ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ως ανάπτυξη προϊόντος ορίζεται όλο το σύνολο των δραστηριοτήτων από την έρευνα αγοράς, µέχρι την παράδοσή του στον πελάτη. Η µεθοδολογία είναι κοινή για όλα τα προϊόντα, αλλά η µεθοδολογία που θα περιγραφεί εδώ εφαρµόζεται κύρια σε διακριτά ηλεκτροµηχανολογικά προϊόντα, σχ.1.1. Σχ.1.1. ιακριτά ηλεκτροµηχανολογικά προϊόντα.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Πέντε δείκτες για να αξιολογήσουµε την διαδικασία ανάπτυξης νέων προϊόντων, Ποιότητα προϊόντος. Κόστος προϊόντος Χρόνος ανάπτυξης Κόστος ανάπτυξης υνατότητα ανάπτυξης Ο ΚΥΚΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΩΛΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Σηµασία έχει ο κύκλος ζωής του προιόντος. Επιδιώκουµε να έχουµε µικρό χρόνο ανάπτυξης και µεγάλη διάρκεια πωλήσεων. Σχ.2.1. ιάγραµµα ενός τυπικού κύκλου ζωής προϊόντος. Η επίδραση του ανταγωνισµού στον κύκλο ζωής του προϊόντος. Σχ.2.2. Επίδραση του ανταγωνισµού στον κύκλο ζωής του προϊόντος
Ο ανταγωνισµός εισέρχεται νωρίτερα στην αγορά. Σχ.2.3. Επίδραση του ανταγωνισµού στον κύκλο ζωής του προϊόντος. Η επίδραση της κακής σχεδίασης του προϊόντος στον κύκλο ζωής του. Σχ.2.4. Επίδραση της ποιότητας στον κύκλο ζωής του προϊόντος Η επίδραση του χρόνου υλοποίησης του προϊόντος. Σχ.2.5. Επίδραση του χρόνου υλοποίησης στον κύκλο ζωής του προϊόντος Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -2-
Επαναχρησιµοποίηση ιδεών, εξαρτηµάτων και µεθόδων. Σχ.2.6. Επίδραση του επανασχεδιασµού του προϊόντος στον κύκλο ζωής του. Η επίδραση του εµπορικού τµήµατος (και συνεπώς του ανταγωνισµού) στον κύκλο ζωής του προϊόντος. Σχ.2.7. Επίδραση του εµπορικού τµήµατος στον κύκλο ζωής του προϊόντος. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -3-
ΟΜΑ Α ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Όλα τα τµήµατα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του προϊόντος. Τρεις όµως ειδικότητες είναι κεντρικές στην ανάπτυξη του προϊόντος Εµπορικό Σχεδίασης µελέτης Παραγωγή Ορίζεται η οµάδα έργου (project team) µε τον υπεύθυνος της οµάδας. Η οµάδα έχει τον κορµό της (core team) και τις πρόσθετες ειδικότητες (extended team). Σχ.2.8. Η οµάδα ανάπτυξης ηλεκτροµηχανολογικού προϊόντος µεσαίας πολυπλοκότητας. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -4-
Η µέθοδος της παράλληλης µηχανικής (concurrent engineering), συµβάλλει στη µείωση του χρόνου υλοποίησης του προιόντος. Σχ.2.10. Η σειριακή µέθοδος λειτουργίας για την υλοποίηση του προϊόντος. Σχ.2.11. Η υλοποίηση προϊόντος µε τη µέθοδο της παράλληλης µηχανικής. Η µέθοδος αυτή εισάγει και µια νέα αρχή λειτουργίας στην επιχείρηση και απαιτεί την επίλυση οργανωτικών προβληµάτων, όπως: Πως συνεργάζονται ανεξάρτητα τµήµατα στις περιοχές αλληλοκάλυψης Ποιος έχει την ευθύνη στις περιοχές αλληλοκάλυψης Ποιος και πως διαχειρίζεται τη σχεδίαση και την ανάπτυξη Πως επιλύονται προβλήµατα αλλαγών που απαιτούνται στα προϊόντα και στα σχέδια. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -5-
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Stanley Tools Κατσαβίδι Rollerblade In line skate Hewllet-Packard Εκτυπωτής DeskJet 4 εκατοµµύρια µονάδες/έτος Volkswagen Νέο Beetle Boeing Αεροπλάνο 777 Ετήσια Παραγωγή 100,000 µονάδες/έτος 100,000 µονάδες/έτος 100,000 µονάδες/έτος 50 µονάδες/έτος ιάρκεια ζωής 40 έτη 3 έτη 2 έτη 6 έτη 30 έτη (πωλήσεις) Τιµή πώλησης $3 $200 $300 $17,000 $130 Μ Αριθµός 3 35 200 10,000 130,000 εξαρτηµάτων Χρόνος Ανάπτυξης 1 έτος 2 έτη 1.5 έτη 3.5 έτη 4.5 έτη Εσωτερική οµάδα 3 άτοµα 5 άτοµα 100 άτοµα 800 άτοµα 6,800 άτοµα ανάπτυξης Εξωτερική οµάδα 3 άτοµα 10 άτοµα 75 άτοµα 800 άτοµα 10,000 άτοµα ανάπτυξης Κόστος ανάπτυξης $150,000 $750,000 $50 Μ $400 Μ $3 Β Επένδυση παραγωγής $150,000 $1 Μ $25 Μ $500 Μ $3 Β Πίνακας 1.1. Χαρακτηριστικά µεγέθη για πέντε προϊόντα. Επίδραση των φάσεων ανάπτυξης και παραγωγής στο τελικό κόστος του προιόντος. Σχ.2.12. Κατανοµή κόστους νέου προϊόντος. Σχ.2.13. Κατανοµή των δεσµευµένων και τρεχόντων εξόδων στα διάφορα στάδια ανάπτυξης του προιόντος. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -6-
Βασικές µέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί είναι, Παράλληλη Μηχανική, (Concurrent Engineering), Σχεδίαση για συναρµολόγηση (Design for Assembly), Σχεδίαση για παραγωγή (Design for Manufacture), Σχεδίαση για Συντήρηση, και εν γένει Σχεδίαση για Χ- υνατότητα. Με τις µεθόδους αυτές επιτυγχάνεται Μείωση αριθµού αλλαγών στα σχέδια Λιγότερα σκάρτα στην παραγωγή, µε συνέπεια καλλίτερη ποιότητα Μείωση αριθµού αντικειµένων και λιγότερα αποθέµατα Απλούστερα αντικείµενα Μείωση κόστους προετοιµασίας (χρήση ιδίων αντικειµένων ή απλών παραλλαγών) Κύριος βασικός σκοπός είναι η παραγωγή του προιόντος στα επιθυµητά χρονικά περιθώρια, έστω και εάν χρειάζεται να γίνει και υπέρβαση του προυπολογισµού. ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η συνεισφορά της ποιότητας στο τελικό κόστος του προϊόντος φαίνεται στο σχ.2.15. Σχ.2.15. Κατανοµή κόστους προϊόντος και κόστος ποιότητας. Σχ.2.17. Βελτιωµένη κατανοµή κόστους ποιότητας Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -7-
Ο παράγοντας ο οποίος µπορεί να βελτιωθεί µε την πρόληψη της ποιότητας, είναι η καλή σχεδίαση του προϊόντος που λαµβάνει υπόψη της τις δυνατότητες των µηχανών του εργοστασίου. Μπορεί να κατασκευασθεί από τον υπάρχοντα εξοπλισµό Μπορεί να κατασκευασθεί και ποιο είναι το κόστος Επιτυγχάνονται οι επιθυµητές αποδόσεις Επηρεάζει άλλα τµήµατα Σχ.2.18. Συµβατική προσέγγιση στη σχεδίαση προϊόντος Σχ.2.19. Προσέγγιση µε βάση τις αρχές της ολικής ποιότητας για τη σχεδίαση ποιοτικά αναβαθµισµένων προϊόντων. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -8-
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η διαδικασία ανάπτυξης ενός προϊόντος είναι πολύπλοκη, και τουλάχιστον τα µισά από τα νέα προϊόντα δεν είναι επιτυχή και πολλά περισσότερα δεν φθάνουν στο στάδιο της υλοποίησης. Οι λόγοι είναι πολλοί, όπως: Επιλογές που πρέπει να γίνουν υναµικό περιβάλλον Λεπτοµέρειες που πρέπει να ληφθούν υπ όψιν Χρονικά περιθώρια Χρηµατοοικονοµικοί περιορισµοί ηµιουργική σκέψη Ικανοποίηση αναγκών πελάτη Σύνθεση οµάδας ανάπτυξης Ενθουσιασµός της οµάδας ΡΟΛΟΣ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ CAD Η παραδοσιακή µέθοδος σχεδίασης και υλοποίησης του προϊόντος. Μέθοδος σχεδίασης και υλοποίησης µε χρήση κοινού ψηφιακού µοντέλου του προιόντος. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -9-
ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Τα βασικά πρόβληµα ανάπτυξης νέων προϊόντων είναι: Υπάρχει µια σταθερή διαδικασία που να είναι κατάλληλη για κάθε εταιρεία. Ο ρόλος των ειδικών από κάθε τοµέα στην διαδικασία αυτή Τα κοµβικά σηµεία στα οποία η όλη διαδικασία διαιρείται σε φάσεις Οργάνωση της εταιρείας, σε οµάδες προϊόντων ή σε λειτουργικά τµήµατα ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ορίζεται η σειρά των διαδικασίες τις οποίες µπορεί να ακολουθήσει µια εταιρεία για την δηµιουργία ενός νέου προϊόντος. Μια καλά τεκµηριωµένη διαδικασία ανάπτυξης ενός προϊόντος προσφέρει: Ποιότητα προϊόντος τελικού προϊόντος Καλό συντονισµό στην οµάδα ανάπτυξης Πλάνο εργασίας και προόδου ιαχείριση του έργου Συνεχή βελτίωση του προϊόντος Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -10-
Σχ.2.1. Οι έξι φάσεις της γενικευµένης διαδικασίας ανάπτυξης προϊόντων και τα καθήκοντα κάθε φάσης. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -11-
ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ Ι ΕΑΣ Σχ.2.2. Ενέργειες που συνιστούν την δηµιουργία της ιδέας του προϊόντος. Αναγνώριση αναγκών του πελάτη. ηµιουργία επιθυµητών προδιαγραφών. ηµιουργία ιδέας. Επιλογή ιδέας-λύσης. οκιµή ιδέας. Τελικές προδιαγραφές. Προγραµµατισµός έργου. Τα αποτελέσµατα είναι η δηµιουργία του βιβλίου του συµβολαίου. Οικονοµική Ανάλυση. οκιµή ανταγωνιστικών προϊόντων. Μοντελοποίηση και πρωτότυπα. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -12-
ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Η προηγούµενη διαδικασία είναι κατάλληλη για προϊόντα που δηµιουργούνται από την πίεση της αγοράς (market pull). Εχουµε και ανάπτυξη προϊόντων από πίεση της τεχνολογίας (technology push), προϊόντα πλατφόρµας (platform products), προϊόντα µε ισχυρές απαιτήσεις σε διαδικασίες παραγωγής (process Intensive) και ειδικευµένα προϊόντα (Customized products). Σχ.2.3. Επισκόπηση των αλλαγών που απαιτούνται από κάθε κατηγορία προϊόντος στη γενικευµένη διαδικασία ανάπτυξης προϊόντων. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -13-
Η εταιρεία ABC-1 παράγει προϊόντα ενόργανης γυµναστικής. Οδηγείται από την πίεση της αγοράς. Τα προϊόντα συναρµολογούνται από εξαρτήµατα που έχουν παρασκευασθεί µε συµβατικό τρόπο, χυτά πλαστικά και µέταλλα, κοπή κλπ. Λίγα από τα προϊόντα της γίνονται κατά παραγγελία του πελάτη (ειδικευµένα προϊόντα). Οι κύριες δραστηριότητες της εταιρείας είναι εµπορικό, µελετών, παραγωγή, ποιοτικός έλεγχος, προµήθειες και υποστήριξη πελατών. Στην όλη διαδικασία υπάρχουν τρία σηµεία ελέγχου (milestones), η αποδοχή του προγράµµατος, η έναρξη της παραγωγής εργαλείων και η έναρξη της παραγωγής. Σχ.2.4. ιαδικασία ανάπτυξης προϊόντος εταιρείας ABC-1. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -14-
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Βασικές δοµές είναι οι παρακάτω ηµιουργία εσµών. Οι σχεδιαστές, οι µηχανικοί και το υπόλοιπο προσωπικό δηµιουργούν ένα γκρουπ όπου οι δεσµοί µεταξύ τους µπορεί να είναι: Σχέση αναφοράς. Είναι και ο πιο επίσηµος τύπος δεσµού Οικονοµικές συµφωνίες. Φυσική διάταξη. Συστεγάζονται στον ίδιο χώρο. Η σύνδεση είναι ανεπίσηµη. Μπορεί να συνυπάρχουν διάφοροι τρόποι δεσµών. Σύνδεση σύµφωνα µε τη λειτουργία ή το έργο. Ανεξάρτητα από τους προηγούµενους δεσµούς, ταξινοµούνται σύµφωνα µε την λειτουργία ή µε το έργο που ανήκουν. Λειτουργία. Έργο. Λειτουργική οργάνωση. Έχουµε διακριτές διευθύνσεις, και χαλαρή σύνδεση µεταξύ των διευθύνσεων. Οργάνωση Έργου. Άτοµα από διάφορες διευθύνσεις δεσµεύονται στην εκπλήρωση συγκεκριµένου έργου ή οµάδας έργου. Η οργάνωση πίνακα, είναι µια υβριδική κατάσταση µεταξύ των δύο τυπικών διατάξεων. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -15-
Σχ.2.5. Μέθοδοι οργάνωσης για ανάπτυξη προϊόντων. Εχουµε και ορισµένες παραλλαγές, η βαρέου τύπου και η ελαφρού τύπου οργάνωση έργου. Στο βαρέου τύπου, η οµάδα ανάπτυξης καλείται και Ολοκληρωµένη Οµάδα Ανάπτυξης (integrated Product Team) ή οµάδα σχεδίασης (Design Build Team) ή οµάδα ανάπτυξης προϊόντος (Product Development Team). Στην ελαφρού τύπου οργάνωση έργου οι δεσµοί για το έργο είναι χαλαροί. Επιλογή οργάνωσης έργου. Η επιλογή δεν είναι απλή. Μερικοί από τους παράγοντες επιλογής είναι: Πόσο σηµαντική είναι η διατµηµατική λειτουργία. Πόσο σηµαντική είναι η πολύ εξειδικευµένη γνώση. Πόσο απασχολεί ένα έργο τις διάφορες ειδικότητες. Σηµασία της ταχύτητας ανάπτυξης του προϊόντος. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -16-
Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα κάθε τύπου οργάνωσης. Σχ.2.6. Χαρακτηριστικά κάθε τύπου οργάνωσης οµάδας για την ανάπτυξη του προιόντος. Η οργάνωση της εταιρείας ABC-1 έχει την µορφή πίνακα. Η ανάπτυξη προιόντων στηρίζεται στα τµήµατα µελετών, παραγωγής, εµπορικό, πωλήσεων, αγορών, και ποιοτικού ελέγχου. Κάθε τµήµα έχει τον διευθυντή του που αναφέρεται στον γενικό διευθυντή. Η ανάπτυξη των προιόντων γίνεται από υπεύθυνο προγράµµατος (project manager) και οι οµάδες εργασίας στελεχώνονται από όλα τα τµήµατα. Συνεπώς, η εταιρεία έχει ελαφρού τύπου οργάνωση έργου, επειδή η επιλογή του υπεύθυνου έργου δεν είναι από τα ανώτατα στελέχη και δεν έχουν άµεσο έλεγχο των διαθέσιµων πόρων. Παράγοντες Επιτυχηµένης Ανάπτυξης Προιόντων -17-