Βιολογικά προϊόντα και Επιχειρηµατικότητα: Ευκαιρίες και απειλές Μουρτζιόπουλος Χρήστος ιευθυντής ιασφάλισης Ποιότητας Vivartia ABEE Detrop 9 Μαρτίου 2007 Επιχειρηµατικότητα στα βιολογικά προϊόντα Ευκαιρίες και προτάσεις Οφέλη και δυσκολίες Συντεταγµένη δράση και ανάδραση Το παρόν και το µέλλον 1
Η γεωργική δραστηριότητα του χθες και του σήµερα Στραµµένη περισσότερο στις επιδοτήσεις, παρά στην ολοκληρωµένη διαχείριση Προσηλωµένη ενίοτε σε ακραίες πρακτικές και τακτικές (αποκλεισµοί δρόµων, κλπ) Αποµακρυσµένη, πολλές φορές, από το µοντέλο της γεωργίας ακριβείας, όπως επίσης και από την Ολοκληρωµένη Αγροτική ιαχείριση και κυρίως από τις θεµατικές ενότητες που αφορούν τη λίπανση και τη φυτοπροστασία, µε αποτέλεσµα να επηρεάζεται η ποιότητα και η ασφάλεια, που είναι αλληλένδετοι όροι. Λειτουργεί τακτικά ενστικτωδώς, περισσότερο διορθώνοντας, παρά προλαµβάνοντας Η γεωργική δραστηριότητα του χθες και του σήµερα Θυµίζει καµιά φορά την λαϊκή ρήση Ό,τι βρέξει, ας κατεβάσει Επειδή όµως έκαστος δηµιουργός της εαυτού τύχης. Αξίζει να δούµε τη γεωργία του σήµερα και του αύριο 2
Η γεωργία του σήµερα και του αύριο. Η βιολογική γεωργία Αειφόρος ανάπτυξη και περιβάλλον Φυσικές διεργασίες και χρήση εναλλακτικών µέσων φυτοπροστασίας Αµειψισπορά και ανακύκλωση οργανικών υλικών φυτικής και ζωικής προέλευσης, που διατηρούν τη φυσική ισορροπία και γονιµότητα Χρήση ανανεώσιµων φυσικών πόρων Η γεωργία του σήµερα και του αύριο. Η βιολογική γεωργία Βιοποικιλότητα του οικοσυστήµατος Βιολογική δραστηριότητα των εδαφών Μακροπρόθεσµη διατήρηση της γονιµότητας των εδαφών Μείωση της χρήσης των µη ανανεώσιµων πόρων, που επιτυγχάνεται µε την ανακύκλωση των αποβλήτων φυτικής και ζωικής προέλευσης 3
Τα οφέλη της βιολογικής γεωργίας Στον καταναλωτή Στον παραγωγό και τη βιοµηχανία Στο περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη Τα οφέλη της βιολογικής γεωργίας.. για τον καταναλωτή.. η βιολογική γεωργία δίνει στον καταναλωτή, µεταξύ των άλλων : Το αίσθηµα της διατροφικής ασφάλειας (ας αναλογιστούµε πόσο σηµαντικό είναι αυτό την σηµερινή εποχή, της διατροφικής ανασφάλειας και του διατροφικού µηδενισµού και ισοπέδωσης) 4
Τα οφέλη της βιολογικής γεωργίας για τον παραγωγό και τη βιοµηχανία. δίνει την προστιθέµενη αξίαστο προϊόν, επειδή πρόκειται για ένα καινοτόµο προϊόν, άρα αυξάνει τη δυνατότητα κερδοφορίας συνολικά, αφού ο καταναλωτής είναι διατεθειµένος να πληρώσει κάτι παραπάνω για το βιολογικό προϊόν δίνει την εξέλιξη και ανάπτυξη, διότι οι γειτονικές χώρες που παράγουν συµβατικά προϊόντα, ίσως και φθηνότερα από τα δικά µας, δεν έχουν ακόµα αποκτήσει την τεχνογνωσία των βιολογικών, τόσο στην καλλιέργεια, όσο και στην πιστοποίηση Τα οφέλη της βιολογικής γεωργίας..για το περιβάλλον «Η αειφόρος ανάπτυξη πρέπει να συµβιβάζει την παραγωγή τροφίµων µε τη διατήρηση των πεπερασµένων πόρων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε οι ανάγκες των ανθρώπων που ζουν σήµερα να µπορούν να ικανοποιούνται χωρίς να υπονοµεύεται η δυνατότητα των µελλοντικών γενεών να εκπληρώνουν τις δικές τους ανάγκες.» ( κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) ) 5
Η βιολογική γεωργία στην Ελλάδα η εξέλιξη και ανάπτυξη αποτυπώνεται στον πίνακα α/α 1 Έτος 2000 Στρέµµατα 122.089 % αύξηση 14 2 2001 149.643 23 3 4 2002 2003 158.511 166.725 6 5 5 2004 215.997 30 6 2005 414.733 93 Η βιολογική γεωργία..στον κόσµο 140.000.000 120.000.000 100.000.000 ΕΚΤΑΣΗ 80.000.000 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ (στρ.) 60.000.000 40.000.000 20.000.000 122.000.000 65.000.000 64.000.000 41.000.000 14.000.000 10.000.000 0 ΩΚΕΑΝΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ΑΣΙΑ ΒΟΡΕΙΟΣ ΑΜΕΡΙΚΗ ΑΦΡΙΚΗ 6
Τα βιολογικά προϊόντα και ο Μπάρµπα- Στάθης Αποφασίσαµε να µπούµε δυναµικά στην αγορά των βιολογικών προϊόντων, έχοντας ως κατευθυντήριο στόχο, τον καταναλωτή, το αίσθηµα διατροφικής κάλυψης και ασφάλειας που απαιτεί, όπως επίσης και τις διαρκώς αυξανόµενες ανάγκες του, το περιβάλλον, την αειφόρο ανάπτυξη, σαφώς και την κερδοφορία, δίνοντας στην αγορά, ένα προϊόν µε προστιθέµενη αξία, συγκριτικά µε το συµβατικό προϊόν. Επιχειρούµε λοιπόν σήµερα µε τέσσερα προϊόντα βιολογικής γεωργίας και στοχεύουµε τον επόµενο χρόνο να τα διπλασιάσουµε. Γιατί αποφασίσαµε τα βιολογικά Έγιναν σχετικές έρευνες αγοράς απ όπου προέκυπτε κατ αρχήν η αυξητική τάση της προτίµησης του καταναλωτή στα βιολογικά προϊόντα. Σχετικές έρευνες αγοράς έδειξαν ότι ο καταναλωτής ήθελε να έχει ο Μπάρµπα- Στάθης και σειρά βιολογικών προϊόντων Πολλοί καταναλωτές επικοινώνησαν µαζί µας και µας προέτρεψαν να µπούµε στην αγορά των βιολογικών Έρευνες έδειξαν ότι η «διατροφική εγρήγορση» αντικαταστάθηκε από τον «διατροφικό πανικό». Είναι γεγονός ο φόβος του καταναλωτή για τα υπολείµµατα µέσων φυτοπροστασίας (φυτοφάρµακα), όπως και για τα λιπάσµατα κλπ. µε το πέρασµα του χρόνου αυξήθηκε. Το βιολογικό προϊόν προέκυπτε από τις έρευνες ότι έδινε αυτή τη σιγουριά και ασφάλεια στον καταναλωτή. 7
Γιατί αποφασίσαµε τα βιολογικά Έρευνες έδειξαν την περιβαλλοντική ανησυχία του καταναλωτή σε θέµατα βέλτιστης διαχείρισης των φυσικών πόρων κλπ Η ίδια η εταιρία µέσω των στόχων του οριζόντιου συστήµατος ISO9001// ISO 14001//AGRO έθετε περιβαλλοντικούς στόχους στον πρωτογενή τοµέα Τα διαδικαστικά θέµατα που έπρεπε να αντιµετωπίσουµε Πρώτες ύλες ( αποφασίσαµε για την πρώτη χρονιά να τα προµηθευτούµε ως ηµι-έτοιµα από την Ευρώπη (Αυστρία, Βέλγιο) και να δούµε τη δυνατότητα καλλιέργειας στην Ελλάδα, σε αγροτεµάχια κοντά στο εργοστάσιο την επόµενη χρονιά ) Πιστοποίηση ( ήρθαµε σε επαφή µε τη ΗΩ για να πιστοποιήσει όλη τη διαδικασία άφιξης και ανα-συσκευασίας των βιολογικών) Ποιοτικά θέµαταετοιµάστηκαν οι σχετικές διαδικασίες κατά ISO 9001 & HACCP για ολοκληρωµένους ελέγχους ποιότητας στα βιολογικά Το τµήµα των γεωπόνωνξεκίνησε τις επαφές µε παραγωγούς για καλλιέργεια βιολογικών εδώ. Το τµήµα πωλήσεωνέκανε τις επαφές µε τα super market για ενηµέρωση ότι ξεκινούν τα βιολογικά του Μπάρµπα- Στάθη Τα τµήµατα marketingκαι RnDσχεδίασαν µια συσκευασία που να είναι βασισµένη σε χαρτί (πιο οικολογική) για να διαφοροποιήσει το βιολογικό από το συµβατικό. 8
Προώθηση των βιολογικών Προώθηση των βιολογικών προϊόντων µέσω του υφιστάµενου δικτύου διανοµής Πρωτοποριακή συσκευασία η οποία θα συµµετέχει στο διαγωνισµό για το βραβείο από τον Παγκόσµιο Οργανισµό υλικών συσκευασίας (food packaging association).. υσκολίες. Τα οφέλη είναι προφανή και αναπτύχθηκαν στις προηγούµενες διαφάνειες Οι δυσκολίες έχουν να κάνουν : Με θέµατα νοοτροπίας (απαιτείται οι παραγωγοί να ξεπεράσουν τον εαυτό τους) Με πρακτικά θέµατα ( 1. πιθανές επιµολύνσεις από γειτονικές καλλιέργειες 2. δεν έχει ξεκαθαριστεί το ανώτατο αποδεκτό ποσοστό πιθανής επιµόλυνσης) Με θέµατα πολυπλοκότητας µε την πιστοποίηση (1. αγροτεµάχια στο µεταβατικό στάδιο και αγροτεµάχια πιστοποιηµένα 2. πιθανά προβλήµατα µε οριζόντια ιχνηλασία κλπ) 9
.. υσκολίες. Οι δυσκολίες έχουν να κάνουν Με την επάρκεια πρώτων υλών Με την έλλειψη γνώσης του µοντέλου εφαρµογής της γεωργίας ακριβείας (agricultural precision model)και τις δυσκολίες εφαρµογής ( κατανόηση ιστογραµµάτων, τοποθέτηση προγνωστικών σταθµών, προβλήµατα στη χρήση τους κλπ) Με την αποφυγή της χρήσης του µοντέλου της ολοκληρωµένης αγροτικής διαχείρισης ( άρα τεκµηρίωση δεδοµένων, καταγραφές κλπ) Με τη µη τακτική χρήση των στατιστικών δεδοµένων που αφορούν πιθανές εντοµολογικές προσβολές κλπ Το µέλλον Πιστεύουµε στα βιολογικά προϊόντα, γι αυτό και επενδύουµε σ αυτά. Πιστεύουµε στην αναγκαιότητα ασφαλών και υγιεινών προϊόντων Πιστεύουµε στον καταναλωτή Πιστεύουµε στο περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη Πιστεύουµε στις εναλλακτικές προτάσεις που έχουν όραµα, εφαρµογή, κερδοφορία δράση και ανάδραση. 10