1 ΜΟΥΣΙΚΗ Δ.Ε. ΘΕMATIKH ΠΕΡΙΟΧΗ 8 «Νους υγιής εν σώματι υγιεί» (Προαγωγή της σωματικής, συναισθηματικής και κοινωνικής υγείας μέσα από τη Μουσική) Θεματικός εστιασμός ενότητας: Γνωρίζω το σώμα μου και τον προσωπικό μου χώρο μέσα από τη μουσική και κίνηση Υγεία του σώματος μέσα από το χορό, την κίνηση, τη μουσική ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ: «Πιο γρήγορα, Πιο ψηλά, Πιο δυνατά» Σκοπός: Συντονισμός του σώματος και των κινήσεων για να εκτέλεση ρυθμού, χειρισμός και ενδυνάμωση του σώματος μέσα από τον ρυθμό της μουσικής, σύνθεση μουσικής που να εκφράζει τη σωματική και πνευματική προσπάθεια ΒΑΘΜΙΔΑ: 3 ΤΑΞΗ: Στ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: 3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ/ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ/ΟΥΝ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ: Κωνσταντία Μιχαηλίδου, Κώστας Χαλλούμας, Παντελής Ιωνάς Επικοινωνία: michaelidouc@yahoo.com ΧΡΗΣΙΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (Πολιτισμικό συγκείμενο- Σχέση της ενότητας με τη ζωή και την πραγματικότητα των παιδιών) Οι μαθητές στους οποίους απευθύνθηκε η εκπαιδευτική εφαρμογή είχαν δεξιότητες ομαδικής συνεργασίας και μπορούσαν να αποπερατώσουν δημιουργικές εργασίες σύνθεσης και αυτοσχεδιασμού. Ένιωθαν οικεία με τους συμμαθητές τους αλλά παρατηρήθηκε αμηχανία όταν έπρεπε να εμπλακούν σε δραστηριότητες κίνησης παρόλο που μπορούσαν να χειριστούν το σώμα τους με αρκετή ευχέρεια. Επιπλέον, είχαν προηγούμενη επαφή με τη μουσική ροκ μέσα από ακροάσεις, εκτέλεση ρυθμικών και μελωδικών οστινάτι για συνοδεία τραγουδιών αλλά δεν είχαν προηγούμενη επαφή με τη λάτιν μουσική. Στα τρία μαθήματα της εφαρμογής ο γενικότερος στόχος της υποενότητας προσεγγίζεται από τρεις διαφορετικές σκοπιές: α) Συντονίζω το σώμα και τις κινήσεις μου και χειρίζομαι σωστά τα μουσικά όργανα β) Ελέγχω και ενδυναμώνω το σώμα μου μέσα από δραστηριότητες κίνησης γ) Συνθέτω μουσική που να εκφράζει την ένταση σωματικής κίνησης και το συναίσθημα που πηγάζει ή ωθεί αυτή την κίνηση.
2 ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΜΕΣΑ-ΥΛΙΚΟ 1. ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΑ: α. Φυλλάδιο με τους στίχους των τραγουδιών «Ολέ ολέ ολά», «Eye of the tiger» (Βλ. παρακάτω) β. Παρτιτούρα με ρυθμικά σχήματα για τα τραγούδια «Ολέ ολέ ολά» και «Eye of the tiger» (Βλ. παρακάτω) 2. ΗΧΗΤΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ α. «Mas que nada» (Στίχοι/Μουσική: Jorge Ben, Πρώτη εκτέλεση: Sergio Mendes & Brasil '66) http://www.youtube.com/watch?v=-rpkwsnb0hk&feature=related (αυθεντική εκτέλεση) http://www.youtube.com/watch?v=23qgdm-nsyu&feature=related (σύγχρονη εκτέλεση από Black Eyed Peas) β. «Ολέ ολέ ολά» (Στίχοι: Μυρτώ Κοντοβά, Μουσική: Roger Clency, Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη) http://www.youtube.com/watch?v=aaoahb1ownc&feature=related γ. «Eye of the tiger» (Στίχοι/Σύνθεση/Εκτέλεση: Survivor, 1982) http://www.youtube.com/watch?v=dy7tj-flilw Σημείωση: Τα δύο στυλ μουσικής (λάτιν, ροκ) στα οποία εμπίπτουν τα τραγούδια που επιλέγηκαν δεν ήταν αυτοσκοπός αλλά εξυπηρετούσαν την επίτευξη των στόχων της ενότητας. Ο βαθμός εμβάθυνσης σε αυτά τα είδη εξαρτάται από τον εκπαιδευτικό και τις προυπάρχουσες γνώσεις και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Το ίδιο και η επιλογή των τραγουδιών. 3. ΒΙΝΤΕΟ: α. Σκηνή από ταινία Rocky: http://www.youtube.com/watch?v=jy2-vmbk0do Η ταινία αναφέρεται στην προσπάθεια ενός αθλητή του μποξ να νικήσει ένα δύσκολο αντίπαλο ο οποίος σκότωσε τον φίλο του σε ένα αγώνα μποξ χρησιμοποιώντας αθέμιτα μέσα. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας Ρόκυ- καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες και αντιμετωπίζει αντίξοες συνθήκες προπόνησης προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του που είναι να υπεραασπιστεί την τιμή του φίλου του, χωρίς όμως να ξεπεράσει τους κανόνες του παιγνιδιού. β. Φιλμάκι με αθλήματα: http://www.youtube.com/watch?v=916difm72nq 4. ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: Διάφορα κρουστά και μελωδικά μουσικά όργανα, άχρηστα υλικά 5. ΑΛΛΑ ΜΕΣΑ: video projector και πίνακας προβολής, μεγάφωνα, μικρόφωνο για ηχογράφηση στον υπολογιστή, video camera ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ (Εναλλακτικές δραστηριότητες, επέκταση δραστηριοτήτων κλπ) Ως συνέχεια των μαθημάτων θα μπορούσε να γίνει εμβάθυνση στη λάτιν και ροκ μουσική στο βαθμό που επιθυμεί ο εκπαιδευτικός μέσα από διάφορα είδη δραστηριοτήτων ανάλογα με τα ενδιαφέροντα, και τις ικανότητες των μαθητών. Για παράδειγμα η δραστηριότητα 2 του μαθήματος 3 θα μπορούσε να επεκταθεί με πιο εκτενή ανάλυση των χαρακτηριστικών του λάτιν και του ροκ στυλ μουσικής με συγκεκριμένες αναφορές σε μουσικά όργανα, ύφος μουσικής, την ένταση, τα συναισθήματα που προκαλεί κτλ. Θα μπορούσε να δοθεί σχετικό φύλλο εργασίας και τα παιδιά να εργαστούν σε ομάδες προκειμένου να καταγράψουν σε σχετικό φύλλο εργασίας τα αποτελέσματα της σύγκρισης. Επίσης θα μπορούσε να διερευνηθεί το κοινωνικοπολιτισμικό υπόβαθρο της μουσικής ροκ και της λάτιν από τα παιδιά μέσα από δική τους έρευνα ή/και υλικό που θα τους δώσει ο εκπαιδευτικός. Τα παιδιά θα μπορούσαν ακόμα να φτιάξουν ένα τραγούδι στο στυλ λάτιν ή ροκ για να ενισχύσουν για
3 παράδειγμα την ποδοσφαιρική ομάδα του σχολείου τους ή να βρουν τραγούδια που τους αρέσουν σε αυτά τα δύο στυλ και να βάλουν στίχους σε αυτά με στόχο την ενίσχυση της ομάδας μπάσκετ του σχολείου τους. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ (π.χ. διαφοροποίηση, διαθεματικότητα, δημιουργικότητα, ομαδοσυνεργαστική διδασκαλία, άτυπες μαθησιακές πρακτικές, σύνδεση του σχολείου με την κοινότητα) Βιωματική μάθηση, Δημιουργικότητα, Συνεργατική μάθηση, Κριτική σκέψη, Άτυπες μαθησιακές πρακτικές (Στα συγκεκριμένα μαθήματα οι άτυπες μαθησιακές πρακτικές εντοπίζονται στη δραστηριότητα στον κύκλο στα μαθήματα 1 και 2 όπου ο εκπαιδευτικός εκτελεί κάποια ρυθμικά σχήματα και οι μαθητές τα μιμούνται χωρίς την «ανάγνωση» παρτιτούρας)
4 Eye of the tiger (Survivor, 1982) Risin' up, back on the street did my time, took my chances went the distance, now I'm back on my feet just a man and his will to survive So many times, it happens too fast you trade your passion for glory don't lose your grip on the dreams of the past you must fight just to keep them alive Chorus: It's the eye of the tiger, it's the thrill of the fight Rising up to the challenge of our rival And the last known survivor stalks his prey in the night and he's watching us all with the eye of the tiger Face to face, out in the heat hangin' tough, stayin' hungry they stack the odds, still we take to the street for the kill with the skill to survive [Chorus] Risin' up, straight to the top had the guts, got the glory went the distance, now I'm not gonna stop just a man and his will to survive [Chorus] To βλέμμα της τίγρης *Ήταν το μουσικό θέμα της ταινίας Ρόκυ 3 με πρωταγωνιστή τον Σιλβέστερ Σταλόνε Στέκομαι στα πόδια μου, πίσω στο δρόμο μου πέρασε ο χρόνος μου, είχα τις ευκαιρίες μου αγωνίστηκα, τώρα στέκομαι πάλι στα πόδια μου μόνο ένα άτομο και η θέλησή του για να επιβιώσει Πολλές φορές, αυτό συμβαίνει πάρα πολύ γρήγορα ανταλλάσσεις το πάθος σου για τη δόξα μην χάσεις την πίστη σου στα όνειρα του παρελθόντος πρέπει να αγωνιστείς για να τα κρατήσεις ζωντανά Ρεφρέν: Είναι το βλέμμα της τίγρης, είναι η συγκίνηση της πάλης Στάσου στο ύψος σου για να αντιμετωπίσεις τον αντίπαλο Αυτός που επιβιώνει παραμονεύει το θήραμά του τη νύχτα και μας παρακολουθεί με το βλέμμα της τίγρης Πρόσωπο με πρόσωπο με τον κίνδυνο κρατήσου δυνατός ακόμα κι αν είσαι πεινασμένος υπολογίζουν τις πιθανότητες, αλλά ακόμα προχωρούμε και μπορούμε να επιβιώσουμε Πάω κατ 'ευθείαν στην κορυφή είχα τα κότσια, πήρα τη δόξα αγωνίστηκα και δεν θα σταματήσω ένας άνθρωπος και η θέλησή του να επιβιώσει
5 Ολέ ολέ ολά Στίχοι: Μυρτώ Κοντοβά Μουσική: Roger Clency Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη Ολέ ολέ ολέ... ολέ ολέ ολέ... ολέ ολέ ολέ... ολέ ολέ ολέ... ολέ ολέ ολά... (Χ2) 1. Πάντα θα 'μαστε εκεί στη μεγάλη στιγμή στη μεγάλη φωτιά που ανάβει η ζωή πάντα θα 'μαστε εκεί 2. Κι ας βαράνε βροχές κι ας φυσάει πολύ εμείς πάντα εκεί θερινοί εραστές σε χειμώνα βαρύ 3. Και μετά και μετά εντελώς ξαφνικά οι παλιές μας πληγές θα πετάξουν φωτιές θα χιονίσει φιλιά 4. Στη μεγάλη στιγμή που η ομάδα πετά που ξεσπάει η ζωή και που σπάει η καρδιά θέλω να 'μαι μπροστά Ολέ ολέ ολέ... 5. Κι άμα σπάσουν κι αυτές της καρδιάς οι ραφές και στο φως στου γκρεμού φύγω του σκοτωμού πάλι μπράβο να λες 6. Θέλω να μετρηθώ με το μέσα θεριό μη ρωτάς τι και πως έχω ανάγκη από φως έχω ανάγκη για φως 7. Και μετά και μετά εντελώς ξαφνικά οι παλιές μας πληγές θα πετάξουν φωτιές θα χιονίσει φιλιά 8. Στα περήφανα γκολ στα μεγάλα ρεκόρ στη μεγάλη στιγμή που ξεσπά η ζωή πάντα θά 'μαστε εκεί Ολέ ολέ ολέ...
6 1α. Τραγούδι «Ολέ ολέ» - Παρτιτούρα για Κρουστά ΤΡΙΓΩΝΟ ΞΥΛΑΚΙΑ ΜΑΡΑΚΕΣ ΚΑΣΕΤΙΝΕΣ ΜΠΑΣΟ ΤΥΜΠΑΝΟ 1β. Tραγούδι «MAS QUE NADA» - Παρτιτούρα για Κρουστά ΤΡΙΓΩΝΟ ΞΥΛΑΚΙΑ ΓΚΟΥΙΡΟ ΚΑΣΤΑΝΙΕΤΕΣ SNARE DRUM TENOR DRUM
7 ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ (ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ) Θεματική Ενότητα: Βαθμίδα: 3 Τάξη: Στ Θεματικός εστιασμός: Γνωρίζω το σώμα μου και τον προσωπικό μου χώρο μέσα από τη μουσική και κίνηση Υγεία του σώματος μέσα από το χορό, την κίνηση, τη μουσική Μουσικός εστιασμός: α) Συντονίζω το σώμα και τις κινήσεις μου και χειρίζομαι σωστά τα μουσικά όργανα (Μάθημα 1) β) Ελέγχω και ενδυναμώνω το σώμα μου μέσα από δραστηριότητες κίνησης (Μάθημα 2) γ) Συνθέτω μουσική που να εκφράζει την ένταση σωματικής κίνησης και το συναίσθημα που πηγάζει ή ωθεί αυτή την κίνηση (Μάθημα 3) Αριθμός μαθημάτων: 3 Στόχοι δεξιοτήτων/στάσεων- Συμπεριφορών Να ανταποκρίνονται σε μουσική ακρόαση με κίνηση Από Α3(2) ΣΣΕΟ (4) Να αποκτήσουν δεξιότητες επικοινωνίας και κοινωνικής προσαρμογής στο περιβάλλον της τάξης όταν κινούνται στο ρυθμό της μουσικής Να αναγνωρίζουν τη χροιά μουσικών οργάνων Από Α3(7) Μουσικές έννοιες Προυπάρχουσες γνώσεις έννοιες: Ρυθμικές: Όλες των βαθμίδων 1 και 2 Υφής: Αραιή/Πυκνή Υφή Αρμονίας: Οστινάτο Εκφραστικές: Όλες των βαθμίδων Δραστηριότητες (Μάθημα 1) 1. Οι μαθητές κινούνται ελεύθερα στο χώρο ακολουθώντας τον παλμό του κομματιού MAS QUE NADA και αυτοσχεδιάζουν απλές ή και σύνθετες κινήσεις που να ταιριάζουν. Μπορούν επίσης να κινηθούν ή να χορέψουν σε ζευγάρια. (5 ) (Βλ. Ηχητικά Αρχεία, σ. 2, 2α) 2. Οι μαθητές εντοπίζουν τα μουσικά όργανα που ακούγονται στο κομμάτι, «βγάζουν με το αυτί» και μιμούνται τους ρυθμούς με body percussion (άτυπη μαθησιακή πρακτική). Μερικές ενδεικτικές ερωτήσεις θα μπορούσε να είναι οι εξής: -Ποια μουσικά όργανα ακούγονται; Αξιολόγηση Η αξιολόγηση είναι συντρέχουσα. Ο εκπαιδευτικός αξιολογεί αρχικά την δεξιότητα ακρόασης και στη συνέχεια τη δεξιότητα εκτέλεσης (βλ. Συγκεκριμένους στόχους). Επισημαίνει επίσης το βαθμό στον οποίο οι μαθητές μπορούν να χειριστούν το σώμα τους για να ανταποκριθούν στη μουσική και τις στάσεις τους απέναντι στο σώμα τους (πόσο εύκολα/ άνετα/ ευχάριστα μπορούν να το χρησιμοποιήσουν).
8 Να εξερευνούν τους διάφορους τρόπους παραγωγής ήχου με τη χρήση του σώματος Από ΕΟ3(1) ΣΣΣ (3) Να καλλιεργήσουν την ικανότητα να επιλέγουν ανάμεσα σε διάφορα σύμβολα, ερεθίσματα ή ήχους που δημιουργούν, αυτά που είναι πιο κατάλληλα και αποτελεσματικά και να δοκιμάζουν την εφαρμογή τους στις μουσικές δημιουργίες τους Να αναπτύξουν την ακουστική τους μνήμη, αναγνωρίζοντας, αποκωδικοποιώντας και αποδίδοντας ρυθμικά απλά και σύνθετα ρυθμικά σχήματα Από Α3(11) Να εκτελούν με ρυθμική ακρίβεια, με ορθό κράτημα του μουσικού οργάνου, σταθερό τέμπο, χρησιμοποιώντας στοιχεία δυναμικής και ελέγχοντας την ποιότητα του παραγόμενου ήχου στο πλαίσιο εκτέλεσης ομαδικής ενορχήστρωσης (drums circle) Από ΕΟ3(3) ΣΣΕΟ (6) Nα μπορούν να αυτοπειθαρχούν και να ελέγχουν τον εαυτό τους καθώς παίζουν. 1 και 2 (αναμένεται οι μαθητές να εντοπίσουν τις μαράκες, το γκουίρο, το τύμπανο, το σαξόφωνο) -Μοιάζει με ή διαφέρει από άλλα στυλ μουσικής με τα οποία ασχοληθήκαμε; (αναμένεται να σχολιάσουν τη χρήση πολλών κρουστών και διαφορετικών ρυθμικών μοτίβων καθώς επίσης το εύθυμο ύφος και την «αλλιώτικη» γλώσσα. Ο εκπαιδευτικός μπορεί απλά να αναφέρει ότι αυτό το στυλ μουσικής ονομάζεται λάτιν. Περαιτέρω εμβάθυνση μπορεί να γίνει σε επόμενο μάθημα. (8-10 ) Οι μαθητές θα πρέπει να πειραματιστούν με διάφορα μέρη του σώματός τους και να επιλέξουν τον καταλληλότερο ήχο που μπορεί να παραχθεί (π.χ. πιο μπάσος ήχος) για να αποδώσουν κάποιο από τους ρυθμούς που ακούγονται στο τραγούδι είτε να αυτοσχεδιάσουν με δικούς τους ρυθμούς. Ενθαρρύνονται επίσης να χρησιμοποιήσουν περισσότερα από ένα μέρη του σώματος τους σε κάθε ρυθμικό τους σχήμα (π.χ. να συνδυάσουν παλαμάκια με κτύπημα στα γόνατα). 3. Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο κρατώντας κρουστά όργανα (π.χ. τύμπανα, καμπάσα, ξυλάκια...) α. Ο δάσκαλος εκτελεί ένα διαφορετικό ρυθμό για κάθε μουσικό όργανο και οι μαθητές επαναλαμβάνουν. β. Με τις υποδείξεις του δασκάλου κτίζεται σταδιακά μια ενορχήστρωση για το κομμάτι «ΜΑS QUE NADA». (25 ) (Βλ. Συνοδευτικό Υλικό 1β, σ. 6) Ανάλογα με το διαθέσιμο χρόνο και τις δεξιότητες των μαθητών, μπορούν να ανταλλάξουν ρόλους ώστε να εκτελέσουν διάφορα ρυθμικά μοτίβα και να χειριστούν διαφορετικά κρουστά.
9 Στόχοι δεξιοτήτων/στάσεων Συμπεριφορών Μουσικές έννοιες Δραστηριότητες (Μάθημα 2) Αξιολόγηση Να εκτελούν με ρυθμική ακρίβεια, με ορθό κράτημα του μουσικού οργάνου, σταθερό τέμπο, χρησιμοποιώντας στοιχεία δυναμικής και ελέγχοντας την ποιότητα του παραγόμενου ήχου στο πλαίσιο εκτέλεσης ομαδικής ενορχήστρωσης (drums circle) Από ΕΟ3(3) Να αυτοσχεδιάζουν με κίνηση και ήχους σώματος χρησιμοποιώντας εκφραστικές και ρυθμικές έννοιες Από Σ3(3) Να συντονίσουν τις κινήσεις του σώματος τους με τη μουσική και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας τους. ΣΣΕΟ (1) Να σέβονται και να 1. Τραγουδούν το «Ολέ ολέ ολά» και γίνεται σύντομη συζήτηση για το περιεχόμενο των στίχων και το στυλ της μουσικής. (5 ) (Βλ. Συνοδευτικό Υλικό 1α) Οι μαθητές μέσα από σύντομη συζήτηση θα πρέπει να επισημάνουν ότι οι στίχοι αναφέρονται στην συνεχή προσπάθεια μιας ομάδας να φτάσει στη νίκη. Μπορεί να γίνει και προέκταση στην προσπάθεια που πρέπει να κάνουν οι ίδιοι προκειμένου να επιτύχουν τους δικούς τους στόχους. Η ανάλυση των στίχων αποσκοπεί στο να κατανοήσουν το περιεχόμενο τους προκειμένου να τους αποδώσουν στη συνέχεια με κίνηση. Όσο αφορά το στυλ του τραγουδιού οι μαθητές ενθαρρύνονται να επισημάνουν την ομοιότητα του με το «Mas que nada» με συγκεκριμένες αναφορές στα μουσικά όργανα, την ταχύτητα κτλ. 2. Συνοδεύουν το τραγούδι με την ενορχήστρωση που εκτέλεσαν στο προηγούμενο μάθημα προσαρμόζοντας την στην ταχύτητα του τραγουδιού. Εδώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ρυθμικά μοτίβα που χρησιμοποιήθηκαν στο Mas que nada με τα ίδια ή διαφορετικά μουσικά όργανα. Εναλλακτικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθούν εντελώς διαφορετικά ρυθμικά μοτίβα. (10 ) Ο εκπαιδευτικός συγκρίνει τις εκτελέσεις των μαθητών με εκείνες του προηγούμενου μαθήματος για να επισημάνει το βαθμό επίτευξης του στόχου. Ο εκπαιδευτικός παρατηρεί και καταγράφει το βαθμό συντονισμού των κινήσεων των μαθητών με τον παλμό και ρυθμό του τραγουδιού καθώς και το βαθμό απόδοσης εκφραστικών και ρυθμικών εννοιών (π.χ. εάν στις κινήσεις τους χρησιμοποιούν σημεία δυναμικής και ποιες ρυθμικές αξίες επιλέγουν) Γίνεται επίσης ετεροαξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση από μέρους των μαθητών αναφορικά με τον συντονισμό των χορογραφιών με τη μουσική καθώς και το συντονισμό ανάμεσα στα μέλη
10 αποδέχονται το σώμα τους ως διαφορετικό και μοναδικό ΣΣΕΟ (3) Να σέβονται και να αποδέχονται το σώμα και τη φυσική κατάσταση των άλλων παιδιών ως διαφορετική και μοναδική 3. Σε ομάδες χορογραφούν το τραγούδι. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει ένα μέρος του τραγουδιού. (10 ) Ομάδα1: στροφές 1 και 2 Ομάδα 2: στροφές 3 και 4 Ομάδα 3: στροφές 5 και 6 Ομάδα 4: στροφές 7 και 8 Ομάδα 5: ρεφρέν Οι μαθητές δεν έχουν περιορισμό όσο αφορά τις κινήσεις που θα επιλέξουν για τη χορογραφία τους ενώ έχουν και στη διάθεσή τους διάφορα υφάσματα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν στις κινήσεις τους. Επίσης σε κάθε ομάδα μπορούν να σχηματίσουν υποομάδες οι οποίες να εκτελούν διαφορετικές κινήσεις ταυτόχρονα ή όχι. Οι μαθητές ενθαρρύνονται να χρησιμοποιήσουν τις ιδιαίτερες τους κινησιολογικές ικανότητες όπως κινήσεις χιπ-χοπ, τροχός, σπαγκάτο, κινήσεις λάτιν χορού, μίμηση ποδοσφαιρικής κλοτσιάς ή κεφαλιάς κ.ά. 4. Παρουσιάζουν τις χορογραφίες η μια ομάδα μετά την άλλη καθώς ακούεται το τραγούδι και στη συνέχεια τις αξιολογούν. Οι χορογραφίες μπορούν να οπτικογραφηθούν και να σχολιαστούν μετά από παρακολούθηση του υλικού που θα καταγραφεί. (10 ) Στην αξιολόγηση αναμένεται από τους μαθητές να σχολιάσουν τον συντονισμό της κάθε ομάδας με την ταχύτητα και το ρυθμό της μουσικής, τον συντονισμό των μελών της κάθε ομάδας μεταξύ τους, την πρωτοτυπία και καταλληλότητα των κινήσεων. Ενθαρρύνονται να αξιολογήσουν τόσο το αποτέλεσμα των υπόλοιπων ομάδων όσο και της δικής τους. Μπορούν επίσης να κάνουν εισηγήσεις για περεταίρω βελτίωση. της κάθε ομάδας.
11 Στόχοι δεξιοτήτων/στάσεων- Συμπεριφορών Να αντιληφθούν και να κατανοήσουν τη λειτουργία ενός μουσικού έργου σε μια ταινία Από Α3(7) Να αναγνωρίζουν και να αναφέρουν τα χαρακτηριστικά της ροκ μουσικής και να τη συγκρίνουν με τη μουσική λάτιν. Από Α3(8) Να συνθέτουν απλά ρυθμικά και μελωδικά σχήματα, για να συνοδεύσουν ένα φιλμάκι. Τα σχήματα όπου είναι δυνατόν, να καταγράφονται Από Σ3 (4) Nα καλλιεργήσουν τη ικανότητα να επιλέγουν ανάμεσα σε ήχους που θα παράξουν με μουσικά όργανα, αυτούς που είναι πιο κατάλληλοι και πιο αποτελεσματικοί και να δοκιμάζουν την εφαρμογή τους στις μουσικές τους δημιουργίες. Από ΣΣΑΣ (1) Μουσικές έννοιες Προυπάρχουσες γνώσεις - έννοιες που θα χρησιμοποιήσουν στη σύνθεση: Μελωδικές: Τόνος και ημιτόνιο Ρυθμικές: Όλες των βαθμίδων 1 και 2 Υφής: Αραιή/Πυκνή Υφή Αρμονίας: Οστινάτο Εκφραστικές: Όλες των βαθμίδων 1 και 2 Δραστηριότητες (Μάθημα 3) 1. Προβάλλεται απόσπασμα από το Rocky 4 χωρίς να ακούγεται ήχος και οι μαθητές κάνουν εισηγήσεις για το στυλ και το ύφος της μουσικής που θα ταίριαζε σ αυτήν. (5 ) Οι μαθητές δέχονται ερωτήσεις που αφορούν την ένταση, την ταχύτητα της μουσικής που θεωρούν καταλληλότερη, τα μουσικά όργανα που θα την εκτελέσουν και αιτιολογούν με επιχειρήματα τις απόψεις τους. Αναμένεται να αναφερθούν στο ροκ στυλ μουσικής. Στους μαθητές αναφέρεται σε συντομία το σενάριο της ταινίας και ενθαρρύνονται αρχικά να εντοπίσουν τις ομοιότητες με την προσπάθεια της ομάδας για την επίτευξη του στόχου που αναλύθηκε στο προηγούμενο μάθημα μέσα από το τραγούδι «Ολέ ολέ». Ο εκπαιδευτικός αναφέρει ότι στο προηγούμενο μάθημα έδειξαν τη σωματική και πνευματική προσπάθεια μέσα από σωματική κίνηση ενώ σε αυτό το μάθημα θα δημιουργήσουν οι ίδιοι μουσική που να εκφράζει αυτή την προσπάθεια επίτευξης κάποιου στόχου. (Βλ. Συνοδευτικό Υλικό 3α) 2. Οι μαθητές παρακολουθούν απόσπασμα από την ταινία Rocky με ήχο (τραγούδι «Eye of the tiger») και γίνεται συζήτηση για τη λειτουργία του συγκεκριμένου κομματιού ως μουσική επένδυση στην ταινία και κατά πόσο ανταποκρινεται στις προσδοκίες τους ως η κατάλληλη μουσική επένδυση. Αναμένεται οι μαθητές να αναφερθούν στην υφή, τη δυναμική και τα μουσικά όργανα του τραγουδιού και συμπερασματικά να καταλήξουν στα χαρακτηριστικά της μουσικής ΡΟΚ. Συγκρίνουν επίσης αυτό το είδος μουσικής, με τη μουσική Latin που ήταν το θέμα του προηγούμενου μαθήματος. (10 ) Αξιολόγηση Η αξιολόγηση είναι συντρέχουσα. Καθ όλη τη διάρκεια του μαθήματος ο εκπαιδευτικός παρατηρεί το βαθμό επίτευξης των συγκεκριμένων στόχων.
12 ΣΣΑΣ (6) Να εκτιμούν τις δημιουργίες τους ως μοναδικές και δυναμικές (εξελίξιμες και βαλειώσιμες) (Βλ. Συνοδευτικό Υλικό 3α) 3. Δίνονται στους μαθητές τα λόγια του τραγουδιού «Eye of the tiger» μαζί με ελεύθερη μετάφραση και γίνεται συζήτηση για το νόημα των στίχων και ακολούθως το τραγουδούν. (7-8 ) (Βλ. Συνοδευτικό Υλικό 1α ) 4. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 4-5 ατόμων. Χρησιμοποιώντας κρουστά και μελωδικά μουσικά όργανα συνθέτουν μουσική για να επενδύσουν ένα φιλμάκι που παρουσιάζει σκηνές από αθλήματα. Να περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα ρυθμικό οστινάτο, στοιχεία δυναμικής, μελωδικό οστινάτο, μελωδία, εφφέ. (15 ) (Βλ. Διδακτικό Υλικό 3β) Το φιλμάκι προβάλλεται συνεχώς στον πίνακα προβολών καθώς οι μαθητές εργάζονται στις ομάδες τους ώστε να υποβοηθούνται. Κατά την παρουσίαση των συνθέσεών τους προβάλλεται παράλληλα το φιλμάκι και οι συνθέσεις τους ηχογραφούνται με το Audacity. 5. Γίνεται λεκτική αξιολόγηση των συνθέσεων των μαθητών από τους ίδιους, επισημαίνοντας τα θετικά και αρνητικά τους στοιχεία όσο αφορά: τα μουσικά όργανα που επέλεξαν την καταλληλότητα της μουσικής (ως προς την υφή, την ταχύτητα και το ύφος για τη συγκεκριμένη λειτουργία Για πιο λεπτομερή αξιολόγηση θα μπορούσε να γίνει ακρόαση των ηχογραφημένων συνθέσεων έτσι ώστε να μπορέσουν να εντοπίσουν περισσότερα στοιχεία αναφοράς. Αυτό θα υποβοηθούσε επίσης την αυτοαξιολόγηση των μαθητών αφού θα μπορούσαν να ακούσουν την σύνθεσή τους από την σκοπιά του ακροατή αντί του εκτελεστή. Στο τέλος του μαθήματος γίνεται τελική αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων και για το σκοπό αυτό οι συνθέσεις των μαθητών ηχογραφούνται για να περιληφθούν σε σχετικό αρχείο. Κατά τον σχολιασμό των συνθέσεων των μαθητών γίνεται ετεροαξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση από τους ίδιους.
13