1. Ur-ponpa batek 200 W-eko potentzia badu, kalkulatu zenbat ZP dira [0,27 ZP]

Transcript

1 Ariketak Liburukoak (78-79 or): 1,2,3,4,7,8,9,10,11 Osagarriak 1. Ur-ponpa batek 200 W-eko potentzia badu, kalkulatu zenbat ZP dira [0,27 ZP] 2. Gorputz bat altxatzeko behar izan den energia 1,3 kwh-koa izanik, kalkula ezazu energia hori jouletan (J) [4,68*10 6 J] 3. Txirrindulari batek potentzia 400 W-ekoa da. Zenbat ZP dira? [0,54 ZP] 4. Merkatariktza-gune bateko eskailera mekanikoa 9000 pertsona 5 m-ko altuerara garraiatzeko diseinatuta dago. Pertsonen batez besteko pisua 75 kg-koa izanda, kalkulatu motorrak ordubetean eman beharko duen potentzia [9187,5 w] 5. Kafeontzi bat 220 V-ra konektatuta dago, eta 0.8 A-ko korrontea du. Zenbat energia elektriko kontsumitzen du minutu batean? [10460 J] V-ko bitrozeramikazko plaka batetik 4A-ko korrontea pasatzen da. Bi ordutan konektatuta badago, zer energia kontsumitzen du? [6,3*10 6 J] V-ra konektatuta dagoen goritasun lanpara batek 80 w-ko potentzia du. Egunean bost ordu piztuta badago, kalkulatu irailean kontsumitzen duen energia, kwh-tan eta J-tan. [12kwh-4,32*10 7 J] 8. Iberdrolak 0,40 euro/kwh kobratzen du. Zenbat da 3 kw-eko berogailu baten funtzionamenduaren kostua 2 ordutan funtzionatzen badu? [2,4 euro] 9. Bi bonbilla ditugu, bata 60 w-ekoa eta bestea 100 w-ekoa, egunean lau orduz piztuta. Kalkulatu zer alde izango den kostuan urtean bukatzean, 1 kwh-ak 0,2 euro balio badu. [11,68 ] 10. Auto baten erradiadoreak 22ºC-ko tenperatuta du; haizagailua martxan jartzean, 97ºCra igotzen da. Ur bolumena 3,5 kg-koa bada, kalkulatu uretan metatuta dagoen bero kantitatea. [262,5 kcal] 11. Ontzi bateko 2,5 litro urek 4,3 kcal-ko energia xurgatu dute. Hasieran 20ºC-an bazeuden, zein da orain duten bukaerako tenperatura? [Tf= 21,72ºC] 12. Aire girotuko makina batek 5000 kcal atera ditu gela batetik eta 6 kwh kontsumitu ditu. Kalkula ezazu makinaren errendimendua. [η=%9] 13. Motor batek 10 A-ko korrontea du, eta 220V-era konektatuta egon da ordubetean. 10 tonako pisua 20 m-ko altuerara altxatu badu, zein da haren errendimendua? [η=%24.7]

2 14. Hegazkin batek 1000 kg-ko objektu bat jaurti du 800m-ra. Kalkula ezazu haren energia zinetikoa eta potentziala kasu hauetan: objektuak 430m-ko distantzia egin duenean. [ J] Objetua lurretik 10 m-ra dagoenean [7742kJ] V-era konektatuta dagoen berogailu elektriko batek lau orduan funtzionatu du. Intentsitatea 6A-ko izan dela jakinik, kalkula ezazu kontsumituriko energia KWh-tan eta beroa cal-tan. [5.28 kwh; cal] 16. Zein dira energiaren, lanaren eta potentziaren unitateak Sistema Internazionalean (SI)? ZP dituen makina batek 2 orduan funtzionatu du. Zer energia kontsumitu du KWh-tan? [44.1 kwh] 18. Indar-unitatea Sistema Internazionalean... da. a) erga b) joulea c) dina d) newtona 19. Zaldi-potentziak (ZP) zenbat Watt dira? 20. Alkohola edo erregai bat erretzean, zer-nolako eraldaketa energetikoa gertatzen ari da? kimikoa termikoan argia termikoan termikoa argian argia kimikoan 21. Berogailu batek 240 V-eko tentsioa eta 12,5 A-ko korrontea du. Zer energia kontsumitu du bi orduan? [6kwh] 22. Berogailu batek 230 V-ko tentsioa eta 8 A-ko korrontea du. Zenbatekoa da potentzia? [1840 w] 23. Eguzki-plaka batek, iristen zaion erradiazioari esker, 3 orduan 10 litro ur berotzen ditu 25 ºC-tik 50ºC-ra. Zer bero kantitate sortu du denbora horretan? [250 kcal] 24. Gorputz batek duen energia mekanikoa energia... da Potentziala Zinetiko + potentziala Termikoa + potentziala Zinetikoa + mekanikoa 25. Motor baten potentzia 80 ZP-koa da. Kalkulatu: a) zenbat KW dira? [58.8kw] b) Zenbat KWh kontsumituko ditu 30 minututan? [29.4 kwh]

3 26. Gure gorputzak lan eta bero bihurtzen du barne energia kimiko, 100 w-eko kopuruan gutxi gora behera. Horri potentzia metabolikoa deritze. a) Zenbat barne energia kimikoa erabiltzen dugu 24 ordutan? b) Energia jakietatik ateratzen dugu eta hori kilokalorietan neurtzen da. Zenbat jaki-kilokaloria hartu behar ditugu potentzia metabolikorako? 27. Gasolinazko motor batek 8 litro gasolina kontsumitzen du orduko. Erregai erabiltzen den gasolinak 0.75 kg/dm 3 du dentsitatea eta 9900 kcal/kg bero-ahalmena. Motorraren errendimendu osoa (termiko + mekanikoa) %35 bada, eman ondoren eskatzen diren ezaugarriak a) Errekuntzaren potentzia (kcal/h-tan) b) Potentzia erabilgarria (w-tan) 28. Itsasontzi batek lau aldiko motor diesela du eta 120 ZP ematen du 600 rpm-ra. Ziklo bakoitzeko 0.3g gasolio (dentsitatea = 0.8 kg/dm 3 ) behar du. Itsaontziak 10 korapiloko abiadura badu, ebatzi ondoren eskatzen dena: a) Ordu bakoitzeko kontsumitzen duen litro kopurua 600 rpm-ra b) Milia bakoitzeko kontsumitzen duen litro kopurua i. 29. Eztanda motor batek (Otto motakoa) %30eko errendimendua du rpm-ko abiadura duenean, ordu bakoitzeko 20 litro gasolina kontsumitzen du. Gasolinaren dentsitatea 0.7 kg/dm 3 da eta erretze-beroa kcal/kg. Erantzun hurrengo galderei: a) Zenbat kilokaloria erabiltzen da lanerako eta zenbat ez dira aprobetxatzen? b) Motorrak ematen duen potentzia Kwatt-etan 30. Itsasontzi baten motorrak 150 Zp ematen du eta 238 gr/kwh-ko kontsumoa du. Behar duen erregaiak 0.85 kg/dem3 du dentsitatea eta KJ/lg bero ahalmena. Ontzia 10 korapiloko abiadura konstantean badoa, kalkulatu: a) 500 itsas milia egiteko behar duen litro kopurua b) Motorraren errendimendua Baliabideak: 1 korapilo: 1 itsas milia / ordua 1 itsas milia = 1852 m 1 ZP=75 Kpm/s 1 Kwh = 3.6*10 6 J KWh-hileroko kontsumoa duen etxe bat hornitzea nahi da eguzki panelak erabiliz. Irradiazio dentsitatea 1250 w/m 2 -koa bada, egunean bost eguzki ordu badaude eta instalazioaren errendimendua %25a bata, Zein izango zen instalazioaren azalera?

4 32. Barruko errekuntzako motor bat da grua txiki baten makina motriza. Grua hori etxebizitza baten obretarako materiala altxatzeko erabiltzen da. Motorrak erabiltzen duen erregaiaren bero ahalmenak 4500 Kkal/m 3 balio du. Motorraren ezaugarrietako plakan bere errendimendua %22koa dela jartzen du. Egun jakin batean, kaleko zorutik etxebizitzaraino 12 tona material igo da. Etxebizitza eta kaleko zoruaren artean dagoen altuera 12 metrokoa baldin bada eta aipatutako lanaren iraupena 4 ordukoa izan bada, kalkulatu: Zenbat erregai litro kontsumitu diren egun horretan Motorraren potentzia Kwtan V-eko tentsiora konektatua dagoen 5 A-eko intentsitatea kontsumitzen duen bitrozeramika plaka bat ontzi batean dagoen ura berotzeko erabiltzen da. Plaka horrek, ordu erdi batean, ontzian dagoen 2 litro uraren tenperatura 20ºC tik 80ºC ra pasatzera lortzen du. Kalkulatu: Transformazio energetikoaren errendimendua Kwh batek 0.5 balio badu, zenbatekoa izango da ur beroketaren kostua. Ce ura =1cal/gºC 34. Digestore batean 200 kg behi gorotz eta 300 kg txerri gorotz sartzen ditugu. 30 egun pasa ondoren hartzinduraren %65 sortzen da. Zenbat energi ekoitziko da? Oharra: txerriaren gorotzak: m 3 /kg Behi gorotzak: m 3 /kg Biogasaren energi ahalmena: 8kwh/m Gasolinazko motor batek 8 litro gasolina kontsumitzen du orduko. Erabiltzen den erregaiak (gasolina) 0.75 kg/dm 3 du dentsitatea eta 9900 kcal/kg bero ahalmena. Motorraren ardatzal 3800 rpm du abiadura. Motorraren errendimendu osoa (termikoa + mekanikoa) %35 bada, eman ondoren eskatzen diten ezaugarriak. Errekuntzaren potentzia (kcal+h-tan) Potentzia erabilgarria (w-etan) 1 Jul=0.24 cal 36. Presa batek 140 m-ko jausia du turbina-mailarekiko. Ura eramateko hodiek 300 m 3 /s-ko emaria dute. Egoera ideala (ez dago ezelako galerarik) emanda, kalkulatu: Turbina-mailan urak duen irteera-abiadura Potentzia maximoa (kw-etan) Zentral hidroelektrikoak funtzionamenduan ordu batean ematen duen energia maximoa (KJ-etan)

5 37. Gas berogailu baten potentzia 17.4 KW badira eta errendimendua %80, kalkulatu hamar minututan ur beroko dutxa batean kontsumitutako energia. ( kcal) 38. Gasolinazko ibilgailu batek 100 km-ko 7.5 l kontsumitzen ditu. Kalkulatu km bakoitzeko kontsumoa kcal eta kj-etan (dentsitatea gasolina = 0.78 kg/l ; PCS=11350 kcal/kg (664 kcal; 2775 KJ) l duen ur galdera batek 7000 kcal/kg duen kapazitateko koke ikatzaz berotzen da. Kalkulatu zenbat ikatz behar dugun ura 15ºC tik 75ºC-ra berotzeko errendimendua %75a izanik. (d ura = 1Kg/l; Ce ura = 1cal/gºC) (1.14 Kg) 40. Zenbateko potentzia lortuko genuke 225m 2 ko eguzki kolektorekin errendimendua %60 bada eta eguzki irradiazioaren dentsitatea 1000 w/m 2 -koa bada.(135 kw) KWh-hileroko kontsumoa duen etxe bat hornitzea nahi da eguzki panelak erabiliz. Irradiazio dentsitatea 1250 w/m 2 -koa bada, egunean bost eguzki ordu badaude eta instalazioaren errendimendua %25a bata, Zein izango zen instalazioaren azalera? (11.2 m 2 ) 42. Enpresa batek egunero 100Kwh-ko ekarpen energetikoa behar du. Kalkulatu zenbateko erregai masa beharko du hurrengo kasuetan: Huila ikatza erabiltzen badu (0.2 /kg) Almendra azala erabiltzen badu (0.023 ptas/kg) Kasu bietan erregailuaren errendimendu energetikoa % 60a. Da. Esan zein den aukera egokiena eta justifikatu zure erantzuna (19.2 kg eta 3.84 ; 41.4 kg eta 1.23 ) 43. Kalkulatu zenbatekoa izango den hiru ordutan eguzkiak irradiatzen duen energia 20 m 2 betetzen dituzte kolektore batzuen gainean eguzkiaren irradiazioa 1200w/m 2 eta errendimendua %45 badira.(32.4 Kwh) 44. Panel fotoboltaikoekin elikatutako mendi aterpe batean 60 w-ko 8 argi puntu daude eta egunean batez besteko 4 ordu piztuta daude. 9 eguzki ordu baditugu eta errendimendua %8 a bada, kalkulatu zein izango den panelen azalera irradiazio dentzitatea 100w/m 2 bada. (2.7 m 2 ) 45. Olibondoaren bero ahalmena 5000 Kcal/lg da. Kalkulata zenbateko energia lortzen dugun (kwh) 2 t olibondo erretzen badugu eta errendimendua %55-koa bada. (6365Kwh) 46. kalkulatu 800 kg-ko motor batek 100 km/h-ko abiaduran energi zinetikoa. Emaitza julio- eta kwh-tan eman. ( J; kwh)

6 47. Kalkulatu 1000 litro ur 12 m-ko altuera batera minutu batean igotzeko behar den motor baten potentzia. Prozesuaren errendimendua %65 denean. (3kw) 48. Kalkulatutu zenbateko bero ematen duen 1500 w-ko erresistentzi batek 220 v-ko tentsio batera ordu baten konektatuta. Zenbat ur berotu daiteke bero horrekin 15ºC-tik 40ºCra? kg-ko igogaiku batek 20 ZP-ko motor bat du. 15. pisura igotzeko 50 metro igotzen ditu 15 segundutan. Kalkulatu motorraren errendimendua (%90) 50. Ponpa bat akzionatzen duen motorrak 1 kg erregai behar du 5000 kg ur 30 m-ko altuerara igotzeko. Kalkulatu motorraren errendimendua. Erregaiaren bero ahalmena 600 kkal/kg da. (%58.86) 51. Zenbat denbora beharko du 8 ZP duen ur ponpa batek 1000 litro ur 50 m-ko altuerara igotzeko? Zenbat ordaindu beharko da kwh bakoitzak 10 zentimo euro balio badu? Ur ponparen errendimendua %70 da. (1`59``; ) 52. Kalkultu 175 kg-ko altzairuzko zutabe batek edukiko duen tenperatura gehikuntza 1kwhko energi elektrikoa aplikatzen zainean. Altzairuaren bero espezifikoa: Ce=0.12 kal/gºc (41.14 ºC) kg antzazita erretzen bere energi kimikoaren %70a bero erabilgarri bihurtzen da; zer tenperatura igoko ditugu 75 litro ur, 20ºC-tan badaude? Antzazita: 8200 kal/g (T f =96.5 ºC) 54. Digestore batean 300 kg behi gorotz eta 500 kg txerri gorotz sartzen ditugu. 30 egun pasa ondoren hartziduraren %60a sortzen da. Zenbat energi ekoiztuko da? ( kwh)