H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Κωνσταντίνος Εκμεκτζόγλου MD, PhD Eιδικευόμενος Γαστρεντερολογίας
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κολοορθικός καρκίνος (colorectal cancer, CRC) 500.000 θανάτους σε ετήσια βάση παγκοσμίως. 950.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο. Το 50%-60% όλων των ασθενών θα εκδηλώσουν μεταστατική νόσο (mcrc) μετά από τη χειρουργική εκτομή του όγκου, με αποτέλεσμα να θεωρούνται υποψήφιοι για χορήγηση συστηματικής χημειοθεραπείας (ΧΜΘ). Jemal A, et al. Cancer statistics. CA Cancer J Clin 2008; 58:7-96. Diaz-Rubio E. Oncologist 2004; 9:282-94.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει καθορισμένο ΧΜΘ σχήμα για τους ασθενείς με mcrc, οι οποίοι έχουν εκδηλώσει πρόοδο της νόσου μετά από ΧΜΘ. Εξάλλου, δεν υπάρχουν πολλές αναφορές στη βιβλιογραφία για τη συνέχιση της χορήγησης της μπεβασιζουμάμπης (BV) σε συνδυασμό με άλλους ΧΜΘ παράγοντες σε ασθενείς με mcrc μετά την πρόοδο της νόσου.
Bevacizumab Ανασυνδυασμένο, εξανθρωπoποιημένο, μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF) Έγκριση ως ης γραμμής ΧΜΘ σε ασθενείς με mcrc ως 2 ης γραμμής ΧΜΘ μαζί με ΧΜΘ σχήματα βασισμένα στην 5- φθοριοουρακίλη Hurwitz H, et al. N Engl J Med 2004;350:2335-42. Kabbinavar F, et al. J Clin Oncol 2003; 2:60-5.
ΣΚΟΠΟΣ Η σύγκριση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας της συνέχισης της χορήγησης BV σε συνδυασμό με άλλους ΧΜΘ παράγοντες σε ασθενείς με mcrc μετά την πρόοδο της νόσου.
ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Αναδρομική μελέτη σε 2 mcrc ασθενείς. Για να εισαχθούν στη μελέτη, οι ασθενείς θα έπρεπε να έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση ΧΜΘ βασισμένη στην ιρινοτεκάνη (IRI) ή την οξαλιπλατίνη (OXA), σε συνδυασμό με BV, πριν εμφανίσουν πρόοδο νόσου. Η χορήγηση της ΒV συνεχίστηκε μετά την πρόοδο της νόσου. Διενεργήθηκε ανάλυση υποομάδων ασθενών αναφορικά με την ηλικία τους, την τοποθεσία των μεταστάσεων, την έκταση της νόσου και τη συννοσηρότητα.
Τα χαρακτηριστικά των ασθενών Διάμεση ηλικία (έτη) 69 Εύρος 47-85 Ηλικία < 69 ετών 69 ετών Συννοσηρότητα ΑΥ Καρδιοαγγειακή Κατάθλιψη ΣΔ Μεταστάσεις Ενδοκοιλιακή Ήπαρ Ήπαρ πνεύμονας Πνεύμονας Ουροδόχος κύστη Έκταση Μεσαία Μεγάλη Μικρή Αριθμός των ασθενών (n=2) Ποσοστό (%) Small spread: -2 metastatic sites in the same liver lobe of a diameter <2cm Average spread: more than 2 metastatic sites in the same liver lobe of a diameter <2cm or -2 metastatic sites in the same liver lobe of a diameter >2-5cm or metastatic sites in more than liver lobe or in adjacent organs Large spread: any metastatic site of a diameter >5cm or more than 2 metastatic sites in more than one liver lobe or distant organs. 0 3 2 3 4 2 3 4 4 47,6 52,4 4,3 4,8 9,5 4,8 4,8 6,9 9 9,5 4,8 4,3 9 66,7
Τωρινά και προηγούμενα ΧΜΘ σχήματα Αριθμός των ασθενών (n=2) ΧΜΘ παράγοντες Τώρα Πριν Βevacizumab (7.5mg/kg) 2 2 Capecitabine (2000 mg/m 2 ) 8 4 Irinotecan (20 mg/m 2 ) 5 2 Cetuximab (250 mg/m 2 ) 2 5 Oxaliplatin (30 mg/m 2 ) 6
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΕΠΙΒΙΩΣΗ Η διάμεση συνολική επιβίωση (OS) ήταν 23+ μήνες (εύρος:4-5 μήνες). Δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις υποομάδες των ασθενών, εκτός από εκείνη που αναφερόταν στην έκταση της νόσου (p=0.044). Η OS για τους ασθενείς <69 ετών ήταν 36 μήνες.
Ηλικία ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΕΠΙΒΙΩΣΗ Ολική επιβίωση (μήνες) ανάλογα με την ηλικία, τις μεταστάσεις, την έκταση και τη συννοσηρότητα Μεταβλητή n Διάμεση (εύρος) Διάμεση 95% CI Τιμή p OS 2 4-5 29-NE <69 ετών 69 ετών Μεταστάσεις Ενδοκοιλιακή Ήπαρ Ήπαρ πνεύμονας Πνεύμονας Ουροδόχος κύστη Έκταση Μεσαία Μεγάλη Μικρή Συννοσηρότητα ΑΥ Καρδιοαγγειακή Κατάθλιψη ΣΔ NRY: not reached yet; NE: not estimable 0 3 4 2 3 4 4 3 2 36 (9-40) 4-5 7 36 (9-40) 4-5 6-49 30 36 (4-36) 9-20 9-5 NRY (9-5) 0 23 6 25-NE NE ΝΕ 25-ΝΕ 9-ΝΕ ΝΕ ΝΕ 9-36 9-ΝΕ 29 ΝΕ ΝΕ ΝΕ ΝΕ 0,065 0,82 0,044 0,79
Η ολική επιβίωση ανάλογα με την έκταση της νόσου
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - TTP Ο διάμεσος χρόνος μέχρι την εξέλιξη της νόσου (TTP) ήταν 7 μήνες (εύρος:3-39 μήνες). Δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις υποομάδες των ασθενών. Για τους ασθενείς που ήταν <69 ετών, η TTP ήταν 6 μήνες, ενώ για τους ασθενείς που ήταν >69 ετών, 23 μήνες (p=0,4565).
Χρόνος μέχρι την εξέλιξη της νόσου (μήνες) ανάλογα με την ηλικία, τις μεταστάσεις, την έκταση και τη συννοσηρότητα Ηλικία Μεταβλητή n Διάμεση (εύρος) Διάμεση 95% CI Τιμή p OS 2 7 (3-39) 0-36 <69 ετών 69 ετών Μεταστάσεις Ενδοκοιλιακή Ήπαρ Ήπαρ πνεύμονας Πνεύμονας Ουροδόχος κύστη 0 3 4 2 23 (3-39) 4-5 7 4 (3-39) 6 (4-20) 24 (0-37) 30-36 NE ΝΕ-ΝΕ 8-29 9-ΝΕ 0-37 ΝΕ-ΝΕ 0,45 0,82 Έκταση Μεσαία Μεγάλη Μικρή 3 4 4 36 (3-36) 9-20 7 (4-39) 9-36 9-ΝΕ -37 0,92 Συννοσηρότητα ΑΥ Καρδιοαγγειακή Κατάθλιψη ΣΔ 3 2 NRY (9-20) 0 8 (7-9) 0 6-ΝΕ ΝΕ 7-9 ΝΕ 0,73 NRY: not reached yet; NE: not estimable
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ Καταγράφηκε αναιμία (όλων των βαθμών) στο 33,3%, ουδετεροπενία στο 9,52% και θρομβοπενία στο 4,28% των ασθενών. Κοινές μη αιματολογικές τοξικότητες που καταγράφηκαν ήταν ναυτία/έμετος (9,5%), διάρροια (43%), κοιλιακή ευαισθησία (38,%), αιμορραγία (28,6%) και θρομβώσεις (4,3%). Δεν παρατηρήθηκαν θάνατοι που να σχετίζονταν με την ΧΜΘ.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ Η εξέλιξη της νόσου προϋποθέτει, κατά κανόνα, την ανάπτυξη αντοχής στη θεραπεία με αποτέλεσμα την αλλαγή στο ΧΜΘ σχήμα. Οι μηχανισμοί της κυτταροτοξικής φαρμακευτικής αντοχής που αφορούν σε βιολογικούς παράγοντες, όπως το BV, δεν είναι καλά κατανοητοί.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ American Society of Clinical Oncology (ASCO) του 202 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της ης τυχαιοποιημένης πρόδρομης μελέτης που εξέταζε το όφελος από τη συνέχιση της χορήγησης της BV σε συνδυασμό με άλλα ΧΜΘ σχήματα ως θεραπεία 2 ης γραμμής σε mcrc ασθενείς, οι οποίοι είχαν εμφανίσει πρόοδο νόσου ύστερα από χορήγηση ΧΜΘ που περιελάμβανε BV ως θεραπεία ης γραμμής. Η διάμεση OS ανήλθε στους,2 μήνες. Arnold Α, et al. J Clin Oncol 30;202 (suppl; abstr CRA3503).
ΣΥΖΗΤΗΣΗ H συνέχιση της χορήγησης της ΒV σε συνδυασμό με άλλους ΧΜΘ παράγοντες σε mcrc ασθενείς μετά την πρόοδο της νόσου μπορεί να αυξήσει την OS, ενώ η τοξικότητα που παρατηρείται είναι αποδεκτή. Η μελέτη μας ανέδειξε όφελος στην διάμεση OS 23+ μήνες, πολύ μεγαλύτερο από τους,2 μήνες που ανακοινώθηκε πρόσφατα.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ