9-cu sinif Kimya. Respublika Fənn Olimpiadaları. Rayon (Şəhər) mərhələsi. Soyad. Məktəb

Transcript

1 Respublika Fənn Olimpiadaları Rayon (Şəhər) mərhələsi Kimya Ad Soyad Məktəb 1. İmtahan müddəti 180 dəqiqədir.. 4 səhv cavab 1 düz cavabı aparır. 3. Hər sual 4 bal ilə qiymətləndirilir. 4. Nəzarətçilərə yalnız cavab kartları təqdim olunur. 5. Rayon (Şəhər) mərhələsinin nəticələrini saytından və ya təhsil aldığınız ümumtəhsil müəssisəsindən öyrənə bilərsiniz. UĞURLAR! 9-cu sinif

2

3 1. Y O + + X + H O X Y + Z + H O X + X hansı element ola bilməz? 1. Li. Na 3. Al 4. K 5. Mg A) yalnız 3, 5 B) 1,, 4 C) 1, 3, 5 D) yalnız 1, 4 E) 1,, 5. azn bhno czn( NO ) dx eh O 3 3 reaksiyasında oksidləşdiricinin 3 molekulu 4 elektron qəbul edir. X maddəsini müəyyən edin. A) N B) NO C) NO D) NH3 E) NO 3. Element Proton sayı Neytron sayı Ar X a a 1 Y b b X və Y-dən əmələ gələn birləşmənin formulunu və bu birləşmdə X atomunun hibrid halını müəyyən edin. Formul Hibrid halı A) XY4 sp B) XY3 sp 3 C) XY sp D) XY4 sp 3 E) XY sp 3 T 4. Məhlulun kütləsi, q m1 m m Məhlulun qatılığı, % a a b Həllolan maddənin kütləsi, q x y z x < y < z olarsa, hansı münasibətlər doğrudur? 1. m1 > m. m1 < m 3. a > b 4. a < b A) 1, 3 B), 4 C) 1, 4 D), 3 E) yalnız , q dəmirin qaynar qatı sulfat turşusunda həll olması zamanı baş verən reaksiyaya aid qrafikləri müəyyən edin. Ar(Fe) = 56 0, (Fe), mоl 4,48 V(H ), l 6,7 V(SO ), l I zaman II zaman III zaman A) yalnız III B) I, III C) I, II D) yalnız I E) II, III 6. Maddə Donor atom Akseptor atom NH4Cl X Z CO Y T Hansı atomların əmələ gətirdiyi molekullar arasında reaksiya istiliyin udulması ilə baş verir? A) X və Y B) X və Z C) Z və T D) Z və Y E) Y və T - 017/018 -

4 7. Azot (I) oksid və azot (II) oksiddən ibarət qarışıqda molekul sayı atom sayından,8 dəfə azdır. Qarışıqda qazların həcm payını (%-lə) hesablayın. φ (NO) φ (NO) A) B) 80 0 C) 0 80 D) E) Oksigen olan balonda 15 0 C-də təzyiq 90 atmdir. Hansı temperaturda ( 0 C) bu təzyiq 100 atm olar? А) 14 В) 5 С) 0 D) 47 Е) A(q) + B(q) C(q) tarazlıq sisteminə A maddəsi əlavə etdikdə B maddəsinin mol sayının (ν) zamandan (τ) asılılıq qrafikini müəyyən edin. A) B B) C) B D) B E) B %-li oleum almaq üçün 100 q 91%-li sulfat turşusu məhlulunda neçə qram kükürd (VI) oksid həll edilməlidir? Ar(H)=1, Ar(O)=16, Ar(S)=3 A) 40 B) 60 C) 100 D) 140 E) 80 B 11. Duzlar qarışığı NaHPO3 NaHPO4 NaHPO Duzların mol sayı 1 Qarışığa əlavə edilən NaOH-ın mol sayı Reaksiyalar axıra qədər gedərsə, neçə mol NaOH artıq qalar? А) 1 В) С) 4 D) 3 Е) 0 1. IV dövrün əlavə yarımqrup elementi Neytral atomda elektronların ümumi sayı s elektronları p elektronları 9 d elektronları X a 4 a a/ X elementi üçün doğru olanları müəyyən edin. I. Amfoter metaldır II. VIIIB yarımqrup elementidir III. 4 cütləşməmiş elektrona malikdir IV. Adi şəraitdə qatı nitrat turşusunda həll olur A) I, IV B) II, IV C) I, III D) I, II E) II, III 13. Qarışığın tərkibinə daxil olan maddələr CaC və NaCO3 İon rabitələrin sayı 10NA Kovalent rabitələrin sayı 17NA Qarışığa daxil olan maddələrin mol sayları cəmini müəyyən edin (NA Avoqadro ədədidir). A) 5 B) 3 C) 4 D) E) 6-017/018 -

5 14. Doğru ifadələri müəyyən edin. 1. Karborundda olan Si C rabitəsinin uzunluğu almazda olan C C rabitəsinin uzunluğundan çoxdur. Karbin, almaz, qrafit sırasında valent bucağı uyğun olaraq artır 3. NaCO3 məhlulunun ph-ı, NaHCO3 məhlulunun ph-dan azdır 4. Sianid turşusu molekulunda π-rabitə var 5. Maqnezium karbon qazı mühitində yanmağa davam edir. A) 1,, 3, 4 B), 3, 4, 5 C) yalnız 1, 4, 5 D) yalnız 3, 4, 5 E) 1, 3, 4, Hidrogenin Maddələr oksidləşmə dərəcəsi X 1 Y Z +1 X, Y və Z-i müəyyən edin. Maddənin uçuculuğu X Y Z A) NH3 SiH4 CaH B) SiH4 CaH NH3 C) CaH SiH4 NH3 D) NH3 CaH SiH4 E) CaH NH3 SiH Naməlum fosfor-halogenidin 1,3 q-nın hidrolizi zamanı alınan məhlulun neytrallaşmasına 35 ml mol/l qatılıqlı KOH məhlulu sərf olunur. Halogenidin tərkibinə daxil olan halogenin nisbi atom kütləsini və halogenidin tərkibini müəyyən edin. Ar(P)=31 A) 17, PX3 B) 19, PX3 C) 35,5, PX5 D) 35,5, PX3 E) 80, PX5 16. Reaksiyaya daxil olan maddələr Me(OH) HX Neytrallaşma reaksiyasının məhsulları Su, mol Duz, q 0,1 8 Mr(Me(OH)) = Mr(HX) olarsa, metalın nisbi atom kütləsini müəyyən edin. Ar(H)=1, Ar(O)=16 A) 40 B) 56 C) 5 D) 4 E) mol O, 3 mol CO və 3 mol N qarışığında siqma rabitələr ümumi rabitələrin neçə faizini təşkil edir. A) 36 B) 40 C) 44 D) 56 E) q XO artıq miqdarda götürülmüş HY ilə reaksiyaya girərək 0,9 q su və 6 q XY əmələ gətirir. Hansı ifadələr doğrudur? Ar(O)=16, Ar(H)=1 1. X-in nisbi atom kütləsi 4-dür. HY-in nisbi molekul kütləsi 96-dır 3. Reaksiya zamanı 4,9 q HY sərf olunur A) yalnız 1 B) yalnız C) yalnız 3 D) 1, 3 E) 1, 0. Ca + HNO3 Ca(NO3) + NO + HO 0 q kalsium HNO3 ilə reaksiyaya daxil olduqda neçə mol azot atomu reduksiya olunur. Ar(Ca)=40 A) 0,5 B) 0,5 C) 1 D) E) 4-017/018 -

6 1. 3 mol N, 5 mol H və mol NH3 qazları litrlik qabda qarışdırılır və reaksiya üçün lazımi şərait yaradılır. Sabit temperaturda tarazlıq anında qabda 8 mol qaz olur. Tarazlıq sabitini hesablayın. A) B) 4 C) 0,5 D) 0,5 E) 1. Maddələr Reduksiya məhsulları qatı HSO4 ilə duru HSO4 ilə X HS H Y SO Z SO H X, Y və Z-i müəyyən edin. X Y Z A) Na Fe Cu B) Na Ag Fe C) Al Cu Hg D) K Mg Cu E) Cu Fe Na 3. C maddəsinin A maddəsindən sintezi ardıcıl baş verən A B C reaksiyaları üzrə baş verir. A maddəsinin başlanğıc qatılığı,8 mol/ldir. Onun bir hissəsi B maddəsinə çevrilir, alınan B-nin 50%-i C maddəsinə çevrildikdə isə tarazlıq yaranır. B C reaksiyasının tarazlıq sabiti 1,6 olarsa, doğru ifadələri müəyyən edin. 1. A B reaksiyasının tarazlıq sabiti 0,-dir. [B]taraz = 0,8 mol/l 3. [A]taraz =,0 mol/l 4. A B reaksiyasının tarazlıq sabiti 0,4-dür 5. [B]taraz = 0,4 mol/l 6. A B reaksiyasının tarazlıq sabiti 1-dir A) yalnız 1, B) 1, 3, 5 C) 3, 4, 5 D) 3, 5, 6 E) yalnız, 6 4. Naməlum duzun 0, molu parçalandıqda su və 8,96 l üç qazın qarışığı alınır. Qurudulduqdan sonra qazlar qələvi məhlulundan buraxılır və məhlulun kütləsi 7,1 q artır, qazların həcmi isə 5% azalır. Qalan qazlardan elektrik qığılcımı keçirilir, sonra isə suda həll edilir. Bu zaman kütləsi 11 q olan iki turşunun 1:1 mol nisbətində qarışığı alınır. Naməlum duzu müəyyən edin (bütün reaksiyalar miqdari gedir). A) (NH4)SO4 HO B) NH4NO HO C) NH4ClO4 D) NH4ClO3 E) [NН3ОН]ClO 5. Tərkibində natrium, xlor və oksigendən ibarət 0,543 q naməlum duz olan turşulaşdırılmış məhlula yodun ayrılması dayanana qədər kalium-yodid məhlulu əlavə edilir. Ayrılan yodun kütləsi 3,048 q olur. Naməlum duzun tam termiki parçalanması zamanı bərk nümunənin kütləsi neçə faiz (tam ədədə qədər dəqiqliklə) azalar? Ar(O)=16; Ar(Na)=3; Ar(Cl)=35,5; Ar(I)=17 A) 30 B) 35 C) 53 D) 71 E) /018 -