Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες

Transcript

1 Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες Κ. Κολόκας, Ι. Αβραμίδης, Σπ. Γέρου, Ι. Μπαλλαούρη, M. Γρηγοριάδου, Κ. Κώτσα

2 Ερευνητικά ερωτήματα Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες. Η διαφοροποίηση των σουλφονυλουριών ως προς τα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας. Η διαφοροποίηση των σουλφονυλουριών ως προς την επίπτωση της υπογλυκαιμίας.

3 Εξαρτώμενοι από ATP διαύλοι καλίου στα Β-κύτταρα 4 υπομονάδες της πρωτεΐνης Kir6.2 4 υπομονάδες του υποδοχέα των σουλφονυλουριών SUR1

4 Δομή Kir6.2 Η Kir6.2 αποτελείται από 390 αμινοξέα Έχει δύο διαμεμβρανικά ελικοειδή τμήματα Μ1 και Μ2 που συνδέονται μεταξύ τους με μια άλυσο αμινοξέων (P loop) που εισέρχεται μερικώς στην κυτταρική μεμβράνη Τόσο το αμινοτελικό όσο και το καρβοξυτελικό άκρο κάθε πρωτεΐνης είναι ενδομεμβρανικά

5 Δομή υποδοχέα SUR1 Κάθε υπομονάδα SUR1 αποτελείται από 1581 αμινοξέα 3 διαμεμβρανικές περιοχές, η TMD0 (με έλικες από 1-5) η TMD1 (6-11) και η TMD2 (12-17) Η κυτταροπλασματική άλυσος αμινοξέων που συνδέει την TMD0 με την TMD1 αναφέρεται ως CL3

6 Δομή σουλφονυλουριών Όλες οι σουλφονυλουρίες αποτελούνται από ένα κεντρικό σουλφονυλουρικό τμήμα το οποίο είναι υδρόφιλο Η επιπλέον προσθήκη λιπόφιλων ομάδων, μιας κυκλοεξυλικής ομάδας στην πλάγια αλειφατική άλυσο του βενζοϊκού δακτυλίου (ΑR) και ενός άλλου δακτυλίου στο άλλο άκρο του μορίου προσδίδει στο κάθε μόριο σουλφονυλουρίας διαφορετικές ιδιότητες ως προς το μεταβολισμό, την απορρόφηση και τη διάρκεια δράσης

7 Θέσεις σύνδεσης σουλφονυλουριών Η θέση «Α» εντοπίζεται στις ενδοκυττάριες αλληλουχίες αμινοξέων της 14 ης και 15 ης διαμεβρανικής αλυσίδας της υπομονάδας SUR1 Η θέση «Β» αποτελείται από την ενδοκυττάρια αλυσίδα CL3 (loop) που ενώνει την 5 η και την 6 η διαμεμβρανική αλυσίδα της υπομονάδας SUR1 καθώς και από το αμινοτελικό άκρο της KIR 6.2.

8 Κατάταξη σουλφονυλουριών ανάλογα με τη θέση σύνδεσης Οι σουλφονυλουρίες που έχουν στη δομή τους και το σουλφονυλουρικό και το βενζαμιδικό τμήμα συνδέονται σταθερότερα με την υπομονάδα του SUR 1, καθώς συνδέονται τόσο με τη θέση «Α» όσο και με τη θέση «Β» ταυτόχρονα, και δρουν επί των δίαυλων καλίου για μακρό χρονικό διάστημα προκαλώντας ισχυρή και παρατεταμένη έκκριση ινσουλίνης. Τέτοιες σουλφονυλουρίες είναι η γλιβενκλαμίδη και η γλιμεπιρίδη. Αντίθετα η γλικλαζίδη συνδέεται μόνο στη θέση «Α»

9 Κατάταξη σουλφονυλουριών ανάλογα με τη θέση σύνδεσης

10 Στατιστική Ανάλυση Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων έγινε με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 23.0 Χρησιμοποιήθηκαν: 1. για τις συνεχείς μεταβλητές η παραμετρική δοκιμασία t-test και η μη παραμετρική δοκιμασίες Mann-Whitney U Test 2. για τις διχοτόμες και κατηγορικές μεταβλητές οι στατιστικές δοκιμασίες Chi-square test και Fisher s exact test 3. οι συντελεστές συσχέτισης Pearson r correlation και Spearman s rho correlation 4. μοντέλα γραμμικής λογαριθμιστικής παλινδρόμησης (Linear Logistic Regression) Ο έλεγχος όλων των υποθέσεων έγινε για επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας p<0,05

11 Δείγμα μελέτης 58 ασθενείς, 30 άνδρες και 28 γυναίκες Μέση ηλικία 67,7 έτη Μέση διάρκεια νόσου 13,6 έτη ΑΝΔΡΕΣ 48% ΓΥΝΑΙΚΕΣ 52%

12 Δείγμα μελέτης 52 % λάμβανε γλιμεπιρίδη με μέση δόση 4,6 mg 48 % λάμβανε γλικλαζίδη με μέση δόση 60,5 mg ΓΛΙΜΕΠΙΡΙΔΗ 48% ΓΛΙΚΛΑΖΙΔΗ 52%

13 Κριτήρια εισόδου ασθενών στη μελέτη Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες πάνω από 2 έτη. Ασθενείς με εκτιμώμενο e-gfr πάνω από 30 ml/min/1.73m². Ασθενείς που δεν λαμβάνουν ινσουλίνη. Ασθενείς που δεν λαμβάνουν κορτιζόνη η φάρμακα που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας. Ασθενείς με καλή θυρεοειδική λειτουργία.

14 Κατηγορίες BMI ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΒΜΙ 37,9 41,4 20,7 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΒΜΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΙ ΥΠΕΡΒΑΡΟΙ

15 Συνοδά νοσήματα ΣΥΝΟΔΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ 72,4 29,3 ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

16 Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας Η τιμή της ινσουλίνης νηστείας είχε μία χαμηλή θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τον αριθμό των ήπιων περιστατικών υπογλυκαιμίας το χρόνο (rho=0,279 p=0,034) και μία μέτρια θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τον αριθμό των σοβαρών υπογλυκαιμιών το χρόνο (rho=0,39 p=0,002) Ήπια υπογλυκαιμία το χρόνο Σοβαρή υπογλυκαιμία το χρόνο Ινσουλίνη νηστείας rho=0,279 rho=0,39

17 Συσχέτιση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας με την επίπτωση της υπογλυκαιμίας Για κάθε μονάδα αύξησης της ινσουλίνης νηστείας όρου ο αριθμός των σοβαρών υπογλυκαιμιών το μήνα αυξάνεται κατά 0,008 μονάδες (p=0,001) Unstandardized Coefficient B 95% ΔΕ P Ινσουλίνη 0,008 0,003-0,012 0,001 και κατά 0,015 μονάδες (p<0,001) το χρόνο Unstandardized Coefficient B 95% ΔΕ P Ινσουλίνη 0,015 0,003-0,012 0,001

18 Σύγκριση σουλφονυλουριών ως προς τα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας P=0,591

19 Σοβαρή υπογλυκαιμία το τελευταίο μήνα το 100% των ασθενών που έκανε υπογλυκαιμία λάμβανε γλιμεπιρίδη Σοβαρή υπογλυκαιμία τον τελευταίο μήνα p=0, ,9 49, ΓΛΙΚΛΑΖΙΔΗ ΓΛΙΜΕΠΙΡΙΔΗ ΝΑΙ ΌΧΙ ΝΑΙ ΌΧΙ

20 Σοβαρή υπογλυκαιμία το τελευταίο χρόνο το 100% των ασθενών που έκανε υπογλυκαιμία λάμβανε γλιμεπιρίδη Σοβαρή υπογλυκαιμία τον τελευταίο χρόνο p=0,002 57, , ΝΑΙ ΌΧΙ 0 ΓΛΙΚΛΑΖΙΔΗ ΓΛΙΜΕΠΙΡΙΔΗ ΝΑΙ ΌΧΙ

21 Σοβαρή υπογλυκαιμία το τελευταίο χρόνο Aπό τους ασθενείς που λάμβαναν γλιμεπιρίδη το 30% έκαναν σοβαρή υπογλυκαιμία το τελευταίο χρόνο Σοβαρή υπογλυκαιμία τον τελευταίο χρόνο p=0, ΓΛΙΚΛΑΖΙΔΗ ΓΛΙΜΕΠΙΡΙΔΗ ΝΑΙ ΌΧΙ

22 Επεισόδια ήπιας υπογλυκαιμίας το χρόνο Οι ασθενείς που λάμβαναν γλιμεπιρίδη είχαν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη διάμεσο τιμή επεισοδίων ήπιων υπογλυκαιμιών κατά τον τελευταίο χρόνο (p<0,001), σε σύγκριση με τους ασθενείς που λάμβαναν γλικλαζίδη

23 Συμπεράσματα Η γλικλαζίδη φαίνεται να «υπερέχει στα σημεία», προκαλώντας λιγότερα επεισόδια ήπιας αλλά και σοβαρής υπογλυκαιμίας Η συσχέτιση της ινσουλίνης νηστείας με τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας αποτελεί σημαντική παρατήρηση Ο μικρός αριθμός των συμμετεχόντων ασθενών περιορίζει τη δυνατότητα καθορισμού με ασφάλεια μιας τιμής ινσουλίνης νηστείας που θα επέτρεπε την πρόβλεψη του κινδύνου υπογλυκαιμίας σε ασθενείς που λαμβάνουν σουλφονυλουρίες

24 Σας ευχαριστώ.