ENGENE newsletter. Περιοδική Ηλεκτρονική Ενημερωτική Έκδοση. Μάρτιος 2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ENGENE newsletter Περιοδική Ηλεκτρονική Ενημερωτική Έκδοση Μάρτιος 2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. 1: Οι ΓΤ ποικιλίες που έχουν εγκριθεί από την ΕΕ έως σήμερα (Plant Gene Risk) Σελ. 2: Γαλλία: Καταδικάσθηκε η Monsanto για δηλητηρίαση Γάλλου αγρότη με παρασιτοκτόνο Σελ. 3: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε 4 νέες ποικιλίες σόγιας GMO Σελ. 3: Οι χώρες σε ανάπτυξη ποντάρουν στα GMO Σελ. 4: Αύξηση παρουσιάζει η βιολογική γεωργία παγκοσμίως Σελ. 4: GMO: Ετικέτα GMO-FREE στη Γαλλία, από 1 ης Ιουλίου 2012 Σελ. 5: GMO: Η Τουρκία απαγορεύει τις εισαγωγές Σελ. 5: EFSA, Προσκλήσεις για συλλογή δεδομένων Σελ. 5: Βιοασφάλεια. Nanotech, πρέπει να συνεχισθεί η αξιολόγηση των επιπτώσεων Σελ. 6: Βραβεία καινοτομίας στη Fruit Logistica 2012 Σελ. 6: Η έννοια της ποιότητας Σελ. 6: Τα καλά από τα καλύτερα Με μια ματιά Σελ. 7: Εκθέσεις Εκδηλώσεις - Σεμινάρια Σελ. 8: ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ENGENE Μοριακό Εργαστήριο Ανίχνευσης Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ) Χημικό Εργαστήριο Αναλύσεων Υπολειμμάτων Προϊόντων Φυτοπροστασίας Διαπιστευμένες Υπηρεσίες Δειγματοληψίας Άλλες υπηρεσίες αναλύσεων ======================================== ΟΙ ΓΤ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΓΚΡΙΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ PLANT GENE RISK H γερμανική οργάνωση Testbiotech δημιούργησε μια βάση δεδομένων των φυτών και των προϊόντων γενετικά τροποποιημένων, που έχουν Δοκιμές Aρ. Πιστ. 37-3 Διαπίστευση κατά ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/ΙΕC 17025 εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η οργάνωση καταγράφει και εξειδικεύει τους κινδύνους από τους GMO, σε αντιδιαστολή με την πιστοποίηση της ασφάλειας που παρέχει η EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων), στην οποία βασίζεται όλο το σύστημα των εγκρίσεων στην ΕΕ. Από το 2001 κι έως σήμερα, έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια, το καλαμπόκι ΜΟΝ810 της Monsanto και η πατάτα Amflora της Basf. Επιπλέον έχει επιτραπεί η εισαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προϊόντων για τη διατροφή ανθρώπων και ζώων, όχι όμως για καλλιέργεια, τα οποία προέρχονται ή περιέχουν γενετική ENGENE AE, ΜΟΡΙΑΚΟ & ΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ NEWS 1

τροποποίηση, συνολικά 38 events και συγκεκριμένα: 23 τύπων καλαμποκιού, 7 βαμβακιού, 3 σόγιας, 3 ελαιοκράμβης, 1 πατάτας και 1 τεύτλου. Η δημιουργία ενός νέου φυτικού γενετικά τροποποιημένου οργανισμού (event), δεν έχει πάντα τα ίδια χαρακτηριστικά, συμπεριφορά και αντιδράσεις με οτιδήποτε άλλο έχει δημιουργηθεί έως εκείνη τη στιγμή. Ο τρόπος που λειτουργούν τα γενετικά τροποποιημένα φυτά (events) εξαρτάται από τις νέες δυνάμεις που αποκτούν, μετά την ενσωμάτωση σε αυτά κάποιων ιδιαίτερων στοιχείων, τα οποία τους προσδίδουν νέες συμπεριφορές και νέες δυνατότητες. Από τα 38 events που έχουν εγκριθεί έως σήμερα στην ΕΕ, καταγράφονται οι εξής διαφοροποιήσεις: 7 events παράγουν εντομοκτόνες τοξίνες (IP), 13 events είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα (HT), 17 events έχουν συνδυασμένη δράση, με εντομοκτόνες τοξίνες και ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα (IΡ x ΗΤ), 1 πατάτα, μόνο για βιομηχανική χρήση και 1 ελαιοκράμβη, η οποία παράγει στείρα γύρη. Ο σκοπός και η χρησιμότητα της βάσης δεδομένων, σύμφωνα με τους υπεύθυνους, είναι η παροχή των απαραίτητων πληροφοριών στους καταναλωτές, αλλά και η συνεχής καταγραφή των θεσμικών και νομικών δεδομένων των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. Η οργάνωση καταγράφει από καιρό τις δραστηριότητες της EFSA και έχει καταγγείλει πολλές φορές τις ελλείψεις, την αδιαφάνεια, την κακή διαχείριση και τη σύγκρουση συμφερόντων που επικρατεί μεταξύ των επιστημόνων εμπειρογνωμόνων στις διάφορες ομάδες ελέγχου των GMO. Η τελευταία καταγγελία αφορούσε τη Suzy Renckens, διευθύντρια της EFSA, η οποία προσελήφθη από την πολυεθνική Syngenta, χωρίς κάποιος να εκφράσει αντιρρήσεις για τη νέα θέση. Για την περίπτωση αυτή αντέδρασε ο ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, υπεύθυνος για τις περιπτώσεις κακής διακυβέρνησης, ο οποίος ζήτησε μεγαλύτερη διαφάνεια και εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων που αφορούν καταστάσεις revolving doors. Δείτε το πλήρες άρθρο ΓΑΛΛΙΑ: ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΘΗΚΕ Η MONSANTO ΓΙΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΓΑΛΛΟΥ ΑΓΡΟΤΗ ΜΕ ΠΑΡΑΣΙΤΟΚΤΟΝΟ Η αμερικάνικη εταιρεία βιοτεχνολογίας Monsanto κρίθηκε ένοχη, από γαλλικό δικαστήριο, για τη χημική δηλητηρίαση ενός αγρότη στη Γαλλία. Η Monsanto ανακοίνωσε ότι θα εφεσιβάλλει την καταδικαστική απόφαση. Στις 27 Απριλίου 2004, ο 47χρονος γάλλος παραγωγός δημητριακών Paul Francois, από το Bernac (Charentes), εισέπνευσε το εντομοκτόνο της Monsanto Lasso weedkiller και αμέσως παρουσίασε μια σειρά προβλημάτων υγείας, μεταξύ των οποίων κεφαλαλγίες, δυσκολία στην ομιλία, εμετούς, λιποθυμίες, μυϊκές διαταραχές, απώλεια μνήμης, που τον ανάγκασαν να μη μπορεί να εργαστεί για σχεδόν ένα χρόνο. Το Μάιο του 2005, ένα χρόνο μετά την εισπνοή των ατμών, από πραγματοποιηθείσες αναλύσεις, στις οποίες προέβη ο Francοis, προέκυψε ότι στο σώμα του υπήρχαν ακόμη ίχνη των εισπνεόμενων ουσιών, οι οποίες αποτελούν συστατικά στοιχεία του παρασιτοκτόνου Lasso. Τρία χρόνια αργότερα στον Paul Francοis, τα προβλήματά του αναγνωρίσθηκαν ως ασθένεια επαγγελματικής φύσεως, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για διεκδικήσεις και απαίτηση αποζημίωσης από τη Monsanto. Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας στο δικαστήριο της Λυών, ο δικηγόρος Francesco Lafforgue, κατηγόρησε τη Monsanto για ανεπίτρεπτες παραλείψεις και έλλειψη πληροφόρησης στην ετικέτα του προϊόντος, όπως και στην 2

προτροπή των χρηστών για λήψη προστατευτικών μέτρων, με στολές, μάσκες, γάντια κλπ. Καταγγελίες για την επικινδυνότητα του συγκεκριμένου ζιζανιοκτόνου υπήρχαν προ πολλών ετών, όπως για παράδειγμα στον Καναδά, το οποίο έχει απαγορευτεί από το 1980 ή ακόμη τη Μεγ. Βρετανία και το Βέλγιο. Ενώ στη Γαλλία χρειάστηκε να περιμένουν έως το 2007, για να απαγορευτεί η κυκλοφορία του στη γαλλική αγορά. Πηγή: BBC Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΕΚΡΙΝΕ 4 ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΣΟΓΙΑΣ GMO Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, για τα επόμενα 10 χρόνια, την εισαγωγή και τη μεταποίηση τεσσάρων τύπων σόγιας γενετικά τροποποιημένων: Α5547-127 της Bayer, 356043 της Pioneer, 40-3-2 και ΜΟΝ 87701 της Monsanto. Η απόφαση λήφθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη λογική των θεσμοθετημένων διαδικασιών της ΕΕ και παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε πλειοψηφική απόφαση από τα κράτη μέλη για τις τέσσερις εγκρίσεις. Οι τέσσερις ποικιλίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μεταποιημένα προϊόντα που προορίζονται για τη διατροφή ανθρώπων και ζώων. ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΣΕ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΟΝΤΑΡΟΥΝ ΣΤΑ GMO Το 2011, σύμφωνα με στοιχεία της ISAAA (International Service for the Acquisition of Agribiotech Applications), οι καλλιέργειες ΓΤΟ αυξήθηκαν παγκοσμίως κατά 8,1% σε σύγκριση με το 2010, φτάνοντας τα 160 εκατ. εκτάρια, ενώ σε αυτές απασχολούνται 16,7 εκατ. αγρότες. Το σύνολο της αύξησης προήλθε κυρίως από χώρες, όπως τη Βραζιλία, την Κίνα και την Ινδία, τη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα ΓΤ βαμβακιού. Σήμερα συνολικά σε 29 χώρες καλλιεργούνται οι ΓΤΟ και οι 19 από αυτές τις χώρες θεωρούνται αναπτυσσόμενες, ενώ οι υπόλοιπες δέκα θεωρούνται βιομηχανικά ανεπτυγμένες. Το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου είναι διαδεδομένοι οι Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί. Οι ΗΠΑ βέβαια παραμένουν στην κορυφή της λίστας των χωρών, με 69 εκατ. εκτάρια και το 43% της συνολικής επιφάνειας, αύξηση 3,3% σε σύγκριση με το 2010 και το μεγαλύτερο αριθμό ποικιλιών: καλαμπόκι, σόγια, βαμβάκι, ελαιοκράμβη, τεύτλα, αρωματικά φυτά, παπάγια και κολοκύθες. Η Βραζιλία βρίσκεται στη δεύτερη θέση, πίσω από τις ΗΠΑ, με 30,3 εκατ. εκτάρια και με τρία προϊόντα: τη σόγια ανθεκτική στο ζιζανιοκτόνο Roundup της Monsanto, το καλαμπόκι και το βαμβάκι. Η ανάπτυξη όμως των ΓΤΟ στη Βραζιλία είναι εντυπωσιακή, ξεπερνώντας το 20%, μόνο μέσα στο 2011. Το 2012 η Βραζιλία ενέκρινε την πώληση του πρώτου σπόρου, ο οποίος παρουσιάζει ταυτόχρονα αντίσταση στα έντομα και ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα. Η Αργεντινή με 23,7 εκατ. εκτάρια βρίσκεται στην τρίτη θέση, η Ινδία με 10,6 εκατ. εκτάρια στην τέταρτη και με κυρίαρχη καλλιέργεια αυτή του βαμβακιού Bt, ανθεκτικό στα έντομα και ο Καναδάς στην πέμπτη θέση στον κατάλογο των χωρών με γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες. Η Κίνα είχε μικρή αύξηση, φτάνοντας τα 3,9 εκατ. εκτάρια και καταλαμβάνοντας την έκτη θέση με καλλιέργειες (λόγω και του μη αυστηρού θεσμικού πλαισίου), όπως βαμβάκι, παπάγια, λεύκα, τομάτα και πιπεριά. Η κυβέρνηση της Κίνας πρόσφατα ανακοίνωσε, ότι δεν θα επιτραπεί για το 2012, η καλλιέργεια ΓΤ ρυζιού. Η έγκριση του ΓΤ Golden Rice στις Φιλιππίνες προβλέπεται να δοθεί τα επόμενα δύο χρόνια. 3

Έγκριση την οποία αναμένουν οι αγροτοχημικές βιομηχανίες, ελπίζοντας να πείσουν και άλλες χώρες όπως την Κίνα, το Βιετνάμ και το Μπανγκλαντές να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Φιλιππίνων. Σύμφωνα με την αναφορά, η εξάπλωση των ΓΤ καλλιεργειών σε άλλες χώρες είναι αρκετά μικρή. Περιορίζεται κυρίως στη Ν. Αφρική με 2,3 εκατ. εκτάρια (σε σόγια, καλαμπόκι, βαμβάκι), στη Μπουργκίνα Φάσο με 0,3 (βαμβάκι) και Αίγυπτο (0,05 σε καλαμπόκι). Ποσοστά μικρά, σε σχέση με το σύνολο των επιφανειών των προαναφερόμενων κρατών. Στην Ευρώπη σήμερα, μετά την υποχώρηση των καλλιεργειών το 2009, η καλλιεργήσιμη επιφάνεια καλαμποκιού Bt ανέρχεται στα 114.500 εκτάρια, με αύξηση 26%. Η Ισπανία είναι 17 η στην παγκόσμια κατάταξη, αλλά πρώτη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, με 0,1 εκατ. εκτάρια καλαμποκιού (καταλαμβάνει το 85% των ΓΤ επιφανειών), ακολουθούμενη από την Πορτογαλία, Τσεχία, Πολωνία, Σλοβακία, Ρουμανία, Σουηδία, Γερμανία. Η σόγια συνεχίζει να είναι η ΓΤ ποικιλία με τη μεγαλύτερη εξάπλωση σε παγκόσμιο επίπεδο (47% της συνολική ΓΤ επιφάνειας, και 75,4 εκατ. εκτάρια), ακολουθούμενη από το καλαμπόκι (32% και 51 εκατ. εκτάρια), βαμβάκι (15% και 24,7 εκατ.), ελαιοκράμβη (5% και 8,2 εκατ.). Η κυρίαρχη τάση είναι η ανεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα (59%) και εφαρμόζεται σε σόγια, καλαμπόκι, βαμβάκι, ελαιοκράμβη και τεύτλα. Περισσότερα: Global status of commercialized biotech/gm crops: 2011 ΑΥΞΗΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ Στη BIOFACH, τη σπουδαιότερη έκθεση βιολογικών προϊόντων, που έγινε πριν λίγες ημέρες στη Νυρεμβέργη, Γερμανία, εκτός της εκθεσιακής δραστηριότητας, έλαβαν χώρα ενδιαφέρουσες συζητήσεις για την κατάσταση και την εξέλιξη της βιολογικής γεωργίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακολουθεί μια σύντομη συνοπτική αναπαραγωγή και παρουσίαση αυτών των στοιχείων: Η παγκόσμια αγορά το 2010 προσέγγισε τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια (54,1 δις δολάρια το 2009) ή 44,5 δις ευρώ. Η αγορά των ΗΠΑ ανέρχεται στα 26,7 δις δολ. ή 20,2 δις ευρώ και της ΕΕ στα 19,6 δις. ευρώ. Η ευρωπαϊκή αγορά και εκείνη των ΗΠΑ αποτελούν το 95% της παγκόσμιας αγοράς βιολογικών προϊόντων. Η Γερμανία αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά βιολογικών προϊόντων στην Ευρώπη, με αύξηση 7% το 2008 και το 2009 και 9% το 2010. Ακόμη το πρώτο εξάμηνο του 2011 η αύξηση εκτιμάται περίπου στο 8%. Είναι μια αγορά, η οποία αξίζει περισσότερο από 6 δις. ευρώ και όπου το 21% των καταναλωτών αγοράζει βιολογικά. Η Γαλλία ακολουθεί με κύκλο πωλήσεων 3,04 δις. ευρώ, η Αγγλία με 2,07 δισ. και η Ιταλία με 1,5 δις ευρώ, στο ποσό της οποίας δεν υπολογίζονται οι εξαγωγές. Ιταλία και Ισπανία αποτελούν τους κύριους προμηθευτές φρέσκων φρουτολαχανικών, ενώ η Ολλανδία είναι ο βασικός προμηθευτής σε καρότα και κρεμμύδια, όπως και το Ισραήλ που αποκτάει όλο και μεγαλύτερες παραγωγικές δυνατότητες. Στην Τσεχία οι πωλήσεις αυξήθηκαν το 2011 κατά 20%, φτάνοντας τα 130 εκατ. ευρώ. Στην Πολωνία αυξήθηκαν κατά 25%, φτάνοντας τα 85 εκατ. ευρώ. Στην Κροατία οι πωλήσεις έφτασαν τα 60 εκατ. ευρώ με αύξηση 70%. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση ανέρχεται παγκοσμίως στα 6,5 ευρώ. Στην Ελβετία τα 153 ευρώ, στη Δανία τα 142, στο Λουξεμβούργο τα 127. Από το σύνολο των βιολογικών εκτάσεων το 33% βρίσκεται στην Ωκεανία, το 27% στην Ευρώπη και το 23% στη Λατινική Αμερική. Στην Αυστραλία καλλιεργούνται βιολογικά 12 εκατ. εκτάρια, στην Αργεντινή 4,2 εκατ., και στις ΗΠΑ 1,9 εκατ. εκτάρια. Στους 1,6 εκατ. ανέρχονται οι παραγωγοί που χρησιμοποιούν βιολογικές μεθόδους. Από την 1η Ιουνίου 2012 ξεκινά η συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ και επιτρέπει την παράλληλη διάθεση όλων των βιολογικών προϊόντων που παράγονται στην Ευρώπη ή τις Ηνωμένες Πολιτείες και την πώλησή τους ως βιολογικά και στις δύο Ηπείρους. Περισσότερες πληροφορίες στο: www.organic-world.net ======================================= 4

GMO: ΕΤΙΚΕΤΑ GM-FREE ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ, ΑΠΟ 1 ης ΙΟΥΛΙΟΥ 2012 Μετά την ανακοίνωση της Monsanto, ότι αποχωρεί από τη γαλλική αγορά, ακολούθησε μια ακόμη είδηση που αφορά πολίτες, καταναλωτές και ακτιβιστές αντίθετους στους ΓΤΟ: από την 1 η Ιούλη στη Γαλλία, ξεκινάει η εφαρμογή του μέτρου, που επιτρέπει να χαρακτηρίζονται προϊόντα διατροφής, μέσω της ετικέτας, ως GMfree. Το περιεχόμενο της απόφασης, το οποίο προήλθε μετά από μακρά συζήτηση, δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της γαλλικής κυβέρνησης, την 1 η του περασμένου Φεβρουαρίου. GMO: Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Μερική απαγόρευση των εισαγωγών ΓΤΟ επιβάλλει στην Τουρκία, το Ανώτατο Συμβούλιο του κράτους. Σύμφωνα με την εφημερίδα Radikal, οι δικαστές στους οποίους προσέφυγαν οι τούρκοι γιατροί, αποφάνθηκαν ότι, για να εισάγονται στην Τουρκία προϊόντα που περιέχουν ΓΤ, θα πρέπει να προσκομίζουν αποδείξεις, ότι δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία. Η έλλειψη των αποδείξεων δεν θα επιτρέπει την εισαγωγή τους. Έως σήμερα, όλα τα ΓΤ προϊόντα που διανέμονταν και κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη, μπορούσαν αυτόματα και χωρίς περιορισμούς να εμπορεύονται και στην Τουρκία. EFSA ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της τρεις νέες προσκλήσεις συλλογής δεδομένων σχετικά με: α) Πρόσθετα τροφίμων που επιτρέπονται στην ΕΕ και που ανήκουν σε διάφορες λειτουργικές κατηγορίες, β) Εστέρες του μοντανικού οξέος (Ε912) και γ) Σελάκ (Ε904). Οι προθεσμίες υποβολής δεδομένων είναι για: α) 15 Αυγούστου 2012 β) και γ) 1 Ιουνίου 2012. Περισσότερα θα βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους: α) http://www.efsa.europa.eu/en/data/call/120215.htm β) http://www.efsa.europa.eu/en/data/call/120215a.htm γ) http://www.efsa.europa.eu/en/data/call/120215b.htm ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑ NANOTECH, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΘΕΙ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Σύμφωνα με την Ακαδημία των επιστημών στις ΗΠΑ, τις επόμενες δεκαετίες θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των προϊόντων, τα οποία θα περιέχουν nano-materials, κάνοντας ακόμη πιο αναγκαίο το συντονισμό της διεθνούς έρευνας για την αξιολόγηση των επιπτώσεων στην υγεία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος. Οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι παρά τη ραγδαία αύξηση και τις μεγάλες επενδύσεις των εταιρειών, είναι ακόμη πολλά, όσα μένει να γίνουν και να κατανοηθούν, σε σχέση με τις επιπτώσεις και τους κινδύνους. Τα νανοσυστατικά σήμερα βρίσκονται σε πολλά προϊόντα, από τα καλλυντικά έως τα ηλεκτρονικά, από τις ιατρικές θεραπείες έως τα πρόσθετα στα τρόφιμα, με έναν όγκο αγοράς που το 2009 άγγιξε το 1 δις. δολάρια και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα φτάσει το 2015, τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Λίγα έγιναν γνωστά, για παράδειγμα, για τις επιπτώσεις από την κατάποση των nanomaterials που έχουν παραχθεί έως σήμερα, αλλά και όσων θα εισαχθούν στην αγορά την επόμενη δεκαετία. Και είναι απαραίτητο, επισημαίνεται από πολλούς, η έρευνα να είναι ανεξάρτητη από τη βιομηχανία που προωθεί τη συγκεκριμένη τεχνολογία και να έχει ως πρωτεύοντα στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος. Η επιστημονική επιτροπή έχει προσδιορίσει τέσσερις κύριες κατευθύνσεις, στις οποίες θα πρέπει να υπάρξει εμβάθυνση της έρευνας, την επόμενη 5ετία και περιλαμβάνει την αρίθμηση, καταγραφή και ποσοτικοποίηση των νανοσυστατικών, το περιβάλλον στο οποίο αφήνονται 5

ελεύθερα και σε όσους εκτίθενται περισσότερο, τις πιθανές συνέργειες με τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού και το οικοσύστημα. Μια στρατηγική, όπως αναφέρεται στη μελέτη, που για να είναι αποτελεσματική, προϋποθέτει ένα σαφή διαχωρισμό -του προϋπολογισμού και της διαχείρισης- μεταξύ των κυβερνητικών φορέων που προωθούν την ανάπτυξη της νέας τεχνολογίας και των φορέων που έχουν αναλάβει την αξιολόγηση και τη διαχείριση του κινδύνου και των επιπτώσεων. Περισσότερα: A Research Strategy for Environmental, Health, and Safety Aspects of Engineered Nanomaterials ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗ FRUIT LOGISTICA 2012 H πιπεριά Angello είναι η νικήτρια της Fruit Logistica Innovation Award 2012, όπως καταγράφεται στις επιλογές των πάνω από 56 χιλιάδων επισκεπτών της έκθεσης. Πρόκειται για τη νέα ποικιλία της Syngenta, με τη γλυκιά και εξαιρετική τραγανή γεύση. Το βραβείο απονεμήθηκε από τον Gerald Lamusse, Global Brand Manager της Fruit Logistica, και τον Robert Broadfoot, CEO της Fruchthandel Magazine (Düsseldorf), σε δύο εκπροσώπους της Syngenta, την τελευταία ημέρα της έκθεσης. Η πιπεριά Angello μπορεί να καταναλωθεί σαν snack ή να προστεθεί στις σαλάτες. Η εταιρεία επέλεξε να το εμπορευθεί σε μια πρακτική και γρήγορη συσκευασία για κατανάλωση on the go. Έχει φόρμα κωνική, με χρώμα ζωντανό κόκκινο και λεπτή φλούδα, έχει μήκος 5-10 εκ. και βάρος 10-30 g και είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. To δεύτερο βραβείο απονεμήθηκε στο νέο network αφιερωμένο στους λάτρεις της σαλάτας Lovemysalad.com του Rijk Zwaan. Το Lovemysalad.com δημιουργήθηκε το 2011 και επιτρέπει στους επαγγελματίες ή στους απλούς καταναλωτές να μοιραστούν το πάθος τους για τις σαλάτες και να ανταλλάξουν πληροφορίες για τις πρώτες ύλες, την ποιότητα, τις ποικιλίες και τη σύνθεση ή πώς να τις απολαύσουν καλύτερα. H Achacha είναι το τρίτο βραβείο και είναι το νέο σούπερ-φρούτο με τη γλυκιά γεύση, προερχόμενο από την περιοχή του Αμαζονίου στη Βολιβία. Σήμερα καλλιεργείται σε ευρεία κλίμακα στην Αυστραλία. Έχει πορτοκαλί χρώμα και παχιά φλούδα με σχήμα και διαστάσεις όμοιες με ένα αυγό. Η φλούδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δώσει άρωμα σε χυμούς, ενώ το εσωτερικό σαρκώδες μέρος, απαλό και με λευκό χρώμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σαλάτες και παγωτά. ======================================== Εάν Ακούω Ξεχνώ Εάν Βλέπω Θυµάµαι Εάν Κάνω Μαθαίνω ======================================== ΤΑ ΚΑΛΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ - ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Είναι δύσκολο να δοθεί ένας μοναδικός ορισμός της έννοιας της ποιότητας, γιατί είναι διαφορετικοί οι τρόποι που ο καθένας προσεγγίζει το θέμα. Εάν θεωρήσουμε σαν στοιχείο αναφοράς τις διεθνείς νόρμες ISO, η ποιότητα ορίζεται ως η δυνατότητα να ικανοποιεί εκφρασμένες ή σιωπηρές ανάγκες του πελάτη. Αυτός ο ορισμός της ποιότητας υπονοεί ότι, δεν υπάρχει μία ενιαία ποιότητα, γιατί δεν υπάρχει ένας τύπος πελάτη. Για παράδειγμα, για μια αγροτική επιχείρηση ο πελάτης είναι ο τελικός καταναλωτής μόνο όταν πουλάει απευθείας τα προϊόντα του, ενώ σε όλες τις άλλες περιπτώσεις πρέπει να ικανοποιεί τις διαφορετικές ανάγκες των ενδιάμεσων πελατών της αλυσίδας διανομής (χονδρέμπορους, σουπερμάρκετ, μικρότερα καταστήματα κλπ), οι οποίοι έχουν ανάγκες και προτεραιότητες διαφορετικές μεταξύ τους και συχνά διαφορετικές από εκείνες του τελικού καταναλωτή. Επιπλέον κάθε πελάτης έχει διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες γιατί, κάποιοι επιλέγουν με βάση την 6

υγεία, άλλοι με βάση οργανωτικές ανάγκες, άλλοι με βάση την τιμή κλπ. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αναφερόμαστε σε μια ενιαία ποιότητα, αλλά σε ένα σύνολο ποιοτήτων, που υπάρχουν σε ένα προϊόν. Μια έρευνα των Schleswig-Holstein (D) κατέγραψε για τα προϊόντα διατροφής, διαφορετικούς τύπους ποιότητας και σχετικές παραμέτρους αξιολόγησης. Σύμφωνα με την έρευνα μπορούμε να μιλάμε για: Ποιότητα φυσιολογική διατροφική: αναφερόμενη στο περιεχόμενο των διατροφικών συστατικών του προϊόντος Ποιότητα αισθητική: αναφερόμενη στη γεύση και στην αποδοχή ενός προϊόντος Ποιότητα υγιεινής και ασφάλειας: αναφερόμενη στην απουσία μικροοργανισμών και άλλων ανεπιθύμητων ουσιών και υπολειμμάτων Ποιότητα τεχνολογική: αναφερόμενη στην προσαρμοστικότητα ενός προϊόντος στη μεταποιητική διαδικασία Ποιότητα οικολογική: αναφερόμενη στις επιπτώσεις των μεθόδων παραγωγής στο περιβάλλον Ποιότητα κοινωνική: αναφερόμενη στις επιπτώσεις των μεθόδων καλλιέργειας στα εισοδήματα των παραγωγών και στο κόστος των προϊόντων για τους καταναλωτές. Εκτός από αυτά τα χαρακτηριστικά, τα τελευταία χρόνια, εμφανίζεται ένας νέος τύπος ποιότητας σχετικά με τις υπηρεσίες που παρέχονται μαζί με το προϊόν. Αυτές μπορεί να συνδέονται με τον τρόπο παράδοσης (πχ. ειδικές συσκευασίες) ή με την προετοιμασία του προϊόντος (πχ. έτοιμες σαλάτες βραστές στον ατμό ή συσκευασίες σε κενό ή σαλάτες φρέσκες). Η δυσκολία στον προσδιορισμό της ποιότητας ενός προϊόντος αυξάνει περισσότερο από το γεγονός ότι υπάρχουν δύο διαφορετικοί τρόποι να δούμε τα τρόφιμα και να αποδείξουμε την ποιότητά τους Ο πρώτος θεωρεί το τρόφιμο σαν ένα μηχανικό σύστημα, το οποίο αποτελείται από το άθροισμα των διαφορετικών μερών και όχι συνδεδεμένων μεταξύ τους. Η ποιότητα μετριέται καταγράφοντας τα διάφορα διατροφικά στοιχεία, υπολογίζοντας πως το αποτέλεσμα του αθροίσματος των μεμονωμένων στοιχείων συμπίπτει με τη λήψη ολόκληρου του τροφίμου. Είναι σαν να τρώγαμε ένα φρούτο 200 γραμμαρίων κατατετμημένο στα επιμέρους συστατικά του, δηλαδή θεωρεί ότι θα ήταν το ίδιο εάν καταναλώναμε 180,4 g νερό, 1,6 g πρωτεΐνες, 0,2 g λιπαρά, 12,2 g σάκχαρα, 4,2 g διατροφικές ίνες, 6 g κάλιο κλπ. Ο δεύτερος θεωρεί πως το τρόφιμο είναι ζωή για τη ζωή, οπότε τρώγοντας ένα φρούτο σημαίνει πως ένας ζωντανός οργανισμός απορροφά έναν άλλο ζωντανό οργανισμό και αυτό είναι ένα ζήτημα που διαφέρει από την κατανάλωση ξεχωριστά όλων των συστατικών που το απαρτίζουν. Γιατί το τρόφιμο σαν σύνολο έχει χαρακτηριστικά και ιδιότητες κατά πολύ ανώτερες από το άθροισμα των επιμέρους συστατικών του. Ένα παράδειγμα για να καθοριστεί ακριβέστερα αυτή η διαφορά: Για τους υποστηρικτές του πρώτου τρόπου ένα γάλα πλήρες μακράς διάρκειας και ένα γάλα πλήρες ολίγων ημερών, που έχουν τα ίδια θρεπτικά συστατικά, είναι το ίδιο πράγμα. Ενώ για τους υποστηρικτές του δεύτερου τρόπου το πλήρες γάλα ολίγων ημερών είναι καλύτερο, γιατί πιο ζωντανό (λήγει σε λίγες ημέρες από την παραγωγή του και μοιάζει πιο πολύ στο αρχικό προϊόν). Από αυτές τις δύο φιλοσοφίες σκέψης, γεννιούνται δύο διαφορετικοί μέθοδοι για την αξιολόγηση της ποιότητας. Η πρώτη περίπτωση αναφέρεται σε κλασικές μεθόδους με προσδιορισμό κάποιων παραμέτρων όπως, νερό, πρωτεΐνες, λιπαρά, σάκχαρα, βιταμίνες, ίνες, θερμίδες κλπ, χρησιμοποιώντας φυσικά και χημικά μέσα μέτρησης. Η δεύτερη περίπτωση αναφέρεται σε εναλλακτικές μεθόδους, οι οποίες βασίζονται και αξιολογούν τη ζωτικότητα, την αρμονία και την ολοκληρωμένη εικόνα μιας τροφής. Η αδυναμία να παρουσιαστεί ένας ενιαίος ορισμός της ποιότητας και η διαφορετική προσέγγιση στην αξιολόγηση, καθιστά δύσκολη τη συστηματική ανάλυση των ερευνών που διεξάγονται. Τέλος στη σύγκριση προϊόντων παραγόμενων με διαφορετικές μεθόδους καλλιέργειας, ο προσδιορισμός των ποιοτικών χαρακτηριστικών επηρεάζεται εκτός από τη μέθοδο παραγωγής, από τον τόπο, τον χρόνο, την ποικιλία, τις κλιματικές συνθήκες κλπ, οι οποίες προσθέτουν περαιτέρω εμπόδια στη συστηματική αντιπαράθεση. ======================================== Εκθέσεις Εκδηλώσεις - Ημερίδες 26-29/03/2012, ALIMENTARIA 2012, Βαρκελώνη, Ισπανία 27-30/03/2012, ANUGA FOODTEC, Κολωνία, Γερμανία 6-8/04/2012, 5ο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Ελιάς, Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας, Αθήνα 21-23/04/2012, Διεθνείς Ημέρες Σπόρων και 12η Πανελλαδική Γιορτή Ανταλλαγής Ντόπιων Ποικιλιών, Μεσοχώρι Παρανεστίου, Οργάνωση Πελίτι, www.peliti.gr 27/5-1/06/2012, 36th International Symposium on Capillary Chromatography (ISCC), "9th GCxGC Symposium", Riva del Garda, Ιταλία, http://www.chromaleont.it/iscc 7

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕNGENE ΜΟΡΙΑΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ (ΓΤΟ) Γεωργικά προϊόντα, Σόγια, σογιάλευρο, λεκιθίνη σόγιας, κατεργασμένα προϊόντα σόγιας, Καλαμπόκι, άμυλο καλαμποκιού, νιφάδες καλαμποκιού, Βαμβάκι, Τομάτα, Ρύζι, Πατάτα και προϊόντα τους, Σπόροι σόγιας, καλαμποκιού, βάμβακος, τομάτας, τεύτλου, ελαιοκράμβης, Ιχθυοτροφές / Ζωοτροφές, Πρώτες ύλες τροφίμων, Επεξεργασμένα τρόφιμα (παγωτά, μπισκότα, φρυγανιές, κρουασάν κ.ά.), Αλλαντικά, Παιδικές τροφές Η μεθοδολογία στηρίζεται στην αρχή της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR και RealTime PCR). ΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Φρούτα & Λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, Δημητριακά, Όσπρια & Ξηροί Καρποί, Φυτικά Προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, Ζωικά Προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, Προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, Φύλλα Φυτών, Προϊόντα Αρτοποιίας, Προϊόντα Μακαρονοποιίας Η μεθοδολογία στηρίζεται στη χρήση αέριας ή/και υγρής χρωματογραφίας με ανιχνευτή διαδοχικής μάζας (GC- MS/MS, LC-MS/MS). Επισήμανση: Σε 337 ανέρχεται ο αριθμός των διαπιστευμένων δραστικών ουσιών, για αναλύσεις υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών που παρέχει το εργαστήριο ENGENE. Πολύ υψηλός σε σύγκριση με τα δεδομένα της ελληνικής αγοράς για υπηρεσίες δοκιμών/αναλύσεων, γεγονός που αυξάνει την αξιοπιστία της παρεχόμενης υπηρεσίας και της εταιρείας προς τον καταναλωτή, ενώ προσφέρει υψηλότερη διασφάλιση στην εγκυρότητα του αποτελέσματος. ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Σπόροι σποράς (βάμβακος, καλαμποκιού, ρυζιού, σόγιας και τομάτας). Κινούμενα αγαθά (σπόροι ή άλευρα σόγιας, καλαμποκιού, βάμβακος και ρυζιού). ΑΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ Μικροβιολογικές Χημικές (διοξίνες, μυκοτοξίνες) Βαρέα Μέταλλα Αλλεργιογόνες ουσίες Ποιοτικά χαρακτηριστικά ελαιολάδων Αναλύσεις νερών & εδάφους 8