ΑΝΑΠΤΥΞΗ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ

Transcript

1 ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ III ΑΝΑΠΤΥΞΗ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Ι. Γιαννατσής Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Εισαγωγικά μια μικρή επανάληψη... Η μακροπρόθεσμη επιτυχία μιας επιχείρησης εξαρτάται από: την επιτυχή ανάπτυξη και προώθηση νέων και βελτιωμένων προϊόντων ή/και υπηρεσιών, και την ανάπτυξη νέων ή τη βελτίωση των υπαρχόντων μεθόδων παραγωγής προϊόντων (και πιθανόν επαναχρησιμοποίησης) για καλύτερη εκμετάλλευση των πόρων... με στόχο την αύξηση της Αξίας του προϊόντος για τους πελάτες (κάλυψη αναγκών με μικρό κόστος) 1-2 1

2 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Έρευνα του Βρετανικού Συμβουλίου Σχεδιασμού Ο σχεδιασμός βοηθά τις επιχειρήσεις να συνδεθούν στενά με τους πελάτες τους Το 90% των επιχειρήσεων που αναπτύσσονται ταχύτατα θεωρούν το σχεδιασμό σημαντικό για αυτές. Μόνο το 26% των στάσιμων επιχειρήσεων υποστηρίζει το ίδιο. Ο σχεδιασμός ελαττώνει το κόστος με το να κάνει τις διαδικασίες πιο αποδοτικές. Μπορεί επίσης να ελαττώσει το χρόνο εισόδου στην αγορά των νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Σχεδόν το 70% των επιχειρήσεων που θεωρούν το σχεδιασμό ως αναπόσπαστο μέρος τους, έχουν αναπτύξει νέα προϊόντα ή υπηρεσίες τα τελευταία τρία χρόνια, συγκριτικά με μόνο το ένα τρίτο συνολικά. Οι επιχειρήσεις που θεωρήθηκαν ως αποτελεσματικοί χρήστες του σχεδιασμού είχαν χρηματοοικονομικές αποδόσεις που ξεπερνούσαν το μέσο όρο κατά 200. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ/ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Σχεδιασµός διαδικασιών Σχεδιασµός δικτύου εφοδιασµού Στρατηγική παραγωγής ιάταξη και ροή Σχεδιασµός ιοίκηση παραγωγής Βελτίωση Τεχνολογία διαδικασιών Σχεδιασµός προϊόντων/ υπηρεσιών Σχεδιασµός εργασίας Προγραµ- µατισµός και έλεγχος 2

3 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μια γενική ιδέα Η κατανόηση της φύσης, της χρήσης και της αξίας του προϊόντος ή της υπηρεσίας Ένα πακέτο Η οµάδα των συστατικών προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχουν τα οφέλη που ορίζει η γενική ιδέα Μια διαδικασία Ο τρόπος µε τον οποίο θα δηµιουργηθούν και θα παραδοθούν τα συστατικά στοιχεία και οι υπηρεσίες ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΙΝΤΟΣ Το προϊόν/υπηρεσία πρέπει να: είναι λειτουργικό (λειτουργική αποτελεσματικότητα) να παράγεται οικονομικά (οικονομική αποτελεσματικότητα) να είναι ελκυστικό για τον καταναλωτή/πελάτη (αισθητική αποτελεσματικότητα) Πρέπει δηλαδή να καλύπτει και ορθολογικά /αντικειμενικά κριτήρια (λειτουργικό και οικονομικό) και συναισθηματικά/υποκειμενικά κριτήρια (αισθητική, κύρος) 3

4 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ /ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Ο σχεδιασμός του προϊόντος/υπηρεσίας (τι), η επιλογή της παραγωγικής ικανότητας (πόσο) και ο σχεδιασμός/επιλογή μεθόδου παραγωγής και θέσεων εργασίας (πως) είναι αλληλεξαρτώμενες και αλληλοεπηρεαζόμενες εργασίες Βασικοί λόγοι σχεδιασμού/ανάπτυξης νέων προϊόντων: Αλλαγή των αναγκών και προτιμήσεων των πελατών Εξέλιξη τεχνολογίας Μεταβολές στους ανταγωνιστές/παραγωγούς Συνεπώς, συνεπώς για την επιτυχή ανάπτυξη νέων προϊόντων είναι η απαραίτητη η καλή γνώση: των πελατών του ανταγωνισμού της τεχνολογίας ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ N.Slag, S.Chambers, R.Johnston, «ιοίκηση Παραγωγής Προϊόντων & Υπηρεσιών», 5 η έκδ., Κλειδάριθµος 4

5 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ/ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Γέννηση της Ιδέας (Concept Generation) Διερεύνηση της Ιδέας Προκαταρκτικός Σχεδιασμός Αξιολόγηση και Βελτίωση Κατασκευή πρωτοτύπου και τελικός σχεδιασμός ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΙΔΕΑΣ Εφικτότητα πόσο δύσκολη είναι; Τι ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, διοικητικές και χρηματικές θα χρειαστούν; Κριτήρια εξέτασης ιδεών Αποδοχή κατά πόσο αξίζει τον κόπο; Τι ΑΝΤΑΠΟΔΟΣΗ, υπό την έννοια των ωφελειών για τη λειτουργία θα δώσει; Συνολική αξιολόγηση της ιδέας Ευπάθεια τι θα μπορούσε να πάει στραβά; Τι ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ θα αντιμετωπίσουμε αν κάτι πάει στραβά; N.Slag, S.Chambers, R.Johnston, «ιοίκηση Παραγωγής Προϊόντων & Υπηρεσιών», 5 η έκδ., Κλειδάριθµος 5

6 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΙΔΕΑΣ «Κόσκινα» επιλογής και αξιολόγησης Ι ΕΑ Μεγάλος αριθµός επιλογών Αβεβαιότητα σχετικά µε τον τελικό σχεδιασµό TIME Ένα σχέδιο Βεβαιότητα σχετικά µε τον τελικό σχεδιασµό ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ N.Slag, S.Chambers, R.Johnston, «ιοίκηση Παραγωγής Προϊόντων & Υπηρεσιών», 5 η έκδ., Κλειδάριθµος ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Η δοµή συστατικών ενός ασύρµατου ποντικιού Επίπεδο 0 Ασύρµατο ποντίκι Επίπεδο 1 Άνω περίβληµα Κάτω περίβληµα Μονάδα ελέγχου Συσκευασία Επίπεδο 2 ΚαλούπιΛογότυπο Καλούπι Χώρος µπαταρίας Πλήκτρα Βάση Εξωτερική Εγχειρίδιο ελατηρίου Επίπεδο 3 Καλώδιο Πρίζα Ηχείο Κάλυµµα 6

7 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ Ποιότητα κατασκευής ενός προϊόντος για τον καταναλωτή: Βαθμός λειτουργικής αποτελεσματικότητας Λειτουργική αξιοπιστία σε όλη τη διάρκεια ζωής του προϊόντος Βαθμός οικονομικής αποτελεσματικότητας Ψυχολογικοί/κοινωνικοί παράγοντες (αισθητική, στυλ, κύρος κλπ.) Πολλές φορές κάποια από τα παραπάνω κριτήρια είναι αντικρουόμενα και πρέπει να βρεθεί ο κατάλληλος συνδυασμός για κάθε συγκεκριμένο τμήμα αγοράς (διαφοροποίηση προϊόντος) ΣΠΙΤΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ (QFD) Σηµασία/Βαρύτητα Απαιτήσεων Μήτρα Συµβιβασµών Χαρακτηριστικά Προϊόντος Σύνδεση απαιτήσεων χρηστών µε χαρακτηριστικά προϊόντος Απαιτήσεις Χρήστη Μήτρα Συσχέτισης Αξιολόγηση Ανταγωνισµού Τεχνική Αξιολόγηση και Τιµές Στόχοι 7

8 ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ Τα πρωτότυπα είναι χρήσιµα για τον έλεγχο των προϊόντων και υπηρεσιών Τα πρωτότυπα έχουν διάφορες µορφές: - µοντέλα καρτών - µοντέλα πλαστελίνης - προσοµοιώσεις σε υπολογιστή Ο σχεδιασµός µε τη βοήθεια υπολογιστή (CAD)έχει απλοποιήσει σηµαντικά την παραγωγή πρωτοτύπων Source: Dyson Μετρητά Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Έσοδα πωλήσεων Ταµειακή ροή Καθυστερηµένα έσοδα πωλήσεων Καθυστερηµένη ταµειακή ροή Κόστος ανάπτυξης Κόστος ανάπτυξης καθυστερηµένου έργου Χρόνος Καθυστέρηση στο χρόνο εισόδου στην αγορά Καθυστέρηση στο χρηµατοοικονοµικό σηµείο ισορροπίας 8

9 ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η μείωση του συνολικού χρόνου ανάπτυξης μπορεί να αποφέρει σημαντικά κέρδη από την επιτυχημένη εφαρμογή καινοτομιών Μέθοδοι/τεχνικές μείωσης του χρόνου ανάπτυξης Διατμηματικές ομάδες σχεδιασμού Παράλληλος/ταυτόχρονος σχεδιασμός προϊόντος και διαδικασίας (Concurrent Engineering) Σχεδιασμός για κατασκευή και συναρμολόγηση (Design for manufacture and assembly) Χρήση προηγμένων τεχνολογιών σχεδιασμού και ανάλυσης (CAD/CAE) Συνεργατικός σχεδιασμός μέσω διαδικτύου (collaborative design) 5-17 ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ/ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Πρώτο στάδιο στη σχεδιαστική δραστηριότητα εύτερο στάδιο στη σχεδιαστική δραστηριότητα Πρώτο στάδιο στη σχεδιαστική δραστηριότητα Τρίτο στάδιο στη σχεδιαστική δραστηριότητα εύτερο στάδιο στη σχεδιαστική δραστηριότητα κλπ. Τρίτο στάδιο στη σχεδιαστική δραστηριότητα Επικοινωνία µεταξύ σταδίων κλπ. 9

10 Που πρέπει να δώσει προσοχή η διοίκηση; ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Ι ΕΑΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΑΡΧΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΕΛΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΙΣΟ ΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΠΙΡΟΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΜΠΥΛΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΧΡΟΝΟΣ Η έγκαιρη επίλυση των προβληµάτων αποτρέπει τυχόν µεγαλύτερη αναστάτωση αργότερα στη διαδικασία σχεδιασµού Βαθµός συµφωνίας γύρω από τις σχεδιαστικές αποφάσεις και τις αλλαγές στο σχεδιασµό Χαµηλός Υψηλός Πρώιµες φάσεις στη συνολική δραστηριότητα σχεδιασµού Καθυστερηµένη είσοδος στην αγορά Γρήγορη εµφάνιση στην αγορά Μεταγενέστερες φάσεις στη συνολική δραστηριότητα σχεδιασµού 10

11 ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ.Λ..Λ..Λ..Λ..Λ..Λ..Λ..Λ. Αµιγής οργάνωση µε βάση τις λειτουργίες Αµιγής οργάνωση έργου. Αυξανόµενος προσανατολισµός έργου.λ..λ..λ.λ..λ..λ..λ..λ....λ..λ..λ..λ..λ. = ιευθυντής Λειτουργίας = ιευθυντής Έργου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Σχεδιασμός προϊόντος Καθορισμός μορφής Καθορισμός προτύπων για την απόδοση Καθορισμός υλικών Καθορισμός ανοχών ακριβείας Σχεδιασμός υπηρεσίας Καθορισμός των φυσικών, ψυχολογικών, γνωστικών υπηρεσιών που θα λάβει ο πελάτης Καθορισμός του χώρου που θα παρέχεται η υπηρεσία