ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Γ. ΖΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΚΑΡΑΤΕ SHOTOKAN RYU

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Γ. ΖΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΚΑΡΑΤΕ SHOTOKAN RYU"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Γ. ΖΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΚΑΡΑΤΕ SHOTOKAN RYU ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ Γ. ΖΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2008

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 1 Εισαγωγή.. 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1. Ιστορική αναδρομή Στυλ του καράτε Ιστορική αναδρομή Ο Gichin Funakoshi O σκοπός του καράτε ντο Ο μύθος του karate (shuri-te, naha te, tomari te) Κύρια Ιαπωνικά στυλ του karate do Goju-ryu Shito-ryu Wado-ryu Shotokan-ryu Η σημερινή φυσιογνωμία του shotokan Τo shotokan στην Ελλάδα Γνωστά στυλ και υποομάδες του καράτε Chito ryu karate Isshin-ryu karate Kajukenbo Kenpo (Αμερικής) Kyokushin karate Sankukai karate Shidokan karate Shorinji kempo Shorei ryu Shorin ryu karate Seibukan shorin ryu Shotokai karate-do Shukokai karate Uechi-ryu 30 Βιβλιογραφία Παραπομπές ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ 2. Ορολογία των τεχνικών Εθιμοτυπία Βασικοί κανονισμοί Οι στάσεις Οι τεχνικές των αποκρούσεων-(μπλοκ) Σελ. i

3 Οι αποκρούσεις ενάντια στα κτυπήματα Οι αποκρούσεις με δυο χέρια Οι αποκρούσεις ενάντια στα λακτίσματα Τα κτυπήματα με γροθιά Άλλα κτυπήματα εκτός γροθιάς Οι τεχνικές των λακτισμάτων Οι όροι που χρησιμοποιούνται στην προπόνηση Η εθιμοτυπία Οι βασικοί κανονισμοί και η ορολογία διαιτησίας των αγώνων 50 Βιβλιογραφία Παραπομπές. 60 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3. Η προπόνηση στο shotokan καράτε - Οι βασικές τεχνικές του καράτε - (kihon) Η προπόνηση στο shotokan καράτε Οι βασικές αρχές των τεχνικών του karate Τα βασικά τεχνικά στοιχεία προόδου στο καράτε Οι θέσεις Η εισαγωγή στα βασικά (kihon) Οι στάσεις Οι αποκρούσεις και οι τύποι των αποκρούσεων Τα βασικά κτυπήματα του καράτε Τα βασικά λακτίσματα του karate 86 Βιβλιογραφία Παραπομπές.. 90 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ 4. Ο αγώνας. (kumite ) και τα kata του shotokan καράτε Το kumite - προπόνηση και πρακτική Τα επίπεδα του kumite Οι ονομασίες των kata Χαρακτηριστικά και ιστορικά στοιχεία Η εκτέλεση του kata σαν επίδειξη της τέχνης Πίνακας (kata) για απονομή βαθμών της Ελληνικής Ομοσπονδίας 109 Βιβλιογραφία παραπομπές 110 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ 5. Οι σκοποί και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης παιδιών ηλικίας 6-9 ετών Οι σκοποί της εκπαίδευσης παιδιών ηλικίας 6-9 ετών Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης Παιδαγωγικά-προπαρασκευαστικά παιγνίδια για την εκμάθηση του karate Ομαδικά παιγνίδια 112 ii

4 Παιχνίδια σε ζευγάρια Παιχνίδια για την αίσθηση και καλλιέργεια του προσανατολισμού στο χώρο Παιχνίδια για την καλλιέργεια της αίσθησης της κίνησης του αντιπάλου Παιχνίδια για την καλλιέργεια της ισορροπίας και του συγχρονισμού Παιχνίδια για την καλλιέργεια - διαμόρφωση αίσθησης της κατάλληλης στιγμής για την ανατροπή της ισορροπίας (ωθήσεις, έλξεις, περιστροφές) Παιχνίδια για την εκμάθηση των βασικών στάσεων (άμυνας) στο έδαφος Παιχνίδια για την ανάπτυξη της δύναμης Παιχνίδια για την εκμάθηση των πτώσεων Παιχνίδια για την εκμάθηση κάποιων τεχνικών ρίψεων. 122 Βιβλιογραφία παραπομπές 123 iii

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το Καράτε λόγω της μεγάλης του θεαματικότητας και της εξέλιξης του σαν τέχνη αυτοάμυνας και αθλήματος Ολυμπιακών προδιαγραφών, απολαμβάνει μεγάλης δημοτικότητας τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, με αποτέλεσμα την έλευση μεγάλων διακρίσεων σε διεθνές επίπεδο. Ο αυξανόμενος αριθμός των αθλητών του οφείλεται στο γεγονός ότι καλλιεργείται σε συλλόγους, Δήμους και ιδιωτικά γυμναστήρια. Όπως και το οποιοδήποτε άθλημα, το Καράτε διαθέτει το δικό του περιεχόμενο, τις δικές του τεχνικές και τις κατάλληλες μορφές οργάνωσης και προετοιμασίας. Το άθλημα του Καράτε χαρακτηρίζει ένα πλήθος τεχνικών από κτυπήματα, λακτίσματα, αποκρούσεις, μετακινήσεις, αποφυγές, ρίψεις (με ανατροπές, με σαρώματα, με γαντζώματα) κ.λπ., συμπεριλαμβάνει επίσης Kata, τεχνικές επίθεσης των ζωτικών σημείων ( Atemi-Waza) και τεχνικές που χρησιμοποιούνται κυρίως στην αυτοάμυνα. Όλες αυτές οι τεχνικές προσδίδουν στο Καράτε δυναμισμό και θεαματικότητα, ενώ συμβάλλουν παράλληλα στην καλλιέργεια της φαντασίας και της δημιουργικής σκέψης των αθλητών. Στη χώρα μας το καράτε εμφανίστηκε πριν δύο δεκαετίες, όμως αναγνωρίστηκε από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού ως άθλημα στις 07/02/1990. Αντιπροσωπεύεται από την ΕΛ.Ο.Κ (Ελληνική Ομοσπονδία Καράτε) και εκπροσωπεί τη χώρα μας σε παγκόσμια πρωταθλήματα με υψηλές διακρίσεις. Το άθλημα του Καράτε βασίζεται όπως και τα άλλα αθλήματα σε κανονισμούς, σε αντίθεση όμως με τα αυτά τα οποία δεν έχουν καμία άλλη πρακτική εφαρμογή το Καράτε κάλλιστα μπορεί να λειτουργήσει και να υφίσταται και χωρίς την ύπαρξη κανονισμών διότι βασίζεται σε φυσικές και αναγκαίες κινήσεις που γεννιούνται από το ένστικτο της επιβίωσης. Αντίθετα από το «καθαρό σπορ», η «καθαρή πολεμική τέχνη» μπορεί να έχει άμεση εφαρμογή στην καθημερινή ζωή. Δύο από τους πιο σημαντικούς λόγους ώστε να ασχοληθεί κανείς με το καράτε είναι πρώτον η σωστή σωματική εξάσκηση που προσφέρει και δεύτερον η νοητική καλλιέργεια και η συναισθηματική ισορροπία. Είναι επίσης πολύ δυναμικό και συναρπαστικό άθλημα. Γυμνάζει, δυναμώνει και αναπτύσσει αρμονικά το σώμα, γι` αυτό άφοβα τα παιδιά και οι γυναίκες μπορούν να μάθουν καράτε. Για τις γυναίκες δεν υπάρχει κίνδυνος να χάσουν τη θηλυκότητα τους, γιατί το καράτε είναι πιο κοντά στο κλασσικό μπαλέτο, παρά στην πυγμαχία. Το καράτε ταιριάζει στο σύγχρονο άνδρα ή γυναίκα γιατί διαμορφώνει ένα σωστό και υγιές σώμα και τους χαρίζει αυτοπεποίθηση. Οι «καρατέκα» δεν είναι υπέρ της βίας, χρησιμοποιούν τη δύναμη και την τεχνική τους μόνο όταν κινδυνεύουν και υπερασπίζονται με επιτυχία τον εαυτό τους. Το πρώτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας αναφέρεται στην ιστορία του καράτε διαχρονικά μέχρι σήμερα, σε σημαντικές προσωπικότητες καθοριστικές για την εξέλιξη του, στις κυριότερες τεχνοτροπίες στυλ, καθώς επίσης και σε διάφορες γνωστές υποομάδες - στυλ. Στο δεύτερο επιχειρείται παράθεση της ορολογίας των τεχνικών και των όρων που 1

6 χρησιμοποιούνται στην προπόνηση και τη διαιτησία στα ελληνικά. Επίσης περιγράφονται οι γενικοί κανόνες που αφορούν την εθιμοτυπία και τη συμπεριφορά των εκπαιδευομένων, καθώς και οι βασικοί κανονισμοί διεξαγωγής των αγώνων. Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στο τι περιλαμβάνει η προπόνηση στο καράτε, τις βασικές αρχές των τεχνικών του karate, τα βασικά τεχνικά στοιχειά της προόδου στο καράτε, αναλύονται επίσης μερικά από τα βασικά τεχνικά στοιχεία τα οποία κρίνονται απαραίτητα για την εκμάθηση του σε αρχάριους. Το πρώτο μέρος του τέταρτου κεφαλαίου αναφέρεται στο κομμάτι της προπόνησης για το αγωνιστικό καράτε, το kumite, ενώ το δεύτερο αναφέρεται στα kata (σειρά κινήσεων και τεχνικών συνδεδεμένων μεταξύ τους οι οποίες αναπαράγουν συγκεκριμένες φάσεις κινήσεων ενάντια σε φανταστικούς αντιπάλους). Στο πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο παρατίθεται ένα θεωρητικό μοντέλο εκπαίδευσης παιδιών ηλικίας 6-9 ετών (σκοποί, περιεχόμενο), το οποίο επιχειρεί να συμπεριλάβει όλες τις απαραίτητες εκείνες ικανότητες για την προώθηση του νέου Karateka (αθλητή του καράτε) στην ανώτερη περίοδο προετοιμασίας. Σε αναλογία με το μοντέλο αυτό καθορίζονται οι στόχοι της εκπαίδευσης. Στόχοι οι οποίοι επιδιώκουν την πραγματοποίηση κάποιων παραμέτρων όσον αφορά τη φυσική, την τεχνική, την τακτική, τη ψυχική και τη θεωρητική προετοιμασία. Με την εργασία αυτή επιχειρείται η συμβολή στην κατεύθυνση της γνωριμίας με το άθλημα με παράθεση στοιχείων τεχνικής, μεθοδικής, ορολογίας και βασικών κανονισμών, ιδιαίτερα για τους φοιτητές του Τ.Ε.Φ.Α.Α. οι οποίοι επιθυμούν να γνωρίσουν καλύτερα το άθλημα αυτό. Αυτή καταγράφει και συστηματοποιεί διάφορα στοιχεία τεχνικής και μεθοδικής, τα οποία συμβάλλουν στην εκμάθηση του Καράτε σε μικρά παιδιά κυρίως, αλλά και γενικές πληροφορίες που αφορούν το Καράτε. Στο σύνολό της είναι συνδυασμός θεωρίας και πρακτικής, συμπεριλαμβάνοντας θέματα, η γνώση των οποίων κρίνεται απαραίτητη για όσους ασχολούνται ή θα ασχοληθούν ενεργά με το άθλημα αυτό. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι το καράτε σε Πανελλήνια κλίμακα εισήχθη για πρώτη φορά στο Τ.ΕΦ.Α.Α. Θεσσαλονίκης, σαν μάθημα ελεύθερης επιλογής, το Ακαδημαϊκό έτος , κατόπιν επιθυμίας των φοιτητών και μετά από εισήγηση του Κ.Φ.Α./Προπονητή Γ. Ζαγγελίδη (επίκουρου καθηγητή του τμήματος), με αποδοχή της σχετικής πρότασης από τον πρόεδρο και τη γενική συνέλευση του τμήματος. 2

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σχεδόν κάθε βιβλίο που γράφεται για το καράτε εμπεριέχεται και μια σύντομη ιστορία που λέει στον αναγνώστη το ίδιο πράγμα. Υπάρχουν πολύ λίγες πληροφορίες σχετικά με την αρχικό στάδιο της ανάπτυξης των πολεμικών τεχνών. Οι περισσότεροι απολογισμοί αναφέρουν την Κίνα να έχει μια σημαντική επιρροή στην αρχική του εξάπλωση, εντούτοις είναι σαφές ότι το νησί της Okinawa (γνωστό τότε ως Ryukyu Βασίλειο) θεωρείται το λίκνο της τέχνης η οποία είναι γνωστή σαν καράτε (Mottern 2001, 240). Η Okinawa είναι ένα μικρό νησί της Ιαπωνίας ανάμεσα σε ένα σύμπλεγμα 60 μικρών νησιών στο νότο της ηπειρωτικής χώρας και εξ αιτίας της στρατηγικής θέσης του δεχόταν επισκέψεις συχνά από Ιάπωνες, Κινέζους, Κορεάτες και άλλους αλλοδαπούς..πολλοί από τους ντόπιους επισκέπτονταν για λόγους εργασίας και σπουδών τις χώρες αυτές. Αυτό διευκόλυνε την ανταλλαγή αγαθών, υπηρεσιών και φυσικά συνέβαλε στη διάδοση γνώσεων. Η εγκατάσταση στην Okinawa ενός μικρού αριθμού Κινέζων για οικονομικούς λόγους συνέβαλε και στην διάδοση του κινέζικου chuan fa γνωστού σαν kempo στα ιαπωνικά. Είναι ασαφές εάν αυτή η ανταλλαγή γνώσεων είχε μια αληθινά σημαντική επιρροή στην ανάπτυξη του γηγενούς συστήματος πάλης της Okinawa, γνωστής με το όνομα To-te (Toudi) ή Okinawa-te (Krug 2001, 396). Εντούτοις, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάγκη κατείχε τον ισχυρότερο ρόλο στην ανάπτυξη της Okinawa te σε αυτό που είναι γνωστό σήμερα ως καράτε. Το καράτε είναι μια εντυπωσιακή τέχνη, την οποία χαρακτηρίζουν χτυπήματα με γροθιές, λακτίσματα, χτυπήματα με τα γόνατα, τους αγκώνες και τεχνικές ανοικτών χεριών όπως: λαβές, τεχνικές εξάρθρωσης, καθηλώσεις, ακινητοποιήσεις, Χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη χρήση των ισχίων και των στάσεων από τα οποία και παράγεται εντυπωσιακή δύναμη, από τη διακριτική χρήση της αναπνοής (απότομη, εκρηκτική, μακρόσυρτη) την εστίαση της δύναμης, και από την χρήση των φορμών (kata) στην προπόνηση. Ο ασκούμενος στο καράτε λέγεται karate-ka (Ιαπωνικά). Μια συνηθισμένη επίδειξη Karate είναι η θραύση υλικών όπως ξύλινες σανίδες ή διάφορες της δύναμης πλάκες με ένα χτύπημα, αυτό δείχνει το μέγεθος της ισχύος και της εστίασης. Η λέξη "karate" αρχικά προέρχεται από την προφορά των κατοίκων της Okinawa των Κινεζικών χαρακτήρων (ιδεογραμμάτων) " kara" αναφορικά με την Κίνα ή τη δυναστεία των Tang και το "te" σημαίνει χέρι. 3

8 唐 手 "KARATE" Κατά συνέπεια "Κινεζικό χέρι" ή " χέρι των Tang " ή Κινεζική πυγμή ή "Κινεζικές τεχνικές": " χέρι των Tang " με την έννοια "πυγμαχία των Tang ", από την κινεζική δυναστεία των Tang ή κατ' επέκταση "Κινεζικό χέρι", αναφορικά στην κινέζικη επιρροή. Το 1933 μετά από προσάρτηση της Ιαπωνίας ενός μεγάλου μέρους της Κίνας,, στην περίοδο , ο Gichin Funakoshi στην Ιαπωνία (γνωστός σαν ο πατέρας του σύγχρονου karate) άλλαξε τον χαρακτήρα "kara" στον ομώνυμο "karate" που σημαίνει "άδειο-κενό" (Johnson, 2012). 空 手 "KARATE" Από τότε χρησιμοποιείται η λέξη "karate" (ίδια προφορά, διαφορετικοί χαρακτήρες) που σημάνει "άδειο χέρι ". Ο όρος «άδειο χέρι» προέρχεται από το Ιαπωνικό Zen-βουδισμός Zen με την έννοια του ότι όχι μόνο γιατί ο ασκούμενος στο καράτε δεν φέρει όπλα, αλλά για τη διαδικασία του Zen-«διαλογισμός» στην κατεύθυνση της τελειοποίησης του χαρακτήρα και της τέχνης με παράλληλη "εκκένωση" της καρδιάς και του μυαλού από τις γήινες επιθυμίες και την ματαιοδοξία (James & Jones 1982). Το "κενό-άδειο" που προτείνεται από το νέο ιδεόγραμμα αναφέρεται στο εγώ, με απώτερο σκοπό την περαιτέρω πνευματική ανάπτυξη. Αυτή είναι την έννοια έχει το kara ή "κενό-άδειο" του Karate-Dō." 空 手 道 "KARATE DO" Το "do" επίθημα χρησιμοποιείται και για διάφορες άλλες τέχνες και υπονοεί ότι δεν είναι μόνο τέχνες αλλά εμπεριέχουν και πνευματικά στοιχεία. Σε αυτήν την περίσταση είναι συνήθως μεταφρασμένο όπως " ο τρόπος-δρόμος ", όπως στο Aikido, στο Karate και το Kendo. Κατά συνέπεια, το "karate-do" είναι " ο τρόπος-δρόμος του άδειου-κενού χεριού ". Η προπόνηση στο karate διαιρείται σε τρία σημαντικά μέρη: - Οι βασικές τεχνικές, ("kihon"στα ιαπωνικά). - Οι φόρμες, τα ("kata" στα ιαπωνικά). - Η εξάσκηση με αντίπαλο, το ("kumite" στα ιαπωνικά) : α) με συμφωνημένη επίθεση (Jiyū ippon kumite) β) ο ελεύθερος αγώνας (Jiyū kumite) Οι βασικές τεχνικές είναι η εκμάθηση των θεμελιωδών κινήσεων (Kihon), των βασικών συστατικών, οι οποίες απαιτούνται γα την τελειοποίηση της τεχνικής. Τα Kata-Φόρμες ή "η μίμηση τυποποιημένων προτύπων". Είναι μια σειρά κινήσεων και τεχνικών συνδεδεμένων μεταξύ τους με φυσικές και πνευματικές αρχές, τις οποίες τα ίδια εκφράζουν και αναπαράγουν συγκεκριμένες φάσεις κινήσεων ενάντια σε φανταστικούς αντιπάλους. Η εξάσκηση με αντίπαλο ("kumite") και η σωστή εκτέλεση των φορμών συμβάλλει καταλυτικά στη διεξαγωγή του ελεύθερου αγώνα/kumite (Doria et al., 2009). 4

9 Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα μέρη αυτά δεν αντιπροσωπεύουν ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης, ούτε είναι μια πλήρης αντιπροσώπευση του μεγέθους της τέχνης, αλλά ούτε και απαραίτητα η "παραδοσιακότερη" προσέγγιση της. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές εκφράσεις των τεχνικών του karate που συναντώνται σε διάφορες μορφές από τους διαφορετικούς σε πολιτισμούς προέλευσης δασκάλους και κανένας δεν μπορεί να θεωρηθεί κατώτερος ή ανώτερος χωρίς μια λεπτομερή έρευνα. Πολλά στυλ karate περιλαμβάνουν επίσης εξειδικευμένο εξοπλισμό, όπως είναι η makiwara (ελαστικό ξύλο που είναι τυλιγμένο από ψάθα για προπόνηση στα χτυπήματα) κ.τ.λ. και εξασκούνται στα παραδοσιακά όπλα "kobudo" της Okinawa. 5

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΥΛ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΕ Το Karate ή karate-dō είναι μια πολεμική τέχνη με προέλευση από την Okinawa. Είναι μια σύνθεση από τις γηγενείς μεθόδους πάλης της Okinawa και τις νότιες κινεζικές πολεμικές τέχνες, ενδεχομένως μια έκδοση του συστήματος της κινέζικής πυγμαχίας των ναών των Shaolin ή του kung fu (chuan fa, kenpo). Στο πρώτο μέρος του κεφαλαίου επιχειρείται μια ιστορική αναδρομή του καράτε και καταδεικνύεται ο ρόλος του δασκάλου Funakoshi ο οποίος και διαδραμάτισε έναν κεντρικό ρόλο στην διάδοση του καράτε αρχικά στην Ιαπωνία και μετέπειτα σε όλο τον κόσμο (Krug, 2001) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Στην Okinawa υπήρχαν πάντα προβλήματα μεταξύ των αντίπαλων Βασιλείων (Chuzan, Nanzan, Hokuzan), αλλά το 1429 τα βασίλεια ήταν ενωμένα και προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η ενότητα εκδόθηκε ένα διάταγμα που απαγόρευσε την κατοχή όλων των όπλων. Αυτό φάνηκε να λειτουργεί αρκετά καλά για σχεδόν 200 έτη, το 1609 η Okinawa χωρίς πολλή αντίσταση κατακτήθηκε από τους Ιάπωνες κυβερνήτες της φυλής satsuma της περιοχής Kyushu. Φυσικά δεν υπήρξε κανένα κίνητρο για τους νέους κυβερνήτες να επιτρέψουν στους κατοίκους της Okinawa την κατοχή όπλων, οι οποίοι και προχώρησαν ακόμα περαιτέρω με εξαναγκασμό σε έλεγχο των μέσων καλλιέργειάς τους (που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα) κάθε πρωί και την επιστροφή τους κάθε βράδυ. Χωρίς όπλα για την υπεράσπιση των ίδιων και των οικογενειών τους οι κάτοικοι της Okinawa άρχισαν να αναπτύσσουν την τέχνη μάχης «των άδειων χεριών». Η διδασκαλία και η εκπαίδευση γινόταν μυστικά στα μέσα της αρχής του δέκατου όγδοου αιώνα. Ένα μεγάλο μέρος της κατάρτισης γινόταν τη νύχτα ενώ οι κατακτητές της Okinawa κοιμόνταν και επομένως η αμφίεση της εκπαίδευσης ήταν τα ενδύματα ύπνου (ο προκάτοχος της στολής του σύγχρονου καράτε το "gi"). Κατά τη διάρκεια των ετών η απαγόρευση ενάντια στην κατάρτιση του καράτε άρχισε να μειώνεται και διάφοροι μύθοι άρχισαν να αναπτύσσονται. Υπάρχουν πάρα πολλοί που αναφέρονται σε αυτήν την συνοπτική ιστορία, ο πιο σημαντική αναφορά όμως είναι αυτή που περιλαμβάνει σίγουρα τον Sokon Matsumura, που δίδαξε πολλούς μεγάλους δασκάλους συμπεριλαμβανομένου του Azato και Itosu. Αυτοί οι δύο κύριοι έγιναν οι δάσκαλοι του Gichin Funakoshi του ιδρυτή του Shotokan Ο GICHIN FUNAKOSHI Ο Gichin Funakoshi ήταν γεννημένος πρόωρα και ήταν ευπαθές άτομο, το οποίο και δόθηκε στους από μητέρα παππού και γιαγιά του για περισσότερη φροντίδα. Παρακολουθώντας 6

11 το σχολείο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έγινε φίλος με το γιο του Yasutsune Azato και έκτοτε άρχισε το καράτε υπό την καθοδήγηση αυτού του μεγάλου δασκάλου. Σύμφωνα με τον Funakoshi, αφότου είχε εκπαιδευτεί μερικά έτη, συνειδητοποίησε ότι η υγεία του είχε βελτιωθεί παρά πολύ και ότι δεν ήταν πλέον ευπαθής. Ήταν αυτή τη στιγμή που άρχισε να συλλογίζεται το καράτε σαν "ένα τρόπο της ζωής". Ο Gichin Funakoshi έγινε δάσκαλος, αλλά συνέχισε να εκπαιδεύεται στο σπίτι του κύριου Azato και επίσης κάτω από διάφορους άλλους μεγάλους δασκάλους. Τη χρονική αυτή περίοδο δεν υπήρξαν πολλές επίσημες "σχολές" καράτε και πολύ καρατέκα επιδίωξαν και εκπαιδεύτηκαν υπό την καθοδήγηση διάφορων άλλων επωνύμων. Αυτοί οι κύριοι μοιράστηκαν επίσης τις πληροφορίες μεταξύ τους, συχνά χωρίς ανταγωνισμό ο ένας με τον άλλον, αλλά με το ίδιο πνεύμα και με την ίδια αγάπη τις πολεμικές τέχνες. Είναι επίσης η ίδια χρονική περίοδος κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών ζωής του Gichin Funakoshi που οι μεγάλες αλλαγές σάρωσαν την Okinawa και την ηπειρωτική χώρα της Ιαπωνίας. Η κυβέρνηση επιδίωξε ενεργά να αναπτύξει μια ισχυρότερη αίσθηση του εθνικισμού και του μιλιταρισμού και οι πολεμικές τέχνες ήταν σίγουρα σημαντικός παράγων στην ανάπτυξη τους. Το 1902 ο Funakoshi εκτέλεσε την πρώτη επίσημη καταγραμμένη επίδειξη καράτε και το 1917 την πρώτη δημόσια επίδειξη στην Ιαπωνία στο Butoku-den του Kyoto (Hassel,1984). Ως αποτέλεσμα αυτού και άλλων επιδείξεων σε όλη την ηπειρωτική χώρα Ιαπωνία, το καράτε όχι μόνο κέρδισε την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και εισήχθη στα προγράμματα σπουδών των δημόσιων σχολείων, αλλά έγινε επίσης ίδρυμα των ιαπωνικών οργανώσεων νεολαίας, του μιλιταρισμού, των κολεγίων, των εμπορικών επιχειρήσεων, και του ευρύ κοινού. Ο Funakoshi ήταν περιζήτητος ως δάσκαλος και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην ηπειρωτική χώρα της Ιαπωνίας για να παρακολουθήσει την εκπαίδευση του καράτε στους Γιαπωνέζους. Οι σπουδαστές του άρχισαν την οικοδόμηση του πρώτου δημόσιου καράτε dojo (αίθουσα κατάρτισης) που άνοιξε το 1936 και που ονομάστηκε "Σότο-καν" (χρησιμοποιώντας το υποκοριστικό του Funakoshi - "Shoto" και "kan" για το κτίριο, ( Maliswewski,1992). Η λέξη "Shoto" στα ιαπωνικά σημαίνει «κύματα πεύκων», την οποία και χρησιμοποιούσε για να υπογράψει τα ποιήματα τα οποία έγραφε κατά τη νεότητα του και αποδίδεται στο θρόισμα των πεύκων όταν φυσούσε και στη γοητευτική μοναξιά του δάσους, την οποία ο ίδιος δια των περιπάτων του σε αυτό θεωρούσε ένα θαυμάσιο τρόπο για να πετύχει την νοητική γαλήνη που απαιτεί το καράτε. Αν και ο δρόμος δεν ήταν ποτέ εύκολος για τον Funakoshi, το καράτε ήκμασε στην ηπειρωτική χώρα της Ιαπωνίας και κατά συνέπεια, το 1948 ιδρύθηκε η ιαπωνική ένωση καράτε της Ιαπωνίας (JKA) της οποία υ πήρξε και προϊστάμενος. Η καθιέρωση της JKA ανοίγει το δρόμο στη διάδοση του καράτε σε όλο τον κόσμο. Ο Masatoshi Nakayama, ένας από τους καλύτερους μαθητές του Funakoshi διαδραμάτισε έναν κεντρικό ρόλο στην διάδοση του καράτε 7

12 σε όλο τον κόσμο. Δια μέσω των προσπαθειών της JKA το καράτε αληθινά έχει γίνει μια παγκόσμια τέχνη, που εμπλουτίζει τις ζωές χιλιάδων νέων και ενήλικων με έναν τρόπο που μόνο αυτοί οι ίδιοι μπορούν αληθινά να καταλάβουν Ο ΣΚΟΠΌΣ ΤΟΥ KΑΡΑΤΕ ΝΤΟ Φαινομενικά το καράτε είναι ένα από τα πάρα-πολλά αθλήματα. Στην πραγματικότητα όμως, είναι μια τέχνη άοπλης αυτοάμυνας, που συνδυάζει την συνεργασία των χεριών με τα πόδια, με αποτέλεσμα την ταυτόχρονη άσκηση του νου και του σώματος. Σκοπός του αθλήματος είναι η διάπλαση του σώματος και η διαμόρφωση του χαρακτήρα. Βασίζεται στη συνεχή άσκηση και την ηθική συμπεριφορά. Ο νους, τα χέρια και τα πόδια συντονίζονται σε μια διαρκή ετοιμότητα και ικανότητα, τέτοια ώστε σε περίπτωση που κάποιος δεχτεί μια ξαφνική επίθεση να μπορεί να την αναχαιτίσει αποτελεσματικά, όπως θα του δινόταν η ευκαιρία και με αληθινά όπλα. Υπάρχει η εντύπωση ότι το να παρουσιάσει κανείς την τέχνη του καράτε είναι πιο δύσκολο από το να την μάθει: Σε αυτό το είδος πάλης αποκαλύπτεται στον καρατέκα (ο αθλητής του καράτε) η μυστηριώδης φύση αυτής της τέχνης, που στην ουσία συνιστά έναν αόρατο εσωτερικό πόλεμο Καραστέργιος, 1993, 33). Ο μαθητής που ακολουθεί τον δρόμο του καράτε, δεν πρέπει να θεωρεί την τέχνη του καράτε μόνο σαν σωματική εκγύμναση, αλλά σαν μια ικανότητα, που απορρέει από ψυχοσωματική άθληση. Αν πράγματι, κάποιος, θέλει να γίνει αληθινός καρατέκα, οι τεχνικές γνώσεις δεν αρκούν. Πρέπει να προχωρήσει πέρα από την τεχνική ώστε η αυτή να γίνει μια " τέχνη χωρίς τέχνη-και να έχει τις ρίζες της στο υποσυνείδητο. Αυτό δεν επιτυγχάνεται παρά μόνο, όταν ο καρατέκα έχει εντελώς απελευθερωθεί από το εγώ του. Όταν αυτός και η τελειότητα της τεχνικής του ικανότητας αποτελούν αρμονικά μια ενότητα ( Cynarski, & Obodyński, 2011). ΚΑRΑ=άδειο ΤΕ=χέρι και NTO=δρόμος (Nakaya,1986) Ο μάστερ Μασατόσι Νακαυάμα. Έλεγε " η απόφαση ποιος είναι ο νικητής και ποιος ο νικημένος δεν είναι ο τελικός σκοπός του καράτε- Ντο. Το καράτε είναι επιστήμη για όλο το ανθρώπινο γένος και σχολείο για την ανώτερη πειθαρχία της ψυχής. Γενικότερα είναι τρόπος ζωής. Καράτε -Ντο σημαίνει άμυνα χωρίς όπλα, αλλά και χωρίς κακία (αγνός νους). Το κύριο χαρακτηριστικό των τεχνικών του καράτε είναι το κίμε (kime). Το κίμε έχει την έννοια μιας εκρηκτικής επίθεσης στο στόχο με την κατάλληλη τεχνική και τη μέγιστη ισχύ στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. (Πριν από χρόνια, υπήρχε η έκφραση ίκκεν χισάτσου-ikken hisatsu-που 8

13 σημαίνει «να σκοτώσεις μ" ένα χτύπημα», αλλά, το αν υποτεθεί ότι κάτι τέτοιο είναι ο σκοπός, είναι επικίνδυνο και λανθασμένο. Οι παλιοί καρατέκα ήταν ικανοί να εξασκούνται στο κίμε κάθε μέρα και με απόλυτη σοβαρότητα χρησιμοποιώντας τη μακιβάρα ( makiwara), δηλαδή το ελαστικό ξύλο που είναι τυλιγμένο από ψάθα, καουτσούκ ή σφουγγάρι προορισμένο να δέχεται και να απορροφά τα κτυπήματα (Νακαγιάμα, 1979, 11). Το κίμε μπορεί να εκτελεστεί με χτύπημα, γροθιά ή λάκτισμα, αλλά επίσης και με απόκρουση. Μια τεχνική χωρίς κίμε δεν είναι ποτέ αληθινό καράτε, έστω και αν μοιάζει πολύ με καράτε. ο αγώνας δεν αποτελεί εξαίρεση. Πάντως, είναι αντικανονικό να γίνεται επαφή στο στόχο, μια και αυτό περικλείει κίνδυνο τραυματισμού. Η λέξη Kime μεταφράζεται σαν τη "μέγιστη αποτελεσματικότητα" και αντιπροσωπεύει το σύνολο των φυσικών και πνευματικών ενεργειών, οι οποίες συμμετέχουν και παρεμβαίνουν ταυτόχρονα στην τελευταία φάση μιας κίνησης, λίγο νωρίτερα από την εκτέλεσή της και διατηρούνται λίγο μετά το Kake (το τέλος της τεχνικής). Οι ενέργειες αυτές συντελούν ώστε η καταβαλλόμενη από πλευράς Tori ενέργεια να εξασφαλίζει την ολοκλήρωση μιας τεχνικής (Cohen, 2006). Το Kime δεν παρεμβαίνει παρά μόνο στο τελευταίο μέρος της τροχιάς της ενέργειας του Tori, δηλαδή τη στιγμή κατά την οποία ολόκληρη η δύναμη του σώματος είναι αποκλειστικά συγκεντρωμένη στην ενέργεια ολοκλήρωσης της τεχνικής. Κάποιες φορές το Kime γίνεται περισσότερο συγκεκριμένο με το Kensei, δηλαδή την κραυγή εκείνη η οποία ποτέ δεν θα πάψει να αιφνιδιάζει και να εντυπωσιάζει τους απρόσεκτους. Συνηθίζεται να ονομάζεται επίσης Kiai, αλλά όμως στην πραγματικότητα το Kiai δεν είναι τίποτε άλλο παρά μόνο η εσωτερική κατάσταση έντασης, η οποία προηγείται και προκαλεί αυτή την κραυγή. Το Kensei είναι η εσωτερική εκείνη συγκέντρωση που εκδηλώνεται με τρόπο θορυβώδη. Η κραυγή είναι ένα συστατικό του Kime όπως φαίνεται από τα προηγούμενα και αντιπροσωπεύει την υλοποίηση μιας φυσικής και πνευματικής έντασης, η οποία έφτασε περίπου στο μέγιστο σημείο της, την ακλόνητη θέληση για νίκη. Εκδηλώνεται με φυσικό τρόπο, χωρίς προσπάθεια από το υπογάστριο, όχι από το λάρυγγα, υποστηρίζοντας την τεχνική που εκτελείται παραλύοντας στον αντίπαλο για ένα δέκατο του δευτερολέπτου οποιαδήποτε αντίδραση. Η επιτυχία της εξαρτάται από την ηχητική της ένταση, τον τόνο της (η κραυγή πρέπει να είναι διαπεραστική) και προπάντων, με πειθώ από αυτόν που την εκτελεί στη δεδομένη στιγμή πάνω στο πνεύμα του αντιπάλου του. Εάν ο Uke δεν είναι αρκετά αυτοσυγκεντρωμένος μπορεί να υποταχθεί από το Kensei. Σούν-ντόμε (sun-dome) σημαίνει να σταματώ μια τεχνική ακριβώς πριν αγγίξω το στόχο (ένα σούν, περίπου τρία εκατοστά). Αλλά, αν δεν τελειώσω μια τεχνική με το κίμε, δεν είναι αληθινό καράτε. 'Έτσι, στην ερώτηση πώς θα συμβιβαστεί η αντίθεση μεταξύ κίμε και σουνντόμε; Η απάντηση είναι η εξής: αν θεωρηθεί ο στόχος λίγο πιο μπροστά από το ζωτικό σημείο του αντίπαλου. Τότε μπορεί κανείς να χτυπήσει με ελεγχόμενο τρόπο και μέγιστη ισχύ, χωρίς να κάνει επαφή (Νακαγιάμα, 1979, 11). 9

14 1.4. O ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ KARATE (SHURI-TE, NAHA TE, TOMARI TE) Μεγάλος είναι μύθος γύρω από την ιστορία του καράτε διότι αρχεία όπως και άλλες μορφές τεκμηρίωσης δεν χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου ανάπτυξης των πολεμικών τεχνών. Οι μύθοι είναι συχνά βασισμένοι στα γεγονότα. Υπάρχουν διάφοροι μύθοι, η παρακάτω ιστορία είναι από τις πλέον αντιπροσωπευτικές. Αυτή η περίοδος ιστορίας της Okinawa στην οποία γίνεται αναφορά ήταν από τις πλέον βίαιες και αυστηρής πειθαρχίας στην ιστορία του ανθρώπου. Η γνώση και η κατανόηση μαζί με την υπομονή είναι αυτό που οι πραγματικοί Karateka θα μεταφέρουν προς τους μαθητές τους με τη διατήρηση της τέχνης όσο το δυνατό πλησιέστερα με την αρχική της μορφή. Η ενασχόληση με τις πολεμικές τέχνες γίνεται συνήθως για τρεις κύριους λόγους: αυτοάμυνα, σωματική πειθαρχία και διανοητική πειθαρχία. Ιδανικά και τα τρία αυτά πράγματα συνυπάρχουν στη διαδικασία της εκμάθησης του Karate. Οι ρίζες του Karate, που διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια του έκτου αιώνα απέβλεπαν προς την κατεύθυνση ότι η εκπαίδευση του μυαλού και του σώματος θα μπορούσαν να πραγματοποιούνται ενιαία. Τα Kata όπως πολλοί από τους αρχαίους δασκάλους τα δίδαξαν κατέστησαν αυτήν την ενότητα πραγματικότητα. Οι αρχαίοι δάσκαλοι έζησαν και πέθαναν χρησιμοποιώντας τις τεχνικές τους. Οι τεχνικές τους έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα σαν δοκιμασίες μάχης στα παλαιά kata. Τα Kata παραμένουν η ιστορία της επιβίωσης του Karate, το οποίο έφθασε ως εδώ από τους ειδήμονες όσο το δυνατόν πιο αμετάβλητο από την αρχική του μορφή. Τα Kata δημιουργήθηκαν όταν είχαν οι ειδήμονες τις πνευματικές ιδέες περί ενότητας του κόσμου. Η φιλοσοφία και η πνευματική ενότητα μυαλού και σώματος μπορούν να αναπτυχθούν δια μέσου της πρακτικής του kata. Ο μαθητής βιώνει τη μέγιστη μάχη του στην πρακτική του στο Kata, διότι πρέπει να ελέγξει το σώμα του με το μυαλό του και να τα κάνει ένα. Αυτή η ενότητα δεν είναι μια ξεπερασμένη ιδέα. Ενσωματώνει την έννοια της ισορροπίας και έχει εφαρμογή στην καθημερινή ζωή. Μια πολύ μεγαλύτερη δύναμη είναι διαθέσιμη σε μας από τη δύναμη μιας γροθιάς, η οποία είναι η ενοποίηση του μυαλού και του σώματος που αποκτώνται μετά από πολλές ώρες πρακτικής εξάσκησης. Αυτή η αντίληψη είναι ίσως το μέγιστο δώρο που οι ειδήμονες μας έχουν αποστείλει δια μέσω των αιώνων. Η επιρροή άλλων ασιατικών πολιτισμών, όπως αυτού της Ινδίας, είναι εμφανής στην Okinawa. Στον έκτο αιώνα μ.χ. ένας Ινδός μοναχός ο Bodhidharma, Daruma στα ιαπωνικά ( μ.χ), ταξίδεψε από την Ινδία στην Κίνα, και άρχισε την πρώτη διδασκαλία πολεμικών τεχνών γνωστή σαν "Bodhidharma, Daruma, ή Ta Mo. Αυτός έφθασε σε ένα ναό των Shaolin ( Shorin στα ιαπωνικά) περίπου το 520 μ.χ. και εκεί ίδρυσε ένα μοναστήρι. Οι διδασκαλίες του συμπεριέλαβαν το Zen από τη φιλοσοφία βουδισμού, το διαλογισμό, καθώς και διάφορες μετατοπίσεις του σώματος, αλλά και διάφορα φυσικά χτυπήματα με τα χέρια και τα πόδια, στοιχεία που αποτελούν πρόδρομο του σημερινού καράτε. Η διδασκαλία του αυτή 10

15 ενσωματώθηκε στις υπάρχουσες κινεζικές πεποιθήσεις των Tao (ταοϊσμός), οι οποίες τόνιζαν ότι ο διαλογισμός αποβλέπει στην ενοποίηση με το σύμπαν (Spiessbach,1992). Ο Bodhidharma δίδαξε στους οπαδούς του έναν τρόπο να εκπαιδεύουν το μυαλό και τα σώματα τους, έτσι ώστε να μπορούν να ακολουθούν τις θρησκευτικές του οδηγίες. Η εκπαίδευση του βασίστηκε στη γνώση της κίνησης των ζώων και της δημιουργίας της φύσης. Στους Βουδιστές δεν επιτρεπόταν να φέρουν τα όπλα, έτσι γεννήθηκε η ανάγκη μιας εναλλακτικής μορφής άμυνας. Τα "18 Lohan Shou", κινήσεις των χεριών βασισμένες σε κινήσεις ζώων, ήταν το όνομα που δόθηκε στις ασκήσεις του Bodhidharma και αποτέλεσαν τη βάση για "τις πέντε ζωικές μορφές του δράκου, της λεοπάρδαλης, του φιδιού, της τίγρης και του γερανού" αυτές οι μορφές βρίσκονται ακόμα σε πολλά από τα στυλ που υπάρχουν σήμερα. Ιστορικά η Okinawa ήταν υπό είτε ιαπωνικό είτε κινεζικό έλεγχο. Παρά όλα αυτά το εμπόριο και οι διπλωματικές σχέσεις της Okinawa διατηρήθηκαν πάντα και με τις δύο αυτές μεγαλύτερες χώρες. Οι πειρατές και ο Ιάπωνες Σαμουράι τρομοκρατούσαν συχνά τους κατοίκους της Okinawa. Οι Κινέζοι έκαναν λίγα για να προστατεύσουν τους ντόπιους από αυτές τις επιθέσεις, έτσι οι κάτοικοι έπρεπε να προστατεύονται μόνοι τους. Η σημασία του μυστικού των πολεμικών τεχνών αυξήθηκε παρά πολύ. Πρώτα γνωστή σαν To-de, έπειτα σαν kara-te", η κινεζική επιρροή των πολεμικών τεχνών συνεχίστηκε. Πολλές κινεζικές οικογένειες ζούσαν στην Okinawa προς το τέλος του 1300 και μερικοί από αυτούς υποστήριξαν τις σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. Το γεγονός αυτό ενθάρρυνε τις κοινωνικές και εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών. Οι επαφές με αυτούς τους κινέζους επισκέπτες έδωσαν στους κατοίκους της Okinawa ακόμη περισσότερη γνώση στο θέμα των πολεμικών τεχνών και τους βοήθησαν να αναπτύξουν τις καλύτερες δεξιότητες μάχης. Τώρα πλέον απέβλεπαν στην Κίνα για την παγιοποίηση της νέας τέχνης τους, το Karate (Halbrook, 1974; Funakoshi, 1975, 21). Ο Tokugawa, αυτοκράτορας της Ιαπωνίας, είχε ενώσει την Ιαπωνία κάτω από την ηγεσία του. Σε μια προσπάθεια να παγιωθεί η ειρήνη και να διατηρηθεί η αρμονία, παρέδωσε την Okinawa στη γενιά των Shimazu, μια οικογένεια Σαμουράι, η οποία καθοδηγούσε την φυλή των Satsuma και είχε αντιπαραταχθεί στον Tokugawa κατά το παρελθόν. Το 1609 οι πολεμιστές Satsuma κατέλαβαν τη βασιλική πόλη Shuri. Υπήρξε μια γενναία αλλά ανώφελη προσπάθεια αντίστασης από τους κατοίκους της Okinawa και όλα τα όπλα του νησιού δημεύθηκαν από τους Σαμουράι (Friman 1998). Τα μεταλλικά σκεύη μαγειρικής, καθώς επίσης και τα όπλα αφαιρέθηκαν από τους Ιάπωνες. Η κανονική ζωή για τους ντόπιους άλλαξε δραστικά. Αντί να γίνουν αδύνατοι και υποχωρητικοί, όπως οι Σαμουράι ανέμεναν, οι κάτοικοι της Okinawa αναζήτησαν τρόπους για ανεύρεση τροφής και άμυνας. Οι υπερήλικες των νησιών είχαν ακούσει τις ιστορίες της Κίνας και των τρομερών χωρίς όπλα μαχητών εκείνης της χώρας. Επέλεξαν λοιπόν κάποιους νεαρούς άνδρες για να πάνε στην Κίνα να μελετήσουν αυτές τις πολεμικές τέχνες και στην επιστροφή 11

16 τους να μοιραστούν τη γνώση τους με τους άλλους. Όλα αυτά έγιναν με τη μεγαλύτερη μυστικότητα. Η περιοχή Fukien της Κίνας ήταν ο προορισμός τους, στην οποία αναπτύχθηκε και παροικία όπου και διδάχθηκαν διάφορα στυλ Shaolin. Το Okinawa-te ή To-de γεννήθηκε. Οι Ιάπωνες δεν ήξεραν ακόμα τίποτα για τις σχετικές με την άοπλη μάχη γνώσεις, αλλά όλο και περισσότεροι στρατιώτες βρέθηκαν νεκροί και τα όπλα τους κλάπηκαν. Οι κάτοικοι του νησιού προσάρμοσαν σύμφωνα με τις ανάγκες και τους στόχους τους τις κινεζικές τεχνικές. Το te καλλιεργήθηκε αρχικά στις τρεις πόλεις της Okinawa τη Shuri, τη Naha και την Tomari. Οι ντόπιοι εκπαιδεύθηκαν για να αμύνονται ενάντια στις ένοπλες επιθέσεις και μπορούσαν να διαπεράσουν την πανοπλία ενός Σαμουράι με τα ξύλινα όπλα τους. Διάφορες τέχνες αυτοάμυνας αναπτύχθηκαν γνωστές σαν Naha-te, Tomari te και Shurite οι οποίες όλες μαζί είχαν τις ονομασίες okinawa te, bushi no te, to-de. Από αυτές αναπτύχθηκε αργότερα περαιτέρω μέσω μιας διαδικασίας συστηματοποίησης το σύγχρονο καράτε, το όποιο βασίστηκε στις προσπάθειες των γνωστών Sokon Matsumura ( ) από το Shuri-te σύστημα, Kosaku Matsumora ( ) από το Tomari-te σύστημα και Kanryo Higaonna ( ) από το Naha-te σύστημα. Στη Okinawa υπήρξαν 3 βασικά συστήματα (Tan, 2004): 1). Το Shuri-Te ( το εξωτερικό, γνωστό επίσης σαν Shorin Ryu.) 2). Το Tomari-Te (το εξωτερικό και εσωτερικό, γνωστό επίσης σαν Isshin Ryu.) 3). Το Naha-Te ( το εσωτερικό, γνωστό επίσης σαν Goju Ryu.) Η διάκριση των συστημάτων σε εξωτερικά και εσωτερικά είναι ανάλογη με τον βαθμό αφομοίωσης των ταοϊστικών αρχών και είναι περισσότερο εμφανής στην πρακτική των συστημάτων τα οποία είναι γνωστά σαν εσωτερικά. Τα συστήματα αυτά τα διακρίνουν απαλές διαδοχικές αμυντικές κινήσεις, ο διαλογισμός και αναπνευστικές τεχνικές, πάνω στις οποίες στηρίζεται η καλλιέργεια της εσωτερικής ενέργειας (chi). Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται επίσης ιατρικές τεχνικές για τη θεραπεία τραυματισμών. Τα εξωτερικά συστήματα δίνουν έμφαση στην τεχνική και τη μυϊκή δύναμη και χαρακτηρίζονται από κινήσεις δυναμικές, ρυθμικές, γρήγορες και θεαματικές που εκτελούνται με τα άκρα. Σταδιακά το καράτε διαχωρίστηκε σε δύο μεγάλες ομάδες το Shorin-ryu το οποίο αναπτύχθηκε στις περιοχές Shuri και Tomari και το Shorei-ryu στην περιοχή της Naha. Παρά τις επιφανειακές τους διαφορές οι μέθοδοι και στόχοι των οκιβανέζικων καράτε είναι ίδιοι. Το Shorin-ryu βασιζόταν σε γρήγορες και ευθείες κινήσεις με φυσιολογική αναπνοή και το Shoreiryu σε σταθερές κυκλικές κινήσεις με συγχρονισμό της αναπνοής σε κάθε κίνηση. Είναι ενδιαφέρον ότι τα δύο αυτά βασικά στυλ υπάρχουν επίσης στο Kung-fu με τον ίδιο διαχωρισμό χαρακτηριστικών (Σκοπελίτης, 2004, 189). 12

17 SHURI-TE Ένας κινέζος ειδήμων των πολεμικών τεχνών που ήρθε Okinawa το 1761 ήταν ο Kushanku (Kong Su Kung), ο οποίος συμμετείχε σε πολλές επιδείξεις παρουσιάζοντας τις τεχνικές των άδειων-χεριών (το γνωστό σαν κινέζικο Kempo, chuan fa). Το kata Kushanku, γνωστό ως "Kwanku" στα ιαπωνικά στυλ, λέγεται ότι έχει ενσωματώσει μερικές από τις αρχικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν από τον Kushanku στις επιδείξεις στην Okinawa. Sakugawa "Tode" Satunushi ( ) Ενώ ήταν ακόμα στην Okinawa, ο Kushanku συνάντησε και δίδαξε σε έναν νέο μαθητή Karate, τον Sakugawa Satunushi, ο οποίος έχει αναφερθεί ως "ο πρώτος δάσκαλος" και πρώτος ειδήμων αυτού που αποκαλείται συνήθως πραγματικό Οκιβανέζικο και ιαπωνικό Karate." Ο Sakugawa γεννήθηκε στο Shuri και στην εφηβεία του άρχισε Okinawa-te με έναν εντόπιο μοναχό τον Peichin Takahara., ενώ ταξίδεψε και στη Κίνα για να μελετήσει πολεμικές τέχνες. Στα 23 του χρόνια περίπου ο Sakugawa άρχισε τη μελέτη του με τον Kushanku. Μετά από αρκετά έτη ο Kushanku επέστρεψε στην πατρίδα του την Κίνα. Ο Sakugawa ξόδεψε ένα μεγάλο μέρος του χρόνου του με ταξίδια στη Κίνα και τη νότιο Okinawa. Το kata Kushanku αναπτύχθηκε και διαδόθηκε από αυτόν. Η αρχή του Shuri-Te συστήματος ανάγεται στον Sakugawa Tode. Σε αυτόν αποδίδεται ο συνδυασμός του Κινεζικού kempo με τις ντόπιες τεχνικές της Okinawa που αποκαλούνταν "te". Το Karate και το kata έγιναν περισσότερο τυποποιημένα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και στον Sakugawa πιστώνεται η διαμόρφωση των αρχών του dojo σχετικά με τον χαρακτήρα, την ειλικρίνεια, την προσπάθεια, την εθιμοτυπία και τον αυτοέλεγχο. Ο διασημότερος μαθητής του ήταν ο Bushi Matsumura. Με τον Sakugawa μεταδόθηκε μαζί με το Kusanku kata και ένα bo (ξύλινο ραβδί) kata. Οι δάσκαλοι του Karate αυτήν την εποχή ήταν περιζήτητοι από τους κατοίκους του νησιού για προστασία. Ο Sakugawa και οι μαθητές συνέβαλλαν στην απομάκρυνση των κακοποιών. Για να ολοκληρώσουν αυτόν τον στόχο τους, οι μαθητές επεδίωξαν να βελτιώσουν καλά σε όλες τις πτυχές την τέχνη τους. Sokοn (Bushi) Matsumura ( ) Ο Sakugawa ήταν 78 χρονών όταν δέχτηκε τον Sokon Matsumura ως μαθητή του. Ο Matsumura μεγάλωσε μέσα στο χωριό Yamagawa της πόλης Shuri. Ήταν της τάξης των πολεμιστών και ξόδεψε πάνω από τέσσερα έτη μελετώντας τις πολεμικές τέχνες κάτω υπό την καθοδήγηση του Sakugawa. Στρατολογήθηκε στην υπηρεσία του βασιλέων της Okinawa της οικογένεια Sho και έγινε ο κύριος εκπαιδευτής πολεμικών τεχνών του βασιλιά και έγινε τελικά ο επικεφαλής σωματοφύλακας του βασιλιά της Okinawa. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πέρασε αρκετό χρόνο στην Κίνα και έλαβε πρόσθετη κατάρτιση στις κινεζικές πολεμικές 13

18 τέχνες. Σε αναγνώριση των δυνατοτήτων και των επιτευγμάτων του, ο βασιλιάς της Okinawa του έδωσε τον τίτλο Bushi, που σημαίνει " πολεμιστής." Ο Matsumura έζησε στο Shuri και οργάνωσε το δικό σύστημα του Karate. Ο Bushi Sokon Matsumura θεωρείται ο ιδρυτής του Shuri-Te/Shorin-ryu. Ονόμασε την τέχνη του Shorin Ryu, δεν όμως είναι το ίδιο στυλ με αυτό που είναι σήμερα γνωστό με το ίδιο όνομα. Το στυλ του Matsumura το Shorin Ryu μεταφράζεται ως "σύστημα καράτε του πευκοδάσους " στο οποίο προσέθεσε και άλλα kata. Σε αυτόν πιστώνεται η ανάπτυξη της σειράς των Naihanchi Kata. Το γεγονός αυτό χαρακτήρισε τις σημαντικότερες αλλαγές στο Shuri-Te σύστημα και τα kata του. Ο Bushi Matsumura δημιούργησε το Shorin-Ryu σύστημα karate. Το Shuri-Te (επίσης γνωστό σαν shorin-ryu), κατόπιν διαιρεθηκε σε Kobayashi-Ryu (Chosin Chibana), Matsubayashi-Ryu (Shoshin Nagamine), Shobayashi-Ryu (Chotoku Kyan) και Matsumura orthodox (Hohan Soken). Από το Shorin-Ryu στη συνέχεια δημιουργήθηκαν το Shotokan Ryu, το Kobayashi Ryu και το Shito Ryu συστήματα. Ο Sokon Matsumura θεωρείται ο ιδρυτής του shuri te μαζί με τους μαθητές του Anko Asato και Anko Itosu. Ο Matsumura δίδαξε τον "Anko" Itosu Yatsume ( ), άφησε όμως συνεχιστή του με το βαθμό ju-dan ( μαύρη ζώνη 10 ου βαθμού) τον εγγονό του Nabe Matsumura. Ο Nabe ήταν θείος και εκπαιδευτή karate του Hohan Soken. Ο Hohan πέθανε το 1982, αλλά πριν από το θάνατό του, όρισε τον Fusei Kise κληρονόμο του στο παλαιό οικογενειακό στυλ των Matsumura. Μεταξύ των μαθητών του Matsumura, οι οποίοι επηρέασαν τις νέες γενιές ήταν και οι Choki Motobu και ο Chotoku Kyan. Anko Itosu( ) Ο "Anko" Itosu Yatsune απλούστευσε τα Naihanchi kata, σε αυτόν αποδίδεται η διαμόρφωση και η διατήρηση των περισσοτέρων από τα kata της Okinawa. Υπάρχουν αντιφατικές ημερομηνίες στις αναφορές για την εισαγωγή του Karate στο σχολικό σύστημα της Okinawa από τον Itosu, πιθανολογείται μεταξύ του 1900 και Αν και Itosu επέλεξε να φέρει το Karate στις μάζες, αυτό δεν έγινε σε καμία περίπτωση με την συναίνεση όλων γενικά των δασκάλων πολεμικών τεχνών. Οι Sensei (δάσκαλοι) πολλών χωριών και οικογενειακών στυλ διατήρησαν την τέχνη τους κρυφά, συνεχίζοντας όπως πριν με μερικούς μόνο μαθητές. Ο Itosu ήταν από Shuri. Μια ιστορία για αυτόν λέει πώς πήγε στη πόλη Νάχα και πάλεψε για να υπερασπιστεί το Karate Shuri. Οι Karateka της Νάχα θεωρούσαν το στυλ τους Go-Ju 14

19 σπουδαιότερο και καλύτερα προσαρμοσμένο για μάχη και εχθροπραξίες από το στυλ Shorin Ryu του Shuri. Με το άκουσμα διαφόρων συζητήσεων για αποτυχία του στυλ του, ο Itosu αποφάσισε να προκαλέσει σε αγώνα τον πρωταθλητή της Νάχα. Σε μια πασίγνωστη τοποθεσία της Νάχα σε ένα τεράστιο βράχο, ο Itosu νίκησε τρεις αντιπάλους τους δύο με όπλα και τον πρωταθλητή Tomoyose. Όταν ο Tomoyose του επιτέθηκε ο Itosu χτύπησε τον βραχίονα του Tomoyose και τον έσπασε τελειώνοντας με τον τρόπο αυτό τον αγώνα. Λόγω αυτού και άλλων γεγονότων, όπως η δημιουργία των Pinan Kata, η φήμη του Itosu διαδόθηκε. Στον κατάλογο των μαθητών του Itosu συμπεριλαμβάνονται διάσημοι μετέπειτα δάσκαλοι όπως: ο Gichin Funakoshi, ο Chomo Hanashiro, ο Chotoku Kyan, ο Chosin Chibana, ο Kentsu Yabu, ο Choki Motobu, ο Kenwa Mabuni και ο Shigeru Nakamura. Chibana Chosin ( ) Ο επόμενος στη γραμμή ιδρυτών είναι o Chibana Chosin ( ). O Chibana άρχισε την προπόνηση του με τον Itosu σε ηλικία 15 ετών, στον Chibana Sensei πιστώνεται το στυλ που ασκείται ουσιαστικά αμετάβλητο μέχρι σήμερα. Όταν άρχισε να διδάσκει karate θέλησε τη διαφοροποίηση μεταξύ των στυλ μέσα στο σύστημα του Shorin- ryu και ονόμασε το στυλ του Shorin (Kobayashi), ή το στυλ του μικρού δάσους. Ήταν ο εκπαιδευτής στο τμήμα της αστυνομίας του Shuri από Gichin Funakoshi ( ) Ο Itsosu είχε πολλούς μαθητές μερικοί από αυτούς έγιναν ειδήμονες και ιδρυτές διαφόρων στυλ Karate. Ένας τέτοιος μαθητής ήταν ο Gichin Funakoshi. Ο Funakoshi επιλέχτηκε για να αντιπροσωπεύσει το Karate της Okinawa όταν ζητήθηκε από την Ιαπωνία ένας Karateka για σύγκριση με τους ειδήμονες των ιαπωνικών πολεμικών τεχνών. Αν και οι Ιάπωνες ήταν δύσπιστοι ως προς την αξία του Karate, ο Funakoshi τους κέρδισε βαθμιαία. Έμεινε στην Ιαπωνία και άρχισε να διδάσκει την τέχνη του. Ίδρυσε το στυλ Shotokan που ήταν το πρώτο συστηματοποιημένο στυλ Karate, στο οποίο και συμπεριέλαβε τον κώδικα των ιαπώνων Σαμουράι. Το Shotokan είχε 19 το kata, 12 από το εξωτερικό σύστημα Shuri-te ή Shorin Ryu και 7 από το εσωτερικό σύστημα της Νάχα το Naha-te. Τακτοποιώντας εκ νέου και οργανώνοντας το στυλ, ο Funakoshi άλλαξε το όνομα στα 5 Pinan Kata σε kata Heian (ήρεμο μυαλό). Ο Funakoshi πέθανε το 1957 αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στο στυλ του Shotokan του. NAHA TE Το naha te καλλιεργήθηκε αρχικά από τον Kojo Uekata, τον Sakugawa, και τον Κινέζο δάσκαλο Kushanku και στη συνέχεια από τον Kanryo Higaonna. Αυτό ήταν άμεσα επηρεασμένο από τα κινέζικα αμυντικά συστήματα και συμπεριελάμβανε μεταξύ άλλων και τον 15

20 έλεγχο της αναπνοής. Δύο ευδιάκριτα συστήματα που προέρχονται από αυτό είναι: το Goju- Ryu και το Ueshi-Ryu Kanryo Higaonna (Higashionna) ( ) Ο Kanryo Higaonna ( ), ένας κορυφαίος Karateka του δέκατου ένατου αιώνα, συνδύασε τις τεχνικές του Naha-te και του Shuri-te, πρόσθεσε και διάφορες κινήσεις από τις κινέζικες τέχνες Shao Lin Chuan, mo-kempo, pakua και δημιούργησε μία νέα τέχνη την οποία και ονόμασε Shorei-ryu. Ο Higaonna(Higashionna) μελέτησε Karate στην Okinawa κάτω από την καθοδήγηση των κυρίων Sοkon Matsumura, Arakaki Κamadeunchu και Shao Lin Chuan κάτω από την καθοδήγηση του κυρίου Liu Liu Ko (Doruku) για περίπου δέκα έτη στην επαρχία Fukien (Foochow) της Κίνας. Το shorei-ryu είναι ένα στυλ το οποίο χαρακτηρίζουν οι ψηλές στάσεις και οι δυναμικές κυκλικές κινήσεις. Ο Kanryo Higashionna καλλιέργησε και πίστεψε έντονα στη στάση Sanchin Dachi. Οι μαθητές του Higahonna και του μαθητή του Miyagi μελέτησαν και πίστεψαν στην ενσωμάτωση της ταπεινότητας στο στυλ τους. Αυτός είχε υποσχεθεί ότι οι εκπαιδευτές του Karate ποτέ να δεν θα κάνουν κακή χρήση της διδασκαλίας του με αποτέλεσμα τη βλάβη κάποιου και πάντοτε διατήρησε την υπόσχεση του. Miyagi Chogun ( ) Το Goju Ryu είναι το εσωτερικό στυλ του Okinawa-te. Ο ιδρυτής και ο ειδήμων αυτού του στυλ ήταν ο Miyagi Chogun ( ), μαθητής του Kanryo Higaonna. Αρχικά το στυλ ονομάζονταν Naha-te, από το θορυβώδες και φουρτουνιασμένο λιμάνι της πόλης Νάχα. Ο Miyagi γεννήθηκε στη Νάχα ( ) και όπως πολλοί άλλοι ειδήμονες των πολεμικών τεχνών της εποχής του πήγε στην Κίνα στην επαρχία Fukien και μελέτησε τις μορφές Saolin, Pa Kua, της κινέζικης πυγμαχίας και την αναπνοή του Zen. Συνδύασε αυτήν την αναπνοή στα δύο από τα kata του τα οποία είναι το Sanchin και το Tenso. Ο Miyagi τόνισε την εφαρμογή του bunkai (ανάλυση του kata) στη διδασκαλία του ανησυχώντας για το εάν ο μαθητής του καταλαβαίνει τη μορφή της εφαρμογής των τεχνικών του. Δίδαξε τους μαθητές πώς να χρησιμοποιούν τους τις αποκρούσεις, τα κτυπήματα και τα λακτίσματα για να θέσουν εκτός μάχης τους αντιπάλους. Ένα από το πρώτα που μελέτησαν κατά την επίσκεψη τους στην Κίνα οι οκιβανέζοι ήταν η έννοια του Yara, την οποίαν και μετέφεραν στον τόπο τους δηλαδή την ζωτική σημασία της ισορροπίας μεταξύ του μυαλού και του σώματος. Ο Miyagi Chojun ενσωμάτωσε αυτήν την έννοια στη τέχνη του. TOMARI TE Τέλος το tomari te που είχε στοιχεία και από τα δύο προηγούμενα συστήματα, αναπτύχθηκε από τον Kosaku Matsumora τον 19 ο αιώνα, θεωρείται όμως κατώτερο από τα δύο 16

21 προηγούμενα. Το Tomari-Te το σύστημα άρχισε μέσω των προσπαθειών του Sakugawa. Το αρχικό kata που χρησιμοποιήθηκε ήταν μια έκδοση του Kusanku. Το Tomari-Te αναπτύχθηκε από το Shuri-Te σύστημα karate και ήταν ενδεικτικό των ασκούμενων στο karate στην περιοχή του Tomari κοντά στο Shuri. Υπήρξαν διάφοροι κινέζοι επισκέπτες στην περιοχή Tomari που δεν έφθασαν ποτέ στο Shuri. Οι διδασκαλίες τους δεν επηρέασαν αρχικά την πρόελευση του Shuri-Te, αλλά αργότερα μια ανταλλαγή στις ιδέες και τα kata πραγματοποιήθηκε. Πολλά kata αποτέλεσαν μέρος και των δύο συστημάτων. Εντούτοις υπήρξαν και διάφορα kata, τα οποία είναι μοναδικά στο Tomari-Te. Ο Yasutsune Itosu ( ) λέγεται ότι ανέπτυξε τις εκδόσεις του Shodan, Nidan, και Sandan από το Rohai kata του Tomari-Te. Πολλές από τις γνώσεις του Itosu πρόερχονται από τον δάσκαλο του Tomari τον Gusukuma και από το δάσκαλο του Naha τον Nagahama και όχι μόνο από τον Sokon Matsumura. Οι διαφορές μεταξύ των δύο συστημάτων είναι μικρές. Οι διασημότεροι δάσκαλοι του Tomari-te συστήματος τον 19 ο αιώνα υπήρξαν ο Kosaku Matsumora ( ), ο Kokan Oyadomari ( ) και ο Gikei Yamazato ( ). Ο Matsumora και ο Oyadomari υπήρξαν μαθητές δύο τοπικών δασκάλων του Kishin Teruya ( ) και του Giko Uku ( ). Οι παραπάνω συμπεριλαμβανομένου και του Gusukuma διετέλεσαν μαθητές του κινέζου Annan - Chinto (βλ. Kata), ο οποίος και δίδαξε το ομώνυμο Kata στον Sokon Matsumura. Ο Kosaku Matsumora θεωρείται ο διάδοχος του Annan., ο ίδιος θεωρούσε όμως τον Kishin Teruya σαν τον πραγματικό του δάσκαλο. Ένας από τους μετέπειτα διάσημους δασκάλους του Tomari-Te συστήματος είναι ο Shoshin Nagamine ( ). Το σύστημα του Matsubayashi Ryu συμπεριλαμβάνει πολλές εκδόσεις kata του Tomari-Te από τα kata του Shuri-Te. Στα Tomari-Te kata συμπεριλαμβάνονται τα: Pinan, Wankan, Ananku, Gojushiho, Rohai, Wanshu, Passai, Naihanchi, Kusanku και Chinto. Ανακεφαλαίωση Αργότερα τα συστήματα πολεμικών τεχνών της Okinawa χωρίστηκαν σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν τα αμιγώς κινεζικής προέλευσης συστήματα που αποτελούσαν συνέχεια του naha te με κυριότερο το Shorei-ryu, ενώ στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονταν τα υπόλοιπα συστήματα που προέρχονταν από τη μίξη των Shuri-Te και Tomari-Te και έγιναν γνωστά σαν Shorin Ryu. Το στυλ του Shorin Ryu εκτελεί ακόμα το Pinan Kata, ενώ το ιαπωνικό στυλ του Shotokan εκτελεί τα Heian Kata του Funakoshi. Το βήμα σε σχήμα μισού φεγγαριού (Sanchin Dachi) χρησιμοποιείται από τους εκπαιδευτές του Goju Ryu, αλλά όχι στο σύστημα Shorin Ryu. Σε γενικές γραμμές τα Shorin συστήματα ήταν γρήγορα με φυσική αναπνοή και ευθείες κινήσεις, ενώ τα Shorei ήταν πιο αργά και στατικά με καλή βάση, δυναμικές αναπνοές και συγχρονισμό μεταξύ αναπνοών και κινήσεων. Οι τεχνικές των Shorei ήταν κατάλληλες για 17

22 μεγαλόσωμα άτομα, ενώ αντίθετα οι τεχνικές των Shorin δεν απαιτούσαν ιδιαίτερη σωματική δύναμη. Βέβαια παρά το διαχωρισμό και τα Shorin συστήματα είχαν σημαντικές κινέζικες επιρροές, αφού το ίδιο το όνομα Shorin σημαίνει Shaolin και παραπέμπει στον ομώνυμο κινέζικο ναό όπου άνθησαν οι πολεμικές τέχνες. Από τα τέλη του 19 ου αιώνα, όταν η Okinawa ενσωματώθηκε στην ιαπωνική αυτοκρατορία, πολλά πράγματα άλλαξαν στις ντόπιες πολεμικές τέχνες. Μια νέα γενιά δασκάλων προσπάθησε να τις προσαρμόσει στα ιαπωνικά δεδομένα, ώστε να είναι δυνατή η διάδοση τους. Ανάμεσα στους δασκάλους αυτούς βρίσκονται οι ιδρυτές των σημαντικότερων συστημάτων karate του 20 ου αιώνα. Ο Gichin Funakoshi (μαθητής των Azato και Itoshu) δημιούργησε το Shotokan που με μια έννοια είναι συνέχεια του shuri te, ενώ ο Chojun Miyagi (μαθητής του Kanryo Higaoanna) δημιούργησε το goju ryu, σύστημα που εκφράζει τις κινέζικες επιρροές και αποτελεί συνέχεια του naha te και του shorei ryu. Συνδυασμό των δύο τάσεων έκανε ο Kenwa Mabuni, που έχοντας δασκάλους τον Itoshu (εκπρόσωπο του shuri te) και τον Higaoanna (εκπρόσωπο του naha te), δημιούργησε το shito ryu. Τέλος, η είσοδος του karate στην Ιαπωνία κατά τον 20 αιώνα είχε σαν αποτέλεσμα τη εμφάνιση δύο ακόμη σημαντικών συστημάτων karate, του wado ryu και του kyokushikai, τα οποία δημιουργήθηκαν από Ιάπωνες δασκάλους των πολεμικών τεχνών ΚΥΡΙΑ ΙΑΠΩΝΙΚΑ ΣΤΥΛ ΤΟΥ KARATE DO Επειδή είναι αδύνατο να αναλυθούν όλες οι μορφές στη συνέχεια εκτός των κυρίων στυλ της Ιαπωνίας, Shotokan-Ryu, Goju-Ryu, Shito-Ryu, Wado-Ryu, τα οποία αναλύονται παρακάτω, γίνονται και κάποιες αναφορές και σε άλλα στυλ τα οποία είναι σχετικά γνωστά, ενώ γενικά αποδίδεται μεγαλύτερη έμφαση στο στυλ του Shotokan GOJU-RYU KARATE Το Goju-ryu αναπτύχθηκε από το Naha-te, η δημοτικότητά του οφείλεται πρώτιστα στην επιτυχία του Kanryo Higaonna ( ). Ο καλύτερος μαθητής του ο Chojun Miyagi ( ) αργότερα το 1930, ίδρυσε το στυλ Goju-ryu "σκληρός και μαλακός τρόπος". Στο Gojuryu δίνεται πολλή έμφαση στο συνδυασμό των μαλακών κυκλικών τεχνικών απόκρουσης με τις γρήγορες ισχυρές και διαδοχικές αντεπιθέσεις. Το Goju-ryu είναι ένας κλάδος των Ιαπωνικών καράτε Το 1929 διεξήχθη ένα μεγάλο συνέδριο για τις πολεμικές τέχνες στο Κιότο της Ιαπωνίας. Ο δάσκαλος Miyagi δεν μπορούσε να παρευρεθεί και έστειλε στη θέση του ένα μαθητή του τον Shinsato. Το κάθε πρόσωπο στο συνέδριο ρωτήθηκε ποιο ήταν το στυλ στο οποίο αυτός εκπαιδεύεται. Εκείνη τη χρονική στιγμή δεν υπήρχε κανένα όνομα για το στυλ στο οποίο ο Shinsato εκπαιδεύονταν. Έχοντας την αίσθηση ότι η τέχνη του υποβαθμίζονταν και θα θεωρούνταν ερασιτεχνική, επέλεξε γρήγορα το Hankry-ryu, το οποίο σημαίνει τον τρόπο κατά 18

23 το ήμισυ σκληρά. Όταν Shinsato είπε στον Miyagi τι είχε συμβεί, ο Miyagi συμπάθησε την ιδέα την οποία έπειτα προχώρησε ένα βήμα περαιτέρω. Από τις οκτώ κινέζικες γραφές ενός κινεζικού ποιήματος, στο οποίο αναφέρεται ότι: "Όλα στο σύμπαν αναπνέουν σκληρά και μαλακά", ο Miyagi εμπνεύστηκε ένα νέο όνομα το Goju-ryu «ο σκληρός και μαλακός τρόπος». Οι λέξεις Go-ju σημαίνουν στα ιαπωνικά σκληρόςμαλακός (απαλός).στο στυλ αυτό δίνεται έμφαση στις απαλές κυκλικές αποκρούσεις σε συνδυασμό με σύντομες και δυνατές αντεπιθέσεις με γρήγορα διαδοχικά κτυπήματα. Οι γενικές μετακινήσεις ολόκληρου του συστήματος είναι βασισμένες στην ταχύτητα. Ένα άλλο γεγονός στο Goju είναι η ακραία λεπτομέρεια με την οποία τα χτυπήματα αποδίδονται στο Kumite (ελεύθερος αγώνας). Το στυλ τονίζει τον έλεγχο των κινήσεων και κάθε μαθητής πρέπει να είναι σε θέση να σταματήσει ένα κτύπημα ή ένα λάκτισμα ελάχιστα εκατοστά από το στόχο. Υπάρχει μια άλλη μορφή Kata για την οποία το στυλ αυτό είναι διάσημο και χωρίς την οποία καμία εξήγηση του συστήματος Goju δεν θα ήταν πλήρης. Αυτά είναι τα Kata αναπνοής το Sanchin και το Tenso τα οποία έχουν αναφερθεί και προηγουμένως. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει αναφορά και στον μεγάλο δάσκαλο του goju-ryu karate τον Gogen Yamaguchi (1909) ιδρυτή της οργάνωσης goju-kai τον οποίο ο Miyagi όρισε σαν εκπρόσωπο του στυλ του στην Ιαπωνία. Αυτός συνδύασε τις θρησκευτικές πρακτικές με την προπόνηση του καράτε και ενσωμάτωσε το Yoga και το Shinto στο Goju-Kai θεμελιώνοντας το Goju-Shinto, διακηρύττοντας ότι μυαλό και σώμα σχετίζονται μεταξύ τους και ότι δια μέσου της αναπνοής και της αυτοσυγκέντρωσης καθίσταται κάποιος ικανός να κατανοήσει την ουσία των πολεμικών τεχνών. Λόγος για τον οποίο το στυλ του goju έχει ενσωματώσει τις αναπνευστικές ( ibuki) ασκήσεις,. Σε αυτόν αποδίδεται η πρώτη σκέψη ελεύθερου αγώνα με κανονισμούς, το γνωστό ( jyu kumite), μερικοί από του οποίους ισχύουν μέχρι και σήμερα SHITO-RYU Το shito-ryu θεμελιώθηκε από τον Kenwa Mabuni ( ) το 1928 και είναι άμεσα επηρεασμένο από το Naha-te και το Shuri-te (Shorei-ryu και Shorin-ryu) σε συνδυασμό με το κινέζικο Chuan Fa. Ο Mabuni ήταν γόνος της τάξης ( bushi) των αριστοκρατικών πολεμιστών της Okinawa και ξεκίνησε την εκπαίδευση του στο καράτε το 1902 σε ηλικία 13 ετών υπό τον Anko Itosu, ιστορική φυσιογνωμία διότι ήταν ο άνθρωπος που για πρώτη φορά εισήγαγε το καράτε στο κανονικό σχολικό σύστημα της νήσου Okinawa. Αργότερα ο Μabυni έγινε ο δεύτερoς soke (ιδρυτής στυλ) του σύγχρονου shuri - Te στυλ Ιtοshu-kai. Ο Μabuni επίσης διδάχθηκε καράτε από τον Chοjun Miyagi τον ιδρυτή του Gοjυ Ryu καράτε, ο oπoίoς τον σύστησε στον Κanryo Higaonna, μεγάλη φυσιογνωμία του Naha Te. Άλλος δάσκαλός του υπήρξε ο Araraki Κamadeunchu, δάσκαλoς επίσης του Gichin Funakοshi (ιδρυτή του shotokan) και του Τsuyοshi Citose ιδρυτή του Chito Ryu. 19

Gogen Yamaguchi. Τα πρώτα χρόνια.

Gogen Yamaguchi. Τα πρώτα χρόνια. Τα πρώτα χρόνια. Ο Grandmaster Gogen Yamaguchi γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1909, ως ο τρίτος γιος της οικογένειας Yamaguchi. Παρόλο που αρχικά συνάντησε ορισμένα προβλήματα στην εκπαίδευση του, ο

Διαβάστε περισσότερα

Το «Καράτε», Το «Karate», το «空手» και το «唐手»

Το «Καράτε», Το «Karate», το «空手» και το «唐手» Το «Καράτε», Το «Karate», το «空手» και το «唐手» Αντώνης Τζούνης 2014 Η παρούσα παρουσίαση προσφέρεται δωρεάν. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με αναφορά πηγής. Τι είναι το καράτε; Τι κοινό έχουν οι παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Η

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια»

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» 1 ο Γενικό Λύκειο Πάτρας Ερευνητική Εργασία Β Τάξης Σχολικού έτους 2012-2013 Ομάδα Ε Ας φανταστούμε μία στιγμή το σχολείο των ονείρων μας.

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Σκοποί της παρουσίασης Εξέταση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των παιχνιδιών σε σχέση με τα προγράμματα Φ.Α. Εισαγωγή στα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Η διδασκαλία του Βόλεϊ στο Σχολείο» ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΜΙΝΑΡΗΣ Καθηγητής Φυσ. Αγωγής ΣΚΟΠΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Το σεμινάριο αυτό έχει σαν σκοπό να δώσει βασικές κατευθύνσεις

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιχνίδια είναι δημιουργήματα του Ελληνικού πολιτισμού με ρίζες που φτάνουν στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΣ Η υποδοχή του σερβίς είναι η φάση του παιχνιδιού κατά την οποία μια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός)

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός) ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ι. Α'- Β' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 1. Ειδικοί σκοποί Ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, αντίληψη μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

Aθλητισμός από τη λέξη άθλος είναι ο αγώνας, ο κόπος, η άμιλλα για βραβείο. Επιπροσθέτως, είναι η σωματική και πνευματική προσπάθεια υπεροχής, νίκης

Aθλητισμός από τη λέξη άθλος είναι ο αγώνας, ο κόπος, η άμιλλα για βραβείο. Επιπροσθέτως, είναι η σωματική και πνευματική προσπάθεια υπεροχής, νίκης Aθλητισμός από τη λέξη άθλος είναι ο αγώνας, ο κόπος, η άμιλλα για βραβείο. Επιπροσθέτως, είναι η σωματική και πνευματική προσπάθεια υπεροχής, νίκης σε ένα άθλημα, αγώνισμα, με ορισμένες απαιτήσεις επίδοσης

Διαβάστε περισσότερα

Τοκπασίδης Παναγιώτης Προπονητής Ποδοσφαίρου UEFA A ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΤΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ

Τοκπασίδης Παναγιώτης Προπονητής Ποδοσφαίρου UEFA A ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΤΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ Τοκπασίδης Παναγιώτης Προπονητής Ποδοσφαίρου UEFA A ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΤΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ Χαλκίδα, 2019 "Σταματήστε να σκέφτεστε τον Ρονάλντο και τον Μέσσι και προσπαθήστε να κάνετε το απλό",

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Το σερβίς είναι το στοιχείο της τεχνικής με το οποίο αρχίζει το παιχνίδι Το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗΣ TEXNIKHΣ-ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗΣ TEXNIKHΣ-ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗΣ TEXNIKHΣ-ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΠΡΙΝ Ποδόσφαιρο αλάνας: Ένας κόσμος ελεύθερου παιχνιδιού Τα κύρια χαρακτηριστικά του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ψυχολογία των αθλητών και η άμεση σχέση της με την προπόνηση και τη φυσικοθεραπεία

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ψυχολογία των αθλητών και η άμεση σχέση της με την προπόνηση και τη φυσικοθεραπεία ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 1. Κριτήρια Επιλογής Θέματος キ キ キ キ ενδιαφέρον απόκτηση γνώσεων και πληροφοριών διαμόρφωση απόψεων για το θέμα φιλομάθεια για τη ψυχολογία των αθλητών 2. Τίτλος της έρευνας Η ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ Η ΜΑΝΣΕΤΑ Μανσέτα είναι το χτύπημα της μπάλας με τους πήχεις των χεριών όταν είναι ενωμένοι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Morela Eri, PhD Έννοια της Ολυμπιακής Παιδείας Μορφωτική διαδικασία που αποσκοπεί στην αγωγή των νέων σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Το καθήκον

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων

Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Αισθητηριακές Διαταραχές Διαταραχές κατά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΛΕΪΜΠΟΛ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΖΕΤΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ.

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΛΕΪΜΠΟΛ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΖΕΤΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ. Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΛΕΪΜΠΟΛ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΖΕΤΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ. Το Βόλεϊ, όπως και τα άλλα αθλήµατα χρησιµοποιείται ως µέσο επίτευξης των στόχων της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΥΔΑΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ WATER POLO

Η ΥΔΑΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ WATER POLO Η ΥΔΑΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ WATER POLO ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ Αύξηση της συνεργασίας των παικτών Ανάγκη αύξηση της θεμελιακής βάσης της προπόνησης Αναπτύχθηκε η ποικιλία στο παιχνίδι στα ίσα Χρησιμοποίηση πολλών συστημάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 1 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Τριμελής Εξεταστική Επιτροπή Γεώργιος Ι. Κρητικός (Επιβλέπων) Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Γεωγραφίας, Χαροκόπειο

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ»

«ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ» «ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ» ΤΑΞΗ Γ1 2 ο Δ Σ ΓΕΡΑΚΑ ΔΑΣΚ:Αθ.Κέλλη ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Κατά τη διάρκεια της περσινής σχολικής χρονιάς η τάξη μας ασχολήθηκε με την ανάγνωση και επεξεργασία λογοτεχνικών βιβλίων

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη: Γιάννης Ζουµπρούλης, Επιµέλεια: Λύδια Τυλλιανάκη 23-5- 2006. Συνέντευξη Alex Dong για τα Push Hands

Συνέντευξη: Γιάννης Ζουµπρούλης, Επιµέλεια: Λύδια Τυλλιανάκη 23-5- 2006. Συνέντευξη Alex Dong για τα Push Hands Συνέντευξη: Γιάννης Ζουµπρούλης, Επιµέλεια: Λύδια Τυλλιανάκη 23-5- 2006 Συνέντευξη Alex Dong για τα Push Hands 1. Τι είναι τα Push Hands (Χέρια που Σπρώχνουν); Τα Push Hands είναι µια άσκηση η οποία γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΡΒΙΣ ΒΑΤΣΑΚΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΣΕΡΒΙΣ ΒΑΤΣΑΚΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ Γ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΣΕΡΒΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένα καλό σέρβις είναι ένα από τα πιο σημαντικά χτυπήματα επειδή μπορεί να δώσει ένα μεγάλο πλεονέκτημα στην αρχή του πόντου. Το σέρβις είναι το πιο σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

Σκοποί και στόχοι της διδασκαλίας στο Δημοτικό σχολείο. Βασίλης Μπαρκούκης

Σκοποί και στόχοι της διδασκαλίας στο Δημοτικό σχολείο. Βασίλης Μπαρκούκης Σκοποί και στόχοι της διδασκαλίας στο Δημοτικό σχολείο Βασίλης Μπαρκούκης Σκοποί και στόχοι της εκπαίδευσης Σκοπός του δημοτικού σχολείου είναι η πολύπλευρη πνευματική και σωματική ανάπτυξη των μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

2η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ EΝΩΣΗΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

2η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ EΝΩΣΗΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 2η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ EΝΩΣΗΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η 2η Επιστημονική Ημερίδα της Ένωσης Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής την Κυριακή 5 Μαρτίου στην Αίθουσα Τέχνης

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗ Η καλή βασική τεχνική είναι απαραίτητη για να αναπτυχθεί το παιχνίδι και σημαντική για να ανταπεξέλθει ο παίκτης

Διαβάστε περισσότερα

Μανουσάκη Μαρία Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Μανουσάκη Μαρία Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Μανουσάκη Μαρία Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής 1 Αλμπέρ Καμύ ( 1913-1960, Γάλλος συγγραφέας, Νόμπελ 1957) βιβλία: "Ο Ξένος", και " Η Πανούκλα" Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας που γεννήθηκε στην Αλγερία.

Διαβάστε περισσότερα

Gerards Papadakis Soccer Academy

Gerards Papadakis Soccer Academy Παιδί Τεχνική Στόχος Gerards Papadakis Soccer Academy ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΣΕ ΤΙ ΩΦΕΛΕΙ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ Τεχνική είναι η ικανότητα του παίκτη να μπορεί να ελέγχει την μπάλα και το σώμα του κάτω από την

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού. Οργανωσιακή Κουλτούρα

Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού. Οργανωσιακή Κουλτούρα Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού Οργανωσιακή Κουλτούρα Οργανωσιακή Κουλτούρα, Εννοιολογικός Προσδιορισμός O Ο όρος Οργανωσιακή Κουλτούρα πρωτοεμφανίστηκε στην αμερικάνικη ακαδημαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Θεμελιωτής της ψυχαναλυτικής: Σιγκμουντ Φρουντ (1856-1939) Αυστριακός Ιατρός, ψυχίατρος. Το έργο και οι θεωρίες του είχαν μεγάλη επίδραση στην ανθρωπολογία, τη φιλοσοφία,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1301 «ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες

Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες Διήμερο Εκπαιδευτικού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ενίσχυση ομαδικότητας στην τάξη μέσα από μουσικές ρουτίνες Μαρία Δημοσθένους Μουσικοπαιδαγωγός Email: amusedcy@gmail.com Που συναντάμε τη μουσική σήμερα; Μουσική

Διαβάστε περισσότερα

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 by Rena Mavridou Αγαπητή Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ Ενότητα 5. Η κατανόηση αντίληψη του ρυθμού: Εκμάθηση βασικών στοιχείων του ρυθμού και της μουσικής Μπαρκούκης Βασίλειος

Διαβάστε περισσότερα

Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης. Ένας κοινά αποδεκτός ορισμός για τον όρο Θετική Ανάπτυξη είναι ο παρακάτω:

Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης. Ένας κοινά αποδεκτός ορισμός για τον όρο Θετική Ανάπτυξη είναι ο παρακάτω: Ψυχολογία Φυσικής Αγωγής Διάλεξη 1 Θετική Ανάπτυξη μέσω της Φυσικής Αγωγής και του Παιδικού Αθλητισμού Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης Τι εννοούμε με τον όρο Θετική Ανάπτυξη Φυσική Αγωγή, Παιδικός Αθλητισμός

Διαβάστε περισσότερα

Προπόνηση των άλλων φυσικών ικανοτήτων

Προπόνηση των άλλων φυσικών ικανοτήτων Προπόνηση των άλλων φυσικών ικανοτήτων ΕΥΛΥΓΙΣΙΑ ΕΥΛΥΓΙΣΙΑ: Είναι μία ιδιότητα που βασίζεται στην κινητικότητα των αρθρώσεων. Είναι η ικανότητα εκτέλεσης κινήσεων σε μεγάλη έκταση, μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Επιμέλεια σειράς: Γ. Θεοδωράκης, Μ. Γούδας

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Επιμέλεια σειράς: Γ. Θεοδωράκης, Μ. Γούδας ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Επιμέλεια σειράς: Γ. Θεοδωράκης, Μ. Γούδας Η καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο Κοκαρίδας Δημήτρης & Πέρκος Στέφανος Περιεχόμενα Πρόλογος..... Εισαγωγή.....

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΟΣ ΣΕΦΑΑ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΤΡΕΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

ΡΥΘΜΟΣ ΣΕΦΑΑ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΤΡΕΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΤΡΕΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ο ρυθμός υπάρχει παντού γύρω μας: στο σύμπαν, στη φύση, στον άνθρωπο, στο περιβάλλον, αλλά και στις ανθρώπινες πνευματικές και τεχνικές δημιουργίες. (Ματέυ,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρώτο ερευνητικό

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 2: Συνοπτικό πλαίσιο καθημερινής ζωής Ερώτημα-κλειδί Πώς περνούμε τη μέρα μας από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα Στο προηγούμενο

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση

Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση Επιχορηγήσεις δράσεων Αγωγής Υγείας Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προβαίνει στην επιχορήγηση δράσεων Αγωγής Υγείας που αναπτύσσουν τα

Διαβάστε περισσότερα

Η αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

Η αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής Η αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής Η αναβίωση των αγώνων Ο Γάλλος Πιερ ντε Κουμπερτέν εντυπωσιασμένος από το μεγαλείο και την απήχηση των Ολυμπιακών

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Ξένων Γλωσσών

Κέντρο Ξένων Γλωσσών Κέντρο Ξένων Γλωσσών Αυτή η περίοδος για τους κηδεμόνες των μαθητών/τριών είναι περίοδος σχολαστικής αναζήτησης και έρευνας. Είναι περίοδος άγχους ποιο Κέντρο Ξένων Γλωσσών θα διαλέξουν προκειμένου τα

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 5η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία Περιεχόμενο ενοτήτων Ποιοτική αξιολόγηση Ορισμός και στάδια που περιλαμβάνονται Περιεχόμενο: στοιχεία που τη

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη θετικής αυτό-εικόνας Εισαγωγή Ορισμοί Αυτό-αντίληψη Αυτό-εκτίμηση Μηχανισμοί ενίσχυσης και προστασίας της αυτό-εκτίμησης

Η ανάπτυξη θετικής αυτό-εικόνας Εισαγωγή Ορισμοί Αυτό-αντίληψη Αυτό-εκτίμηση Μηχανισμοί ενίσχυσης και προστασίας της αυτό-εκτίμησης Η ανάπτυξη θετικής αυτό-εικόνας Εισαγωγή Ο εαυτός ως αντικείμενο συνειδητής σκέψης αποτελεί κεντρικό θέμα διερεύνησης από διάφορους επιστημονικούς κλάδους. Η άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας και τις

Διαβάστε περισσότερα

Το εμβληματικό της κτίριο

Το εμβληματικό της κτίριο Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 2014 Η Χριστιανική Αδελφότητα Νέων Θεσσαλονίκης Η ΧΑΝ Θεσσαλονίκης ιδρύεται ως σωματείο κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό το 1921. Οι δραστηριότητές της επικεντρώνονται στους νέους ανθρώπους,

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση 1 Τέταρτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-5 Ώρα για δράση... 6-14 Σημειώσεις... 15 2 Μάθημα Πέμπτο- Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις πώς να διαχειριστείς την λεπτή γραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή*

Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή* Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή* Το ζήτημα της αποτελεσματικής Διοίκησης - Ηγεσίας, απασχόλησε, απασχολεί και θα απασχολεί όλους εκείνους που επιδιώκουν την αποτελεσματικότητα, την προσωπική βελτίωση, την κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΒΟΛΕΪ ΩΣ ΟΜΑΔΙΚΟ ΑΘΛΗΜΑ Το βόλεϊ κατατάσσεται στις αθλοπαιδιές Οι

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας Αυγερινός Γ. Ανδρέας aavgerin@phyed.duth.gr Κεντρική έννοια είναι ότι Ο καθηγητής ΦΑ επιτυγχάνει τους διδακτικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Αγαπητοί γονείς, Καθώς το νηπιαγωγείο μας έχει ήδη ανοίξει τις πόρτες του στα μικρά μας παιδάκια αλλά και σε εσάς, βρισκόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 556 3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Ματούλας Γεώργιος Δάσκαλος ΔΣ Ευξινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ Ph.D.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ Ph.D. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ Ph.D. ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ Προσοχή είναι η διαδικασία που κατευθύνει την πρόσληψη πληροφοριών καθώς αυτές φτάνουν στις αισθήσεις μας. Μέσω των αισθήσεων μας δεχόμαστε πληροφορίες από το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ.

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. 22-3-2011 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. 1. Εισαγωγή 2. Η Πρώτη Συνάντηση της Ομάδας Μαθητών. 3. Η Δεύτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κουσερή Γεωργία Φιλόλογος Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017 Περιεχόμενα της παρουσίασης Το ιστορικό ερώτημα Το

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμολογία των μαθητών

Βαθμολογία των μαθητών Βαθμολογία των μαθητών Τι σημαίνει βαθμολογία Η βαθμολογία ως παιδαγωγική ενέργεια ισοδυναμεί με τη διαδικασία απόδοσης βαθμού Βαθμός σημαίνει συγκεκριμενοποίηση της αξιολόγησης με έναν αριθμό ή χαρακτηρισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Γ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Γ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Γ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Η Σχολή Καλαθοσφαίρισης Γ Κατηγορίας είναι η βασική Σχολή για τη θεμελίωση των απαραίτητων προσόντων για την άσκηση του

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Δημητριάννα Σκουρτσή Γ2 Σχολικό έτος 2014-15 Τάξη Γ Γυμνασίου Λογοτεχνικό Εξωσχολικό

Διαβάστε περισσότερα

«Μιλώντας με τα παιδιά μας για όλα»: 2η βιβλιοπαρουσίαση στο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει»

«Μιλώντας με τα παιδιά μας για όλα»: 2η βιβλιοπαρουσίαση στο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει» 27/11/2018 «Μιλώντας με τα παιδιά μας για όλα»: 2η βιβλιοπαρουσίαση στο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει» / Νέοι και Εκκλησία Για να επικοινωνήσουμε, για να καταλάβουμε, για να συμπονέσουμε τον άλλον, χρειάζεται να έχουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής βασικό φαινόμενο που διακρίνει κάθε ζωντανό οργανισμό, είναι η κίνηση Ο βιολογικός αγώνας του ανθρώπου και μέσα από τη

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Βεμπεριανές απόψεις για την Εκπαίδευση Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 12ο (σελ. 274 282) 2 Max Weber (1864 1920) Βεμπεριανές απόψεις για

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικοκινητική Αγωγή

Μουσικοκινητική Αγωγή Μουσικοκινητική Αγωγή Τι είναι η Μουσικοκινητική Αγωγή Αρχές της Μουσικοκινητικής Αγωγής (Carl Orff) Παιδαγωγικές βάσεις της Μουσικοκινητικής Αγωγής Ποιοι οι στόχοι της Μουσικοκινητικής Αγωγής Αυτοσχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Πολύ συχνά, τα άτομα, παρατηρώντας τους άλλους, εντοπίζουν υπερβολές και ακρότητες στις συμπεριφορές τους. Παρατηρούν υπερβολές στους χώρους της εργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

Αγιά, 06 Ιουνίου 2014

Αγιά, 06 Ιουνίου 2014 ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ & ΕΝΕΡΓΟΣ ΓΗΡΑΝΣΗ» Αγιά, 06 Ιουνίου 2014 «Παιχνίδια μεταξύ των δύο γενεών» ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τοκπασίδης Παναγιώτης Προπονητής Ποδοσφαίρου UEFA A. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ

Τοκπασίδης Παναγιώτης Προπονητής Ποδοσφαίρου UEFA A. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ Χαλκίδα, 2019 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και των υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΛΕΪΜΠΟΛ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Δημοτικό-Γυμνάσιο) ΖΕΤΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ.

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΛΕΪΜΠΟΛ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Δημοτικό-Γυμνάσιο) ΖΕΤΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ. Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΛΕΪΜΠΟΛ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Δημοτικό-Γυμνάσιο) ΖΕΤΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ. Το Βόλεϊ, όπως και τα άλλα αθλήματα χρησιμοποιείται ως μέσο επίτευξης των στόχων της Φυσικής Αγωγής

Διαβάστε περισσότερα

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών 1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών Το στάδιο αυτό ορίζεται ως η συγκέντρωση ενός ικανοποιητικού αριθµού κατάλληλων υποψήφιων εθελοντών για την

Διαβάστε περισσότερα

Το πλαίσιο διδασκαλίας της Χειροσφαίρισης σύμφωνα με το Α.Π.Σ. της Φυσικής Αγωγής Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α.

Το πλαίσιο διδασκαλίας της Χειροσφαίρισης σύμφωνα με το Α.Π.Σ. της Φυσικής Αγωγής Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. Το πλαίσιο διδασκαλίας της Χειροσφαίρισης σύμφωνα με το Α.Π.Σ. της Φυσικής Αγωγής Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. Γ & Δ τάξη δημοτικού (μύηση - 3 ώρες) Ε & Στ τάξη δημοτικού (8 ώρες) Β τάξη γυμνασίου (10 ώρες) Γ τάξη γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

Υποστηρικτικό υλικό για τη διεξαγωγή. της παρουσίασης. «Μαθαίνω για τη Σωματική Δραστηριότητα» σε μαθητές Νηπιαγωγείου, Α και Β τάξεων Δημοτικού

Υποστηρικτικό υλικό για τη διεξαγωγή. της παρουσίασης. «Μαθαίνω για τη Σωματική Δραστηριότητα» σε μαθητές Νηπιαγωγείου, Α και Β τάξεων Δημοτικού Υποστηρικτικό υλικό για τη διεξαγωγή της παρουσίασης «Μαθαίνω για τη Σωματική Δραστηριότητα» σε μαθητές Νηπιαγωγείου, Α και Β τάξεων Δημοτικού Διαφάνεια 1: Η παρουσίαση έχει ως σκοπό να ενημερώσει τα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11 Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος 2017-11:11 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει περίπου

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτο Μeρος τεχνική τακτική

Πρωτο Μeρος τεχνική τακτική Οι συγγραφεισ του τομου... εισαγωγη... Κεφάλαιο 1 Πρωτο Μeρος τεχνική τακτική Η ιστορiα τησ πετοσφαiρισησ... Χρονολογική ανασκόπηση... Η ιστορία της πετοσφαίρισης στην Ελλάδα... γνωριζοντασ το παιχνιδι...

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΓΓΕΛΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΙΛΛΗ ΕΦΗ ΓΕΩΡΒΑΣΙΛΗ ΤΖΟΥΛΙΑ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΓΓΕΛΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΙΛΛΗ ΕΦΗ ΓΕΩΡΒΑΣΙΛΗ ΤΖΟΥΛΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΓΓΕΛΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΙΛΛΗ ΕΦΗ ΓΕΩΡΒΑΣΙΛΗ ΤΖΟΥΛΙΑ Από την Αρχαία Ελλάδα στο Σήμερα 900 π.χ: η πρώτη γραπτή μαρτυρία 6 ος 5 ος αι.: σημαντική εξέλιξη

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -  για περισσότερη εκπαίδευση 1 Πρώτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-6 Ώρα για δράση... 7-17 Σημειώσεις... 18 2 Μάθημα Πρώτο - Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθουμε το ένα ένα λάθος που στερεί από όλους

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία. 12 ο Κεφάλαιο

Ηγεσία. 12 ο Κεφάλαιο Ηγεσία 12 ο Κεφάλαιο Μαθησιακοί στόχοι (1) Μετά τη μελέτη του κεφαλαίου, θα είστε σε θέση να: 1. Κατανοήσετε τι σημαίνει να είσαι ηγέτης. 2. Συνοψίσετε τι θέλουν οι άνθρωποι και τι χρειάζονται οι επιχειρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΜΟΝΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι ΤΕΝΙΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΜΟΝΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι ΤΕΝΙΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΜΟΝΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι ΤΕΝΙΣ Διάλεξη A Αργύρης Θεοδοσίου Ως αθλητική τακτική ορίζεται το σύνολο των ατομικών και συλλογικών ενεργειών του αθλητή ή των αθλητών στον αγώνα υπό την επιρροή αντιπάλων,

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτο Μeρος τεχνική τακτική

Πρωτο Μeρος τεχνική τακτική Οι συγγραφεισ του τομου... 19 εισαγωγη... 21 Κεφάλαιο 1 Πρωτο Μeρος τεχνική τακτική Η ιστορiα τησ πετοσφαiρισησ... 25 Χρονολογική ανασκόπηση... 25 Η ιστορία της πετοσφαίρισης στην Ελλάδα... 29 Βιβλιογραφικές

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output:

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output: Τίτλος: Εταίρος: Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία SOSU Oestjylland Ημερομηνία: 15/09/2017 Intellectual Output: IO3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ψυχολογικές Πτυχές...2

Διαβάστε περισσότερα

«Άρχεσθαι μαθών, άρχειν επιστήσει» («Ανάλαβε εξουσία αφού πρώτα μάθεις να εξουσιάζεσαι») Σόλων, ο Αθηναίος

«Άρχεσθαι μαθών, άρχειν επιστήσει» («Ανάλαβε εξουσία αφού πρώτα μάθεις να εξουσιάζεσαι») Σόλων, ο Αθηναίος EIΣΑΓΩΓΗ «Άρχεσθαι μαθών, άρχειν επιστήσει» («Ανάλαβε εξουσία αφού πρώτα μάθεις να εξουσιάζεσαι») Σόλων, ο Αθηναίος Η ηγεσία και η άσκησή της η έννοιά της και το σύνολο των συμπεριφορών που τη συνθέτουν,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΤΑΛΕΝΤΟ. Επιμέλεια football-academies Δευτέρα, 04 Μάρτιος 2013

ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΤΑΛΕΝΤΟ. Επιμέλεια football-academies Δευτέρα, 04 Μάρτιος 2013 Στο ποδόσφαιρο η έναρξη της συστηματικής προπονητικής διαδικασίας γίνεται ολοένα και πιο νωρίς. Αυτό πλέον αποτελεί τη βάση της προπονητικής φιλοσοφίας μεγάλων ευρωπαϊκών και όχι μόνο συλλόγων. Η προπόνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ Η ΕΠΙΘΕΣΗ Η επίθεση είναι συνυφασμένη στο βόλεϊ με το καρφί Η επίθεση είναι ένας γενικός

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΜΙΝΟΥΤΣΙΝ Άρθρο του για την οικογενειακή θεραπεία. (2016)

ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΜΙΝΟΥΤΣΙΝ Άρθρο του για την οικογενειακή θεραπεία. (2016) https://www.hallofpeople.com/gr.php?user=μινούτσιν ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΜΙΝΟΥΤΣΙΝ Άρθρο του για την οικογενειακή θεραπεία. (2016) Αναδημοσίευση από :psychοlοgynow.gr To κίνημα της οικογενειακής θεραπείας ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

Από την αρχαία Ελλάδα στη σύγχρονη εποχή, ο αθλητισμός και τα φαινόμενα της βίας και του ντόπινγκ

Από την αρχαία Ελλάδα στη σύγχρονη εποχή, ο αθλητισμός και τα φαινόμενα της βίας και του ντόπινγκ Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Σχολικό έτος: 2013-2014 Ερευνητική Εργασία Β Λυκείου Από την αρχαία Ελλάδα στη σύγχρονη εποχή, ο αθλητισμός και τα φαινόμενα της βίας και του ντόπινγκ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A') ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεση στόχων και διδακτικών ενεργειών στο ημερήσιο μάθημα διδασκαλίας των αθλοπαιδιών στη Φυσική Αγωγή

Σύνθεση στόχων και διδακτικών ενεργειών στο ημερήσιο μάθημα διδασκαλίας των αθλοπαιδιών στη Φυσική Αγωγή Σύνθεση στόχων και διδακτικών ενεργειών στο ημερήσιο μάθημα διδασκαλίας των αθλοπαιδιών στη Φυσική Αγωγή Δρ. Αποστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φ.Α. Η διδασκαλία των αθλοπαιδιών στο μάθημα της Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΣΜΟΣ. Ατομική επιθετική τακτική είναι η επιθετική συμπεριφορά ενός παίκτη στις διάφορες αγωνιστικές φάσεις του αγώνα

ΟΡΙΣΜΟΣ. Ατομική επιθετική τακτική είναι η επιθετική συμπεριφορά ενός παίκτη στις διάφορες αγωνιστικές φάσεις του αγώνα ΟΡΙΣΜΟΣ Ατομική επιθετική τακτική είναι η επιθετική συμπεριφορά ενός παίκτη στις διάφορες αγωνιστικές φάσεις του αγώνα Πιο συγκεκριμένα, με τον όρο ατομική επιθετική τακτική εννοούμε τις προγραμματισμένες

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

Φαμίσης Κωνσταντίνος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

Φαμίσης Κωνσταντίνος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ ΜΚ 0501, Διάλεξη 6η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ 8-10 ΕΤΩΝ Φαμίσης Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα