο, κεξηθά απφ ηα παξαπάλσ ζηνηρεία δελ είλαη δπλαηφ λα εθθξαζηνχλ πνζνηηθά (ζε ). πλεπψο, κηα πιήξεο θαη ζεκειησκέλε αλάιπζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ, δελ είλαη παξά κηα πξψηε κάηηα κέζα ζηε πνιππινθφηεηα ηεο κνληέξλαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Πιήξεο θαηαλφεζε πεξηιακβάλεη επζπθξηζία θαη ζσζηή πξφβιεςε, ηδηφηεηεο πνπ ζπλήζσο είλαη απφξξνηα ηεο πείξαο ηνπ αλαιπηή θαηαζηάζεσλ. 77

85 ΜΕΡΟ ΔΕΤΣΕΡΟ - ΠΡΑΚΣΙΚΗ ΕΥΑΡΜΟΓΗ 78

86 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: ΑΝΑΛΤΗ ΦΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΣΗ ΕΣΑΙΡΙΑ ΚΡΕ.ΚΑ ΔΙΑΝΟΜΕ Α.Ε. 4.1 Σν ειιεληθό εκπόξην ζην 2013 Σν 2013 ε ειιεληθή νηθνλνκία ιεηηνχξγεζε γηα κία αθφκε θνξά ζε ζπλζήθεο χθεζεο, γεγνλφο πνπ ζαθψο θαζνξίδεη ηε ιεηηνπξγία θαη ηηο επηδφζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ ηεο ρψξαο. Ζ ζπλερηδφκελε πξνζπάζεηα δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο είρε σο απνηέιεζκα ηελ επίηεπμε πξσηνγελνχο πιενλάζκαηνο 0,8% ηνπ ΑΔΠ, γεγνλφο νπσζδήπνηε ζεηηθφ. Παξάιιεια δε ζεκεηψζεθε θαη απνθιηκάθσζε ηνπ ξπζκνχ κείσζεο ηνπ ΑΔΠ, ζε -3,3% ην 2013 (έλαληη ξπζκνχ -6,6% ην 2012). ε θάζε πεξίπησζε, ε ζπλερηδφκελε χθεζε, πνπ είρε σο ζπλέπεηα ηε κείσζε ησλ εηζνδεκάησλ θαη ηελ ππνρψξεζε ηεο δήηεζεο (ηάζε πνπ ζπλερίδεηαη), επεξεάδεη δπζκελψο ηελ εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα. Ζ εηθφλα πνπ πξνθχπηεη απφ ηα ηειεπηαία δηαζέζηκα ελνπνηεκέλα απνηειέζκαηα ρξήζεσο ησλ εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ λνκηθήο κνξθήο ΑΔ θαη ΔΠΔ δείρλεη φηη αξρίδνπλ λα ακβιχλνληαη νη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ηεο παξαηεηακέλεο χθεζεο. Σν 2013 ζεκεηψζεθε γηα πέκπην ζπλερέο έηνο ππνρώξεζε ηνπ θύθινπ εξγαζηώλ ησλ ΑΔ θαη ΔΠΔ ηνπ ειιεληθνχ εκπνξίνπ, παξάιιεια φκσο επηβξαδύλζεθε ζεκαληηθά ν ξπζκόο κείσζεο. Απφ ηηο Δηήζηεο Δθζέζεηο Διιεληθνχ Δκπνξίνπ ηεο Δ..Δ.Δ. γηα ην 2013 θαη 2014 θαη απφ ην αξρείν ηεο ICAP πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηνηρεία απφ επηρεηξήζεηο Α.Δ. θαη Δ.Π.Δ., παίξλνπκε ηνλ αθφινπζν πίλαθα γηα ηηο πσιήζεηο ησλ εκπνξηθψλ ΑΔ θαη ΔΠΔ θαηά ηνκέα θαη θιάδν: 79

87 Πίλαθαο 1: Οη πσιήζεηο ησλ εκπνξηθώλ ΑΔ θαη ΔΠΔ από 2010 έσο 2013 Οι πωλήςεισ των εμπορικϊν ΑΕ και ΕΠΕ: Κατανομή κατά τομζα και κλάδο ('000 ) Κλάδος Μεηαβολή 2013/2012 Μεηαβολή 2012/2011 Αςηοκίνηηα ,7% -38,3% Ανηαλλακηικά αςηοκινήηων ,5% 1,6% Αςηοκίνηηα-Ανηαλλακηικά ,8% -27,8% Χ/Ε πποϊόνηων ππωηογενούρ ,4% -8,3% Χ/Ε ηποθίμων, ποηών, καπνού ,1% -10,7% Χ/Ε ένδςζηρ, ςπόδηζηρ, ειδών οικιακήρ σπήζηρ ,3% -15,6% Χ/Ε καςζίμων και σημικών ,9% -7,9% Χ/Ε λοιπών ενδιάμεζων πποϊόνηων ,8% -19,2% Χ/Ε μησανημάηων και ειδών εξοπλιζμού ,2% -12,8% Άλλο σονδπικό εμπόπιο ,7% -24,7% Χονδρικό εμπόριο ,6% -12,4% Γενικό λιανικό εμπόπιο ,5% -6,6% Λ/Ε ηποθίμων, ποηών, καπνού ,7% -5,0% Λ/Ε ένδςζηρ, ςπόδηζηρ, ειδών ,0% -27,5% οικιακήρ σπήζηρ Λ/Ε καλλςνηικών ,4% -16,0% Λ/Ε οικιακών ζςζκεςών ,8% 12,4% Λ/Ε Η/Υ, μησανών γπαθείος, λοιπό ,9% -18,6% Λ/Ε Λιανικό εμπόριο ,5% -9,4% Γενικό ζύνολο ,4% -12,9% ΠΗΓΗ: ICAP DATABANK Ο θιάδνο ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ηξνθίκσλ-πνηψλ-θαπλνχ ηνπ πίλαθα, πεξηιακβάλεη ηηο πσιήζεηο 58 αληηπξνζσπεπηηθψλ εηαηξηψλ, ζηηο νπνίεο αλήθνπλ θαη ηα θξενπσιεία. ηελ αλάιπζε πνπ αθνινπζεί, ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηα ζηνηρεία ηνπ θιάδνπ απηνχ φπσο θαίλνληαη θαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: 80

88 Πίλαθαο 2: Οη αξηζκνδείθηεο ηνπ Ληαληθνύ Δκπνξίνπ ηξνθίκσλ-πνηώλθαπλνύ ΑΔ θαη ΔΠΔ από 2010 έσο 2013 Λ/Ε τροφίμων, ποτϊν, καπνοφ Δείκτεσ δραςτηριότητασ Κλάδοσ φνολο εμπορίου Κυκλοφοριακι ταχφτθτα ενεργθτικοφ 1,8:1 1,7:1 1,6:1 1,2:1 1,3:1 1,3:1 1,3:1 1,2:1 Είςπραξθ απαιτιςεων 38 θμ. 49 θμ. 29 θμ. 65 θμ. 84 θμ. 93 θμ. 90 θμ. 105 θμ. Διατιρθςθ αποκεμάτων 35 θμ. 50 θμ. 50 θμ. 67 θμ. 62 θμ. 66 θμ. 68 θμ. 75 θμ. Δείκτεσ διάρθρωςησ κεφαλαίων Κλάδοσ φνολο εμπορίου Δανειακι επιβάρυνςθ 69,3% 70,4% 67,4% 72,3% 67,8% 71,3% 74,3% 75,2% Βραχυπρόκεςμθ επιβάρυνςθ 16,3:1 9,1:1 6,5:1 7,9:1 3,7:1 4,2:1 4,1:1 4,0:1 Σραπεηικι επιβάρυνςθ 19,5% 22,1% 23,8% 23,5% 42,9% 45,7% 44,7% 45,9% Δείκτεσ ρευςτότητασ Κλάδοσ φνολο εμπορίου Γενικι ρευςτότθτα 0,90 1,05 1,05 0,98 1,21 1,15 1,15 1,16 Άμεςθ ρευςτότθτα 0,60 0,67 0,43 0,52 0,78 0,75 0,72 0,73 Χρθματικι ρευςτότθτα 0,31 0,31 0,21 0,20 0,20 0,16 0,17 0,16 Δείκτεσ αποδοτικότητασ Κλάδοσ φνολο εμπορίου Ποςοςτό μεικτοφ κζρδουσ 26,0% 25,6% 24,6% 23,3% 19,4% 19,1% 19,2% 20,2% Ποςοςτό κακαροφ κζρδουσ 1,9% 0,3% -0,1% 1,2% 2,0% -0,6% -1,3% -0,2% Αποδοτικότθτα ιδίων κεφαλαίων 10,8% 2,0% -0,4% 4,8% 8,3% -2,8% -6,9% -0,9% Αποδοτικότθτα ςυνολικών κεφαλαίων 4,2% 1,8% 1,6% 2,7% 4,7% 1,8% 0,7% 1,6% Δείκτεσ μεγζθυνςησ Κλάδοσ φνολο εμπορίου Μεταβολι πωλιςεων 7,7% -5,0% 22,4% -29,6% -5,4% -12,9% -7,4% -10,4% Μεταβολι ενεργθτικοφ 3,6% -11,5% -11,7% -12,1% -5,6% -12,2% -15,9% -6,6% Μεταβολι παγίων 27,0% -22,3% -8,3% -11,0% -1,4% -5,5% -12,5% 1,6% Μεταβολι μεικτών κερδών 9,3% -1,3% 29,0% -25,3% -3,6% -13,4% -12,2% -15,2% Μεταβολι κακαρών κερδών 477,7% 513,8% -108,4% -18,3% 413,4% 60,6% -588,0% -107,6% ΠΗΓΗ: ICAP DATABANK 81

89 4.2 Γεληθά γηα ηελ ΚΡΔ.ΚΑ ΓΙΑΝΟΜΔ Α.Δ. Ζ εηαηξία ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ., ηδξχζεθε ην 1995 ζηελ Καβάια, απφ ηελ Δπαγγειία Κηνπηζνχθσζηα θαη ηελ Καιιηφπε Κηνπηζνχθνπζηα, νη νπνίεο θξαηάλε κέρξη ζήκεξα ην ζχλνιν ησλ κεηνρψλ ηεο (απφ 50% ε θάζε κία). Ζ εηαηξία απηή, απνηειεί ζηελ νπζία ζπλέρεηα ηεο νηθνγελεηαθήο επηρείξεζεο ησλ ζπδχγσλ ηνπο (νη αδεξθνί Γξεγφξηνο θαη Εαραξίαο Κηνπηζνχθνπζηαο), πνπ γηα ηα πξνεγνχκελα 30 ηνπιάρηζηνλ ρξφληα, καδί κε ηελ νηθνγέλεηά ηνπο, αζρνινχληαλ κε ην ίδην αληηθείκελν, ζηελ ίδηα πεξηνρή. Σν αληηθείκελν ηεο επηρείξεζεο είλαη ην ιηαληθφ εκπφξην θξέαηνο θαη πξντφλησλ θξέαηνο απφ θξενπσιεία. Δθηφο απφ ην ηδηφθηεην θαηάζηεκα ζην θέληξν ηεο πφιεο ηεο Καβάιαο, επί ησλ νδψλ Ακχληα θαη Καξάλνπ, πνπ απνηειεί ηελ έδξα ηεο, ε εηαηξία έρεη θαη άιια 6 ππνθαηαζηήκαηαθξενπσιεία. πλνιηθά δηαζέηεη 7 θξενπσιεία, απφ ηα νπνία ηα 4 βξίζθνληαη ζηελ πφιε ηεο Καβάιαο θαη ηα άιια 3 ζηνπο ηξηγχξσ δήκνπο (1 ζην δήκν Νέζηνπ ζηε Υξπζνχπνιε θαη 2 ζην δήκν Παγγαίνπ, ζηε Νέα Πέξακν θαη Διεπζεξνχπνιε αληίζηνηρα). ηελ πεληαεηία πνπ αλαιχνπκε ( ), ηδξχζεθε ην έλα απφ ηα ππνθαηαζηήκαηα πνπ δηαζέηεη. ήκεξα, ηα παηδηά ησλ δχν ηδξπηξηψλ, εξγάδνληαη ζηελ εηαηξία θαη έρνπλ ζέζεηο επζχλεο γηα ην ζχλνιν ησλ θαηαζηεκάησλ. Αλ ζθεθηνχκε πσο ε εηαηξία απνηειεί ζπλέρεηα ηεο επηρείξεζεο ησλ γνληψλ ησλ αδεξθψλ Γξεγνξίνπ θαη Εαραξία Κηνπηζνχθνπζηα, βιέπνπκε πσο θαη νη ηέζζεξηο γεληέο παξακέλνπλ ζην ρψξν ηνπ θξέαηνο, κε ηεξάζηηα ινηπφλ πείξα. Ζ ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ., δξαζηεξηνπνηείηαη ζηελ πεξηθεξεηαθή ελφηεηα ηεο Καβάιαο, δελ θάλεη εμαγσγέο θαη απαζρνιεί 16 εξγαδφκελνπο, φινη πσιεηέο ζηα θξενπσιεία. Οη πσιήζεηο ηεο είλαη θαηά 90% ιηαληθήο θαη έρεη έλα κέζν εηήζην ηδίξν ζηελ πεληαεηία πνπ αλαιχνπκε ( ), γχξσ ζηα 2,5 εθαηνκκχξηα επξψ. 82

90 ηφρνη ηεο είλαη ε αχμεζε ηνπ ηδίξνπ ηεο, κε παξάιιειε πψιεζε θαη ηπξνθνκηθψλ πξντφλησλ απφ ηα θαηαζηήκαηά ηεο θαη κε ην άλνηγκα λέσλ ππνθαηαζηεκάησλ ζηελ πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο. ηα Παξαζηήκαηα παξαζέηνπκε ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο εηαηξίαο θαη ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο. 4.3 Γεληθά γηα ηελ ΔΜΠΟΡΙΑ ΚΡΔΑΣΩΝ ΚΟΜΟ Α.Δ. Ζ εηαηξία ΔΜΠΟΡΗΑ ΚΡΔΑΣΩΝ ΚΟΜΟ Α.Δ. είλαη κηα επηρείξεζε πνπ κεηξάεη πεξηζζφηεξα απν 25 ρξφληα εκπεηξίαο ζηελ εηζαγσγή, εκπνξία, παξαγσγή θαη επεμεξγαζία θξέαηνο. Σν 1962 ε νηθνγέλεηα Σζνιαθίδε δεκηνχξγεζε ην πξψην θξενπσιείν ζηελ πφιε ηεο Οξεζηηάδαο, θάλνληαο πξάμε ηελ αγάπε θαη ην κεξάθη γηα ζσζηή θαη πγηεηλή δηαηξνθή. χληνκα ε νηθνγελεηαθή επηρείξεζε επέθηεηλε ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηεο ζην εκπφξην ρνλδξηθήο θαη ιηαληθήο πψιεζεο. ήκεξα αξηζκεί κηα ιίζηα κε θαηαμησκέλνπο πειάηεο ζην ρψξν ηνπ θξέαηνο, δηαηεξψληαο καθξνρξφληεο ζπλεξγαζίεο βαζηδφκελεο ζηε ζπλέπεηα θαη ηελ αμηνπηζηία. Άκεζνη ζηφρνη ηεο είλαη: Ζ επέθηαζε ηνπ δηθηχνπ πσιήζεσλ ζηελ εγρψξηα θαη ζηε δηεζλή αγνξά. Ζ ζπκκεηνρή ζε νξγαληζκνχο ηνπ δεκνζίνπ, ζηξαηησηηθψλ κνλάδσλ, ΝΠΓΓ, ΝΠΗΓ, θ.ιπ.. Ζ ζπλεξγαζία κε γλσζηέο αιπζίδεο Super Market ζε φιε ηελ Διιάδα. πγθξίλνληαο ηελ ΔΜΠΟΡΗΑ ΚΡΔΑΣΩΝ ΚΟΜΟ Α.Δ. κε ηελ ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ., ζα πξέπεη λα ζεκεηψζνπκε ην γεγνλφο φηη πέξαλ ηνπ 83

91 θξενπσιείνπ, πεξηιακβάλεη θαη εγθαηαζηάζεηο κε ζαιάκνπο ςχμεο θαη θαηάςπμεο, ρψξνπο ηεκαρηζκνχ θαη απνζηέσζεο θαη κνλάδα απνηέθξσζεο πςεινχ δπλακηθνχ. ηα Παξαζηήκαηα παξαζέηνπκε ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο εηαηξίαο θαη ηνπο ππνινγηζκνχο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο. 4.4 Αλάιπζε κε αξηζκνδείθηεο Ο ππνινγηζκφο ησλ αξηζκνδεηθηψλ δίλεηαη ζην Παξάξηεκα Αξηζκνδείθηεο ξεπζηόηεηαο Ο αξηζκνδείθηεο γεληθήο ξεπζηόηεηαο (Current ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Γεληθήο Ρεπζηόηεηαο (Current ratio) = ύλνιν θπθινθνξνύληνο ελεξγεηηθνύ + Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ελεξγεηηθνύ ύλνιν βξαρππξόζεζκσλ Τπνρξεώζεσλ + Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί παζεηηθνύ ηνλ πίλαθα θαη ζην δηάγξακκα πνπ αθνινπζνχλ, θαίλνληαη νη ππνινγηζκνί ηνπ δείθηε θαη νη ζπγθξίζεηο ηνπ: 84

92 Αξηζκνδείθηεο Γεληθήο Ρεπζηόηεηαο Μέζνο όξνο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ ,88 0,83 0,85 0,82 0, ,84 ΔΜΠΟΡΗΑ ΚΡΔΑΣΧΝ ΚΟΜΟ Α.Δ ,33 1,51 1,34 0,75 0, ,14 Κιάδνο Λ/Δ ηξνθίκσλπνηώλ-θαπλνύ 0,98 1,05 1,05 0,90 1,00 1,60 1,40 Αριθμοδείκτησ Γενικήσ Ρευςτότητασ (Current ratio) 1,51 1,33 1,34 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,88 0,98 0,83 1,05 1,05 0,90 0,82 0,82 0,85 0,75 0,76 ΚΡΕ.ΚΑ ΔΙΑΝΟΜΕ Α.Ε. Ομοειδισ επιχ/ςθ (ΚΟΜΟ Α.Ε.) Κλάδοσ Λ/Ε τροφίμωνποτών-καπνοφ 0,20 0, Ο αξηζκνδείθηεο εθθξάδεηαη ζε θνξέο θαη πξέπεη νπσζδήπνηε λα είλαη κεγαιχηεξνο ηεο κνλάδαο (ζπληζηάηαη ε ζρέζε δύν πξνο έλα (2:1)). Οη ηηκέο ηνπ φκσο, γηα ηελ πεληαεηία πνπ αλαιχνπκε, παξακέλνπλ ζπλερψο κεηαμχ ηνπ 0,8 θαη 0,9, πνπ ζεκαίλεη πσο ηα ξεπζηά θεθάιαηα δελ αξθνύλ νχηε γηα ηελ θάιπςε ησλ βξαρπρξφλησλ ππνρξεψζεσλ. Ζ νκνεηδήο επηρείξεζε γηα ηα ηξία πξψηα ρξφληα έρεη πςειφηεξε ξεπζηφηεηα (κεγαιχηεξε ηνπ 1,3), αιιά θαηφπηλ πέθηεη θάησ ηνπ 0,8. Παξαηεξνχκε ηέινο, πσο θαη ζηνλ θιάδν πνπ αλήθνπλ νη παξαπάλσ επηρεηξήζεηο, ν δείθηεο θπκαίλεηαη ζπλερψο γχξσ απφ ηε κνλάδα. 85

93 Αλ θαη γεληθφηεξν ινηπφλ ην πξφβιεκα ηεο γεληθήο ξεπζηφηεηαο ζε φινλ ηνλ θιάδν, δελ πξέπεη λα ην παξαβιέςεη ε δηνίθεζε ηεο εηαηξίαο, ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα αληηκεησπίζεη κηα αλεπηζχκεηε εμέιημε ζηε ξνή ησλ θεθαιαίσλ θίλεζεο. Ο αξηζκνδείθηεο εηδηθήο ή άκεζεο ξεπζηόηεηαο (Acid - test ratio), ππνινγίδεηαη απφ ηε ζρέζε: Αξηζκνδείθηεο Δηδηθήο Ρεπζηόηεηαο (Acid - test ratio) = ύλνιν θπθινθνξνύληνο ελεξγεηηθνύ - απνζέκαηα +κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ελεξγεηηθνύ ύλνιν βξαρππξόζεζκσλ Τπνρξεώζεσλ + Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί παζεηηθνύ ηνλ πίλαθα θαη ζην δηάγξακκα πνπ αθνινπζνχλ, θαίλνληαη νη ππνινγηζκνί ηνπ δείθηε θαη νη ζπγθξίζεηο ηνπ: Αξηζκνδείθηεο Δηδηθήο Ρεπζηόηεηαο Μέζνο όξνο ΚΡΔ.ΚΑ ΓΗΑΝΟΜΔ Α.Δ ,86 0,81 0,82 0,80 0, ,82 ΔΜΠΟΡΗΑ ΚΡΔΑΣΧΝ ΚΟΜΟ Α.Δ. Κιάδνο Λ/Δ ηξνθίκσλπνηώλ-θαπλνύ ,17 1,34 1,16 0,59 0,57 0, ,52 0,43 0,67 0,60 0,56 86