ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Υπόθεση του Μόνιµου Εισοδήµατος Αναπτύχθηκε από τον Milton Friedman Ισχυρίζεται πως τα άτοµα επιθυµούν να οµαλοποιούν το ύψος της προγραµµατισµένης τους κατανάλωσης, ακόµα και όταν το εισόδηµά τους έχει διακυµάνσεις ΜΟΝΙΜΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ είναι το µέσο µακροπρόθεσµα προσδοκώµενο εισόδηµα Η κατανάλωση εξαρτάται από το µόνιµο εισόδηµα καιόχιαπό το τρέχον, προσωρινά διαθέσιµο εισόδηµα Υπόθεση του Κύκλου Ζωής Αναπτύχθηκε από τον Ando και Mondiliani Τα σχέδια ενός ατόµου για την κατανάλωσή του κατά τη διάρκεια της ζωής του βασίζονται στο εισόδηµα που προσδοκά να αποκτήσει κατά τη διάρκεια της ζωής του Εισόδηµα, Κατανάλωση Πραγµατικό εισόδηµα Μόνιµο εισόδηµα Ηλικία Θάνατος Το µέγεθος του πλούτου και τα επιτόκια µπορούν να επηρεάσουν το ύψος της κατανάλωσης Τα άτοµα θααντιδρούσανσεµια µεταβολή στην οικονοµία, όπως λχ σε µια µεταβολή του φόρου, µε διαφορετικό τρόπο ανάλογα µε το αν
ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ Τύποι Επενδύσεων Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου Εγκαταστάσεις και µηχανολογικός εξοπλισµός Οχήµατα, πλοία, αεροσκάφη Κατοικίες Άλλες κτιριακές εγκαταστάσεις και έργα Κεφάλαιο Κινήσεως Αποθέµατα Έργα υπό κατασκευή Οι επενδύσεις αναλαµβάνονται τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δηµόσιο τοµέα 120 b at 1990 prices ιςλίρεςσετιµές 1990 100 80 60 40 20 0-20 1975 1980 1985 1990 1995 Inventory Μεταβολέςchanges αποθεµάτων Plant Εγκατ/σεις & machinery & εξοπλισµός Vehicles, Οχήµατα, ships πλοία, etc κλπ Buildings Κτίρια και & έργα works Dwellings Κατοικίες Επένδυση στο ΗΒ (Πηγή:: ETAS, MDS)
Η ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΠΑΓΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Η επένδυση συνεπάγεται θυσία της κατανάλωσης σήµερα µε σκοπό οφέλη στο µέλλον Με την επένδυση οι επιχειρήσεις αυξάνουν το κόστος τους βραχυπρόθεσµα, όµως δρέπουν καρπούς στη µακροχρόνια περίοδο Για την ανάληψη ενός επενδυτικού έργου θα πρέπει η προσδοκώµενη απόδοση του να υπερβαίνει το ευκαιριακό κόστος των κεφαλαίων που θα δεσµευθούν Όσο υψηλότερα είναι τα επιτόκια τόσο λιγότερα επενδυτικά σχέδια παραµένουν βιώσιµα (αυξάνει το κόστος ευκαιρίας για τα κεφάλαια) ΚΑΜΠΥΛΗ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ είχνει πόση συνολική επένδυση επιθυµούν οι επιχειρήσεις να πραγµατοποιήσουν σε κάθε επίπεδο επιτοκίου Επιτόκιο Επενδυτική ζήτηση
ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ 45 o Γραµµή 45 0 AD 1 Expenditure απάνη I 1 AD 0 CC 1 CC 0 I 0 Y Y 0 1 Income Εισόδηµα Μια αύξηση στην προσφορά χρήµατος οδηγεί σε νέο χαµηλότερο επιτόκιο ισορροπίας το οποίο µετατοπίζει την συνάρτηση κατανάλωσης προς τα πάνω στη θέση CC 1 και οι επιχειρήσεις το αξιοποιούν και αυξάνουν τις επενδύσεις τους από I 0 σε I 1 Το εισόδηµα ισορροπίας ανέρχεται από το επίπεδο Y 0 σε Y 1 Αυτός είναι ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΟΣΗΣ της νοµισµατικής πολιτικής
Η ΚΑΜΠΥΛΗ IS: Η ΑΓΟΡΑ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΗΣ Εισόδηµα Ότανηκατανάλωσηκαιηεπένδυσηεξαρτώνταιαπότούψοςτου επιτοκίου, ηθέσητηςγραµµής AD της συνολικής ζήτησης επίσης εξαρτάται από το επιτόκιο r Υπάρχουν συνδυασµοί εισοδήµατος Y και επιτοκίου r οι οποίοι εξασφαλίζουν την ύπαρξη ισορροπίας στην αγορά προϊόντος Σε ένα σχετικά υψηλό επιτόκιο r 0 η καταναλωτική και η επενδυτική ζήτηση είναι σχετικά χαµηλές, γι αυτό η συνολική ζήτηση είναι χαµηλή (καµπύλη AD 0 ) και το εισόδηµα ισορροπεί σε επίπεδο Υ 0 Συνολική Ζήτηση Γραµµή 45 0 Σε ένα χαµηλότερο επιτόκιο r 1, κατανάλωση, επένδυση και συνολική ζήτηση είναι µεγαλύτερες, συνεπώς το εισόδηµα ισορροπίας ανέρχεται επίσης σε Υ 1 Η ΚΑΜΠΥΛΗ IS είχνει τους διαφόρους συνδυασµούς εισοδήµατος και επιτοκίου για τους οποίους η αγορά προϊόντος είναι σε ισορροπία Επιτόκιο
Η ΚΑΜΠΥΛΗ LM: Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ Η ΚΑΜΠΥΛΗ LM είχνει τους διαφόρους συνδυασµούς πραγµατικού εισοδήµατος και επιτοκίου στους οποίους η αγορά χρήµατος βρίσκεται σε ισορροπία Ηθέσητηςκαµπύλης ζήτησης χρήµατος (LL) εξαρτάται από το µέγεθος του πραγµατικού εισοδήµατος γι αυτό υπάρχουν διάφοροι συνδυασµοί του Y και r που εξασφαλίζουν την ισορροπία στην αγορά χρήµατος Επιτόκια Πραγµατικά χρηµατικά διαθέσιµα (α) Εισόδηµα (β) Σε σχετικά χαµηλό επίπεδο πραγµατικού εισοδήµατος Υ 0, η ζήτηση χρήµατος είναι πάνω στην γραµµή LL 0, έτσι ώστε για να επιτευχθεί ισορροπία στην αγορά χρήµατος απαιτείται ένα σχετικά χαµηλό επιτόκιο r 0 Σε υψηλότερο επίπεδο πραγµατικού εισοδήµατος Υ 1, η ζήτηση χρήµατος εκφράζεται από την καµπύλη LL 1, και η αγορά χρήµατος καταλήγει σε σηµείο ισορροπίας σε επιτόκιο ύψους r 1
Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΤΟ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ IS-LM Απεικονίζοντας στο ίδιο διάγραµµα µαζί τις καµπύλες IS και LM µπορούµε να διακρίνουµε τον συνδυασµό εισοδήµατος και επιτοκίου ο οποίος εξασφαλίζει την ισορροπία και στις δύο αγορές προϊόντος και χρήµατος: Είναι ο συνδυασµός Y 0, r 0 Υπερβάλλουσα προσφοράς χρήµατος LM Επιτόκιο r1 r* A E B r2 D C Υπερβάλλουσα ζήτηση χρήµατος IS Y1 Y* Y2 Πραγµατικό εισόδηµα
ΤΟ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ IS-LM ΚΑΙ Η ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Μια αύξηση στην δηµόσια δαπάνη (G) µετατοπίζει την καµπύλη IS προς τα δεξιά και οδηγεί σε νέο σηµείο ισορροπίας: Επιτόκιο E1 LM0 LM1 Rate of interest r 1 r 0 Ε E2 E3 IS 0 IS 1 Y 0 Y 1 Υ2 Πραγµατικό Real income εισόδηµα Ηαύξησητωνδηµοσίων δαπανών G µετακινεί το σηµείο ισορροπίας από r 0, Υ 0 σε r 1, Υ 1
ΤΟ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ IS-LM ΚΑΙ Η ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Επιτόκιο Ε LM 0 LM 1 Rate of interest r 0 Ε3 r 1 IS Y 0 Y 1 Πραγµατικό Real income εισόδηµα Μια αύξηση στην προσφορά χρήµατος: Μετατοπίζει την καµπύλη LM από την θέση LM 0 στη θέση LM 1 Και προκαλεί την µετατόπιση του σηµείου ισορροπίας σε νέα θέση µε: - Χαµηλότερο επιτόκιο r 1 - Και υψηλότερο επίπεδο πραγµατικού εισοδήµατος Υ 1 ΟΜΩΣ ας θυµόµαστε ότι η παραπάνω ανάλυση υποθέτει ότι το επίπεδο τιµών δεν µεταβάλλεται
Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Είναι η χρήση της νοµισµατικής και δηµοσιονοµικής πολιτικής για τη σταθεροποίηση του εισοδήµατος σε ένα υψηλό µέσο επίπεδο Επιλογές για το Μίγµα τηςοικονοµικής Πολιτικής Επιτόκια Εισόδηµα Το ίδιο επίπεδο εισοδήµατος Υ* µπορεί να επιτευχθεί: ΕΙΤΕ ΜΕ «Σφικτή» δηµοσιονοµική πολιτική (IS 0 ) σε συνδυασµό µε «χαλαρή» νοµισµατική πολιτική (LM 0 ) ΉΜΕ «Χαλαρή» δηµοσιονοµική πολιτική (IS 1 ) σε συνδυασµό µε «σφικτή» νοµισµατική πολιτική (LM 1 ) ΣΗΜΕΙΩΣΗ Η τελευταία επιλογή συνεπάγεται µεγαλύτερη παρέµβαση του δηµόσιου τοµέα στην οικονοµία Η άσκηση χαλαρής δηµοσιονοµικής ΚΑΙ νοµισµατικής πολιτικής έχει ιδιαίτερα επεκτατικό αποτέλεσµα στο επίπεδο του προϊόντος Στην