Δημότριοσ Γιαννϊρασ Μοριακϐσ & Κυτταρικϐσ Βιολϐγοσ

Transcript

1 Δημότριοσ Γιαννϊρασ Μοριακϐσ & Κυτταρικϐσ Βιολϐγοσ

2 Η νϐςοσ των λεγεωνϊριων εύναι οξεύα λοιμώδησ νϐςοσ που προκαλεύται απϐ το βακτηρύδιο LEGIONELLA PNEUMOPHILA, που εύναι το πιο ςυνηθιςμϋνο αλλϊ και πιο επικύνδυνο εύδοσ τησ οικογϋνειασ LEGIONELLA. Gram (-) αρνητικϐ βακτηρύδιο Ειδικϋσ διατροφικϋσ ανϊγκεσ ςε ςύδηρο και κυςτεϗνη

3 Η νϐςοσ των Λεγεωνϊριων απϋκτηςε το ϐνομα τησ ϐταν τον Ιοϑλιο του 1976 ςτη Φιλαδϋλφεια των ΗΠΑ, εμφανύςτηκε μεγϊλοσ αριθμϐσ περιςτατικών πνευμονύασ ανϊμεςα ςε βετερϊνουσ τησ Αμερικανικόσ Λεγεώνασ. Απϐ τουσ 182 Λεγεωνϊριουσ που προςεβλόθηςαν οι 29 απεβύωςαν.

4 Εκτιμϊται ϐτι υπϊρχουν περύ τα 50 εύδη Λεγεωνϋλλασ με 72 ορϐτυπουσ, και απϐ αυτϊ τα 28 περύπου ςυνδϋονται με την ανθρώπινη νϐςηςη. Η Legionella pneumophila προκαλεύ το 80-90% των ανθρώπινων λοιμώξεων απϐ Legionella, ενώ ο ορϐτυποσ 1 εύναι η ςυχνϐτερα ταυτοποιοϑμενη μορφό βακτηρύου που απομονώνεται απϐ αςθενεύσ με τη νϐςο των Λεγεωνϊριων.

5 Η Λεγεωνϋλλα μεταδύδεται κυρύωσ αερογενώσ μϋςω ειςπνοόσ ό ειςρϐφηςησ μικροςταγονιδύων υπϐ μορφό αερολϑματοσ.

6 Απϐ τη Legionella spp προκαλοϑνται δϑο κυρύωσ νοςόματα: Ο πυρετϐσ Pontiac Η νϐςοσ των Λεγεωνϊριων

7 Ο πυρετϐσ Pontiac εύναι μια οξεύα αυτοώώμενη αςθϋνεια τϑπου γρύπησ με περύοδο επώαςησ ώρεσ. Στη νϐςο των Λεγεωνϊριων η ςοβαρϐτητα των εκδηλώςεων κυμαύνεται απϐ όπιο βόχα και χαμηλϐ πυρετϐ ϋωσ και θανατηφϐρα ϋκβαςη. Η περύοδοσ επώαςησ του βακτηριδύου εύναι απϐ 2-10 ημϋρεσ με ςυνηθϋςτερο χρονικϐ διϊςτημα τισ 5-6 ημϋρεσ.

8 Καλλιϋργεια του μικροβύου ςε ειδικϐ θρεπτικϐ υλικϐ (Buffered Charcoal Yeast Extract, BCYE) το οπούο εύναι κατϊλληλο για τη δημιουργύα χαρακτηριςτικών αποικιών καθώσ περιϋχει το αμινοξϑ L-κυςτεύνη, που εύναι απαραύτητο για την ανϊπτυξη του βακτηρύου. Η διαδικαςύα εύναι χρονοβϐρα καθώσ ο χρϐνοσ επώαςησ εύναι 8-10 μϋρεσ Ανύχνευςη αντιγϐνου ςτα οϑρα Ανοςοφθοριςμϐ ςτισ εκκρύςεισ των αεροφϐρων οδών Βιοψύα πνευμονικοϑ ιςτοϑ PCR

9 Ύπαρξη μολυςματικοϑ ςτελϋχουσ Διϊδοςό του Κοντινό απϐςταςη απϐ την πηγό τησ μϐλυνςησ Μεγϊλη διϊρκεια ϋκθεςησ Σταςιμϐτητα ϑδατοσ Περιβαλλοντικϋσ ςυνθόκεσ που επιτρϋπουν την επιβύωςό και ειςπνοό του

10 Προχωρημϋνη ηλικύα Κϊπνιςμα Χρϐνιεσ αναπνευςτικού νϐςοι Ανοςοκαταςτολό Χειρουργικϋσ επεμβϊςεισ

11 Η Λεγεωνϋλλα ανιχνεϑεται παντοϑ ςτο φυςικϐ υδατικϐ περιβϊλλον. Απαντϊται ςε φυςικϋσ πηγϋσ νεροϑ, ςε θϊλαςςεσ, ςε εκβολϋσ ποταμών, ςε λύμνεσ καθώσ και ςε υπϐγεια νερϊ.

12 Πϑργοι ψϑξησ SPA Νεφελοποιητϋσ Ντουζιϋρεσ Δεξαμενϋσ αποθόκευςησ ζεςτοϑ και κρϑου νεροϑ Υδρϐψυκτα ςυςτόματα κλιματιςμοϑ

13 Τζακοϑζι Σιντριβϊνια Βρϑςεσ Μπεκ Κρουνού

14 Οι φυςικού ςχηματιςμού του ϑδατοσ περιϋχουν μϐνο μικροϑσ αριθμοϑσ Λεγεωνϋλλασ, ενώ ςε τεχνητϋσ υδϊτινεσ δεξαμενϋσ ϐπου οι ςυνθόκεσ εύναι κατϊλληλεσ (ιδύωσ τησ θερμοκραςύασ), οι μικροοργανιςμού μποροϑν να αναπτυχθοϑν και να πολλαπλαςιαςτοϑν ςε μεγϊλη ϋκταςη.

15 Εύναι γνωςτϐ ϐτι αρκετού εύναι οι παρϊγοντεσ που ευνοοϑν την ανϊπτυξη του βακτηριδύου. Μπορεύ να επιβιώςει ςε ποικύλεσ ςυνθόκεσ, ςε κλύμακα θερμοκραςιών απϐ 20 C ϋωσ 50 C, με ιδανικϋσ ςυνθόκεσ πολλαπλαςιαςμοϑ ςτο υγρϐ περιβϊλλον τουσ 32 C - 42 C.

16 C <20 C, επιβύωςη αλλϊ ςε αδρϊνεια C, ανϊπτυξη C, ιδανικϋσ ςυνθόκεσ ανϊπτυξησ >50 C, επιβύωςη αλλϊ ϐχι ανϊπτυξη 55 C, εξουδετϋρωςη ςε 5-6 ώρεσ 60 C, εξουδετϋρωςη ςε 32 λεπτϊ 66 C, εξουδετϋρωςη ςε 2 λεπτϊ C, απολϑμανςη

17 Πηγϋσ τροφόσ Αμοιβϊδεσ, ϊλγη και βακτηρύδια. Ιζόματα, εναπϐθεςη πϋτρασ Σκουριϊ και λϊςπη.

18 Σε περιβϊλλον ϐπου οι ςυνθόκεσ εύναι ιδανικϋσ η Λεγεωνϋλλα μπορεύ να δημιουργόςει ραγδαύα αναπτυςςϐμενεσ αποικύεσ ςχηματύζοντασ μια βιομεμβρϊνη (biofilm).

19 Η βιομεμβρϊνη εύναι μϐνιμη εςτύα πιθανόσ μϐλυνςησ του νεροϑ των δικτϑων διανομόσ νεροϑ των κτιρύων, απελευθερώνοντασ ςυνεχώσ μικροοργανιςμοϑσ ςτο νερϐ. Επύςησ δύνει τη δυνατϐτητα ςτο βακτόριο να προςτατευθεύ απϐ τισ βιοκτϐνεσ ουςύεσ παρϋχοντασ και τα κατϊλληλα θρεπτικϊ υλικϊ για να αναπτυχθεύ. Πιο ςυγκεκριμϋνα ςτο δύκτυο ϑδρευςησ με την αλλαγό τησ πύεςησ μπορεύ να μεταναςτεϑει και να εξαπλώνεται ςε ϐλο το δύκτυο. Το πρϐβλημα ςχηματιςμοϑ τησ βιομεμβρϊνησ γύνεται εντονϐτερο κυρύωσ ςε μεγϊλα κτύρια με πολϑπλοκο και εκτεταμϋνο ςϑςτημα ςωληνώςεων.

20 Η Ελλϊδα ωσ μεςογειακό χώρα διαθϋτει θεωρητικϊ ϐλεσ τισ προϒποθϋςεισ για την εμφϊνιςη λοιμώξεων απϐ Λεγεωνϋλλα (θερμϐ κλύμα, λειτουργύα κλιματιςτικών, υψηλϋσ θερμοκραςύεσ για μεγϊλα χρονικϊ διαςτόματα κ.τ.λ.). Κρύςιμεσ εύναι οι μεγϊλεσ χρονικϋσ περύοδοι κατϊ τισ οπούεσ, ειδικϊ οι ξενοδοχειακϋσ μονϊδεσ παραμϋνουν κλειςτϋσ ό υπολειτουργοϑν, με αποτϋλεςμα το νερϐ του δικτϑου διανομόσ να μπορεύ να θεωρηθεύ ςτϊςιμο κατϊ τη διϊρκεια των περιϐδων αυτών (ςυνθόκη η οπούα ευνοεύ την ανϊπτυξη τησ Λεγεωνϋλλασ).

21 Κροϑςματα τησ νϐςου των Λεγεωνϊριων ανϊμεςα ςε τουρύςτεσ, εύτε με τη μορφό επιδημύασ εύτε ςαν μεμονωμϋνα περιςτατικϊ, μπορεύ να προβληθεύ αρκετϊ απϐ τα μϋςα μαζικόσ ενημϋρωςησ και να δημιουργόςει ανηςυχύα με ϊςχημεσ ςυνϋπειεσ για τισ εμπλεκϐμενεσ επιχειρόςεισ και γενικϐτερα τη βιομηχανύα του τουριςμοϑ.

22 European Legionnaires Disease Surveillance Network (ELDSNet) Στο Ευρωπαώκϐ Δύκτυο Επιτόρηςησ τησ Νϐςου, αναφϋρονται τα περιςτατικϊ που ςυνδϋονται με ταξύδια και εμφανύζονται ςτισ χώρεσ που εύναι μϋλη τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ, την Ιςλανδύα και τη Νορβηγύα. Σκοπϐσ του εύναι να αναγνωρύςει πιθανοϑσ κινδϑνουσ για τη δημϐςια υγεύα, να ενιςχϑςει την πρϐληψη και να παρακολουθεύ τισ επιδημιολογικϋσ τϊςεισ.

23 Το 2012, αναφϋρθηκαν 5852 περιςτατικϊ τησ νϐςου των Λεγεωνϊριων απϐ κρϊτη-μϋλη τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ, την Ιςλανδύα και τη Νορβηγύα. Έξι χώρεσ (Γαλλύα, Ιταλύα, Ιςπανύα, Γερμανύα, Ολλανδύα και Ηνωμϋνο Βαςύλειο) αριθμοϑν το 84% των γνωςτοποιοϑμενων περιπτώςεων. Ο αριθμϐσ των γνωςτοποιόςεων κυμϊνθηκε απϐ 0 ανϊ εκατομμϑριο κατούκων ςτη Βουλγαρύα ϋωσ 39.9 ανϊ εκατομμϑριο ςτη Σλοβενύα. Το 69% των περιςτατικών που προςεβλόθη όταν ςτη χώρα διαμονόσ, το 20% των περιπτώςεων ςχετύζονται με ταξύδια και το 8% ςυνδϋονται με νοςηλευτικϋσ εγκαταςτϊςεισ. Οι ϊνθρωποι ϊνω των 50 ετών αριθμοϑν το 79% ϐλων των περιςτατικών. Η αναλογύα ανδρών γυναικών εύναι 2.5. Η αναλογύα κρουςμϊτων θανϊτων όταν 9% το 2012, παρϐμοιο με προηγοϑμενα χρϐνια. Οι περιςςϐτερεσ περιπτώςεισ (79%) επιβεβαιώθηκαν με την ανύχνευςη αντιγϐνου ςτα οϑρα. Η L. pneumophila και ο ορϐτυποσ 1 όταν το πιο ευρϋωσ ταυτοποιημϋνο παθογϐνο.

24 Το 2012, 831 περιςτατικϊ τησ νϐςου ςυνδεϐμενα με την πραγματοπούηςη ταξιδιών (Travel-associated Legionnaires disease, TALD), αναφϋρθηκαν απϐ 20 κρϊτη-μϋλη τησ ΕΕ, την Κροατύα και τισ Ηνωμϋνεσ Πολιτεύεσ τησ Αμερικόσ. Ήταν κατϊ 8% υψηλϐτερο απϐ τισ 763 περιπτώςεισ που αναφϋρθηκαν το 2011 και ςε ςχϋςη με τουσ αριθμοϑσ για την περύοδο χώρεσ (Γαλλύα, Ιταλύα, Ολλανδύα, Ιςπανύα και Ηνωμϋνο Βαςύλειο) ανϋφεραν το 77% ϐλων των TALD περιςτατικών. Η αναλογύα ανδρών γυναικών όταν 2.4, με μια μϋςη ηλικύα τα 63 ϋτη. Ανιχνεϑθηκαν ςυνολικϊ 99 περιςτατικϊ ςχετιζϐμενα με 1 μϐνο κατϊλυμα διαμονόσ. Τα μεγαλϑτερα περιςτατικϊ (42 περιπτώςεισ, 36 εκ των οπούων ςχετιζϐμενεσ με ταξύδια) αναφϋρθηκαν ςτην Ιςπανύα. Η Legionella spp. ανιχνεϑθηκε ςε περιςςϐτερα απϐ τα μιςϊ υπϐ ϋρευνα καταλϑματα διαμονόσ. Το ϐνομα του καταλϑματοσ δημοςιεϑθηκε ςτην ιςτοςελύδα του ECDC αφοϑ βρϋθηκε ϐτι ϐλα τα μϋτρα που πϊρθηκαν όταν ανεπαρκό. Χωρύσ το ELDSNet εύναι πολϑ πιθανϐ ϐτι το 44% των περιςτατικών που ςχετύζονται με ταξύδια που ανιχνεϑθηκαν το 2012 θα εύχαν παραληφθεύ.

25 Αριθμϐσ ξενοδοχεύων που ελϋγχθηκαν Αριθμϐσ ξενοδοχεύων που ελϋγχθηκαν μετϊ απϐ κροϑςμα Αποτελϋςματα 1ησ δειγματοληψύασ (αρνητικϊ) Αποτελϋςματα 1ησ δειγματοληψύασ (θετικϊ) Αποτελϋςματα 2ησ δειγματοληψύασ (αρνητικϊ) Αποτελϋςματα 2ησ δειγματοληψύασ (θετικϊ)

26 Συςτηματικό λόψη κατϊλληλων μϋτρων για τη ςωςτό λειτουργύα των υδραυλικών και κλιματιςτικών εγκαταςτϊςεων (ξενοδοχεύων, νοςοκομεύων, ιαματικών λουτρών, αθλητικών εγκαταςτϊςεων, χώρων παραμονόσ του κοινοϑ, μϋςων μεταφορϊσ, κρουαζιερϐπλοιων κ.τ.λ.). Αποφυγό δημιουργύασ εςτιών μϐλυνςησ ςτα ςημεύα των δικτϑων ϐπου παρατηρεύται ςυχνό αυξομεύωςη τησ θερμοκραςύασ και εμφανύζονται εναποθϋςεισ αλϊτων και ξϋνων ουςιών γενικϐτερα.

27 Η κατϊλληλη απολυμαντικό μϋθοδοσ θα πρϋπει να εξαςφαλύζει την αποτελεςματικό εξϐντωςη των παθογϐνων μικροοργανιςμών και την αποτελεςματικό καταπολϋμηςη και εξϊλειψη τησ βαςικόσ αιτύασ τησ μϐλυνςησ του υδραυλικοϑ ςυςτόματοσ, χωρύσ να θϋτει ςε κύνδυνο τη δημϐςια υγεύα. Σε τακτϊ χρονικϊ διαςτόματα θα πρϋπει να γύνεται δειγματοληπτικϐσ ϋλεγχοσ νεροϑ ςτο δύκτυο διανομόσ του κτιρύου, ώςτε να μποροϑν να ληφθοϑν τα κατϊλληλα μϋτρα ςε περύπτωςη μϐλυνςησ.

28