ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΈΈρευνα και Θεωρία Καθηγητής Α. Καρασαββόγλου Επίκουρος Καθηγητής Π. Δελιάς
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΟΡΙΣΜΟΣ Παράδειγμα (paradigm): Μοντέλο ή πλαίσιο παρατήρησης και κατανόησης, το οποίο διαμορφώνει τόσο το τι βλέπουμε όσο και το πώς το κατανοούμε Θεμελιώδη ρόλο στην επιστήμη Τα παραδείγματα δεν είναι ούτε σωστά ούτε λάθος
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΟΦΕΛΗ Το να αναγνωρίσουμε ότι λειτουργούμε μέσα σε ένα παράδειγμα έχει δύο οφέλη Μπορούμε καλύτερα να καταλάβουμε τις φαινομενικά παράξενες απόψεις και πράξεις άλλων, οι οποίοι τυχαίνει να λειτουργούν μέσα σε διαφορετικό παράδειγμα Μπορεί κάποτε να είναι ωφέλιμο να βγούμε λίγο από το παράδειγμά μας
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Μακροθεωρία Θεωρία που σκοπό έχει να συλλάβει τη «γενική εικόνα» θεσμών, καθώς και ολόκληρων κοινωνιών και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους Μικροθεωρία Θεωρία που σκοπό έχει να κατανοήσει την κοινωνική ζωή στο επίπεδο των ατόμων και των αλληλεπιδράσεών τους.
ΜΕΡΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Συγκρουσιακό παράδειγµα Marx: η κοινωνική συμπεριφορά γίνεται καλύτερα αντιληπτή ως διαδικασία σύγκρουσης: ως απόπειρα κυριαρχίας στους άλλους και προσπάθεια να αποφύγουμε αυτή την κυριαρχία
ΟΡΘΟΛΟΓΙΚH ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚOΤΗΤΑ η κοινωνία μπορεί να μελετηθεί ορθολογικά και αντικειμενικά
ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Θεωρία (Διατύπωση υπόθεσης) Λειτουργικοποίηση (Καθορισμός λειτουργιών) Παρατήρηση (Μέτρηση)
ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Καθορίστε το θέμα 2.Καθορίστε το εύρος των φαινομένων που εξετάζει η θεωρία σας 3.Διακρίνετε και καθορίστε τις σημαντικότερες έννοιες και μεταβλητές 4.Μάθετε τι είναι γνωστό για τις σχέσεις ανάμεσα σ αυτές τις μεταβλητές 5.Επιχειρηματολογήστε λογικά ξεκινώντας από αυτές τις προτάσεις προς το συγκεκριμένο ζήτημα που εξετάζετε
ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΘΕΩΡΙΑΣ Η παρατήρηση πτυχών της κοινωνικής ζωής και η προσπάθεια ανακάλυψης μοτίβων που πιθανόν να υποδεικνύουν σχετικά καθολικές αρχές Εμπειρικά θεμελιωμένη θεωρία ΈΈρευνα πεδίου
ΔΕΣΜΟΙ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Υπάρχουν πολλοί πιθανοί δεσμοί ανάμεσα στη θεωρία και την έρευνα και πολλοί τρόποι διεξαγωγής κοινωνικών μελετών
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΟΝ «ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ» Ανεξαρτήτως από τι στόχους έχει ένας ερευνητής, η επιτυχία ή αποτυχία εξαρτάται από τη θεωρητική κατανόηση του θέματος του Αν κάποιος θέλει να αλλάξει την κοινωνία, πρέπει να καταλάβει τη λογική της λειτουργίας της
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ Ο ερευνητής πρέπει να προσέχει να μην επιτρέψει η επιλογή θεωρίας ή παραδείγματος να προκαταβάλει τα ερευνητικά αποτελέσματα Η συλλογική φύση της κοινωνικής έρευνας προστατεύει από τα μεροληπτικά ερευνητικά ευρήματα
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΑΞΗΣ
ΕΜΜΟΝΗ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ Ποια λέξη δεν ταιριάζει;
Τα τρία κύρια στοιχεία του παραδοσιακού μοντέλου της επιστήμης είναι Η θεωρία, η λειτουργικοποίηση και η παρατήρηση Η λειτουργικοποίηση, ο έλεγχος υποθέσεων και η θεωρία Η παρατήρηση, ο πειραματισμός και η λειτουργικοποίηση Η θεωρία, η παρατήρηση και ο έλεγχος υποθέσεων
Τί από τα παρακάτω είναι πιο πιθανόν να εξετάσει η μάκροθεωρία παρά η μίκροθεωρία; Η σχέση μεταξύ παππού και εγγονού Οι αλληπιδράσεις μεταξύ φοιτητών - καθηγητών Οι σχέσεις μεταξύ θρησκείας και οικογένειας Η συμπεριφορά στις ερωτικές σχέσεις
Τί από τα παρακάτω περιγράφει καλύτερα την επαγωγική μέθοδο; Διατύπωση υπόθεσης, παρατήρηση, αποδοχή - απόρριψη υπόθεσης Παρατήρηση, εύρεση μοτίβων, γενίκευση Θεωρία, υπόθεση, παρατήρηση, γενίκευση Γενίκευση, θεωρία, παρατήρηση
είναι μία ελέγξιμη διατύπωση για τη σχέση ανάμεσα σε δύο μεταβλητές Θεωρία Παράδειγμα Εμπειρική εικασία συσχέτισης Υπόθεση
Ποιές από τις παρακάτω διατυπώσεις για τα παραδείγματα είναι αληθείς; ΈΈνα παράδειγμα μπορεί να είναι σωστό ή λάθος Η αποδοχή ενός παραδείγματος καθιστά αχρείαστα όλα τα υπόλοιπα ΈΈνας ερευνητής οφείλει να χρησιμοποιεί το ίδιο παράδειγμα σε όλα τα πειράματα του, για να εκμεταλλευτεί την προηγμένη του γνώση σε αυτό ΌΌταν οι άλλοι λειτουργούν σύμφωνα με ένα διαφορετικό παράδειγμα, δεν μπορούμε να τους κατανοήσουμε