ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΤ. Πρϐγραμμα Μεταπτυχιακών πουδών & Ϊρευνασ ΟΛΙΣΙΚΑ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ-ΚΛΑΙΚΗ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΤ Πρϐγραμμα Μεταπτυχιακών πουδών & Ϊρευνασ ΟΛΙΣΙΚΑ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ-ΚΛΑΙΚΗ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ 1

2 ΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΗ ΔΙΠΛΨΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ τησ ΣΟΜΠΑΝΗ ΒΑΙΛΙΚΗ του Ερμολϊου, ιατροϑ Βιοπαθολϐγου-Ομοιοπαθητικοϑ I. ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ και ΑΝΟΟΛΟΓΙΑ II. Η ΗΛΕΚΣΡΟΥΟΡΗΗ ΠΡΨΣΕΙΝΨΝ ςτον ςχεδιαςμϐ τησ ομοιοπαθητικόσ θεραπεύασ IIΙ. ΟΙ ΠΙΘΑΝΟΙ ΜΗΦΑΝΙΜΟΙ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΔΡΑΗ ΣΨΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΨΝ ΥΑΡΜΑΚΨΝ Επιβλϋποντεσ καθηγητϋσ: κ. Βυθοϑλκασ Γεώργιοσ κ. Δαρζϋντασ Ιωϊννησ Μϋλη τησ τριμελοϑσ επιτροπόσ: κ. Δαρζϋντασ Ιωϊννησ κ. Βοςινϊκησ πυρύδων κ. ύμωςη Μαρύα Οκτώβριοσ Απρύλιοσ

3 Σην αφιερώνω:ςτην οικογϋνειϊ μου, ςτην μνόμη των γονιών μου και ςτουσ αςθενεύσ μου, που με εμπιςτεϑθηκαν και μου ϋμαθαν μϋςα απϐ τα προβλόματϊ τουσ, ϐτι η θεραπευτικό ιατρικό που αςκοϑμε ςαν ιατρικό κοινϐτητα, ακϐμη και ςόμερα, εύναι ςοβαρϊ τοξικό για πολλοϑσ και καλϐ εύναι, να αναζητόςουμε μη τοξικϋσ θεραπευτικϋσ μεθϐδουσ. Ευχαριςτώ θερμϊ τον δϊςκαλϐ μου κ. Γεώργιο Βυθοϑλκα, που μου δύδαξε και με μϑηςε ςτην ομοιοθεραπευτικό τεχνικό και κυρύωσ με ώθηςε να αναζητόςω τουσ μηχανιςμοϑσ εκεύνουσ που κϊνουν την μϋθοδο αποτελεςματικό και μη τοξικό. Επύςησ, ευχαριςτώ θερμϊ τον καθηγητό μου, των Μεταπτυχιακών πουδών, ςτο Πανεπιςτόμιο Αιγαύου κ. Γιϊννη Δαρζϋντα, που με την ϋμπνευςό του να ιδρϑςει ςε ςυνεργαςύα με τον καθηγητό Γ.Βυθοϑλκα, το τμόμα των «Ολιςτικών Εναλλακτικών Θεραπευτικών υςτημϊτων-κλαςικόσ Ομοιοπαθητικόσ», ϊνοιξε τουσ δρϐμουσ και οργϊνωςε την Πανεπιςτημιακό ϋρευνα που θα τεκμηριώςει και θα ιςχυροποιόςει την Ομοιοπαθητικό Θεραπευτικό, ςτην Ελληνικό κοινωνύα και διεθνώσ. 3

4 ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ ΚΕΥΑΛΑΙΟ I. ΕΙΑΓΩΓΗ... 6 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2. ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ Οι φιλοςοφικζσ αρχζσ τθσ Η πορεία τησ από τον ιδρυτή τησ Samuel Hahnemann ζωσ τώρα Η κεωρία Βυκοφλκα ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3. ΑΝΟΟΛΟΓΙΑ Οι πλθροφορίεσ που δίνονται από τθν ανοςολογία, για τισ άπειρεσ δυνατότθτεσ που ο κάκε οργανιςμόσ κλθρονομεί προκειμζνου να αντιμετωπίηει δια βίου τα κάκε είδουσ ερεκίςματα προκειμζνου να διατθρεί τθν ιςορροπία του, είναι απαραίτθτεσ για όλουσ όςουσ αςκοφν οποιαδιποτε κεραπευτικι μζκοδο. Ζχοντασ γνώςθ των γονιδιακών δυνατοτιτων, των πρωτοπακών και των δευτεροπακών ανοςοανεπαρκειών των οργανιςμών προλαμβάνουν τθ δθμιουργία ιατρογενών ανοςοανεπαρκειών Οι ςυνικεισ παρεμβάςεισ του Ανοςοποιθτικοφ Συςτιματοσ Ανοςιακι Απόκριςθ Παράγοντεσ και Μθχανιςμοί τθσ ανοςιακισ απόκριςθσ Φυςικι -Εμφυτθ Ανοςία Μθχανιςμοί-κφτταρα και δραςτικά μόρια τθσ φυςικισ ανοςίασ Επίκτθτθ Ανοςία Το ςφςτθμα τθσ ειδικισ ανοςολογικισ απάντθςθσ Η ειδικι ανοςία χαρακτθρίηεται από: Μθχανιςμοί, κφτταρα και δραςτικά μόρια τθσ ειδικισ ανοςίασ Αντιγόνα και Ανοςοαπάντθςθ Διάφοροι τφποι αντιγόνων Αναγνώριςθ του αντιγόνου από τα κφτταρα του ανοςολογικοφ ςυςτιματοσ και ενεργοποίθςθ των Β- και Τ-λεμφοκυττάρων Ανοςοςφαιρίνεσ - Αντιςώματα Φυςιολογικι ζκβαςθ τθσ ανοςιακισ απάντθςθσ Πότε ενεργοποιείται το ανοςοποιθτικό ςφςτθμα Διαταραχζσ του ανοςοποιθτικοφ ςυςτιματοσ Πρόςφατα Δεδομζνα από ζρευνεσ που ςτόχο είχαν τθν αναηιτθςθ κοινών τομζων μεταξφ τθσ ομοιοπακθτικισ και τθσ ανοςολογίασ

5 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4. Η ΗΛΕΚΣΡΟΥΟΡΗΗ ΣΩΝ ΠΡΩΣΕΙΝΩΝ ΣΟΝ ΦΕΔΙΑΜΟ ΣΗ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ Η ΑΛΛΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ OΙ ΠΡΩΣΕΪΝΕ Ο ρόλοσ των πρωτεϊνών Αμινοξζα και Πεπτίδια Διαμόρφωςθ και Τεταρταγισ Δομι των Πρωτεϊνών Δυνάμεισ που ςυμμετζχουν ςτθν διατιρθςθ τθσ διαμόρφωςθσ Μετουςίωςθ των Πρωτεϊνών ΣΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ ΣΗ ΠΕΝΣΑΕΣΟΤ ΕΡΕΤΝΑ Η ΗΛΕΚΣΡΟΥΟΡΗΗ ΣΩΝ ΠΡΩΣΕΪΝΩΝ ΑΙΜΑΣΟ,( ΑΝΟΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΕΞΕΣΑΗ), Η ΦΡΗΙΜΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΣΟΝ ΦΕΔΙΑΜΟ ΣΗ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ Η ΑΛΛΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ Η ΤΦΕΣΙΗ ΣΗ ΜΕ ΣΑ «ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΓΕΙΑ ΚΑΣΑ ΒΤΘΟΤΛΚΑ» Η πρώτθ ανακοίνωςθ μζρουσ τθσ ζρευνασ ζγινε υπό μορφι δθμοςίευςθσ άρκρου, ςτο ελλθνικό περιοδικό «Ηomeo Νews», τθσ Ελλθνικισ Ομοιοπακθτικισ Ιατρικισ Εταιρίασ, ςτο τεφχοσ # 9, ςελίσ 10-11, του Ιουνίου-Ιουλίου-Αυγοφςτου του 2008, ωσ πρόδρομθ ανακοίνωςθ Ερευνασ και Αποτελεςμάτων με τον τίτλο «Ηλεκτροφόρθςθ πρωτεϊνών και Επίπεδα Υγείασ κατά Βυκοφλκα» και ςτθν ιςτοςελίδα του περιοδικοφ και τθσ Ομοιοπακθτικισ Εταιρίασ, ςτο «research and homeopathy», ςε ελλθνικι και ςε αγγλικι μετάφραςθ ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5. ΟΙ ΠΙΘΑΝΟΙ ΜΗΦΑΝΙΜΟΙ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΔΡΑΗ ΣΩΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΩΝ ΥΑΡΜΑΚΩΝ ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΕ ΠΡΟ ΣΗΝ ΚΑΣΕΤΘΤΝΗ ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΔΡΑΗ ΣΩΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΩΝ ΥΑΡΜΑΚΩΝ Πλθροφορίεσ από εποχισ Samuel Hahnemann για τα φάρμακα Πλθροφορίεσ από τθν Φαρμακολογία του 19 ου αιώνα Πλθροφορίεσ από τθν Ανοςολογία για τα φάρμακα Πλθροφορίεσ που αφοροφν τθν αδρανοποίθςθ των ομοιοπακθτικών φαρμάκων βάςει τθσ ομοιοπακθτικισ κεωρίασ Πλθροφορίεσ που αφοροφν τθν δομι φλθσ-ενζργειασ από τθν μοριακι βιολογία Πλθροφορίεσ που αφοροφν τθν δομι φλθσ-ενζργειασ των μικροςωματιδίων από τθν κβαντομθχανικι και τθν νανοτεχνολογία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Συμπεραςματικά ςτοιχεία πικανισ ςτόχευςθσ των ομοιοπακθτικών φαρμάκων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Περιοριςμοί δράςθσ των ομοιοπακθτικών φαρμάκων

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ (REFERENCES) Κεφϊλαιο I. ΕΙΑΓΩΓΗ κοπϐσ αυτόσ τησ διπλωματικόσ εργαςύασ εύναι κυρύωσ, η προςϋγγιςη και η αποκωδικοπούηςη διαφϐρων μηχανιςμών που ςυνδϋουν την ομοιοπαθητικό με την ανοςολογύα και η επιςόμανςη προβληματιςμών για κοινοϑσ τομεύσ, που ϋωσ τώρα περιγρϊφονται απϐ διαφορετικό οπτικό γωνύα απϐ τουσ δϑο αυτοϑσ χώρουσ και πιο ςυγκεκριμϋνα, θα ερευνηθοϑν εκεύνα τα κεφϊλαια που ϋχουν ςχϋςη με την ςυμπεριφορϊ και την κινητοπούηςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, την εϑςτοχη ανοςιακό απϊντηςη ό την μη εϑςτοχη, λϐγω υπαρχουςών ανοςοανεπαρκειών, μετϊ την επύδραςη ενϐσ ερεθύςματοσ και την πρϐκληςη μιασ «οξεύασ κατϊςταςησ». Για τον λϐγο αυτϐ, θα γύνει μια ςχετικό ανϊλυςη τησ βαςικόσ θεωρύασ των δϑο χώρων, δηλαδό τησ ομοιοπαθητικόσ και τησ ανοςολογύασ και θα ςτοχοποιηθοϑν τα κοινϊ τουσ ςημεύα. Ωλλοσ τομϋασ τησ διπλωματικόσ εργαςύασ θα εύναι η επιςόμανςη των ςυνδετικών κρύκων μεταξϑ τησ ομοιοπαθητικόσ και τησ ανοςολογύασ που απαςχϐληςαν τισ προηγοϑμενεσ δεκαετύεσ, αρκετοϑσ ερευνητϋσ, πϊνω ςτισ οπούεσ ςτηρύχθηκαν κϊποιεσ απϐ τισ υπϊρχουςεσ ϋρευνεσ, που ςκοπϐ εύχαν την αναζότηςη κοινοϑ παρονομαςτό αυτών των περιοχών, ϐπωσ επύςησ θα αναφερθοϑν τα ςυμπερϊςματα ςτα οπούα οι ςυγκεκριμϋνοι ερευνητϋσ κατϋληξαν. Ο προβληματιςμϐσ του κεντρικοϑ θϋματοσ που θα αναπτϑξει η ςυγκεκριμϋνη διπλωματικό, δηλαδό των κοινών τομϋων των δϑο επιςτημών, τησ Ομοιοπαθητικόσ και τησ Ανοςολογύασ, χωρύσ βϋβαια, να ϋχει πϊρει την ςημερινό τησ οντϐτητα η Ανοςολογύα ό να εύναι γνωςτό απϐ τϐτε, τϋθηκε ουςιαςτικϊ ςαν ιδϋα και απϐ τον ύδιο τον Ηαhnemann, που ςτα τελευταύα του ςυγγρϊμματα, ϐπωσ ςτα «Φρϐνια νοςόματα-chronishe Krankheiten» και ςτισ τελευταύεσ εκδϐςεισ του «Όργανον», εκφρϊζει τισ ςκϋψεισ του, ϐτι και κϊποιο ϊλλο ςϑςτημα επηρρεϊζει και διαδραματύζει ουςιαςτικϐ ρϐλο ςτην διαδικαςύα δρϊςησ του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου, γιατύ ςε πολλϋσ περιπτώςεισ που αναμενϐταν να υπϊρχει θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα, αυτϐ δεν ςυνϋβαινε. Επύςησ, ϋνα ϊλλο κεφϊλαιο που θα αναπτυχθεύ ςτην διπλωματικό αυτό εργαςύα, θα εύναι απϐψεισ που θα αφοροϑν την αποκωδικοπούηςη των «Επιπϋδων Τγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα» με βϊςη την ανοςολογύα, εκτιμώντασ ϐτι οι πληροφορύεσ που εκμαιεϑονται μϋςω τησ λόψησ ιςτορικοϑ και η τελικό τουσ 6

7 ταξινϐμηςη ςε κϊποια «επύπεδα κατϊ την ϊποψη Βυθοϑλκα», δεν εύναι παρϊ μια παραπομπό ςε μια κλινικό εκτύμηςη, εκεύνησ τησ ςυγκεκριμϋνησ χρονικόσ περιϐδου, κϊποιων εκ των ανοςολογικών δεδομϋνων του αςθενό, που ϋχουν ςχϋςη με τισ δυνατϐτητεσ του οργανιςμοϑ, να καταλόξει η διϋγερςη που προκαλεύται, μϋςω του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου, ςε θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα. Επ ευκαιρύα και με αφορμό των χρόςιμων ςυμπεραςμϊτων που προκϑπτουν απϐ την κλινικό προςϋγγιςη των «επιπϋδων υγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα», που ϐμωσ αποτελοϑν «υποκειμενικϐ εγχεύρημα εκτύμηςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ», θα αναπτυχθοϑν προβληματιςμού που θα αφοροϑν την ανϊγκη διεϑρυνςησ ςυλλογόσ αντικειμενικών πληροφοριών τησ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ του αςθενό και την ανϊγκη εκμετϊλευςησ των ανοςολογικών δεδομϋνων ςτον ςχεδιαςμϐ λόψησ αποφϊςεων μιασ ομοιοπαθητικόσ ό ϊλλησ θεραπεύασ, για την εγγυρϐτερη εκτύμηςη του ανοςολογικοϑ ςυςτόματοσ και του βαθμοϑ ετοιμϐτητϊσ του, προκειμϋνου η επιλεγϐμενη θεραπεύα να εύναι αποτελεςματικό και μακροπρϐθεςμα μη τοξικό, λαμβϊνοντασ υπ ϐψιν ϐτι η κϊθε φαρμακευτικό παρϋμβαςη, ενεργειακό ό χημικό, προκαλεύ ςτον οργανιςμϐ αλλαγϋσ και μια «οξεύα κατϊςταςη», μικροϑ ό μεγϊλου μεγϋθουσ και θϋτει ςε δρϊςη το ανοςοποιητικϐ του ςϑςτημα. Εν προκειμϋνω, και ςτα πλαύςια του ύδιου ςκεπτικοϑ, δηλαδό τησ εγγυρϐτερησ ςυλλογόσ και εκμετϊλευςησ των αντικειμενικών ανοςολογικών δεδομϋνων, θα αναφερθοϑν πληροφορύεσ απϐ τον χώρο τησ Ανοςολογύασ και θα φανεύ η χρηςιμϐτητα τησ διεϑρυνςησ των γνώςεων του κϊθε θεραπευτό ιατροϑ, ομοιοπαθητικοϑ ό ϊλλου, προσ την κατεϑθυνςη αυτόν. Επύςησ, πϊντα κατϊ τον ύδιο προβληματιςμϐ, δηλαδό τησ διεϑρυνςησ και τησ λόψησ ϋγκυρων ανοςολογικών δεδομϋνων, θα αναφερθοϑν και τα αποτελϋςματα μιασ πενταετοϑσ ϋρευνασ, που ςτϐχο εύχε την απϐπειρα χρόςησ μιασ εκ των εργαςτηριακών ανοςολογικών εξετϊςεων και ςυγκεκριμϋνα τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεώνών του πλϊςματοσ, ςτον ςχεδιαςμϐ λόψησ αποφϊςεων τησ ομοιοπαθητικόσ θεραπεύασ, πριν την πρϐκληςη μιασ «οξεύασ» κατϊςταςησ, μϋςω τησ επύδραςησ του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου. Ο πειραματιςμϐσ, μϋςω τησ ςυγκεκριμϋνησ εξϋταςησ και τα αποτελϋςματα που ελόφθηςαν για την εκτύμηςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητϊσ του, απϐ τισ περιπτώςεισ που ανόκαν ςτο ερευνητικϐ μασ υλικϐ, όταν για να αξιοποιηθοϑν κατϊ το πλεύςτον, για την επιτυχό διϋγερςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ μϋςω των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων, αλλϊ αυτϐ δεν αποκλεύει την χρόςη τησ εξϋταςησ και την αξιοπούηςη των πληροφοριών που παρϋχει, για τον αςφαλό χειριςμϐ ό αντύςτοιχα τον αποκλειςμϐ διαφϐρων φαρμακευτικών ςχημϊτων, γιατύ ϐπωσ αποτυπώνεται ςτο υλικϐ τησ ϋρευνϊσ μασ και ςτα δεύγματα που παρατύθενται, αρκετϋσ φορϋσ εξελύςςονται ςημαντικϋσ αλλαγϋσ ςτισ πρωτεϗνεσ πλϊςματοσ, υπϐ την επύδραςη φαρμϊκων και προκϑπτουν αξιϐλογεσ πληροφορύεσ, που ενιςχϑουν την ϊποψό μασ ϐτι κϊθε φαρμακευτικό παρϋμβαςη, ενεργειακό ό χημικό, προκαλεύ ςτον οργανιςμϐ μια «οξεύα» κατϊςταςη, την οπούα το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα καλεύται να διαχειριςτεύ. 7

8 Η επιλογό τησ ςυγκεκριμϋνησ εξϋταςησ για την ϋρευνα, δηλαδό τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεϗνών του πλϊςματοσ ϋγινε, επειδό οι πρωτεϗνεσ του πλϊςματοσ διαδραματύζουν ουςιαςτικϐ και βαςικϐ ρϐλο ςτην ανοςοαπϊντηςη και ανοςορρϑθμιςη, μετϊ την πρϐκληςη μιασ «οξεύασ» κατϊςταςησ. Ο απώτεροσ ςκοπϐσ τησ ςυγκεκριμϋνησ ϋρευνασ, όταν για την εκ των προτϋρω εκτύμηςη των παρακϊτω : ν.την ςυλλογό και αξιοπούηςη των ανοςολογικών πληροφοριών που αφοροϑν την βαρϑτητα τησ πϊθηςησ και την δυνατϐτητα θεραπεύασ, εκ των αποτελεςμϊτων τησ εξϋταςησ, 2 ον.την ςτϊθμιςη και την επιλογό «ςυγκεκριμϋνησ» δυναμοπούηςησ του ϐμοιου φαρμϊκου, προκειμϋνου το πλαύςιο τησ διϋγερςησ και τησ «προκλητόσ οξεύασ νϐςηςησ», να εύναι διαχειρύςιμο απϐ το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα και να οδηγόςει ςε θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα. Σϋλοσ, ϋνα ϊλλο θϋμα που θα αναπτυχθεύ ςτην διπλωματικό αυτό εργαςύα, θα εύναι μια επιχειρηματολογύα που θα αναφϋρεται ςτην προςπϊθεια αποκωδικοπούηςησ του πιθανοϑ τρϐπου δρϊςησ των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων, το προκϑπτον θεραπευτικϐ τουσ πεδύο και οι περιοριςμού τουσ. Ψσ προσ το τελευταύο αυτϐ ςκϋλοσ, θα μποροϑςαμε εκ των προτϋρων να ποϑμε, ϐτι η διπλωματικό αυτό εργαςύα, θα τολμόςει να υποςτηρύξει ϐτι η ομοιοπαθητικό θεραπευτικό οφεύλει την αποτελεςματικϐτητϊ τησ ςτον τρϐπο παραςκευόσ των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων, ϐπωσ τα περιγρϊφει ςτα ςυγγρϊμματϊ του, ο Ηαhnemann και ςτισ ιδιαύτερεσ ιδιϐτητεσ που αυτϊ αποκτοϑν ϐταν λειοτρύβονται ςε ϊπειρα μικροςωματύδια τησ ϑλησ και περαιτϋρω επεξεργϊζονται, αποκτώντασ τισ ιδιϐτητεσ των νανοδομών και των μικροςωματιδύων, που ϐταν επιδροϑν ςε βιολογικοϑσ ιςτοϑσ, τουσ διεγεύρουν, δημιουργοϑν μια τεχνητό «οξεύα» νϐςηςη και θϋτουν ςε λειτουργύα το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα. Περιληπτικϊ και εν τϊχει, οι ιδιϐτητεσ αυτϋσ παρουςιϊζουν εξαιρετικϐ ενδιαφϋρον, εύναι πραγματικϊ ιδιαύτερεσ και οφεύλονται ςε φαινϐμενα απϐ δημιουργοϑμενα πεδύα και αςθενεύσ αλληλεπιδρϊςεισ, οι οπούεσ ειδικϊ τα τελευταύα χρϐνια, ερευνώνται απϐ πολλοϑσ επιςτημονικοϑσ κλϊδουσ ϐπωσ τησ νανοτεχνολογύασ, τησ κβαντικόσ φυςικόσ, τησ ανοςολογύασ, τησ νευροφυςιολογύασ και ϊλλουσ, οι δε πληροφορύεσ που καθημερινϊ αθρούζονται, τεύνουν να εξηγόςουν χημικϋσ και βιολογικϋσ διεργαςύεσ ϐλων των δομών τησ ϑλησ και των μικροδομών, εκεύ ϐπου η ϑλη γύνεται ενϋργεια και αντύςτροφα. υγκεκριμϋνα, τα πεδύα αυτϊ που αναφερϐμαςτε εύναι μαγνητικϊ και δημιουργοϑνται ϐπου υπϊρχει μϊζα, ακϐμη και ελϊχιςτη, ςε περιςτροφικό κύνηςη. Οι ιδιϐτητεσ που απορρϋουν, ϋχουν ςχϋςη με τα φαινϐμενα τησ μαγνότιςησ, του μαγνητικοϑ ςυντονιςμοϑ, τησ μαγνητικόσ ανιςοτροπύασ, τησ μαγνητικόσ ροπόσ, του φαινομϋνου Zeeman (φαςματοςκοπύασ) και ϊλλων πολλών και δύνουν εξόγηςη ςε πολλϋσ φυςικϋσ ό τεχνικϋσ εφαρμογϋσ, ϐπωσ ςτην καταγραφό των ςκληρών δύςκων των υπολογιςτών και των φαινομϋνων που αφοροϑν την ςυμπεριφορϊ πολλών ςυςτημϊτων, ϐπωσ του ανοςοποιητικοϑ, του νευρικοϑ ςυςτόματοσ, τησ μνόμησ, των αιςθητηρύων οργϊνων και πολλών ϊλλων. Κατϊ την μελϋτη αυτών των φαινομϋνων, δϐθηκε η αφορμό τησ ανϊλυςησ τησ λεπτόσ δομόσ και τησ αποκϊλυψησ τησ υπϋρλεπτησ δομόσ τησ ϑλησ, οι 8

9 οπούεσ δομϋσ αναλϑονται ςε περαιτϋρω μικροδομϋσ, μϐνο κϊτω απϐ ειδικϋσ ςυνθόκεσ εφαρμογόσ εξωτερικοϑ μαγνητικοϑ πεδύου και ϐςον αφορϊ την υπϋρλεπτη δομό ειδικϊ, αυτό αποκαλϑπτεται μϐνον ϐταν γύνεται εφαρμογό εξωτερικοϑ μαγνητικοϑ πεδύου και επιπλϋον κϊποιασ ειδικόσ ςυχνϐτητασ, μοναδικόσ για κϊθε διεγειρϐμενο πυρόνα, γνωςτόσ ωσ ςυχνϐτητασ Larmor. Αυτϊ ϐλα τα φαινϐμενα που λαμβϊνουν χώρα, οφεύλονται ςε αςθενεύσ αλληλεπιδρϊςεισ που εξελύςςονται μεταξϑ των μαγνητικών πεδύων των υποατομοςωματιδύων των νανοδομών και των εξωτερικϊ εφαρμοζϐμενων μαγνητικών πεδύων και ιδιοςυχνϐτητασ. Η επύδραςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου που ερευνοϑμε, φαύνεται να δρα ςτην υπϋρλεπτη δομό τησ ϑλησ την οπούα αναλϑει και αποκαλϑπτει, αςκώντασ μαγνητικϐ πεδύο και ςυγχρϐνωσ την «ειδικό-ϐμοια» ςυχνϐτητα που οι δομϋσ χρειϊζονται για να φτϊςουν ςε μαγνητικϐ ςυντονιςμϐ. Όπωσ θα αναλυθεύ ςτα παρακϊτω κεφϊλαια, φαύνεται ϐτι μετϊ απϐ την «ςτοχευμϋνη» αυτό διϋγερςη που προκαλεύται, αποκαλϑπτονται χωροταξικϊ εκφυλιςμϋνεσ ενεργειακϊ δομϋσ τησ ϑλησ, που με ϊλλο τρϐπο δεν διαχωρύζονται και δεν γύνονται αντιληπτϋσ απϐ το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα ωσ «προβληματικϋσ» δομϋσ και τϐτε δρομολογοϑνται οι διεργαςύεσ ανοςοαντύδραςησ, με τελικϐ ςκοπϐ την αποδϐμηςό τουσ και αυτϐ φαύνεται να εύναι το κοινϐ ςημεύο «κλειδύ» τησ ομοιοπαθητικόσ με την ανοςολογύα. την ύδια θεωρητικό βϊςη για την αποκϊλυψη και ανϊλυςη τησ υπϋρλεπτησ δομόσ τησ ϑλησ, εύναι γνωςτϐ, ϐτι βαςύζονται ςόμερα, πολλϋσ ςϑγχρονεσ διαγνωςτικϋσ, απεικονιςτικϋσ και ανιχνευτικϋσ μϋθοδοι ςε πολλϋσ επιςτόμεσ και ιδιαύτερα ςτην Ιατρικό, ϐπωσ η πυρηνικό μαγνητικό τομογραφύα MRI, η ESR- Υαςματοςκοπύα ηλεκτρονικοϑ παραμαγνητικοϑ ςυντονιςμοϑ, η ακολουθύα παλμών Spin Echo και ϊλλεσ., Σα ομοιοπαθητικϊ φϊρμακα, φαύνεται να ϋχουν την δυνατϐτητα να διεγεύρουν τισ «ϐμοιεσ» δομϋσ, δηλαδό κατϊ κϊποιο τρϐπο προκαλοϑν «ςτοχευμϋνο» μαγνητικϐ ςυντονιςμϐ, με αποτϋλεςμα να αποκαλϑπτονται οι εκφυλιςμϋνεσ θϋςεισ προτοϑ αυτϋσ θϋςουν ςε κύνδυνο την βιωςιμϐτητα του οργανιςμοϑ, αλλϊ η διαδικαςύα τησ πλόρουσ θεραπεύασ αυτών των δομών, λϐγω τησ «προκλητόσ οξεύασ νϐςηςησ», φαύνεται να εξαρτϊται τελικϊ απϐ την κατϊςταςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ του αςθενό, που θα πρϋπει να ϋχει τισ προϒποθϋςεισ να ιςορροπόςει την νϋα δημιουργοϑμενη κατϊςταςη και να επιφϋρει την ομοιϐςταςη. υμπεραςματικϊ, θα μποροϑςαμε να ιςχυριςτοϑμε, ϐτι το similia similibus αφορϊ την διϋγερςη, μϋςω του φαρμϊκου, τησ ϐμοιασ δομόσ, αλλϊ το curentur ανόκει ςτην δικαιοδοςύα του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ. Η διπλωματικό αυτό εργαςύα, θα υποςτηρύξει επύςησ, ϐτι οι αςθενεύσ διεγϋρςεισ και οι αςθενεύσ αλληλεπιδρϊςεισ, που ςυμβαύνουν κατϊ την χρηςιμοπούηςη τησ ομοιοπαθητικόσ, την καθιςτοϑν ωσ μύα μη τοξικό μϋθοδο και ο τομϋασ δρϊςησ τησ ςτην υπϋρλεπτη υφό εύναι αυτϐσ που προςδιορύζει και το θεραπευτικϐ τησ εϑροσ και πεδύο. Για τουσ λϐγουσ αυτοϑσ, η μϋθοδοσ εύναι εξαιρετικϊ ςημαντικό και αποτελεςματικό ςε λειτουργικϋσ διαταραχϋσ και ςε αναςτρϋψιμεσ δευτερογενεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ. 9

10 υμπεραςματικϊ, ϐταν θα επιλϋγεται η ςυγκεκριμϋνη παρϋμβαςη ωσ θεραπευτικό μϋθοδοσ, θα εύναι απαραύτητεσ τρεισ ςυνιςτώςεσ, ϐπωσ : ν : η επιλογό του ϐμοιου φαρμϊκου, 2 ον :η ςωςτό δυναμοπούηςη του φαρμϊκου, για τον ςυντονιςμϐ και την θεραπευτικό διϋγερςη των «ϐμοιων» δομών και 3 ον :η εκ των προτϋρων ςτϊθμιςη τησ αντικειμενικόσ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητϊσ του, προκειμϋνου η «προκλητό οξεύα κατϊςταςη», να εύναι διαχειρύςιμη απϐ αυτϐ και να λειτουργόςει θεραπευτικϊ. Ϊωσ τώρα, η πρώτη και η δεϑτερη ςυνιςτώςα, που εύναι η επιλογό του ϐμοιου φαρμϊκου και η δυναμοπούηςό του, εδώ και διακϐςια χρϐνια, γύνεται εμπειρικϊ και ςτηρύζεται ςε παρατηρόςεισ παλαιϐτερων ομοιοπαθητικών ό και ςε αποτελϋςματα πειραμϊτων, των provings. Αυτϐσ ο τρϐποσ επιλογόσ, βϋβαια, απεδεύχθει ϐτι ενϋχει μεγϊλεσ πιθανϐτητεσ λαθών. Για τον λϐγο αυτϐ, ϐςοι ομοιοπαθητικού ϋθεςαν κανϐνεσ καλϑτερησ πρακτικόσ κατϊρτιςησ, για την επιτυχό εϑρεςη του «ϐμοιου» φαρμϊκου ςτην ςωςτό δυναμοπούηςη, θεωρόθηκαν μεγϊλοι δϊςκαλοι. Η τρύτη ςυνιςτώςα που εύναι η εκτύμηςη τησ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και του βαθμοϑ ετοιμϐτητϊσ του, απϐ πολλοϑσ ομοιοπαθητικοϑσ προςεγγύζεται επύςησ εμπειρικϊ, με κλινικϊ οδηγϊ ςημεύα κλειδιϊ και απϐ ϊλλουσ, δεν λαμβϊνεται καθϐλου υπ ϐψην. Η διαφορϊ ϋγκειται ςτον τρϐπο εκπαύδευςησ και κατϊρτιςόσ τουσ. ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2. ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ 2.1 Οι φιλοςοφικϋσ αρχϋσ τησ 1 Η ομοιοπαθητικό, φαύνεται να εύχε επιςημανθεύ ςαν φυςικό θεραπευτικό μϋθοδοσ απϐ την αρχαιϐτητα και αρκετϊ βαςικϊ ςτοιχεύα τησ περιγρϊφηκαν κατϊ καιροϑσ. Επαναπροςδιορύςτηκε ωσ θεραπευτικό μϋθοδοσ απϐ τον Ηαhnemann, πριν διακϐςια χρϐνια, αλλϊ ακϐμη ϋωσ ςόμερα, δεν εύναι ικανοποιητικό η ερμηνεύα των φαινομϋνων τησ δρϊςησ τησ. Βϋβαια, κατϊ την πορεύα τησ Ιατρικόσ, υπόρξαν πολλϋσ ϋρευνεσ και προςεγγύςεισ που αφοροϑςαν τα βιολογικϊ φαινϐμενα και τισ διεργαςύεσ τησ ορατόσ δομόσ τησ ϑλησ των οργανιςμών, τα οπούα και επεξηγόθηκαν επαρκώσ, αλλϊ για τα βιολογικϊ φαινϐμενα και τισ διεργαςύεσ των μη ορατών δομών, μεταξϑ των οπούων και των διεργαςιών τησ ϋκφραςησ, των ςυναιςθημϊτων, τησ ςκϋψησ, 1 R. M. Kuzeff, Albert Street Clinic,Victoria, Australia R.M Homeopathy, sensation of well-being and CD4 levels: a placebo-controlled, randomized trial,

11 τησ γλωςςικόσ ό ϊλλησ επικοινωνύασ, τησ αυτοϗαςησ, τησ αντύληψησ του χώρου και του χρϐνου και ϊλλων πολλών, δεν φαύνεται να ύςχυε το ύδιο. Αντύθετα, ςε αρκετϋσ θεωρύεσ φαύνεται να επικρατοϑςε ο «μεταφυςικϐσ» ό και ο φιλοςοφικϐσ χαρακτόρασ, παρϊ ο επιςτημονικϐσ, για την ερμηνεύα των βιολογικών διεργαςιών των μη ορατών δομών. Ορολογύεσ του τϑπου «ζωτικό δϑναμη», «ζωτικό ενϋργεια», «δϑναμη ζωόσ», «Χυχό» ό ϊλλεσ, αναφϋρονται αρκετϊ ςυχνϊ, ςε επιςτημονικϊ κεύμενα. Παρατύθενται διαχρονικϊ, μερικϋσ αναφορϋσ εξ αυτών, ενδεικτικϊ: αν ϐροσ «ζωτικό δϑναμη», ιςτορικϊ παραπϋμπεται ςτον Ιπποκρϊτη ( π.x.), που υποςτόριζε ϐτι ο καθϋνασ ϋχει μια εςωτερικό ϋμφυτη δϑναμη, την «Χυχό», που ϐταν εύναι υγιόσ ρυθμύζει την λειτουργύα ϐλων των οργϊνων. Ο Γκϊλεν ( μ.Φ) επύςησ, ϋκανε αναφορϋσ που αφοροϑςαν την ϑπαρξη φυςικόσ θεραπευτικόσ «δϑναμησ» του ςώματοσ και ϊλλεσ που αφοροϑςαν τον θεραπευτό, του τϑπου ϐπωσ, «ο θεραπευτόσ οφεύλει, ςαν πρώτο του μϋλημα, να υποςτηρύξει τισ φυςικϋσ προςπϊθειεσ του ςώματοσ να αναρρώςει». Ο Παρϊκελςοσ ( μ.φ) αρκετϊ αργϐτερα, δύδαςκε ϐτι τα ςυμπτώματα εύναι ωφϋλιμα και ϐτι αυτϊ εύναι ϋνδειξη πωσ η «ζωτικό ενϋργεια» του οργανιςμοϑ παλεϑει να ξεπερϊςει την αςθϋνεια. Ο ύδιοσ πύςτευε ϐτι η «ζωτικό δϑναμη ό η ενϋργεια», εύχε την πηγό τησ ςτο αϐρατο ςώμα που όταν υπεϑθυνο για την διατόρηςη τησ ενϋργειασ ςτο ορατϐ ό φυςικϐ ςώμα. Ο Ηαhnemann ( ) πριν διακϐςια χρϐνια περύπου, ϋκανε ςυχνό αναφορϊ για αυτό την «δϑναμη ζωόσ» την οπούα αποκαλοϑςε «ζωτικό δϑναμη» και μεταξϑ των ϊλλων ανϋφερε, ϐτι «ςτον υγιό ϊνθρωπο κυριαρχεύ απεριϐριςτη η ϊϒλη, αναζωογονητικό ζωτικό δϑναμη... που απϐ την ςτιγμό που αρρωςτόςει ο ϊνθρωποσ, τϐτε το πρώτο που απορρυθμύζεται ςτον οργανιςμϐ απϐ την δυναμικό επύδραςη του νοςογϐνου αιτύου, εύναι η ϊϒλη ζωτικό δϑναμη... Αυτό η αϐρατη δυναμικό ουςύα που ανιχνεϑεται μϐνο μϋςα απϐ τα αποτελϋςματϊ τησ, εκτρϋπει τον οργανιςμϐ ςτον δρϐμο τησ παθολογύασ, χρηςιμοποιώντασ τισ εκδηλώςεισ τησ αςθϋνειασ υπϐ μορφόν ςυμπτωμϊτων τησ νϐςου». Και τϋλοσ ο πολϑ μεταγενϋςτεροσ ςϑγχρονοσ ομοιοπαθητικϐσ, Γεώργιοσ Βυθοϑλκασ( ), περιγρϊφει την «ζωτικό δϑναμη» του ανθρώπου, ςαν «ουςύα τησ ζωόσ», μια δϑναμη ικανό να καθοδηγόςει ϐλουσ τουσ τομεύσ τησ ζωόσ, ςυμπεριλαμβανομϋνησ και τησ ικανϐτητασ προςαρμογόσ του ςτην επύδραςη του περιβϊλλοντοσ, ϐπωσ επύςησ, δϑναμη ικανό να καθοδηγόςει την προςωπικό του ςυναιςθηματικό ζωό, την ςκϋψη του, την δημιουργικϐτητϊ του και την ελευθερύα του. Σα ςυμπτώματα μιασ αςθϋνειασ εκλαμβϊνονται ωσ εξωτερύκευςη των δυςλειτουργιών του ςώματοσ και ωσ προςπϊθεια του οργανιςμοϑ να προβεύ ςτην αυτοϗαςη και ωσ τϋτοια θεωροϑνται ωφϋλιμα. Βϋβαια, η ϋρευνα ςτισ διεργαςύεσ των μικροδομών τησ ϑλησ, εκεύ που η ϑλη εναλλϊςςεται με την ενϋργεια και το αντύθετο, θα αποδεύξει την πραγματικό διϊςταςη των βιολογικών φαινομϋνων, που κϊθε ϊλλο παρϊ μεταφυςικϐ ό ϊλλο φιλοςοφικϐ χαρακτόρα φαύνεται να ϋχουν. 11

12 2. 2. Η πορεύα τησ απϐ τον ιδρυτό τησ Samuel Hahnemann ϋωσ τώρα. 2 Η Ομοιοπαθητικό θεραπευτικό επαναπροςδιορύςτηκε και εδραιώθηκε απϐ τον γερμανϐ γιατρϐ Ηαhnemann, αλλϊ εξελύχθηκε μακριϊ απϐ την επύςημη ιατρικό και την ϋρευνα που απαιτεύται. τηρύχτηκε ςε εμπειρικό τελεύωσ βϊςη και ςε κανϐνεσ που οι αςκοϑντεσ πρϐςθεταν και υποςτηρύχθηκε απϐ αυτοϑσ, λϐγω των αποτελεςμϊτων τησ. Εύχε ωσ ιςχυρϐ ϋδαφοσ την παρατόρηςη τησ φυςικόσ αποκατϊςταςησ του ςώματοσ, που η μϋθοδοσ με την παρϋμβαςό τησ φαινϐταν να ενύςχυε και το θεραπευτικϐ τησ εϑροσ να καλϑπτει κατϊ βϊςει, λειτουργικϊ ςωματικϊ και ψυχοδιανοητικϊ προβλόματα. Η θεωρύα που αναλϑει την μεθοδολογύα ςυγκεντρώθηκε ςε πολλϊ ςυγγρϊμματα και αρχικϊ του ύδιου του Ηαhnemann, ϐπωσ ςτο «Όργανον τησ θεραπευτικόσ Σϋχνησ», ςτην «materia medica», ςτα «Φρϐνια νοςόματα-chronishe Krankheiten» και ςε πολλϊ ϊλλα ακϐμη. Εξαιρετικϊ ςημαντικό θεωρεύται η ϑπαρξη του ςυγγρϊμματοσ «repertory» που γρϊφτηκε απϐ τον αμερικανϐ ομοιοπαθητικϐ γιατρϐ Kent, ςτισ αρχϋσ του 20 ου αιώνα και που αφορϊ, εν εύδη οδηγοϑ, πληροφορύεσ των φαρμϊκων τησ «materia medica», με βϊςη την ςυμπτωματολογύα. Επύςησ υπϊρχουν πολλϊ ϊλλα ςυγγρϊμματα που αποτελοϑν επανεκδϐςεισ τησ «materia medica» ό του «repertory» με νϋεσ προςθόκεσ. Ακϐμη, πολϑ ςημαντικϐ ςϑγγραμμα τησ ςϑγχρονησ ομοιοπαθητικόσ θεωρύασ, αποτελοϑν τα «Επύπεδα Τγεύασ» του Γ. Βυθοϑλκα, που παραπϋμουν ςε κανϐνεσ ςυλλογόσ και ταξινϐμηςησ πληροφοριών που εκμαιεϑονται απϐ την λόψη ιςτορικοϑ και ςυνειςφϋρουν ςτην εκτύμηςη των δυνατοτότων του οργανιςμοϑ για θεραπευτικό αντύδραςη, μετϊ την επύδραςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου. Ο τρϐποσ δρϊςησ και ο μηχανιςμϐσ διϋγερςησ τησ ϊμυνασ μϋςω τησ μεθϐδου, ϐπωσ ϋχει προαναφερθεύ, δεν ϋχουν επεξηγηθεύ πλόρωσ ακϐμη, το περιςςϐτερο μϊλλον ϋχει παρερμηνευτεύ. Ο ύδιοσ βϋβαια ο Hahnemann, ϋκανε πολλϋσ νϑξεισ ςτα ςυγγρϊμματϊ του, για την παραςκευό των φαρμϊκων, αλλϊ ϐπωσ φϊνηκε ςτην πρϊξη, αυτϋσ δεν όταν τϐςο κατατοπιςτικϋσ, ώςτε να κερδύςουν το ενδιαφϋρον, για να ερευνηθοϑν απϐ τισ επιςτόμεσ για τα βιολογικϊ τουσ αποτελϋςματα. Εύναι γνωςτϐ ϐτι εφόρμοςε πειρϊματα ςε υγιεύσ ανθρώπουσ και ςτον εαυτϐ του, τα λεγϐμενα provings, προκειμϋνου να επιβεβαιώςει την «αρχό των ομούων» του Ιπποκρϊτη, ςτην οπούα πρωτοςτηρύχθηκε, αλλϊ κατϊ την πορεύα, πϋρα απϐ την εδραύωςη τησ «αρχόσ των ομούων», κατϐρθωςε να ανακαλϑψει βαςικϊ, την ενεργειακό δραςτηριϐτητα των φαρμϊκων. Αρχικϊ δοκύμαςε την χρόςη τησ απειροελϊχιςτησ δϐςησ που πρακτικϊ δεν φαινϐταν να εύχε κανϋνα θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα, ϐπωσ ο ύδιοσ ςχολύαςε ςτα 2 Νικόλαοσ Ν.Σςιβοφλθσ, «HAHNEMANN S Όργανον τθσ κεραπευτικισ τζχνθσ»,εκδόςεισ Αρχιπζλαγοσ ΚΕΝΣ, «Materia Medica», Γ.Βυκοφλκασ, «Μateria Μedica»,«Επιςτιμθ τθσ Ομοιοπακθτικισ»,1980 «Θεωρία τθσ Ομοιοπακθτικισ-Επίπεδα Τγείασ»,

13 ςυγγρϊματϊ του και κατϐπιν την απειροελϊχιςτη δϐςη, κϊτω απϐ ςυνθόκεσ λειοτρύβηςησ, αραύωςησ, κροϑςησ και δυναμοπούηςησ, προκειμϋνου να βρει μη τοξικϋσ αλλϊ αποτελεςματικϋσ δϐςεισ. Κατ αυτϐν τον τρϐπο ανακϊλυψε ϋνα νϋο ιςχυρϐτατο θεραπευτικϐ μοντϋλο που προκαλοϑςε εντονϐτατη αντύδραςη ςτον οργανιςμϐ, τα δε φϊρμακϊ του αυτϊ, τα ονϐμαςε «ενεργειακϊ». Επύςησ, τα ονϐμαςε και ομοιοπαθητικϊ, απϐ τον τρϐπο δρϊςησ τουσ, χαρακτηριςτικϐ δε εύναι απϐ τϐτε, το απϐφθεγμα τησ ομοιοπαθητικόσ θεραπευτικόσ, το γνωςτϐ ωσ Similia similibus curentur. Ο νϐμοσ των «ομούων» βϋβαια, εύναι ιςτορικϊ αποδεκτϐ ϐτι πρωτοδιατυπώθηκε απϐ τον Ιπποκρϊτη, ωσ τα «ϐμοια ομούοισ ειςύν ιϊματα», αλλϊ μϋχρι τον Ηαhnemann, ο νϐμοσ αυτϐσ εύχε επαληθευθεύ μϐνο ευκαιριακϊ. Η ιατρικό ιςτορύα του Hahnemann 3 εν ολύγοισ εύναι η εξόσ: «Σο 1790 αναςτϋλλει την επαγγελματικό του καριϋρα και αφιερώνει τον χρϐνο και την ενϋργειϊ του ςτον πειραματιςμϐ και ςτην ϋρευνα. υγχρϐνωσ κϊνει μεταφρϊςεισ. Κατϊ την μετϊφραςη ενϐσ βιβλύου του διϊςημου ιατροϑ Albrecht von Haller, ανακαλϑπτει την ύδια αρχό του Ιπποκρϊτη, ςυγκεκριμϋνα ςτην 108 του βιβλύο του το «Όργανον», αναφϋρει τα παρακϊτω: «Oϑτε ϋνασ γιατρϐσ, εδώ και δυϐμιςυ χιλιϊδεσ χρϐνια, εκτϐσ απϐ τον αεύμνηςτο Albrecht von Haller απ ϐςο ξϋρω, δεν ςκϋφτηκε αυτϐν τον φυςικϐ και απολϑτωσ απαραύτητο τρϐπο διευκρύνηςησ των φαρμακολογικών ιδιοτότων των θεραπευτικών ουςιών που οδηγεύ ςε τεχνητό ανωμαλύα τησ ανθρώπινησ υγεύασ. Σκοπϐσ αυτόσ τησ πρακτικόσ εύναι η μελϋτη των νοςηρών καταςτϊςεων ςτισ οπούεσ το φϊρμακο οδηγεύ και τισ οπούεσ το κϊθε φϊρμακο εύναι ςε θϋςη να θεραπεϑςει. Μϐνον εκεύνοσ και πριν απϐ μϋνα αν και ϐχι κλινικϐσ γιατρϐσ, αναγνώριςε την αναγκαιϐτητα αυτόσ τησ πρακτικόσ», ( βλϋπε πρϐλογοσ τησ Pharmacopoea Helvet. Basil. 1771, fol, ςελύδα 12 ), και «ϋνα φϊρμακο, χωρύσ καμιϊ ξϋνη πρϐςμιξη, πρϋπει ϐντωσ να δοκιμϊζεται πρώτα ςε ϋναν υγιό οργανιςμϐ. Αφοϑ ϋχουν εξεταςθεύ η οςμό και η γεϑςη του φαρμϊκου, τϐτε να λαμβϊνεται μια μικρό δϐςη και να παρατηροϑνται με προςοχό οι μετϋπειτα επερχϐμενεσ αλλαγϋσ, τουτϋςτιν η ςυμπεριφορϊ του ςφυγμοϑ, η θερμοκραςύα, η αναπνοό και οι εκκρύςεισ. Και τϐτε μϐνον αφοϑ εξεταςτοϑν τα ςυμπτώματα που παρατηρόθηκαν ςε ϋνα υγιϋσ ϊτομο, μπορεύ κανεύσ να ςυνεχύςει τον πειραματιςμϐ ςτον ύδιο αςθενό.»κ.λ.π. «αλλϊ κανϋνασ, οϑτε ϋνασ γιατρϐσ για δεύγμα δεν ακολοϑθηςε αυτό την ανεκτύμητη νϑξη». Και ςτην 118 του ύδιου βιβλύου, κϊνει αναφορϊ ςε διαπιςτώςεισ του Albrecht von Haller γρϊφοντασ «.. το ύδιο πρϊγμα διεπύςτωςε και ο Albrecht von Haller με τα ςχετικϊ που ακολουθοϑν :..απϋραντο θεωρεύται το δυναμικϐ φϊςμα που εδρεϑει ςε εκεύνα τα φυτϊ, που αν και παςύγνωςτα τα εξωτερικϊ χαρακτηριςτικϊ τουσ, αγνοοϑμε εν τοϑτοισ την ψυχικό τουσ φυςιογνωμύα και το θεύο ςτοιχεύο που φϋρουν μϋςα τουσ»,(ειςαγωγό ςτην hist. stirp. helv). Για την εποχό του, η απϐπειρα πειραματιςμοϑ ςε ϊνθρωπο, υπόρξε τολμηρϐ εγχεύρημα αλλϊ η επαφό με τα επιςτημονικϊ δρώμενα μϋςω των μεταφρϊςεων, τον οδόγηςαν ςε ςημαντικϋσ αποφϊςεισ για τον αυτο-πειραματιςμϐ. 3 Gerard Pacaud, «Ηomeopathie, mode d employ», Marabout

14 Η αφορμό δϐθηκε απϐ την μετϊφραςη μιασ ενδιαφϋρουςασ επιςτημονικόσ ανακούνωςησ του ςϑγχρονοϑ του, ςκωτςϋζου γιατροϑ Cullen, που αφοροϑςε τον φλοιϐ τησ κιγχϐνησ ςτην θεραπεύα του «διαλεύποντα πυρετοϑ» και τον τρϐπο δρϊςησ τησ. Σο ϐλο κεύμενο φϊνηκε να τον επηρϋαςε βαθιϊ, λϐγω και τησ δημοςιϐτητασ που εύχε λϊβει το θϋμα, και βαςιζϐμενοσ ςτισ ιδϋεσ του Albrecht von Haller αποφϊςιςε να θϋςει τον εαυτϐ του ςε πειραματιςμϐ, ϐταν όταν υγιόσ και απϑρετοσ. Η περιγραφό αυτοϑ του πειρϊματοσ αποτελεύ το θεμελιώδεσ κεύμενο τησ ομοιοπαθητικόσ θεραπευτικόσ. Αποδεικνϑει πώσ ο φλοιϐσ τησ κιγχϐνησ μπορεύ πρϊγματι να προκαλϋςει ςτον υγιό, τα ςυμπτώματα που υποτύθεται ϐτι θεραπεϑει ςτον πϊςχοντα. Επαναλαμβϊνει το πεύραμα και ςε ϊλλεσ ουςύεσ και βεβαιώνεται ϐτι ιςχϑουν τα ύδια. υμπληρώνει ϋτςι τον νϐμο του Ιπποκρϊτη. Σο 1796 ανακοινώνει τα αποτελϋςματα των ερευνών του, ς ϋνα ϊρθρο που δημοςιεϑει ςε ιατρικϐ περιοδικϐ τησ εποχόσ, με τύτλο «Δοκύμιο περύ μιασ νϋασ μεθοδολογικόσ αρχόσ για την ανακϊλυψη των θεραπευτικών ιδιοτότων ουςιών που χρηςιμοποιοϑνται ςτην ιατρικό και εκτιμόςεισ περύ των μεθοδολογικών αρχών που ύςχυαν ωσ τώρα», που ςηματοδοτεύ την επανεδραύωςη τησ ομοιοπαθητικόσ ιατρικόσ. ε ηλικύα 73 ετών δημοςιεϑει το ϋργο του «Πραγματεύα περύ των Φρϐνιων Νϐςων»(«Chronishe Krankheiten»), μια ςϑνθεςη των παρατηρόςεων και των προβληματιςμών του, για τισ παθόςεισ και τισ ςυνθόκεσ που περιϐριζαν την δρϊςη των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων και κατϊ την ϊποψό του, δεν επιτυγχϊνονταν το επιθυμητϐ θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα. Κατϊ την διαδρομό τησ εφαρμογόσ τησ μεθϐδου ϋωσ και τώρα, φαύνεται ϐτι οι μεταγενϋςτεροι ομοιοπαθητικού, ακολοϑθηςαν τουσ θεωρητικοϑσ κανϐνεσ του Ηαhnemann και ςυμπλόρωςαν με νϋα πειρϊματα, νϋα φϊρμακα. την Ελλϊδα, μετϊ το 1970 αναπτϑχθηκε ϋνα ιςχυρϐ ρεϑμα αςκοϑντων την ομοιοπαθητικό λϐγω γενϋτειρασ χώρασ και τϐπου δραςτηριοπούηςησ του ομοιοπαθητικοϑ Γεώργιου Βυθοϑλκα, ο οπούοσ υπεραςπύςτηκε ϋνθερμα την αξύα αυτόσ τησ θεραπευτικόσ πρϐταςησ, εφόρμοςε την τεχνικό κατϊ Ηαhnemann και «αναθϋρμανε» παγκϐςμια την μϋθοδο, διδϊςκοντϊσ την ςε γιατροϑσ πολλών χωρών, με βαςικϐ προςανατολιςμϐ των ερευνών του και των διδαςκαλιών του, τισ προϒποθϋςεισ του οργανιςμοϑ, κϊτω απϐ τισ οπούεσ το «ϐμοιο» φϊρμακο λειτουργεύ θεραπευτικϊ Η θεωρύα Βυθοϑλκα 4 4 Γ.Βυκοφλκασ, «Μateria Μedica»,«Επιςτιμθ τθσ Ομοιοπακθτικισ»,1980 «Θεωρία τθσ Ομοιοπακθτικισ-Επίπεδα Τγείασ»,

15 Η θεωρύα Βυθοϑλκα αποτελεύ ςημαντικϐ κεφϊλαιο τησ ομοιοπαθητικόσ θεραπευτικόσ, λϐγω των ουςιαςτικών κανϐνων που περιϋχει για την κατϊρτιςη των αςκοϑντων, ώςτε να εύναι επιτυχόσ η παρϋμβαςό τουσ ςτην επύλυςη προβλημϊτων του αςθενό. Θα αναλυθοϑν κϊποια θεμελιώδη κεφϊλαια τησ θεωρύασ του, για να δοθεύ ςτο ςϑνολο μια ϊποψη τησ ςϑγχρονησ ομοιοπαθητικόσ, επειδό ςτην θεωρύα Βυθοϑλκα επαναπροςδιορύζονται και περιγρϊφονται ϐλοι οι κανϐνεσ τησ θεωρύασ του Hahnemann και προςτύθενται και νϋα ςτοιχεύα, τα οπούα εύναι απϐρροια μακρϐχρονων δικών του ερευνών και παρατηρόςεων, ϐπωσ και επιςημϊνςεισ και ϊλλων προγενϋςτερων ομοιοπαθητικών. Κατ αρχϊσ, ϐπωσ και κατϊ την θεωρύα του Ηαhnemann, ο πρώτοσ ςτϐχοσ εύναι η ανεϑρεςη του «ϐμοιου» φαρμϊκου ςτην «ςωςτό» δυναμοπούηςη και εν ςυνεχεύα, ο δεϑτεροσ κϑριοσ ςτϐχοσ, που ανόκει ςτισ παρατηρόςεισ Βυθοϑλκα, εύναι οι προϒποθϋςεισ εκεύνεσ, τησ κατϊςταςησ «υγεύασ» των αςθενών, κϊτω απϐ τισ οπούεσ εύναι εφικτό η πλόρησ ύαςη. ημαντικό εύναι η ςυγκεκριμϋνη επιςόμανςό του, που ςυνδϋςει με ευθϋωσ ανϊλογη ςχϋςη την αποτελεςματικϐτητα του φαρμϊκου με την κατϊςταςη τησ «υγεύασ» του αςθενό, οριοθετώντασ κατϊ κϊποιο τρϐπο, το θεραπευτικϐ εϑροσ και την αποτελεςματικϐτητα τησ μεθϐδου και δύνοντασ εκ των προτϋρων την δυνατϐτητα εκτύμηςησ και πρϐβλεψησ τησ πορεύασ του αςθενό, αλλϊ επύςησ εύναι ςημαντικό γιατύ επαναπροςδιορύζει τουσ προβληματιςμοϑσ του Ηαhnemann, ϐτι δηλαδό, απϐ μϐνο του το «ςωςτϐ» ομοιοπαθητικϐ φϊρμακο δεν αρκεύ, για να ϋχει θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα. ε αρκετϊ κεφϊλαια τησ ςυγκεκριμϋνησ θεωρύασ, αλλϊ ειδικϐτερα ςτο κεφϊλαιο των «Επιπϋδων Τγεύασ», αναλϑονται οι προϒποθϋςεισ εκεύνεσ του οργανιςμοϑ, που με τα ςημερινϊ ςτοιχεύα τησ ανοςολογύασ, αντικεύμενο που θα υποςτηρύξει η ςυγκεκριμϋνη διπλωματικό εργαςύα, αποτελοϑν δεδομϋνα τησ αμυντικόσ κατϊςταςησ και του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητασ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ του αςθενό. Η προςϋγγιςη αυτό και η εκτύμηςη τησ κατϊςταςησ «υγεύασ» του αςθενό, ςϑμφωνα πϊντα με την ύδια θεωρύα, κυρύωσ ςτηρύζεται ςε κλινικϊ ςτοιχεύα και πληροφορύεσ «ςημεύων-κλειδιών», που δϑναται να εκμαιεϑςει ο θεραπευτόσ απϐ την λόψη ιςτορικοϑ, να τα ταξινομόςει κατϊ τον πύνακα Βυθοϑλκα και να ακολουθόςει τουσ θεραπευτικοϑσ χειριςμοϑσ που προτεύνονται. Επύ παραδεύγματι, θεωροϑνται εξαιρετικϊ ςημαντικϋσ οι πληροφορύεσ που αφοροϑν την τελευταύα εμφϊνιςη υψηλοϑ πυρετοϑ, την εμφϊνιςη οξϋων, την ϋνταςη και τη διϊρκειϊ τουσ, την επανεμφϊνιςη παλαιών ςυμπτωμϊτων, την αποκλιμϊκωςη τησ πϊθηςησ απϐ ςυςτόματα μεύζονοσ ςημαςύασ ςε όςςονοσ ζωτικόσ ςημαςύασ και πολλϋσ ϊλλεσ. Επύςησ, ςτην ύδια θεωρύα, μεταξϑ των ϊλλων, αναλϑονται οι κανϐνεσ που αφοροϑν την οδϐ χορόγηςησ των φαρμϊκων, που εύναι ϐμοιοι με τουσ κανϐνεσ που ο Hahnemann πρϐτεινε και που κατϊ το πλεύςτον, εύναι η υπογλώςςια ό per os χορόγηςη( εφ ϊπαξ ό ςε επανϊληψη), αλλϊ ϐτι αφορϊ την δυναμοπούηςη των φαρμϊκων, για την κινητοπούηςη τησ ϊμυνασ, η θεωρύα Βυθοϑλκα παραπϋμπει ςτην χρηςιμοπούηςη των πληροφοριών των «Επιπϋδων Τγεύασ» και ςυγκεκριμϋνα των υποενοτότων Groups Ι,ΙΙ,ΙΙΙ,ΙV και levels (1-12), που αποτελοϑν κατϊ κϊποιο τρϐπο, νοητοϑσ διαχωριςμοϑσ τησ «κατϊςταςησ υγεύασ» των οργανιςμών. 15

16 Οι ςυγκεκριμϋνοι νοητού αυτού διαχωριςμού, δεν ϋχουν ςαφό διαχωριςτικϊ ϐρια, αλλϊ δύνουν αρκετϋσ πληροφορύεσ προσ αποφυγό βαςικών λαθών και περιορύζουν κατϊ πολϑ τισ «αποτυχεύσ» διεγϋρςεισ, ενώ αυξϊνουν τισ «επιτυχεύσ». Κατϊ τα δεδομϋνα τησ θεωρύασ Βυθοϑλκα, οι «λϊθοσ» διεγϋρςεισ δεν εύναι επικύνδυνεσ για τον νοςοϑντα εϊν ϋχει καλϐ «επύπεδο υγεύασ», αλλϊ φαύνεται να δημιουργοϑν αρκετϊ προβλόματα ϐταν το «επύπεδο υγεύασ του», εύναι χαμηλϐ. Επύςησ βϊςει των δεδομϋνων των «Επιπϋδων Τγεύασ» τησ ύδιασ θεωρύασ, καθύςταται εφικτό η εκτύμηςη τησ πορεύασ (πρϐγνωςησ) του αςθενό, με τισ παρακϊτω εξόσ καταςτϊςεισ: Ι. δυνατϐτητα πλόρουσ ύαςησ, ΙΙ. δυνατϐτητα κϊποιασ ςημαντικόσ βελτύωςησ, αλλϊ ϐχι πλόρουσ ύαςησ, ΙΙΙ. δυνατϐτητα καθυςτϋρηςησ τησ εκφυλιςτικόσ εξϋλιξησ τησ πϊθηςησ, ΙV. δυνατϐτητα μικρόσ χρονικόσ περιϐδου ύαςησ και ανϊγκησ λόψησ πολλών κατϊ ςειρϊ φαρμϊκων. Η κλινικό εκτύμηςη τησ επιλογόσ του «ςωςτοϑ» φαρμϊκου, πϊντα κατϊ την ύδια θεωρύα, γύνεται αντιληπτό, με αντιδρϊςεισ που ερμηνεϑονται ωσ η κινητοπούηςη τησ ϊμυνασ, ϐπωσ επύ παραδεύγματι: η εμφϊνιςη «θεραπευτικόσ κρύςησ ό επιδεύνωςησ» και η τελικό βελτύωςη. η εμφϊνιςη όπιων ό ϋντονων ςυμπτωμϊτων, πρϐςφατων ό παλιών τησ πϊθηςησ. η εμφϊνιςη πυρετοϑ ό οξϋων λομώξεων με γρόγορη ϑφεςη και θεραπεύα. τον ςυγκεντρωτικϐ πύνακα των «Επιπϋδων Τγεύασ» που παρακϊτω παρατύθεται, περιλαμβϊνονται κϊποιεσ απϐ τισ βαςικϋσ πληροφορύεσ τησ θεωρύασ για την εκτύμηςη τησ κατϊςταςησ του αςθενό και ϊλλεσ, που αφοροϑν εμμϋςωσ, οδηγύεσ χϊραξησ θεραπευτικόσ ςτρατηγικόσ απϐ μϋρουσ των θεραπευτών, ϐπωσ ϐ,τι αφορϊ την δοςολογύα και τον πιθανϐ αριθμϐ φαρμϊκων που θα χρειαςτεύ να χρηςιμοποιόςουν και ϊλλα: 16

17 Αναλυτικϐτερα ςτα «Επύπεδα Τγεύασ» περιλαμβϊνονται πληροφορύεσ που αφοροϑν τα: Group Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Επύπεδο L1 υνόθεισ παθόςεισ καθαρό εικϐνα φαρμϊκου- θεραπευτικό επιδεύνωςη εμφϊνιςη λοιμώξεων εμφϊνιςη πυρετοϑπρϐγνωςη ύαςησ ό μη ύαςησ. ΚΤΡΙΨ ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΦΕ ΑΜΕΑ ΘΕΡΑΠΕΤΙΜΕ ΜΕ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ ΟΦΙ ΤΦΝΕ ΛΟΙΜΨΞΕΙ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΧΗΛΟ ΠΤΡΕΣΟ ΣΤΠΙΚΟΙ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΜΟΙ π.χ.ςταφυλϐκκοκοσ- Δοςολογύα&φϊρμακα L2 90 Απϐ 50 M ϋωσ CM (1-2 φϊρμακα) L3 ςτρεπτϐκοκκοσ(gram +) ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΝΟΟΙ ΗΠΙΑ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΚΡΙΗ ΜΕ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ 80 L4 ΟΟ ΣΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΣΕΒΑΙΝΕΙ, 70 L5 ΕΜΥΑΝΙΖΟΝΣΑΙ ΤΦΝΟΣΕΡΑ, ΟΒΑΡΕ ΟΞΕΙΕ ΛΟΙΜΨΞΕΙ (π.χ. ΠΝΕΤΜΟΝΙΑ κ.ϊ.) 60 ΛΟΙΜΨΞΕΙ ΑΠO ΙΟΤ ό απϐ Απϐ 10 M ϋωσ 1Μ ΑΝΘΕΚΣΙΚΟΤ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΜΟΤ ΣΑ (2-4 φϊρμακα) L6 ΑΝΣΙΒΙΟΣΙΚΑ π.χ. πρωτϋασ- ψευδομονϊδα,κ.λπ. (Gram ) ΙΦΤΡΗ ΑΡΦΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΚΡΙΗ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ 50 L7 ΠΕΡΙΟΣΕΡΕ ΟΒΑΡΕ ΦΡΟΝΙΕ ΕΚΥΤΛΙΣΙΚΕ ΝΟΟΙ ΑΤΣΟΑΝΟΑ ΝΟΗΜΑΣΑ- ΝΟΗΜΑΣΑ L8 ΣΗ ΧΤΦΙΚΗ ΥΑΙΡΑ ΔΕΝ ΕΜΥΑΝΙΖΟΝΣΑΙ ΤΦΝΑ ΟΞΕΙΕ 30 ΛΟΙΜΨΞΕΙ ΑΔΤΝΑΜΙΑ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΙΜΟΤ ΝΑ Ϊωσ 200 CH (4-7 φϊρμακα) ΕΜΥΑΝΙΕΙ ΤΧΗΛΟ ΠΤΡΕΣΟ L9 ΠΟΛΤ ΕΝΣΟΝΗ ΑΡΦΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ 20 ΚΡΙΗ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ- ΕΠΑΝΕΜΥΑΝΙΗ ΟΞΕΙΑ ΛΟΙΜΨΞΗ ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ L10 ΟΒΑΡΟΣΑΣΕ ΦΡΟΝΙΕ ΝΟΟΙ, ΕΠΙΔΡΟΤΝ ΣΟ ΑΝΟΟΠΟΙΗΣΙΚΟ ΚΑΙ ΣΟ ΚΝ ΠΛΗΡΗ ΑΠΟΤΙΑ ΟΞΕΨΝ ΛΟΙΜΨΞΕΨΝ L11 10 ΚΑΘΟΛΟΤ ΑΡΦΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΚΡΙΗ Απϐ 30 CH ϋωσ 6x ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ (ςυχνό αλλαγό ΑΘΕΡΑΠΕΤΣΕ ΚΑΣΑΣΑΕΙ ΣΗΝ φαρμϊκων) ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ (ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΣΟΜΙΚΕ ΒΛΑΒΕ, ΜΗ L12 ΑΝΑΣΡΕΧΙΜΕ) 5 ΜΟΝΟ ΑΝΑΚΟΤΥΙΗ ΕΙΝΑΙ ΔΤΝΑΣΗ ΜΕ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ Πιθανϐ προςδϐκιμο επιβύωςησ (ϋτη)

18 ν ) Σα Groups Ι,ΙΙ,ΙΙΙ,ΙV και η ανϊλυςη αυτών ςε levels: Group Ι: (levels 1-3) (πολϑ καλϐ επύπεδο υγεύασ) Group ΙΙ: (levels 4-6) (καλϐ επύπεδο υγεύασ ) Group ΙΙΙ: (levels 7-9) (μϋτριο επύπεδο υγεύασ ) Group ΙV: (levels 10-12) (χαμηλϐ επύπεδο υγεύασ με κατεϑθυνςη μη αναςτρϋψιμησ πορεύασ). 2 ον ) Σα Νοςόματα και τουσ μικροοργανιςμοϑσ που ςυνόθωσ εμφανύζονται. (Επύςησ επιςημαύνεται το γεγονϐσ εμφϊνιςησ ςοβαρών παθολογιών και παθόςεων, ϐπωσ ο καρκύνοσ(!) και ϊλλων ςε οποιοδόποτε «Επύπεδο Τγεύασ»). 3 ον ) Σην Ομοιοπαθητικό πρϐγνωςη η οπούα εξαρτϊται απϐ την εμφϊνιςη τησ αρχικόσ θεραπευτικόσ κρύςησ αναφερομϋνησ και ωσ θεραπευτικόσ επιδεύνωςησ. Η εμφϊνιςη αυτό εκτιμϊται ωσ καλό και θετικό κινητοπούηςη του αμυντικοϑ μηχανιςμοϑ, ϐπωσ και η επανεμφϊνιςη παλαιών ςυμπτωμϊτων κατϊ την θεραπεύα. 4 ον ) Σην εμφϊνιςη ό η μη πυρετοϑ, την εμφϊνιςη ό η μη οξεύασ λούμωξησ. (Θεωρεύται ωσ καλϐ προγνωςτικϐ ςτοιχεύο η εμφϊνιςη αιφνύδιου πυρετοϑ και μϊλιςτα υψηλοϑ πυρετοϑ, ϐπωσ και η εμφϊνιςη οξεύασ λούμωξησ αλλϊ μικρόσ διϊρκειασ και γρόγορησ υποχώρηςησ, η οπούα δύνει την δυνατϐτητα τησ ύαςησ χρϐνιων νοςημϊτων μϋςω τησ εμφϊνιςησ οξϋων). 5 ον ) Σισ δυναμοποιόςεισ και τισ δϐςεισ των φαρμϊκων και τον πιθανϐ αριθμϐ των φαρμϊκων που χρειϊζεται ο αςθενόσ. 6 ον ) Σην καθαρϐτητα τησ «εικϐνασ» του φαρμϊκου. 7 ον ) Σην εκτύμηςη του πιθανοϑ προςδϐκιμου χρϐνου ζωόσ. Η γενικό εκτύμηςη τησ κατϊςταςησ των αςθενών των διαφϐρων επιπϋδων υγεύασ, ςτην θεωρύα Βυθοϑλκα, αναλϑεται κατϊ groups ωσ εξόσ: Group : «Ϊχουμε ϊτομα με πολϑ καλϐ επύπεδο υγεύασ με ςυχνϐτερεσ παθόςεισ κυρύωσ λειτουργικϋσ διαταραχϋσ. Δεν ϋχουμε ςυχνϋσ λοιμώξεισ, αλλϊ αν οι αςθενεύσ εκδηλώςουν κϊποια οξεύα λούμωξη τϐτε αυτό θα εύναι μικρόσ διϊρκειασ, εύναι δυνατϐν να ϋχουμε την εμφϊνιςη υψηλοϑ πυρετοϑ και την ταχϑτατη υποχώρηςη τησ λούμωξησ με πλόρη ύαςη. Εϊν ςυμβεύ οποιαδόποτε ϊλλη πϊθηςη, με την ομοιοπαθητικό παρϋμβαςη, θα ϋχουμε ϊμεςα θεραπεϑςιμα αποτελϋςματα. Φρειϊζονται απϐ 1 ϋωσ 2 φϊρμακα και μύα μϐνο δϐςη του κϊθε φαρμϊκου, ςε υψηλό δυναμοπούηςη απϐ 1 M ϋωσ CM...». Group 2 ο : «...Ϊχουμε ϊτομα τα οπούα πιθανώσ ϋχουν κϊνει χρόςη πολλών αντιβιοτικών, ό ϊλλων φαρμϊκων και εμφανύζουν ςυχνϐτερα οξεύεσ λοιμώξεισ και ςοβαρϐτερεσ, κυρύωσ απϐ ανθεκτικοϑσ μικροοργανιςμοϑσ ςτα αντιβιοτικϊ. Ϊχουν χαμηλϐτερο επύπεδο υγεύασ απϐ την ομϊδα των ανθρώπων του υ group, αλλϊ η υγεύα τουσ εύναι ακϐμη αρκετϊ καλό. Μετϊ την χορόγηςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου, ϋχουμε την εμφϊνιςη ιςχυρόσ αρχικόσ θεραπευτικόσ κρύςησ, εϊν δε, εμφανύςουν πυρετϐ, αυτϐσ μπορεύ να εύναι ϐχι πολϑ υψηλϐσ. Θα χρειαςτοϑν 3-4 ό 5 φϊρμακα ςε ςειρϊ και ςε δυναμοπούηςη απϐ 200 CH ϋωσ 50 Μ αλλϊ τελικϊ επιτυγχϊνεται η πλόρησ ύαςη». 18

19 Group 3 ο : «Ϊχουμε ϊτομα ςτα οπούα εμφανύζονται περιςςϐτερεσ και ςοβαρϐτερεσ χρϐνιεσ εκφυλιςτικϋσ νϐςοι, αυτοϊνοςα νοςόματα και νοςόματα τησ ψυχικόσ ςφαύρασ. Δεν εμφανύζονται ςυχνϊ, ςε αυτϊ τα ϊτομα, οξεύεσ λοιμώξεισ και υπϊρχει αδυναμύα του οργανιςμοϑ να εμφανύςει υψηλϐ πυρετϐ. Μετϊ την χορόγηςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου, εμφανύζεται πολϑ ϋντονη αρχικό θεραπευτικό κρύςη μεγϊλησ διϊρκειασ και υπϊρχει η δυνατϐτητα εμφϊνιςησ όπιασ οξεύασ λούμωξησ κατϊ την διϊρκεια τησ θεραπεύασ που ερμηνεϑεται ωσ καλϐ προγνωςτικϐ ςημεύο τησ εξϋλιξησ τησ πϊθηςησ. Αρκετϊ φϊρμακα θα χρειαςτοϑν ςε ςειρϊ, ςυνόθωσ, πϊνω απϐ πϋντε (5) για να ανεβϊςει o αςθενόσ, το επύπεδο υγεύασ του. Σο θεραπευτικϐ ςχόμα θα κυμαύνεται ςε δυναμοποιόςεισ φαρμϊκου απϐ 30 ϋωσ 200 CH». Group 4 ο : «Εδώ περιλαμβϊνονται ϊτομα με πολϑ κακό υγεύα, ςοβαρϐτατεσ χρϐνιεσ εκφυλιςτικϋσ νϐςουσ και παθόςεισ που επιδροϑν ςτο Ανοςοποιητικϐ και ςτο Κεντρικϐ Νευρικϐ ςϑςτημα. Ϊχουμε πλόρη απουςύα οξϋων λοιμώξεων και πυρετοϑ. Κατϊ την ομοιοπαθητικό θεραπεύα δεν εμφανύζεται καθϐλου αρχικό «θεραπευτικό κρύςη» και οι καταςτϊςεισ κρύνονται ωσ αθερϊπευτεσ με την ομοιοπαθητικό παρϋμβαςη (ςτα αντικειμενικϊ ευρόματα εύναι δυνατϐν να ϋχουμε και παθολογοανατομικϋσ βλϊβεσ μη αναςτρϋψιμεσ). Μϐνον η ανακουφιςτικό θεραπεύα εύναι εφικτό με την ομοιοπαθητικό. Ο αςθενόσ θα χρειαςθεύ πολλϊ φϊρμακα για την επύτευξη αυτοϑ του αποτελϋςματοσ ςε μικρϋσ δυναμοποιόςεισ τησ τϊξησ των 6χ ϋωσ και 30 CH και ςε επαναλαμβανϐμενεσ δϐςεισ». Κατϊ την ύδια πϊντα θεωρύα, οι κανϐνεσ που αφοροϑν τον ςυντομϐτερο χρϐνο αντύληψησ τησ κινητοπούηςησ τησ ϊμυνασ και τησ εμφϊνιςησ θεραπευτικών αποτελεςμϊτων, περιγρϊφονται ϐμοιοι με αυτοϑσ τησ θεωρύασ του Ηαhnemann, που αναφϋρονται ςε ελϊχιςτα λεπτϊ. Αλλϊ για την ςυνολικό αξιολϐγηςη των θεραπευτικών αποτελεςμϊτων, βϊςει τησ θεωρύασ Βυθοϑλκα, προτεύνεται η επανεξϋταςη( follow up), περύπου μετϊ τον πρώτο μόνα, απϐ την αρχικό χορόγηςη τησ δϐςησ. (Με την ειςαγωγό των πληροφορύων απϐ πλευρϊσ τησ Ανοςολογύασ, οι παραπϊνω θεραπευτικϋσ αντιδρϊςεισ φαύνεται να οφεύλονται ςτον κϑκλο κινητοπούηςησ και ολοκλόρωςησ τησ ανοςιακόσ απϊντηςησ που προκαλεύται, μετϊ την παρϋμβαςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου και η χρονικό διϊρκεια αυτοϑ του κϑκλου ςυμπύπτει με την χρονικό διϊρκεια που περιγρϊφεται ςτην θεωρύα Βυθοϑλκα, ωσ απαραύτητη, για την εκτύμηςη των θεραπευτικών αποτελεςμϊτων. Ειδικϐτερα μετϊ απϐ την ϐποια λούμωξη ό ερϋθιςμα, η ϊμυνα ενεργοποιεύται, πρώτα μϋςω τησ φυςικόσ ανοςύασ, η οπούα ςυνόθωσ ξεκινϊει αμϋςωσ, ό ςε μερικϊ λεπτϊ, ό ςε ώρεσ, και μετϊ, μϋςω τησ ειδικόσ, η οπούα ςυνόθωσ ξεκινϊει 4-5 μϋρεσ αργϐτερα, με την ενεργοπούηςη των Σ- και Β- λεμφοκυττϊρων και την παραγωγό ειδικών αντιςωμϊτων που χρειϊζονται για την κϊθε περύπτωςη, ϐπωσ των IgM ό IgD ό IgA ό IgE ό IgG. Αυτό ϐλη η δραςτηριϐτητα, χρονικϊ καλϑπτει τον χρϐνο δρϊςησ και υποδιπλαςιαςμοϑ των παραγομϋνων ειδικών αντιςωμϊτων, που για οριςμϋνα εξ αυτών η δραςτηριϐτητϊ τουσ εξαντλεύται ςτισ 4-6 εβδομϊδεσ ). 19

20 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3. ΑΝΟΟΛΟΓΙΑ 5 Οι πληροφορύεσ που δύνονται απϐ την ανοςολογύα, για τισ ϊπειρεσ δυνατϐτητεσ που ο κϊθε οργανιςμϐσ κληρονομεύ προκειμϋνου να αντιμετωπύζει δια βύου τα κϊθε εύδουσ ερεθύςματα προκειμϋνου να διατηρεύ την ιςορροπύα του, εύναι απαραύτητεσ για ϐλουσ ϐςουσ αςκοϑν οποιαδόποτε θεραπευτικό μϋθοδο. Ϊχοντασ γνώςη των γονιδιακών δυνατοτότων, των πρωτοπαθών και των δευτεροπαθών ανοςοανεπαρκειών του οργανιςμοϑ προλαμβϊνουν τη δημιουργύα ιατρογενών ανοςοανεπαρκειών. Παρακϊτω θα γύνει μια ςϑντομη περιγραφό των μθχανιςμών του ανοςοποιθτικοφ ςυςτιματοσ και των οργϊνων που το απαρτύζουν, τα οπούα του εξαςφαλύζουν τισ κατϊλληλεσ ςυνθόκεσ δρϊςησ. Επύςησ θα γύνει αναφορϊ ςτον χρϐνο ωρύμανςησ του ανοςολογικοϑ ςυςτόματοσ και ςτισ ςυνθόκεσ φυςιολογικόσ ό παθολογικόσ κϊμψησ του και θα επιςημανθοϑν οι πλϋον γνωςτϋσ και ςυνόθεισ πρωτογενεύσ και δευτερογενεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ. Επύ πλϋον, θα γύνει αναφορϊ των γνωςτών γενετικών θϋςεων που ρυθμύζουν κεντρικοϑσ μηχανιςμοϑσ του ςυςτόματοσ, πρϊγμα που δικαιολογεύ το γεγονϐσ ϐτι το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα ςτο μεγαλϑτερο μϋροσ του εύναι γενετικϊ «κλειδωμϋνο» και η ενδιϊμεςη αλυςύδα ανοςορρϑθμιςησ δεν επηρρεϊζεται ϊμεςα, απϐ το ερϋθιςμα-αντιγϐνο. Σο ερϋθιςμα αντιγϐνο, ϐπωσ θα αναλυθεύ παρακϊτω, ενεργοποιεύ το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα με διαφορετικϐ τρϐπο κϊθε φορϊ, και αυτϐ εξαρτϊται απϐ τη δομό, τη δοςολογύα, την ϋνταςη και τη διϊρκεια δρϊςησ του. 5 Ραπτοποφλου Γιγι Μαρία, «Κλινικι Ανοςολογία», University studio Press, Thessaloniki Ι. Παπαπαναγιώτου, Κυριαηόπουλου Β., «Ανοςολογία και Ιολογία» University studio Press, Thessaloniki Paul E. William, «Fundamental Immunology»,5 th edition, ed.william E. Paul, by, Lippincott Williams & Wilkins,2003 Roitt I., «Essential Immunology», 7 th edition,blackwell Sci Pub, Oxford 1991 Abbas AK, Lichtman AH Pober JS, «Cellular and Molecular Immunology», 5 th edition, W.B.Saunders,Philadelphia Abbas AK, Lichtman AH, «Basic Immunology, Functions and Disorders of the Immune System», W.B.Saunders,Philadelphia Δανιθλίδθσ Μιχαιλ, «Ανοςολογία λοιμώξεων από Εςωτερικι Πακολογία», 3 θ ζκδοςθ, University studio Press,Thessaloniki Φ. Κανακοφδθ-Σςακαλίδου, Γ.Κατηόσ, «Ανοςολογία από Βαςικι Παιδιατρικι», University studio Press, Thessaloniki Αντώνθσ Σρακατζλλθσ, «Βιοχθμεία», εκδόςεισ Αδελφών Κυριακίδθ Α.Ε, Richard Ravel, M.D, «KΛΙΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΙΑΣΡΙΚΗ» 3 θ ζκδοςθ ΛΙΣΑ 1982 «Clinical laboratory Medicine,Clinical Application of Laboratory Data», 3rd edition,year Book Medical Publishers, Inc. Chicago,London Richard A.Harvey,Pamela C., «ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ» Champe«Lippincott s illustrated Reviews: Pharmacology»,2nd edition, Lippincott Williams & Wilkins,Wolter Kluwer Company Philadelphia,Baltimore, New York, London, Buenos Aires, Hong Kong, Sydney, Tokyo

21 Θα αναπτυχθεύ εκτενϋςτερα, η επύδραςη του ύδιου αντιγϐνου-ερεθύςματοσ, με την ύδια δομό, δοςολογύα, ϋνταςη και διϊρκεια και η διαφοροπούηςη τησ ανοςοαντύδραςησ, κατϊ την πρώτη χορόγηςό του ό κατϊ την επανϊληψό του, αςχϋτωσ ςυχνϐτητασ, ςτον ύδιο οργανιςμϐ (δραςτηριοπούηςη των μνημονικών Σ και Β κυττϊρων). Επύςησ, θα αναλυθεύ ο ςημειολογικϐσ χώροσ «εκκύνηςησ μιασ ανοςοαντύδραςησ και πρϐκληςησ οξεύασ φϊςησ», που εύναι ςημαντικϐσ και καθοριςτικϐσ για την ςτρατηγικό τησ ανοςοαντύδραςησ που εκτυλύςςεται και που εξαρτϊται ϊμεςα απϐ τισ αλλαγϋσ που τα ερεθύςματα αντιγϐνα, προκαλοϑν ςτισ δομϋσ, ϐπωσ τησ πρϐκληςησ χωροταξικών ό χημικών αλλαγών ό και των δϑο ςυγχρϐνωσ ςε δομϋσ των πρωτεώνών ό και πρϐκληςησ αλλαγόσ τησ αλληλουχύασ των αμινοξϋων των πολυπεπτιδικών αλϑςεων. Ακϐμη, θα αναλυθεύ, ο ουςιαςτικϐσ ρϐλοσ τησ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, την χρονικό ςτιγμό που το αντιγϐνο επιδρϊ, (κατϊςταςη που εξαρτϊται απϐ το γονϐτυπο του οργανιςμοϑ και τισ μϋχρι τϐτε επιβαρϑνςεισ του ςυςτόματοσ ) και τισ δυνατϐτητεσ ρυθμύςεων αποκατϊςταςησ. Σϋλοσ, ςτο ύδιο κεφϊλαιο τησ διπλωματικόσ εργαςύασ, θα αναφερθοϑν απϐψεισ που θα αφοροϑν τα «Επύπεδα Τγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα», ςε μια προςπϊθεια αποκωδικοπούηςόσ τουσ, υπϐ την οπτικό γωνύα τησ Ανοςολογύασ Οι ςυνόθεισ παρεμβϊςεισ του Ανοςοποιητικοϑ υςτόματοσ 1.Λοιμώξεισ (βακτόρια, ιού,μϑκητεσ, παρϊςιτα κ.α.) 2.Αντιδρϊςεισ υπερευαιςθηςύασ (αλλεργύεσ κτλ.) 3.Αυτοϊνοςα νοςόματα. 4.Αυτοϊνοςεσ αιμολυτικϋσ αναιμύεσ (θερμϊ αντιςώματα, ψυχρϊ αντιςώματαψυχροςυγκολλητύνεσ), ιδιοπαθεύσ θρομβοπενύεσ, απλαςτικό αναιμύα κ.ϊ. 5.υςτηματικό φλεγμονώδησ απϐκριςη και ςηπτικό καταπληξύα (SIRS) 6.Μεταμοςχεϑςεισ. 7.Νεοπλαςύεσ (διϋγερςη TNF, NK, LAK, T κυτταροτοξικϊ κ.ϊ.) 8.Ανοςολογύα αναπαραγωγόσ (κϑηςη, καθ ϋξιν επαναλαμβανϐμενεσ αποβολϋσ κ.ϊ..) 9.HIV λούμωξη και AIDS 10.Και ϊλλεσ Ανοςιακό Απϐκριςη Όπωσ εύναι γνωςτϐ, η ανοςιακό απϐκριςη εύναι κλϊδοσ τησ ανοςολογύασ, που εξετϊζει τισ αμυντικϋσ δυνϊμεισ του οργανιςμοϑ απϋναντι ςτα ερεθύςματα και τισ νϐςουσ. Ψσ ανοςύα ορύζεται το ςϑνολο των ιδιοτότων του οργανιςμοϑ, οι οπούεσ τον καθιςτοϑν ανθεκτικϐ και τον προςτατεϑουν απϐ τη δρϊςη των ειδικών λοιμογϐνων ό ϊλλων αιτιών. 21

22 Σο ανοςολογικϐ ςϑςτημα ϋχει την ανοςιακό μνόμη, την ιδιϐτητα δηλαδό να ανακαλεύ και να αξιοποιεύ πληροφορύεσ απϐ προηγοϑμενεσ επαφϋσ αλλϊ και να αντιδρϊ. Μαζύ με το Κεντρικϐ Νευρικϐ ςϑςτημα, το ανοςολογικϐ ςϑςτημα αποτελοϑν τα μϐνα ςυςτόματα του οργανιςμοϑ με μνόμη. Η ϊμυνα του ανθρώπινου οργανιςμοϑ απϋναντι ςε διϊφορεσ αιτύεσ, επιτελεύται μϋςω του ανοςολογικοϑ του ςυςτόματοσ και εξαρτϊται απϐ την ανοςιακό κατϊςταςη του ατϐμου και απϐ τη δϑναμη του ειςβϊλλοντοσ ερεθύςματοσ. Η τελικό ϋκβαςη εύναι ςυνόθωσ η ύαςη και ςπανιϐτερα η χρϐνια νϐςηςη, ό ϐςον αφορϊ λοιμογϐνουσ παρϊγοντεσ, η ςυμβύωςη ξενιςτό-παθογϐνου Παρϊγοντεσ και Μηχανιςμού τησ ανοςιακόσ απϐκριςησ Η ανοςιακό απϐκριςη ( απϊντηςη ) διακρύνεται ςτισ: φυςικό ϋμφυτη: που εύναι μη ειδικό, αλλϊ ιςχυρό και ϊμεςη. Ειδικό-επύκτητη: που εύναι ειδικό να απαντόςει ςε οποιοδόποτε ειςβολϋα, το αντιγϐνο. Προϒπϐθεςη για την ϋναρξη τησ επύκτητησ (ειδικόσ) ανοςύασ εύναι η αντιγονοπαρουςύαςη. Η ειδικό ανοςύα διακρύνεται ςε κυτταρικό (Σ-λεμφοκϑτταρα) και ςε χυμικό (Βλεμφοκϑτταρα). Η ενεργοπούηςη των Σ-λεμφοκυττϊρων, μϋςω του υποδοχϋα τουσ (ΣCR), επϊγει ειδικοϑσ δραςτικοϑσ μηχανιςμοϑσ ώςτε να επϋρχεται η καταςτροφό του παθογϐνου με τη δρϊςη των ειδικών Σ-κυτταροτοξικών λεμφοκυττϊρων. Η ενεργοποόςη των Β-λεμφοκυττϊρων, μϋςω του υποδοχϋα τουσ (BCR), ϋχει ςαν αποτϋλεςμα την παραγωγό των ανοςοςφαιρινών και τελικϊ των ειδικών αντιςωμϊτων. Η κινητοπούηςη πολλών ανοςιακών μηχανιςμών επιτυγχϊνει την εξουδετϋρωςη των μικροοργανιςμών, προλαμβϊνει κυτταρικϋσ μεταβολϋσ (νεοπλαςύεσ) και τϋλοσ παρεμποδύζει την εξϋλιξη τησ ανοςιακόσ απϐκριςησ προσ τα αυτοϊνοςα Υυςικό -Εμφυτη Ανοςύα Σο ςϑςτημα τησ φυςικόσ ανοςύασ αποτελεύται απϐ φυςιολογικοϑσ επιθηλιακοϑσ ό ϊλλουσ φραγμοϑσ, κϑτταρα τησ κυκλοφορύασ και των ιςτών, πρωτεϗνεσ του πλϊςματοσ, μεςολαβητικϋσ ουςύεσ και χαρακτηρύζεται μεταξϑ των ϊλλων και απϐ τισ παρακϊτω ιδιϐτητεσ: Αναγνώριςη και απϊντηςη ςε μικρϐβια και ϐχι ςε μη μικροβιακϋσ ουςύεσ. Εύναι μη ειδικό αλλϊ ιςχυρό και ϊμεςη και οι μηχανιςμού που την διϋπουν εύναι δυνατϐν να ελϋγξουν και να εξουδετερώςουν τουσ περιςςϐτερουσ λοιμογϐνουσ παρϊγοντεσ. Τπϊρχει ςτενό ςυνεργαςύα μεταξϑ τησ φυςικόσ και τησ επύκτητησ ανοςύασ. Η φυςικό ανοςύα δεν αντιδρϊ με τα «δικϊ μασ» αντιγϐνα. Δεν ϋχει μνόμη και απαντϊει με τον ύδιο τρϐπο ςε ειςβολό του ύδιου λοιμογϐνου παρϊγοντα. 22

23 3.5. Μηχανιςμού-κϑτταρα και δραςτικϊ μϐρια τησ φυςικόσ ανοςύασ 1.Σο δϋρμα και οι βλεννογϐνοι (ιδρώτασ, εκκρύςεισ αδϋνων, βόχασ κ.ϊ.) 2.Ουδετερϐφιλα πολυμορφοπϑρηνα και μονοπϑρηνα. 3.Λυςοζϑμη. 4.ΠρωτεϏνεσ οξεύασ φϊςησ (IL-1, IL-6, TNF, CRP, αμυλοειδϋσ-α, α1-αντιθρυψύνη, α2-μακροςφαιρύνη, ινωδογϐνο, απτοςφαιρύνη, ςερουλοπλαςμύνη, παρϊγοντασ Β, κ.ϊ.). 5.Ιντερφερϐνεσ. 6.υμπλόρωμα. 7.Υαγοκυττϊρωςη και φαγοκϑτταρα. 8.Υυςικϊ κυτταροκτϐνα κϑτταρα (NATURAL KILLER CELLS- NK) και LAK κϑτταρα. 9.Κυτταροκύνεσ (IL-1, IL-6, IL-12 κ.ϊ.). 10.Ηωςινϐφιλα 11.Πυρετϐσ (παραγωγό ιντερλευκύνησ 1 προςταγλανδύνη, απϐ υποθϊλαμο). 12. Υλεγμονό και ϊλλοι. Αναλυτικϐτερα : Για την αποφυγό τησ λούμωξησ ο οργανιςμϐσ διαθϋτει αμυντικοϑσ μηχανιςμοϑσ οι οπούοι δεν κατευθϑνονται ειδικϊ προσ οριςμϋνουσ μϐνο παθογϐνουσ παρϊγοντεσ και για το λϐγο αυτϐ ονομϊζονται μη ειδικού. O πιο απλϐσ τρϐποσ για να αποφευχθεύ η λούμωξη εύναι η αναχαύτιςη τησ ειςϐδου των παθογϐνων μικροοργανιςμών απϐ τισ διϊφορεσ πϑλεσ ειςϐδου απϐ τουσ φυςιολογικοϑσ ό τουσ χημικοϑσ φραγμοϑσ. Εϊν δεν αναχαιτιςτοϑν η ςτρατηγικό ϊμυνασ μεταφϋρεται ςτον ρϐλο των κυττϊρων μϋςω τησ φαγοκυττϊρωςησ ό τησ εξωκυττϊριασ καταςτροφόσ και περαιτϋρω τησ δραςτηριϐτητασ ϐλων των ανοςολογικών μηχανιςμών τησ φυςικόσ και τησ ειδικόσ ανοςύασ. Μερικού απϐ τουσ μηχανιςμοϑσ τησ φυςικόσ ανοςύασ εύναι οι παρακϊτω: 1. Σο δϋρμα και οι βλεννογϐνοι οι οπούοι προςτατεϑουν τον οργανιςμϐ και δεν επιτρϋπουν την εύςοδο παθογϐνων παραγϐντων. Σο δϋρμα δεν διαπερνϊται παρϊ απϐ ελϊχιςτα εύδη μικροοργανιςμών, λϐγω τησ κερϊτινησ ςτιβϊδασ του, η οπούα αντϋχει ςτη δρϊςη των μικροοργανιςμών και προςτατεϑει τα κϑτταρα και τουσ ιςτοϑσ απϐ αυτοϑσ και τα τοξικϊ προώϐντα τουσ. ε περιπτώςεισ που ϋχουμε λϑςη τησ ςυνϋχειασ του δϋρματοσ, εύναι δυνατϐν να προκληθεύ λούμωξη. Ο ιδρώτασ και οι εκκρύςεισ των ςμηγματογϐνων αδϋνων του δϋρματοσ ϋχουν μικροβιοκτϐνεσ ιδιϐτητεσ. Οι ιδρωτοποιού αδϋνεσ εκκρύνουν αντιμικροβιακϋσ ουςύεσ ϐπωσ γαλακτικϐ οξϑ, αμινοξϋα, ουρικϐ οξϑ και αμμωνύα. Σο ph του ιδρώτα εύναι 5.5 και αςκεύ αντιμικροβιακό δρϊςη. Οι ςμηγματογϐνοι αδϋνεσ εκκρύνουν επύςησ διϊφορεσ ουςύεσ με αντιμικροβιακό δρϊςη, ϐπωσ τριγλυκερύδια, ελεϑθερα λιπαρϊ οξϋα και ϊλλα. Ουςύεσ επύςησ οι οπούεσ ςυμμετϋχουν ςτην κερατινοπούηςη τησ επιδερμύδασ, ϐπωσ ςτερινοειδό, αμινοξϋα, πεντϐζεσ, φωςφολιπύδια και πολυπεπτύδια αςκοϑν αντιμικροβιακό δρϊςη. Οι μηχανιςμού ανθεκτικϐτητασ του δϋρματοσ παραβλϊπτονται απϐ την υπερβολικό διαβροχό του (π.χ χϋρια πλυντριών-εργαςιακϋσ επιβαρϑνςεισ). 23

24 Σα μικρϐβια απομακρϑνονται απϐ το βλεννογϐνο του αναπνευςτικοϑ ςυςτόματοσ με την κύνηςη του κροςςωτοϑ επιθηλύου. Προςκολλώνται απϐ τη βλϋννη και απομακρϑνονται προσ τον ρινοφϊρυγγα ( βόχασ-απϐχρεμψη). Απϐ τισ ουροφϐρουσ οδοϑσ τα μικρϐβια αποβϊλλονται με τα οϑρα προσ τα ϋξω. το γαςτρεντερικϐ ςωλόνα οι περιςταλτικϋσ κινόςεισ του εντϋρου εμποδύζουν την παραμονό και εγκατϊςταςη των μικροβύων. Αναςτολό τησ φυςιολογικόσ κινητικϐτητασ ϋχει ωσ αποτϋλεςμα την αϑξηςη του αριθμοϑ των μικροβύων και εϊν ςυμβεύ να καταςτραφεύ ο βλεννογϐνοσ, εύναι δυνατϐν τα μικρϐβια να ειςϋλθουν ςτην κυκλοφορύα. Σο γαςτρικϐ υγρϐ λϐγω τησ οξϑτητϊσ του, εύναι ςτεύρο μικροβύων. Λύγα μικρϐβια υπϊρχουν ςτο δωδεκαδϊκτυλο, ενώ ςτο παχϑ ϋντερο υπϊρχει αφθονύα μικροβύων, τα οπούα ϐμωσ δεν προςβϊλλουν το τούχωμα του εντϋρου. Ακϐμη πρϋπει να αναφερθεύ ϐτι, οι εκκρύςεισ τησ ρινϐσ και ο ςύελοσ περιϋχουν βλεννοπολυςακχαρύτεσ που δεςμεϑουν οριςμϋνουσ ιοϑσ. Σα δϊκρυα και οι βλεννογϐνοι περιϋχουν λυςοζϑμη. 2.Σα βιοχημικϊ ςυςτατικϊ των ιςτών: ςτουσ ιςτοϑσ και τα κϑτταρα του αύματοσ του ανθρώπου και των ζώων υπϊρχει ποικιλύα βϊςεων-πρωτεώνών, οι οπούεσ δρουν καταςτρεπτικϊ ςτο μικροβιακϐ τούχωμα. τουσ φυςιολογικοϑσ ιςτοϑσ υπϊρχει επύςησ ποικιλύα αναςτολϋων διαφϐρων ενζϑμων, οι οπούοι δρουν ϋναντι των ενζϑμων που παρϊγονται απϐ μικρϐβια, ϐπωσ π.χ. αναςτολεύσ τησ υαλουρονιδϊςησ και τησ τρυψύνησ (οι οπούοι δρουν ϋναντι των πρωτεώνολυτικών ενζϑμων των μικροβύων). Εκτϐσ αυτών, υπϊρχουν και ϊλλεσ τοξικϋσ για τα μικρϐβια ουςύεσ, ϐπωσ οι πρωτεϗνεσ: πρωταμύνη και ιςτϐνη που περιϋχουν αργινύνη και λυςύνη. τα ουδετερϐφιλα πολυμορφοπϑρηνα του αύματοσ του ανθρώπου, υπϊρχουν αντιμικροβιακϊ πεπτύδια. Η αντύςταςη των ιςτών ςτην εγκατϊςταςη και τον πολλαπλαςιαςμϐ των μικροοργανιςμών διαταρϊςςεται ςοβαρϊ απϐ τραυματιςμϐ, εύςοδο ξϋνου ςώματοσ, ηλεκτρολυτικϋσ διαταραχϋσ, ακτινοβολύεσ με ακτύνεσ Χ, θεραπεύα με κορτικοςτεροειδό και κυτταροςτατικϊ φϊρμακα. 3. Η Λυςοζϑμη: πρϐκειται για ϋνζυμο που περιγρϊφηκε το 1922 απϐ τον Υλϋμινγκ. Εύναι βαςικό πρωτεϗνη μικροϑ μοριακοϑ βϊρουσ η οπούα βρύςκεται ςε υψηλό ςυγκϋντρωςη ςτα φαγοκϑτταρα και ςτα υγρϊ του ςώματοσ. Ιδιαύτερα βρύςκεται ςτα δϊκρυα, ςτο ρινικϐ ϋκκριμα, ςτον ςύελο, ςτη βλϋννη του εντϋρου και ςτο λεϑκωμα του αυγοϑ. Φημικώσ εύναι μουραμιδϊςη, με τη βοόθεια τησ οπούασ αποςπώνται ςϊκχαρα απϐ την πεπτιδογλυκϊνη του κυτταρικοϑ τοιχώματοσ των Gram(+) θετικών μικροβύων, τα οπούα με τον τρϐπο αυτϐ καταςτρϋφονται. τα Gram(-) αρνητικϊ μικρϐβια οι λιποπολυςακχαρύτεσ του κυτταρικοϑ τοιχώματοσ προςτατεϑουν την πεπτιδογλυκϊνη απϐ τη δρϊςη τησ λυςοζϑμησ. την περύπτωςη αυτό για να δρϊςει η λυςοζϑμη πρϋπει να μεςολαβόςουν ϊλλα ενζυμα των φαγοκυττϊρων ό του ςυμπληρώματοσ. 4. Οι πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςεωσ: οι πρωτεϗνεσ αυτϋσ ανευρύςκονται ςτον ορϐ του αύματοσ υγειών ατϐμων ςε μικρϋσ ςυγκεντρώςεισ, αυξϊνονται ϐμωσ πολϑ κατϊ τισ λοιμώξεισ. ε κϊθε λούμωξη ό βλϊβη των ιςτών που ςυμβαύνει ςτον ανθρώπινο οργανιςμϐ, προκαλοϑνται κρύςιμεσ διεργαςύεσ που ϋχουν ςαν αποςτολό την ταχεύα αποκατϊςταςη τησ βλϊβησ και την διατόρηςη τησ 24

25 «ομοιϐςταςησ» του οργανιςμοϑ με την επιςτρϊτευςη μεταβολικών κυτταρικών διεργαςιών. την οξεύα φϊςη τησ λούμωξησ που εκφρϊζεται με πυρετϐ, αϑξηςη των λευκοκυττϊρων, διαταραχϋσ του μεταβολιςμοϑ των λιπών και των υδατανθρϊκων, ο προςδιοριςμϐσ των ειδικών πρωτεώνών που ςυνθϋτουν την απϊντηςη τησ οξεύασ φϊςησ ςε αντιγονικϊ ερεθύςματα, περιλαμβϊνει ϋνα ευρϑ φϊςμα φυςιολογικών αντιδρϊςεων που ενεργοποιοϑνται μετϊ απϐ λούμωξη, τραϑμα ό ιςχαιμύα. Οι αντιδρϊςεισ αυτϋσ ϋχουν ςαν τελικϐ ςκοπϐ να προλϊβουν την καταςτροφό των ιςτών, να απομονώςουν και να καταςτρϋψουν τον λοιμώδη παρϊγοντα, να ενεργοποιόςουν το δυνατϐν ςυντομϐτερο τισ διεργαςύεσ αποκατϊςταςησ τησ βλϊβησ, για την πιο γρόγορη επϊνοδο του οργανιςμοϑ ςτην φυςιολογικό του λειτουργύα. Η απϊντηςη τησ οξεύασ φϊςησ περιλαμβϊνει ςυνεργαςύα και εναρμϐνιςη διαβιβαςτών φλεγμονόσ ϐπωσ οι κυττοκύνεσ, τα γλυκοκορτικοειδό και οι αναφυλατοξύνεσ. Γενικϊ τα πλϋον υπεϑθυνα κϑτταρα που ενεργοποιημϋνα προκαλοϑν τον «καταρρϊκτη» απϊντηςησ τησ οξεύασ φϊςησ εύναι τα μακροφϊγα των ιςτών ό τα μονοκϑτταρα του αύματοσ. Σα ενεργοποιηθϋντα μακροφϊγα απελευθερώνουν διαβιβαςτϋσ φλεγμονόσ ϐπωσ τισ ιντερλευκύνεσ και τον παρϊγοντα νϋκρωςησ του ϐγκου TNF (Tumor necrosis factor). Δεν εύναι απολϑτωσ γνωςτϐ ποιεσ απϐ τισ πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςησ, περιλαμβανομϋνου και του ινωδογϐνου, εύναι κϊτω απϐ τον ϊμεςο ϋλεγχο τησ ιντερλευκύνησ-6 (IL-6) ό αλλιώσ παρϊγοντα που διεγεύρει τα ηπατοκϑτταρα (hepatocyte stimulating factor). Οι πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςεωσ παρϊγονται κυρύωσ απϐ τα ηπατικϊ κϑτταρα μετϊ την επύδραςη οριςμϋνων πολυπεπτιδύων. Δυνατό, ϐμωσ εύναι η παραγωγό τουσ και απϐ ϊλλα ϐργανα εκτϐσ όπατοσ ϐπωσ π.χ. το αμυλοειδϋσ Α του οροϑ (SAA) παρϊγεται μετϊ απϐ επύδραςη ενδοτοξινών ςτον πνεϑμονα, νεφρϐ, ϋντερο, ςπλόνα και απϐ τα μακροφϊγα του περιτοναύου. Οι πιο ςημαντικού μεςολαβητϋσ ό αγγελιοφϐροι, εύναι η ιντερλευκύνη-1 (IL-1), η ιντερλευκύνη-6 (IL-6), η ιντερφερϐνη-γ (IFN-γ), ο παρϊγοντασ νϋκρωςησ των ϐγκων TNF (Σumor Necrosis Factor) και οι προςταγλανδύνεσ. ε κλινικϐ επύπεδο το ςϑνολο των διεργαςιών τησ ομοιϐςταςησ που κινητοποιοϑν οι πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςεωσ εύναι: ο πυρετϐσ, η λευκοκυττϊρωςη, η αϑξηςη τησ Σ.Κ.Ε, η αϑξηςη τησ διαπερατϐτητασ των αγγεύων, οι μεταβολϋσ ιχνοςτοιχεύων ςτο πλϊςμα, οι μεταβολϋσ των ςτεροειδών και των υδατανθρϊκων, η αϑξηςη τησ μυώκόσ πρωτεϐλυςησ και του μεταβολιςμοϑ, οι μεταβολϋσ τησ κατανομόσ των υγρών. Οι ποςοτικϋσ μεταβολϋσ των πρωτεώνών οξεύασ φϊςεωσ ςτο πλϊςμα αποτελοϑν ςυνϊρτηςη πολλών παραμϋτρων ϐπωσ: 1.τησ ϋνταςησ, τησ διϊρκειασ του ερεθύςματοσ και τησ ιςτικόσ βλϊβησ. 2. του εύδουσ του αντιγονικοϑ ερεθύςματοσ. 3. τησ ανοςολογικόσ κατϊςταςησ του οργανιςμοϑ που υφύςταται την βλϊβη. Ϊχει παρατηρηθεύ η ϑπαρξη ποςοτικόσ και ποιοτικόσ διαφορετικόσ απϊντηςησ ςτουσ διϊφορουσ οργανιςμοϑσ και ςε δεδομϋνη ςτιγμό οι πρωτεϗνεσ αυτϋσ αντανακλοϑν το ιςοζϑγιο μεταξϑ τησ ςϑνθεςησ και του καταβολιςμοϑ τουσ. Η αϑξηςη των πρωτεώνών τησ οξεύασ φϊςησ εύναι ποςοτικϊ διαφορετικό για την κϊθε μύα, ϐπωσ διαπιςτώνεται: 1 η ομϊδα: αϑξηςη περύ το 50% Σερουλοπλαςμύνη, C3 - C4 2 η ομϊδα: αϑξηςη 2πλϊςια - 4πλϊςια 25

26 Α1 ΟξυγλυκοπρωτεϏνη, Α2 Αντιχυμοθρυψύνη, Α1-Απτοςφαιρύνη, Προπερδύνη, Παρϊγοντασ Β, Ινωδογϐνο 3 η ομϊδα: αϑξηςη x100 ό x1000 CRP, Αμυλοειδϋσ Α του οροϑ Ο μειωμϋνοσ μηχανιςμϐσ παραγωγόσ οριςμϋνων πρωτεώνών οξεύασ φϊςεωσ, ϐπωσ τησ τρανςφερύνησ, τησ προπερδύνησ, των λευκωματύνησ, τησ προλευκωματύνησ, τησ Α1 εμβρυώκόσ ςφαιρύνησ, δεν εύναι απϐλυτα εξακριβωμϋνοσ. Σα γνωςτϊ δεδομϋνα εύναι ϐτι: η τρανςφερύνη ανόκει ςτισ πρωτεϗνεσ μεταφορϊσ, η προπερδύνη υπϊγεται ςτισ πρωτεϗνεσ του ςυμπληρώματοσ, η λευκωματύνη και η προλευκωματύνη εύναι παρϊγοντεσ μεταφορϊσ, η Α1- εμβρυώκό ςφαιρύνη ςχετύζεται με την φυςιολογικό οργανογϋνεςη του εμβρϑου. Η πιο γνωςτό για την δρϊςη τησ, απϐ τισ πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςησ, εύναι η C- αντιδρώςα πρωτεϗνη (CRP). Η CRP εύναι γ-ςφαιρύνη και ϋχει την ιδιϐτητα να ςυνδϋεται με ρύζεσ φωςφορυλχολύνησ του κυτταρικοϑ τοιχώματοσ οριςμϋνων μικροβύων, κυρύωσ των ςτρεπτοκϐκκων. Σο ςχηματιζϐμενο ςϑμπλεγμα με τη βοόθεια των ιϐντων αςβεςτύου ενεργοποιεύ την κλαςςικό οδϐ του ςυμπληρώματοσ και την φαγοκυττϊρωςη. Ο ακριβόσ μηχανιςμϐσ με τον οπούο τα βλαπτικϊ αντιγονικϊ ερεθύςματα μπορεύ να προκαλϋςουν ςϑνθεςη τησ CRP δεν εύναι γνωςτϊ. Σα κϑτταρα του όπατοσ διεγεύρονται για την παραγωγό τησ CRP απϐ την ιντερλευκύνη-1 (IL-1), που παρϊγεται απϐ τα μονοκϑτταρα και μακροφϊγα ό και τοπικϊ απϐ τα κϑτταρα του Kupffer. Η IL-1 αυξϊνει την παραγωγό τησ, μϋςω αυξόςησ του mrna. Επύςησ η IL-6 (ιντερλευκύνη 6) που παρϊγεται απϐ τα μονοκϑτταρα, τουσ ινοβλϊςτεσ ό τα καρκινικϊ κϑτταρα προκαλεύ παραγωγό τησ CRP. Ο παρϊγοντασ νϋκρωςησ ϐγκου (Tumor Necrosis Factor) που παρϊγεται απϐ τα μονοκϑτταρα-μακροφϊγα, τα Σ- λεμφοκϑτταρα και η ιντερφερϐνη ςυμμετϋχουν επύςησ ςτην παραγωγό τησ CRP. Ακϐμη, ςυζητεύται η δρϊςη των προςταγλανδινών ςτην ϋκκριςη τησ απϐ τα κϑτταρα του όπατοσ. Σο γονύδιο παραγωγόσ τησ CRP βρύςκεται ςτο χρωμϐςωμα 1. Η ςημαντικό αυτό πρωτεϗνη οξεύασ φϊςεωσ δεν διαπερνϊ τον πλακοϑντα, δεν εκκρύνεται απϐ το μητρικϐ γϊλα και δεν ϋχει περιγραφεύ ςυγγενόσ τησ ϋλλειψη. Δεν δρα ςαν αντύςωμα αν και ϋχει μερικϋσ ιδιϐτητεσ αντιςώματοσ. Η αϑξηςη τησ αρχύζει 6-10 ώρεσ μετϊ την ϋναρξη τησ φλεγμονόσ και κορυφώνεται ςε 2-3 ημϋρεσ. Επύςησ δεν ςυνδϋεται με την μεμβρϊνη των υγιών κυττϊρων. Μεγϊλεσ ποςϐτητεσ τησ, μπορεύ να διεγεύρουν τα αιμοπετϊλια και ενεργοποιοϑν τα φυςικϊ κυτταροκτϐνα κϑτταρα (Natural Killer Cells). υνδϋεται με τα Fc τμόματα των Β-λεμφοκυττϊρων. Επύςησ ςυνδϋεται με τισ λιποπρωτεϗνεσ χαμηλόσ πυκνϐτητασ του πλϊςματοσ (LDL/VLDL). Η διϊςπαςη τησ CRP απϐ τα πρωτεολυτικϊ ϋνζυμα των ουδετεροφύλων κυττϊρων παρϊγει πολυπεπτύδια που αςκοϑν ρυθμιςτικϐ ρϐλο ςτην ανοςοαπϊντηςη του οργανιςμοϑ και αυτό η διεργαςύα προηγεύται τησ γενικϐτερησ αντιςωματικόσ απϊντηςησ του οργανιςμοϑ, γι αυτϐ θεωρεύται ϐτι δρα γενικϊ ςαν «αρχϋγονο αντύςωμα». ε πολλϊ νοςόματα η CRP αυξϊνεται και ςε οριςμϋνα απϐ αυτϊ εκφρϊζει και τη δραςτηριϐτητα τησ νϐςου, ϐπωσ ςτην ρευματοειδό αρθρύτιδα, ϐπου η μϋτρηςη τησ χαρακτηρύζει τισ γνωςτϋσ εξϊρςεισ και υφϋςεισ τησ νϐςου και ϐταν 26

27 αυξϊνεται εύναι δεύγμα ενεργοϑσ νϐςου, ενώ ϐταν επανϋρχεται ςτο φυςιολογικϐ εύναι δεύγμα ϑφεςησ ό ςτον ςυςτηματικϐ ερυθηματώδη λϑκο που η μϋτρηςη τησ, βαδύζει παρϊλληλα με τισ εξϊρςεισ και εντοπύςεισ τησ νϐςου ςτα διϊφορα ϐργανα και εύναι ευαύςθητη και ειδικό κατϊ ποςοςτϐ 93% ςαν δεύκτησ παρακολοϑθηςησ τησ νϐςου. Αϑξηςη τησ παρατηρεύται επύςησ, ςτην ψωριαςικό αρθρύτιδα, ςτο ςϑνδρομο Reiter, ςτισ αγγειϗτιδεσ και ειδικϐτερα ςτισ κολλαγονώςεισ ϐπωσ ςτην κοκκιωμϊτωςη Wegener, ςτην οζώδη πολυαρθρύτιδα, ςτο ςϑνδρομο Αδαμαντιϊδη Behcet και ςτη ρευματικό πολυμυαλγύα. Επύςησ αυξϊνεται ςτισ χρϐνιεσ φλεγμονώδεισ νϐςουσ του εντϋρου (μεγαλϑτερη ςτη νϐςο Crohn λιγϐτερη ςτην ελκώδη κολύτιδα). Γενικϊ η CRP αυξϊνει ςτισ μικροβιακϋσ λοιμώξεισ, ςτισ κακοόθεισ νεοπλαςύεσ που ςυνοδεϑονται απϐ μεταςτϊςεισ, ςτο ϋμφρακτο του μυοκαρδύου και ϐταν εξελύςςεται ό παρουςιϊζεται κϊποια επιπλοκό ϐπωσ εμβολϋσ, ςϑνδρομο Dressler, πλευρύτιδα, περικαρδύτιδα. Δεν ϋχει βρεθεύ αϑξηςό τησ, ςτισ λοιμώξεισ που προκαλοϑνται απϐ μϑκητεσ και παρϊςιτα. Ορού ςτουσ οπούουσ ανιχνεϑεται η CRP περιϋχουν και παρϊγοντα νϋκρωςησ ϐγκου (Tumor Necrosis Factor T.N.F.). Σο πηλύκο TNF/CRP μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ ςαν δεύκτησ (ϐταν αυξϊνεται) τησ απϐρριψησ νεφρικοϑ μοςχεϑματοσ ενώ χαμηλϐ πηλύκο χαρακτηρύζει τισ μικροβιακϋσ λοιμώξεισ. Σο 60% των υγιών νεογνών ϋχουν υψηλό CRP κατϊ την διϊρκεια των πρώτων 20 ημερών τησ ζωόσ τουσ. Γενικϊ για την παρακολοϑθηςη επύ 24ωρου βϊςησ τησ αντύδραςησ τησ οξεύασ φϊςησ, η μϋτρηςη τησ CRP, ενδεύκνυται να χρηςιμοποιεύται ςαν ευαύςθητοσ δεύκτησ (παρατηρεύται φορϋσ αϑξηςη). Αν η οξεύα φϊςη διαρκϋςει πϊνω απϐ 24 ώρεσ, τϐτε η ΣΚΕ και η γλοιϐτητα του πλϊςματοσ ϋρχονται ςαν ςυμπληρωματικού δεύκτεσ ςτην μϋτρηςη τησ CRP. Η ενεργοπούηςη του C3 ςυμπληρώματοσ ακολουθεύ τισ επϐμενεσ μϋρεσ. τισ πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςησ εκτϐσ τησ CRP περιλαμβϊνονται και οι : η Αμυλοειδόσ-Α (SAA) πρωτεϗνη του οροϑ, η α1-αντιθρυψύνη (alpha1-antitrupsin, AAT) η οπούα ςυνόθωσ αυξϊνεται ςτην ενεργϐ ηπατύτιδα, ςτην κύρρωςη του όπατοσ και ςε κακοόθεισ νεοπλαςύεσ. Η α2-μακροςφαιρύνη, το ινωδογϐνο, η απτοςφαιρύνη (alpha2-haptoglobulin, HΡT) η οπούα φαύνεται να αυξϊνεται ςτο νεφρωςικϐ ςϑνδρομο, ςτον ρευματικϐ πυρετϐ και ςτα νεοπλϊςματα, ενώ χαμηλϋσ τιμϋσ παρατηροϑνται ςτην μεγαλοβλαςτικό αναιμύα και ςε ηπατοκυτταρικϋσ βλϊβεσ και η ςερουλοπλαςμύνη (α2-ςφαιρύνη, seruloplasmin Sp) που ςυνόθωσ αυξϊνεται ςτην νϐςο του Hodgkins, ςε λευχαιμύεσ, ςε κακοόθεισ νεοπλαςύεσ, ςτην ρευματοειδό αρθρύτιδα και ςτον υπερθυρεοειδιςμϐ. Σην αϑξηςη των κλαςμϊτων του ςυμπληρώματοσ, C3 και C4 ςτην διϊρκεια τησ οξεύασ φϊςησ μπορεύ να αντιρροπόςει η κατανϊλωςη τουσ, λϐγω ενεργοπούηςησ του ςυμπληρώματοσ, ςε περύπτωςη νοςόματοσ απϐ ανοςοςυμπλϋγματα, γι αυτϐ η μϋτρηςό τουσ δεν εύναι αξιϐπιςτη. 27

28 Επομϋνωσ ςτη διϊρκεια τησ αντύδραςησ οξεύασ φϊςησ, οι φυςιολογικϋσ τιμϋσ των πρωτεώνών C3 και C4 οφεύλονται ςτην παρουςύα προώϐντων ενεργοπούηςησ του ςυμπληρώματοσ. Όλεσ αυτϋσ οι πρωτεϗνεσ εμποδύζουν την επϋκταςη του λοιμογϐνου παρϊγοντα και ενεργοποιοϑν την αντύδραςη του οργανιςμοϑ. Σα αμυλοειδό ςυνοδεϑουν ποικιλύα κλινικών ςυνδρϐμων που εμφανύζουν χαρακτηριςτικό εναπϐθεςη των ουςιών αυτών ςτα διϊφορα αγγεύα και ςτουσ ιςτοϑσ του ςώματοσ. Η κλινικό ταξινϐμηςη των αμυλοειδών ςυνδϋεται με την βιοχημικό υφό του αμυλοειδοϑσ και περιλαμβϊνει ομϊδεσ ϐπωσ το επύκτητο δευτεροπαθϋσ αμυλοειδϋσ (ΑΑ αμυλοειδϋσ), το ιδιοπαθϋσ πρωτοπαθϋσ αμυλοειδϋσ (AL αμυλοειδϋσ) και το κληρονομικϐ αμυλοειδϋσ (ΑΗ αμυλοειδϋσ).σο ΑΑ αμυλοειδϋσ ό πρωτεϗνη του αμυλοειδοϑσ του οροϑ, SAA (Serum Amyloid A), ςυνοδεϑει ϐλουσ τουσ τϑπουσ τησ «δευτεροπαθοϑσ» αμυλοεύδωςησ και ςυνδϋεται επύςησ με την αντύδραςη τησ οξεύασ φϊςησ. Η SAA εμφανύζεται ςτον οικογενό μεςογειακϐ πυρετϐ, ςτον καρκύνο του νεφροϑ, ςτη νϐςο Hodgkin. To AL αμυλοειδϋσ ό ιδιοπαθϋσ πρωτοπαθϋσ αμυλοειδϋσ, αποτελεύται απϐ NH2 τελικϊ τμόματα των ελαφρών αλυςύδων ανοςοςφαιρύνησ (κ-λ) και ςυνόθωσ βρύςκεται ςε αρρώςτουσ που εμφανύζουν μονοκλωνικϋσ πλαςματοκυτταρικϋσ δυςκραςύεσ, ενώ ςυχνϊ αποτελεύ την εντοπιςμϋνη αμυλοεύδωςη του καρκύνου τησ ουροδϐχου κϑςτησ και των πνευμϐνων. Παρατύθεται πύνακασ κϊποιων εκ των πρωτεώνών οξεύασ φϊςησ για τισ οπούεσ εύναι γνωςτό η βιολογικό τουσ δρϊςη και η ηλεκτροφορητικό τουσ περιοχό, κατϊ την ειδικό ανϊλυςη αύματοσ. ΠρωτεϏνεσ οξεύασ φϊςησ Ηλεκτροφορητικό Βιολογικϋσ δρϊςεισ περιοχό C3 παρϊγοντασ του C β Υλεγμονό και ϊμυνα α1-ϐξινη γλυκοπρωτεώνη α1 Υλεγμονό-αναςτολό πρωτεαςών α1- αντιθρυψύνη (ΑΑΣ) α1 Υλεγμονό-αναςτολό πρωτεαςών Απτοςφαιρύνη α2 Μεταφορϊ αιμοςφαιρύνησ Ινωδογϐνο β Πόξη αύματοσ ΠρωτεϏνη Α αμυλοειδοϑσ (SAA) α1 Ωγνωςτη C-αντιδρώςα πρωτεϗνη(crp) γ Υλεγμονό, ϊμυνα κ.λ.π 5. Οι Ιντερφερϐνεσ: εύναι επύςησ πρωτεϗνεσ. Η πρώτη δρϊςη τουσ που περιγρϊφηκε όταν η παρϋμβαςό τουσ (interference) ςτον πολλαπλαςιαςμϐ των ιών απϐ την οπούα δρϊςη πόραν και το ϐνομα τουσ. Πρϊγματι μϐλυνςη με τουσ ιοϑσ επϊγει τη ςϑνθεςη των ιντερφερονών, οι οπούεσ ςυνδϋονται ςτισ κυτταροπλαςματικϋσ μεμβρϊνεσ των κυττϊρων και τα κϊνουν ανθεκτικϊ ςτη μϐλυνςη απϐ τον ύδιο ό ϊλλουσ ιοϑσ (περιοριςμϐσ του υπϊρχοντοσ ιοϑ ό 28

29 επικρϊτηςησ ϊλλου ιοϑ). Εκτϐσ απϐ τη δρϊςη αυτό οι ιντερφερϐνεσ επηρεϊζουν την κινητικϐτητα των κυττϊρων, τον πολλαπλαςιαςμϐ τουσ και τισ διϊφορεσ ανοςοαπαντόςεισ. υγκεκριμϋνα η αντι-ιώκό τουσ δρϊςη επιτυγχϊνεται με τη ςϑνδεςό τουσ ςε ειδικοϑσ υποδοχεύσ ςτην επιφϊνεια των κυττϊρων και ςυνύςταται: α) ςτην αναςτολό τησ διεύςδυςησ των ιών ςτα κϑτταρα, β) ςτην αναςτολό τησ καταςτροφόσ του καψιδύου τουσ, γ) ςτην πρϐκληςη ενϐσ αντι-ιώκοϑ status που ςυνύςταται ςτην ενεργοπούηςη ενζϑμων τα οπούα αποδομοϑν το νουκλεώκϐ οξϑ και αναςτϋλλουν τη ςϑνθεςη των ιώκών πρωτεώνών με αποτϋλεςμα την αναςτολό του ιώκοϑ πολλαπλαςιαςμοϑ. Ϊχουν ανοςοτροποποιητικό δρϊςη μϋςω του ςυςτόματοσ ιςτοςυμβατϐτητασ (MHC) και ενεργοποιοϑν τα ειδικϊ του ιοϑ κυτταροτοξικϊ Σ κϑτταρα και τα Νatural Κillers κϑτταρα (ΝΚ). 6. Σο υμπλόρωμα( C ): αποτελεύ ςημαντικϐ παρϊγοντα τησ φυςικόσ-ϋμφυτησ και τησ ειδικόσ-επύκτητησ ανοςύασ. Σο ςυμπλόρωμα εύναι ςϑςτημα πρωτεώνών, αποτελεύ το 10% περύπου των ςφαιρινών του οροϑ και περιλαμβϊνει πϊνω απϐ 30 περύπου παρϊγοντεσ που μερικού εύναι ϋνζυμα, ϊλλοι εύναι μϐρια που ελϋγχουν την δρϊςη του και ϊλλοι δεν παρουςιϊζουν ενζυματικό δρϊςη. Δρουν ωσ ςϑςτημα και εύναι ανενεργεύσ ςτην φυςικό τουσ μορφό. Οι διϊφοροι παρϊγοντεσ του ςυμπληρώματοσ (C), χαρακτηρύζονται ωσ C1, C2, C3 C9, παρϊγοντασ Β, παρϊγοντασ D, παρϊγοντασ Η, παρϊγοντασ Ι,προπερδύνη (P) και ϊλλοι. O παρϊγοντασ C1 αποτελεύται απϐ τρεισ επύ μϋρουσ παρϊγοντεσ C1q, C1r, C1s,οι οπούοι ενεργοποιοϑνται ϐταν ςυνδϋονται με μϐρια Ca++. Οι πρωτεϗνεσ αυτϋσ ϐταν ενεργοποιοϑνται διαςπώνται ςε πεπτύδια, ςχηματύζουν πρωτεώνικϊ ςυμπλϋγματα και παύζουν ςημαντικϐ ρϐλο γιατύ αναπτϑςςουν αγγειοκινητικϋσ, φαγοκυτταρικϋσ και χημειοτακτικϋσ λειτουργύεσ. Η ενεργοπούηςό τουσ εύναι ταχϑτατη, εξελύςςεται «δύκην καταρρϊκτη», ϐπου το προώϐν τησ μιασ αντύδραςησ αποτελεύ τον ενζυμικϐ καταλϑτη για την επϐμενη αντύδραςη και γύνεται με τρεισ τρϐπουσ: την κλαςικό οδϐ, την εναλλακτικό οδϐ και την οδϐ τησ ΜΒ-λεκτύνησ. Όλοι οι οδού παρϊγουν τον παρϊγοντα C3- κονβερτϊςη που προςκολλϊται ςε μια επιφϊνεια, «ςχηματιςμϐσ ςυμπλϋγματοσ προςβολόσ τησ μεμβρϊνησ» και ενεργοποιεύ την τελικό λυτικό διαδικαςύα του ςυμπληρώματοσ. Ωλλα μϐρια ϐπωσ τα C3a,C5a δρουν ωσ «αναφυλατοξύνεσ» και προκαλοϑν την απελευθϋρωςη ουςιών απϐ τα ςιτευτικϊ και απϐ τα βαςεϐφιλα κϑτταρα και διευκολϑνουν την εμφϊνιςη φλεγμονόσ. Σα ύδια μϐρια ερεθύζουν τα ουδετερϐφιλα πολυμορφοπϑρηνα ςτην παραγωγό ενώςεων οξυγϐνου (φαγοκυττϊρωςη). Σα μϐρια του ςυμπληρώματοσ δεν μποροϑν να ςυνδεθοϑν μϐνον με μϐρια αντιγϐνου ό μϐνον με το αντύςωμα, με το οπούο ςυνδϋονται αςθενώσ, αλλϊ ςυνδϋονται ιςχυρϊ με τα ςυμπλϋγματα αντιγϐνου αντιςώματοσ τα οπούα καταςτρϋφουν και εξαλεύφουν. Σα ςυμπλϋγματα αντιγϐνου-αντιςώματοσ ϐταν καθιζϊνουν και εναποτύθενται ςτουσ ιςτοϑσ ό ςτα αιμοφϐρα αγγεύα προκαλοϑν φλεγμονώδη αντύδραςη και βλϊβη που μπορεύ να επεκταθεύ και ςτουσ γϑρω ιςτοϑσ. Σο μϐριο του ςυμπληρώματοσ C3β ςυνδϋεται με τα ανοςοςυμπλϋγματα και υποβοηθεύ την απομϊκρυνςό τουσ απϐ τα κϑτταρα του όπατοσ και του ςπλόνα. 29

30 Ϊχουν περιγραφεύ αρκετϋσ ελλεύψεισ δραςτικών μορύων του ςυμπληρώματοσ ϐπωσ ϋλλειψη ςε C1q, C1r, C1s, C2, C3,C6, C7, C8, προπερδύνησ και ϊλλων. Η ςυχνϐτερη ςυγγενόσ πϊθηςη διαταραχόσ του ςυμπληρώματοσ, εύναι το ςυγγενϋσ αγγειοούδημα, που οφεύλεται ςε ϋλλειψη ό κακό λειτουργύα του αναςτολϋα τησ C-1 εςτερϊςησ. Οι επύκτητεσ διαταραχϋσ του ςυμπληρώματοσ εύναι πολϑ ςυχνϐτερεσ απϐ τισ ςυγγενεύσ, οφεύλονται ςε ελαττωματικό λειτουργύα δραςτικών μορύων και ςυνδϋονται με την εμφϊνιςη ςυχνών λοιμώξεων και αυτοϊνοςων νοςημϊτων. Σο ολικϐ ςυμπλόρωμα παρουςιϊζει προςωρινό αϑξηςη μετϊ την ϋναρξη διαφϐρων οξϋων ό χρϐνιων φλεγμονωδών νοςημϊτων ό μετϊ απϐ οξεύα ιςτικό καταςτροφό και εν ςυνεχεύα ταχϑτατη ελϊττωςη λϐγω κατανϊλωςόσ του. Η χαμηλό τιμό του ωσ εργαςτηριακϐ εϑρημα ϋχει διαγνωςτικό αξύα για πολλϋσ παθόςεισ, ϐπωσ ςτην τϑπου Β ιογενό ηπατύτιδα ό ςτην ενεργϐ μεταςτρεπτοκοκκικό ςπειραματονεφρύτιδα, ςτην νεφρύτιδα του λϑκου και ςτην οξεύα απϐρριψη νεφρικοϑ μοςχεϑματοσ που εύναι δυνατϐν να παρατηρηθεύ ελϊττωςη του ολικοϑ C και C3 μορύου. Επύςησ ςτον ςυςτηματικϐ ερυθηματώδη λϑκο χωρύσ κλινικό νεφρύτιδα υπϊρχει ελϊττωςη του ολικοϑ C με φυςιολογικϐ το C3 μϐριο. Η ςηψαιμύα απϐ αρνητικϊ κατϊ Gram βακτηρύδια εύναι δυνατϐν να εμφανύςει ελϊττωςη του C3 με φυςιολογικϐ το C1 μϐριο. Οι πρωτεϗνεσ του ςυμπληρώματοσ εύναι θερμοευαύςθητεσ και καταςτρϋφονται αν βρεθοϑν ςτουσ 56 ο C για 30 λεπτϊ τησ ώρασ. Στο πρωτεώνϐγραμμα εμφανύζονται ςε ϐλο το φϊςμα των ςφαιρινών απϐ α ϋωσ γ. 7. Η φαγοκυττϊρωςη και τα φαγοκϑτταρα. Σο φαινϐμενο τησ φαγοκυττϊρωςησ περιγρϊφηκε απϐ τον Metchnikoff ςτο τϋλοσ του 19 ου αιώνα. Σα φαγοκϑτταρα εύναι δϑο ειδών: α)τα πολυμορφοπϑρηνα λευκοκϑτταρα (ιδύωσ ουδετερϐφιλα) και β)τα μονοκϑτταρα φαγοκϑτταρα. Σα ουδετερϐφιλα πολυμορφοπϑρηνα εύναι κϑτταρα που δεν πολλαπλαςιϊζονται, ϋχουν ϋναν πολϑλοβο πυρόνα και περιϋχουν τριών ειδών κοκκύα: τα πρωτογενό που περιϋχουν μυελο-υπεροξειδϊςη, λυςοςωμϊτια και κατιονικϋσ πρωτεϗνεσ, τα δευτερογενό «ειδικϊ» κοκκύα που περιϋχουν λακτοφερρύνη, λυςοζϑμη και μια πρωτεϗνη που ςυνδϋεται με την Β12 και τα τριτογενό παρϐμοια με τα λυςοςωμϊτια που περιϋχουν υδρολϊςεσ. Σα ουδετερϐφιλα του αύματοσ ϋχουν βραχεύα ζωό, κυκλοφοροϑν ςτο αύμα και εξϋρχονται ςτουσ ιςτοϑσ ϐταν εύναι ανϊγκη. Σα μονοκϑτταρα φαγοκϑτταρα ευρύςκονται ςτο αύμα και ςτουσ ιςτοϑσ. Αυτϊ που κυκλοφοροϑν ςτο αύμα, εύναι γνωςτϊ, ωσ μακροφϊγα. Σα μακροφϊγα του ςυνδετικοϑ ιςτοϑ ονομϊζονται ιςτιοκϑτταρα, των οςτών οςτεοκϑτταρα, των νεφρών μεςεγχυματικϊ, του εγκεφϊλου μικρογλούα, του ςπλόνα, του θϑμου αδϋνα και των λεμφογαγγλύων ονομϊζονται μακροφϊγα των φλεβωδών κϐλπων. το όπαρ φαγοκυτταρικϋσ ιδιϐτητεσ, ϋχουν τα κϑτταρα Kupffer, ςτουσ πνεϑμονεσ τα μακροφϊγα των κυψελύδων και τα μακροφϊγα του περιτοναύου. Σα μακροφϊγα προϋρχονται απϐ τα προμονοκϑτταρα του μυελοϑ των οςτών, τα οπούα εξελύςςονται ςε κυκλοφοροϑντα μονοκϑτταρα και τελικϊ γύνονται ώριμα μακροφϊγα διαςπαρμϋνα ςε διϊφορουσ ιςτοϑσ και ϐργανα. ε περιπτώςεισ λούμωξησ, τα φαγοκϑτταρα ςυγκεντρώνονται ςτην εςτύα τησ λούμωξησ, με την βοόθεια διαφϐρων χημειοτακτικών παραγϐντων, οι οπούοι δημιουργοϑνται ςτο 30

31 ςημεύο τησ βλϊβησ απϐ τα μακροφϊγα και τα ενδοθηλιακϊ κϑτταρα. Σα μονοκϑτταρα εξϋρχονται απϐ τα τριχοειδό και ςυγκεντρώνονται ςτην εςτύα τησ λούμωξησ. Η χημειοταξύα εύναι απαραύτητη για την ςυγκϋντρωςη ουδετεροφύλων πολυμορφοπυρόνων και μονοκυττϊρων ςτην εςτύα τησ λούμωξησ (τουσ χημειοτακτικοϑσ παρϊγοντεσ, που ονομϊζονται χημειοκύνεσ (chemokines), περιλαμβϊνονται προώϐντα καταςτροφόσ των ιςτών, ςτοιχεύα του ςυμπληρώματοσ (C5a), ιντερλευκύνη 8 (IL8), ουςύεσ παραγϐμενεσ απϐ τα ουδετερϐφιλα και τα ςιτευτικϊ κϑτταρα των οςτών, ϐπωσ οι λευκοτριϋνεσ και η ιςταμύνη και προώϐντα των μικροβύων (ϐπωσ πεπτύδια φορμυλ-μεθειονύνησ). Επακολουθεύ η φϊςη τησ προςκολλόςεωσ των μικροβύων ςτην επιφϊνεια των φαγοκυττϊρων η οπούα γύνεται με την βοόθεια υδατανθρϊκων που υπϊρχουν ςτον λοιμώδη παρϊγοντα. Σο προςκολλημϋνο ςωματύδιο περιβϊλλεται απϐ προςεκβολϋσ του φαγοκυττϊρου και εγκλεύεται ςτο πρωτϐπλαςμα του κυττϊρου ςε κενοτϐπιο που ςχηματύζει ϋνα φαγοςωμϊτιο. Η πρϐςληψη των ξϋνων ςωματιδύων απϐ τα φαγοκϑτταρα διευκολϑνεται απϐ την ϑπαρξη υποδοχϋων ςτην επιφϊνεια των κυττϊρων. Οι υποδοχεύσ αυτού ϋχουν την ικανϐτητα ςϑνδεςησ με το Fc τμόμα οριςμϋνων ανοςοςφαιρινών και με προώϐντα ενεργοπούηςησ του ςυμπληρώματοσ. Σα μϐρια αυτϊ ονομϊζονται οψωνύνεσ και διευκολϑνουν την πρϐςληψη των ςωματιδύων απϐ τα φαγοκϑτταρα. Μετϊ την πρϐςληψη και τον ςχηματιςμϐ του φαγοςώματοσ επακολουθεύ η πϋψη του ξϋνου ςωματιδύου που επιτυγχϊνεται με την βοόθεια των λυςοςωμϊτων που υπϊρχουν ςτο πρωτϐπλαςμα του φαγοκυττϊρου και ςχηματύζουν τα φαγολυςοςώματα. Σα λυςοςώματα περιϋχουν χημικϊ μικροβιοκτϐνα μϐρια με την βοόθεια των οπούων καταςτρϋφονται και πϋπτονται τα μικρϐβια. Η πρϐςληψη του ξϋνου ςωματιδύου απϐ το φαγοκϑτταρο ςυνοδεϑεται απϐ αυξημϋνη γλυκϐλυςη και αϑξηςη τησ ςϑνθεςησ πρωτεώνών και φωςφολιπιδύων τησ μεμβρϊνησ του κυττϊρου. Επακολουθεύ μεγϊλη και απϐτομη κατανϊλωςη οξυγϐνου, που ςυνοδεϑεται απϐ αϑξηςη τησ δρϊςησ διαφϐρων ενζϑμων και οδηγεύ ςτον ςχηματιςμϐ διαφϐρων διαμϋςων προώϐντων χημικώσ ενεργών ενώςεων οξυγϐνου ϐπωσ ανιϐντα οξυγϐνου ςε υπεροξειδικό μορφό, υπεροξεύδιο του υδρογϐνου και ρύζεσ υδροξυλύου. Όλα αυτϊ τα μϐρια ϋχουν αντιμικροβιακό δρϊςη. τα φαγοκϑτταρα υπϊρχουν μυελο-υπεροξειδϊςη που χρηςιμοποιεύ υπεροξεύδιο του υδρογϐνου και ιϐντα χλωρύου και ιωδύου για τον ςχηματιςμϐ δυο μικροβιοκτϐνων ςυςτημϊτων: ν : κατϊ το ςϑςτημα αυτϐ η ςϑνδεςη των ιϐντων χλωρύου και ιωδύου με το τούχωμα του μικροβύου οδηγεύ ςτην καταςτροφό του μικροβύου. 2 ον : κατϊ αυτϐ το ςϑςτημα η μυελο-υπεροξειδϊςη και το Η2Ο2 καταςτρϋφουν το κυτταρικϐ τούχωμα με την μετατροπό αμινοξϋων ςε αλδεΰδεσ που ϋχουν αντιμικροβιακό δρϊςη. Εκτϐσ των μηχανιςμών που εξαρτώνται απϐ το οξυγϐνο ςτα μακροφϊγα υπϊρχουν και ϊλλοι ενζυματικού μηχανιςμού που δρουν αντιμικροβιακϊ ϐπωσ η λυςοζϑμη, η ελαςτϊςη, οι ντενφεςύνεσ, το χαμηλϐ ph των φαγολυςοςωμϊτων (3,5-4), η λακτοφερρύνη και ϊλλοι. 31

32 Σα μικρϐβια για την ανϊπτυξό τουσ, ϋχουν ανϊγκη ςιδόρου (Fe). Η πρωτεϗνη λακτοφερρύνη, η οπούα εκλϑεται απϐ τα «ειδικϊ» κοκκύα των ουδετεροφύλων πολυμορφοπυρόνων, ςυνδϋεται με τον Fe και κατϊ τον τρϐπο αυτϐ αναςτϋλλεται η ανϊπτυξη των μικροβύων (ϋμμεςη αντιμικροβιακό δρϊςη). Κατϊ την φαγοκυττϊρωςη τα ουδετερϐφιλα λευκοκϑτταρα και τα μακροφϊγα δεν αςκοϑν την αντιμικροβιακό τουσ δρϊςη κατϊ τον ύδιο τρϐπο. Σα λυςοςώματα των μακροφϊγων διαθϋτουν ποικιλύα ενζϑμων που περιλαμβϊνουν την λυςοζϑμη αλλϊ δεν ϋχουν λακτοφερρύνη και κατιοντικϋσ πρωτεϗνεσ. Σα μακροφϊγα των ιςτών δεν ϋχουν μυελο-υπεροξειδϊςη αλλϊ χρηςιμοποιοϑν καταλϊςη για την παραγωγό του ςυςτόματοσ υπεροξειδύου του υδρογϐνου. Η μικροβιοκτϐνοσ δρϊςη των μακροφϊγων ενιςχϑεται απϐ προώϐντα λεμφοκυττϊρων τισ λεμφοκύνεσ. Μετϊ την διϊλυςη και πϋψη των μικροοργανιςμών κατϊ την φαγοκυττϊρωςη τα προώϐντα τησ πϋψησ αποβϊλλονται ςτο περιβϊλλον. Μερικϊ μικρϐβια ϐπωσ το Μυκοβακτηρύδιο τησ φυματύωςησ και οι Βρουκϋλλεσ, εύναι δυνατϐν να επιζόςουν και να πολλαπλαςιαςτοϑν μϋςα ςτα φαγοκϑτταρα. τισ περιπτώςεισ αυτϋσ τα φαγοκϑτταρα, αντύ να προςτατεϑουν τον οργανιςμϐ απϐ την λούμωξη, εύναι δυνατϐν να διευκολϑνουν την διαςπορϊ των μικροβύων. Αλλϊ και τα μικρϐβια αυτϊ καταςτρϋφονται απϐ την δρϊςη «ενεργοποιημϋνων μακροφϊγων». Η ενεργοπούηςη αυτό επιτυγχϊνεται απϐ την παρουςύα λεμφοκινών, που παρϊγονται απϐ τα Σ-λεμφοκϑτταρα. Σα μακροφϊγα ενεργοποιοϑν την επύκτητη ανοςύα με ςειρϊ πολλών λειτουργιών ωσ αντιγονοπαρουςιαςτικϊ κϑτταρα ό με την παραγωγό ρυθμιςτικών μορύων ό διαφϐρων κυτταροκινών ό και ϊλλων δραςτηριοτότων. Γενικϊ τα πολυμορφοπϑρηνα αποτελοϑν, τον κϑριο αμυντικϐ μηχανιςμϐ ϋναντι των εξωκυττϊριων μικροβύων, ενώ τα μακροφϊγα αςκοϑν την δρϊςη τουσ, κυρύωσ ϋναντι των μικροοργανιςμών που ϋχουν την ικανϐτητα να ζουν εντϐσ των κυττϊρων του ξενιςτό. 8.Σα φυςικϊ κυτταροκτϐνα κϑτταρα (NATURAL KILLER CELLS-NK CELLS, ADCC, LAK cells, ΣΝF και ϊλλα): Σα ΝΚ κϑτταρα εύναι μεγϊλα κοκκωτϊ λεμφοκϑτταρα, μορφολογικϊ προςομοιϊζοντα με τα Σ-λεμφοκϑτταρα. Αποτελοϑν ξεχωριςτό κατηγορύα των μη Σ- και μη Β-λεμφοκυττϊρων, προϋρχονται απϐ πρϐδρομα κϑτταρα του μυελοϑ των οςτών και ανευρύςκονται ςτο περιφερικϐ αύμα ςε ποςοςτϐ 6-10%. Σα ΝΚ κϑτταρα χαρακτηρύζονται απϐ κυτταροτοξικϐτητα χωρύσ περιοριςμϐ απϐ τα μϐρια του ςυςτόματοσ ιςτοςυμβατϐτητοσ MHC (non MHC restricted). Δεν ϋχουν ιςχυρϋσ φαγοκυτταρικϋσ ιδιϐτητεσ, αλλϊ δρουν κυρύωσ λυτικϊ ςτο ςημεύο επαφόσ με τα καρκινικϊ κϑτταρα. Παρουςιϊζουν ιςχυρό κυτταροτοξικό δρϊςη ϋναντι κυττϊρων που ϋχουν προςβληθεύ απϐ ιοϑσ ό ενδοκυττϊρια βακτόρια ό παρουςιϊζουν καρκινικό εξαλλαγό, απελευθερώνοντασ: α) το κοκκιώδεσ περιεχϐμενϐ τουσ ςτο διϊςτημα που ςχηματύζεται μεταξϑ αυτών και του μολυςμϋνου κυττϊρου και ιδιαύτερα του ενζϑμου granzyme A και τησ περφορύνησ που ςε ςυνδυαςμϐ με την παρουςύα ιϐντων Ca ϋχει την ιδιϐτητα να ειςϋρχεται ςτη μεμβρϊνη των μολυςμϋνων κυττϊρων και να πολυμερύζεται ςχηματύζοντασ δακτυλιοειδεύσ πϐρουσ που προκαλοϑν την καταςτροφό του κυττϊρου. 32

33 β) απελευθερώνουν ϊλλουσ κυτταροτοξικοϑσ παρϊγοντεσ, ϐπωσ τον παρϊγοντα νϋκρωςησ των ϐγκων( TNF), γ) αλληλεπιδροϑν με δομϋσ κυττϊρων ςτϐχων και προκαλοϑν την απϐπτωςη ό τον προγραμματιςμϋνο κυτταρικϐ θϊνατο, (αντιςωματοεξαρτώμενη, δια κυττϊρων επιτελοϑμενη κυτταροτοξικϐτητα -ADCC-, η οπούα επϊγεται μϋςω του υποδοχϋα CD16FcγRIII, ο οπούοσ ςυγκαταλϋγεται ςτουσ επαγωγικοϑσ υποδοχεύσ των ΝΚ). Η δρϊςη τουσ εύναι παρϐμοια με αυτό του ςυμπληρώματοσ του C9 κλϊςματοσ. Σα ΝΚ κϑτταρα, διαπιςτώθηκαν αρχικϊ απϐ την ικανϐτητϊ τουσ να καταςτρϋφουν καρκινικϊ κϑτταρα, κϑτταρα δηλαδό τα οπούα δεν υπόρχαν προηγουμϋνωσ ςτον ξενιςτό. Ο μηχανιςμϐσ με τον οπούο τα ΝΚ κϑτταρα λϑουν καρκινικϊ κϑτταρα ό μολυςματικϊ κϑτταρα, χωρύσ να λϑουν τα φυςιολογικϊ κϑτταρα ρυθμύζεται γονιδιακϊ και εκφρϊζεται με δυο τϑπουσ επιφανειακών υποδοχϋων, τουσ ενεργοποιητικοϑσ υποδοχεύσ, οι οπούοι αναγνωρύζουν επιφανειακοϑσ παρϊγοντεσ ςε κϑτταρα-ςτϐχουσ και ςτουσ οπούουσ περιλαμβϊνονται προώϐντα ιών και δύνουν «ςόμα» για την καταςτροφό του κυττϊρου και τουσ αναςταλτικοϑσ υποδοχεύσ οι οπούοι αναγνωρύζουν μϐρια του μεύζονοσ ςυμπλϋγματοσ ιςτοςυμβατϐτητοσ τϊξησ I (MHC) και εμποδύζουν την καταςτροφό του κυττϊρου. Όταν δεν υπϊρχουν μϐρια ΜΗC ό εύναι αλλοιωμϋνα, ϐπωσ ςυμβαύνει μετϊ απϐ λούμωξη απϐ ιοϑσ ό ςτα καρκινικϊ κϑτταρα, τϐτε υπεριςχϑει το «ςόμα» καταςτροφόσ του κυττϊρου. Tα ΝΚ κϑτταρα διεγεύρονται κυρύωσ απϐ κυτταροκύνεσ, ϐπωσ απϐ τισ ιντερλευκύνεσ-12, τισ ιντερλευκύνεσ-18 (IL-12 και IL-18) και τον παρϊγοντα νϋκρωςησ των ϐγκων (ΣΝFa) που παρϊγονται απϐ τα ενεργοποιημϋνα μακροφϊγα. Κατϊ την διϋγερςη αυτό απελευθερώνεται απϐ τα ΝΚ κϑτταρα ιντερφερϐνη-γ (IFN γ), η οπούα ςτην ςυνϋχεια ενεργοποιεύ τα φαγοκϑτταρα για την καταςτροφό των ενδοκυτταρύων παθογϐνων μικροβύων, πρωτοζώων και ιών (π.χ Listeria, Salmonella, Μυκοβακτηρύδια, ερπητοώοϑσ και ϊλλα). Η κυτταροτοξικό τουσ δρϊςη επύςησ διεγεύρεται και απϐ τισ ιντερλευκύνεσ-2, τισ ιντερλευκύνεσ-12, τισ ιντερλευκύνεσ-18, (IL-2, IL-12 και IL- 18) και απϐ την ιντερφερϐνη a/β των ενεργοποιημϋνων δενδριτικών κυττϊρων. Η δρϊςη τουσ ενιςχϑεται μετϊ την ϋκθεςό τουσ ςε κυτταροκύνεσ ϐπωσ η IL-2, οι ιντερφερϐνεσ IFNs και ο παρϊγοντασ νϋκρωςησ των ϐγκων TNF. Σα ΝΚ εφϐςον ενιςχυθοϑν παρϊγουν τα ύδια κυτταροκύνεσ ΙL-12 και IFNs, ϋτςι ώςτε ενιςχϑεται αφενϐσ η αντινεοπλαςματικό τουσ δρϊςη και αφετϋρου ενεργοποιοϑν τα LAK κϑτταρα. Εύναι δυνατϐν να αςκόςουν και ανοςορρυθμιςτικϋσ λειτουργύεσ κατϊ κανϐνα του τϑπου TH1 εκκρύνοντασ ιντερλευκύνεσ-2 και ιντερφερϐνη-γ (IFNγ), ενώ παρϊλληλα εύναι δυνατϐν να αςκόςουν και ρυθμιςτικϐ ρϐλο ςτην αιμοπούηςη. Η δραςτικϐτητα των ΝΚ του αύματοσ αντανακλϊ την γενικϐτερη κατϊςταςη του αμυντικοϑ μηχανιςμοϑ του καρκινοπαθοϑσ, αφοϑ εύναι ευαύςθητα ςτουσ ποικύλουσ ανοςοκαταςταλτικοϑσ παρϊγοντεσ, ϐπωσ εύναι οι καταςταλτικϋσ κυτταροκύνεσ (TGF-β, IL-10), τα ανοςοκαταςταλτικϊ φϊρμακα ό τα κορτικοςτεροειδό. Αν η ΝΚ δραςτηριϐτητα εύναι χαμηλό ό απουςιϊζει για κϊποια καρκινικϊ κϑτταρα, τϐτε το δυναμικϐ τησ κυτταρικόσ ανοςύασ θεωρεύται κατεςταλμϋνο. Η δραςτηριϐτητα των ΝΚ ςυχνϊ θεωρεύται ςημαντικό για την ρϑθμιςη των αιματογενών μεταςτϊςεων. ε αςθενεύσ με λειτουργικό ανεπϊρκεια των ΝΚ 33

34 κυττϊρων, ϋχει παρατηρηθεύ αϑξηςη των κακοόθων νοςημϊτων, γεγονϐσ που υπαινύςςεται τον ρϐλο τουσ ςτην ανοςοεπιτόρηςη. Χαρακτηριςτικϐ των ΝΚ κυττϊρων εύναι ϐτι ενεργοποιοϑνται γρόγορα εντϐσ ωρών ό ημερών απϐ την εμφϊνιςη τησ λούμωξησ, ςε αντύθεςη με τα Τ- κϑτταρα τησ επύκτητησ ανοςιακόσ απϊντηςησ, τα οπούα ενεργοποιοϑνται μετϊ ημϋρεσ ό εβδομϊδεσ. Ϊχει διαπιςτωθεύ ϐτι ωσ φυςικώσ κυτταροκτϐνα κϑτταρα εκτϐσ των ΝΚ κυττϊρων, δρουν και ϊλλα κϑτταρα, ϐπωσ η αντιςωματοεξαρτώμενη δια κυττϊρων επιτελοϑμενη κυτταροτοξικϐτητα -ADCC- ( με την ϋκφραςη Fc υποδοχϋων που μποροϑν να ςτοχεϑςουν κϑτταρα ϐγκων καλυμμϋνα με IgG αντιςώματα). Iςχυρϊ κυτταροτοξικϊ κϑτταρα αποτελοϑν επύςησ τα ενεργοποιημϋνα απϐ λεμφοκύνεσ κϑτταρα φονεύσ (Lymphokine Activated Killer cells, LAK cells). Τπϐ την επύδραςη τησ ιντερλευκύνησ-2, τα LAK κϑτταρα ϐπωσ και τα ΝΚ ενεργοποιοϑνται και διαφοροποιοϑνται ςε κϑτταρα αναγνώριςησ και καταςτροφόσ των νεοπλαςματικών κυττϊρων. Πρϐκειται για μη ειδικϊ κυτταροτοξικϊ κϑτταρα χωρύσ MHC-περιοριςμϐ, που καταςτρϋφουν ακϐμη και ςτϐχουσ οι οπούοι αντιςτϊθηκαν ςτην δρϊςη των ΝΚ κυττϊρων. Η λϑςη του ϐγκου ςυμβαύνει ταχϑτατα εντϐσ 3-4 ωρών και απϐ κλινικόσ πλευρϊσ εύναι τα περιςςϐτερο ιςχυρϊ και δραςτικϊ κϑτταρα ϋναντι των ϐγκων. Σα ενεργοποιημϋνα μακροφϊγα κϑτταρα απϐ κυτταροκύνεσ, TNF και IFNs, αςκοϑν κυτταροτοξικό δρϊςη ϋναντι των ϐγκων λϐγω τησ αϑξηςησ τησ κινητικϐτητϊσ τουσ και τησ ικανϐτητοσ φαγοκυττϊρωςησ. Η λϑςη των κυττϊρων των ϐγκων επιτυγχϊνεται εντϐσ ωρών και επιτυγχϊνεται εύτε με: α) την απελευθϋρωςη λυςοςωματικών ενζϑμων ό και με την παραγωγό ενεργών μεταβολιτών οξυγϐνου και μονοξειδύου του αζώτου (ΝΟ). β) την παραγωγό του TNF, οπούοσ δρα τοξικϊ ϊμεςα επύ του ϐγκου ό ϋμμεςα με δρϊςη ςτην αγγεύωςη του ϐγκου. Η ϊμεςη του δρϊςη οδηγεύ ςτην διϊςπαςη των κυτταροςκελετικών πρωτεώνών των κυττϊρων του ϐγκου ό ςτην παρεμβολό ςτην δημιουργύα των χαςματοςυνδϋςεων του. Η ϋμμεςη δρϊςη του TNF ςτην νϋκρωςη του ϐγκου γύνεται με την πρϐκληςη θρϐμβωςησ ςτα αγγεύα του ϐγκου. γ) την ϋκφραςη Fc υποδοχϋων που μποροϑν να ςτοχεϑςουν κϑτταρα ϐγκων καλυμμϋνα με IgG αντιςώματα (αντιςωματοεξαρτώμενη δια κυττϊρων επιτελοϑμενη κυτταροτοξικϐτητα, ADCC). 9. Οι κυτταροκύνεσ (cytokines): Αποτελοϑν ομϊδα διαλυτών πρωτεώνών μικροϑ μοριακοϑ βϊρουσ οι οπούεσ παρϊγονται απϐ πϊρα πολλϊ κϑτταρα ανοςοαρμϐδια και μη, και εύτε δρουν ςτα ύδια τα κϑτταρα που τισ παρϊγουν (αυτοκρινόσ δρϊςη) ό ςε παρακεύμενα κϑτταρα (παρακρινόσ δρϊςη) ό ςε ςυςτόματα απομακρυςμϋνων περιοχών (ενδοκρινόσ-ςυςτηματικό δρϊςη). Αντιδροϑν με υψηλόσ ςυγγϋνειασ ειδικοϑσ υποδοχεύσ τησ κυτταρικόσ μεμβρϊνησ και επαρκοϑν ελϊχιςτεσ ποςϐτητεσ για την εκδόλωςη ςυγκεκριμϋνων βιολογικών δρϊςεων. Θεωροϑνται μεςολαβητικϋσ ουςύεσ και μετϋχουν ςε ϐλεσ τισ ανοςιακϋσ αντιδρϊςεισ. Δεν διαθϋτουν ιδιϐτητεσ αντιςωμϊτων, καθώσ δεν αναγνωρύζουν οϑτε αντιδροϑν με το αντιγϐνο το οπούο προκϊλεςε την 34

35 παραγωγό τουσ. Ο κεντρικϐσ ρϐλοσ τουσ ςτην ανοςιακό απϊντηςη μπορεύ να ςυνοψιςθεύ ςτισ παρακϊτω κϑριεσ κατευθϑνςεισ βιολογικών δρϊςεων: 1.Mεςολαβητικϐσ ρϐλοσ ςτην φυςικό ανοςύα. 2.Ρϑθμιςη τησ ειδικόσ ανοςύασ. 3.Ρϑθμιςη τησ φλεγμονώδουσ αντύδραςησ. 4.Ρϑθμιςη τησ ενεργοπούηςησ, του πολλαπλαςιαςμοϑ και τησ διαφοροπούηςησ των Σ- και Β- λεμφοκυττϊρων. 5.Διϋγερςη προσ πολλαπλαςιαςμϐ και διαφοροπούηςη ϊωρων μορφών λευκοκυττϊρων (δρϊςη αυξητικών παραγϐντων). Η απϊντηςη των διαφϐρων κυττϊρων ςτην επύδραςη των κυτταροκινών εκδηλώνεται ςυνόθωσ ϑςτερα απϐ χρονικϐ διϊςτημα αρκετών ωρών, διϐτι η διαδικαςύα αυτό προϒποθϋτει τον ςχηματιςμϐ νϋου mrna. Ϊχει παρατηρηθεύ ϐτι ςε αρκετοϑσ κυτταρικοϑσ πληθυςμοϑσ, οριςμϋνεσ κυτταροκύνεσ εύναι δυνατϐν να παρουςιϊςουν δρϊςη αυξητικών παραγϐντων, ρυθμύζοντασ την κυτταρικό διαύρεςη. Απϐ λειτουργικόσ πλευρϊσ οι κυτταροκύνεσ διακρύνονται ςτισ παρακϊτω ομϊδεσ: ν ) εκκρινϐμενεσ απϐ μονοπϑρηνα φαγοκϑτταρα με την επύδραςη λοιμογϐνων παραγώγων με ςτϐχο την επαγωγό τησ φυςικόσ ανοςύασ. την κατηγορύα αυτό των μεςολαβητικών ουςιών ανόκουν οι ιντερφερϐνεσ τϑπου I, ο παρϊγοντασ νϋκρωςησ των ϐγκων (TNF), η λεμφοτοξύνη (ΣΝF-β), η ιντερλευκύνη-1, η ιντερλευκύνη-6 και οι χημειοκύνεσ και ιντεγκρύνεσ. Η ΙL-1 (ιντερλευκύνη-1) και ο TNF (παρϊγοντασ νϋκρωςησ των ϐγκων) παρϊγονται μετϊ την εύςοδο του παθογϐνου μικροοργανιςμοϑ και δροϑν ςτο ενδοθόλιο των μικρών αγγεύων διεγεύροντασ την παραγωγό μορύων προςκϐλληςησ ϐπωσ τησ Ε-ςελεκτύνησ και τησ Ρ-ςελεκτύνησ. Σα μϐρια αυτϊ με την ςειρϊ τουσ προςελκϑουν και προςκολοϑν και ϊλλα φαγοκϑτταρα ςτην επιφϊνεια των ενδοθηλιακών κυττϊρων, μϋςω των προςκολητικών μορύων των φαγοκυττϊρων των ιντεγκρινών. Η ςϑνδεςη των μακροφϊγων με τα ενδοθηλιακϊ κϑτταρα προκαλεύ την παραγωγό και ϊλλων κυτταροκινών οι οπούεσ ονομϊζονται χημειοκύνεσ και οι οπούεσ επιταχϑνουν τον ρϐλο των λευκοκυττϊρων και την μετανϊςτευςη των φαγοκυττϊρων απϐ τα αγγεύα ςτον τϐπο τησ φλεγμονόσ. 2 ον ) οι εκκρινϐμενεσ ϑςτερα απϐ την αναγνώριςη του αντιγϐνου απϐ τα Σ- λεμφοκϑτταρα με ςτϐχο την ρϑθμιςη τησ ενεργοπούηςησ και του πολλαπλαςιαςμοϑ των λεμφοκυττϊρων. την κατηγορύα αυτό εντϊςςονται η ιντερλευκύνη-2 (ΙL-2), η ιντερλευκύνη-4 (ΙL-4) και ο αυξητικϐσ παρϊγων βλαςτικόσ μεταμϐρφωςησ β (Σ cell growth factor β, ΣGF-β). 3 ον ) οι εκκρινϐμενεσ απϐ διεγερμϋνα λεμφοκϑτταρα με ςτϐχο την ενεργοπούηςη, πολλαπλαςιαςμϐ και διαφοροπούηςη των λευκοκυττϊρων αλλϊ και προγονικών μορφών κυττϊρων του μυελοϑ των οςτών. Σην ομϊδα αυτό, κατϊ κϑριο λϐγο εκπροςωποϑν οι αυξητικού παρϊγοντεσ, ϐπωσ ο αυξητικϐσ παρϊγων των κοκκιοκυττϊρων-λεμφοκυττϊρων (GM-CSF), ο αυξητικϐσ παρϊγων των κοκκιοκυττϊρων (G-CSF), ο αυξητικϐσ παρϊγων των μακροφϊγων (Μ-CSF), η ιντερλευκύνη-3, και η ιντερλευκύνη-7. 4 ον ) οι εκκρινϐμενεσ κατϊ την φλεγμονό με ςτϐχο την ενεργοπούηςη μη ειδικών δραςτικών κυττϊρων. 35

36 την κατηγορύα αυτό περιλαμβϊνονται η ιντερφερϐνη-γ, η ιντερλευκύνη-5, η ιντερλευκύνη-10, η ιντερλευκύνη-12 και η λεμφοτοξύνη. ημαντικϐ ρϐλο ςτην ενεργοπούηςη των ΝΚ κυττϊρων και των μακροφϊγων παύζουν κυτταροκύνεσ ϐπωσ η ιντερλευκύνη-12 (ΙL-12) και η ιντερφερϐνη-γ (ΙFNγ). Η παραγωγό των κυτταροκινών καθορύζεται γενετικϊ (cytokine gene polymorphism) για κϊθε κυτταροκύνη ξεχωριςτϊ και δεν ρυθμύζεται απϐ το αντιγϐνο που τισ προκϊλεςε ό απϐ ϊλλη γενικϐτερη ρϑθμιςη του ανοςιακοϑ ςυςτόματοσ. Κατϊ ςυνϋπεια ςτα διαφορετικϊ απϐ ανοςογενετικόσ πλευρϊσ ϊτομα η παραγωγό υψηλών, ό χαμηλών, ό μϋςων επιπϋδων μιασ ςυγκεκριμϋνησ κυτταροκύνησ εύναι δυνατϐν να αποτελεύ ςταθερϐ ςτοιχεύο του ςυγκεκριμϋνου ατϐμου επηρρεϊζοντασ ϋτςι την εξϋλιξη τησ ύδιασ τησ ανοςοαπϊντηςησ ό ακϐμη και του ύδιου του νοςόματοσ. Και η ανοςιακό απϊντηςη βρύςκεται ςε ςημαντικϐ βαθμϐ κϊτω απϐ τον γενετικϐ ϋλεγχο ποικύλοντασ απϐ ϊτομο ςε ϊτομο. Ο ιδιαύτεροσ ρϐλοσ των κυτταροκινών γενικϊ, γύνεται αιςθητϐσ ςε ανοςοανεπϊρκειεσ που επηρρεϊζουν την ϋκκριςό τουσ, ϐπωσ ςτισ παθόςεισ που ςυνδϋονται με τα αυτοφλεγμονώδη νοςόματα ό ςϑνδρομα περιοδικοϑ πυρετοϑ, ϐπωσ του τϑπου του οικογενό Μεςογειακοϑ πυρετοϑ ό του ςυνδρϐμου PFAPA (Periodic fever, aphtous, pharyngitis, adenopathy), ό και ϊλλων νοςημϊτων. 10. Σα ηωςινϐφιλα: Εύναι πολυμορφοπϑρηνα λευκοκϑτταρα του αύματοσ, τα οπούα ϋχουν δύλοβο πυρόνα και κοκκύα ςτο πρωτϐπλαςμα. Σα κοκκύα αυτϊ χρωματύζονται με ϐξινεσ χρωςτικϋσ. το αύμα φυςιολογικών ατϐμων ανευρύςκονται ςε αναλογύα 1-2% των λευκοκυττϊρων. Ο αριθμϐσ τουσ αυξϊνεται κατϊ τισ αλλεργικϋσ αντιδρϊςεισ και τισ λοιμώξεισ με ςκώληκεσ και παρϊςιτα. Δεν ϋχουν ςημαντικό φαγοκυτταρικό δρϊςη, αλλϊ τα κοκκύα τουσ περιϋχουν ιδιαύτερα τοξικϋσ μεςολαβητικϋσ ουςύεσ, ϐπωσ την Μϋγιςτη Βαςικό πρωτεϗνη (major basic protein MBP), την Κατιονικό πρωτεϗνη των Ηωςινοφύλων(ΕCP), την Τπεροξειδϊςη των Ηωςινοφύλων( EPO) και την προερχομϋνη απϐ Ηωςινϐφιλα Νευροτοξύνη (EDN). Επύςησ διαθϋτουν την ικανϐτητα ςϑνθεςησ οριςμϋνων προςταγλανδινών( π.χ.pgd2), λευκοτριενών( π.χ. LTC4) και αποτελοϑν ςημαντικό πηγό του παρϊγοντα ενεργοπούηςησ των αιμοπεταλύων( PAF). Ο PAF αποτελεύ τον ιςχυρϐτερο γνωςτϐ χημειοτακτικϐ παρϊγοντα των ηωςινοφύλων. Οι ςκώληκεσ, λϐγω μεγϋθουσ, δεν καταςτρϋφονται με φαγοκυττϊρωςη, αλλϊ καταςτρϋφονται εξωκυτταρικϊ με την δρϊςη των τοξικών μορύων των κοκκύων των ηωςινοφύλων κυττϊρων. Σα ηωςινϐφιλα διαθϋτουν και υποδοχεύσ για το Fc τμόμα των ανοςοςφαιρινών, για την IgE (FcεRII) και για το ςυμπλόρωμα. 11. Ο πυρετϐσ: Oι διϊφορεσ λοιμώξεισ ςυνοδεϑονται ςυνόθωσ απϐ πυρετϐ, αϑξηςη δηλαδό τησ φυςιολογικόσ θερμοκραςύασ του ςώματοσ η οπούα εύναι 37 ο C. Ο πυρετϐσ αποτελεύ αμυντικϐ μηχανιςμϐ του οργανιςμοϑ γιατύ με την ϊνοδο τησ θερμοκραςύασ εντεύνεται ο μεταβολιςμϐσ του οργανιςμοϑ και ενιςχϑονται οι αμυντικϋσ του δυνϊμεισ. υγχρϐνωσ η αυξημϋνη θερμοκραςύα δρα ςαν προςτατευτικϐσ μηχανιςμϐσ ϋναντι οριςμϋνων μικροοργανιςμών. 36

37 Οι Γονϐκοκκοι και το Σρεπϐνημα το ωχρϐ, φονεϑονται ςε θερμοκραςύα ϊνω των 40 ο C και γι αυτϐ ϋχει χρηςιμοποιηθεύ ςτο παρελθϐν η πυρετοθεραπεύα για την θεραπεύα γονοκοκκικών λοιμώξεων και τησ ςϑφιλησ. Ο ιϐσ τησ Ευλογιϊσ αναπτϑςςεται μϋχρι την θερμοκραςύα των 38.5 ο C και για τον λϐγο αυτϐ αναπτϑςςεται κυρύωσ ςτο δϋρμα, ϐπου και εμφανύζονται οι αλλοιώςεισ τησ νϐςου. Η αϑξηςη τησ θερμοκραςύασ του ςώματοσ κατϊ τισ λοιμώξεισ, ρυθμύζεται απϐ την ιντερλευκύνη-1 που παρϊγεται απϐ τα μακροφϊγα. Σο μϐριο αυτϐ εύναι γνωςτϐ και ωσ «ενδογενόσ πυρετογϐνοσ ουςύα». Η ιντερλευκύνη-1, παρϊγεται κατϊ την διϊρκεια τησ λούμωξησ και δρα, εύτε απευθεύασ, εύτε με την πρϐκληςη παραγωγόσ προςταγλανδύνησ, ςτο κϋντρο ρϑθμιςησ τησ θερμοκραςύασ του ςώματοσ ςτον υποθϊλαμο. 12. Η φλεγμονό : Η εύςοδοσ μικροοργανιςμών απϐ το δϋρμα και τουσ βλεννογϐνουσ ϋχει ωσ επακϐλουθο την ανϊπτυξη φλεγμονόσ, η ϋνταςη τησ οπούασ εξαρτϊται απϐ την φϑςη τησ λούμωξησ και εύναι αντύδραςη του οργανιςμοϑ ςε ξϋνο βλαβερϐ παρϊγοντα. Σα χαρακτηριςτικϊ ςυμπτώματα τησ φλεγμονόσ εύναι ερυθρϐτητα, τοπικό αϑξηςη τησ θερμοκραςύασ, ούδημα, πϐνοσ και διαταραχό τησ λειτουργικϐτητασ. Σα ςυμπτώματα αυτϊ οφεύλονται ςε διαταραχϋσ οι οπούεσ ςυμβαύνουν τοπικϊ ςτο ςημεύο τησ φλεγμονόσ. Παρατηρεύται, δηλαδό διαςτολό των αιμοφϐρων αγγεύων, αυξημϋνη ϋξοδοσ των ςτοιχεύων του αύματοσ και κυτταρικό διόθηςη. Οι αλλαγϋσ αυτϋσ οφεύλονται ςτη δρϊςη διαφϐρων χημικών ουςιών, οι οπούεσ ςυγκεντρώνονται ςτον τϐπο τησ φλεγμονόσ. Μεταξϑ αυτών περιλαμβϊνονται: η ιςταμύνη, η βραδυκινύνη, οι προςταγλανδύνεσ, οι λευκοτριϋνεσ, ςτoιχεύα του ςυμπληρώματοσ και κυτταροκύνεσ, ϐπωσ ιντερλευκύνη-8 που δρουν ωσ χημειοτακτικού παρϊγοντεσ. Η διαςτολό των αγγεύων, ϋχει ωσ αποτϋλεςμα την αϑξηςη τησ παροχόσ του αύματοσ ςτον τϐπο τησ φλεγμονόσ, με αποτϋλεςμα την ερυθρϐτητα και την τοπικό αϑξηςη τησ θερμοκραςύασ, αλλϊ και την ςυγκϋντρωςη φαγοκυττϊρων και χημικών μορύων. Κατϊ την αϑξηςη διαπερατϐτητασ των αγγεύων ςτο ςημεύο τησ φλεγμονόσ, καταφθϊνουν πρώτα πολυμορφοπϑρηνα ουδετερϐφιλα, τα οπούα αναλαμβϊνουν και την τοπικό ϊμυνα του οργανιςμοϑ με καταςτροφό και απομϊκρυνςη των μικροβιακών παραγϐντων που προκαλοϑν την φλεγμονό. Κατϊ την διαδικαςύα αυτό, πολλϊ πολυμορφοπϑρηνα καταςτρϋφονται και απελευθερώνονται μϐρια τα οπούα επιτεύνουν τη φλεγμονώδη αντύδραςη του οργανιςμοϑ, ςε ξϋνο βλαβερϐ παρϊγοντα. Η ςυγκϋντρωςη μορύων που προκαλοϑν διαςτολό των αγγεύων, ϐπωσ οι προςταγλανδύνεσ και οι κινύνεσ, αυξϊνουν την διαπερατϐτητα των αγγεύων και επιτρϋπουν την ϋξοδο πρωτεώνών του πλϊςματοσ. τισ πρωτεϗνεσ αυτϋσ περιλαμβϊνονται ανοςοςφαιρύνεσ και μϐρια των πηκτικών μηχανιςμών του αύματοσ και τησ ενεργοπούηςησ του ςυμπληρώματοσ. Η ϋξοδοσ και ςυγκϋντρωςη υγροϑ προκαλεύ τοπικϐ ούδημα, τϊςη των ιςτών και πϐνο. Η ϋνταςη του πϐνου οφεύλεται επύςησ ςτην απευθεύασ δρϊςη προςταγλανδινών και ιςταμύνησ. Η ςυγκϋντρωςη των υγρών του ςώματοσ ςτο ςημεύο τησ φλεγμονόσ, ϋχει ωσ αποτϋλεςμα την αραύωςη των τοξικών μικροβιακών προώϐντων που ςυγκεντρώνονται ςτο ςημεύο αυτϐ. 37

38 Η παρουςύα παραγϐντων τησ πόξησ του αύματοσ ϋχει ωσ αποτϋλεςμα την εναπϐθεςη ινικόσ, που εμποδύζει την επϋκταςη των μικροβύων. Απϐ τον τϐπο τησ φλεγμονόσ, το εξύδρωμα με μικρϐβια και προώϐντα μικροβύων, δια των λεμφικών αγγεύων, οδηγεύται ςτα επιχώρια λεμφογϊγγλια ϐπου και προκαλεύται κινητοπούηςη του ανοςολογικοϑ μηχανιςμοϑ. Σο τοπικϐ ούδημα, εϊν επεκταθεύ εύναι δυνατϐν να προκαλϋςει και διαταραχό τησ λειτουργικϐτητασ τησ περιοχόσ. Η πλόρησ αποκατϊςταςη και επαναφορϊ των ιςτών ςτην προηγοϑμενη κατϊςταςη επϋρχεται με την απομϊκρυνςη του λοιμώδουσ παρϊγοντα. Η απομϊκρυνςη των υπολειμμϊτων τησ τοπικόσ καταςτροφόσ, πολυμορφοπυρόνων και μικροβύων, γύνεται απϐ μονοκϑτταρα τα οπούα καταφθϊνουν ςτο ςημεύο τησ φλεγμονόσ Επύκτητη Ανοςύα Η επύκτητη ανοςύα διακρύνεται ςε: A. παθητικό ανοςύα και B. ενεργητικό ανοςύα. Α. H παθητικό ανοςύα διακρύνεται: ν ςτην φυςικό παθητικό ανοςύα: ε αυτόν υπϊγονται οι μηχανιςμού με τουσ οπούουσ μεταβιβϊζονται απϐ την μητϋρα ςτο ϋμβρυο, αντιςώματα ΙgG, μϋςω τησ πλακοϑντιασ κυκλοφορύασ και ενιςχϑεται αυτό η ανοςύα ςτο νεογνϐ κατϊ τον θηλαςμϐ, με την πρϐςληψη αντιςωμϊτων απϐ το γϊλα (κυρύωσ το πρωτϐγαλα). Σα αντιςώματα αυτϊ προςτατεϑουν το βρϋφοσ απϐ διϊφορεσ λοιμώξεισ κατϊ τουσ πρώτουσ μόνεσ τησ ζωόσ του. Η ανοςύα αυτό, διαρκεύ μϋχρι τον 4 ο -6 ο μόνα. 2 ον ςτην τεχνητό παθητικό ανοςύα: ε αυτόν υπϊγονται μηχανιςμού ϐπωσ τησ ειςαγωγόσ ϋτοιμων αντιςωμϊτων ϋναντι οριςμϋνου μικροοργανιςμοϑ ςτην κυκλοφορύα του ατϐμου, οι «ϊνοςοι ορού». Η προκαλοϑμενη ανοςύα με την μϋθοδο αυτό, δεν διαρκεύ για μεγϊλο χρονικϐ διϊςτημα, αλλϊ μϐνο μερικϋσ εβδομϊδεσ, γιατύ τα αντιςώματα καταςτρϋφονται. Στην παθητικό ανοςύα ανόκουν, επύςησ οι μεταγγύςεισ αύματοσ ό η χορόγηςη τησ ανθρωπεύου γ-ςφαιρύνησ (θεραπεύεσ υποκατϊςταςησ κ.λ.π.). Β. Η ενεργητικό ανοςύα διακρύνεται: ν ςτην ειδικό-φυςικό και 2 ον ςτην τεχνητό. Κατϊ την τεχνητό ανοςύα ο οργανιςμϐσ γύνεται ϊνοςοσ ϐχι μετϊ απϐ φυςικό νϐςηςη, αλλϊ με την τεχνητό ειςαγωγό των παθογϐνων μικροοργανιςμών, ςυςτατικών ό προώϐντων τουσ ςτον οργανιςμϐ. Σα ςκευϊςματα αυτϊ τα οπούα ειςϊγονται για την πρϐκληςη τησ ανοςύασ καλοϑνται εμβϐλια και η χορόγηςό τουσ εμβολιαςμϐσ. Με την χορόγηςη των εμβολύων προκαλεύται η παραγωγό αντιςωμϊτων και η δραςτηριοπούηςη των μνημονικών Σ και Β κυττϊρων. Ειδικϐτερα με την πρώτη εύςοδο του αντιγϐνου του εμβολύου ςτον οργανιςμϐ προκαλεύται η πρωτογενόσ ανοςιακό απϊντηςη με λανθϊνουςα περύοδο μιασ 38

39 ημϋρασ ϋωσ και τεςςϊρων εβδομϊδων και την βαθμιαύα παραγωγό των ειδικών αντιςωμϊτων που εύναι κυρύωσ IgM. Ο τύτλοσ των αντιςωμϊτων κορυφώνεται μετϊ απϐ 4 περύπου μϋρεσ ϋωσ 3-4 εβδομϊδεσ, αναλϐγωσ του εύδουσ και τησ ποςϐτητασ του αντιγϐνου, και μετϊ ελαττώνεται βαθμιαύα μϋχρι να μην εύναι ανιχνεϑςιμοσ, δηλαδό μετϊ απϐ 4-6 περύπου εβδομϊδεσ. Η δεϑτερη εύςοδοσ του ύδιου αντιγϐνου ςτον οργανιςμϐ προκαλεύ την δευτερογενό ανοςιακό απϊντηςη κατϊ την οπούα δεν υπϊρχει λανθϊνουςα περύοδοσ, τα ειδικϊ αντιςώματα παρϊγονται ϊμεςα και εύναι κυρύωσ IgG, ο τύτλοσ τουσ εύναι πολϑ υψηλϐτεροσ και η κορϑφωςό του ςυντελεύται ςε 1-3 ημϋρεσ. Κϊθε επϐμενη εύςοδοσ του ύδιου αντιγϐνου ςτον οργανιςμϐ προκαλεύ ανοςιακό απϊντηςη (τριτογενό, τεταρτογενό κ.λ.π) που εύναι παρϐμοια με την δευτερογενό. Περιοριςμού των εμβολιαςμών (aντενδεύξεισ τησ τεχνητόσ ανοςύασ) επιβϊλλονται κϊτω απϐ τισ παρακϊτω ςυνθόκεσ: ν ) Κατϊ την διϊρκεια οξϋοσ εμπϑρετου νοςόματοσ ( πυρετϐσ >38 ο C) μϋχρι τησ πλόρουσ ανϊρρωςησ. 2 ον ) Κατϊ την διϊρκεια θεραπεύασ με ανοςοκαταςταλτικϊ ό κορτικοςτεροειδό ό ςε ϊτομα που ϋχουν υποβληθεύ πρϐςφατα ςε μεταμϐςχευςη μυελοϑ των οςτών ό προγονικών αδιαφοροπούητων κυττϊρων αύματοσ ομφαλύου λώρου. (Προκειμϋνου για τα κορτικοςτεροειδό ενδεύκνυται 3 μόνεσ μετϊ την διακοπό μακροχρϐνιασ θεραπεύασ ό για χορόγηςη θεραπευτικοϑ ςχόματοσ διϊρκειασ1-2 εβδομϊδων, αρκεύ ϋνα διϊςτημα 15 ημερών μετϊ την διακοπό τησ θεραπεύασ. τισ περιπτώςεισ των μεταμοςχεϑςεων ο εμβολιαςμϐσ θα πρϋπει να επιχειρεύται 1 χρϐνο μετϊ απϐ την μεταμϐςχευςη και 2 χρϐνια μετϊ, εϊν τα εμβϐλια περιϋχουν τμόματα απϐ ζώντεσ εξαςθενημϋνουσ ιοϑσ). 3 ον ) ε πρϐςφατη (εντϐσ 6 εβδομϊδων) χορόγηςη αύματοσ ό πλϊςματοσ ό γ- ςφαιρύνησ. 4 ον ) Κατϊ την εγκυμοςϑνη για ϐλα τα εμβϐλια που αποτελοϑνται απϐ ζώντεσ εξαςθενημϋνουσ ιοϑσ. 5 ον ) ε ανοςοανεπϊρκειεσ τησ χυμικόσ και κυτταρικόσ ανοςύασ (δεν χορηγοϑνται εμβϐλια απϐ ζώντεσ εξαςθενημϋνουσ ιοϑσ. Εξαύρεςη αποτελοϑν τα ϊτομα που πϊςχουν απϐ AIDS για τα οπούα υπϊρχει ειδικϐ πρϐγραμμα εμβολιαςμών). 6 ον ) ε κακοόθη νοςόματα του λεμφοποιητικοϑ ςυςτόματοσ (λευχαιμύα, λεμφώματα κ.ϊ.), εύτε κατϊ την διαδρομό τουσ ό κατϊ την διϊρκεια τησ ανοςοκαταςταλτικόσ θεραπεύασ. 7 ον ) ε αλλεργικϋσ καταςτϊςεισ κατϊ την οξεύα φϊςη τησ διαδρομόσ τουσ. 8 ον ) ε ςοβαρϋσ αντιδρϊςεισ ςε προηγοϑμενο εμβολιαςμϐ (ϐπωσ π.χ υπερπυρεξύα, διϋγερςη, ςπαςμού, ϋντονη αλλεργικό αντύδραςη κ.λ.π.). 9 ον ) ε υγιό ϊτομα που ανόκουν ςτο ϊμεςο περιβϊλλον ανοςοκαταςταλμϋνων ατϐμων (κύνδυνοσ μετϊδοςησ του ζώντοσ εξαςθενημϋνου ιοϑ). Προσ αποφυγό ανϊπτυξησ επικύνδυνησ λούμωξησ απϐ τα εμβϐλια, λαμβϊνονται ςειρϊ μϋτρων που αφοροϑν την ύδια την δομό των εμβολύων. Επύ παραδεύγματι, δεν χρηςιμοποιοϑνται για τον εμβολιαςμϐ ζώντα μικρϐβια ςτην φυςικό τουσ κατϊςταςη, αλλϊ ζώντα ελαττωμϋνησ λοιμογϐνου δϑναμησ ό νεκρϊ μικρϐβια ό αναφυλατοξύνεσ των μικροβύων ό πολυπεπτύδια απομονωθϋντα απϐ τον λοιμογϐνο παρϊγοντα ό εμβϐλια με αναςυνδυαςμϋνο DNA του μικροοργανιςμοϑ που λειτουργεύ ωσ ανοςογϐνο κ.λ.π. Ανοςοπούηςη επύςησ επιτυγχϊνεται, με 39

40 εμβϐλια με αντιγονικό ςυγγϋνεια προσ τον αιτιολογικϐ παρϊγοντα τησ νϐςου (ϐπωσ επύ παραδεύγματι ο ιϐσ δαμαλύδοσ που χρηςιμοποιόθηκε ςτο παρελθϐν, για την προφϑλαξη απϐ τον ιϐ τησ ευλογιϊσ). Η τεχνητό ανοςύα μϋςω των εμβολύων, μερικϋσ φορϋσ ενϋχει τον κύνδυνο ανϊπτυξησ ανεπιθϑμητων αντιδρϊςεων. Ανϊλογα με τη ςοβαρϐτητα των αντιδρϊςεων αποφαςύζεται απϐ τον ιατρϐ η πλόρησ διακοπό ό η ςυνϋχιςη των εμβολιαςμών (εύτε με την ςυγχορόγηςη αντιςταμινικών εύτε με την ελϊττωςη τησ δϐςησ και αϑξηςη του μεςοδιαςτόματοσ μεταξϑ των δϐςεων ό και λόψη ϊλλων μϋτρων). Η ειδικό ανοςύα επιτυγχϊνεται με την φυςικό νϐςηςη και την ανοςολογικό αντύδραςη. Ο οργανιςμϐσ του ανθρώπου διαθϋτει ςειρϊ μηχανιςμών για την αποφυγό τησ εγκατϊςταςησ ό τησ επικρϊτηςησ οποιουδόποτε λοιμογϐνου παρϊγοντα και το ςϑνολο αυτϐ των διαδικαςιών αναλαμβϊνει η μη ειδικό-φυςικό ανοςύα. Εϊν η ϊμυνα αυτό καμφθεύ ό ο λοιμογϐνοσ παρϊγοντασ εύναι ιδιαύτερα ιςχυρϐσ, τϐτε ωσ επιπλϋον γραμμό ϊμυνασ, επιςτρατεϑεται η ειδικό ανοςύα. Η ειδικό ανοςύα διαμορφώνεται ςτουσ επιχώριουσ λεμφαδϋνεσ και ϐχι μϋςα ςτον προςβαλλϐμενο ιςτϐ. Σο παθογϐνο παραλαμβϊνεται απϐ τα ιςτικϊ δενδριτικϊ κϑτταρα και μεταφϋρεται ςτουσ περιοχικοϑσ λεμφαδϋνεσ, ϐπου ενεργοποιεύ τα «παρθϋνα» (naïve) Σ- και Β-λεμφοκϑτταρα, τα οπούα ςτην ςυνϋχεια εγκαταλεύπουν τουσ λεμφαδϋνεσ και επιςτρϋφουν ςτη θϋςη τησ φλεγμονόσ. Η ςημαςύα τησ ειδικόσ ανοςύασ ςτην απϐκρουςη των λοιμώξεων γύνεται ιδιαύτερα εμφανόσ ςτισ περιπτώςεισ που υπϊρχουν ανοςοανεπϊρκειεσ των Σ- ό των Β-λεμφοκυττϊρων ό του ςυμπληρώματοσ ό των λεμφοκινών ό και ϊλλων παραγϐντων τησ ειδικόσ ανοςύασ. Κϑτταρα υπεϑθυνα για την ανοςολογικό απϊντηςη, εύναι τα λεμφοκϑτταρα, τα οπούα εύναι οργανωμϋνα ςτο λεμφικϐ ςϑςτημα. Σα λεμφοκϑτταρα αποτελοϑν το 20-25% των λευκοκυττϊρων του αύματοσ του ενόλικα (white blood cells). Σα κϑτταρα αυτϊ, προϋρχονται απϐ τα αρχϋγονα κϑτταρα του μυελοϑ των οςτών. Σα ώριμα λεμφοκϑτταρα ϋχουν μεγϊλη διϊρκεια ζωόσ και επιζοϑν επύ πολλϊ ϋτη, ωσ κϑτταρα μνόμησ. Παρουςιϊζουν ςημαντικό ετερογϋνεια, ϐςον αφορϊ το μϋγεθοσ και την μορφολογύα τουσ. Σο τυπικϐ μικρϐ λεμφοκϑτταρο, δεν περιϋχει κοκκύα ςτο πρωτϐπλαςμα του. Περιλαμβϊνει δϑο χαρακτηριςτικοϑσ υποπληθυςμοϑσ, τα Σ- και Β-λεμφοκϑτταρα. Σα Β- λεμφοκϑτταρα, εξελιςςϐμενα ςε πλαςματοκϑτταρα, εύναι υπεϑθυνα για την παραγωγό αντιςωμϊτων, δηλαδό εύναι υπεϑθυνα δια την χυμικό ανοςύα. Σα Σ- λεμφοκϑτταρα εύναι υπεϑθυνα δια την κυτταρικό ανοςύα. Λεμφοκϑτταρα μεγαλϑτερου μεγϋθουσ περιϋχουν κυτταροπλαςματικϊ κοκκύα και αναφϋρονται ωσ «μεγϊλα κοκκωτϊ λεμφοκϑτταρα». τον πληθυςμϐ των κυττϊρων αυτών περιλαμβϊνονται λεμφοκϑτταρα ικανϊ να καταςτρϋφουν οριςμϋνα καρκινικϊ κϑτταρα ό και κϑτταρα μολυςμϋνα με ιϐ (φυςικϊ κυτταροκτϐνα κϑτταρα - Ναtural killer cells, ΝΚ cells). Ακϐμη τα κϑτταρα αυτϊ εύναι ικανϊ να καταςτρϋψουν ϊλλα κϑτταρα ςτα οπούα ϋχει προςκολληθεύ αντύςωμα (εύναι η «αντιςωματοεξαρτώμενη κυτταροτοξικϐτητα, η επιτελοϑμενη δια κυττϊρων»). Μορφολογικϊ, με το κοινϐ μικροςκϐπιο δεν εύναι δυνατϐν να διακρύνουμε τα Σ- απϐ τα Β-λεμφοκϑτταρα, αν και υπϊρχουν διαφορϋσ. Με την βοόθεια ϐμωσ του 40

41 ηλεκτρονικοϑ μικροςκοπύου, οι διαφορϋσ μεταξϑ τουσ, εύναι ςαφεύσ. Σα Σ- λεμφοκϑτταρα ϋχουν λεύα ομαλό επιφϊνεια, ενώ τα Β-λεμφοκϑτταρα ανώμαλη και ςτην επιφϊνειϊ τουσ διακρύνονται προεκβολϋσ οι οπούεσ εύναι υποδοχεύσ (αντιςώματα IgM ό IgD ), δια την ςϑνδεςη του αντιγϐνου. Σα Σ-λεμφοκϑτταρα διαφοροποιοϑνται ςε υποπληθυςμοϑσ. Με τον τρϐπο αυτϐ διακρύνουμε τα : Σ-βοηθητικϊ (Σ helper, Th) λεμφοκϑτταρα, Σ-καταςταλτικϊ (T-Suppressor,Ts ) ό «ρυθμιςτικϊ»(treg), Σ-κυτταροτοξικϊ (Σc) λεμφοκϑτταρα και τα Σ-λεμφοκϑτταρα επιβραδυνομϋνησ υπερευαιςθηςύασ. Οι υποπληθυςμού αυτού ρυθμύζουν την ανοςολογικό αντύδραςη, περιορύζουν την παραγωγό αντιςωμϊτων απϐ τα Β-λεμφοκϑτταρα και εμποδύζουν οριςμϋνεσ αντιδρϊςεισ ϊλλων Σ-λεμφοκυττϊρων Σο ςϑςτημα τησ ειδικόσ ανοςολογικόσ απϊντηςησ Περιγρϊφεται ωσ λεμφικϐ και περιλαμβϊνει εκτϐσ απϐ τα λεμφοκϑτταρα και τα επιθηλιακϊ κϑτταρα ςτρώματοσ( δενδριτικϊ κϑτταρα, πλϋγμα δικτυοκυττϊρων κ.λ.π), κατανεμημϋνα ςε διϊφορα λεμφοειδό ϐργανα ό ςε ςυγκεντρώςεισ διϊχυτου λεμφοειδοϑσ ιςτοϑ. Σα λεμφοειδό ϐργανα, ταξινομοϑνται ςε : ν ) κεντρικϊ (πρωτογενό) και ςε αυτϊ περιλαμβϊνονται: ο θϑμοσ αδϋνασ,ο μυελϐσ των οςτών και το εμβρυικϐ όπαρ και ςε 2 ον ) περιφερικϊ (δευτερογενό) ϐργανα και ςε αυτϊ περιλαμβϊνονται τα λεμφογϊγγλια, ο ςπλόνασ και ο λεμφικϐσ ιςτϐσ ο ςχετιζϐμενοσ με βλεννογϐνο, ότοι αμυγδαλϋσ και αδενοειδεύσ εκβλαςτόςεισ, η ςκωληκοειδόσ απϐφυςη και οι πλϊκεσ του Peyer του εντϋρου. Σα λεμφοκϑτταρα διαφοροποιοϑνται και ωριμϊζουν ςτα πρωτογενό λεμφοειδό ϐργανα και απϐ αυτϊ ειςϋρχονται ςτην κυκλοφορύα του αύματοσ και προςτύθενται ςτα λεμφοκϑτταρα που κυκλοφοροϑν. Η ωρύμανςη ςυνύςταται, ςτην απϐκτηςη απϐ τα λεμφοκϑτταρα των ειδικών επιφανειακών υποδοχϋων, οι οπούοι τα καθιςτοϑν ικανϊ να αντιδροϑν με οριςμϋνο αντιγϐνο. Σα Β-λεμφοκϑτταρα παρϊγονται και ωριμϊζουν ςτον μυελϐ των οςτών πριν ειςϋλθουν μϋςω τησ κυκλοφορύασ του αύματοσ ςτα δευτερογενό λεμφοειδό ϐργανα. Σα Σ-λεμφοκϑτταρα, τα πρϐδρομα, προϋρχονται απϐ τον μυελϐ των οςτών, αλλϊ ωριμϊζουν ςτον θϑμο αδϋνα και απϐ εκεύ μϋςω τησ κυκλοφορύασ του αύματοσ μεταναςτεϑουν ςτα δευτερογενό λεμφοειδό ϐργανα. Σα λεμφοκϑτταρα μετακινοϑνται επύςησ απϐ ϋνα λεμφοειδϋσ ϐργανο ςε ϊλλα. Η ςυνεχόσ αυτό κυκλοφορύα των λεμφοκυττϊρων διευκολϑνει, κατϊ την διαδρομό λοιμώξεων, την επαφό των διαφϐρων λεμφοκυττϊρων με το αντιγϐνο. Κατϊ τον τρϐπο αυτϐ, αρχύζει η ανοςολογικό αντύδραςη. Η κυκλοφορύα αυτό των λεμφοκυττϊρων, διευκολϑνει και τον εμπλουτιςμϐ των διαφϐρων λεμφοειδών οργϊνων, ςτα οπούα δια διαφϐρουσ λϐγουσ, ϋχει ελαττωθεύ ο αριθμϐσ των λεμφοκυττϊρων (π.χ κατϊ την διαδρομό λοιμώξεων ό επύ ακτινοβολύασ με ακτύνεσ Φ). 41

42 ε τρεισ κυρύωσ περιοχϋσ, μεταναςτεϑουν ό μεταφϋρονται τα λεμφοκϑτταρα απϐ το αύμα: α) ςτα λεμφογϊγγλια και ςτισ πλϊκεσ Peyer, β) ςτον ςπλόνα και γ) ςτα περιφερικϊ αιμοφϐρα αγγεύα. Σα λεμφοκϑτταρα εξϋρχονται απϐ τα ενδοθηλιακϊ κϑτταρα ςτουσ γϑρω ιςτοϑσ και ϐργανα. Μεταφϋρονται δια των λεμφαγγεύων ςτα λεμφογϊγγλια, απϐ τα οπούα μετϊ επιςτρϋφουν ςτην κυκλοφορύα, μϋςω ϊλλων λεμφαγγεύων που καταλόγουν ςτον θωρακικϐ πϐρο. Ο τελευταύοσ εκβϊλει ςτην αριςτερό φλεβώδη γωνύα και απϐ εκεύ μϋςω τησ ανωνϑμου, ςτην ϊνω κούλη φλϋβα. ε κανονικϋσ ςυνθόκεσ, παρατηρεύται ςυνεχόσ ροό λεμφοκυττϊρων μϋςα απϐ τα λεμφογϊγγλια. ε εκεύνεσ ϐμωσ τισ περιπτώςεισ που ειςϋρχονται λεμφοκϑτταρα που ϋχουν όδη αντιδρϊςει με αντιγϐνα, ςυμβαύνει προςωρινό αναςτολό εξϐδου των απϐ τα λεμφογϊγγλια. την αναςτολό αυτό τησ εξϐδου των λεμφοκυττϊρων, οφεύλεται η διϐγκωςη των λεμφογαγγλύων που παρατηρεύται κατϊ την διαδρομό λοιμώξεων. Η κυκλοφορύα των λεμφοκυττϊρων, διαφϋρει απϐ αυτόν των κυττϊρων τησ μυελικόσ ςειρϊσ. Τα ουδετερϐφιλα πολυμορφοπϑρηνα, κυκλοφοροϑν μϐνο ςτο αύμα και δεν εξϋρχονται ςτουσ ιςτοϑσ παρϊ μϐνον ςτα ςημεύα των φλεγμονών και των λοιμώξεων Η ειδικό ανοςύα χαρακτηρύζεται απϐ: Σην ειδικϐτητα απϊντηςησ ςε κϊποιο ςυγκεκριμϋνο ειςβολϋα, το αντιγϐνο. Σην προςαρμοςτικό ικανϐτητα απϊντηςησ ςε ϋνα καινοϑργιο αντιγϐνο. Σον διαχωριςμϐ μεταξϑ «δικοϑ μασ» και «ξϋνου» (Major Histocompatibility Complex, MHC, Human Leucocyte Antigens, HLA- Μεύζων ςϑμπλεγμα Ιςτοςυμβατϐτητοσ). Σην μνόμη Μηχανιςμού, κϑτταρα και δραςτικϊ μϐρια τησ ειδικόσ ανοςύασ 1. Σ-βοηθητικϊ, Σ-κυτταροτοξικϊ, Σ-ρυθμιςτικϊ(Treg) λεμφοκϑτταρα 2. Μη ςυμβατικϊ Σ-λεμφοκϑτταρα (innate lymphocytes) 3. Β-λεμφοκϑτταρα, πλαςματοκϑτταρα 4. Αντιςώματα IgG, IgM, IgD, IgE,IgA, 5. Κϑτταρα παρουςύαςησ αντιγϐνου(mhc Ι και MHC II μϐρια) 6. Th1και Th2 μηχανιςμού (CD4+, CD8+) 7. Αντιςωματοεξαρτώμενη κυτταροτοξικϐτητα (ADCC) 8. Κυτταροκύνεσ(IL-4,IL-2,IL-12, ΣGF-β, INF-γ,κ.α.) 9. Αυξητικού παρϊγοντεσ 10.υνδιεγερτικϊ μϐρια (Β7-1 ό CD 80, Β7-2 ό CD 86) 11.και ϊλλoι. 42

43 3.10. Αντιγϐνα και Ανοςοαπϊντηςη Οι διϊφορεσ αντιδρϊςεισ του ςυςτόματοσ ανοςύασ, καταςτρϋφουν τουσ μικροοργανιςμοϑσ ειςβολεύσ και κατευθϑνονται γενικϊ εναντύον των ουςιών που εύναι «ξϋνεσ» για τον οργανιςμϐ. χεδϐν κϊθε μακρομϐριο που εύναι «ξϋνο» για ϋναν οργανιςμϐ μπορεύ να προκαλϋςει ανοςοαπϊντηςη (ανοςοαντύδραςη) απϐ το ςϑςτημα ανοςύασ. Κϊθε ουςύα που μπορεύ να προκαλϋςει ανοςοαπϊντηςη (immune response ), ό να ςυμμετϋχει ςε ειδικϋσ ανοςολογικϋσ αντιδρϊςεισ in vivo και in vitro, ονομϊζεται αντιγϐνο (antigen). Ειδικϐτερα, αντιγϐνο εύναι η ουςύα η οπούα ειςϋρχεται ςτον οργανιςμϐ, αντιδρϊ με ειδικϊ λεμφοκϑτταρα και προκαλεύ ό τον ςχηματιςμϐ αντιςώματοσ (χυμικό ανοςύα) ό την ενεργοπούηςη ειδικών ανοςολογικϊ ικανών κυττϊρων, με τα οπούα ειδικώσ αντιδρϊ (κυτταρικό ανοςύα). Η ικανϐτητα μιασ ουςύασ να ςυμπεριφϋρεται ςαν αντιγϐνο, ονομϊζεται αντιγονικϐτητα. Η ϋννοια ανοςογϐνο, υποδηλώνει την ιδιϐτητα μιασ ουςύασ να προκαλεύ ανοςολογικό αντύδραςη. Κατϊ την ανοςολογικό αντύδραςη, δεν αντιδρϊ ωσ ανοςογϐνο ϐλο το μϐριο του αντιγϐνου, αλλϊ oριςμϋνεσ μϐνον χημικϋσ ομϊδεσ οι οπούεσ ϋχουν ειδικό τεταρτοταγό δομό πρωτεϗνησ και ϐταν ςυμβαύνει αυτό η δομό να διαταρϊςςεται. Σην τεταρτοταγό δομό, την ςυναντοϑμε μϐνο ςτισ πρωτεϗνεσ των οπούων το μϐριο αποτελεύται απϐ περιςςϐτερεσ απϐ μια πολυπεπτιδικϋσ αλϑςουσ. Η δομό αυτό αναφϋρεται ςτον χαρακτηριςτικϐ τρϐπο, με τον οπούο οι διϊφορεσ πολυπεπτιδικϋσ ϊλυςοι ςυςπειρώνονται, ςυγκροτοϑν το μϐριο τησ πρωτεϗνησ, αναδιπλώνονται και λυγύζουν ςτον χώρο. Σο μικρϐ αυτϐ τμόμα του αντιγϐνου με την ειδικό τεταρτοταγό δομό πρωτεϗνησ, ονομϊζεται αντιγονικϐσ καθοριςτόσ ό επύτοποσ. Οι επύτοποι διαχωρύζονται ςε δϑο εύδη αναλϐγωσ τησ κλιμϊκωςησ διαταραχόσ τησ δομόσ τησ πρωτεϗνησ και αυτού εύναι οι: α) διαμορφωτικού ό αςυνεχεύσ (conformational ό discontinuous epitope), που εύναι και οι ςυχνϐτεροι και αφοροϑν κατϊ πρώτον την αλλαγό τησ αναδύπλωςησ και λϑγιςησ τησ πρωτεϗνησ ςτον χώρο (τριτοταγόσ δομόσ τησ πρωτεϗνησ) και κατϊ δεϑτερο τησ ςυςπεύρωςησ(δευτεροταγόσ δομό τησ πρωτεϗνησ) και β) οι ςυνεχεύσ ό οι γραμμικού (continuous ό linear epitope) επύτοποι, ςτουσ οπούουσ διαταρϊςςεται η πρωτοταγόσ δομό τησ πρωτεϗνησ, δηλαδό η ςειρϊ αλληλουχύασ των αμινοξϋων. (Με τον ϐρο διαμϐρφωςη-conformation, υποδηλώνουμε ςυγχρϐνωσ δευτεροταγό και τριτοταγό δομό ενϐσ πολυπεπτιδύου). τα μικρϐβια και ςτουσ ιοϑσ που ϋχουν ςϑνθετη καταςκευό, η ανοςολογικό ανταπϐκριςη απευθϑνεται ςε πολλοϑσ επύτοπουσ που βρύςκονται ςτο ςώμα τουσ. Ψσ απτύνεσ χαρακτηρύζονται ουςύεσ μικροϑ μοριακοϑ βϊρουσ που δεν εύναι ικανϋσ να επϊγουν ανοςιακό απϊντηςη απϐ μϐνεσ τουσ, αλλϊ μϐνο αφοϑ ςυνδεθοϑν με μύα πρωτεϗνη-μεταφορϋα, ώςτε το ςϑμπλοκο «απτύνημεταφορϋασ» να ϋχει αρκετοϑσ αντιγονικοϑσ επύτοπουσ για να δρϊςει ωσ αντιγϐνο (να επϊγει δηλαδό ανοςιακό απϊντηςη). Για μερικϋσ χημικϋσ ουςύεσ 43

44 (π.χ. φϊρμακα) η «πρωτεϗνη-μεταφορϋασ» μπορεύ να εύναι πρωτεϗνη του ύδιου του οργανιςμοϑ. ΠρωτεϏνεσ, πολυςακχαρύτεσ και νουκλεώκϊ οξϋα, εύναι ςυνόθωσ ιςχυρϊ αντιγϐνα. Κατϊ βϊςει, για να ενεργεύ μια ουςύα ςαν αντιγϐνο ό ανοςογϐνο πρϋπει να ϋχει οριςμϋνεσ ιδιϐτητεσ: ν ) να περιϋχει χημικϋσ ομϊδεσ, οι οπούεσ δεν υπϊρχουν ςε ουςύεσ του ύδιου του οργανιςμοϑ. Πρϋπει δηλαδό να πρϐκειται για ουςύα ξϋνη προσ τον οργανιςμϐ ςτον οπούο ειςϋρχεται. Τπϐ φυςιολογικϋσ ςυνθόκεσ, ο οργανιςμϐσ δεν αντιδρϊ ςτα δικϊ του αντιγϐνα, ϋχει την ικανϐτητα να τα αναγνωρύζει και να τα διαχωρύζει απϐ τα ξϋνα. Οι χημικϋσ διαφορϋσ τησ ξϋνησ ουςύασ, απϐ τισ ουςύεσ του οργανιςμοϑ δεν εύναι απαραύτητο να εύναι μεγϊλεσ. ημαςύα ϋχει η διϊταξη ϋςτω και μικροϑ τμόματοσ τησ επιφϊνειασ του μορύου του αντιγϐνου, να παρουςιϊζει δηλαδό μορφό ϊγνωςτη ςτον οργανιςμϐ (αντιγονικϐσ καθοριςτόσ ό επύτοποσ). 2 ον ) πρϋπει να ϋχει μεγϊλο μοριακϐ βϊροσ, μεγαλϑτερο των Οι πρωτεϗνεσ μοριακοϑ βϊρουσ >5000, εύναι ϊριςτα αντιγϐνα. Όμωσ και ουςύεσ μικρϐτερου μοριακοϑ βϊρουσ, εύναι δυνατϐν να δροϑν αντιγονικϊ, ϐπωσ π.χ η γλουκαγϐνη (μ.β. 3800), υπϐ οριςμϋνεσ ςυνθόκεσ. Οι πολυςακχαρύτεσ παρουςιϊζουν διαφορϋσ ςτην αντιγονικό τουσ δρϊςη. Απλϋσ χημικϋσ ενώςεισ ϐπωσ π.χ. η φορμαλδεϑδη και φϊρμακα ϐπωσ η αςπιρύνη, η πενικιλλύνη και οι ςουλφαναμύδεσ, δροϑν αντιγονικϊ, ιδιαιτϋρωσ αν επιδρϊςουν ςτο δϋρμα ό ςτο αύμα. Η αντιγονικό ικανϐτητα των απλών αυτών ουςιών οφεύλεται ςτην ϋνωςό τουσ με πρωτεϗνεσ του δϋρματοσ ό του αύματοσ και την δημιουργύα με τον τρϐπο αυτϐ πλόρουσ αντιγϐνου. Ο ςχηματιςμϐσ τϋτοιων αντιγϐνων ϋχει μεγϊλη ςημαςύα δια την ευαιςθητοπούηςη του οργανιςμοϑ ςε χημικϋσ ουςύεσ και φϊρμακα. 3 ον ) ιδιαύτερη ςημαςύα ϋχει και η χημικό φϑςη τησ ουςύασ. Οι πρωτεϗνεσ, τα πολυπεπτύδια, τα ϋνζυμα, οι ορμϐνεσ, οι εξωτοξύνεσ και τα αντιςώματα, δρουν ωσ αντιγϐνα. Επύςησ οι λιποπρωτεϗνεσ (ϐπωσ των κυτταρικών μεμβρανών) και οι γλυκοπρωτεϗνεσ (ϐπωσ αυτϋσ που καθορύζουν τισ ομϊδεσ αύματοσ των ερυθρών αιμοςφαιρύων), οι πολυςακχαρύτεσ και οι λιποςακχαρύτεσ (των μικροβύων), δρουν ωσ αντιγϐνα. Οι πυρηνοπρωτεϗνεσ (DNA ςυνδεδεμϋνο με πρωτεϗνεσ), παρουςιϊζουν αντιγονικϐτητα, ϐπωσ αυτϐ φαύνεται απϐ τον ςχηματιςμϐ αντιπυρηνικών αντιςωμϊτων ςε νϐςουσ ϐπωσ ο ςυςτηματικϐσ ερυθηματώδησ λϑκοσ. Σο DNA μϐνο του, δεν δρα αντιγονικϊ. Σα λιπύδια, γενικώσ δεν ϋχουν αντιγονικϋσ ιδιϐτητεσ και δεν ϋχουν ανευρεθεύ αντιςώματα ϋναντι λιπιδύων και τριγλυκεριδύων. Λϐγω του μικροϑ μοριακοϑ βϊρουσ οι ανϐργανεσ ουςύεσ ό απλϋσ οργανικϋσ ενώςεισ, οι απλϋσ πρωτεϗνεσ (πηκτό, πρωταμύνη) ό τα αμινοξϋα δεν ϋχουν αντιγονικϋσ ιδιϐτητεσ Διϊφοροι τϑποι αντιγϐνων 44

45 Αυτοαντιγϐνα ονομϊζονται οι ουςύεσ του ύδιου του οργανιςμοϑ που λαμβϊνουν τον χαρακτόρα αντιγϐνων, ενώ ςυνόθωσ μϐνο ξϋνεσ προσ τον οργανιςμϐ ουςύεσ, ςυμπεριφϋρονται ςαν αντιγϐνα. Ανευρύςκονται ςε οριςμϋνεσ θϋςεισ, ϐπωσ επύ παραδεύγματι ςτον οφθαλμϐ, ςτον θυρεοειδό αδϋνα και αλλοϑ. Η εμφϊνιςό τουσ οφεύλεται ςε διαταραχϋσ τησ ανοςολογικόσ ανοχόσ. Ωσ φυςικό ανοςολογικό ανοχό ό αυτϐ-ανοςοανοχό( immunological tolerance) περιγρϊφεται η ιδιϐτητα που αποκτϊ το ςϑςτημα ανοςύασ ενϐσ οργανιςμοϑ να μην αντιδρϊ ςτα «δικϊ» του αντιγϐνα. Η ανοχό αυτό επιτυγχϊνεται κατϊ την εμβρυικό ζωό, με την ςυνεχό ϋκθεςη ενϐσ αντιγϐνου ςτα κϑτταρα του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, πριν το ςϑςτημα τησ ανοςύασ ωριμϊςει. Όταν η ανοχό, για κϊποια «δικϊ» του αντιγϐνα, δεν ϋχει επιτευχθεύ ςτην εμβρυικό ζωό, με την εμφϊνιςη αυτών των αντιγϐνων κατϊ την διϊρκεια τησ ζωόσ του, αυτϊ λαμβϊνονται ςαν ξϋνα, με αποτϋλεςμα τα Β- και τα Σ- λεμφοκϑτταρα να αντιδροϑν προσ αυτϊ. Οι αντιδρϊςεισ αυτϋσ ονομϊζονται αντιδρϊςεισ αυτοανοςύασ και ςε αυτϋσ οφεύλονται αρκετϊ ςοβαρϊ νοςόματα, τα ονομαζϐμενα αυτοϊνοςα. Για την ανοςοανοχό ϋναντι των τροφικών αντιγϐνων, ςημαντικϐ ρϐλο διαδραματύζουν τα Σ-ρυθμιςτικϊ λεμφοκϑτταρα ό ϊλλωσ ονομαζϐμενα Treg κϑτταρα και ειδικϐτερα κϊποιοι υποπληθυςμού των Treg, ϐπωσ τα Treg-1 κϑτταρα και τα TH3 κϑτταρα, τα οπούα βρύςκονται ςε μεγϊλο αριθμϐ ςτο ϋντερο. Αλλοαντιγϐνα εύναι τα αντιγϐνα που υπϊρχουν ςε οριςμϋνα μϐνον μϋλη ενϐσ εύδουσ, αλλϊ ϐχι ςε ϐλα. Αυτϐ οφεύλεται ςτο ϐτι κϊθε ϊτομο ϋχει μοναδικϐτητα γενετικόσ και βιοχημικόσ καταςκευόσ και ϋτςι πρωτεϗνεσ και ϊλλα μϐρια ενϐσ ατϐμου δρουν αντιγονικϊ ςαν ξϋνα, ςε ϊλλα ϊτομα του αυτοϑ εύδουσ. Με την ϑπαρξη των αλλοαντιγϐνων εξηγοϑνται οι διϊφορεσ ομϊδεσ αύματοσ και οι αςυμβατϐτητεσ κατϊ τισ μεταγγύςεισ αύματοσ και την μεταμϐςχευςη ιςτών και οργϊνων. Ετερϐφιλα ό ετερογενό αντιγϐνα εύναι τα αντιγϐνα που προκαλοϑν τον ςχηματιςμϐ αντιςωμϊτων, τα οπούα αντιδροϑν ϐχι μϐνον με το αντιγϐνο το οπούο προκϊλεςε τον ςχηματιςμϐ τουσ αλλϊ και με αντιγϐνα ύδια ό παρϐμοια αλλϊ ϊλλησ προϋλευςησ. Σο αντύςωμα αυτϐ λϋγεται ϐτι παρουςιϊζει διαςταυροϑμενη αντύδραςη. Παραδεύγματα αντιγϐνων διαφορετικόσ προϋλευςησ με ςχεδϐν ύδιουσ αντιγονικοϑσ επιτϐπουσ, εύναι τα μϐρια υδατανθρϊκων ςτην επιφϊνεια μικροβύων και ερυθρών αιμοςφαιρύων, αντιγϐνα του β-αιμολυτικοϑ ςτρεπτοκϐκκου ομϊδασ Α και μορύων των κυττϊρων τησ καρδιϊσ ανθρώπου ϐπωσ η καρδιολιπύνη, φωςφολιπύδιο που ανευρύςκεται ςε πολλοϑσ οργανιςμοϑσ. την παρουςύα ετερϐφιλων αντιγϐνων οφεύλονται διϊφορα νοςόματα, ϐπωσ ο ρευματικϐσ πυρετϐσ και οι ψευδώσ θετικϋσ αντιδρϊςεισ διαγνωςτικών εργαςτηριακών δοκιμαςιών. Οι αντιγονικού καθοριςτϋσ (επύτοποι), τα χημικϊ δηλαδό μϐρια, τα οπούα εύναι υπεϑθυνα για τισ διαςταυροϑμενεσ αντιδρϊςεισ δεν εύναι πλόρωσ γνωςτϊ, αλλϊ φαύνεται ϐτι ςυνδϋονται με βλεννοπολυςακχαρύτεσ ό με λιπύδια ευριςκϐμενα επύ των κυττϊρων. Ϊνα γνωςτϐ εύδοσ ετεροφύλων αντιγϐνων, εύναι τα αντιγϐνα Forssman, που βρύςκονται ςτα ερυθρϊ αιμοςφαύρια διαφϐρων ειδών, αλλϊ και 45

46 ςε μικρϐβια ϐπωσ ο πνευμονιϐκοκκοσ και η ςαλμονϋλλα. Ετερϐφιλα αντιγϐνα ευρύςκονται επύςησ ςτο Κολοβακτηρύδιο και τα ερυθρϊ αιμοςφαύρια ομϊδασ Β. Υπεραντιγϐνα. Εύναι ομϊδα μικροβιακών πρωτεώνών, οι οπούεσ προκαλοϑν ιςχυρό ανοςολογικό αντύδραςη. Σα αντιγϐνα αυτϊ δεν αναγνωρύζονται με την κανονικό διαδικαςύα απϐ τα κϑτταρα τησ ειδικόσ ανοςύασ αλλϊ ωςτϐςο εύναι ικανϊ να διεγεύρουν μεγϊλο αριθμϐ Σ-λεμφοκυττϊρων με απευθεύασ ςϑνδεςό τουσ προσ τη ςταθερό περιοχό του αντιγονικοϑ υποδοχϋα τουσ, του TCR. Σϋτοια αντιγϐνα προϋρχονται απϐ μικρϐβια ϐπωσ ο πυογϐνοσ ςτρεπτϐκοκκοσ, ο χρυςύζων ςταφυλϐκοκκοσ, η ψευδομονϊσ η πυοκυανικό, εύδη μυκοπλαςμϊτων, ο ιϐσ του ΑIDS (HIV), ο ιϐσ Epstein Barr κλπ. Ιδιαύτερη ςημαςύα ϋχουν οι εντεροτοξύνεσ του ςταφυλοκϐκκου, η τοξύνη του ςυνδρϐμου του τοξικόσ καταπληξύασ και η πυρετογϐνοσ εξωτοξύνη Α του ςτρεπτοκϐκκου ομϊδασ Α. Σα αντιγϐνα αυτϊ χωρύσ προηγοϑμενη επεξεργαςύα απϐ τα αντιγονοπαρουςιαςτικϊ κϑτταρα, ςυνδϋονται με την πρωτεϗνη ΜHC τϊξησ II (του μεύζονοσ ςυμπλϋγματοσ ιςτοςυμβατϐτητασ) και με τουσ υποδοχεύσ του Σ- λεμφοκυττϊρου. Απϐ την ςϑνδεςη αυτό παρϊγονται μεγϊλεσ ποςϐτητεσ κυτταροκινών ςτισ οπούεσ περιλαμβϊνονται η ιντερλευκύνη 1 (IL-1) και ο παρϊγοντασ νϋκρωςησ ϐγκου (TNF). Αποτϋλεςμα τησ ιδιαιτερϐτητασ αυτόσ, εύναι ϐτι ενώ τα αντιγϐνα τα οπούα ςυνδϋονται κανονικϊ με το μϐριο MHC, διεγεύρουν μικρό αναλογύα των Σ- λεμφοκυττϊρων (περύπου ϋνα ςτο εκατομμϑριο), τα υπεραντιγϐνα ενεργοποιοϑν μϋχρι και το 10% των Σ-λεμφοκυττϊρων, με αποτϋλεςμα την ϊφθονη παραγωγό κυτταροκινών. Η ϊφθονη παραγωγό κυτταροκινών εξηγεύ την βαρϑτητα τησ παθογϋνειασ των νϐςων που προκαλοϑνται απϐ μικροοργανιςμοϑσ που διαθϋτουν υπεραντιγϐνα, ϐπωσ ςυμβαύνει ςτο ςϑνδρομο του τοξικοϑ shock, απϐ ςταφυλϐκοκκο και ςτρεπτϐκοκκο. Αντιγϐνα μικροβύων. Οι διϊφοροι μικροοργανιςμού δρουν ωσ αντιγϐνα, εύτε ςτο ςϑνολϐ τουσ, εύτε τμηματικϊ με αντιγονικϊ ςτοιχεύα τα οπούα υπϊρχουν επϊνω ό μϋςα ςτο ςώμα τουσ (ςωματικϊ Ο αντιγϐνα), ςτισ βλεφαρύδεσ (βλεφαριδικϊ Η αντιγϐνα) και ςτο περύβλημα (αντιγϐνα Κ). Εκτϐσ απϐ αυτϊ, τα μικρϐβια εύναι δυνατϐν να παρϊγουν ουςύεσ-προώϐντα, ϐπωσ τοξύνεσ, ϋνζυμα κ.λ.π. τα οπούα διαχϋονται ςτο περιβϊλλον και λειτουργοϑν ωσ αντιγϐνα. Επύ παραδεύγματι τϋτοια αντιγϐνα εύναι οι εξωτοξύνεσ, οι ενδοτοξύνεσ, οι αιμολυςύνεσ, η ινωδολυςύνη (ςτρεπτοκινϊςη), η υαλουρονιδϊςη, η κολλαγενϊςη, η πηκτϊςη, οι πρωτεϊςεσ τησ ανοςοςφαιρύνησ Α, κ.ϊ. Οι τοξύνεσ, εύναι ςυςτατικϊ ό προώϐντα οριςμϋνων μικροοργανιςμών με μεγϊλη αντιγονικϐτητα. Διακρύνονται ςε εξωτοξύνεσ και ενδοτοξύνεσ. Oι εξωτοξύνεσ αναλϐγωσ του ιςτοϑ που αςκοϑν την δρϊςη τουσ, διακρύνονται ςε νευροτοξύνεσ, εντεροτοξύνεσ και κυτταροτοξύνεσ και δρουν με διαφϐρουσ τρϐπουσ ϐπωσ με αναςτολό ςϑνθεςησ πρωτεώνών, αναςτολό λειτουργύασ των νευρικών ςυνϊψεων ό με βλϊβη των μεμβρανών των κυττϊρων. Οι εξωτοξύνεσ παρϊγονται απϐ Gram θετικϊ και αρνητικϊ μικρϐβια κατϊ την διϊρκεια τησ ζωόσ τουσ και απελευθερώνονται ςτο περιβϊλλον, ενώ οι ενδοτοξύνεσ παρϊγονται μϐνον απϐ Gram αρνητικϊ μικρϐβια, παραμϋνουν ςτο ςώμα του μικροοργανιςμοϑ, απελευθερώνονται μετϊ τον θϊνατο και την αυτϐλυςη του μικροβιακοϑ ςώματοσ και λειτουργοϑν ωσ ιςχυρϐτατα αντιγϐνα. ε περύπτωςη ειςϐδου ςτην κυκλοφορύα ό ςε μικροβιαιμύα απϐ Gram αρνητικϊ μικρϐβια εύναι δυνατϐν να 46

47 προκαλϋςουν ςηπτικϐ shock. Η χαρακτηριςικό διαφορϊ τουσ εύναι ϐτι οι εξωτοξύνεσ εύναι πολυπεπτύδια (πρωτεϗνεσ), ενώ οι ενδοτοξύνεσ εύναι ςϑμπλοκεσ ενώςεισ περιϋχουςεσ πρωτεϗνεσ, πολυςακχαρύτεσ και φωςφολιπύδια και απϐ πολλοϑσ ερευνητϋσ περιγρϊφονται ωσ ςωματικϊ αντιγϐνα Ο, λϐγω του τρϐπου δρϊςησ τουσ. (Σα τρύα ςυςτατικϊ των ενδοτοξινών ςυνδϋονται με οριςμϋνεσ ιδιϐτητϋσ τουσ: οι πολυςακχαρύτεσ ςυνδϋονται με την ειδικϐτητα του ςωματικοϑ αντιγϐνου Ο, τα λιπύδια ςυνδϋονται με τισ ιδιϐτητεσ των ενδοτοξινών και οι πρωτεϗνεσ ςυνδϋονται με την αντιγονικϐτητϊ τουσ). Αντιγϐνα ιών. Όπωσ εύναι γνωςτϐ, το ςωματύδιο του ιοϑ αποτελεύται απϐ πυρηνικϐ οξϑ (DNA ό RNA) το οπούο περιβϊλλεται απϐ καψύδιο πρωτεϗνησ. Η πρωτεϗνη του ιοϑ προςδύδει ςτον ιϐ την ικανϐτητα να προςκολλϊται και να ειςϋρχεται ςτο ευαύςθητο κϑτταρο. Κατϊ τον ςχηματιςμϐ αντιςωμϊτων ό και την πρϐκληςη κυτταρικόσ ανοςύασ μετϊ την λούμωξη με ιϐ, η αντιγονικϐτητα προκαλεύται απϐ την πρωτεϗνη του ιοϑ και ϐχι απϐ το πυρηνικϐ οξϑ. Σα πυρηνικϊ οξϋα δεν ϋχουν αντιγονικϋσ ιδιϐτητεσ. Ϊτςι αντιςώματα ϋναντι ιών, δεν εύναι δυνατϐν να εξουδετερώςουν το λοιμογϐνο πυρηνικϐ οξϑ Αναγνώριςη του αντιγϐνου απϐ τα κϑτταρα του ανοςολογικοϑ ςυςτόματοσ και ενεργοπούηςη των Β- και Σ- λεμφοκυττϊρων Όπωσ αναφϋρθηκε και προηγουμϋνωσ, ο οργανιςμϐσ του ανθρώπου διαθϋτει ςειρϊ μηχανιςμών για την αποφυγό τησ εγκατϊςταςησ ό τησ επικρϊτηςησ οποιουδόποτε παρϊγοντα και το ςϑνολο αυτών των διαδικαςιών αναλαμβϊνει η φυςικό ανοςύα. Εϊν η ϊμυνα αυτό υπολεύπεται ό ο λοιμογϐνοσ παρϊγοντασ εύναι ιδιαύτερα ιςχυρϐσ, τϐτε ωσ επιπλϋον γραμμό ϊμυνασ επιςτρατεϑεται η επύκτητη ανοςύα. Η επύκτητη ανοςύα διαμορφώνεται, ϐπωσ ϋχει επιςημανθεύ, ςτουσ επιχώριουσ λεμφαδϋνεσ και ϐχι μϋςα ςτον προςβαλλϐμενο ιςτϐ. Σο παθογϐνο παραλαμβϊνεται απϐ τα ιςτικϊ δενδριτικϊ κϑτταρα και μεταφϋρεται ςτουσ περιοχικοϑσ λεμφαδϋνεσ, ϐπου ενεργοποιεύ τα «παρθϋνα» (naive) Σ- και Β- λεμφοκϑτταρα, τα οπούα ςτην ςυνϋχεια εγκαταλεύπουν τουσ λεμφαδϋνεσ και επιςτρϋφουν ςτη θϋςη τησ φλεγμονόσ. Βαςικό προϒπϐθεςη για την ϋναρξη τησ ειδικόσ ανοςιακόσ απϊντηςησ εύναι η επιτυχόσ αναγνώριςη του αντιγϐνου απϐ τα Β- ό απϐ τα Σ-λεμφοκϑτταρα. Τα Β-λεμφοκϑτταρα αναγνωρύζουν και ςυνδϋουν ςτον ανοςοςφαιρινικϐ τουσ υποδοχϋα BCR απλϋσ, μικρϋσ ςτερεοχημικϋσ αντιγονικϋσ δομϋσ π.χ πολυςακχαριδικϊ αντιγϐνα και ϊλλα. Οι πιο ςϑνθετεσ αντιγονικϋσ δομϋσ ϐπωσ τα βακτόρια, οι ιού, οι μϑκητεσ και ϊλλα παθογϐνα, αναγνωρύζονται απϐ τα Τ-λεμφοκϑτταρα με την μεςολϊβηςη των αντιγονοπαρουςιαςτικών κυττϊρων που τα διαςποϑν ςε μικρϊ πεπτύδια και τα ςυνδϋουν ενδοκυτταρικϊ με ϋνα MHC τϊξησ I ό II μϐριο του κυττϊρου μϋςω του φαινομϋνου του «MHC περιοριςμοϑ» (MHC-restriction ),ιςτοςυμβατϐτητα μορύου τησ τϊξεωσ Ι ό ΙΙ. 47

48 Η κυτταρικοϑ τϑπου ανοςύα ϋχει ςαν μϐρια αναγνώριςησ, τουσ TCR αντιγονικοϑσ υποδοχεύσ των Σ-λεμφοκυττϊρων, που ϋχουν την ικανϐτητα να ςυνδϋουν μϐρια του αντιγϐνου, τα οπούα εύναι όδη ςυνδεδεμϋνα με προώϐντα του μεύζονοσ ςυμπλϋγματοσ ιςτοςυμβατϐτητασ (MHC). Η δρϊςη του τριμοριακοϑ ςυμπλϋγματοσ (TCR-αντιγϐνο-MHC), περιγρϊφηκε για πρώτη φορϊ το 1974 απϐ τουσ Doherty και Zinkemagel (βραβεύο Nobel 1996) και εύναι απαραύτητη για την ϋναρξη τησ κυτταρικόσ ανοςοαπϊντηςησ. Γι αυτϐ λϋγεται ϐτι η αναγνώριςη του αντιγϐνου, απϐ τα Σ-λεμφοκϑτταρα βρύςκεται υπϐ MHC-περιοριςμϐ. Σα προώϐντα του MHC βρύςκονται ςτην επιφϊνεια των κυττϊρων και για τον λϐγο αυτϐ τα Τ-λεμφοκϑτταρα αναγνωρύζουν μϐνο αντιγϐνα ςυνδεδεμϋνα με κϑτταρα. Σα Σ-λεμφοκϑτταρα αποτελοϑν το 70-80% των λεμφοκυττϊρων του περιφερικοϑ αύματοσ. Ο επιφανειακϐσ δεύκτησ που τα ταυτοποιεύ καλεύται CD3. Η κϑρια λειτουργύα των Σ-λεμφοκυττϊρων εύναι η αναγνώριςη των λοιμογϐνων παραγϐντων και η διϋγερςη-ϋλεγχοσ των Β-λεμφοκυττϊρων ώςτε να παρϊγουν, ωσ πλαςματοκϑτταρα πλϋον, μεγϊλεσ ποςϐτητεσ ανοςοςφαιρινών και ειδικών αντιςωμϊτων. Οι υποδοχεύσ των Σ-λεμφοκυττϊρων (Σ-cell receptor-tcr) εύναι ετεροδιμερεύσ πρωτεϗνεσ, που αποτελοϑνται απϐ δϑο αλυςύδεσ πρωτεώνών, ςυνδεδεμϋνεσ με δεςμοϑσ διςουλφιδύου. Διακρύνονται δϑο διαφορετικϋσ τϊξεισ υποδοχϋων. Η μύα τϊξη αποτελεύται απϐ δϑο αλυςύδεσ γνωςτϋσ ςαν α και β. Η ϊλλη τϊξη αποτελεύται, επύςησ, απϐ δϑο αλυςύδεσ γνωςτϋσ ςαν γ και δ. Σο 95% περύπου των Σ-λεμφοκυττϊρων του ανθρώπου, διαθϋτουν το αβετεροδιμερϋσ TCR υποδοχϋων για την αναγνώριςη του αντιγϐνου. Σα Β-λεμφοκϑτταρα αποτελοϑν το 10-15% των λεμφοκυττϊρων του περιφερικοϑ αύματοσ και ταυτοποιοϑνται με τον επιφανειακϐ δεύκτη CD20+. Η κϑρια λειτουργύα τουσ εύναι η παραγωγό ανοςοςφαιρινών. Αναγνωρύζουν και ςυνδϋονται με το ξϋνο αντιγϐνο με την βοόθεια ενϐσ ϊλλου επιφανειακοϑ μορύου, του αντιγονικοϑ υποδοχϋα τουσ BCR, που εύναι μια ανοςοςφαιρύνη καθηλωμϋνη ςτην μεμβρϊνη του κυττϊρου υπϐ την μονομερό τησ μορφό IgM ό IgD. Η ςϑνδεςη του αντιγϐνου με το εξωμεμβρανικϐ τμόμα του υποδοχϋα BCR, προκαλεύ ενεργοπούηςη των Β κυττϊρων που οδηγεύ ςτην διαφοροπούηςό τουσ ςε δραςτικϊ κϑτταρα, τα πλαςματοκϑτταρα. Αυτϊ με την ςειρϊ τουσ εκκρύνουν ειδικϋσ για το ςυγκεκριμϋνο αντιγϐνο ανοςοςφαιρύνεσ ϐλων των τϊξεων, ϐπωσ ΙgG, IgA, IgM, IgD και IgE, που καλοϑνται αντιςώματα και αποτελοϑν το τελικϐ προώϐν τησ χυμικόσ ανοςύασ. Σα μϐρια MHC τησ τϊξεωσ I και II, ϐπωσ όδη αναφϋρθηκε, ςυμμετϋχουν ςτην παρουςύαςη του αντιγϐνου ςτα Σ-λεμφοκϑτταρα. Σο MHC ςϑςτημα, ϋχει ιδιαύτερη ςημαςύα για την αναγνώριςη των ύδιων αντιγϐνων του οργανιςμοϑ απϐ το ανοςολογικϐ ςϑςτημα και για την απϐρριψη ξϋνων ιςτών και οργϊνων κατϊ τισ μεταμοςχεϑςεισ. την δρϊςη αυτό οφεύλεται η δυςκολύα μεταμϐςχευςησ ιςτών και οργϊνων απϐ ϊτομο ςε ϊτομο. 48

49 Επύςησ τα γονύδια του MHC-III, κωδικοποιοϑν το ςυςτατικϐ C4 του ςυμπληρώματοσ και ϊλλα μϐρια που ςυμμετϋχουν ςτην εναλλακτικό οδϐ ενεργοπούηςησ του ςυμπληρώματοσ. Σϐςο η φυςικό ϐςο και η επύκτητη ανοςύα, βρύςκονται ςτον μεγαλϑτερο βαθμϐ, κϊτω απϐ τον ϋλεγχο του γενετικοϑ κώδικα του κϊθε ατϐμου. Αναφϋρονται ενδεικτικϊ, για κϊποιουσ κεντρικοϑσ μηχανιςμοϑσ οι γονιδιακϋσ θϋςεισ κωδικοπούηςόσ τουσ, ϐπωσ: Oι υποδοχεύσ αναγνώριςησ τησ φυςικόσ ανοςύασ PRR (Pattern Recognition Receptors), που βρύςκονται ςτην επιφϊνεια πολλών κυττϊρων τησ φυςικόσ ανοςύασ ϐπωσ των φαγοκυττϊρων ό των αντιγονοπαρουςιαςτικών κυττϊρων και ϊλλων, κωδικοποιοϑνται απϐ ςυγκεκριμϋνα γονύδια του DNA (γονιδιώματοσ, germ-line encoled receptors). Η δομό τουσ δεν ϋχει ποικιλομορφύα, αλλϊ εύναι ςταθερό, η αντιγονικό τουσ εξειδύκευςη εύναι περιοριςμϋνη και δεν εκπτϑςςονται ςε ειδικοϑσ κυτταρικοϑσ κλώνουσ για να δρϊςουν ϐπωσ ςυμβαύνει με τα Β- και τα Σ-λεμφοκϑτταρα, αλλϊ ενεργοποιοϑνται ϊμεςα και αρχύζει η δραςτικό φϊςη τησ φυςικόσ ανοςύασ για τον επύ τϐπου περιοριςμϐ του αντιγϐνου. Οι υποδοχεύσ αναγνώριςησ τησ ειδικόσ ανοςύασ BCR και TCR (που αποτελοϑνται απϐ α,β,γ,δ αλυςύδεσ), κωδικοποιοϑνται απϐ ςυγκεκριμϋνα γονύδια, ϐπωσ για την αλυςύδα α τα υπεϑθυνα γονύδια βρύςκονται ςτο χρωματϐςωμα 14, για την αλυςύδα β ςτο χρωματϐςωμα 7, για την αλυςύδα γ ςτο χρωματϐςωμα 13 και για την αλυςύδα δ επύςησ ςτο χρωματϐςωμα 14. Σο ςϑςτημα MHC (Major Histocompatibility Complex), ό Mεύζον ϑμπλεγμα Ιςτοςυμβατϐτητασ ό HLA (Human leucocyte group A), κωδικοποιεύται απϐ τα γονύδια που βρύςκονται ςτο βραχϑ ςκϋλοσ του χρωματοςώματοσ 6 του κυττϊρου, κατανεμημϋνα ςε τϋςςερισ περιοχϋσ χαρακτηριζϐμενεσ ςαν Α,Β, C και D και δημιουργοϑν τρεισ τϊξεισ, που χαρακτηρύζουμε ςαν MHC-I, MHC-II και MHC-III τϊξη. Οι αλυςύδεσ των ανοςοςφαιρινών ελαφρϋσ κ,λ και βαριϋσ γ, α, μ, δ και ε κωδικοποιοϑνται απϐ τρεισ ομϊδεσ τμημϊτων γονιδύων,οι οπούεσ βρύςκονται ςε διαφορετικϊ χρωματοςώματα.επύςησ, τα ςταθερϊ (C) και τα μεταβλητϊ (V) τμόματα των ανοςοςφαιρινών κωδικοποιοϑνται απϐ διαφορετικϋσ γονιδιακϋσ θϋςεισ το καθϋνα. Η ταυτοπούηςη των διαφϐρων λεμφοκυττϊρων, ςτηρύχθηκε ςτην αναγνώριςη των ειδικών γλυκοπρωτεώνικών μορύων ςτην επιφϊνειϊ τουσ. Γι αυτϊ τα μϐριαδεύκτεσ, ϋχει χρηςιμοποιηθεύ το ςϑςτημα CD (cluster designation), το οπούο αναγνωρύζει τα επιφανειακϊ μϐρια των λεμφοκυττϊρων, τα ανιχνευϐμενα με ειδικϊ μονοκλωνικϊ αντιςώματα. Υπϊρχουν και ϊλλοι επιφανειακού δεύκτεσ που ςηματοδοτοϑν διϊφορουσ λειτουργικοϑσ υποπληθυςμοϑσ των Τ κυττϊρων, ϐπωσ οι CD4, CD8, CD25 και ϊλλοι. Για να δηλώςουν επύ παραδεύγματι, τον υποπληθυςμϐ των ενεργοποιημϋνων Τ κυττϊρων που εκφρϊζουν τον υποδοχϋα τησ ιντερλευκύνησ-2 (IL-2), τα δηλώνουν ςαν CD3+/CD25+ κϑτταρα, ϐπου το CD3 μϐριο εύναι ο γενικϐσ δεύκτησ ταυτοπούηςησ των Τ κυττϊρων και το CD25 μϐριο εύναι ο δεύκτησ 49

50 ταυτοπούηςησ του υποδοχϋα τησ IL-2. Συνόθωσ για ςυντομύα παραλεύπεται το CD3, αλλϊ διευκρινύζεται ϐτι πρϐκειται για Τ-κϑτταρα π.χ CD8+ Τ-κϑτταρα Ανοςοςφαιρύνεσ - Αντιςώματα Οι Tiselious και Kabat το 1939 απϋδειξαν για πρώτη φορϊ την ϑπαρξη των ανοςοςφαιρινών, που αποτελοϑν τα πιο δραςτικϊ μϐρια τησ ειδικόσ ανοςύασ και ειδικϐτερα αποτελοϑν το τελικϐ προώϐν τησ χυμικόσ ανοςύασ που ενώνονται με το ερϋθιςμα αντιγϐνο για να το αποδομόςουν. Εκκρύνονται ςε μεγϊλεσ ποςϐτητεσ απϐ τα πλαςματοκϑτταρα και κυκλοφοροϑν με το αύμα και την λϋμφο προσ τουσ ιςτοϑσ. Όταν παρϊγονται απϐ κυτταρικοϑσ κλώνουσ ειδικοϑσ προσ κϊποιο αντιγϐνο, τϐτε αποτελοϑν τα ειδικϊ αντιςώματα για το ςυγκεκριμϋνο αντιγϐνο. Τπϊρχουν πϋντε κϑριοι ιςϐτυποι ανοςοςφαιρινών, που ςυμβολύζονται ωσ, ο τϑποσ α (IgA), ο τϑποσ γ (IgG), ο τϑποσ μ (IgM), ο τϑποσ δ (IgD) και ο τϑποσ ε (IgE) και οι οπούοι μεταξϑ τουσ διαφοροποιοϑνται λειτουργικϊ. Εύναι γλυκοπρωτεϗνεσ και αποτελοϑν την δεϑτερη μεγαλϑτερη ςε ςυγκϋντρωςη κατηγορύα πρωτεώνών ςτον ορϐ του αύματοσ μετϊ τισ λευκωματύνεσ, περύπου το 20% των ολικών πρωτεώνών. Σο μεγαλϑτερο ποςοςτϐ εξ αυτών, εντοπύζεται ςτο πρωτεώνϐγραμμα κατϊ την ηλεκτροφϐρηςη κυρύωσ ςτην γ περιοχό και ϊλλεσ εξ αυτών, μεταξϑ α2, β και γ περιοχόσ του πρωτεώνογρϊμματοσ. Η μελϋτη των ανοςοςφαιρινών γύνεται μϋςω τησ ανοςοηλεκτροφϐρηςησ, δηλαδό του ςυνδυαςμοϑ ηλεκτροφϐρηςησ και ιζηματινοαντύδραςησ. Με την μϋθοδο αυτό αποδεικνϑεται η ϑπαρξη 30 τουλϊχιςτον κλαςμϊτων και διαφϐρων υποκλαςμϊτων. Η ηλεκτροφϐρηςη των πρωτεώνών, εφαρμϐςτηκε για πρώτη φορϊ, απϐ τον ουηδϐ βιοχημικϐ Arne Σiselious 6 το 1937 και απϐ τϐτε χρηςιμοποιεύται ευρϑτατα. την ηλεκτροφϐρηςη διαφαύνονται 5 κλϊςματα με βϊςη την κινητικό τουσ ικανϐτητα: 1)λευκωματύνη, 2)α1-ςφαιρύνη, 3)α2-ςφαιρύνη, 4)β-ςφαιρύνη (β1+β2) και 5)γ- ςφαιρύνη. Η μϋθοδοσ ςτηρύχτηκε ςτισ ιδιϐτητεσ των πρωτεώνικών μορύων, ϐπωσ και κϊθε ϊλλων φορτιςμϋνων ςωματιδύων, να μετακινοϑνται κϊτω απϐ την επύδραςη ςταθεροϑ ηλεκτρικοϑ πεδύου. Η θϋρμανςη ςτουσ 56 ο C για 30 λεπτϊ δεν καταςτρϋφει τισ ανοςοςφαιρύνεσ, ενώ καταςτρϋφει το ςυμπλόρωμα. To μϐριο των ανοςοςφαιρινών αποτελεύται απϐ δϑο ζεϑγη πολυπεπτιδικών αλυςύδων, οι οπούεσ καλοϑνται βαριϋσ (Η) και ελαφρϋσ (L) και η ςχηματικό του παρϊςταςη προςομοιϊζει με το ελληνικϐ γρϊμμα «Τ». Οι δυο βαριϋσ αλυςύδεσ ςυνδϋονται μεταξϑ τουσ με δεςμοϑσ διςουλφιδύου S-Sκαι κϊθε μια απϐ τισ δυο ελαφρϋσ αλυςύδεσ, ενώνεται με μια βαριϊ αλυςύδα, πϊλι με δεςμϐ διςουλφιδύου S-S-. 6 Αrne Tiselius, «Νοbel prize in chemistry 1948» 50

51 Οι βαριϋσ (Η) αλυςύδεσ, εύναι διϊφορεσ και ειδικϋσ για κϊθε τϊξη ανοςοςφαιρύνησ και διαιροϑνται ςε πϋντε τϊξεισ ό ιςοτϑπουσ, ϐπωσ οι τϑπου α (IgA ), τϑπου γ (IgG), τϑπου μ (IgM), τϑπου δ (IgD) και τϑπου ε (IgE). Εύναι υπεϑθυνεσ για τισ βιολογικϋσ ιδιϐτητεσ του μορύου τησ ανοςοςφαιρύνησ και αςκοϑν καθοριςτικό επύδραςη ςε μια ςειρϊ βιολογικών δρϊςεων. ε ϐλεσ τισ ανοςοςφαιρύνεσ βρύςκονται οι ύδιοι τϑποι ελαφρών L αλυςύδων, οι οπούεσ ονομϊζονται κ και λ. το ύδιο ϐμωσ μϐριο ανοςοςφαιρύνησ περιϋχεται μϐνον ϋνασ τϑποσ ελαφρϊσ L αλυςύδασ. Οι διϊφοροι τϑποι των ανοςοςφαιρινών διαφϋρουν μεταξϑ τουσ ςτο μϋγεθοσ, ςτο ηλεκτρικϐ φορτύο, ςτην περιεκτικϐτητα ςε υδατϊνθρακεσ και ςτην ςϑνθεςη απϐ αμινοξϋα. ε οριςμϋνεσ ανοςοςφαιρύνεσ υπϊρχουν και υποτϊξεισ, ϐπωσ οι ΙgG1, ΙgG2,οι ΙgG3, ΙgG4, ΙgΑ1,ΙgΑ2 κ.λ.π. Οι ανοςοςφαιρύνεσ εϊν ενεθοϑν πειραματικϊ ςε ϊλλα ϊτομα, δρουν ωσ αντιγϐνα και προκαλοϑν τον ςχηματιςμϐ ϊλλων αντιςωμϊτων. Όλεσ οι ανοςφαιρύνεσ περιϋχουν υδατϊνθρακεσ ςε αναλογύα 3-13%, οι οπούοι εύναι ςυνδεδεμϋνοι με την βαριϊ αλυςύδα (γλυκοπρωτεώνεσ). Κϊθε ελαφρϊ ό βαριϊ αλυςύδα αποτελεύται απϐ δϑο τμόματα ό πεδύα (domains). Σο ϋνα τμόμα (πεδύο) ονομϊζεται ςταθερϐ μη μεταβαλλϐμενο πεδύο C, τησ ελαφρϊσ αλυςύδασ C (L) ό τησ βαριϊσ αλυςύδασ C (Η) αντύςτοιχα και εύναι ϐμοιο ςε ϐλα τα μϋλη ενϐσ ιςοτϑπου μιασ ανοςοςφαιρύνησ. Σο ϊλλο τμόμα (πεδύο) ονομϊζεται μεταβλητό περιοχό V, τησ ελαφρϊσ αλυςύδασ V(L) ό τησ βαριϊσ αλυςύδασ V(Η) αντύςτοιχα και εύναι τμόματα ύςου μεγϋθουσ και ςτα δυο εύδη αλυςύδων (ελαφρών και βαριών). Οι μεταβλητϋσ περιοχϋσ V(L) και V(Η) αντύςτοιχα, παρουςιϊζoυν ςημαντικό παραλλαγό ςτην ακολουθύα των αμινοξϋων και αποτελοϑν την θϋςη ςϑνδεςησ του αντιγϐνου (Fab-τμόματα, antigen binding fragment). Η Fab περιοχό περιϋχει το ςταθερϐ και το μεταβλητϐ τμόμα τησ ελαφρϊ αλϑςου και το μεταβλητϐ και ϋνα τμόμα του ςταθεροϑ, τησ βαριϊσ αλϑςου. Η τεταρτοταγόσ δομό που ςχηματύζεται απϐ τον ςυνδυαςμϐ τησ μεταβλητόσ περιοχόσ τησ ελαφρϊσ αλυςύδασ V(L) και τησ μεταβλητόσ περιοχόσ τησ βαριϊσ αλυςύδασ V(Η) αντύςτοιχα, καθορύζει την θϋςη ςϑνδεςησ του αντιγϐνου και ονομϊζεται παρϊτοποσ γιατύ εύναι αντύςτοιχοσ του επιτϐπου του αντιγϐνου (αντιγονικοϑ καθοριςτό ό επύτοπου). Σο ςταθερϐ μη μεταβαλλϐμενο πεδύο C, τησ βαριϊσ αλυςύδασ C (Η), πϋρα τησ Fab περιοχόσ, ονομϊζεται και Fc τμόμα τησ ανοςοςφαιρύνησ και εύναι υπεϑθυνο για τισ βιολογικϋσ ιδιϐτητεσ του μορύου τησ, ϐπωσ την ςϑνδεςη με το ςυμπλόρωμα, την ςϑνδεςη με υποδοχεύσ Fc ςε πολυμορφοπϑρηνα, ςε μακροφϊγα, ςε διϊφορα κϑτταρα και ϊλλεσ θϋςεισ και ϊλλεσ πολλϋσ ιδιϐτητεσ. Η περιοχό μεταξϑ του Fab και Fc τμόματοσ τησ ανοςοςφαιρύνησ, ονομϊζεται αρθρωτό περιοχό. Οι δϑο κλϊδοι του Fab τμόματοσ μποροϑν να περιςτρϋφονται ςτο ςημεύο τησ αρθρωτόσ περιοχόσ, να μεταβϊλλεται η γωνύα που ςχηματύζουν, να ανοιγοκλεύνουν και κατ αυτϐν τον τρϐπο ϋχουν την δυνατϐτητα να ςυνδϋονται με επιτϐπουσ αντιγϐνων ςε διαφορετικό απϐςταςη μεταξϑ τουσ. Κϊθε μϐριο ανοςοςφαιρύνησ περιϋχει δϑο τμόματα Fab και κϊθε τμόμα Fab περιλαμβϊνει μια θϋςη ςϑνδεςησ με το αντιγϐνο. Σα Fab τμόματα περιϋχουν 51

52 εξαιρετικϊ μεταβλητϋσ περιοχϋσ και η ιδιαύτερη ειδικϐτητα ςϑνδεςησ του αντιςώματοσ εύναι ςτενϊ ςυνδεδεμϋνη με την υπερμεταβλητϐτητα ςτην ακολουθύα των αμινοξϋων ςε μερικϋσ περιοχϋσ των μεταβλητών πεδύων. Αυτϋσ οι περιοχϋσ, που ονομϊζονται «καθορύζουςεσ την ςυμπληρωματικϐτητα» (complementarity determining regions), εντοπύζονται ςτην επιφϊνεια του μορύου και ςχηματύζουν θϋςεισ ςϑνδεςησ του αντιγϐνου. Μερικϋσ πληροφορύεσ εκ των ιςοτϑπων των ανοςοςφαιρινών περιγρϊφονται παρακϊτω: Οι ανοςοςφαιρύνεσ ΙgG, αποτελοϑν την κυριϐτερη τϊξη, το 80% του ςυνϐλου των ανοςοςφαιρινών και των αντιςωμϊτων. Εύναι μικρϊ ςε μϋγεθοσ μϐρια, με μοριακϐ βϊροσ 7S και ϋχουν μεγϊλη διειςδυτικϐτητα ςτουσ ιςτοϑσ. Εύναι οι μϐνεσ που διϋρχονται τον πλακοϑντα ενεργητικϊ και προςφϋρουν ανοςύα τησ μητϋρασ ςτο νεογνϐ (υπϊρχουν υποδοχεύσ ςτον πλακοϑντα για το Fc τμόμα τουσ - Fc receptor of the neonate ό FcRn) (παθητικό ανοςύα). Παρϊγονται ςε μεγϊλεσ ποςϐτητεσ κατϊ την δεϑτερη ανοςοαπϊντηςη και ςυνδϋονται ςε ειδικοϑσ υποδοχεύσ των μακροφϊγων και των πολυμορφοπυρόνων λευκοκυττϊρων με αποτϋλεςμα να προκαλεύται η γρόγορη φαγοκυττϊρωςη των βακτηριδύων των επικαλυμμϋνων με IgG μϐρια. Η ςϑνδεςη αντιγϐνου αντιςώματοσ μπορεύ ακϐμη να ενεργοποιόςει το ςϑςτημα του ςυμπληρώματοσ με επακϐλουθο την καταςτροφό του βακτηριδύου. Εξουδετερώνουν και τισ τοξύνεσ των βακτηριδύων. Τπολογύζεται ϐτι ςτο 24ωρο ςυντύθενται ςτον οργανιςμϐ 23 χιλ/kg βϊρουσ και ο χρϐνοσ υποδιπλαςιαςμοϑ τουσ εύναι 23 μϋρεσ. Η τιμό τουσ εύναι υψηλό απϐ το 2 ο ϋτοσ τησ ηλικύασ και ελαττώνεται απϐ την 4 η δεκαετύα τησ ζωόσ. Τπϊρχουν τϋςςερισ υποτϊξεισ τησ ΙgG: οι ΙgG1 και οι ΙgG3 εύναι ιςχυρϋσ οψωνύνεσ, ενώ οι ΙgG2 και ΙgG4 δρουν μετϊ τα 2-3 πρώτα χρϐνια τησ ζωόσ, εύναι φτωχϋσ ςχετικϊ οψωνύνεσ και ςυνδϋονται ςυνόθωσ με πολυςακχαριδικϊ αντιγϐνα. Οι ανοςοςφαιρύνεσ ΙgG ηλεκτροφορητικϊ κινοϑνται ςτην περιοχό των γ- ςφαιρινών ςτο πρωτεώνϐγραμμα. Οι ανοςοςφαιρύνεσ ΙgΑ εύναι οι κϑριεσ ανοςοςφαιρύνεσ των βλεννογϐνων, κυρύωσ του πεπτικοϑ και του αναπνευςτικοϑ ςυςτόματοσ. Σο μϐριϐ τουσ εύναι διμερϋσ με μια ςυνδετικό πεπτιδικό αλυςύδα. Η προςθόκη ενϐσ εκκριτικοϑ τμόματοσ τισ καθιςτϊ ανθεκτικϋσ ςτα πεπτικϊ υγρϊ. Οι περιςςϐτερεσ εύναι μοριακοϑ βϊρουσ 7S, αλλϊ μερικϋσ ϋχουν και μεγαλϑτερα μϐρια. Βρύςκονται ςτο αύμα και εύναι τα κυριϐτερα αντιςώματα που υπϊρχουν ςτον ςύελο, ςτα δϊκρυα, ςτο πρωτϐγαλα, ςτισ εκκρύςεισ του αναπνευςτικοϑ, του γαςτρεντερικοϑ και του ουροποιογεννετικοϑ ςυςτόματοσ. Κατϊ το 24ωρο ςυντύθενται 35 χιλ/kg βϊρουσ του ςώματοσ και ο χρϐνοσ υποδιπλαςιαςμοϑ εύναι 5-8 μϋρεσ. Οι ΙgA, αποτελοϑν το 13% περύπου των ανοςοςφαιρινών, δεν ςυνδϋουν το ςυμπλόρωμα και ϋχουν ιδιϐτητεσ αντιςωματικϋσ, αντιμικροβιακϋσ και εξουδετϋρωςησ των ιών. Οι ΙgΑ2 ςτισ εκκρύςεισ και οι ΙgΑ1 ςτον ορϐ δρουν κυρύωσ εξουδετερωτικϊ και ςυμμετϋχουν ςτην αντιςωματοεξαρτώμενη κυτταροτοξικϐτητα (ADCC). Οι ανοςοςφαιρύνεσ ΙgΑ ηλεκτροφορητικϊ κινοϑνται ςτην περιοχό προ των γ- ςφαιρινών ό ανϊμεςα ςτισ β και γ ςφαιρύνεσ ςτο πρωτεώνϐγραμμα. 52

53 Οι ανοςοςφαιρύνεσ IgM ό μακροςφαιρύνεσ εύναι οι πρώτεσ ανοςοςφαιρύνεσ που παρϊγονται κατϊ την εμβρυώκό ζωό. Περιλαμβϊνουν τισ ψυχροςυγκολλητύνεσ, τισ ιςοςυγκολλητύνεσ του ςυςτόματοσ ομϊδων αύματοσ ΑΒΟ, τον ρευματοειδό παρϊγοντα και ϊλλα μϐρια. Αποτελοϑν το 5-7% των ανοςοςφαιρινών ςτον ορϐ του ενόλικα. Σο μϐριϐ τουσ εύναι πενταμερϋσ, δηλαδό αποτελεύται απϐ πϋντε πλόρεισ ανοςοςφαιρινικϋσ μονϊδεσ οι οπούεσ μεταξϑ τουσ ςυνδϋονται με διςουλφιδικοϑσ δεςμοϑσ, εύναι μεγϊλου μεγϋθουσ, με μοριακϐ βϊροσ 19 S και φτωχό διειςδυτικϐτητα ςτουσ ιςτοϑσ. Υϋρουν 5 θϋςεισ ςϑνδεςησ με το ςυμπλόρωμα και προκαλοϑν εϑκολα την ενεργοπούηςό του, για την εξουδετϋρωςη κυρύωσ διαφϐρων ιών και ϊλλων παθογϐνων και των τοξινών τουσ. Οι IgM ανοςοςφαιρύνεσ ϋχουν μικροϑ βαθμοϑ ςυγγϋνεια ςϑνδεςησ με το αντιγϐνο (affinity), αλλϊ λϐγω τησ ικανϐτητασ ςϑνδεςησ και ενεργοπούηςησ του ςυμπληρώματοσ (αvidity), δρουν πιο δραςτικϊ απϐ τα μϐρια τησ IgG. Μετϊ την ςϑνδεςό τουσ με το αντιγϐνο ςχηματύζονται ανοςοςυμπλϋγματα που απομακρϑνονται απϐ την κυκλοφορύα και καταςτρϋφονται απϐ τα μακροφϊγα. Δεν διϋρχονται τον πλακοϑντα. Εύναι τα πρώτα αντιςώματα τα οπούα ςυντύθεται ωσ αποτϋλεςμα τησ δρϊςησ του αντιγϐνου (πρωτογενόσ ανοςολογικό απϊντηςη). το 24ωρο ςυντύθενται 8 χιλ/kg βϊρουσ του ςώματοσ και ο χρϐνοσ υποδιπλαςιαςμοϑ εύναι 5 μϋρεσ. Οι IgM ανοςοςφαιρύνεσ ηλεκτροφορητικϊ κινοϑνται ςτην περιοχό προ των β ό των β ςφαιρινών ςτο πρωτεώνϐγραμμα. Οι ανοςοςφαιρύνεσ IgD παρϊγονται απϐ τα ενεργοποιημϋνα Β λεμφοκϑτταρα και δεν εκκρύνονται, αλλϊ δρουν ωσ επιφανειακού αντιγονικού υποδοχεύσ καθηλωμϋνοι ςτην κυτταρικό μεμβρϊνη. Τπϊρχουν ελϊχιςτα ελεϑθερεσ ςτον ορϐ του αύματοσ, περύπου 1% και ϋχουν μοριακϐ βϊροσ 7S. Καταςτρϋφονται ταχϋωσ απϐ πρωτεολυτικϊ ϋνζυμα. Πϊρα πολϑ λύγα κϑτταρα εκκρύνουν IgD, και μαζύ με τισ ανοςοςφαιρύνεσ IgM εύναι οι υποδοχεύσ που υπϊρχουν ςτην μεμβρϊνη των Β λεμφοκυττϊρων ϐταν αυτϊ βρύςκονται ςε ηρεμύα. Ϊχουν χρϐνο υποδιπλαςιαςμοϑ 3 μϋρεσ. Οι IgD ανοςοςφαιρύνεσ ηλεκτροφορητικϊ κινοϑνται ςτην περιοχό προ των β ό των β ςφαιρινών ςτο πρωτεινϐγραμμα. Οι ανοςοςφαιρύνεσ IgE παρϊγονται απϐ τα πλαςματοκϑτταρα, αλλϊ παραλαμβϊνονται απϐ τα ςιτευτικϊ κϑτταρα (μαςτοκϑτταρα, mast cells) και τα βαςεϐφιλα που φϋρουν ειδικοϑσ IgE υποδοχεύσ με τουσ οπούουσ ςυνδϋονται και βρύςκονται καθηλωμϋνεσ ςτην επιφϊνεια των κυττϊρων αυτών. Ευρύςκονται ςε ελϊχιςτα ποςϊ (μικρϐτερα του 1%) ςτον ορϐ του αύματοσ φυςιολογικών ατϐμων και ταυτύζονται με καταςτϊςεισ υπερευαιςθηςύασ (αλλεργικϋσ εκδηλώςεισ) του οργανιςμοϑ. Η ςϑνδεςό τουσ με το κατϊλληλο αντιγϐνο (αλλεργιογϐνο) ενεργοποιεύ τα ςιτευτικϊ και τα βαςεϐφιλα κϑτταρα που εκκρύνουν αγγειοδραςτικϋσ και χημειοτακτικϋσ ουςύεσ. Σο ςϑμπλεγμα αυτϐ αντιγϐνου αντιςώματοσ, προκαλεύ αλλεργικό αντύδραςη αναφυλακτικοϑ τϑπου, με απελευθϋρωςη ιςταμύνησ και ϊλλων ουςιών. Η κϑρια δρϊςη τουσ εύναι η εξουδετϋρωςη παραςύτων του πεπτικοϑ ςυςτόματοσ. Επύςησ τα αντιςώματα IgE πρωτοςτατοϑν ςτην ατοπύα (αντύδραςη υπερευαιςθηςύασ τϑπου I). Οι ανοςφαιρύνεσ IgE δεν ςυνδϋουν το ςυμπλόρωμα. Ο χρϐνοσ υποδιπλαςιαςμοϑ εύναι 2-3 μϋρεσ. 53

54 Οι IgΕ ανοςοςφαιρύνεσ ηλεκτροφορητικϊ κινοϑνται ςτην περιοχό ανϊμεςα των β και α2 ςφαιρινών ςτο πρωτεώνϐγραμμα. Κατϊ την αρχικό διϋγερςη του Β-κυττϊρου απϐ ϋνα αντιγϐνο, ςχηματύζεται και εκκρύνεται ςε μεγϊλεσ ποςϐτητεσ IgM ανοςοςφαιρύνη ειδικό για το αντιγϐνο, που ςε περιϐδουσ ηρεμύασ βρύςκεται ςτην επιφϊνεια των Β- κυττϊρων καθηλωμϋνη μϐνη τησ ό με μϐρια IgD, ςε μικρϋσ ποςϐτητεσ υπϐ την μονομερό τησ μορφό. Κατϊ την περαιτϋρω εξϋλιξη τησ ανοςολογικόσ αντύδραςησ ςυμβαύνει αναδιϊταξη του DNA κατϊ την οπούα τα ύδια τμόματα γονιδύων που κωδικοποιοϑν τη μεταβλητό περιοχό ςυνδϋονται με διαφορετικϊ τμόματα γονιδύων που κωδικοποιοϑν τη ςταθερό περιοχό των βαριών αλυςύδων. Κατϊ το μηχανιςμϐ αυτϐ, μεταβϊλλεται η τϊξη τησ παραγϐμενησ ανοςοςφαιρύνησ απϐ IgM ςε IgG, IgA ό IgE κατϊ τισ ανϊγκεσ. Η μεταβολό αυτό ονομϊζεται μεταςτροφό τϊξησ. Οι παραγϐμενεσ κατϊ τον τρϐπο αυτϐ ανοςοςφαιρύνεσ ϋχουν την ύδια ειδικϐτητα ωσ προσ την ικανϐτητα ςϑνδεςησ με το αντιγϐνο ϐπωσ η αρχικϊ παραγϐμενη IgM, αλλϊ ϋχουν διαφορετικϊ βιολογικϊ χαρακτηριςτικϊ. Κατϊ τον τρϐπο αυτϐ οι απϐγονοι οριςμϋνων Β-λεμφοκυττϊρων δηλαδό τα πλαςματοκϑτταρα, παρϊγουν αντιςώματα διαφορετικόσ τϊξησ κατϊ την εξϋλιξη τησ ανοςολογικόσ αντύδραςησ. Οριςμϋνα απϐ τα Β-λεμφοκϑτταρα εξελύςςονται ςε κϑτταρα μνόμησ. Σα κϑτταρα μνόμησ δεν παρϊγουν αντιςώματα αλλϊ ςε μύα νϋα εύςοδο του ύδιου αντιγϐνου που προκϊλεςε τον ςχηματιςμϐ τουσ, πολλαπλαςιϊζονται και αντιδροϑν ταχϑτατα με παραγωγό αντιςώματοσ. Σα κϑτταρα αυτϊ επιζοϑν επύ αρκετοϑσ μόνεσ Υυςιολογικό ϋκβαςη τησ ανοςιακόσ απϊντηςησ Σο ιδανικϐ αποτϋλεςμα τησ ανοςιακόσ απϊντηςησ ςε κϊποιο ερϋθιςμα-αντιγϐνο εύναι η καταςτροφό του, εύτε: με την απευθεύασ δρϊςη των φυςικών κυτταροκτϐνων, των ουδετερϐφιλων πολυμορφοπυρόνων, των μακροφϊγων, του ςυςτόματοσ τησ φαγοκυττϊρωςησ κ.λ.π, με την δρϊςη των αντιςωμϊτων και του ςυμπληρώματοσ, με την αντιςωματοεξαρτώμενη κυτταροτοξικϐτητα, με την δρϊςη των ειδικών CD+8 T-κυτταροτοξικών κυττϊρων, με ϋμμεςο τρϐπο με την δρϊςη των κυτταροκινών που ενεργοποιοϑν τα φυςικϊ κυτταροκτϐνα, τα ουδετερϐφιλα πολυμορφοπϑρηνα, τα μακροφϊγα και ενιςχϑουν την φαγοκυττϊρωςη Πϐτε ενεργοποιεύται το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα Σο ανοςιακϐ ςϑςτημα εύναι ικανϐ να λειτουργόςει απϐ την εμβρυώκό ζωό. Ϋδη απϐ την 8 η εβδομϊδα τησ κϑηςησ υπϊρχουν ϊωρα Β λεμφοκϑτταρα ςτο εμβρυώκϐ όπαρ και απϐ την 15 η -18 η εβδομϊδα Β λεμφοκϑτταρα που φϋρουν ςτην επιφϊνειϊ τουσ IgM και IgG ανοςοςφαιρύνεσ. 54

55 Επύςησ απϐ την 8 η εβδομϊδα τησ κϑηςησ εντοπύζονται ϊωρα Σ-λεμφοκϑτταρα ςτον θϑμο αδϋνα και απϐ την 12 η -14 η εβδομϊδα ώριμα Σ-λεμφοκϑτταρα ςε αναλογύα παρϐμοια με αυτό των ενηλύκων. Η διϋλευςη τησ μητρικόσ IgG ανοςοςφαιρύνησ, μϋςω του πλακοϑντα ςτο ϋμβρυο αρχύζει απϐ τα πρώώμα ςτϊδια τησ κϑηςησ και αυξϊνεται ςημαντικϊ μϐνον μετϊ την 32 η εβδομϊδα, γι αυτϐ ςτα πρϐωρα νεογνϊ το επύπεδο τησ IgG εύναι πολϑ χαμηλϐτερο ςε ςϑγκριςη με αυτϐ τησ μητϋρασ του και αυτϐ των τελειϐμηνων νεογνών. Η παραγωγό των ανοςοςφαιρινών απϐ το ϋμβρυο εύναι πολϑ φτωχό ϋωσ ανϑπαρκτη ϋωσ την γϋννηςη και ανιχνεϑονται μϐνο IgG ανοςοςφαιρύνεσ μητρικόσ προϋλευςησ, ςε ςυγκεντρώςεισ που φθϊνουν ό ξεπερνοϑν αυτϋσ των ενηλύκων. Οι τιμϋσ αυτϋσ τησ μητρικόσ IgG ελαττώνονται ςημαντικϊ κατϊ την διϊρκεια του υ μόνα τησ ζωόσ, λϐγω του καταβολιςμοϑ τουσ ώςτε ςτο τϋλοσ τησ νεογνικόσ ηλικύασ να υποδιπλαςιϊζονται ( 3 ο -4 ο μόνα). ε ενδομότριεσ λοιμώξεισ, εϊν το ϋμβρυο δεχθεύ ιςχυρϊ αντιγονικϊ ερεθύςματα, τϐτε τα λεμφοποιητικϊ του ϐργανα υπερπλϊςςονται και παρϊγουν ειδικϋσ ανοςοςφαιρύνεσ και αντιςώματα κυρύωσ IgM και κατϊ δεϑτερο λϐγο IgΑ. Η αϑξηςη των τελευταύων, υποδηλώνει λούμωξη πριν ό κατϊ την διϊρκεια του τοκετοϑ. Η ςυγκϋντρωςη τησ IgΑ ανοςοςφαιρύνησ ςτο μητρικϐ γϊλα και ειδικϊ ςτο πϑαρ εύναι πολϑ υψηλό, 20 φορϋσ περύπου μεγαλϑτερη απϐ την τιμό του οροϑ του ενόλικα και προςφϋρει τοπικό ανοςύα ςτουσ βλεννογϐνουσ του βρϋφουσ και εκτϐσ αυτόσ, μϋςω του μητρικοϑ γϊλακτοσ καταφϋρνουν να περϊςουν ςτην κυκλοφορύα του νεογνοϑ ανοςοώκανϊ κϑτταρα ϐπωσ μακροφϊγα και πολυμορφοπϑρηνα και ςε μικρϐτερο αριθμϐ Σ- και Β-λεμφοκϑτταρα τα οπούα, κατϊ οριςμϋνουσ ερευνητϋσ, προςφϋρουν ςτο νεογϋννητο την ανοςιακό μνόμη τησ μητϋρασ του, που μπορεύ να κρατόςει για πολλϊ χρϐνια. Η φυςικό ανοςύα του νεογνοϑ μειονεκτεύ ϋναντι πολλών μηχανιςμών των ενηλύκων, (γι αυτϐ και ευνοεύται η ανϊπτυξη των γενικευμϋνων λοιμώξεων και τησ ςηψαιμύασ), ωσ προσ τα αποθϋματα των πολυμορφοπυρόνων φαγοκυττϊρων, ωσ προσ την οψονινοφαγοκυττϊρωςη, ωσ προσ τουσ μηχανιςμοϑσ χημειοταξύασ, τησ παραγωγόσ κυτταροκινών, τησ ϋκφραςησ των επιφανειακών δεικτών, των μορύων προςκϐλληςησ, των ςυνδιεγερτικών μορύων και πολλών ϊλλων, αλλϊ ο ρυθμϐσ παραγωγόσ τουσ εύναι ηυξημϋνοσ. Η φυςικό ανοςύα λειτουργεύ ολοκληρωμϋνα ςτο τϋλοσ τησ βρεφικόσ ηλικύασ. Η ενεργητικό παραγωγό των ανοςοςφαιρινών αυξϊνεται προοδευτικϊ ςε ϐλη την διϊρκεια τησ βρεφικόσ ηλικύασ, ενώ παρϊλληλα καταβολύζεται η μητρικό IgG, με αποτϋλεςμα να εμφανύζεται μια «φυςιολογικό υπογαμμαςφαιριναιμύα» μεταξϑ του 3 ου και 6 ου μόνα τησ ζωόσ. Οι τιμϋσ των IgG και IgM ανοςοςφαιρινών φθϊνουν τισ τιμϋσ των ενηλύκων περύπου ςτο τϋλοσ του 3 ου ϋτουσ. Οι τιμϋσ των IgΑ ανοςοςφαιρινών ςταθεροποιοϑνται ςτισ τιμϋσ των ενηλύκων περύπου μετϊ το 7 ο και μϋχρι το 14 ο ϋτοσ τησ ζωόσ. Οι IgΕ ανοςοςφαιρύνεσ δεν εύναι ανιχνεϑςιμεσ οϑτε κατϊ την νεογνικό οϑτε κατϊ την βρεφικό ηλικύα, αλλϊ πληςιϊζουν τισ τιμϋσ των ενηλύκων μεταξϑ του 6 ου και 9 ου ϋτουσ τησ ζωόσ. Οι υπϐλοιπεσ παρϊμετροι τησ ειδικόσ ανοςύασ ϐπωσ π.χ. η αντύδραςη υπερευαιςθηςύασ επιβραδυνομϋνου τϑπου, ςταθεροποιοϑνται ςε επύπεδα ϐμοια 55

56 των ενηλύκων μϋχρι το τϋλοσ του 2 ου ϋτουσ ζωόσ και το ϐλο αμυντικϐ ςϑςτημα λειτουργεύ ολοκληρωμϋνα Διαταραχϋσ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ Κϊθε ανατομικό ό λειτουργικό ανεπϊρκεια του ςυςτόματοσ καλεύται ανοςοανεπϊρκεια και ςυνεπϊγεται την εμφϊνιςη κλινικών εκδηλώςεων με ςοβαρό ςυνόθωσ πρϐγνωςη. Όταν η διαταραχό, υπϊρχει απϐ την γϋννηςη τϐτε ονομϊζεται πρωτοπαθόσ ανοςοανεπϊρκεια. Όταν ςυμβεύ μετϊ την γϋννηςη, λϐγω επύδραςησ κϊποιου εξωγενοϑσ ό ενδογενοϑσ παρϊγοντα τϐτε ονομϊζεται δευτεροπαθόσ ό επύκτητη ανοςοανεπϊρκεια Πρωτοπαθεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ Οι πρωτοπαθεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ εύναι πολϑ πιο ςπϊνιεσ απϐ τισ δευτεροπαθεύσ. Η ςυχνϐτητϊ τουσ υπολογύζεται περύπου ςε 1: κατούκουσ, εξαιρουμϋνησ τησ ϋλλειψησ τησ IgΑ ανοςοςφαιρύνησ που εύναι πολϑ ςυχνϐτερη (περύπου 1:1000 κατούκουσ). Οι περιςςϐτερεσ εύναι κληρονομοϑμενεσ και ςε πολλϋσ ϋχει εντοπιςτεύ, με μοριακϋσ τεχνικϋσ, το χρωμϐςωμα που φϋρει το παθολογικϐ γονύδιο, γεγονϐσ που ϋχει ανούξει νϋεσ προοπτικϋσ για την δυνατϐτητα εφαρμογόσ τησ γονιδιακόσ θεραπεύασ. Η πρώτη ταξινϐμηςό τουσ ϋγινε το 1970 απϐ μια επιτροπό Ανοςολϐγων που ορύςθηκε απϐ την Π.Ο.Τ. Σο πϐνημα δημοςιεϑτηκε ςτο New England Journal of Medicin το Οι ςυναντόςεισ τησ επιτροπόσ γύνονται υπϐ την αιγύδα τησ IUIS (Διεθνόσ Ϊνωςη Ανοςολογικών Εταιριών). τισ ςυναντόςεισ προςτύθενται και κωδικοποιοϑνται αναγνωριςμϋνεσ ανοςοανεπϊρκειεσ. Ϊωσ τώρα ϋχουν καθοριςθεύ περύπου 120 και ϋχουν ταξινομηθεύ ςε 8 κατηγορύεσ, ϐπωσ παρακϊτω αναλϑονται: 1. Ανεπϊρκειεσ που ςχετύζονται κυρύωσ με την παραγωγό αντιςωμϊτων. 2. υνδυαςμϋνεσ ανεπϊρκειεσ των Σ- και Β- λεμφοκυττϊρων. 3. Ωλλα ςαφώσ καθοριςμϋνα ςϑνδρομα ανοςοανεπαρκειών. 4. Νοςόματα διαταραχόσ τησ ανοςορρϑθμιςησ. 5. υγγενεύσ ανεπϊρκειεσ φαγοκυττϊρων (του αριθμοϑ ό τησ λειτουργύασ ό και των δϑο). 6. Ανεπϊρκειεσ τησ φυςικόσ ανοςύασ. 7. Αυτοφλεγμονώδη νοςόματα. 8. Ανεπϊρκειεσ του ςυμπληρώματοσ. Σο 40% των πρωτοπαθών ανοςοανεπαρκειών αποκαλϑπτεται διαγνωςτικϊ μϋςα ςτο ϋτοσ τησ ζωόσ, το δε ϊλλο 55% μϋχρι το 6 ο -10 ο ϋτοσ και μϐνο το 5% αποκαλϑπτεται ςτην ενόλικη ζωό. Οι τελευταύεσ αυτϋσ ανόκουν κυρύωσ ςτην ϋλλειψη τησ IgΑ ανοςοςφαιρύνησ και ςτην κοινό ποικύλουςα ανοςοανεπϊρκεια. Απϐ την καταγραφό κατανομόσ αςθενών τησ Ευρώπησ με πρωτοπαθεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ, τον Μϊρτιο του 2006 (τησ ΕSID), προκϑπτουν τα παρακϊτω ποςοςτιαύα ςτοιχεύα: 56

57 Σο 70% περύπου των πρωτοπαθών ανοςοανεπαρκειών εύναι οι ανεπϊρκειεσ παραγωγόσ αντιςωμϊτων και η εργαςτηριακό διϊγνωςό τουσ εύναι αρκετϊ εϑκολη με την μϋτρηςη του ςυνολικοϑ επιπϋδου των ανοςοςφαιρινών. Περύπου το 9.22% των πρωτοπαθών ανοςοανεπαρκειών αφοροϑν ανεπϊρκειεσ των Σ-λεμφοκυττϊρων. Ϊνα περύπου 8.93% των πρωτοπαθών ανοςοανεπαρκειών αφοροϑν ανεπϊρκειεσ των φαγοκυττϊρων. Επύςησ το 0.41% περύπου αφοροϑν ανεπϊρκειεσ ςυμπληρώματοσ, Σο 10.5% περύπου αφοροϑν ϊλλεσ ανοςοανεπϊρκειεσ, Σο 0.53% περύπου αφορϊ αυτοϊνοςα και δυςρυθμικϊ ςϑνδρομα και Σο υπϐλοιπο ποςοςτϐ αφορϊ αταξινϐμητεσ ανοςοανεπϊρκειεσ Δευτεροπαθεύσ ό επύκτητεσ ανοςοανεπϊρκειεσ Οι κυριϐτερεσ αιτύεσ που προκαλοϑν τισ δευτεροπαθεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ εύναι: ν ) H επύδραςη εξωγενών ό και ενδογενών βλαπτικών παραγϐντων ςτα κϑτταρα του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ ό ςτα ϐργανα που τα παρϊγουν (μυελϐσ των οςτών, θϑμοσ), ό ςτα ϐργανα που εγκαθύςτανται και δρουν (λεμφαδϋνεσ, ςπλόνασ, λεμφοποιητικϐ ςϑςτημα των βλεννογϐνων). Σϋτοιοι βλαπτικού παρϊγοντεσ εύναι: λοιμώξεισ κυρύωσ απϐ ιοϑσ ό παρϊςιτα ακτινοβολύα κυτταροτοξικϊ ό ανοςοκαταςταλτικϊ φϊρμακα κακοόθη νοςόματα του λεμφοποιητικοϑ ςυςτόματοσ η ϋντονη ψυχικό καταπϐνηςη (stress) η μεγϊλη ηλικύα 2 ον ) Η απώλεια ό η μη παραγωγό, ό η απορρϐφηςη ό η δρϊςη οριςμϋνων πολϑτιμων ςτοιχεύων του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, ϐπωσ παραδεύγματοσ χϊριν, ανοςοςφαιρινών και οψωνινών ό ϊλλων απαραύτητων ςτοιχεύων ϐπωσ βιταμινών και κυρύωσ τρανςκοβαλαμύνησ ΙΙ, πυριδοξύνησ, βιταμύνησ Α και C, φολικοϑ οξϋοσ, ςιδόρου κ.α. Σϋτοιεσ καταςτϊςεισ παρατηροϑνται ςε πρωτεώνϐρροια απϐ το γαςτρεντερικϐ (protein loosing enteropathy) ό απϐ το ουροποιητικϐ ςϑςτημα (νεφρωςικϐ ςϑνδρομο), ςε εκτεταμϋνα εγκαϑματα ό τραϑματα, ςε βαριϊ ςϑνδρομα δυςαπορρϐφηςησ και γενικϐτερα ςε καταςτϊςεισ βαριϊσ υποθρεψύασ απϐ διϊφορα αύτια Φαρακτηριςτικϊ γνωρύςματα των ανοςοανεπαρκειών Οι πρωτογενεύσ και οι δευτερογενεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ ϋχουν κοινϋσ κλινικϋσ εκδηλώςεισ, η διαφορϊ τουσ εύναι ϐτι οι πρώτεσ εμφανύζονται απϐ την βρεφικό ηλικύα και εύναι μϐνιμεσ και προοδευτικϊ επιδεινοϑμενεσ, ενώ οι δεϑτερεσ εκδηλώνονται ςε οποιαδόποτε ηλικύα επιςυμβεύ η ανοςιακό διαταραχό, εύναι παροδικϋσ και αποκαθύςτανται μετϊ την απομϊκρυνςη του βλαπτικοϑ παρϊγοντα. 57

58 Εξαύρεςη αποτελεύ το ςϑνδρομο AIDS, το οπούο ανόκει ςτισ δευτεροπαθεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ, εύναι βαριϊ διαταραχό και μη αναςτρϋψιμη με τα ϋωσ τώρα δεδομϋνα. Απϐ τισ κϑριεσ κλινικϋσ εκδηλώςεισ ϐλων των ανοςοανεπαρκειών, επικρατοϑςα εύναι η αυξημϋνη ευαιςθηςύα ςε παντϐσ εύδουσ λοιμώξεισ, με ςυνόθωσ ποικύλη εντϐπιςη. Οι κλινικϋσ εκδηλώςεισ μιασ ανοςοανεπϊρκειασ, εξαρτώνται ωσ επύ το πλεύςτον απϐ την βαρϑτητα τησ ανεπϊρκειασ και πολϑ περιςςϐτερο απϐ την εντϐπιςη τησ βλϊβησ ςτο ύδιο το ανοςιακϐ ςϑςτημα. Η κλινικό διαφορικό διϊγνωςη εύναι δϑςκολη, ιδιαύτερα ςτην παιδικό ηλικύα ϐπου το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα δεν ϋχει πλόρωσ ολοκληρωθεύ ό και αργϐτερα, ϐταν υπϊρχει κλινικό εικϐνα ϐμοια με τισ κοινϋσ ευκαιριακϋσ λοιμώξεισ των φυςιολογικών ατϐμων, που εύναι δυνατϐν να επιςυμβαύνουν και τϐτε η διαφοροδιϊγνωςη γύνεται κατϊ προςϋγγιςη, λαμβϊνοντασ υπ ϐψην ςυνοδϊ ςημεύα που αφοροϑν τισ πρωτογενεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ, ϐπωσ αναφϋρονται παρακϊτω : ςυνόθωσ οι λοιμώξεισ αρχύζουν απϐ την βρεφικό ηλικύα (μετϊ τουσ δυο πρώτουσ μόνεσ τησ ζωόσ). εντοπύζονται ςε διϊφορα ςυςτόματα και ϐχι μϐνον ςε ϋνα. υχνϐτερα εμφανύζονται ςτο ανώτερο, ςτο κατώτερο αναπνευςτικϐ ςϑςτημα και ςτο δϋρμα. ςυνοδεϑονται κατϊ κανϐνα απϐ πυρετϐ και ϋντονη ωχρϐτητα που δεν οφεύλεται ςε αναιμύα (τοξικϐ προςωπεύο ό ϐψη βαριϊ πϊςχοντα). επαναλαμβϊνονται ςυχνϊ ό ϐταν δεν εύναι ςυχνϊ, εκδηλώνονται ωσ αςυνόθιςτα βαριϊ επειςϐδια. ϋχουν ςυνόθωσ παρατεταμϋνη πορεύα, πολλϋσ φορϋσ με αςυνόθιςτεσ επιπλοκϋσ, ϐταν η θεραπεύα δεν εύναι απϐλυτα ειδικό για το παθογϐνο αύτιο και δεν ϋχει αρχύςει ϋγκαιρα. Ο ανοςολογικϐσ εργαςτηριακϐσ ϋλεγχοσ ερευνϊ την αιτιοπαθογϋνεια των ανοςοανεπαρκειών ςε μοριακϐ επύπεδο και την εντϐπιςη τησ βλϊβησ ςε ϋνα ό περιςςϐτερα γονύδια Κλινικϊ χαρακτηριςτικϊ των πλϋον ςυχνών εκ των ανοςοανεπαρκειών Ανεπϊρκεια τησ χυμικόσ ανοςύασ (παραγωγόσ αντιςωμϊτων): Οι κλινικϋσ εκδηλώςεισ οφεύλονται ςυνόθωσ ςε εξωκυττϊρια παθογϐνα και κυρύωσ ςτρεπτϐκοκκοι, Gram αρνητικϊ βακτόρια (ψευδομονϊδα, πρωτϋασ), αιμϐφιλοσ, πνευμονιϐκοκκοσ, μηνιγγιτιδϐκοκκοσ, ςταφυλϐκοκκοσ. Οι λοιμώξεισ ςυνόθωσ εντοπύζονται ςτο ανώτερο και ςτο κατώτερο αναπνευςτικϐ ςϑςτημα. Ϊχουν την τϊςη να γενικεϑονται μϋχρι και ραγδαύασ εξϋλιξόσ τουσ ςε ςηψαιμύα. Οι ιογενεύσ λοιμώξεισ δεν εύναι ςυχνϋσ, αλλϊ παρϊ ταϑτα, εύναι δυνατϐν να ςυμβεύ βαριϊ εγκεφαλύτιδα απϐ εντεροώοϑσ ό ϊλλουσ ιοϑσ, ακϐμη και παραλυτικό πολιομυελύτιδα. Οι μυκητιαςικϋσ λοιμώξεισ απουςιϊζουν. 58

59 Επύςησ παρατηροϑνται και ϊλλεσ εκδηλώςεισ ϐπωσ: Μεγαλοςπληνύα. Απουςύα ψηλαφητών λεμφαδϋνων. την παιδικό ηλικύα δεν εύναι εμφανόσ η ςταςιμϐτητα τησ αϑξηςησ, εκτϐσ αν υπϊρχει επύμονη διϊρροια προκαλοϑμενη απϐ παραςιτώςεισ Ανεπϊρκεια τησ κυτταρικόσ ανοςύασ( κυτταροτοξικό ανεπϊρκεια): Οι κλινικϋσ εκδηλώςεισ οφεύλονται ςυνόθωσ ςε ενδοκυττϊρια παθογϐνα (ϐπωσ ιού, πρωτϐζωα, μυκοβακτόρια, βρουκϋλλεσ) τα οπούα μπορεύ να εύναι ςυνόθη ό αςυνόθη και να δρουν ωσ «ευκαιριακϊ» παθογϐνα και τϐτε οι λοιμώξεισ χαρακτηρύζονται ωσ «ευκαιριακϋσ». Ϊχουν την τϊςη να γενικεϑονται, ϐπωσ επύ παραδεύγματι εκτεταμϋνεσ μυκητιϊςεισ του δϋρματοσ, του ςτοματοφϊρυγγα ό ϐλου του γαςτρεντερικοϑ ςωλόνα. Ϊχουν πολϑ βαρηϊ πρϐγνωςη προσ το παρϐν, επειδό δεν υπϊρχουν τα κατϊλληλα φϊρμακα για την αντιμετώπιςό τουσ. Επύςησ παρατηροϑνται και ϊλλεσ εκδηλώςεισ ϐπωσ: Γενικευμϋνη λεμφαδενοπϊθεια. ϑνδρομα δυςαπορρϐφηςησ και επύμονησ διϊρροιασ. Βαριϋσ αντιδρϊςεισ( μϋχρι και θϊνατοσ), μετϊ απϐ εμβολιαςμοϑσ απϐ εμβϐλια που περιϋχουν ζώντεσ εξηςθενημϋνουσ ιοϑσ ό μυκοβακτηρύδια. Ϊντονεσ αντιδρϊςεισ του τϑπου «ςυνδρϐμου αντύδραςησ μοςχεϑματοσ κατϊ ξενιςτό», ςε κϊποιεσ μεταγγύςεισ αύματοσ. Σϊςη για ανϊπτυξη κακοόθων νοςημϊτων. την παιδικό ηλικύα επιβρϊδυνςη ό και πλόρησ αδυναμύα ςωματικόσ ανϊπτυξησ. την βρεφικό ηλικύα και ςε ςυνδυαςμϋνεσ ανεπϊρκειεσ τησ κυτταρικόσ και τησ χυμικόσ ανοςύασ, εύναι χαρακτηριςτικό η κλινικό τριϊδα που την αποτελοϑν λοιμώξεισ, επύμονη μυκητύαςη του ςτοματοφϊρυγγα, διϊρροια και εϊν το βρϋφοσ τελικϊ επιζόςει, γύνεται εμφανόσ η πλόρησ αδυναμύα τησ ςωματικόσ του αϑξηςησ Ανεπϊρκεια τησ φαγοκυτταρικόσ λειτουργύασ: Οι κλινικϋσ εκδηλώςεισ οφεύλονται κατϊ κανϐνα ςτον ςταφυλϐκοκκο και ςπανιϐτερα ςε Gram αρνητικϊ βακτόρια, μϑκητεσ, ςερρϊτιεσ και λιςτϋριεσ. Οι λοιμώξεισ ςυνόθωσ εύναι περιγεγραμμϋνεσ πυογενεύσ λοιμώξεισ( δοθιόνεσ, αποςτόματα, ςυρύγγια), που εντοπύζονται ςτο δϋρμα, ςτουσ λεμφαδϋνεσ, ςτην ςτοματοφαρυγγικό κοιλϐτητα ( οδοντικϊ, περιαμυγδαλικϊ, οπιςθοφαρυγγικϊ αποςτόματα), ςτουσ πνεϑμονεσ, ςτα οςτϊ, ςτισ αρθρώςεισ, ςτον εγκϋφαλο και ςε οποιοδόποτε ϊλλο εςωτερικϐ ϐργανο. Επύςησ παρατηροϑνται και ϊλλεσ εκδηλώςεισ ϐπωσ: Οι λοιμώξεισ εύναι δυνατϐν να ςυνδυϊζονται με δερματικϋσ εκδηλώςεισ ( πυοδερμύα, ςμηγματορροώκό δερματύτιδα, ϋκζεμα, νεκρωτικϊ αποςτόματα, εξανθόματα). Φρϐνια ουλύτιδα, περιοδοντύτιδα. Ανεπαρκόσ εποϑλωςη των τραυμϊτων. την νεογνικό ηλικύα εύναι δυνατό η επιβρϊδυνςη απϐπτωςησ του ομφϊλιου λώρου με ςυνϑπαρξη χρονύζουςασ τοπικόσ φλεγμονόσ. 59

60 Ανεπϊρκεια του ςυμπληρώματοσ: Οι κλινικϋσ εκδηλώςεισ οφεύλονται ςυνόθωσ ςε εξωκυττϊρια παθογϐνα ϐπωσ: Βακτόρια με πολυςακχαριδικϊ αντιγϐνα( πνευμονιϐκοκκοσ, αιμϐφιλοσ), ό Ναώςςϋριεσ( μηνιγγιτιδϐκοκκοσ, γονϐκοκκοσ), ό Πυογϐνοι κϐκκοι του δϋρματοσ ( ςτρεπτϐκοκκοσ, ςταφυλϐκοκκοσ), ό Μϑκητεσ. Οι λοιμώξεισ αποτελοϑν ςυνδυαςμϐ των χαρακτηριςτικών εκδηλώςεων των ανεπαρκειών τησ χυμικόσ ανοςύασ και των φαγοκυττϊρων. Εύναι ϊλλοτε περιγεγραμμϋνεσ πυογενεύσ λοιμώξεισ του δϋρματοσ, τησ ςτοματοφαρυγγικόσ κοιλϐτητασ ό των εςωτερικών οργϊνων και ϊλλοτε λοιμώξεισ διαφϐρων ςυςτημϊτων ( παραρρινοκολπύτιδεσ, πνευμονύα, μηνιγγύτιδα, ςηψαιμύα). Επύςησ παρατηροϑνται και ϊλλεσ εκδηλώςεισ ϐπωσ: Ευαιςθηςύα ςε αγγειϗτιδα, ςε ρευματικϊ νοςόματα ( κυρύωσ ςυςτηματικϐ ό υποδερματικϐ ερυθηματώδη λϑκο), ςε αυτοϊνοςεσ κυτταροπενύεσ, χρϐνια ςπειραματονεφρύτιδα. Κληρονομικϐ αγγειοούδημα Πρϐςφατα Δεδομϋνα απϐ ϋρευνεσ που ςτϐχο εύχαν την αναζότηςη κοινών τομϋων μεταξϑ τησ ομοιοπαθητικόσ και τησ ανοςολογύασ. Απϐ τισ αρχϋσ τησ δεκαετύασ του 1960 αρχύζουν κϊποιεσ, λύγεσ ςτον αριθμϐ(5-6) αναφορϋσ, ςε ιατρικϋσ εργαςύεσ, ςχϋςεων τησ ομοιοπαθητικόσ και ειδικϐτερα τησ δρϊςησ του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου και τησ ανοςολογύασ που πυκνώνουν απϐ το ϋτοσ 1990 και μετϊ, και ϋωσ τώρα περύπου ϋχουν γύνει 1940 αναφορϋσ. Ειδικϊ για το κεφϊλαιο HIV και ομοιοπαθητικό, ϋωσ τώρα ϋχουν γύνει περύπου 1020 αναφορϋσ και για το κεφϊλαιο αλλεργύεσ και ομοιοπαθητικό, ϋχουν γύνει περύπου 1000 αναφορϋσ. Απϐ πλευρϊσ μελετών, που αφοροϑν αλλαγϋσ ςε μετρόςιμα μεγϋθη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, μετϊ την χορόγηςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου, ϋγιναν κϊποιεσ ςε ατομικϐ επύπεδο γιατρών, ό κϊποιεσ ϊλλεσ ςε επύπεδο ομϊδων κλινικών ό πανεπιςτημύων, οι οπούεσ δεν ϋδωςαν ςαφεύσ απαντόςεισ. Παρακϊτω περιγρϊφονται μερικϋσ εξ αυτών: 1 η.σο 1988 ϋγινε το πεύραμα του γϊλλου ανοςολϐγου Jacques Benveniste, 7 που όλεγξε την επύδραςη των υψηλών διαλϑςεων Apis και ιςταμύνησ, ςτα βαςεϐφιλα κϑτταρα των λευκών αιμοςφαιρύων. Σα αποτελϋςματα δεν όταν ικανοποιητικϊ και δεν ϋδειξαν να επηρεϊζονται τα βαςεϐφιλα κϑτταρα των λευκών αιμοςφαιρύων. 7 Institut National de la Sante et de la Recherche Medicale U 2000, Universite Paris-Sud, Clamart, France 60

61 Σα βαςεϐφιλα, ωσ γνωςτϐν, αυξϊνουν ςε αριθμϐ ςε αλλεργικϋσ αντιδρϊςεισ. Αυτϐ το πεύραμα επαναλόφθηκε ςε ϋξι διαφορετικϊ εργαςτόρια ςε τϋςςαρα διαφορετικϊ πανεπιςτόμια (το πανεπιςτόμιο του South Paris, το πανεπιςτόμιο του Σορϐντο, το πανεπιςτόμιο Hebrew και το πανεπιςτόμιο του Μιλϊνου). Παρϐλο που το περιοδικϐ Nature ανϋλαβε να δημοςιεϑςει αυτόν την ϋρευνα, ταυτϐχρονα, ο εκδϐτησ δημοςύευςε ϋνα κεύμενο, αναφϋροντασ ϐτι δεν πύςτευε ςτα αποτελϋςματα. Ο εκδϐτησ επϋμενε να πϊει ςτο αρχικϐ εργαςτόριο του ερευνητό, ςτο πανεπιςτόμιο του South Paris, ώςτε να διεξαχθεύ το πεύραμα παρουςύα του, καθώσ και παρουςύα ϊλλων δϑο ειδικών ςτα επιςτημονικϊ πειρϊματα. υνοπτικϊ, το πεύραμα δεν ϋδωςε ικανοποιητικϊ αποτελϋςματα ϊμεςησ ςϑνδεςησ, παρϊ την πεπούθηςη του ερευνητό τησ ϑπαρξησ ςχϋςησ τησ ομοιοπαθητικόσ με το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα, οδηγώντασ τελικϊ τον εκδϐτη του Nature, που παρακολουθοϑςε το πεύραμα, να ιςχυριςτεύ ϐτι η αρχικό μελϋτη όταν παραπλανητικό. 2 η.to 1998 ϋγινε απϐ R. M. Kuzeff, Albert Street Clinic,Victoria, Australia R.M Homeopathy, sensation of well-being and CD4 levels: a placebo-controlled, randomized trial 8 Περύληψη τησ Έρευνασ H oμοιοπαθητικό ςυνταγογρϊφηςη τυπικϊ ςυνδϋεται με την υποκειμενικό βελτύωςη τησ αύςθηςησ του αςθενό ϐτι νοιώθει καλϊ. Η ομοιοπαθητικό ςυχνϊ χρηςιμοποιεύται ςτην θεραπεύα λοιμώξεων ςε κλινικό πρακτικό. Αυτό η μελϋτη ςκοπϐ εύχε την μϋτρηςη των επιπϋδων CD4+ κυττϊρων (τησ ειδικόσ ανοςύασ) και την εκτύμηςη των αλλαγών του ανοςοποιητικοϑ, ϐταν οι αςθενεύσ θα εύχαν βελτύωςη τησ αύςθηςησ ϐτι όταν καλϊ, κϊτω απϐ την θεραπεύα με ομοιοπαθητικϐ φϊρμακο και κϊτω απϐ θεραπεύα με placebo. Ζητόθηκε απϐ αςθενεύσ τησ Κλινικόσ να ςυμμετϊςχουν ςτην μελϋτη. Δϋχτηκε περύπου το 95%. την ϋρευνα ϋλαβαν μϋροσ 30 γυναύκεσ και 6 ϊνδρεσ ςε μια επύδοξη διπλό-τυφλό, τυχαύα και με διαςταυροϑμενη placebo ϋρευνα. Σα δεδομϋνα αναλϑθηκαν με την πρϐθεςη τησ θεραπεύασ τησ βϊςησ. Μετρόθηκαν οι κλύμακεσ VAS για την αύςθηςη του εύμαι καλϊ (well-being) και η κλύμακα CD4+. Ευρόματα Η διαςταυροϑμενη μελϋτη ϋδειξε ανϊμεςα ςτα γκροϑπ P=0.28 για το νοητικϐ VAS και P=0.002 για το ςωματικϐ VAS. Η ανϊλυςη για τα επύπεδα CD4+ ϋδωςε P= H ανϊλυςη των αποτελεςμϊτων τησ πρώτησ φϊςησ τησ διαςταυροϑμενησ μελϋτησ ϋδωςε P=0.014 για ςωματικϐ (physical) και P=0.009 για διανοητικϐ VAS. Με το P=0.118 δεν υπόρξαν ςημαντικϋσ αλλαγϋσ ςτα επύπεδα CD4+. Η Ανϊλυςη VAS και τα τελικϊ επύπεδα CD4+ για την ομϊδα που ελϊμβανε την αγωγό με την ακολουθύα φϊρμακο-placebo, ςε αντύθεςη με την ομϊδα που ϋπαιρνε την αγωγό με την ακολουθύα placebo - φϊρμακο ϋδωςε P= R. M. Kuzeff, Albert Street Clinic,Victoria, Australia R.M Homeopathy, sensation of well-being and CD4 levels: a placebo-controlled, randomized trial,

62 Προσ ςυζότηςη θϋματα Οι ερευνητϋσ ανακούνωςαν: «Καταλόξαμε ςτο ςυμπϋραςμα ϐτι η μελϋτη μασ ϋδωςε κϊποιεσ μαρτυρύεσ για την ικανϐτητα τησ ομοιοπαθητικόσ θεραπευτικόσ να βελτιώνει την αύςθηςη του εύμαι καλϊ και προϋκυψαν μαρτυρύεσ που ενιςχϑουν τα αποτελϋςματα των παραςκευαςμϊτων υψηλόσ δυναμοπούηςησ. Απϐ την μελϋτη επύςησ εϊν τα ομοιοπαθητικϊ φϊρμακα μποροϑν να επηρρεϊςουν τα επύπεδα CD4+ Τ- λεμφοκϑτταρα, δεν υπόρξαν ςαφό αποτελϋςματα. (Απϐ την Ανοςολογύα γνωρύζουμε ϐτι τα CD4+ Σ-λεμφοκϑτταρα ϋχουν ταξινομηθεύ με το ςϑςτημα Cluster Differrentiation και χαρακτηρύζονται ςαν δεύκτεσ αναγνώριςησ των υποπληθυςμών των Σ- λεμφοκυττϊρων. Ενδεικτικϊ αναφϋρουμε και κϊποιουσ ϊλλουσ δεύκτεσ, ϐπωσ CD2,CD3,CD4,CD7,CD8 κ.λ.π. Εύναι μϐρια ςτην επιφϊνεια των Σ-λεμφοκυττϊρων και η διϊκριςό τουσ γύνεται με ειδικϊ μονοκλωνικϊ αντιςώματα. Ειδικϊ τα CD4+ Σ-λεμφοκϑτταρα, ςυνδϋονται με μϐρια MHC-τϊξεωσ II και θεωροϑνται ϐτι υποβοηθοϑν τα Β- λεμφοκϑτταρα να αναγνωρύςουν το αντιγϐνο ϐπωσ επύςησ υποβοηθοϑν και ϊλλουσ υποπληθυςμοϑσ των Σ-λεμφοκυττϊρων ςτην αναγνώριςη και ςτην αντύδραςη με το αντιγϐνο). 3 η Ανακοινώςεισ απϐ το DEBATE (Brussels, Belgium NOVEMBER 2004) 9 «Priorities and methods for developing the evidence profile of homeopathy» Recommendations of the ECH General Assembly and XVIII Symposium of GIRI M Van Wassenhoven1,y 1European Committee for Homeopathy, Chausse e de Bruxelles, 132, B-1190 Brussels, Belgium 2005 Θϋμα: «Προτεραιϐτητεσ και μϋθοδοι προσ ανϊπτυξη των μαρτυριών του προφύλ τησ ομοιοπαθητικόσ» Σον Νοϋμβριο του 2004, ςτισ Βρυξϋλλεσ, οργανώθηκε μια τριόμερη ςυνϊντηςη απϐ κοινοϑ απϐ την Ευρωπαώκό Ϊνωςη Ομοιοπαθητικών και απϐ την Διεθνό Ομϊδα Ερευνητών GIRI και ςυγκεντρώθηκαν περύπου 90 ερευνητϋσ για να ςυζητόςουν το προφύλ τησ Ομοιοπαθητικόσ μϋςα απϐ μαρτυρύεσ. Τα θϋματα που τϋθηκαν προσ ςυζότηςη όταν τϋςςερα 1) Η δραςτηριϐτητα των υψηλόσ δυναμοπούηςησ των παραςκευαςμϊτων τησ ομοιοπαθητικόσ. 2) Σο περιεχϐμενο αυτών των παραςκευαςμϊτων. 3)Σο θεωρητικϐ πλαύςιο που χρειϊζεται για περαιτϋρω ϋρευνα και 4) Σισ κλινικϋσ μαρτυρύεσ. Σκοπϐσ αυτόσ τησ ςυνϊντηςησ όταν η ςυζότηςη : Πωσ για να ϋχει η ομοιοπαθητικό θεραπευτικό την επιςτημονικό αποδοχό πρϋπει να ερευνηθοϑν και να απαντηθοϑν διϊφορα ερωτόματα ϐπωσ: 1) Η δραςτηριϐτητα των υψηλϊ δυναμοποιημϋνων παραςκευαςμϊτων,(ϐλοι ςυμφώνηςαν ϐτι υπϊρχει ςαφόσ μαρτυρύα γι αυτϐ). 2) Σο περιεχϐμενο αυτών των ςκευαςμϊτων. 9 1European Committee for Homeopathy, Chausse e de Bruxelles, 132, B-1190 Brussels, Belgium 2005, «Priorities and methods for developing the evidence profile of homeopathy»,recommendations of the ECH General Assembly and XVIII Symposium of GIRI, R M Van Wassenhoven 1. 62

63 (υμφώνηςαν ϐτι χρειϊζεται περιςςϐτερη ϋρευνα, ϐτι πρϋπει να υπϊρχει μαρτυρύα και ϋνα ειδικϐ ςόμα ςτα όδη υπϊρχοντα παραςκευϊματα). 3) Ϊνα θεωρητικϐ πλαύςιο μϋςα ςτο οπούο να μποροϑν να εξηγηθοϑν οι επιδρϊςεισ των παραςκευαςμϊτων υψηλόσ δυναμοπούηςησ. (Σϋτοια κατϋληξαν ϐτι εύναι η «Θεωρύα τησ φυςιολογύασ ςώματοσ»). 4) Να εύναι προτεραιϐτητα οι μελϋτεσ ςε ζώα, για να φανεύ η κλινικό αποτελεςματικϐτητα τησ Ομοιοπαθητικόσ, προσ αποφυγό των αποτελεςμϊτων του placebo. ε αυτϐ το DEBATE ϋνασ Ανοςολϐγοσ απϐ το Πανεπιςτόμιο του Εδιμβοϑργου ο Dimitris Zienkiewicz, παρουςύαςε πολϑ πρωταρχικϊ ευρόμματα που αξιολϐγηςε με την ανϊλυςη τησ ανοςοπροςρϐφηςησ και την κυτταρομετρύα και ο οπούοσ εύπε ϐτι παρατόρηςε αλλαγό ςτην δρϊςη και λειτουργύα των δενδριτικών κυττϊρων (λεμφικϐσ ιςτϐσ), ςαν αποτϋλεςμα θεραπεύασ ενϐσ βακτηρύου με ομοιοπαθητικϐ διϊλυμμα. Η ϋρευνϊ του, επικεντρώθηκε ςτα δενδριτικϊ κϑτταρα, που παύζουν ρϐλο ςτην δραςτηριοπούηςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, διϐτι ϐπωσ δόλωςε ο ύδιοσ ςυςτηματικϋσ αλλαγϋσ ςτο προφύλ των κυτοκινών IL-10, IL-11, IL -12 δεν μποροϑν να εξηγηθοϑν με την μοριακό θεωρύα. Τα ςυμπερϊςματα του DEBATE όταν τα εξόσ: 1) Τπϊρχει μαρτυρύα ϐτι τα υψηλόσ δυναμοπούηςησ ομοιοπαθητικϊ παραςκευϊςματα ϋχουν βιολογικό δραςτηριϐτητα. 2) ϐτι μπορεύ να ανιχνευθεύ η αρχικό ουςύα. 3)Τπϊρχει παρϊδειγμα αυτόσ τησ παρατόρηςησ. 4) Κτηνιατρικϋσ μελϋτεσ πιςτοποιοϑν την κλινικό αποτελεςματικϐτητα τησ Ομοιοπαθητικόσ. 5) Ανθρώπινεσ ϋρευνεσ αποκαλϑπτουν ςημαντικό βελτύωςη 70% των αςθενών. Και αυτϋσ οι επιδρϊςεισ δεν μποροϑν να αποδοθοϑν ςτην επύδραςη του placebo. (ε κϊποιεσ ενδεύξεισ η επϊρκεια τησ Ομοιοπαθητικόσ φτϊνει ϋνα υψηλϐ επύπεδο ςτην ςτατικό ϋρευνα). 6) Μελλοντικϋσ μελϋτεσ θα πρϋπει να ερευνόςουν τα προληπτικϊ αποτελϋςματα τησ ομοιοπαθητικόσ ςε παιδιϊ και χρϐνιεσ αςθϋνειεσ. Και ϐτι η επιδϐτηςη ςτην Ομοιοπαθητικό πρϋπει να θεωρηθεύ ζωτικόσ ςημαςύασ. 4 η. Σο 2006 Επιςτημονικό ϋρευνα τησ ομοιοπαθητικόσ ε ςυνεργαςύα με τα πανεπιςτόμια SOUTHERN CROSS και QUEENSLAND τησ Αυςτραλύασ. A RESEARCH MODEL FOR THE SCIENTIFIC INVESTIGATION OF HOMOEOPATHY D.G. BAKER 10 School of Natural & Complementary Medicine SOUTHERN CROSS UNIVERSITY Australian Centre for Complementary Medicine Education & Research A joint venture between 10 D.G. BAKER, «A RESEARCH MODEL FOR THE SCIENTIFIC INVESTIGATION OF HOMOEOPATHY»,School of Natural & Complementary Medicine SOUTHERN CROSS UNIVERSITY,Australian Centre for Complementary Medicine Education & Research,

64 THE QUEENSLAND UNIVERSITY and SOUTHERN CROSS UNIVERSITY 2006 Θϋμα Η «επιςτημονικό ϋρευνα» τησ ομοιοπαθητικόσ. Ο D.G.BAKER κϊνει μια ιςτορικό αναδρομό τησ ομοιοπαθητικόσ και ςτο κεφϊλαιο τησ ϋρευνασ, παραθϋτει ϋναν πύνακα δημοςιευμϋνων εργαςιών απϐ το 1993 ϋωσ το2001, με τα αποτελϋςματϊ τουσ. Μεταξϑ των ϊλλων, ο πύνακασ αναφϋρει και την παραπϊνω ϋρευνα του 1998 με την μϋτρηςη των CD4+ Σ-λεμφοκυττϊρων. χϐλια επύ των ςυγκεκριμϋνων ερευνών Οι ϋωσ τώρα ϋρευνεσ, εύχαν ωσ ςτϐχο τουσ την ανεϑρεςη μετρόςιμων μεγεθών και αλλαγών ςε βιοχημικϐ επύπεδο, που θα αποδεύκνυαν και θα «φωτογρϊφιζαν» εκεύνεσ τισ περιοχϋσ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, που περιςςϐτερο επηρρεϊζονται και δραςτηριοποιοϑνται, μετϊ την χορόγηςη των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων, αλλϊ τα μϋχρι τώρα αποτελϋςματα δεν ϋδωςαν ϊμεςη ςϑνδεςη και ςαφεύσ απαντόςεισ. Ο πιθανϐσ λϐγοσ, που επιχειρηματολογεύται μϋςω αυτόσ τησ διπλωματικόσ εργαςύασ, εύναι ϐτι τα ομοιοπαθητικϊ φϊρμακα, λϐγω τησ ενεργειακόσ τουσ δομόσ, ϋχουν ϊλλη ςυμπεριφορϊ απϐ τα χημικϊ φϊρμακα επύ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, και πιθανώσ οι μετρόςεισ θα ϋπρεπε να αναζητηθοϑν ςε ενεργειακϋσ μεταβολϋσ. Η φαρμακευτικό ουςύα ϐταν χορηγεύται, ωσ αντιγϐνο ερϋθιςμα, ϐςεσ φορϋσ και εϊν χορηγηθεύ ςτον ύδιο οργανιςμϐ, δημιουργεύ ςυγκεκριμϋνη χημικό αλλαγό δομόσ ςτισ πρωτεϗνεσ με τισ οπούεσ ςυνδϋεται, και ϊρα και τουσ ύδιουσ αντιγονικοϑσ επύτοπουσ, ενώ η επύδραςη ενϐσ «ενεργειακοϑ φαρμϊκου», προκαλεύ χωροταξικό διϋγερςη τησ υπϋρλεπτησ δομόσ τησ ϑλησ και μϋςω του «μαγνητικοϑ ςυντονιςμοϑ», χωροταξικό προβολό και αποκϊλυψη κϊθε φορϊ μϐνον των υπαρχουςών και εναπομειναςών προβληματικών θϋςεων, που λειτουργοϑν πλϋον ωσ αντιγονικού επύτοποι και ϊρα ςτην κϊθε επαναχορόγηςη του ύδιου ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου, ςτην ύδια δοςολογύα, 64

65 ακϐμη και ςτον ύδιο οργανιςμϐ, δϑναται να δημιουργοϑνται, διαφορετικού αντιγονικού επύτοποι και ϊρα διαφορετικό ανοςοαντύδραςη. Κατϊ την ϊποψη αυτό, ύςωσ η ϋρευνα θϊπρεπε, να κινεύται προσ την κατεϑθυνςη των ενεργειακών αλλαγών και των μετρόςεων, για την τεκμηρύωςη και την αποςαφόνιςη του εϑρουσ τησ θεραπευτικόσ ικανϐτητασ των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων χϋςεισ των «Έπιπϋδων Τγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα» με την Ανοςολογύα Σα «Επύπεδα Τγεύασ» τησ θεωρύασ Βυθοϑλκα, με τισ πληροφορύεσ και τα ςτοιχεύα που περιϋχουν, απϐ πλευρϊσ ανοςολογύασ, θα μποροϑςαν να ερμηνευτοϑν ωσ μια κλινικό προςϋγγιςη εκτύμηςησ τησ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητϊσ του, πριν την πρϐκληςη μιασ «οξεύασ κατϊςταςησ», που μπορεύ να υπϊρξει μετϊ απϐ οποιοδόποτε ερϋθιςμα, φαρμακευτικϐ ό μη, αλλϊ η ςυγκεκριμϋνη εκτύμηςη δύνει επύ πλϋον, την δυνατϐτητα πρϐγνωςησ τησ επακϐλουθησ ανοςοαπϊντηςησ. Θα μποροϑςε να υποςτηριχθεύ, ϐτι αυτό η κλινικό προςϋγγιςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητϊσ του, απϐ πλευρϊσ ομοιοπαθητικόσ μϋςω των «Επιπϋδων υγεύασ», εύναι μεν εμπειρικό, αλλϊ πρωτοπϐρα και ςτοχευμϋνη ςτο ρϐλο και ςτην αξύα τησ «οξεύασ φϊςησ», την οπούα αναγϊγει ςε καθοριςτικϐ «ςημεύο» τησ πορεύασ του αςθενό. Για να ταξινομηθοϑν οι αςθενεύσ ςτα «Επύπεδα Τγεύασ» κατϊ Βυθοϑλκα, αναζητοϑνται ςυγκεκριμϋνεσ πληροφορύεσ που εκμαιεϑονται απϐ το ιςτορικϐ, πολλϋσ εκ των οπούων αφοροϑν αυτόν την ανοςολογικό εκτύμηςη, εκεύνησ τησ χρονικόσ περιϐδου. Βϊςει αυτών των πληροφοριών, ο ιατρϐσ μπορεύ να υποπτευθεύ την ϑπαρξη τυχϐν ανοςοανεπαρκειών που υποκρϑπτονται και των δυνατοτότων του οργανιςμοϑ να θεραπευτεύ, μετϊ την ομοιοπαθητικό παρϋμβαςη. Η κλινικό αυτό προςϋγγιςη ωσ «εγχεύρημα» ϋχει ςωςτό κατεϑθυνςη, αλλϊ εύναι δϑςκολη για τουσ αςκοϑντεσ, απαιτεύ εμπειρύα και ενϋχει τουσ κινδϑνουσ τησ υποκειμενικϐτητασ. Θα μποροϑςε να γύνει αξιϐπιςτη και αντικειμενικό, εϊν υποςτηριζϐταν απϐ τισ πληροφορύεσ που η ανοςολογύα παρϋχει και θα ϋδινε μεγϊλεσ δυνατϐτητεσ διεϑρυνςησ και αποτελεςματικϐτητασ θεραπειών, μϋςω τησ ομοιοπαθητικόσ ό ϊλλησ μεθϐδου. Επύ παραδεύγματι, οι πληροφορύεσ που αφοροϑν την εμφϊνιςη επανειλλημϋνων ό απλών λοιμώξεων, αποτελοϑν κατϊ την ανοςολογύα, κλινικό εκδόλωςη πιθανόσ ϑπαρξησ ιςχυροϑ λοιμογϐνου παρϊγοντα ό την ϑπαρξη πρωτογενών ό δευτερογενών ανοςοανεπαρκειών. Όπωσ, ϐτι πιθανώσ, να υποκρϑπτονται ανοςοανεπϊρκειεσ που ςχετύζονται με την παραγωγό αντιςωμϊτων, ό των Τ- και Β- λεμφοκυττϊρων, ό νοςημϊτων που ϋχουν ςχϋςη με την διαταραχό τησ ανοςορρϑθμιςησ, ό και ςυγγενών 65

66 ανεπαρκειών των φαγοκυττϊρων (του αριθμοϑ ό τησ λειτουργύασ ό και των δϑο). Επύςησ, πιθανώσ να μπορεύ να υποκρϑπτονται ανεπϊρκειεσ τησ φυςικόσ ανοςύασ που περιλαμβϊνουν τα κυτταροκτϐνα κϑτταρα NK (NATURAL KILLER CELLS) ό τα LAK και ϊλλα, ό διαταραχόσ τησ παραγωγόσ των κυτταροκινών και των αυξητικών παραγϐντων που ρυθμύζουν την κυτταρικό διαύρεςη, ό ϊλλεσ που ςχετύζονται με την εκδόλωςη των αυτοφλεγμονωδών νοςημϊτων, ϐπωσ των ςυνδρϐμων του περιοδικοϑ πυρετοϑ, του τϑπου του οικογενό Μεςογειακοϑ πυρετοϑ ό του ςυνδρϐμου PFAPA (Periodic fever, aphtous, pharyngitis, adenopathy) κ.λ.π., ό ανεπϊρκειεσ του ςυμπληρώματοσ (που ςχετύζονται με την εκδόλωςη αυτοϊνοςων και ςυςτηματικών παθόςεων) και πολλών ϊλλων μη ταξινομηθϋντων ανοςοανεπαρκειών. Οι πληροφορύεσ που αφοροϑν, χρονικϊ, την εμφϊνιςη υψηλοϑ πυρετοϑ, που επύςησ αναφϋρονται ςτον πύνακα των «Επιπϋδων», αποτελοϑν κατϊ Βυθοϑλκα, ϋνα ςημαντικϐ κριτόριο τησ καλόσ «κατϊςταςησ επανϊκτηςησ τησ υγεύασ» ενϐσ αςθενό. Απϐ πλευρϊσ ανοςολογύασ, ο πυρετϐσ ανόκει ςτουσ μηχανιςμοϑσ τησ φυςικόσ ανοςύασ του οργανιςμοϑ, αποτελεύ μϋροσ τησ θερμορρϑθμιςησ του οργανιςμοϑ και εκφρϊζεται με την αϑξηςη τησ θερμοκραςύασ του ςώματοσ κατϊ τισ «οξεύεσ καταςτϊςεισ». Κατϊ την εμφϊνιςό του εντεύνεται ο μεταβολιςμϐσ του οργανιςμοϑ και επιταχϑνονται οι λειτουργύεσ αποκατϊςταςόσ του. Η αϑξηςό του ρυθμύζεται απϐ την Ιντερλευκύνη-1 που παρϊγεται απϐ τα μακροφϊγα. Σο μϐριο αυτϐ εύναι γνωςτϐ και ωσ «ενδογενόσ πυρετογϐνοσ ουςύα». Η Ιντερλευκύνη-1, παρϊγεται κατϊ την διϊρκεια τησ «οξεύασ φϊςησ» και δρα, εύτε απευθεύασ, εύτε με την πρϐκληςη παραγωγόσ προςταγλανδύνησ, ςτο κϋντρο ρϑθμιςησ τησ θερμοκραςύασ του ςώματοσ ςτον υποθϊλαμο. Οι πληροφορύεσ που αφοροϑν την καθαρό εικϐνα φαρμϊκου, ϋχουν ςχϋςη με την χαμηλό πολυπλοκϐτητα τησ πϊθηςησ και ςυγχρϐνωσ την ϑπαρξη καλοϑ ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και ϊρα γρόγορησ και ϊμεςησ αποθεραπεύασ, μετϊ την χορόγηςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου. Επύςησ, οι πληροφορύεσ που αφοροϑν την εκ των προτϋρων πρϐβλεψη εμφϊνιςησ θεραπευτικόσ επιδεύνωςησ, ϐταν θα χορηγηθεύ το ομοιοπαθητικϐ φϊρμακο, ακϐμη και η κλιμϊκωςό τησ, που περιγρϊφεται ςτον πύνακα των «Επιπϋδων», ϋχει ςχϋςη με την ςωςτό επιλογό ςτην ακριβό δυναμοπούηςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου, και με την θεραπευτικό ανταπϐκριςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ. Σο μϋγεθοσ τησ προκαλοϑμενησ «οξεύασ» νϐςηςησ, εξαρτϊται ϊμεςα, απϐ την δυναμοπούηςη του χορηγοϑμενου φαρμϊκου. Η κϊθε δυναμοπούηςη προκαλεύ «διαφορετικϐ μαγνητικϐ πεδύο και ςυχνϐτητα» των «ϐμοιων» δομών και ϊρα διαφορετικό ανϊλυςη τησ υπϋρλεπτησ δομόσ (μικρϐτερη ό μεγαλϑτερη), και κατϊ ςυνϋπεια διαφορετικϐ εϑροσ αποκϊλυψησ των «εκφυλιςμϋνων» θϋςεων. Η ςϑντομη θεραπευτικό επιδεύνωςη και αποκατϊςταςη, υποδηλώνει ςωςτό επιλογό φαρμϊκου ςτην ςωςτό δυναμοπούηςη και καλό ανοςολογικό απϐκριςη. Ενώ αντύθετα η ολοϋνα παρατεταμϋνη επιδεύνωςη υποδηλώνει προβλόματα ςτην ανοςολογικό απϐκριςη. Η καθϐλου εμφϊνιςη επιδεύνωςησ, εύναι δυνατϐν να υποδηλώνει αφ ενϐσ μεν, την ϐχι επιτυχό επιλογό ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου ό δυναμοπούηςόσ του, και ϊρα την μη κινητοπούηςη του 66

67 ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ ό αφ ετϋρου την ϑπαρξη ςοβαρών ανοςοανεπαρκειών και την μειωμϋνη ανοςολογικό απϐκριςη. Οι πληροφορύεσ που αφοροϑν την εκ των προτϋρων πρϐγνωςη ύαςησ ό μη ύαςησ, που επύςησ αναφϋρονται ςτον πύνακα των «Επιπϋδων Τγεύασ», αποτελοϑν και αυτϋσ, μια γενικό εκτύμηςη τησ ανοςολογικόσ απϐκριςησ. Όςον αφορϊ τον αριθμϐ των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων που απαιτοϑνται, εύναι πληροφορύεσ που ϋχουν ςχϋςη μεν, με την εμπειρικό προςϋγγιςη κατϊ Βυθοϑλκα, αλλϊ ςυγχρϐνωσ αποτελοϑν μια προςϋγγιςη του εύδουσ, τησ ϋνταςησ και του αριθμοϑ των ανοςοδιεγϋρςεων που απαιτοϑνται, ώςτε να αποκαταςταθεύ η νϐςοσ. Επύςησ, ϐςον αφορϊ, τισ επιςημϊνςεισ των «Επιπϋδων», που ςχετύζονται με την προηγοϑμενη χρόςη διαφϐρων φαρμϊκων και τισ επιπτώςεισ τουσ ςτον οργανιςμϐ, αυτϋσ ϐντωσ, επιβεβαιώνονται απϐ την ανοςολογύα, ωσ εκ των βαςικών αιτιών πρϐκληςησ δευτερογενών ανοςοανεπαρκειών. υμπεραςματικϊ, θα μποροϑςε να υποςτηριχθεύ ϐτι τα «Επύπεδα Τγεύασ», περιϋχουν ςημαντικϋσ πληροφορύεσ, που θετικϐ εύναι, να ερευνηθοϑν, να αξιοποιηθοϑν και να αποκωδικοποιηθοϑν μϋςω ανοςολογικόσ κατεϑθυνςησ. ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4. Η ΗΛΕΚΣΡΟΥΟΡΗΗ των ΠΡΩΣΕΙΝΩΝ 11 ςτον ςχεδιαςμϐ τησ ομοιοπαθητικόσ ό ϊλλησ θεραπεύασ. 11 Richard Ravel, M.D, «KΛΙΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΙΑΣΡΙΚΗ» 3 θ ζκδοςθ ΛΙΣΑ 1982 «Clinical laboratory Medicine,Clinical Application of Laboratory Data», 3rd edition,year Book Medical Publishers, Inc. Chicago,London 1978 Αντώνθσ Σρακατζλλθσ, «Βιοχθμεία», εκδόςεισ Αδελφών Κυριακίδθ Α.Ε, 2004 Ridley, M. (2006)Genome. New York, NY: Harper Perennial. Maton A, Hopkins J, McLaughlin CW, Johnson S, Warner MQ, LaHart D, Wright JD (1993). Human Biology and Health. Englewood Cliffs, Michigan, USA: Prentice Hall Nelson DL, Cox MM. (2005). Lehninger's Principles of Biochemistry, 4th Edition. W. H. Freeman and Company, New York. Gutteridge A, Thornton JM (2005). "Understanding nature's catalytic toolkit". Trends in Biochemical Sciences 30 (11): , Murray et al., p. 19. Lodish H, Berk A, Matsudaira P, Kaiser CA, Krieger M, Scott MP, Zipurksy SL, Darnell J. (2004). Molecular Cell Biology 5th ed. WH Freeman and Company: New York, NY. Dobson CM (2000). "The nature and significance of protein folding". in Pain RH. (ed.). Mechanisms of Protein Folding. Oxford, Oxfordshire: Oxford University Press. 67

68 4.1. Oι πρωτεϗνεσ Ο ρϐλοσ των πρωτεώνών Ο ρϐλοσ των πρωτεώνών εύναι πρωταρχικϐσ ωσ δομικϊ, λειτουργικϊ ςτοιχεύα των κυττϊρων και ωσ εκφραςτϋσ των γονιδύων. Fulton A, Isaacs W (1991). "Titin, a huge, elastic sarcomeric protein with a probable role in morphogenesis". Bioessays 13 (4): Bruckdorfer T, Marder O, Albericio F (2004). "From production of peptides in milligram amounts for research to multi-tons quantities for drugs of the future". Current Pharmaceutical Biotechnology 5 (1): Schwarzer D, Cole P (2005). "Protein semisynthesis and expressed protein ligation: chasing a protein's tail". Current Opinions in Chemical Biology 9 (6): Kent SB (2009). "Total chemical synthesis of proteins". Chemical Society Reviews 38 (2): Αντώνθσ Σρακατζλλθσ, «Βιοχθμεία», εκδόςεισ Αδελφών Κυριακίδθ Α.Ε, 2004 Ridley, M. (2006), Genome. New York, NY: Harper Perennial. Maton A, Hopkins J, McLaughlin CW, Johnson S, Warner MQ, LaHart D, Wright JD (1993). Human Biology and Health. Englewood Cliffs, Michigan, USA: Prentice Hall. Nelson DL, Cox MM. (2005). Lehninger's Principles of Biochemistry, 4th Edition. W. H. Freeman and Company, New York. Gutteridge A, Thornton JM (2005). "Understanding nature's catalytic toolkit". Trends in Biochemical Sciences 30 (11): , Murray et al., p. 19. Lodish H, Berk A, Matsudaira P, Kaiser CA, Krieger M, Scott MP, Zipurksy SL, Darnell J. (2004). Molecular Cell Biology 5th ed. WH Freeman and Company: New York, NY. Dobson CM (2000). "The nature and significance of protein folding". in Pain RH. (ed.). Mechanisms of Protein Folding. Oxford, Oxfordshire: Oxford University Press. Fulton A, Isaacs W (1991). "Titin, a huge, elastic sarcomeric protein with a probable role in morphogenesis". Bioessays 13 (4): Bruckdorfer T, Marder O, Albericio F (2004). "From production of peptides in milligram amounts for research to multi-tons quantities for drugs of the future". Current Pharmaceutical Biotechnology 5 (1): Schwarzer D, Cole P (2005). "Protein semisynthesis and expressed protein ligation: chasing a protein's tail". Current Opinions in Chemical Biology 9 (6): Kent SB (2009). "Total chemical synthesis of proteins". Chemical Society Reviews 38 (2):

69 Η χημικό ςϑνθεςη των πρωτεώνών εύναι ςχετικϊ απλό, αλλϊ η ικανϐτητϊ τουσ να ανακτοϑν ςυγκεκριμϋνεσ τριςδιϊςτατεσ δομϋσ, τουσ δύνει την δυνατϐτητα να εκτελοϑν χιλιϊδεσ διαφορετικϋσ λειτουργύεσ απαραύτητεσ για την ςυνολικό λειτουργύα ϐλων των βιολογικών ςυςτημϊτων. Οι λειτουργύεσ αυτϋσ εύναι ςυχνϊ μηχανικϋσ ςε υπϐςταςη, γεγονϐσ, που ςε ςυνδυαςμϐ με το ςϑνηθεσ μϋγεθοσ των πρωτεώνών που εύναι 1-10nm, επιτρϋπει ςτην νανοτεχνολογύα να τουσ αποδύδει τον ϐρο των νανο-μηχανών τησ φϑςησ. Εξαιρετικϊ ςημαντικό θεωρεύται η αποκωδικοπούηςη του πρωτεώνώματοσ, δηλαδό του ςυνϐλου ϐλων των πρωτεώνών και των αλληλεπιδρϊςεών τουσ ςε ϋνα κϑτταρο και τα τελευταύα χρϐνια οι ϋρευνεσ προσ αυτόν την κατεϑθυνςη, πληθαύνουν. το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα οι πρωτεϗνεσ του πλϊςματοσ παύζουν κυρύαρχο ρϐλο ςτουσ μηχανιςμοϑσ τησ ανοςορρϑθμιςησ ωσ ανοςοςφαιρύνεσ, αντιςώματα, ςυμπλόρωμα, ινωδογϐνο, λυςοζϑμη, πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςησ, ιντερφερϐνεσ, λυτικϊ μϐρια φαγοκυττϊρωςησ, κατιονικϋσ πρωτεϗνεσ, κυτταροκύνεσ, αυξητικού παρϊγοντεσ, υποδοχεύσ PRR αναγνώριςησ τησ φυςικόσ ανοςύασ, υποδοχεύσ BCR και TCR αναγνώριςησ των Β-και T-λεμφοκυττϊρων, Major Histocompatibility Complex ό Mεύζον ϑμπλεγμα Ιςτοςυμβατϐτητασ ό HLA Human leucocyte group A, υνδιεγερτικϊ μϐρια (Β7-1 ό CD 80, Β7-2 ό CD 86), κ.λ.π Αμινοξϋα και Πεπτύδια Οι βαςικϋσ δομικϋσ μονϊδεσ των πρωτεώνών, εύναι τα α-αμινοξϋα τα οπούα εύναι παρϊγωγα λιπαρών οξϋων, ςτα οπούα ϋνα ϊτομο υδρογϐνου τησ α-θϋςησ, ϋχει αντικαταςταθεύ με την αμινικό ομϊδα (-ΝΗ 2) και ςυνδϋονται μεταξϑ τουσ με πεπτιδικοϑσ δεςμοϑσ και ςχηματύζουν μύα πολυπεπτιδικό ϊλυςο. Σο μϐριο μερικών πρωτεώνών αποτελεύται απϐ μύα πολυπεπτιδικό ϊλυςο. υνόθωσ ϐμωσ οι πρωτεϗνεσ περιϋχουν ςτο μϐριϐ τουσ περιςςϐτερεσ απϐ μύα πολυπεπτιδικϋσ αλϑςουσ, ϐμοιεσ ό διαφορετικϋσ μεταξϑ τουσ. Επύςησ, ςτην δομό τουσ μποροϑμε να ϋχουμε και ϊλλεσ οργανικϋσ ενώςεισ, που δεν αποτελοϑνται απϐ αμινοξϋα (ςϑνθετεσ ό ςυζευγμϋνεσ πρωτεϗνεσ). Μύα ςϑνθετη πρωτεϗνη, αποτελεύται απϐ το πρωτεώνικϐ τησ μϋροσ (την αποπρωτεϗνη) και απϐ μύα μη πρωτεώνικό προςθετικό ομϊδα. Σα κανονικϊ αμινοξϋα των πρωτεώνών εύναι εύκοςι. Αυτϐ οφεύλεται ςτην φϑςη του γενετικοϑ κώδικα. Ο αριθμϐσ των πιθανών ςυνδυαςμών, των εύκοςι αυτών αμινοξϋων ςε πολυπεπτύδια εύναι τερϊςτιοσ. Σα αμινοξϋα τα διακρύνουμε ςε Αλειφατικϊ, Θειοϑχα, Αρωματικϊ, Βαςικϊ και ϊλλα, ανϊλογα με την ομϊδα R, που περιϋχουν ςτο μϐριϐ τουσ και ανϊλογεσ εύναι και οι ιδιϐτητϋσ τουσ. I. Σα Αλειφατικϊ αμινοξϋα εύναι πϋντε (Γλυκύνη, Αλανύνη, Βαλύνη, Λευκύνη και Ιςολευκύνη) και παρουςιϊζουν υδρϐφοβεσ ιδιϐτητεσ εκτϐσ τησ γλυκύνησ. II. Σα Τδροξυαμινοξϋα εύναι δϑο (ερύνη και Θρεονύνη) ςτα οπούα η R ομϊδα τουσ εύναι πολικό χωρύσ ϐμωσ ηλεκτρικϐ φορτύο. Η πολικϐτητα οφεύλεται ςτο αλκοολικϐ υδροξϑλιο. 69

70 III. Σα Θειοϑχα αμινοξϋα εύναι δϑο (η ΚυςτεϏνη και η Μεθειονύνη). Η Μεθειονύνη ϋχει υδρϐφοβεσ ιδιϐτητεσ και η ΚυςτεϏνη ϋχει πολικϋσ ιδιϐτητεσ, λϐγω τησ παρουςύασ τησ ςουλφυδρυλικόσ ομϊδασ ό θειολικόσ ομϊδασ (SH). Η οξεύδωςη τησ κυςτεϗνησ, δύνει το αμινοξϑ Κυςτύνη. Ο δεςμϐσ S-S-, ονομϊζεται Διςουλφιδικϐσ ό Διςουλφιδικό Γϋφυρα και ο ςχηματιςμϐσ του, μεταξϑ δϑο υπολειμμϊτων κυςτεϗνησ μιασ πολυπεπτιδικόσ αλϑςου, οδηγεύ ςτην ομοιοπολικό ςϑνδεςη των υπολειμμϊτων αυτών, που μπορεύ να βρύςκονται αρκετϊ μακριϊ το ϋνα απϐ το ϊλλο. υχνϊ δϑο ό και περιςςϐτερα πολυπεπτύδια ςυνδϋονται μεταξϑ τουσ με διςουλφιδικοϑσ δεςμοϑσ. IV. Σα Δικαρβοξυλικϊ αμινοξϋα και τα αμύδιϊ τουσ εύναι τϋςςερα (Αςπαρτικϐ οξϑ -Αςπαραγύνη και Γλουταμικϐ οξϑ Γλουταμύνη) και τα μεν οξϋα ϋχουν ϐξινεσ ιδιϐτητεσ και η ομϊδα R τουσ εύναι πολικό και φορτιςμϋνη ηλεκτρικϊ, ενώ τα αμύδιϊ τουσ Αςπαραγύνη και Γλουταμύνη ϋχουν ιδιϐτητεσ πολικϋσ χωρύσ ηλεκτρικϐ φορτύο. V. Σα Βαςικϊ αμινοξϋα εύναι τρύα (Λυςύνη, Αργινύνη και Ιςτιδύνη). Η ομϊδα R, των αμινοξϋων αυτών εύναι πολικό και φορτιςμϋνη ηλεκτρικϊ. Η βαςικϐτητα των αμινοξϋων αυτών οφεύλεται ςτο ϐτι διαθϋτουν και ϊλλεσ βαςικϋσ ομϊδεσ εκτϐσ απϐ την α αμινοομϊδα. Ετςι η λυςύνη διαθϋτει επιπλϋον μύα ε-εμινομϊδα, η αργινύνη μύα γουανιδικό ομϊδα και η ιςτιδύνη τον ιμιδαζολικϐ δακτϑλιο. VI. Σα Αρωματικϊ αμινοξϋα εύναι τρύα (Υαινυλαλανύνη, Συροςύνη και Σρυπτοφϊνη). Η ομϊδα R, εύναι υδρϐφοβη ςτην φαινυλαλανύνη και τρυπτοφϊνη, ενώ εύναι πολικό ςτην τυροςύνη, λϐγω τησ παρουςύασ του φαινολικοϑ υδροξυλύου. Σα αρωματικϊ αμινοξϋα και κυρύωσ η τρυπτοφϊνη και η τυροςύνη, απορροφοϑν υπεριώδη ακτινοβολύα με λmax nm. Oι περιςςϐτερεσ πρωτεϗνεσ, επειδό περιϋχουν αρωματικϊ αμινοξϋα, απορροφοϑν υπεριώδη ακτινοβολύα με λmax κοντϊ ςτα 278 nm. VII. Σα Ιμινοξϋα περιλαμβϊνουν την Προλύνη μϐνο, η οπούα ϋχει υδρϐφοβεσ ιδιϐτητεσ και η υδρϐφοβη ομϊδα R περιϋχει αντύ τησ αμινικόσ, την ιμινικό ομϊδα (=ΝΗ). Ανακεφαλαιώνοντασ τισ ιδιϐτητεσ των αμινοξϋων, παρατηροϑμε ιδιϐτητεσ ϐπωσ υδρϐφοβεσ, πολικϐτητα, πολικϐτητα με ό χωρύσ ηλεκτρικϐ φορτύο και ιδιϐτητεσ απορρϐφηςησ υπεριώδουσ ακτινοβολύασ. Μποροϑν επύςησ να ςυμπεριφϋρονται ωσ αμφολϑτεσ, δηλαδό ωσ οξϋα και ωσ βϊςεισ. Η ςϑνδεςη των αμινοξϋων μεταξϑ τουσ και ο ςχηματιςμϐσ πεπτιδύων και πολυπεπτιδύων, γύνεται ςτα κϑτταρα με ειδικοϑσ βιοςυνθετικοϑσ μηχανιςμοϑσ Διαμϐρφωςη και Σεταρταγόσ Δομό των Πρωτεώνών Οι ιδιϐτητεσ των αμινοξϋων εύναι αυτϋσ που επιτρϋπουν ςτισ πρωτεϗνεσ να διαμορφώνονται ϋτςι ώςτε να παρουςιϊζουν τα διϊφορα επύπεδα οργϊνωςησ τησ δομόσ των μορύων τουσ. 70

71 Ϊτςι διακρύνουμε την πρωτοταγό δομό (primary), την δευτεροταγό δομό (secondary), την τριτοταγό δομό (tertiary) και την τεταρτοταγό δομό (quaternary structyre). H πρωτοταγόσ δομό, αναφϋρεται ςτην καθοριςμϋνη αλληλουχύα των αμινοξϋων τησ πολυπεπτιδικόσ αλϑςου. Η δευτεροταγόσ δομό, αναφϋρεται ςτον τρϐπο με τον οπούο η ϊλυςοσ αυτό εύναι ςυςπειρωμϋνη. Η τριτοταγόσ δομό, αναφϋρεται ςτον τρϐπο με τον οπούο η πεπτιδικό ϊλυςοσ αναδιπλώνεται και λυγύζει ςτον χώρο. (Με τον ϐρο διαμϐρφωςη-conformation, υποδηλώνουμε ςυγχρϐνωσ δευτεροταγό και τριτοταγό δομό ενϐσ πολυπεπτιδύου). Σην τεταρτοταγό δομό, την ςυναντοϑμε μϐνο ςτισ πρωτεϗνεσ των οπούων το μϐριο αποτελεύται απϐ περιςςϐτερεσ απϐ μια πολυπεπτιδικϋσ αλϑςουσ. Η δομό αυτό αναφϋρεται ςτον χαρακτηριςτικϐ τρϐπο, με τον οπούο οι διϊφορεσ πολυπεπτιδικϋσ ϊλυςοι ςυγκροτοϑν το μϐριο τησ πρωτεϗνησ. Η διαμϐρφωςη τησ πρωτεϗνησ εξαρτϊται απϐ το γονύδιο και επειδό η διαμϐρφωςη, ϋχει ϊμεςη ςχϋςη με τισ ιδιϐτητεσ του πολυπεπτιδύου, μποροϑμε να ποϑμε ϐτι ςε τελικό ανϊλυςη, τα γονύδια καθορύζουν ϐλεσ τισ ιδιϐτητεσ των πρωτεώνών. Μύα πολυπεπτιδικό ϊλυςοσ, ϋχει ςτην φυςικό τησ κατϊςταςη (native state), μια χαρακτηριςτικό διαμϐρφωςη. Η πιο απλό εξόγηςη για την ϑπαρξη αυτόσ τησ διαμϐρφωςησ εύναι η παραδοχό, ϐτι αυτό ορύζεται απϐ την πρωτοταγό δομό του πολυπεπτιδύου. Η φυςικό (πρωτογενόσ) διαμϐρφωςη, εύναι η πιο ςταθερό θερμοδυναμικϊ, κϊτω βϋβαια απϐ τισ ςυνθόκεσ που επικρατοϑν ςτο κϑτταρο. Πραγματικϊ, περιγρϊφηςαν πειρϊματα, ςτα οπούα η φυςικό (πρωτογενόσ) διαμϐρφωςη αναςχηματύζεται αυθϐρμητα ϑςτερα απϐ μεταβολό τησ. Ϊτςι αναγωγό των τεςςϊρων διςουλφιδικών δεςμών π.χ τησ ριβονουκλεϊςησ (με μερκαπτοαιθανϐλη ςε διϊλυμα ουρύασ 8Μ), προκαλεύ ξεδύπλωμα του μορύου που ςυνοδεϑεται, απϐ μεταβολό των φυςικοχημικών ιδιοτότων και απώλεια τησ ενζυμικόσ δρϊςησ. Κατϊλληλεσ ςυνθόκεσ, οδηγοϑν ςτην αυθϐρμητη ανϊκτηςη τησ φυςικόσ (πρωτογενοϑσ) διαμϐρφωςησ που ςυνοδεϑεται με επϊνοδο τησ ενζυμικόσ δραςτηριϐτητασ και των χαρακτηριςτικών φυςικοχημικών παραμϋτρων τησ ριβονουκλεϊςησ. Σο επαναδύπλωμα (refolding), δεν γύνεται τυχαύα, αλλϊ γύνεται με τϋτοιον τρϐπο ώςτε να βρεθοϑν τα υπολεύμματα κυςτεϗνησ, το ϋνα απϋναντι ςτο ϊλλο, (ϐπωσ προβλϋπει η φυςικό πρωτογενόσ διαμϐρφωςη) και επομϋνωσ να αναςχηματιςτοϑν ςωςτϊ οι διςουλφιδικού δεςμού. Η τεταρτοταγόσ δομό, αναφϋρεται ςτην χαρακτηριςτικό ςυγκρϐτηςη του μορύου, η οπούα εύναι και θερμοδυναμικϊ η πιο ςταθερό. Η ςυγκρϐτηςη ενϐσ τϋτοιου μορύου πρωτεϗνησ, απϐ τισ πολυπεπτιδικϋσ αλϑςουσ, γύνεται αυθϐρμητα και οφεύλεται ςε αλληλεπιδρϊςεισ ομϊδων που βρύςκονται ςτισ επιφϊνειεσ. Επομϋνωσ η τεταρτοταγόσ δομό, καθορύζεται απϐ την διαμϐρφωςη των πολυπεπτιδικών αλϑςων που δημιουργεύ κατϊλληλεσ επιφϊνειεσ για την αυθϐρμητη αυτοςυγκρϐτηςη του μορύου. 71

72 Δυνϊμεισ που ςυμμετϋχουν ςτην διατόρηςη τησ διαμϐρφωςησ Οι κϑριεσ δυνϊμεισ που ενιςχϑουν την διατόρηςη τησ διαμϐρφωςησ εύναι: ν ) οι δεςμού υδρογϐνου, εύτε μεταξϑ των πεπτιδικών δεςμών, εύτε μεταξϑ των πλαγύων αλϑςων, 2 ον ) οι ιοντικϋσ αλληλεπιδρϊςεισ μεταξϑ των πολικών ομϊδων και 3 ον ) οι υδρϐφοβεσ επιδρϊςεισ. Οι υδρϐφοβεσ επιδρϊςεισ, εύναι απϐ τουσ κυριϐτερουσ παρϊγοντεσ, που επιδροϑν ςτην διαμϐρφωςη ενϐσ πολυπεπτιδύου. Ο προςανατολιςμϐσ αυτϐσ, φϋρνει τισ υδρϐφοβεσ ομϊδεσ πολϑ κοντϊ τη μια ςτην ϊλλη, ώςτε να αποφεϑγουν την υδϊτινη επαφό. τη ςτενό αυτό επαφό των ομϊδων αυτών αναπτϑςςονται μεταξϑ τουσ δυνϊμεισ van der Waals. Επιπλϋον το πληςύαςμα των υδρϐφοβων ομϊδων, φϋρνει κοντϊ ομϊδεσ που μποροϑν να αναπτϑξουν μεταξϑ τουσ και δεςμοϑσ υδρογϐνου ό ιοντικοϑσ δεςμοϑσ. Οι δεςμού αυτού εύναι αρκετϊ ςταθερού, επειδό εύναι απομονωμϋνοι απϐ το υδατικϐ περιβϊλλον. Η αναδύπλωςη, λοιπϐν, τησ πρωτεϗνησ εύναι αυτό που τεύνει να δώςει μύα τϋτοια δομό, ώςτε οι περιςςϐτερεσ υδρϐφοβεσ ομϊδεσ να βρύςκονται ςτο εςωτερικϐ, ενώ οι πολικϋσ ομϊδεσ ςτην επιφϊνεια του μορύου. Πολλϋσ πρωτεϗνεσ περιϋχουν διςουλφιδικοϑσ δεςμοϑσ. Οι δεςμού αυτού, παρϐλο που ςυνειςφϋρουν, πολϑ λύγο ςτον καθοριςμϐ τησ διαμϐρφωςησ των πρωτεώνών, ςταθεροποιοϑν με την παρουςύα τουσ την διαμϐρφωςη και περιορύζουν την τϊςη τησ πολυπεπτιδικόσ αλϑςου να ξεδιπλωθεύ Μετουςύωςη των Πρωτεώνών Οι πρωτεϗνεσ ϋχουν μύα τριςδιϊςτατη δομό ςτον χώρο, που δϑναται να μεταβληθεύ, με ςυνϋπεια την απώλεια τησ βιοχημικόσ τουσ δρϊςησ. Επιδϋχεται δηλαδό η δομό τουσ, παραμορφώςεισ και ξεδύπλωμα των αλϑςεων τουσ, ςτην οπούα ϐμωσ δεν μεταβϊλλεται η αλληλουχύα-ςειρϊ των αμινοξϋων τουσ, δηλαδό δεν μεταβϊλλεται η πρωτοταγόσ δομό τουσ, παρϊ μϐνο μεταβϊλλεται η φυςικό (πρωτογενόσ) τουσ κατϊςταςη. Αυτό η ςημαντικό μεταβολό τησ φυςικόσ (πρωτογενοϑσ) κατϊςταςησ τησ πρωτεϗνησ με την διατόρηςη τησ πρωτοταγοϑσ δομόσ τησ, ονομϊςτηκε απϐ τον Σanford, μετουςύωςη. Όταν η μετουςύωςη προκαλεύ μϐνο το ξεδύπλωμα (unfolding) τησ πολυπεπτιδικόσ αλϑςου, τϐτε η κατϊςταςη εύναι πλόρωσ αντιςτρεπτό. Αν ϐμωσ ϋχουμε, χημικϋσ μεταβολϋσ ςτισ πλϊγιεσ αλϑςουσ, πολυμεριςμϐ τησ πρωτεϗνησ, ό μεταβολϋσ ςτην διϊταξη των διςουλφιδικών δεςμών, τϐτε η μετουςύωςη εύναι μη αντιςτρεπτό. Σα μϋςα με τα οπούα μποροϑμε να προκαλϋςουμε μετουςύωςη, εύναι πολλϊ. Μετουςύωςη με θερμϐτητα ϋχει παρατηρηθεύ απϐ τον ϊνθρωπο εδώ και πϊρα πολλϊ χρϐνια ςτο μαγεύρεμα των τροφών ϐπωσ και τησ πόξησ των αυγών, με τον βραςμϐ. Οι περιςςϐτερεσ πρωτεϗνεσ, ϐταν θερμαύνονται μεταξϑ ο C, δεύχνουν δραματικϋσ φυςικοχημικϋσ μεταβολϋσ, που υποδηλώνουν την μετουςύωςό τουσ. Μερικϋσ πρωτεϗνεσ, μετουςιώνονται και ϐταν ψυγοϑν κϊτω απϐ τουσ 10 ο C. 72

73 Ωλλα μϋςα μετουςύωςησ εύναι οι χημικϋσ ουςύεσ, ϐπωσ οι υψηλϋσ ςυγκεντρώςεισ ουρύασ (6-8 Μ) και αλϊτων γουανιδύνησ (4-8 M), το τριχλωροξικϐ οξϑ, τα ανιοντικϊ και κατιοντικϊ απορρυπαντικϊ, τα οξϋα και οι βϊςεισ, οι οργανικού διαλϑτεσ που αναμιγνϑονται με το νερϐ, οι ακτινοβολύεσ μικροϑ μόκουσ κϑματοσ κ.ϊ. Οργανικού διαλϑτεσ ϐπωσ π.χ ακετϐνη, μεθανϐλη ό αιθυλικό αλκοϐλη, προκαλοϑν καθύζηςη των πρωτεώνών και οργανικού διαλϑτεσ ϐπωσ το διμεθυλοςουλφοξεύδιο εύναι ιςχυρού διαλϑτεσ των πρωτεώνών. Η διαλυτϐτητα των περιςςοτϋρων πρωτεώνών ςχετύζεται με την ιοντικό ιςχϑ και το PH του περιβϊλλοντοσ. Οι διςουλφιδικού δεςμού διαςπώνται : α) με οξεύδωςη με υπερφορμικϐ οξϑ, β) με αναγωγό με θειϐλεσ, ϐπωσ 2-μερκαπτοαιθανϐλη, θειογλυκολικϐ οξϑ, 2- μερκαπτοαιθυλαμύνη, διθειοθρειτϐλη κ.ϊ. και γ) με οξειδωτικό ςουλφιτϐλυςη, με την παρουςύα ςτην β και γ περύπτωςη, ουρύασ ό υδροχλωρικόσ γουανιδύνησ, για να ξεδιπλωθοϑν πρώτα οι ϊλυςοι τησ πρωτεϗνησ και να καταςτοϑν οι δεςμού S-S- πιο προςιτού ςτην αναγωγό. Η μετουςύωςη προκαλεύ χαρακτηριςτικϋσ μεταβολϋσ των βιολογικών, ανοςοχημικών και φυςικοχημικών ιδιοτότων τησ πρωτεϗνησ. Ϊτςι μπορεύ να προκαλϋςει μεταβολϋσ ςτο ιξώδεσ, ςτην διαλυτϐτητα και ςτουσ ςυντελεςτϋσ διϊχυςησ και καθύζηςησ. Μεταβολϋσ ακϐμη προκαλεύ ςτην ηλεκτροφορητικό κινητικϐτητα, ςτην βιολογικό δρϊςη, ςτην ανοςοχημικό ςυμπεριφορϊ και ςτο φϊςμα απορρϐφηςησ. Πολλϋσ πρωτεϗνεσ, οι οπούεσ αντιςτϋκονται ςτην φυςικό (πρωτογενό) τουσ κατϊςταςη ςτην δρϊςη πρωτεολυτικών ενζϑμων, ϐταν μετουςιωθοϑν, υδρολϑονται πολϑ γρόγορα απϐ τα ϋνζυμα αυτϊ. Η γνώςη τησ πρωτοταγοϑσ δομόσ μιασ πρωτεϗνησ (δηλαδό η αλληλουχύα των αμινοξϋων τησ), ϋχει μεγϊλη ςημαςύα, γιατύ η τυχϐν μεταβολϋσ τησ οφεύλονται ςε μεταλλϊξεισ και οι μεταβολϋσ αυτϋσ προκαλοϑν διαφορϋσ ςτην δρϊςη του πρωτεώνικοϑ μορύου, με αποτϋλεςμα την εκδόλωςη γενετικοϑ νοςόματοσ ΣΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ τησ ΠΕΝΣΑΕΣΟΤ ΕΡΕΤΝΑ Η ηλεκτροφϐρηςη των πρωτεώνών αύματοσ,( ανοςολογικό εργαςτηριακό εξϋταςη), η χρηςιμοπούηςό τησ ςτον ςχεδιαςμϐ τησ ομοιοπαθητικόσ ό ϊλλησ θεραπεύασ και η ςυςχϋτιςό τησ με τα «Επύπεδα Τγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα». Σο αντικεύμενο τησ πενταετοϑσ ϋρευνϊσ μου, όταν η δυνατϐτητα χρόςησ τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεώνών του πλϊςματοσ, ωσ διαγνωςτικϐ και προγνωςτικϐ εργαλεύο τησ κατϊςταςησ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητασ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ, ςε ςυνδυαςμϐ με το ιςτορικϐ του αςθενοϑσ, ςτον ςχεδιαςμϐ τησ ομοιοπαθητικόσ ό ϊλλησ θεραπεύασ. ϑμφωνα με την ϋρευνϊ μου, 73

74 η κϊθε φαρμακευτικό παρϋμβαςη, ενεργειακό ό χημικό, προκαλεύ ςτον οργανιςμϐ αλλαγϋσ και μια «οξεύα κατϊςταςη», μικροϑ ό μεγϊλου μεγϋθουσ, αναλϐγωσ του ερεθύςματοσ και ενεργοποιεύ το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα. Η ομοιοπαθητικό ςυνϋντευξη εύναι απαραύτητη για την επιλογό του «ϐμοιου» φαρμϊκου και την επιτυχό διϋγερςη των «ϐμοιων» δομών τησ ϑλησ, η οπούα εκδηλώνεται ωσ «τεχνητό -οξεύα νϐςηςη», ( similia, similibus), αλλϊ εξύςου ςημαντικό και απαραύτητη εύναι η εκτύμηςη τησ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και τησ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητϊσ του, που θα διαχειριςτεύ την «προκλητόοξεύα νϐςηςη», προσ την επύτευξη τησ θεραπεύασ ( curentur). Η επιλογό τησ ςυγκεκριμϋνησ εξϋταςησ για την ϋρευνα, δηλαδό τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεϗνών του πλϊςματοσ ϋγινε, επειδό οι πρωτεϗνεσ του πλϊςματοσ διαδραματύζουν ουςιαςτικϐ ρϐλο ςτην ανοςοαπϊντηςη και ςτην ανοςορρϑθμιςη, μετϊ την πρϐκληςη μιασ «οξεύασ» κατϊςταςησ. Ψσ εξϋταςη, απεικονύζουν το ιςοζϑγιο μεταξϑ τησ ςϑνθεςησ και του καταβολιςμοϑ των πρωτεϗνών του πλϊςματοσ και αριθμοϑν πολλϊ κλϊςματα, τα οπούα ανιχνεϑονται ςτην περιοχό των αλβουμινών/λευκωματινών και των ςφαιρινών. υγκεκριμϋνα ςτα κλϊςματα περιλαμβϊνονται : Οι λευκωματύνεσ, οι οπούεσ διαδραματύζουν, μαζύ με την αιμοςφαιρύνη, τα φωςφορικϊ ϊλατα, το ςϑςτημα των διττανθρακικών αλϊτων και του ανθρακικοϑ οξϋοσ, ουςιαςτικϐ ρϐλο, ςτην διατόρηςη τησ ωςμωτικόσ πιϋςεωσ του πλϊςματοσ, ϐπωσ και ςτουσ μηχανιςμοϑσ ρϑθμιςησ τησ οξεοβαςικόσ ιςορροπύασ και του ph του αύματοσ, για να εύναι ςυμβατϐ με την ζωό. Ϊχουν ϊμεςη ςχϋςη με τον μεταβολιςμϐ και την αποθόκευςη του αζώτου και πολλϊ κλϊςματα εκ τησ περιοχόσ των προλευκωματινών ό των λευκωματινών ανόκουν ςτισ πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςησ. Και: Οι ςφαιρύνεσ, που διαδραματύζουν ενεργϐ ρϐλο ςτουσ ανοςολογικοϑσ μηχανιςμοϑσ και ςτο ςϑςτημα μεταφορϊσ πολλών ουςιών και πολλϋσ εξ αυτών ανόκουν ςτισ πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςησ. Οι ηλεκτροφορητικϋσ εικϐνεσ των πρωτεώνών του αύματοσ, ϋχουν μεγϊλη διαγνωςτικό αξύα για την επιβεβαύωςη ςοβαρών παθόςεων και πολλών ανοςοανεπαρκειών. Η «οξεύα» φϊςη, εύναι για τον οργανιςμϐ μια κατϊςταςη ϋκτακτησ ανϊγκησ, γι αυτϐ θεωρεύται πολϑ ςημαντικό για την πορεύα του. Η ανοςοαπϊντηςη, μετϊ την πρϐκληςη μιασ οξεύασ κατϊςταςησ περιλαμβϊνει ςειρϊ μηχανιςμών που οδηγοϑν ςε ςυνεργαςύα και εναρμϐνιςη των διαβιβαςτών φλεγμονόσ, ςε αλλαγϋσ του μεταβολιςμοϑ των λιπιδύων και του μεταβολιςμοϑ των υδατανθρϊκων. Οι αντιδρϊςεισ αυτϋσ ϋχουν ςαν τελικϐ ςκοπϐ να 74

75 ενεργοποιόςουν το δυνατϐν ςυντομϐτερο τισ διεργαςύεσ αποκατϊςταςησ τησ βλϊβησ, για την πιο γρόγορη επϊνοδο του οργανιςμοϑ ςτην φυςιολογικό του λειτουργύα. Κατ αυτόν, ςυμβαύνουν ςημαντικϋσ αλλαγϋσ ςτισ πρωτεϗνεσ του πλϊςματοσ και ςυντύθενται ειδικϋσ κατηγορύεσ πρωτεώνών που αποκαλοϑνται «πρωτεϗνεσ οξεύασ φϊςησ». Οι ποςοτικϋσ μεταβολϋσ των πρωτεώνών οξεύασ φϊςεωσ ςτο πλϊςμα, αποτελοϑν ςυνϊρτηςη πολλών παραμϋτρων ϐπωσ: 1. τησ ϋνταςησ και τησ διϊρκειασ του ερεθύςματοσ. 2. του εύδουσ του αντιγονικοϑ ερεθύςματοσ. 3. τησ ανοςολογικόσ κατϊςταςησ του οργανιςμοϑ. Ο ςτϐχοσ του ςυνδυαςμοϑ των πληροφοριών μϋςω τησ ςυνϋντευξησ και μϋςω τησ ςυγκεκριμϋνησ ανοςολογικόσ εξϋταςησ, εύναι : Η επιλογό του «ϐμοιου» φαρμϊκου, ςτην «κατϊλληλη δυναμοπούηςη», για την διϋγερςη των «ϐμοιων» δομών και την πρϐκληςη «τεχνητόσοξεύασ νϐςηςησ». Η εκ των προτϋρων εκτύμηςη, βϊςει των ανοςολογικών δεδομϋνων, τησ ανοςολογικόσ ετοιμϐτητασ για την αντιμετώπιςη τησ «τεχνητόσ-οξεύασ νϐςηςησ», προσ την επύτευξη θεραπευτικοϑ αποτελϋςματοσ καθώσ και ο ϋλεγχοσ τησ μη τοξικϐτητασ του επιλεγϐμενου θεραπευτικοϑ ςχόματοσ. Πώσ προκαλεύται η «τεχνητό- οξεύα νϐςηςη» Αποκωδικοποιώντασ τον Hahnemann, και το similia similibus curentur. Σο ομοιοπαθητικϐ θεραπευτικϐ ςϑςτημα και τα ομοιοπαθητικϊ φϊρμακα, ϐπωσ τα περιγρϊφει ο Hahnemann, ςτο βιβλύο του «Όργανο τησ θεραπευτικόσ τϋχνησ» και ςυνοψύζει ςτην παρϊγραφο 269, οφεύλουν την αποτελεςματικϐτητϊ τουσ, ςτην ειδικό επεξεργαςύα τησ ϑλησ ςε απειροελϊχιςτα ςωματύδια, (τα νανοςωματύδια), που με την κατϐπιν επεξεργαςύα τουσ, κροϑςη, τριβό, αραύωςη κ.λ.π., αυτϊ εμφανύζουν ιδιαύτερεσ ιδιϐτητεσ, «ενεργειακϋσ». Κατϊ τισ περιγραφϋσ του πϊντα, ϐταν αυτϊ χορηγηθοϑν ςε ϋμβιουσ οργανιςμοϑσ, φαύνεται ϐτι αςκοϑν ενεργειακϐ πεδύο και ςυχνϐτητα, που κατϊ τα υπονοοϑμενϊ του, εύναι μϊλλον μαγνητικϐ πεδύο, με αποτϋλεςμα να ςυντονύζουν «ϐμοιεσ» δομϋσ και να δρομολογοϑν αλλαγϋσ ςτην κατϊςταςη τησ υγεύασ των οργανιςμών. ϑγχρονεσ επιςτόμεσ, ϐπωσ η κβαντικό φυςικό, η νανοτεχνολογύα και η ανοςολογύα, δύνουν εξηγόςεισ που καλϑπτουν τισ περιγραφϋσ του Hahnemann για το θεραπευτικϐ μοντϋλο που εφόρμοςε, ϐτι δηλαδό η τϋτοιου εύδουσ επύδραςη μαγνητικοϑ πεδύου και «ϐμοιασ» ςυχνϐτητασ ό ςυχνϐτητασ ςυντονιςμοϑ, (γνωςτόσ και ωσ ςυχνϐτητασ Larmor), ϐταν αςκεύται ςε ϋμβιουσ οργανιςμοϑσ, προκαλεύ μαγνητικϐ ςυντονιςμϐ των ϐμοιων δομών, ( similia similibus ), μϋςω τησ ανταλλαγόσ ενϋργειασ. Η επύδραςη αυτό, ϋχει ωσ αποτϋλεςμα, την διϋγερςη και ανϊλυςη ςυγκεκριμϋνων δομών τησ ϑλησ και ειδικϐτερα τησ υπϋρλεπτησ δομόσ και την αποκϊλυψη ενεργειακών καταςτϊςεων που εύναι «εκφυλιςμϋνεσ» και που εμφανύζονται ωσ διαφορετικϋσ ςυχνϐτητεσ και μετατοπύςεισ ςτον χώρο απϐ τισ 75

76 φυςιολογικϋσ.(σρύτοσ κβαντικϐσ,μαγνητικϐσ αριθμϐσ, ανώμαλο φαινϐμενο Zeeman). Οι «εκφυλιςμϋνεσ» αυτϋσ ενεργειακϋσ καταςτϊςεισ των δομών τησ ϑλησ, γύνονται αντιληπτϋσ απϐ το ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα ωσ «λϊθοσ δομϋσ» και δρομολογοϑνται ανοςοαντιδρϊςεισ, («οξεύα» κατϊςταςη), με ςτϐχο την επύτευξη ανοςορρϑθμιςησ, η ϐλη δε αυτό η δραςτηριϐτητα, απϐ πλευρϊσ ομοιοπαθητικόσ περιγρϊφεται ωσ «homeopathic aggravation». Η διαφορετικό «δυναμοπούηςη» των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων( μαγνητικϐ πεδύο & ςυχνϐτητα), προκαλεύ διαφορετικό διϋγερςη των «ϐμοιων» δομών και διαφορετικό ανϊλυςη τησ υπϋρλεπτησ δομόσ, αναλϐγωσ, μικρϐτερη ό μεγαλϑτερη, με διαφορετικϐ εϑροσ αποκϊλυψησ των «εκφυλιςμϋνων» θϋςεων, που εξελύςςεται ςε διαφορετικϐ εϑροσ «τεχνητόσ -οξεύασ νϐςηςησ». Ψσ εκ τοϑτου, η αποτελεςματικϐτητα τησ ομοιοπαθητικόσ μεθϐδου, ςε πρώτο ςτϊδιο εξαρτϊται απϐ την «ϐμοια και ακριβό» διϋγερςη των δομών και ςε δεϑτερο ςτϊδιο εξαρτϊται απϐ την κατϊςταςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και την ετοιμϐτητϊ του να διαχειριςθεύ την ϋκταςη τησ προκαλοϑμενησ «οξεύασ» νϐςηςησ. (Κατϊ ςυνϋπεια το πεδύο curentur, ανόκει ςτο ανοςοποιητικϐ ςϑςτημα). Η υπϋρλεπτη δομό τησ ϑλησ και το φαινϐμενο Zeeman Η υπϋρλεπτη δομό τησ ϑλησ, (hyperfine structure), αποτελεύ μια περαιτϋρω ανϊλυςη τησ λεπτόσ δομόσ και ϋχει ςυνδεθεύ με το φαινϐμενο Zeeman και την αρχό τησ φαςματοςκοπύασ, απϐ τον επιςτόμονα, που πρώτοσ το περιϋγραψε. Η αποκϊλυψη τησ υπϋρλεπτησ δομόσ τησ ϑλησ ςυμβαύνει κϊτω απϐ ειδικϋσ ςυνθόκεσ και εύναι αποτϋλεςμα τησ κβαντικόσ ςυμπεριφορϊσ του ατϐμου, ϐταν βρύςκεται υπϐ την επύδραςη εξωτερικοϑ μαγνητικοϑ πεδύου και «ςυχνϐτητασ ςυντονιςμοϑ», (τρύτοσ κβαντικϐσ-μαγνητικϐσ αριθμϐσ, «μαγνητικϐσ ςυντονιςμϐσ»). Μετϊ την ειδικό διϋγερςη, η υπϋρλεπτη δομό τησ ϑλησ περαιτϋρω αναλϑεται ςε μεγϋθη που φθϊνουν ϋωσ και 2000 φορϋσ περύπου μικρϐτερα, απϐ αυτϊ τησ λεπτόσ δομόσ. τη φαςματοςκοπικό ανϊλυςη τησ υπϋρλεπτησ δομόσ, οι ενεργειακϋσ τησ θϋςεισ, δεν ανιχνεϑονται ςτο ορατϐ φϊςμα, αλλϊ ςτο φϊςμα των χαμηλόσ ενϋργειασ ραδιοκυμϊτων. 76

77 Η ςυχνϐτητα Larmor Εύναι γνωςτό και ωσ ςυχνϐτητα μετϊπτωςησ ό «ςυχνϐτητα ςυντονιςμοϑ», εύναι ανϊλογη τησ ϋνταςησ του μαγνητικοϑ πεδύου, διαφϋρει απϐ πυρόνα ςε πυρόνα, αποκτϊει κβαντιςμϋνεσ τιμϋσ προκαλώντασ το φαινϐμενο του μαγνητικοϑ ςυντονιςμοϑ ςτον ιςτϐ που διεγεύρει με την ανταλλαγό ενϋργειασ και αποκαλϑπτει την υπϋρλεπτη δομό τησ ϑλησ και τισ εκφυλιςμϋνεσ ενεργειακϋσ καταςτϊςεισ τησ, που αναγνωρύζονται ωσ «λϊθοσ» μετατοπύςεισ ςτον χώρο,(τρύτοσ κβαντικϐσ ό μαγνητικϐσ αριθμϐσ- ανώμαλο φαινϐμενο Zeeman). την ύδια αρχό πυρηνικοϑ μαγνητικοϑ ςυντονιςμοϑ (NMR) ςτηρύζονται πολλϋσ ςϑγχρονεσ ανιχνευτικϋσ και διαγνωςτικϋσ μϋθοδοι ϐπωσ π.χ. η πυρηνικό μαγνητικό τομογραφύα (MRI), μϋθοδοσ ακριβοϑσ απεικϐνιςησ των εςωτερικών οργϊνων του ςώματοσ που βαςύζεται ςτην ικανϐτητα να διεγεύρονται πυρόνεσ υδρογϐνου με ςυχνϐτητα Larmor και να δεςμεϑεται το ςόμα που εκπϋμπουν, ϐταν βρεθοϑν μϋςα ςε ιςχυρϐ μαγνητικϐ πεδύο. Η ϋρευνϊ μου ϋδειξε, ϐτι η εκτύμηςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ που λαμβϊνει ο ομοιοπαθητικϐσ γιατρϐσ, μϐνον απϐ την κλινικό εικϐνα μϋςω του ιςτορικοϑ, εύναι δϑςκολη, απαιτεύ εμπειρύα και εύναι ταυτϐχρονα υποκειμενικό. Η προςθόκη ανοςολογικών εξετϊςεων, ϐπωσ τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεώνών του πλϊςματοσ και ϐχι μϐνον, προςφϋρουν αντικειμενικϋσ πληροφορύεσ που αφοροϑν ουςιαςτικϊ δεδομϋνα τησ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ πριν την πρϐκληςη μιασ «οξεύασ φϊςησ» και εν ςυνεχεύα βοηθοϑν ςτην αντικειμενικό εκτύμηςη τησ πορεύασ του αςθενό( follow up). Η μελϋτη μου προχώρηςε ςτην ςυςχϋτιςη των ηλεκτροφορητικών εικϐνων των αςθενών, ςε ςχϋςη με την λόψη ιςτορικοϑ και τισ πληροφορύεσ που ελόφθηςαν με βϊςη την ταξινϐμηςη των «Επιπϋδων Τγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα», καθηγητοϑ τησ ομοιοπαθητικόσ, με εξαύρετη πολϑχρονη εμπειρύα και ερευνητικϐ ϋργο. Σα «Επύπεδα Τγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα», περιλαμβϊνουν εκτϐσ των ϊλλων και ϋνα ερωτηματολϐγιο που αφοροϑν πληροφορύεσ των αντιδρϊςεων του οργανιςμοϑ ςε προηγοϑμενεσ οξεύεσ καταςτϊςεισ και λοιμώξεισ, ςτην τελευταύα εμφϊνιςη υψηλοϑ πυρετοϑ και ςτην καταγραφό προτϋρασ χρόςησ φαρμακευτικών ουςιών. Γενικϊ, απϐ πλευρϊσ ανοςολογύασ, θα μποροϑςε να υποςτηρύξει κανεύσ, ϐτι αποτελοϑν μια κλινικό εμπειρικό προςϋγγιςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητασ και αποτελεςματικϐτητϊσ του, για την εκτύμηςη επύτευξησ θεραπεύασ μετϊ την χορόγηςη ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου. Η μακροχρϐνια παρατόρηςη, μϋςω αυτόσ τησ προςϋγγιςησ, οργϊνωςε πληροφορύεσ πρϐβλεψησ και επιτυχοϑσ ομοιοπαθητικόσ αντύδραςησ, κϊτω απϐ την χρηςιμοπούηςη πλαιςύου δυναμοποιόςεων των φαρμϊκων και επύ πλϋον προτεινϐμενου αριθμοϑ φαρμϊκων που απαιτοϑνται για την επανϊκαμψη τησ υγεύασ του αςθενό. Ακριβώσ, λϐγω του χρόςιμου γενικοϑ προςανατολιςμοϑ των πληροφοριών των «επιπϋδων Βυθοϑλκα», αλλϊ και λϐγω των δυςκολιών χρόςησ, των ελλεύψεων και τησ υποκειμενικϐτητασ αυτόσ τησ προςϋγγιςησ, αναζητόθηκε η απλοπούηςη και η αντικειμενοπούηςη του «εγχειρόματοσ Βυθοϑλκα», δηλαδό τησ 77

78 ςυγκϋντρωςησ των ανοςολογικών δεδομϋνων του αςθενό για την επιτυχό παρϋμβαςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου. Σο πλϊνο τησ ϋρευνασ, όταν αρχικϊ : οι μετρόςεισ τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεώνών πλϊςματοσ των αςθενών, πριν την χορόγηςη του ομοιοπαθητικοϑ φαρμϊκου και η ςυνεκτύμηςη των αποτελεςμϊτων με τισ πληροφορύεσ εκ τησ λόψησ του ιςτορικοϑ η κατϊταξό τουσ ςτα groups «των Επιπϋδων κατϊ Βυθοϑλκα», με βϊςη τισ πληροφορύεσ εκ τησ λόψησ του ιςτορικοϑ. ο επανϋλεγχοσ των μετρόςεων τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεώνών, μετϊ την θεραπευτικό αγωγό, ( follow up). και ςε τϋταρτο ςτϊδιο η εκ νϋου κατϊταξό τουσ ςτα groups «των Επιπϋδων κατϊ Βυθοϑλκα» με βϊςη επύςησ, των πληροφοριών εκ τησ λόψησ του ιςτορικοϑ. Οι ηλεκτροφορητικϋσ εικϐνεσ, κατϊ πρώτον ταξινομόθηκαν με βϊςη τα δεδομϋνα εκ τησ λόψησ του ιςτορικοϑ ςτα groups κατϊ Βυθοϑλκα και κατϐπιν αξιολογόθηκαν απϐ πλευρϊσ παθολογύασ και ανοςολογύασ, για τισ αναμενϐμενεσ αποκλύςεισ των πρωτεώνικών κλαςμϊτων που περιγρϊφονται ςε λειτουργικϋσ ό ςε οργανικϋσ διαταραχϋσ, αναλϐγωσ τησ νϐςου που παρουςύαζαν οι αςθενεύσ τησ ϋρευνασ. Σο ςυμπϋραςμα όταν ϐτι ανοςολογικϊ, η κατϊταξό τουσ με βϊςη την «προςϋγγιςη Βυθοϑλκα», δικαιολογοϑςε απολϑτωσ αυτόν την διαβϊθμιςη. Παρατύθεται παρακϊτω ο ςυνοπτικϐσ Πύνακασ των «Επιπϋδων Τγεύασ» κατϊ τη θεωρύα Βυθοϑλκα : Group Ι ΙΙ υνόθεισ παθόςεισ καθαρό εικϐνα φαρμϊκου- Πιθανϐ Επύπεδο θεραπευτικό επιδεύνωςη προςδϐκιμο Δοςολογύα&φϊρμακα εμφϊνιςη λοιμώξεων επιβύωςησ εμφϊνιςη πυρετοϑ-πρϐγνωςη (ϋτη) ύαςησ ό μη ύαςησ. L1 ΚΤΡΙΨ ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΦΕ 100 ΑΜΕΑ ΘΕΡΑΠΕΤΙΜΕ ΜΕ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ L2 90 ΟΦΙ ΤΦΝΕ ΛΟΙΜΨΞΕΙ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΧΗΛΟ ΠΤΡΕΣΟ Απϐ 50 M ϋωσ CM ΣΤΠΙΚΟΙ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΜΟΙ π.χ.ςταφυλϐκκοκοσ- (1-2 φϊρμακα) L3 ςτρεπτϐκοκκοσ(gram +) ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΝΟΟΙ 80 ΗΠΙΑ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΚΡΙΗ ΜΕ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ L4 ΟΟ ΣΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΣΕΒΑΙΝΕΙ, ΕΜΥΑΝΙΖΟΝΣΑΙ ΤΦΝΟΣΕΡΑ, Απϐ 10 M ϋωσ 70 L5 ΟΒΑΡΕ ΟΞΕΙΕ ΛΟΙΜΨΞΕΙ 1Μ 60 L6 (π.χ. ΠΝΕΤΜΟΝΙΑ κ.ϊ.) ΛΟΙΜΨΞΕΙ ΑΠO ΙΟΤ ό απϐ (2-4 φϊρμακα) 50 78

79 ΙΙΙ ΙV ΑΝΘΕΚΣΙΚΟΤ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΜΟΤ ΣΑ ΑΝΣΙΒΙΟΣΙΚΑ π.χ. πρωτϋασψευδομονϊδα,κ.λπ. (Gram ) ΙΦΤΡΗ ΑΡΦΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΚΡΙΗ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ L7 ΠΕΡΙΟΣΕΡΕ ΟΒΑΡΕ ΦΡΟΝΙΕ ΕΚΥΤΛΙΣΙΚΕ ΝΟΟΙ 40 ΑΤΣΟΑΝΟΑ ΝΟΗΜΑΣΑ- L8 ΝΟΗΜΑΣΑ ΣΗ ΧΤΦΙΚΗ ΥΑΙΡΑ 30 ΔΕΝ ΕΜΥΑΝΙΖΟΝΣΑΙ ΤΦΝΑ ΟΞΕΙΕ ΛΟΙΜΨΞΕΙ Έωσ 200 CH ΑΔΤΝΑΜΙΑ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΙΜΟΤ ΝΑ ΕΜΥΑΝΙΕΙ ΤΧΗΛΟ ΠΤΡΕΣΟ (4-7 φϊρμακα) L9 ΠΟΛΤ ΕΝΣΟΝΗ ΑΡΦΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΚΡΙΗ ΣΗΝ 20 ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ- ΕΠΑΝΕΜΥΑΝΙΗ ΟΞΕΙΑ ΛΟΙΜΨΞΗ ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ L10 ΟΒΑΡΟΣΑΣΕ ΦΡΟΝΙΕ ΝΟΟΙ, ΕΠΙΔΡΟΤΝ ΣΟ ΑΝΟΟΠΟΙΗΣΙΚΟ 15 ΚΑΙ ΣΟ ΚΝ ΠΛΗΡΗ ΑΠΟΤΙΑ ΟΞΕΨΝ L11 10 ΛΟΙΜΨΞΕΨΝ ΚΑΘΟΛΟΤ ΑΡΦΙΚΗ Απϐ 30 CH ϋωσ ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΚΡΙΗ ΣΗΝ 6x ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ ΑΘΕΡΑΠΕΤΣΕ ΚΑΣΑΣΑΕΙ (ςυχνό αλλαγό L12 ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ (ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΣΟΜΙΚΕ φαρμϊκων) 5 ΒΛΑΒΕ, ΜΗ ΑΝΑΣΡΕΧΙΜΕ) ΜΟΝΟ ΑΝΑΚΟΤΥΙΗ ΕΙΝΑΙ ΔΤΝΑΣΗ ΜΕ ΣΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΗ ΟΙ ΠΡΨΣΕΙΝΕ ΠΛΑΜΑΣΟ Οι μετρόςεισ του ολικοϑ ποςοϑ των πρωτεώνών του πλϊςματοσ, ϐπωσ και των επιμϋρουσ κλαςμϊτων, των λευκωματινών και των ςφαιρινών (Λ/), προςδιορύζονται με χημικό εργαςτηριακό μϋθοδο και οι φυςιολογικϋσ τιμϋσ εύναι περύπου, των λευκωματινών απϐ 4-6 g/100 ml και των ςφαιρινών απϐ 1-3 g/100 ml. Αλλϊ, εξαιρετικϊ μεγϊλη διαγνωςτικό αξύα, ϋχουν οι επιμϋρουσ αποκλύςεισ των κλαςμϊτων ςτισ περιοχϋσ των λευκωματινών και των ςφαιρινών και οι μεταξϑ τουσ ςχϋςεισ, πληροφορύεσ, που ςε γενικϋσ γραμμϋσ δύδονται ςτην ηλεκτροφορητικό εικϐνα των πρωτεώνών, ςτο πρωτεώνϐγραμμα. την ηλεκτροφϐρηςη των πρωτεώνών διακρύνονται κατηγορύεσ που περιϋχονται ομϊδεσ κλαςμϊτων, ϐπωσ οι : 1 η.λευκωματύνεσ 2 η.α1 ςφαιρύνεσ 79

80 3 η.α2 ςφαιρύνεσ 4 η.β ςφαιρύνεσ(β1 και β2) 5 η.γ ςφαιρύνεσ Σο πρωτεώνϐγραμμα εύναι η ερμηνεύα των ηλεκτροφορητικών εικϐνων και αναλϑεται ωσ εξόσ: χόμα 1: Υυςιολογικϐ πρωτεώνϐγραμμα και κλϊςματα οροϑ Κλϊςματα οροϑ Υυςιολογικϋσ τιμϋσ Λευκωματύνεσ % α % α1-αντιθριψύνη, TBG, τρανςκορτύνη, κλπ α % Απτοςφαιρύνη, ςερουλοπλαςμύνη, α2-μακροςφαιρύνη, κλπ β(1+2) % β1-τρανςφερύνη β-λιποπρωτεώνη, κλπ γ % Αντιςώματα, κλπ Πύνακασ 1: Υυςιολογικϋσ τιμϋσ και μερικϊ ενδιαφϋροντα ςυςτατικϊ των πρωτεώνών του οροϑ (οι φυςιολογικϋσ τιμϋσ μπορεύ να ϋχουν μικρϋσ διακυμϊνςεισ αναλϐγωσ τησ μεθϐδου μϋτρηςησ). Η ηλεκτροφϐρηςη των πρωτεώνών του πλϊςματοσ εύναι μύα απϐ τισ πρώτεσ χρονολογικϊ ανοςολογικϋσ εξετϊςεισ. Πληροφοριακϊ, η μϋθοδοσ εφαρμϐςτηκε για πρώτη φορϊ απϐ τον ουηδϐ βιοχημικϐ Arne Tiselius το και ςτηρύχθηκε ςτισ ιδιϐτητεσ των πρωτεώνικών μορύων( ωσ φορτιςμϋνων ςωματιδύων) να μετακινοϑνται κϊτω απϐ την επύδραςη ςταθεροϑ ηλεκτρικοϑ πεδύου. Ο ύδιοσ ερευνητόσ το 1939 απϋδειξε επύςησ, την ϑπαρξη των ανοςοςφαιρινών IgA, IgG, IgD, IgE, IgM που εντοπύζονται ςτο πρωτεινϐγραμμα κυρύωσ ςτην γ, αλλϊ και μεταξϑ τησ α2, β και γ περιοχόσ. 13 Νοbel prize in chemistry 1948( Arne Tiselius) 80

81 Παρατύθεται πύνακασ που περιλαμβϊνει κϊποιεσ εκ των πρωτεώνών οξεύασ φϊςησ για τισ οπούεσ εύναι γνωςτό η βιολογικό τουσ δρϊςη και η ηλεκτροφορητικό τουσ περιοχό, κατϊ την ειδικό ανϊλυςη αύματοσ. ΠρωτεϏνεσ οξεύασ φϊςησ Ηλεκτροφορητικό Βιολογικϋσ δρϊςεισ περιοχό C3 παρϊγοντασ του C β Υλεγμονό και ϊμυνα α1-ϐξινη γλυκοπρωτεώνη α1 Υλεγμονό-αναςτολό πρωτεαςών α1- αντιθρυψύνη (ΑΑΣ) α1 Υλεγμονό-αναςτολό πρωτεαςών Απτοςφαιρύνη α2 Μεταφορϊ αιμοςφαιρύνησ Ινωδογϐνο β Πόξη αύματοσ ΠρωτεϏνη Α αμυλοειδοϑσ (SAA) α1 Ωγνωςτη C-αντιδρώςα πρωτεϗνη(crp) γ Υλεγμονό, ϊμυνα κ.λ.π Πώσ ϋγιναν οι μετρόςεισ και ποιεσ ομϊδεσ απαρτύζουν το ερευνητικϐ υλικϐ τησ ϋρευνασ. την ςυγκεκριμϋνη ϋρευνα, για να πραγματοποιηθοϑν οι μετρόςεισ των ηλεκτροφορόςεων, χρηςιμοποιόθηκε μηχϊνημα τϑπου SAS-3 τησ εταιρύασ Helena laboratories (ταινύεσ αγαρϐζησ). Επύςησ, ςτην ςυγκεκριμϋνη μελϋτη ςυμμετεύχαν 94 αςθενεύσ ηλικύασ απϐ 14 ετών ϋωσ 87 ετών, 56 γυναύκεσ και 38 ϊνδρεσ και διενεργόθηκαν 140 πρωτεώνογρϊμματα. Οι ομϊδεσ που επιλϋχθηκαν για την ϋρευνα, όταν απϐ τρϋχοντα περιςτατικϊ. Η κατϊταξη που εμεύσ δώςαμε όταν τυχαύα. (Πληροφοριακϊ αναφϋρεται, ϐτι η ϋρευνα δεν περιορύςτηκε ςτο δεύγμα που παρατύθεται, αλλϊ ςυνεχύζεται. Αξιοςημεύωτο εύναι ϐτι τα ςυμπερϊςματα που θα αναλυθοϑν παρακϊτω, επιβεβαιώνονται και με τα ϊλλα δεύγματα ). Οι πληροφορύεσ των ηλεκτροφορητικών εικϐνων των αςθενών που ςυμμετεύχαν ςτην ϋρευνα, ςυλλϋχτηκαν απϐ τισ εξόσ πϋντε ομϊδεσ : 1 η ομϊδα,( 19 ϊτομα). ε αυτό την ομϊδα των αςθενών, διενεργόθηκε ηλεκτροφϐρηςη των πρωτεώνών πριν την ϋναρξη τησ ομοιοπαθητικόσ θεραπεύασ τουσ και ϋγινε επανϊληψη τησ εξϋταςησ μετϊ απϐ ϋνα μόνα ό και αργϐτερα ωσ εργαςτηριακϐσ δεύκτησ του follow up, πϋραν του ιςτορικοϑ, για να ςυνεκτιμηθεύ με εργαςτηριακϊ ευρόμματα, η θεραπευτικό παρϋμβαςη τησ ομοιοπαθητικόσ ςε ςχϋςη με την κατϊςταςη των πρωτεώνών πλϊςματοσ. 2 η ομϊδα,( 54 ϊτομα). την ςυγκεκριμϋνη ομϊδα αςθενών, διενεργόθηκαν πρωτεώνογρϊμματα, που η ηλεκτροφορητικό τουσ εικϐνα εκτιμόθηκε με βϊςη τα «επιπϋδα υγεύασ τουσ κατϊ Βυθοϑλκα», για την λόψη των κλινικών πληροφοριών του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητασ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ που 81

82 προκϑπτουν απϐ τα «επύπεδα», για λϐγουσ πρϐγνωςησ τησ πορεύασ τησ αςθϋνειϊσ τουσ ό τησ αναμονόσ λοιμώξεων ό οξϋων επειςοδύων ό ακϐμη και του κατϊ προςϋγγιςη προςδϐκιμου χρϐνου επιβύωςόσ τουσ, που επύςησ περιϋχει ο πύνακασ των «επιπϋδων»( αμφύδρομη χρόςη των πληροφοριών των «επιπϋδων»). 3 η ομϊδα, (16 ϊτομα). ε αυτόν την ομϊδα, διενεργόθηκαν πρωτεώνογρϊμματα ςε αςθενεύσ με ςοβαρϋσ παθολογύεσ, ϐπου ο βαθμϐσ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητασ του ανοςοποιητικοϑ τουσ ςυςτόματοσ, φαινϐταν να εύναι καλϐσ, αλλϊ παρϐλα αυτϊ να υφύςταται μια βαρϑτατη πϊθηςη. (Κατϊ τισ κλινικϋσ παρατηρόςεισ Βυθοϑλκα, «η βαρϑτητα μιασ πϊθηςησ δεν αποτελεύ απαραύτητα, τον αντικατοπτριςμϐ τησ γενικόσ κατϊςταςησ του «επιπϋδου τησ υγεύασ» τουσ..» ). Απϐ αυτοϑσ τουσ αςθενεύσ, ϊλλοι ακολοϑθηςαν ομοιοπαθητικό θεραπεύα, ϊλλοι θεραπευτικϊ ςχόματα τησ κλαςικόσ Ιατρικόσ και ϊλλοι ςυνδυαςμϐ και των δϑο. Η ομϊδα αυτό περιελόφθηκε ςτο ερευνητικϐ μασ υλικϐ, προσ προβληματιςμϐ των ευρεθϋντων φυςιολογικών ό ελϊχιςτα παθολογικών ηλεκτροφορητικών εικϐνων, ςε αντιδιαςτολό με την βαρϑτητα τησ πϊθηςόσ τουσ και την πολϑ καλό τουσ ανταπϐκριςη, ςτην ομοιοπαθητικό θεραπεύα. 4 η ομϊδα, (3 ϊτομα). την ςυγκεκριμϋνη ομϊδα, διενεργόθηκαν πρωτεώνογρϊμματα ςε γυναύκεσ λεχώνεσ, μερικϋσ ημϋρεσ αφϐτου εύχαν γεννόςει με φυςιολογικϐ τοκετϐ, ςτα οπούα πρωτεώνογρϊμματα φαύνεται η πτώςη των λευκωματινών και η αϑξηςη ςυγκεκριμϋνων κλαςμϊτων ςφαιρινών (παρατηρόςεισ που αφοροϑν παθολογικϊ πρωτεώνογρϊμματα, κϊτω απϐ «φυςιολογικϋσ» ςυνθόκεσ). Μετϊ την λόξη ενϐσ φυςιολογικοϑ τοκετοϑ, η αναδϐμηςη των πρωτεώνών, αποκαθύςταται μετϊ απϐ οχτώ περύπου εβδομϊδεσ, κατϊ την ανοςολογύα. Η ομϊδα αυτό επύςησ, περιελόφθηκε ςτο ερευνητικϐ μασ υλικϐ, προσ προβληματιςμϐ, επειδό τα κλϊςματα των ςφαιρινών που φαύνονται ηυξημϋνα, φαύνεται ϐτι τελικϊ διαδραματύζουν βαςικϐ ρϐλο ςτην φυςιολογικό επανϊκαμψη του πρωτεώνογρϊμματοσ( πρϐταςη ϋρευνασ για μελλοντικϊ θεραπευτικϊ ςχόματα). 5 η ομϊδα, (2 ϊτομα). ε αυτόν την ομϊδα περιελόφθηςαν : Α. τρύα πρωτεώνογρϊμματα νεαρόσ γυναύκασ, με διαταραχό του εμμηνορρυςιακοϑ κϑκλου, που κϊτω απϐ την ομοιοπαθητικό αγωγό τα δϑο πρώτα κινοϑνταν εντϐσ των φυςιολογικών ορύων και τη ραγδαύα αλλαγό του 3 ου πρωτεώνογρϊμματοσ ςε παθολογικϐ, με πτώςη των γ-ςφαιρινών, εντϐσ μικροϑ χρονικοϑ διαςτόματοσ, μετϊ την λόψη ορμονικοϑ φαρμακευτικοϑ ςκευϊςματοσ προγεςτερϐνησ, (φαινϐμενο αυτοανοχόσ των Β-λεμφοκυττϊρων τησ χυμικόσ ανοςύασ). Β. και δϑο ϊλλα πρωτεώνογρϊμματα που αφοροϑςαν εικϐνα ςημαντικόσ αλλαγόσ του «επιπϋδου υγεύασ» του πρώτου απϐ το δεϑτερο, ϑςτερα απϐ την διακοπό λόψησ αςπιρύνησ. (Επιβεβαύωςη των αναφορών του Hahnemann, ςτο «Όργανον τησ Θεραπευτικόσ Σϋχνησ», παρϊγραφοσ 30, ϐτι «ο ανθρώπινοσ οργανιςμϐσ φαύνεται να επηρεϊζεται πολϑ περιςςϐτερο απϐ φϊρμακα εν μϋρει επειδό κρατοϑμε την ρϑθμιςη τησ δϐςησ ςτα χϋρια μασ, παρϊ απϐ φυςικοϑσ νοςηροϑσ παρϊγοντεσ»). Η ομϊδα αυτό, επύςησ περιλόφθηκε ςτο υλικϐ τησ ϋρευνϊσ μασ, για προβληματιςμϐ και επιςόμανςη των αλλαγών που προκαλοϑν χημικϋσ ουςύεσ 82

83 ςτισ πρωτεϗνεσ του πλϊςματοσ και δημιουργοϑν ιατρογενεύσ δευτερογενεύσ ανοςοανεπϊρκειεσ. Σα αποτελϋςματα τησ ϋρευνασ και η ςυςχϋτιςη των ηλεκτροφορητικών εικϐνων Πύνακασ: ςϑνδεςη «Επιπϋδων Τγεύασ» και ευρημϊτων ςτην ηλεκτροφϐρηςη πρωτεώνών. Επύπεδα Τγεύασ (κατϊ Γ. Βυθοϑλκα) Group I Group II Group III Group IV Νοςόματα Κυρύωσ λειτουργικϋσ διαταραχϋσ Παιδικϋσ νϐςοι Περιςςϐτερεσ ςοβαρϋσ χρϐνιεσ εκφυλιςτικϋσ νϐςοι Αυτοϊνοςα και νοςόματα τησ ψυχικόσ ςφαύρασ οβαρϐτατεσ χρϐνιεσ νϐςοι του ανοςοποιητικ οϑ ςυςτόματοσ και του ΚΝ Παθολογοαν ατομικϋσ βλϊβεσ μη αναςτρϋψιμε σ Ομοιοπαθητ ικό πρϐγνωςη Ϋπια θεραπευτικό κρύςη(επιδεύ νωςη) Ωμεςα θεραπεϑςιμε σ Ιςχυρό αρχικό θεραπευτικό κρύςη Πολϑ ϋντονη αρχικό θεραπευτικό κρύςη Επανεμφϊνις η οξεύασ λούμωξησ κατϊ τη διϊρκεια τησ θεραπεύασ Καθϐλου αρχικό θεραπευτικό κρύςη Αθερϊπευτεσ καταςτϊςεισ απϐ την ομοιοπαθητι κό Δυνατό μϐνο η ανακοϑφιςη Πυρετϐσ & λοιμώξεισ Όχι ςυχνϋσ λοιμώξεισ, αλλϊ με υψηλϐ πυρετϐ Συπικού μικροοργανι ςμού υχνϐτερα ςοβαρϋσ οξεύεσ λοιμώξεισ(π.χ. πνευμονύα) Λοιμώξεισ απϐ ιοϑσ και απϐ ανθεκτικοϑσ μικροοργανι ςμοϑσ ςτα αντιβιοτικϊ Δεν εμφανύζονται ςυχνϊ οξεύεσ λοιμώξεισ Αδυναμύα του οργανιςμοϑ να εμφανύςει υψηλϐ πυρετϐ Πλόρησ απουςύα οξϋων λοιμώξεων και πυρετοϑ Δυναμοπ ούηςη & φϊρμακα Απϐ 50 M ϋωσ CM (1-2 φϊρμακ α) Απϐ 10 M ϋωσ 1Μ (2-4 φϊρμακ α) Έωσ 200 CH (4-7 φϊρμακ α) Απϐ 30 CH ϋωσ 6x (ςυχνό αλλαγό φαρμϊκ ων) Ευρόματα ςτην ηλεκτροφϐρηςη πρωτεώνών Λευκωμα τύ-νεσ Εντϐσ φυςιολ ογικών ορύων Εντϐσ φυςιολ ογικών ορύων παθολο γικϋσ ό Παθολο γικϋσ, με εξϋλιξη ραγδαύ ασ πτώςησ φαιρύνεσ Εντϐσ φυςιολ ογικών ορύων Κϊποιε σ παθολο γι-κϋσ ό Υυςιολ ογικϋσ ό κϊποιε σ παθολο γι-κϋσ ό Κϊποιε σ παθολο γι-κϋσ ό 83

84 Πύνακεσ και βϊςη δεδομϋνων τησ ϋρευνασ: 1 η ομϊδα αςθενών: αποτϋλεςματα πριν και μετϊ απϐ ομοιοπαθητικό αγωγό. Α / Α Ηλ ικύ α Υ ϑ - λ ο Πϊθηςη 1 22 Ημικρανύα Διαταραχϋσ εμμηνορρυςύα σ Αναιμύα,ϋντον ο ϊγχοσ Θυροειδύτιδα Hashimoto & ψυχρού ϐζοι 5 21 Δυςμηνϐρροια 6 19 Ωςθμα Κϑςτεισ μαςτοϑ Αϒπνύα κρύςεισ πανικοϑ & ακχαρώδησ διαβότησ και ρευματοειδόσ αρθρύτισ Ν ο πρωτεώνο γρϊμματο σ Ημε ρ/νύ α Λευ κωμ α- τύνε σ (%) 58,7 α1 ςφαι ρύνε σ (%) α2 ςφαι ρύνε σ (%) β1+ β2 ςφαι ρύνε σ (%) 13,9 8 14,1 8 13,0 γ ςφαι ρύνε σ (%) 21/1 15,2 3,23 8,87 0/ ο 30/1 60,1 14,0 3,26 8,35 0/ ο 18/1 13,7 61,5 3,21 8,55 1/ ο 10/1 59,8 10,4 12,0 14,5 3,10 2/ /1 56,8 13,9 17,2 2,40 9,61 1/ ο 17/1 58,1 12,7 17,3 3,05 8,70 1/ /1 56,4 12,1 13, ,89 0/ ο 22/1 55,9 13,6 11,5 16,0 2,83 2/ H /0 54,4 11,4 12,5 18,2 3,25 1/08 3 L ο 17/1 58,1 12,9 16,7 3,25 8,92 1/ /0 58,3 12,2 18,5 2,55 8,38 1/ ο 17/1 10,4 17,7 60,1 3,13 8,63 1/ /1 59,2 12,6 15,9 3,40 8,69 2/ ο 11/0 60,7 11,9 15,6 2,92 8,70 3/ /1 58,6 13,2 14,6 3,69 9,78 1/ H 2 2 ο 17/1 62,0 11,6 13,3 3,26 9,74 1/ /0 53,1 12,0 10,3 21,6 2,83 1/08 6 L H 2 ο 17/1 55,0 10,8 10,8 20,5 2,68 1/ H 09/ ,8 14, /00 7 L H 0 H 3 2 ο 27/0 52,0 11,8 15,7 17,9 2,41 2/07 1 L 9 1 H 8 3 ο 29/1 55,1 11,7 14,8 15,7 2,59 1/07 0 L 5 1 H 6 4 ο 19/0 50,3 2,80 16,5 14,0 16,2 Gr ou p Ι Ι I ΙI ΙΙΙ Ι Ι Ι ΙΙ Ι ΙΙΙ ΙΙΙ 84

85 5 ο 6 ο 7 ο 8 ο 9 ο 5/08 8 L 0 H /0 51,0 16,9 11,2 18,0 2,58 6/08 7 L 7 H /0 51,6 16,5 10,9 18,3 2,47 6/08 1 L 7 H /0 51,8 14,1 12,7 18,4 2,89 8/08 0 L 1 H /0 51,0 14,8 12,5 18,7 2,77 9/08 6 L 4 H 7 7 H 04/1 52,3 14,4 12,3 17,6 3,20 1/08 5 L 4 H Ρευματοειδόσ αρθρύτισ, επινεφριδιεκτ ομό & ςπληνεκτομό προ10ετύασ 2 ο 3o 28/1 1/07 15/0 2/08 17/1 0/08 45,3 L 49.3 L 47.7 L 3, ,2 H 15.1 H 14.7 H 14, ,1 H 19.5 H 23.7 H ΙV III ΓΟΠ ΓΟΠ, Θυρεοειδύτιδα Hashimoto, δυςκοιλιϐτητ α, χολολιθύαςη, Ca 19.9=ελαφρϊ αυξημϋνο Γαςτρύτιδα με H.pylori +, μεγϊλη κϐπωςη Οςφυαλγύα, χρϐνια βρογχύτιδα 2 ο 2 ο 2 ο 3 ο 4 ο 5 ο 6 ο 2 ο 2 ο 3 ο 30/1 0/07 12/0 2/08 19/0 5/08 29/0 8/08 15/0 1/07 27/0 2/07 27/0 3/07 09/0 2/08 02/0 6/08 10/1 2/08 11/1 2/07 05/1 1/08 18/0 9/07 27/1 1/07 15/0 7/08 55,5 9 L 56,5 6 53,3 7 L 52,3 5 L 54,1 4 L 57,1 9 57,2 0 62,1 6 57,4 8 56,4 1 56,9 7 56,6 7 61,0 7 56,7 0 56,3 7 2,65 11,7 5 2,66 8,61 3,00 3,82 13,2 6 12,2 9 3,32 9,57 2,63 9,73 2,91 10,2 4 2,78 8,29 2,34 3,17 10,0 8 13,6 7 H 2,84 8,41 2,49 8,58 2,22 2,36 3,09 7,53 L 12,3 2 12,8 1 H 10,1 7 12,9 6 9,91 11,0 4 15,8 6 H 14,1 3 14,4 1 H 13,0 8 14,9 0 H 11,7 0 14,4 5 H 14,3 3 H 12,8 9 11,9 6 8,22 19,8 3 H 19,2 1 H 20,4 5 H 20,4 9 H 17,1 1 16,3 3 15,2 4 ΙΙΙ ΙΙ ΙΙΙ ΙΙΙ Ι 13,7 Ι 15,2 1 15,0 5 17,3 2 17,9 3 16,2 8 16,6 7 19,5 1 H ΙΙ ΙΙ ΙΙ ΙΙ Ι ΙΙ 85

86 φοβύεσ Αλλεργύεσ(IgE = ),αϒπνύ α Αριςτερό ιςχιαλγύα με μυώκό ατροφύα Ελκώδησ κολύτισ 2 ο 2 ο 3 ο 2 ο 2 ο 3 ο 4 ο 5 ο 6 ο 19/0 5/08 29/0 8/08 14/0 3/07 21/1 1/07 09/1 2/08 31/0 1/08 17/1 1/08 04/0 6/07 04/1 0/07 15/1 1/07 06/0 2/08 22/0 4/08 02/1 0/08 55,0 3 L 52,8 4 L 51,7 8 L 54,0 1 L 54,9 1 L 57,8 1 58,6 5 54,6 0 L 52,0 0 L 53,9 3 L 52,5 0 L 52,1 9 L 51,5 6 L 2,91 3,81 3,08 3,39 3,16 11,4 3 11,7 5 7,30 L 7,05 L 7,35 L 2,93 8,43 3,62 9,76 2,69 2,66 2,56 10,0 4 11,6 7 11,4 0 2,87 9,30 3,03 9,87 2,89 12,0 2 10,6 1 10,8 8 11,1 0 11,7 3 13,4 9 12,4 6 10,0 9 13,2 3 13,5 2 13,4 8 14,5 2 H 13,6 1 13,8 0 20,0 2 H 20,7 3 H 26,7 4 H 23,8 1 H 21,0 9 H 18,3 7 17,8 8 19,4 4 H 20,1 5 H 18,6 3 H 20,8 0 H 21,2 9 H 19,7 3 H III ΙΙΙ Ι ΙΙΙ 2 η ομϊδα αςθενών: πρωτεώνογρϊμματα για την εϑρεςη του «επιπϋδου υγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα». Α / Α Ηλι κύα Υ ϑ- λ ο Πϊθηςη Αύςθημα επικεύμενου θανϊτου,κρύς εισ πανικοϑ,ουρ/ ξεισ Οςτεοαρθρύτι δα,μετϊ απϐ 3μηνο Αγγ.Εγκεφ.Επ ειςϐδιοθϊνατοσ Αναιμύα,κατα βολό Κϑςτεισ μαςτών Λιποθυμικϋσ κρύςεισ Θυρεοειδύτιδα Hash. χειρ/θόσ μικτϐσ ϐγκοσ παρωτύδασ Ν ο πρωτεώνογ ρϊμματοσ Ημερ /νύα 22/0 4/08 05/0 3/07 25/0 2/08 11/1 1/08 31/1 0/08 29/1 1/08 Λευκ ωματύνεσ (%) 54,70 L 52,58 L 47,21 L α1 ςφαι ρύνεσ (%) α2 ςφαι ρύνεσ (%) β1+β 2 ςφαι ρύνεσ (%) 3,18 11,33 11,68 3,30 14,84 H 14,68 H 3,93 12,03 13,91 γ ςφαι ρύνεσ (%) 19,10 H Gr ou p ΙΙΙ 14,60 ΙΙΙ 22,91 H 60,60 4,53 9,45 13,22 12,20 Ι 56,82 3,61 10,15 12,00 17,42 Ι 59,08 3,33 12,30 10,83 14,46 Ι ΙΙΙ 86

87 ϋκζεμα 77 καταβολό Αυπνύα,νευρι κϐτητα, ϋντονο ϊγχοσ Οςτεοπϐρως η,καταγμα δεξιοϑ αντιβραχύου Αναιμύα,ημικρ ανύα 57 ΓΟΠ 37 Κεφαλαλγύα Φρϐνια βρογχύτιδα,ρι νύτιδα Θυρεοειδύτιδα Hashimoto 43 Ϊντονο ϊγχοσ 25 ακμό 42 αναιμύα 56 Αϒπνύα,ϋντον ο ϊγχοσ 22 Ιγμορύτιδα Θυρεοειδύτισ Hashimoto Δυςμηνϐρροι α Ϊντονο ϊγχοσ, χειρουργηθϋν Ca μαςτοϑ προ 4ετύασ Βρουκϋλλωςη, αρθρύτιδα ποδοκνημικόσ 2 ο 2 ο 2 ο 4/12 /08 29/0 8/08 14/1 1/07 29/0 8/08 15/0 4/08 28/0 2/08 04/0 7/08 11/0 4/08 03/0 6/08 19/0 5/08 24/0 1/08 20/0 2/08 29/0 8/08 30/1 0/07 08/1 2/08 27/1 1/07 27/1 1/08 5/11 /08 30/1 0/08 10/1 0/08 29/1 2/08 57,02 3,28 8,78 13,07 17,84 Ι 52,11 L 57,56 3,81 3,25 11,31 14,07 13,88 H 19,26 H ΙΙΙ 11,39 13,36 ΙΙ 58,75 4,37 8,90 12,91 15,08 Ι 59,93 3,01 8,60 12,95 15,52 Ι 55,9 2,54 10,89 13,70 16,97 Ι 62,22 3,69 9,91 9,96 14,22 Ι 58,59 2,5 11,75 9,98 17,18 Ι 56,26 2,69 11,01 11,89 18,16 Ι 59,20 3,27 10,37 9,93 17,23 Ι 58,21 3,29 8,33 12,58 17,58 Ι 58,91 3,51 9,82 13,15 14,61 Ι 59,15 3,29 6,07 L 17,86 H 13,62 ΙΙ 59,67 4,10 10,49 11,20 14,54 59,82 4,43 8,32 12,98 14,45 58,11 4,24 8,20 11,10 18,33 59,88 4,35 8,48 10,67 16,62 54,92 L 53,97 L 55,39 L 52,96 L 2,68 6,86 13,58 2,61 10,21 11,66 3,07 13,34 H 3,12 11,09 21,95 H 21,55 H 12,5 15,70 14,78 H 18,05 Ι Ι ΙΙΙ ΙΙΙ ΙΙΙ Φολοκυςτύτιδ α με χολολιθύαςη 50 ΓΟΠ 21 υπνηλύα 27 Εϑκολη κϐπωςη 26/0 2/08 05/1 1/08 17/1 1/08 05/1 1/08 56,55 2,5 8,85 14,03 18,07 Ι 54,69 L 2,89 12,27 11,44 18,70 H 61,37 3,82 9,08 10,46 15,27 Ι 61,47 3,39 9,33 10,67 15,14 Ι ΙΙΙ 87

88 Φρϐνια βρογχύτιδα,λι ποθυμικϋσ κρύςεισ, ϊγχοσ 66 υπϋρταςη 62 καταβολό Εϑκολη κϐπωςη, ϋντονο ϊγχοσ,οςφυα λγύα Ϊντονο ϊγχοσ, εϑκολη κϐπωςη.δ. τϑπου ΙΙ,χειρουργηθ ϋν Ca παχϋοσ, καρδιοαναπν ευςτικό ανεπϊρκεια 55 Ϊντονο ϊγχοσ υχνϋσ λοιμώξεισ ανώτερου αναπνευςτικο ϑ Φρϐνια προςτατύτιδα Θρομβοφλεβύ τιδα, υπϋρταςη Κατϊθλιψη,αλ κοολιςμϐσ 23 Ϊντονο ϊγχοσ 20 Αδυναμύα Περιοδικϊ κοιλιακϊ ϊλγη Κόλη μεςοςπονδυλ ύου δύςκου Ο.Μ. 35 Ϊντονο ϊγχοσ υχνϋσ λοιμώξεισ μετϊ απϐ λοιμώδη μονοπυρόνως η Αλκοολιςμϐσ, επιθετικό ςυμπεριφορϊ, κατϊθλιψη 15/1 2/08 20/1 1/08 18/1 1/08 15/1 1/08 17/0 6/08 29/1 0/08 06/0 5/08 10/0 9/08 19/0 3/08 30/0 4/08 11/0 4/08 10/1 2/08 06/1 2/07 02/0 6/08 14/1 1/08 04/0 7/08 31/1 0/08 05/0 2/08 58,69 2,61 11,22 10,09 17,38 Ι 60,59 3,5 10,95 11,85 13,11 Ι 55,29 L 51,19 L 54,49 L 52,79 L 2,52 9,86 12,54 3,16 16,80 H 2,29 11,48 9,40 2,68 12,15 13,51 19,79 H ΙΙΙ 12,90 15,95 ΙΙΙ 22,35 H 18,88 H 56,11 3,44 12,20 11,65 16,60 Ι 59,20 2,41 11,37 9,80 17,21 Ι 57,59 3,40 10,95 10,56 17,5 Ι 58,12 3,7 12,25 13,25 12,68 Ι 57,72 2,44 8,65 11,75 19,44 H 56,71 2,76 11,90 12,1 16,53 Ι 60,19 2,56 8,64 11,35 17,26 Ι 57,20 2,93 7,78 L 13,41 18,68 H 59,86 2,56 11,60 10,82 15,17 Ι 57,77 2,80 10,53 10,96 17,93 Ι 47,93 L 4,47 57,62 2,68 17,03 H 8,09 L ΙΙΙ ΙΙΙ ΙΙ ΙΙ 12,32 18,26 ΙΙΙ 13,35 18,27 ΙΙ 88

89 Ca μαςτοϑ (grade 3) 23/0 5/ L H H ΙΙI Μικτϐσ ϐγκοσ παρωτύδασ, ϋντονο ϊγχοσ Κϑςτεισ μαςτοϑμαςτεκτομό 57 καταβολό Ca παρωτύδασ χ/θεν προ 6ετύασ, ϋντονο ϊγχοσ Δυςμηνϐρροι α, υπερτρύχωςη, ϋντονο ϊγχοσ Τπϋρταςη, τριχϐπτωςη Χωρύαςη, ϋντονο ϊγχοσ, καταβολό 30/0 4/08 12/1 1/08 27/1 0/08 05/0 2/08 22/1 2/08 16/1 2/08 30/1 2/08 58,34 2,64 11,91 9,83 17,29 Ι 56,43 3,87 11,30 13,51 14,89 Ι 62,12 2,85 12,43 12,01 10,59 L 61,31 2,79 10,75 13,44 11,72 Ι 58,47 3,85 12,42 10,87 14,38 Ι 57,68 3,25 11,28 10,90 16,88 Ι 58,70 2,78 7,72 L 12,15 18,64 H ΙΙ ΙI 3 η ομϊδα αςθενών: πρωτεώνογρϊμματα ςοβαρών παθολογιών με καλό ηλεκτροφορητικό εικϐνα. Α / Α Ηλ ικύ α Υ ϑ - λ ο 62 Πϊθηςη Ca προςτϊτου και ϐρχεοσ Ν ο πρωτεώνο γρϊμματο σ 2 ο 49 Ca μαςτοϑ Ca μαςτοϑ και μεταςτϊςεισ Φ.Ν.Α(κρεατι νύνη= 5.20 mg%) θϊνατοσ μετϊ απϐ τρύμηνο Φ.Ν.Α(κρεατι νύνη=5.40 mg% ) Ημε ρ/νύ α 18/0 4/07 26/1 1/07 18/1 2/08 10/0 9/08 30/0 1/08 05/0 2/08 Λευκ ωμα - τύνε σ (%) 58,7 6 60,8 8 58,7 1 55,9 0 57,8 2 58,3 9 α1 ςφαι ρύνε σ (%) 2,97 3,98 3,33 3,14 3,23 4,51 α2 ςφαι ρύνε σ (%) 10,2 1 10,2 7 10,9 0 17,2 8 6,92 L 11,7 2 β1+β 2 ςφαι ρύνε σ (%) 13,8 6 13,8 0 10,3 1 11,3 4 12,3 4 11,0 9 γ ςφαι ρύνε σ (%) 14,2 1 11,0 6 L 16,7 5 12,3 4 19,6 9 H 14,2 8 Gr ou p Ι ΙΙ Ι Ι ΙΙ Ι Ca τραχόλου μότρασ 02/0 6/08 60,6 8 2,40 6,36 L 9,62 20,9 4 H ΙΙ 89

90 Εντϐσ 2 χρϐνων πλόρησ απώλεια τριχών ςώματοσ και κεφαλόσ, δευτερογενϋσ Cushing Ρ.Α.(ΑΝΑ ) απϐ πενταετύασ Βλεφαρϐπτω ςη,μυϐκλονο σ αρ. οφθαλμοϑ(τι κ) Μυϐκλονοσ θώρακα απϐ 4ετύασ Κϑφωςη ΑΜ,οςτεο αρθρύτιδα Κϑφωςη απϐ 3ετύασ(κηδεμ ϐνασ) πονδυλολύς θηςη (τροχαύο) Παροδικό παρϊλυςη κϊτω ϊκρων(1 μόνα) Αλκοολικό νευροπϊθεια υχνϋσ κρύςεισ πανικοϑ 10/1 1/08 18/1 1/08 06/1 1/08 19/1 2/08 29/1 0/08 12/1 1/08 6/12 /07 30/0 1/08 27/0 3/08 17/1 2/08 58,4 9 58,3 0 56,6 7 55,8 9 56,6 3 57,0 3 62,5 0 59,7 8 59,2 5 61,1 3 2,55 3,23 12,2 0 12,1 3 2,42 8,83 3,11 8,88 2,74 3,90 11,0 8 10,5 5 2,80 8,37 2,94 2,37 11,1 3 13,1 4 H 2,70 8,93 13,6 0 13,7 1 13,6 7 11,4 2 13,7 7 13,4 8 10,6 5 12,8 8 12,0 1 10,9 7 13,1 7 12,6 2 18,4 1 20,7 0 H 15,7 8 15,0 5 15,6 8 13,2 7 13,2 3 16,2 7 Ι Ι Ι ΙΙ Ι Ι Ι Ι ΙΙ Ι 4 η ομϊδα αςθενών: πρωτεώνογρϊμματα λεχώνων. Α / Α Ηλι κύα Υ ϑ- λ ο Πϊθης η Υυςιολ ογικϐσ τοκετϐ σ προ 5 ημερών Υυςιολ ογικϐσ τοκετϐ σ προ Ν ο πρωτεώνογ ρϊμματοσ Ημερ /νύα 16/0 1/08 08/0 5/08 Λευκ ωματύνεσ (%) 51,69 L 50,86 L α1 ςφαι ρύνεσ (%) 4,80 H 4,71 H α2 ςφαι ρύνεσ (%) 13,52 H 13,15 H β1+β 2 ςφαι ρύνεσ (%) 16,97 H 17,41 H γ ςφαι ρύνεσ (%) Gr ou p 13,02 ΙΙΙ 13,87 ΙΙΙ 90

91 ημερ ών Υυςιολ ογικϐσ τοκετϐ σ προ 10 ημερών 05/1 1/08 45,58 L 5,52 H 11,33 20,86 H 16,73 ΙΙΙ 5 η ομϊδα αςθενών: Α περιςτατικϐ: (φαινϐμενο αυτοανοχόσ τησ χυμικόσ ανοςύασ των Β- λεμφοκυττϊρων) αςθενόσ με διαταραχό εμμηνορρυςιακοϑ κϑκλου. Δϑο διαδοχικϊ φυςιολογικϊ πρωτεώνογρϊμματα κϊτω απϐ ομοιοπαθητικό αγωγό και αλλαγό ςε παθολογικϐ, με πτώςη των γ-ςφαιρινών, ϑςτερα απϐ τη λόψη ορμονικοϑ ςκευϊςματοσ (προγεςτερϐνησ) και μϋτρηςη τησ τρύτησ ηλεκτροφϐρηςησ μετϊ εικοςιπϋντε περύπου ημϋρεσ απϐ τη λόψη τησ προγεςτερϐνησ. Α / Α 9 3 Ηλι κύα Υ ϑ- λ ο 23 Πϊθης η Δευτερ οπαθόσ αμηνϐρ ροια Ν ο πρωτεώνογ ρϊμματοσ 2 ο 3 ο Ημερ /νύα 30/0 9/08 21/1 0/08 19/1 1/08 Λευκ ωματύνεσ (%) α1 ςφαι ρύνεσ (%) α2 ςφαι ρύνεσ (%) β1+β 2 ςφαι ρύνεσ (%) γ ςφαι ρύνεσ (%) 57,85 2,98 9,11 12,42 17,64 56,17 3,25 8,20 13,84 18,53 63,82 4,18 14,63 9,48 7,88 L Gr ou p Ι ΙΙ Β περιςτατικϐ: αλλαγό εικϐνασ πρωτεώνογραμμϊτων, αςθενοϑσ με υψηλό IgE, απϐ παθολογικϐ ςε φυςιολογικϐ,ϑςτερα απϐ την διακοπό λόψησ αςπιρύνησ. Α / Α 9 4 Ηλι κύα Υ ϑ- λ ο 58 H=high, L=low Πϊθης η Προφυλ ακτικό λόψη Ν ο πρωτεώνογ ρϊμματοσ 2 ο Ημερ /νύα 19/0 5/08 24/0 6/08 Λευκ ωματύνεσ (%) 54,5 9 L α1 ςφαι ρύνεσ (%) 2,76 α2 ςφαι ρύνεσ (%) 13,62 H β1+β 2 ςφαι ρύνεσ (%) 14,27 H γ ςφαι ρύνεσ (%) Gr ou p 14,74 ΙΙΙ 57,62 2,62 12,40 13,16 14,20 Ι 4.3.υζότηςη επύ των ευρημμϊτων τησ ϋρευνασ Με βϊςη την ηλεκτροφορητικό εικϐνα των αποτελεςμϊτων τησ ϋρευνασ και την ςχϋςη τουσ με την κλινικό εικϐνα κατϊ Group των «Επιπϋδων Τγεύασ» 91

92 Βυθοϑλκα, διαπιςτώθηκαν τα παρακϊτω, πριν και μετϊ την ομοιοπαθητικό διϋγερςη: το Group κατϊ κατϊταξη Βυθοϑλκα, οι αςθενεύσ εμφϊνιζαν κατϊ βϊςει, λειτουργικϋσ διαταραχϋσ. Η κλινικό εικϐνα του ανοςοποιητικοϑ τουσ ςυςτόματοσ, όταν πολϑ καλό και η αντύδραςη ςτην ομοιοπαθητικό διϋγερςη πολϑ γρόγορη που κατϋληγε ςε θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα. Παρατηρόθηκαν πριν και μετϊ την ομοιοπαθητικό θεραπεύα, φυςιολογικϊ πρωτεώνογρϊμματα και καθαρό εικϐνα φαρμϊκου με πολϑ καλό πρϐγνωςη για την πορεύα του αςθενό κϊτω απϐ την ομοιοπαθητικό αγωγό. (ημειωτϋον ϐτι ςε λειτουργικϋσ βλϊβεσ των οργϊνων δεν υπϊρχει ηλεκτρικό διαταραχό ςτο πρωτεώνϐγραμμα 14 και για τισ λειτουργικϋσ διαταραχϋσ υπεϑθυνο, εύναι το Αδενικϐ και το Αυτϐνομο Νευρικϐ ϑςτημα 15 ). το 2 ο Group κατϊ κατϊταξη Βυθοϑλκα, οι αςθενεύσ παρουςύαζαν παθόςεισ με διαπιςτωμϋνεσ περιοριςμϋνεσ οργανικϋσ βλϊβεσ, αλλϊ με κλινικό εικϐνα πολϑ καλόσ γενικόσ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ τουσ ςυςτόματοσ. Μετρόθηκαν αρχικϊ, πρωτεώνογρϊμματα με λευκωματύνεσ εντϐσ φυςιολογικών ορύων και με μικρϋσ παθολογικϋσ παρεκκλύςεισ κϊποιων κλαςμϊτων των ςφαιρινών (αναλϐγωσ τησ πϊθηςησ). Απϐ ομοιοπαθητικόσ πλευρϊσ παρατηρόθηκαν καθαρϋσ εικϐνεσ φαρμϊκων με πολϑ καλό ανταπϐκριςη και τελικώσ την θεραπεύα του αςθενό. το 3 ο Group κατϊ κατϊταξη Βυθοϑλκα, οι αςθενεύσ παρουςύαζαν παθόςεισ με ςοβαρϐτερεσ διαπιςτωμϋνεσ οργανικϋσ βλϊβεσ, αλλϊ με κλινικό εικϐνα μϋτριασ γενικόσ κατϊςταςησ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ. Μετρόθηκαν αρχικϊ, πρωτεώνογρϊμματα με παθολογικϋσ λευκωματύνεσ (πτώςησ ό αϑξηςησ) και φυςιολογικϋσ ό παθολογικϋσ κϊποιεσ ςφαιρύνεσ, αναλϐγωσ τησ πϊθηςησ, με επιδεύνωςη των τιμών ϐςο η κλινικό κατϊςταςη του ανοςοποιητικοϑ τουσ ςυςτόματοσ εμφανιζϐταν να επιβαρϑνεται με μη αναςτρϋψιμη πορεύα. Απϐ ομοιοπαθητικόσ πλευρϊσ παρατηρόθηκαν εικϐνεσ πολλών φαρμϊκων. Η ομοιοπαθητικό παρϋμβαςη φϊνηκε ςτο follow up, να «κλειδώνει» χρονικϊ την εξϋλιξη τησ πϊθηςησ και ακϐμα να βελτιώνει την κλινικό εικϐνα. Οι μετρόςεισ των πρωτεώνογραμμϊτων, μετϊ την ομοιοπαθητικό θεραπεύα, ϋδειξαν διακυμϊνςεισ με τελικό βελτύωςη ςτο κλϊςμα των λευκωματινών και εξιςορρϐπηςη ςτα κλϊςματα των ςφαιρινών. το 4 ο Group κατϊ κατϊταξη Βυθοϑλκα, οι αςθενεύσ παρουςύαζαν παθόςεισ με ςοβαρϐτατεσ διαπιςτωμϋνεσ οργανικϋσ βλϊβεσ, αλλϊ με κλινικό εικϐνα γενικόσ κατϊςταςησ αποδυναμωμϋνου ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ και φθύνουςα πορεύα. Μετρόθηκαν αρχικϊ, πρωτεώνογρϊμματα με παθολογικϋσ λευκωματύνεσ και ςφαιρύνεσ και ςτα τελικϊ ςτϊδια τησ ζωόσ, μετρόθηκαν 14 Αντώνθσ Σρακατζλλθσ, «Βιοχθμεία», εκδόςεισ Αδελφών Κυριακίδθ Α.Ε, 2004 (Μετουςίωςθ πρωτεϊνών 2002, ςελίσ 171), Richard Ravel, M.D, «Κλινικι Εργαςτθριακι Ιατρικι» 3 θ ζκδοςθ ΛΙΣΑ 1982, ςελίσ326 «Clinical laboratory Medicine,Clinical Application of Laboratory Data», 3rd edition,year Book Medical Publishers, Inc. Chicago,London 1978, 15 Φαρμακολογία Richard A. Harvey,Pamela C. Champe (Αυτόνομο νευρικό ςφςτθμα ςελίσ 31 ελλθνικι ζκδοςθ,2003) 92

93 πρωτεώνογρϊμματα παθολογικϊ με ραγδαύα πτώςη των λευκωματινών. Απϐ ομοιοπαθητικόσ πλευρϊσ παρατηρόθηκαν ςυχνϋσ εναλλαγϋσ εικϐνων πολλών φαρμϊκων, το δε θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα τησ ομοιοπαθητικόσ παρϋμβαςησ όταν μικρόσ, χρονικϊ, περιϐδου. Πώσ δικαιολογεύται βιοχημικϊ, η παθολογικό απϐκλιςη των πρωτεώνικών κλαςμϊτων. την περιγραφό πολλών παθόςεων, αναφϋρονται πληροφορύεσ που αφοροϑν τισ παρεκκλύςεισ τησ ηλεκτροφορητικόσ εικϐνασ των πρωτεώνών του πλϊςματοσ και τισ δυνατϐτητεσ ό μη, αναςτρϋψιμησ πορεύασ. Παρατύθενται κϊποιεσ εκ των πληροφοριών, που αφοροϑν εν ςυντομύα, τισ ςυνθόκεσ που επηρρεϊζουν την ηλεκτροφορητικό δραςτηριϐτητα των πρωτεώνών: Οι πρωτεϗνεσ, ϐπωσ ϋχει όδη αναφερθεύ, αλλϊ ςυμπεραςματικϊ ανακεφαλαιώνουμε, ϋχουν μύα τριςδιϊςτατη δομό ςτον χώρο, που κϊτω απϐ οριςμϋνεσ ςυνθόκεσ δϑναται να μεταβληθεύ, με ςυνϋπεια την απώλεια τησ βιοχημικόσ τουσ δρϊςησ. Επιδϋχεται δηλαδό η δομό τουσ, παραμορφώςεισ και ξεδύπλωμα των αλϑςεων τουσ, ςτην οπούα ϐμωσ δεν μεταβϊλλεται η αλληλουχύα-ςειρϊ των αμινοξϋων τουσ, δηλαδό δεν μεταβϊλλεται η πρωτοταγόσ δομό τουσ, παρϊ μϐνο μεταβϊλλεται η φυςικό (πρωτογενόσ) τουσ κατϊςταςη. Αυτό η ςημαντικό μεταβολό τησ φυςικόσ (πρωτογενοϑσ) κατϊςταςησ τησ πρωτεϗνησ με την διατόρηςη τησ πρωτοταγοϑσ δομόσ τησ, εύναι γνωςτό ωσ μετουςύωςη. Όταν η μετουςύωςη προκαλεύ μϐνο το ξεδύπλωμα (unfolding) τησ πολυπεπτιδικόσ αλϑςου, τϐτε η κατϊςταςη εύναι πλόρωσ αντιςτρεπτό. Αν ϐμωσ ςυμβοϑν χημικϋσ μεταβολϋσ ςτισ πλϊγιεσ αλϑςουσ, πολυμεριςμϐσ τησ πρωτεϗνησ, ό μεταβολϋσ ςτην διϊταξη των διςουλφιδικών δεςμών, τϐτε η μετουςύωςη εύναι μη αντιςτρεπτό. Σα μϋςα τα οπούα μποροϑν να προκαλϋςουν μετουςύωςη των πρωτεϗνών, εύναι οι ακραύεσ θερμοκραςύεσ, ϐπωσ θϋρμανςη μεταξϑ ο C ό ψϑξη κϊτω απϐ τουσ 10 ο C, η επύδραςη χημικών ουςιών, η επύδραςη ακτινοβολιών μικροϑ μόκουσ κϑματοσ κ.ϊ. Η μετουςύωςη προκαλεύ χαρακτηριςτικϋσ μεταβολϋσ των βιολογικών, ανοςοχημικών και φυςικοχημικών ιδιοτότων τησ πρωτεϗνησ. Ϊτςι μπορεύ να προκαλϋςει μεταβολϋσ ςτο ιξώδεσ, ςτην διαλυτϐτητα και ςτουσ ςυντελεςτϋσ διϊχυςησ και καθύζηςησ. Μεταβολϋσ ακϐμη προκαλεύ ςτην ηλεκτροφορητικό κινητικϐτητα, ςτην βιολογικό δρϊςη, ςτην ανοςοχημικό ςυμπεριφορϊ και ςτο φϊςμα απορρϐφηςησ. Μεταβολϋσ ςτον χώρο, παραμορφώςεισ και ξεδύπλωμα των αλϑςεων (αλλαγϋσ τησ τριτοταγοϑσ και τησ δευτεροταγοϑσ δομόσ τησ πρωτεϗνησ) λειτουργοϑν ωσ αντιγονικού επύτοποι γνωςτού ωσ διαμορφωτικού ό αςυνεχεύσ (conformational ό discontinuous epitope) και προκαλοϑν την ϋναρξη ανοςοαντύδραςησ για την επύτευξη τησ ανοςορρϑθμιςησ. 93

94 Παραδεύγματα αϑξηςησ ό ελϊττωςησ των πρωτεώνικών κλαςμϊτων 16 Λευκωματύνεσ: Η αϑξηςη τουσ εύναι πολϑ αςυνόθιςτη ςε καταςτϊςεισ ϊλλεσ εκτϐσ απϐ την αφυδϊτωςη, αλλϊ ϐχι ςπϊνιεσ, ϐπωσ π.χ. ςε λεμφικϋσ παθόςεισ του τϑπου πολλαπλοϑ μυελώματοσ. Οι μεταβολϋσ τουσ περιςςϐτερο αφοροϑν την ελϊττωςό τουσ. την εγκυμοςϑνη οι λευκωματύνεσ ελαττώνονται προοδευτικϊ μϋχρι τον τοκετϐ και επανϋρχονται ςτα φυςιολογικϊ ϐρια μετϊ απϐ οχτώ περύπου εβδομϊδεσ. τα βρϋφη οι τιμϋσ τουσ φτϊνουν ςτα επύπεδα των ενηλύκων γϑρω ςτην ηλικύα του ενϐσ ϋτουσ. την ςυνϋχεια μϋνουν ςχετικϊ ςταθερϋσ για να παρουςιϊςουν βαθμιαύα ελϊττωςη μετϊ την ηλικύα περύπου των 70 ετών. Ο υποςιτιςμϐσ οδηγεύ ςε ελϊττωςη των λευκωματινών (ϋλλειψη βαςικών αμινοξϋων ό ελαττωμϋνη παραγωγό απϐ το όπαρ κλπ.). Ελαττωμϋνεσ λευκωματύνεσ ανευρύςκονται ςε ανεπϊρκεια ςυνθϋςεωσ (π.χ ηπατοπϊθειεσ κλπ.) Ελαττωμϋνεσ λευκωματύνεσ παρατηροϑνται ςε χρϐνιεσ λοιμώξεισ ό χρϐνιεσ καχεκτικϋσ ό εξαντλητικϋσ παθόςεισ (ϐπωσ εύναι η φυματύωςη και ο καρκύνοσ κλπ.) Λευκωματύνεσ μποροϑν να χαθοϑν κατευθεύαν απϐ την κυκλοφορύα ςε αιμορραγύεσ, εγκαϑματα, εξιδρώματα ό ςτον γαςτρεντερικϐ ςωλόνα ςε διϊφορεσ καταςτϊςεισ ςϑνδρομων δυςαπορρϐφηςησ. Γρόγορη ελϊττωςη των λευκωματινών παρατηρεύται ςε οξεύεσ παθόςεισ ό ςε κακώςεισ. ημαντικϊ ελαττωμϋνεσ λευκωματύνεσ παρατηροϑνται ςτο νεφρωςικϐ ςϑνδρομο (ϊμεςη απώλεια ςτα οϑρα). Ελϊττωςη των λευκωματινών επύςησ δϑναται να οφεύλεται ςε γενετικϊ αύτια, ϐπωσ ςυμβαύνει ςτην οικογενό ιδιοπαθό δυςπρωτειναιμύα. α1-ςφαιρύνεσ: Αϑξηςη των α1-ςφαιρινών παρατηρεύται ςτην εγκυμοςϑνη. Επύςησ κατϊ την χορόγηςη οιςτρογϐνων και μερικϋσ φορϋσ ςε νεκρώςεισ ιςτών, ςε νεοπλϊςματα και λοιμώξεισ. Απουςύα ό ςχεδϐν απουςύα των α1-ςφαιρινών παρατηρεύται ςε περιπτώςεισ ελλεύψεωσ τησ α1-αντιθρυψύνησ, ςε ομϐζυγη πϊθηςη, (κληρονομοϑμενη διαταραχό που προδιαθϋτει ςτην ανϊπτυξη εμφυςόματοσ). α2-ςφαιρύνεσ : Οι α2-ςφαιρύνεσ δεν εμφανύζονται ςυχνϊ μειωμϋνεσ, ενώ η ελϊττωςη κϊποιων κλαςμϊτων, ςυνόθωσ κρϑβεται μϋςα ςτα φυςιολογικϊ ϐρια ςτο πρωτεώνϐγραμμα ό ελϊχιςτα χαμηλϐτερα, ϐπωσ ςε κϊποιεσ παθόςεισ του παγκρϋατοσ. 16 Richard Ravel,M.D.(Κλινικι Εργαςτθριακι Ιατρικι 1982, ελλθνικι ζκδοςθ, ςελίσ ) 94

95 Επύ παραδεύγματι η απτοςφαιρύνη ελαττώνεται ςτην αιμολυτικό αναιμύα και ςτισ βαριϋσ ηπατοπϊθειεσ και η ςερουλοπλαςμύνη (κυανοπλαςμύνη) ςτην νϐςο Wilson κλπ. Αϑξηςη των α2-ςφαιρινών μαζύ με ταυτϐχρονη ελϊττωςη των λευκωματινών παρατηρεύται ςε διϊφορεσ καταςτϊςεισ stress, ϐπωσ οξεύεσ λοιμώξεισ, κακώςεισ, τραυματιςμοϑσ, εγκαϑματα, οξεύα νϋκρωςη ιςτών (πχ οξϑ ϋμφραγμα του μυοκαρδύου κλπ.), εκτεταμϋνα νεοπλϊςματα ό χρϐνια νοςόματα ςε ενεργϐ φϊςη. το νεφρωςικϐ ςϑνδρομο παρατηρεύται κλαςικϊ, ϋκδηλη αϑξηςη των α2- ςφαιρινών που μερικϋσ φορϋσ ςυνδυϊζεται και με αϑξηςη των β-ςφαιρινών, ενώ ταυτϐχρονα παρατηρεύται μεγϊλη ελϊττωςη των λευκωματινών. Μικρό ό μϋτρια αϑξηςη των α2-ςφαιρινών παρατηρεύται ςε μερικϋσ περιπτώςεισ υπερθυρεοειδιςμοϑ, πολϑ προχωρημϋνου ςακχαρώδουσ διαβότη και επύ επινεφριδικόσ ανεπϊρκειασ. β-ςφαιρύνεσ : Η ελϊττωςη των β-ςφαιρινών δεν εύναι πολϑ ςυχνό: ε περιπτώςεισ ανεπαρκοϑσ προςλόψεωσ πρωτεώνών παρατηρεύται ελϊττωςη τησ τρανςφερρύνησ. Αντύθετα αϑξηςη των β-ςφαιρινών παρατηρεύται ςε πολλϋσ καταςτϊςεισ ϐπωσ: Όπωσ η αϑξηςη τησ τρανςφερρύνησ ςε χρϐνια ςιδηροπενύα και ςτην εγκυμοςϑνη ςτο 3 ο τρύμηνο, που μερικϋσ φορϋσ παρουςιϊζεται ςτο πρωτεινϐγραμμα με μορφό ομογενοϑσ αιχμόσ και αποτελεύ φυςιολογικϐ ϋπαρμα ςε αντύθεςη με το παθολογικϐ ϋπαρμα του πολλαπλοϑ μυελώματοσ. υχνϊ ςε αςθενεύσ με αυξημϋνα επύπεδα χοληςτερϐλησ, ςε υποθυρεοειδιςμϐ, ςε χολικό κύρρωςη, ςε αποφρακτικϐ ύκτερο, ςε νεφρωςικϐ ςϑνδρομο, ςε πολλϋσ περιπτώςεισ ηπατύτιδασ κ.λπ. Αϑξηςη των β-ςφαιρινών παρατηρεύται ςυχνϊ ςτην κύρρωςη ϐπου πολλϋσ φορϋσ ςυνοδεϑεται με αϑξηςη των γ-ςφαιρινών και μερικϋσ φορϋσ τα επϊρματα των β και γ ςφαιρινών φαύνονται ςαν ενιαύο ϋπαρμα και με ταυτϐχρονα προοδευτικό ελϊττωςη των λευκωματινών ϐςο επιδεινώνεται η κύρρωςη. υνόθωσ αϑξηςη των β ςφαιρινών εμφανύζεται ςε αυτοϊνοςα νοςόματα, ςε μεταβολϋσ του ςυμπληρώματοσ, ςε εμφϊνιςη ψυχροςυγκολλητινών, ιςοςυγκολλητινών του ςυςτόματοσ ομϊδων αύματοσ ΑΒΟ, ςε εμφϊνιςη ρευματοειδοϑσ παρϊγοντα, ςε μεταβολϋσ του ινωδογϐνου, ςε αϑξηςη των IgM ανοςοςφαιρινών κλπ. γ-ςφαιρύνεσ : Οι γ-ςφαιρύνεσ παρουςιϊζουν μεγϊλη ποικιλύα διαταραχών. Ελϊττωςη των γ-ςφαιρινών παρατηρεύται ςτην πρωτοπαθό και ςτην δευτεροπαθό υπο- και αγαμμαςφαιριναιμύα. Ο δευτεροπαθόσ τϑποσ μπορεύ να παρατηρηθεύ ςε μερικϋσ περιπτώςεισ μακροχρϐνιασ θεραπεύασ με ςτεροειδό και ανοςοκαταςταλτικϊ, ςε λοιμώξεισ ραγδαύασ εξελύξεωσ κλπ. Αϑξηςη των γ-ςφαιρινών παρατηρεύται ςε πολλϋσ παθόςεισ. χεδϐν ϐλοι οι τϑποι των λοιμώξεων ακολουθοϑνται απϐ αϑξηςη των γ-ςφαιρινών χωρύσ να 95

96 προκαλοϑν ηλεκτροφορητικό αλλούωςη αϑξηςησ ςτο πρωτεινϐγραμμα, ιδιαύτερα αν η λούμωξη εύναι ελαφρϊ ό οξεύα. Η ηλεκτροφορητικό αϑξηςη των γ-ςφαιρινών παρατηρεύται χαρακτηριςτικϊ ςτισ χρϐνιεσ λοιμώξεισ (πχ φυματύωςη κλπ.), ςε νοςόματα του κολλαγϐνου, (π.χ. ρευματοειδόσ αρθρύτισ, ερυθηματώδησ λϑκοσ κλπ), ςε νοςόματα υπερευαιςθηςύασ, ςτην ςαρκοεύδωςη, ςτην ςϑφιλη, ςτο αφροδύςιο λεμφοκοκκύωμα, πολλϋσ φορϋσ ςτην νϐςο του Hodgkin, ςτο κακϐηθεσ λϋμφωμα, ςτην χρϐνια λεμφογενό λευχαιμύα, ςτο πολλαπλοϑν μυϋλωμα ϐπου ςτο πρωτεώνϐγραμμα εμφανύζεται μια χαρακτηριςτικό ομογενόσ αιχμό. Μια ϊλλη κατηγορύα νοςημϊτων οι οπούεσ προκαλοϑν αϑξηςη των γ-ςφαιρινών εύναι οι ηπατοπϊθειεσ. υνόθωσ, αλλϊ ϐχι πϊντα ςτισ ηπατύτιδεσ παρατηροϑμε μια ςχετικϊ μικρό και ξεχωριςτό αϑξηςη των β- και γ-ςφαιρινών με προοδευτικό ελϊττωςη των λευκωματινών. την κύρρωςη ςυνόθωσ παρατηρεύται χαρακτηριςτικϊ ϋντονη αϑξηςη των γ- ςφαιρινών, με τυπικό εικϐνα κιρρώςεωσ την ςυνδυαςμϋνη αϑξηςη των β και γ ςφαιρινών (εμφϊνιςη ενιαύου επϊρματοσ ςτο πρωτεώνϐγραμμα) και προοδευτικό ελϊττωςη των λευκωματινών. τον αποφρακτικϐ ύκτερο παρατηρεύται ςυχνϊ διαφϐρου βαθμοϑ αϑξηςη των α2, β- και γ-ςφαιρινών υμπερϊςματα τησ ϋρευνασ Σα αποτελϋςματα τησ ςυγκεκριμϋνησ ϋρευνασ ςτην οπούα ςυμμετεύχαν 94 αςθενεύσ και διενεργόθηςαν 140 πρωτεώνογρϊμματα ϋδειξαν: ϐτι η κατϊταξη των αςθενών ςτα Groups κατϊ Βυθοϑλκα, με βϊςη την κλινικό προςϋγγιςη των «επιπϋδων» και οι ηλεκτροφορητικϋσ εικϐνεσ των πρωτεώνών του αύματοσ των ερευνηθϋντων, ωσ πληροφορύα του βαθμοϑ οργανωςιακόσ ετοιμϐτητοσ του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματϐσ τουσ, ςυνϋπιπταν και ϊρα το εγχεύρημα των «επιπϋδων υγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα» εύναι ςωςτϐ και ϐτι η αποτελεςματικϐτητα τησ Ομοιοπαθητικόσ φαρμακευτικόσ παρϋμβαςησ εξαρτϊται απϐ: 1. την εϑρεςη του «ϐμοιου» φαρμϊκου ςτην ακριβό «δυναμοπούηςη», για την διϋγερςη τησ «ϐμοιασ δομόσ» και την πρϐκληςη «τεχνητόσ-οξεύασ νϐςηςησ» (similia- similibus) και, 2. απϐ την αντικειμενικό κατϊςταςη του ανοςοποιητικοϑ ςυςτόματοσ του αςθενό, για την διαχεύρηςη τησ προκλητόσ «τεχνητόσ-οξεύασ νϐςηςησ» και την επύτευξη θεραπεύασ ( curentur). Ο ςυνδυαςμϐσ των πληροφοριών απϐ την Ομοιοπαθητικό και την Ανοςολογύα και η προςθόκη τησ ηλεκτροφϐρηςησ των πρωτεώνών του πλϊςματοσ ό και ϊλλων ανοςολογικών εξετϊςεων, ςτον ςχεδιαςμϐ τησ ομοιοπαθητικόσ ό ϊλλησ θεραπεύασ, θα διευρϑνει μελλοντικϊ το φϊςμα θεραπειών μϋςω τησ ομοιοπαθητικόσ μεθϐδου και θα ςυνειςφϋρει καθοριςτικϊ ςτον αςφαλό χειριςμϐ ϐλων των θεραπευτικών ςχημϊτων ό ςτον αποκλειςμϐ τουσ. 96

97 4.5. Πρϐδρομεσ ανακοινώςεισ τησ ϋρευνασ Η πρώτη ανακούνωςη μϋρουσ τησ ϋρευνασ ϋγινε υπϐ μορφό δημοςύευςησ ϊρθρου, ςτο ελληνικϐ περιοδικϐ «Ηomeo Νews», τησ Ελληνικόσ Ομοιοπαθητικόσ Ιατρικόσ Εταιρύασ, ςτο τεϑχοσ # 9, ςελύσ 10-11, του Ιουνύου- Αυγοϑςτου του 2008, ωσ πρϐδρομη ανακούνωςη Ερευνασ και Αποτελεςμϊτων με τον τύτλο «Ηλεκτροφϐρηςη πρωτεώνών και Επύπεδα Τγεύασ κατϊ Βυθοϑλκα» και ςτην ιςτοςελύδα του περιοδικοϑ και τησ Ομοιοπαθητικόσ Εταιρύασ, ςτο «research and homeopathy», ςε ελληνικό και ςε αγγλικό μετϊφραςη. Η δεφτερθ ανακοίνωςθ, επίςθσ μζρουσ τθσ ζρευνασ, ζγινε υπό μορφι διάλεξθσ ςτο 15 ο Πανελλινιο υνζδριο Ομοιοπακθτικισ Ιατρικισ ςτισ 4-6 Δεκεμβρίου 2009 ςτθν Ακινα, με τον τίτλο «Ομοιοπακθτικι και Ανοςολογία» και περιλαμβάνεται ςτθν φλθ του dvd του ςυνεδρίου και ςτθν ιςτοςελίδα τθσ Ομοιοπακθτικισ Εταιρίασ του «15 ο Πανελλθνίου ςυνεδρίου», ςε ελλθνικι μετάφραςθ. Η τρίτθ ανακοίνωςθ μζρουσ επίςθσ τθσ ζρευνασ, ζγινε υπό μορφι poster και ανάλυςθσ του κζματοσ, ςτο 65 ο Παγκόςμιο υνζδριο τθσ Ομοιοπακθτικισ Ιατρικισ, LMHI 2010, ςτισ Μαΐου, ςτο Redondo Beach του Los Angeles τθσ Καλιφόρνιασ των Ηνωμζνων Πολιτειών, με τίτλο «Blood Protein Electrophoresis», «-Immunological blood test in the planning of the homeopathic treatment-», περιλαμβάνεται ςτθν φλθ του dvd του ςυνεδρίου, ςε αγγλικι μετάφραςθ και ςτθν ιςτοςελίδα τθσ LMHI 2010, Η τζταρτθ ανακοίνωςθ μζρουσ επίςθσ τθσ ζρευνασ, ζγινε υπό μορφι δθμοςίευςθσ άρκρου, ςτο ελλθνικό περιοδικό «Ηomeo Νews» ςτο τεφχοσ # 17, τθσ Ελλθνικισ Ομοιοπακθτικισ Ιατρικισ Εταιρίασ,, ςελίσ 12-17, του Ιουνίου- Αυγοφςτου του 2010, ωσ άρκρο με τον τίτλο «Ηλεκτροφόρθςθ πρωτεϊνών και Ομοιοπακθτικι κεραπεία- Ανοςολογική εξζταςη αίματοσ ςτον ςχεδιαςμό τησ ομοιοπαθητικήσ θεραπείασ- Αποκωδικοποιώντασ τον Hahnemann και το similia, similibus, curenrur» και ςτθν ιςτοςελίδα του περιοδικοφ και τθσ Ομοιοπακθτικισ Εταιρίασ, Επ ευκαιρία, αναφζρεται παρακάτω, ζνα μζροσ από το κείμενο άρκρου του 65 ου ςυνεδρίου, που υπάρχει ςτο site τθσ liga, που ζγινε επ ευκαιρία του εορταςμοφ των 200 χρόνων, από τθν πρωτοεμφάνιςθ του βιβλίου του Hahnemann, «Όργανον». (The 65th LMHI World Homeopathic Congress will explore ways in which homeopathy can play a vital role in the future of medicine. This historic gathering marks the 200th anniversary of Samuel Hahnemann's Organon of Medicine, and to commemorate this momentous occasion, all attendees will be receiving a facsimile copy of the original 5th edition of the Organon which includes Hahnemann's actual handwriting. With Congress's title "2010: A Homeopathic Odyssey" we are invoking the example of Homer's courageous hero, Odysseus, to emphasize this holistic science's triumph over 200 years of tribulation. Homeopathy's foundation on the universal law of similars is finally earning it global respect as a system of medicine). 97

98 Πύνακασ με το poster που παρουςιϊςτηκε ςτην LIGA H πζμπτθ ανακοίνωςθ με τα πλιρθ ςτοιχεία και όλθ τθν φλθ τθσ ζρευνάσ μου περιζχονται ςτθν ςυγκεκριμζνθ διπλωματικι, που κα είναι προςβάςιμθ μζςω τθσ ιςτοςελίδασ του Πανεπιςτθμίου Αιγαίου, www. syros.aegean.gr./de/ dpsdh07037.pdf, ςε ελλθνικι μετάφραςθ. ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5. ΟΙ ΠΙΘΑΝΟΙ ΜΗΦΑΝΙΜΟΙ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΤΣΙΚΗ ΔΡΑΗ ΣΩΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΣΙΚΩΝ ΥΑΡΜΑΚΩΝ 5.1. Πληροφορύεσ προσ την κατεϑθυνςη αποκωδικοπούηςησ τησ δρϊςησ των Ομοιοπαθητικών φαρμϊκων Πληροφορύεσ απϐ εποχόσ Samuel Hahnemann για τα φϊρμακα Νικόλαοσ Ν.Σςιβοφλθσ, «HAHNEMANN S,Όργανον τθσ κεραπευτικισ τζχνθσ»,εκδόςεισ Αρχιπζλαγοσ

99 Η ιςτορύα των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων ξεκύνηςε απϐ τον Hahnemann, ςτισ αρχϋσ του 18 ου αιώνα και οι πληροφορύεσ που υπϊρχουν απορρϋουν απϐ τα ςυγγρϊμματϊ του. υγκεκριμϋνα ςτο βιβλύο του «Όργανον τησ θεραπευτικόσ Σϋχνησ», αναλϑει τον προςανατολιςμϐ του κατ αρχόν προσ τα «ϐμοια» με την αςθϋνεια φϊρμακα, δηλαδό τα φϊρμακα που χορηγοϑμενα ς ϋναν υγιό οργανιςμϐ προκαλοϑςαν «ϐμοια» ςυμπτώματα. την ςυνϋχεια αναλϑει διεργαςύεσ που αφοροϑςαν την δοςολογύα των φαρμϊκων, απϐ ελϊχιςτεσ ϋωσ ηυξημϋνεσ, τισ οπούεσ περιϋγραψε και επύςησ επεςόμανε τισ διαφορετικϋσ βιολογικϋσ αντιδρϊςεισ που ςυμβαύνουν, κατϊ την χορόγηςό τουσ ςτον ύδιο οργανιςμϐ, διαφοροποιώντασ την δϐςη. Για τισ ιδιαύτερεσ αυτϋσ αντιδρϊςεισ δεν μπϐρεςε, ϐπωσ ο ύδιοσ ανϋφερε ςτην 131 του βιβλύου του,να δώςει ςαφεύσ εξηγόςεισ. (Ο νϐμοσ που περιγρϊφει την διαφορετικό βιολογικό δρϊςη των φαρμϊκων αναλϐγωσ τησ δοςολογύασ τουσ, αναλϑθηκε αρκετϊ αργϐτερα και εύναι γνωςτϐσ ωσ νϐμοσ των Arndt Schulz ό ωσ φαινϐμενο Ηormesis 18 ). Επύςησ υπϊρχουν περιγραφϋσ του Hahnemann που αφοροϑςαν τισ διαδοχικϋσ αραιώςεισ των φαρμϊκων, που μετϊ απϐ κϊποιο μεγϊλο ϐριο αραύωςησ, δεν εύχαν κανϋνα θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα, ϐπωσ ο ύδιοσ ςχολύαζε. Κατϊ κϑριο ϐμωσ λϐγο, η ϋρευνϊ του ςτϐχευςε ςτα υπερ-αραιωμϋνα φϊρμακα με την «ειδικό» επεξεργαςύα, τησ λειοτρύβηςησ τησ ουςύασ, τησ δυναμοπούηςησ, τησ κροϑςησ, των διαφϐρων προςμύξεων και ϊλλων λεπτομερειών που ο ύδιοσ αναφϋρει ςτα βιβλύα του. Για τα ςυγκεκριμϋνα φϊρμακα διεπύςτωςε, ϐτι χορηγοϑμενα ςε ϋμβιουσ οργανιςμοϑσ, προκαλοϑςαν εντονώτατη αντύδραςη και εύχαν εντυπωςιακϐ θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα. Σα φϊρμακϊ του αυτϊ, τα ονϐμαςε «ενεργειακϊ», για τα οπούα ςημειωτϋον επεςόμανε ϐτι διατηροϑςαν τισ ιδιϐτητεσ τησ αρχικόσ ουςύασ, ενώ με τα δεδομϋνα τησ εποχόσ του, ωσ ποςϐτητα ϑλησ, αυτό δεν όταν μετρόςιμου μεγϋθουσ. Προςπϊθηςε να δώςει κϊποιεσ εξηγόςεισ των φαινομϋνων που αντελόφθη και που αφοροϑςαν την ςυμπεριφορϊ των οργανιςμών μετϊ απϐ την χορόγηςη των ενεργειακών αυτών φαρμϊκων, αλλϊ η τεκμηρύωςη των τοποθετόςεών του εύχε περιςςϐτερο χαρακτόρα παρατηρόςεων. Παρϐλαυτα επεςόμανε την ανϊγκη τησ εξατομικευμϋνησ δϐςησ για την κϊθε περύπτωςη, θϋτοντασ κανϐνεσ αςφαλοϑσ χορόγηςησ των ενεργειακών φαρμϊκων και διαφοροπούηςε τον τομϋα δρϊςησ τουσ, απϐ τα φϊρμακα με την μετρόςιμη ουςύα, τα «ετεροπαθητικϊ», ϐπωσ τα αποκαλοϑςε. Παρατύθενται κϊποια αποςπϊςματα απϐ το βιβλύο του «Όργανον τησ θεραπευτικόσ Σϋχνησ» και ςυγκεκριμϋνα ςτην 269, ςυνϐψιςε το θεωρητικϐ πλαύςιο του Θεραπευτικοϑ του υςτόματοσ, ϐπωσ: «Σο Ομοιοπαθητικϐ Θεραπευτικϐ ϑςτημα επικαλεύται την εκμετϊλλευςη των μϋχρι ςόμερα αγνώςτων και αποκρϑφων ιδιοτότων των ακατϋργαςτων ουςιών, υπϐ τον ϐρο 18 Mary A.R.D. Stebbing, «Hormesis»: The Stimulation of Growth by Low Levels of Inhibitors," Science of the Total Environment, 1982, 22: Also, Health Physics, May This entire issue was devoted to the increased effects of low doses. M. Oberbaum and J. Cambar, «Hormesis»: Dose Dependent Reverse Effects of Low and Very Low Doses," in P.C. Endler and J. Schulte (eds.), Ultra High Dilutions, Dordrecht: Kluwer Academic,

100 ϐτι αυτϋσ οι ουςύεσ θα υποςτοϑν εξειδικευμϋνη κατεργαςύα. Με την ςυγκεκριμϋνη κατεργαςύα ϐλα τα εύδη τησ ϑλησ ανεξαιρϋτωσ, καθύςτανται αςϑλληπτα δραςτικϊ και προικύζονται με θεραπευτικϋσ ιδιϐτητεσ ακϐμη και εκεύνα που ςτην ακατϋργαςτη μορφό τουσ δεν επιδεικνϑουν οϑτε ύχνοσ θεραπευτικόσ δρϊςησ πϊνω ςτον ανθρώπινο οργανιςμϐ. Μια τϋτοιου εύδουσ ιδιϐρρυθμη μετατροπό των ιδιοτότων των φυςικών ουςιών επιτυγχϊνεται με μηχανικϐ τρϐπο πϊνω ςτα απειροελϊχιςτα ςωματύδια τησ ϑλησ, τα οπούα διαχωρύζονται μεταξϑ τουσ μετϊ απϐ λειοτρύβηςη και δϐνηςη και με την προςθόκη μιασ ουδϋτερησ ςτερεϊσ ό υγρόσ-ουςύασ. Με αυτοϑ του εύδουσ την κατεργαςύα, αφυπνύζεται η μϋχρι τώρα ϊγνωςτη δυναμικό ιδιϐτητα τησ ϑλησ που παραμϋνει κρυμμϋνη ςαν ςε χειμερύα νϊρκη και που εύναι ςε θϋςη να επηρρεϊςει την «ζωτικό δϑναμη» με απώτερο ςκοπϐ την τροποπούηςη τησ κατϊςταςησ τησ υγεύασ τησ ϋμβιασ ζωόσ. Όλη αυτό η διαδικαςύα που φϋρνει ςτην επιφϊνεια τισ ϊγνωςτεσ θεραπευτικϋσ ιδιϐτητεσ τησ ακατϋργαςτησ ϑλησ, ονομϊζεται ενδυνϊμωςη ό ιςχυροπούηςη τησ ϑλησ, ενώ τα προώϐντα αυτόσ τησ διαδικαςύασ εύναι οι δυναμοποιόςεισ ςτην εκϊςτοτε επιθυμητό κλύμακα Απϐ την υποςημεύωςη νοϑμερο 3 τησ ύδιασ παραγρϊφου: το ςημεύο αυτϐ ςτεκϐμαςτε για να αναφερθοϑμε ςτισ δυναμικϋσ ιδιϐτητεσ των ομοιοπαθητικών φαρμϊκων που εύναι ςε θϋςη να δρομολογοϑν μεταβολϋσ ςτην κατϊςταςη τησ υγεύασ των ζώων και ανθρώπων, αν τα φϊρμακα αυτϊ ςυντονιςθοϑν με την παλλϐμενη χορδό τησ ζωόσ, ό αν ϋρθουν ςε ςτενό επαφό με αυτόν, ϐπωσ π.χ. μετϊ απϐ χορόγηςη ό ϋςτω και μϋςω ειςπνοόσ. Πρϐκειται δηλ. με ϊλλα λϐγια για τον ύδιο ακριβώσ τρϐπο ϐπωσ και ϋνασ μαγνότησ μπορεύ να μαγνητύςει μια ατςαλοβελϐνη απϐ μικρό απϐςταςη». ε ϊλλεσ παραγρϊφουσ του ύδιου βιβλύου, κϊνει αναφορϊ για θϋματα που αφοροϑν τα φϊρμακϊ του ό για την αντύδραςη των οργανιςμών μετϊ την χορόγηςό τουσ, ϐπωσ: 270 «..με αυτόν την μηχανικό επεξεργαςύα..το φϊρμακο ϋχει υποςτεύ μια μετατροπό που ςτην ακατϋργαςτη μορφό του εύναι απλώσ ϑλη ενώ με ϐλο και υψηλϐτερη δυναμοπούηςη μεταλλϊςςεται ςε ενεργειακό θεραπευτικό δϑναμη.». 3 «ο γιατρϐσ μαθαύνει να ενεργεύ ςωςτϊ και ριζικϊ οφεύλει να ϋχει γνώςη τησ αςθϋνειασ να γνωρύζει το καταλληλϐτερο φϊρμακο (επιλογό-ϋνδειξη) να γνωρύζει την ςωςτό δϐςη.. ώςτε να καταςτεύ μϐνιμο το αποτϋλεςμα τησ θεραπευτικόσ αποκατϊςταςησ». 11 «πολϑ ιςχυρϐτερη αποδεικνϑεται η θεραπευτικό ενϋργεια μικρόσ δϐςησ δυναμοποιημϋνου φαρμϊκου, παρϊ η θεραπευτικό ενϋργεια μεγαλϐποςων δϐςεων τησ ύδιασ φαρμακευτικόσ ουςύασ». 25 «η εμπειρύα απϐ μϐνη τησ, αδιϊψευςτο κριτόριο τησ θεραπευτικόσ τϋχνησ, διδϊςκει ϐτι εκεύνο το φϊρμακο που αποδεύχθηκε ικανϐ να προκαλϋςει ςτον υγιό οργανιςμϐ τον μεγαλϑτερο αριθμϐ ςυμπτωμϊτων, ϐμοια με εκεύνα που βρύςκουμε ςτην προκεύμενη νϐςο, τα εξαλεύφει ςτο ςϑνολϐ τουσ γρόγορα, ριζικϊ και μϐνιμα, ϐταν δοθεύ ςτισ ςωςτϋσ δυναμοποιόςεισ και δϐςεισ». 30 «ο ανθρώπινοσ οργανιςμϐσ φαύνεται να επηρεϊζεται πολϑ περιςςϐτερο απϐ φϊρμακα εν μϋρει επειδό κρατοϑμε την ρϑθμιςη τησ δϐςησ ςτα χϋρια μασ, παρϊ απϐ φυςικοϑσ νοςηροϑσ παρϊγοντεσ. Και επηρεϊζεται περιςςϐτερο απϐ τα φϊρμακα, διϐτι οι φυςικϋσ αςθϋνειεσ θεραπεϑονται απϐ τα καταλληλϐτερα μεταξϑ αυτών...». 100

101 67«η ετεροπαθητικό αγωγό ενδεύκνυται μονϊχα ςε εξαιρετικϋσ περιπτώςεισ και εκεύ που απειλεύται ϊμεςα η ζωό του ατϐμου και δεν υπϊρχει αρκετϐσ χρϐνοσ οϑτε καν λεπτϊ διαθϋςιμα- για να δρϊςουν τα ομοιοπαθητικϊ φϊρμακα απϐ την ςτιγμό ϐμωσ που ο οργανιςμϐσ ϋχει πϊρει την ανιοϑςα και ςυνεχύζει να λειτουργεύ φυςιολογικϊ, δεν ενδεύκνυνται». 68 «η εμπειρύα απϐ την Ομοιοπαθητικό θεραπευτικό τϋχνη διδϊςκει ϐτι οι απειροελϊχιςτεσ δϐςεισ του φαρμϊκου που εύναι αναγκαύεσ για την θεραπευτικό αγωγό, επαρκοϑν για να.εξουδετερώςουν την φυςικό νϐςο». 69 «η εμπειρύα διδϊςκει ϐτι η ετεροπαθητικό αγωγό ςε καμύα περύπτωςη δεν θα μπορϋςει να θεραπεϑςει την φυςικό νϐςο, παρϊ απλϊ θα προςφϋρει πρϐςκαιρη ανακοϑφιςη, ενώ ςτην ςυνϋχεια θα εμφανιςτεύ η νϐςοσ δριμϑτερη θα εμφανύςει επιδεύνωςη..με δϑο λϐγια ςε χρϐνιεσ ςοβαρϋσ αςθϋνειεσ αποδεικνϑεται τελεύωσ αναποτελεςματικό». 117 «δϑο παρϊγοντεσ καθορύζουν την εμφϊνιςη των ςυμπτωμϊτων και την εγκατϊςταςη ϐλων των νοςηρών καταςτϊςεων ςτον ανθρώπινο οργανιςμϐ. Η μύα εύναι η ιδιϐτητα μύασ επιδρώςασ ουςύασ, ενώ η δεϑτερη εύναι η ικανϐτητα μύασ ζωτικόσ δϑναμησ να ευαιςθητοποιεύ τον οργανιςμϐ επιτρϋποντϊσ τον να επηρεϊζεται απϐ αυτό» 118 «το κϊθε φϊρμακο ϋχει τη δικό του δρϊςη ςτον ανθρώπινο οργανιςμϐ που εύναι τϐςο εξειδικευμϋνη ώςτε να μη ςυμπύπτει επακριβώσ με τη δρϊςη κανενϐσ ϊλλου φαρμϊκου» 128 «οι νεϐτερεσ εμπειρύεσ διδϊςκουν ϐτι ϐταν χορηγοϑμε ςτον εαυτϐ μασ τισ ακατϋργαςτεσ φαρμακευτικϋσ ουςύεσ για εξακρύβωςη των ιδιοτότων τουσ (για απϐδειξη του φαρμϊκου-proving), οι ιδιϐτητεσ δεν αποκαλϑπτονται ςε ϐλο τουσ το φϊςμα παρϊ μϐνον αν αυτϋσ οι ουςύεσ ϋχουν υποβληθεύ ςτην διαδικαςύα τησ αραύωςησ και δϐνηςησ δηλαδό τησ δυναμοπούηςησ. Με αυτόν την απλό κατεργαςύα ελευθερώνονται ςε απύςτευτα μεγϊλο βαθμϐ οι λανθϊνουςεσ ιδιϐτητεσ μϋςα τουσ. Αυτϐσ εύναι και ο τρϐποσ με τον οπούο διερευνώνται ϊριςτα οι ιδιϐτητεσ μιασ αςθενοϑσ ουςύασ ςε ςχϋςη με την θεραπευτικό τουσ ικανϐτητα» 130 «το πλεονϋκτημα τησ χορόγηςησ μιασ ιςχυρόσ εφϊπαξ δϐςησ εύναι ϐτι ο πειραματιζϐμενοσ εύναι ςε θϋςη να γνωρύζει την αλληλουχύα των εμφανιζομϋνων ςυμπτωμϊτων και ϐτι μπορεύ να καταγρϊψει τισ χρονικϋσ περιϐδουσ εμφϊνιςησ του καθενϐσ ςυμπτώματοσ ξεχωριςτϊ, πρϊγμα που μασ βοηθϊ ςτη φαρμακογνωςύα τησ ουςύασ που εξετϊζουμε και τοϑτο διϐτι τϐτε η ςειρϊ των πρωτογενών και των εναλλαςςομϋνων δρϊςεων εμφανύζεται πολϑ ϋντονα, αλλϊ ακϐμη και μιασ μϋτριασ εντϊςεωσ δϐςη, επαρκεύ για το πεύραμα, υπϐ τον ϐρο ϐτι ο πειραματϊνθρωποσ εύναι προικιςμϋνοσ με αρκετό ευαιςθηςύα και αιςθαντικό επύγνωςη. Η διϊρκεια τησ δρϊςησ του φαρμϊκου μπορεύ να επιβεβαιωθεύ μϐνο αξιολογώντασ το ςε πολλαπλοϑσ πειραματιςμοϑσ» 131 «αν χϊρη τησ πληρϋςτερησ φαρμακογνωςύασ χρειαςτεύ πειραματικό χορόγηςη του ύδιου φαρμϊκου για μερικϋσ μϋρεσ ςε κλιμακωτϋσ αυξανϐμενεσ δϐςεισ ςτο ύδιο ϊτομο, τϐτε ο παρατηρητόσ θα ςημειώςει οριςμϋνεσ απϐ τισ παθολογικϋσ καταςτϊςεισ που επιφϋρει το φϊρμακο χωρύσ τη ςειρϊ τησ διαδοχόσ τουσ. Η δε διαδοχικό αυξανϐμενη δϐςη αφαιρεύ θεραπευτικϊ κϊποιο ό οριςμϋνα απϐ τα ςυμπτώματα τησ προηγοϑμενησ χορόγηςησ ό μπορεύ να επιφϋρει μϊλιςτα και την αντύθετη κατϊςταςη, τουτϋςτιν αντύθετα ςυμπτώματα. Η φϑςη των ςυμπτωμϊτων αυτών τύθεται ςε ειςαγωγικϊ, υπϐ την ϋννοια ϐτι εύναι διφοροϑμενα, μϋχρισ ϐτου επϐμενα πειρϊματα να εύναι ςε θϋςη να αποδεύξουν 101

102 ςαφϋςτερα αν ϐντωσ πρϐκειται για αντύδραςη ό για δευτερογενό δρϊςη του οργανιςμοϑ ό για εναλλαςςϐμενη δρϊςη του ύδιου του φαρμϊκου» 145 «ο ςυνδυαςμϐσ πολλών φαρμϊκων μαζύ επιφϋρει επιπλοκό και επιδεύνωςη, αλλϊ ϐχι θεραπεύα χρϐνιων νϐςων, και επιβραδϑνει μϊλλον χωρύσ να εύναι ςε θϋςη να προωθόςει την ανϊρρωςη απϐ οξϋα νοςόματα, διακυβεϑοντασ ςυχνϊ την ύδια τη ζωό» 147 «το φϊρμακο εκεύνο που όδη ϋχει δοκιμαςτεύ ωσ προσ τισ ιδιϐτητεσ του και το οπούο ϋχει μεγϊλεσ ομοιϐτητεσ με το ςϑνολο των ςυμπτωμϊτων μιασ κϊποια φυςικόσ νϐςου εύναι και το καταλληλϐτερο και το πλϋον ςύγουρο ομοιοπαθητικϐ για τη νϐςο» 149 «τα χρϐνια και ιδύωσ τα ςϑμπλοκα νοςόματα απαιτοϑν περιςςϐτερο χρϐνο για να αποθεραπευτοϑν ςυχνϊ μϊλιςτα αποδεικνϑονται ανύατα λϐγω τησ απομϑζηςησ των δυνϊμεων και των ζωτικών υγρών του αςθενοϑσ ϊλλοτε πϊλι η ϊμυνα του οργανιςμοϑ εξαντλεύται λϐγω τησ μακροχρϐνιασ χρόςησ μεγϊλων δϐςεων ιςχυρών ετεροπαθητικών φαρμϊκων που χορηγοϑνται αβϊςιμα» 247 «εύναι ϊςκοπο να επαναλαμβϊνεται την κϊθε φορϊ η ύδια και αμετϊβλητη δϐςη του φαρμϊκου μύα ό περιςςϐτερεσ φορϋσ, αν ςκοπεϑουμε να επιςπεϑςουμε το θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα. Η ζωτικό αρχό ϐταν βομβαρδύζεται απϐ δυναμικϊ αμετϊβλητεσ δϐςεισ προκαλεύ την εμφϊνιςη ϋντονων ςυμπτωμϊτων του φαρμϊκου (proving), αντύ για την αποθεραπεύα των ϐμοιων ςυμπτωμϊτων τησ νϐςου που θϋλουμε να θεραπεϑςουμε, διϐτι η προηγηθεύςα δϐςη εύχε πραγματοποιόςει όδη την αναμενϐμενη μεταβολό τησ ζωτικόσ ενϋργειασ Ϊτςι ο αςθενόσ θα γύνει πιο ϊρρωςτοσ απϐ ϐτι όταν, αλλϊ απϐ ϊλλη ϊποψη πλϋον, εφ ϐςον εξακολουθεύ να παύρνει τισ ύδιεσ δυναμοποιόςεισ.ϊρα δεν μποροϑμε να αναμϋνουμε θεραπευτικό πρϐοδο, παρϊ επιδεύνωςη τησ κατϊςταςησ του αςθενοϑσ». 275 «η καταλληλϐτητα του φαρμϊκου για την κϊθε περύπτωςη δεν εξαρτϊται μϐνο απϐ την προςεκτικό επιλογό του φαρμϊκου, αλλϊ ταυτϐχρονα και απϐ την ςωςτό δϐςη». 276 «.ϋνα φϊρμακο, ακϐμη και αν πρϐκειται για το ομοιοπαθητικϐ ενδεδειγμϋνο, πρϋπει να χορηγηθεύ ςτην ςωςτό του δϐςη Οι μεγϊλεσ δϐςεισ εύναι επιβλαβεύσ, ενώ οι ιςχυρϋσ βλϊπτουν τϐςο περιςςϐτερο, ϐςο περιςςϐτερο ϐμοιο και ϐςο πιο υψηλϊ δυναμοποιημϋνο εύναι.οι μεγϊλεσ δϐςεισ του ομούου φαρμϊκου και κυρύωσ οι επαναλαμβανϐμενεσ, επιφϋρουν κατϊ κανϐνα μεγϊλη ζημιϊ. Όχι ςπϊνια διακυβεϑουν την ζωό του αςθενοϑσ ό μετατρϋπουν την νϐςο ςε ανύατη». 277 «ϋνα ςωςτϊ δυναμοποιημϋνο φϊρμακο ςε μικρό δϐςη ϋχει μεγαλϑτερη θεραπευτικό δρϊςη ϐςο περιςςϐτερο ϐμοιο εύναι και με ομοιοπαθητικϊ κριτόρια εύναι δραςτικϐτερο ϐςο μικρϐτερη εύναι η δϐςη που ϋχει θεραπευτικϊ αποτελϋςματα..». 278 «ςτο ερώτημα που ανακϑπτει πϐςο μικρό πρϋπει να εύναι η δϐςη για ςύγουρο θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα, η απϊντηςη εύναι ϐτι εύναι αδϑνατη η εκ των προτϋρων ταξινϐμηςη ϐλων των κλινικών περιπτώςεων και των αςθενών και το θϋμα λϑνεται με την προςεκτικό παρατόρηςη τησ ευαιςθηςύασ του κϊθε αςθενό και την αντιμετώπιςό του ωσ εξατομικευμϋνησ περύπτωςησ». 282 «αναφερϐμενοι κυρύωσ ςτα χρϐνια νοςόματα, αν κατϊ την διϊρκεια τησ θεραπευτικόσ αγωγόσ, η πρώτη δϐςη οδηγόςει ςτην λεγϐμενη Ομοιοπαθητικό επιδεύνωςη, αυτϐ εύναι ςύγουρο ςημϊδι ϐτι η δϐςη παραεύναι μεγϊλη. 102

103 Ομοιοπαθητικό επιδεύνωςη ςημαύνει ϋντονη επιδεύνωςη των αρχικών ςυμπτωμϊτων τησ νϐςου μετϊ απϐ την πρώτη δϐςη, ό μετϊ την εκϊςτοτε επαναλαμβανϐμενη δϐςη του φαρμϊκου που εύναι κατϊ τι τροποποιημϋνη, δηλαδό ελαφρώσ πιο υψηλόσ δυναμοπούηςησ μετϊ απϐ εκϊςτοτε δϐνηςη πριν την επαναχορόγηςό τησ.» Πληροφορύεσ απϐ την Υαρμακολογύα του 19 ου αιώνα Mary A.R.D. Stebbing, «Hormesis»: The Stimulation of Growth by Low Levels of Inhibitors," Science of the Total Environment, 1982, 22: Also, Health Physics, May This entire issue was devoted to the increased effects of low doses. M. Oberbaum and J. Cambar, «Hormesis»: Dose Dependent Reverse Effects of Low and Very Low Doses," in P.C. Endler and J. Schulte (eds.), Ultra High Dilutions, Dordrecht: Kluwer Academic, Calabrese EJ, Baldwin LA (Aug 2001). "The frequency of U-shaped dose responses in the toxicological literature". Toxicol Sci. 62 (2): Schulz H. Ueber Hefegifte. Pfluegers Arch Gesamte Physiol Menschen Tiere 42:517 (1888). Townsend JF, Luckey TD, «Hormoligosis in pharmacology», J Am Med Assoc 173:44-48 (1960). Luckey TD, «Hormology with inorganic compounds. In: Heavy Metal Toxicity, Safety, and Hormology», Supplement Volume 1 (Coulston F, Korte F, eds). Stuttgart:George Thieme, 1975; Davis JM, Svendsgaard DJ, «Nonmonotonic dose-response relationships in toxicological studies. In: Biological Effects of Low Level Exposures: Dose-Response Relationships» (Calabrese EJ, ed). Boca Raton, FL:CRC/Lewis Publishers, 1994; Hart RW, Frame LT, «Toxicological defense mechanisms and how they may affect the nature of doseresponse relationships», BELLE Newslett 5:1-16 (1996). Mukherjee SN, Rawal SK, Ghumare SS, Sharma RN, «Hormetic concentrations of azadirachtin and isoesterase profiles in Tribolium castraneum (Herbst) (Coleoptera:Tenebrionidae)», Experientia 49: (1993). Vichi P, Tritton TR, «Stimulation of growth in human and murine cells by adriamycin», Cancer Res 49: (1989). Calabrese EJ, Baldwin LA, «Quantitatively-based methodology for the evaluation of chemical hormesis», Hum Ecol Risk Assess 4: (1997). Dana Ullman,The Consumer's Guide to Homeopathy, Tarcher/Putnam, Calabrese, E. J., and Baldwin, L. A. (2002a). Hormesis and high-risk groups. Reg. Toxicol. Pharmacol. 35, Calabrese, E. J., and Baldwin, L. A. (in press). Hormesis: The dose-response revolution. Annu. Rev. Pharmacol. Toxicol. Calabrese, E. J., and Baldwin, L. A. (2002b). Radiation hormesis and cancer. Hum. Ecol. Risk Assess. 8, Calabrese, E. J., and Baldwin, L. A. (2001a). The frequency of U-shaped dose responses in the toxicological literature. Toxicol. Sci. 62, Calabrese, E. J., and Baldwin, L. A. (2001b). Hormesis: U-shaped dose responses and their centrality in toxicology. Trends Pharmacol. Sci. 22, Calabrese, E. J., and Baldwin, L. A. (Eds.) (2001c). Scientific foundations of hormesis. Crit. Rev. Toxicol. 31, Calabrese, E. J., and Baldwin, L. A. (2001d). U-shaped dose responses in biology, toxicology, and public health. Annu. Rev. Public Health 22, Calabrese, E. J., Baldwin, L. A., and Holland, C. D. (1999). Hormesis: A highly generalizable and reproducible phenomenon with important implications for risk assessment. Risk Anal. 19, Hayes, A. W. (Ed.) (2001). Principles and Methods of Toxicology, 4 th ed. Taylor and Francis, Philadelphia. Klaassen, C. D. (Ed.) (2001). Casarett and Doull s Toxicology, 6 th ed. McGraw-Hill, New York. 103

104 την βιβλιογραφύα τησ Υαρμακολογύασ του 19 ου αιώνα αναφϋρεται μεταξϑ των ϊλλων, ο φαρμακευτικϐσ «νϐμοσ» των Arndt - Schulz, που εύχε επιςημανθεύ και απϐ τον Hahnemann ωσ «μηχανιςμϐσ προσ ϋρευνα» ( 131 του Όργανον), ςτον οπούο περιγρϊφεται η διαφορετικό φαρμακευτικό ςυμπεριφορϊ των φαρμϊκων, ςτουσ βιολογικοϑσ οργανιςμοϑσ, κατϊ την αλλαγό τησ δοςολογύασ τουσ. Οι διαφορετικϋσ φϊςεισ τησ δρϊςησ, του ύδιου φαρμϊκου ονομϊςτηκαν «διφαςικϋσ». Η φαρμακολογικό αυτό αρχό, ανακοινώθηκε το 1888 ταυτϐγχρονα απϐ δϑο γερμανοϑσ ερευνητϋσ, που εργϊζονταν ανεξϊρτητα, τον φαρμακολϐγο Hugo Schulz, και τον Rudolf Arndt, ψυχύατρο και ομοιοπαθητικϐ. Απϐ τϐτε καθιερώθηκε ωσ «ο νϐμοσ των Arndt Schulz». Οι ερευνητϋσ αυτού ανακϊλυψαν ϐτι αςθενό ερεθύςματα επιταχϑνουν την φυςιολογικό δραςτηριϐτητα, μϋτρια ερεθύςματα την αναςτϋλλουν και ιςχυρϊ ερεθύςματα την παϑουν. Παρατόρηςαν επύςησ, ϐτι εξαιρετικϊ αςθενεύσ ςυγκεντρώςεισ ιωδύου, βρωμύου, χλωριοϑχου υδραργϑρου και αρςενικοϑ οξϋοσ, ενύςχυαν την ανϊπτυξη τησ μαγιϊσ (μϑκητα), μϋτριεσ δϐςεισ την ανϋςτειλαν και μεγϊλεσ δϐςεισ ςκϐτωναν τον μϑκητα. Ανϋφεραν και το παρϊδειγμα τησ διαφορετικόσ επύδραςησ του φαρμϊκου τησ ατροπύνησ κατϊ την αλλαγό τησ δοςολογύασ, ϐπου οι υπερβολικϊ μικρϋσ δϐςεισ ατροπύνησ παρατόρηςαν ϐτι προκαλοϑςαν αϑξηςη των εκκρύςεων των βλεννογϐνων ενώ οι ςυνόθεισ δϐςεισ που χρηςιμοποιοϑςαν, όταν αρκετϊ υψηλϋσ και επηρρϋαζαν τα παραςυμπαθητικϊ νεϑρα, προκαλώντασ ξηρϐτητα των βλεννογϐνων. Σην περύοδο πολλού επιςτόμονεσ αςχολόθηκαν και επιβεβαύωςαν την διφαςικό ανταπϐκριςη των φαρμϊκων και το φαινϐμενο ϋκτοτε εύναι γνωςτϐ ωσ φαινϐμενο «Όρμεςισ -Ηormesis». Ϊωσ τώρα εκατοντϊδεσ ϋρευνεσ ϋχουν γύνει απϐ επιςτόμονεσ τησ φαρμακολογύασ και τησ τοξικολογύασ και χιλιϊδεσ ϊρθρα ϋχουν δημοςιευτεύ για τισ ευεγερτικϋσ βιολογικϋσ επιπτώςεισ των χαμηλών δϐςεων ό ϐπωσ ςόμερα ονομϊζονται dose-response, που όδη ϋχουν ευρϑτερη κλινικό εφαρμογό ςε πολλοϑσ τομεύσ και ιδιαύτερα τησ νευροπαθολογύασ. ημαντικϊ επιςτημονικϐ ενδιαφϋρον επύςησ, για την αναβύωςη τησ θεωρύασ Hormesis και την διφαςικό δραςτηριϐτητα των φαρμϊκων, αποτελεύ το ερευνητικϐ ϋργο του ςϑγχρονου επιςτόμονα Edward Calabrese. Πύνακασ.Η πιο ςυνηθιςμϋνη καμπϑλη,δϐςη- απϊντηςη,( dose -response) δεύχνει το φαινϐμενο Hormesis και εύναι γνωςτό ωσ καμπϑλη U. Μια πολϑ χαμηλό δϐςη ενϐσ χημικοϑ παρϊγοντα μπορεύ να προκαλϋςει ςτον οργανιςμϐ την αντύθετη απϊντηςη απϐ μια πολϑ υψηλό δϐςη. 104