περιεχόμενα Πρόλογος 15 Εισαγωγή "ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ" α. Έννοια του δικαίου 18 1. Ορισμός του δικαίου 18 2. Χαρακτηριστικά στοιχεία του δικαίου 18 3. Δίκαιο και ηθική 19 4. Δίκαιο και χρηστά ήθη 20 5. Δίκαιο και ήθη (συναλλακτικά ήθη, κ.λπ.) 21 β. Διαίρεση του δικαίου 22 1. Γενικά 22 2. Το δημόσιο δίκαιο και οι διακρίσεις του 23 3. Το ιδιωτικό δίκαιο και οι διακρίσεις του 23 4. Κλάδοι του διεθνούς δικαίου 26 Κεφ. Ιο "ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ" 1.1. Νόμος-έθιμο 30 1.2. Χρονική έκταση των κανόνων δικαίου 32 1.2.1. Έναρξη ισχύος του νόμου 32 1.2.2. Κατάργηση του νόμου 33 1.2.3. Αναδρομική δύναμη του νόμου 33 1.2.4. Χρονική ισχύς του εθίμου 34 1.3. Ερμηνεία των κανόνων δικαίου 35 1.3.1. Έννοια και μέθοδοι ερμηνείας 35 α. Αυθεντική ερμηνεία 35 β. Επιστημονική ερμηνεία 35 7
1.3.2. Διασταλτική και συσταλτική ερμηνεία 37 1.3.3. Αναλογία νόμου και αναλογία δικαίου 38 1.4. Διακρίσεις των κανόνων δικαίου 39 1.4.1. Κανόνες δικαίου γενικοί και κανόνες δικαίου ειδικοί 40 1.4.2. Κανόνες αναγκαστικού δικαίου και ενδοτικού δικαίου 40 1.5. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 41 1. Τι είναι νομοθεσία και τι νομολογία; 41 2. Ποιες είναι οι πηγές του δικαίου; 42 3. Αναπτύξατε τη διάκριση των κανόνων δικαίου σε κανόνες ενδοτικού δικαίου και σε κανόνες δημόσιας τάξης 42 Κεφ. 2ο "ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ" 2.1. Εισαγωγικά 44 2.2. Τα φυσικά πρόσωπα 44 2.2.1. Αρχή και τέλος του φυσικού προσώπου 45 2.2.2. Η αφάνεια 46 2.2.3. Ιδιότητες ή καταστάσεις του φυσικού προσώπου 47 2.2.4. Η προστασία της προσωπικότητας 51 2.3. Τα νομικά πρόσωπα 2.3.1. Έννοια νομικού προσώπου 54 2.3.2. Διακρίσεις των νομικών προσώπων 55 2.3.3. Κανόνες που διέπουν τα νομικά πρόσωπα αστικού δικαίου 56 2.4. Το σωματείο 60 2.4.1. Έννοια 60 2.4.2. Σύσταση του σωματείου 60 2.4.3. Μέλη του σωματείου 62 2.4.4. Οργάνωση και λειτουργία του σωματείου 63 2.4.5. Διάλυση του σωματείου 64 2.5. Το ίδρυμα 65 2.5.1. Έννοια 65 2.5.2. Σύσταση του ιδρύματος 66 2.5.3. Διοίκηση και λειτουργία του ιδρύματος 66 2.5.4. Μετατροπή του σκοπού 67 8 Στοιχεία Αστικού Δικαίου
2.5.5. Διάλυση του ιδρύματος 67 2.6. Η επιτροπή εράνων 68 2.6.1. Έννοια 68 2.6.2. Σύσταση 68 2.6.3. Διάλυση 68 2.6.4. Τύχη περιουσίας 69 2.7. Η αστική εταιρία 69 2.7.1. Έννοια 69 2.8. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 70 1. Ποια είναι τα υποκείμενα δικαίου; 70 2. Ποια η έννοια της προσωπικότητας; Αναφέ ρατε πώς π ροστατεύεται 70 3. Τι είναι νομικό πρόσωπο και ποιες οι διακρίσεις του; 72 4. Ποια είναι η διάκριση μεταξύ ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ; 72 5. Τι γνωρίζετε για τα σωματεία; 73 6. Τι εννοούμε στο δίκαιο φυσικό πρόσωπο και ποιες οι ιδιότητες του; 74 7. α. Τι είναι σωματεία και τι πρέπει να περιέχει το καταστατικό τους 75 β. Τι είναι το ίδρυμα και τι η αστική εταιρία 75 Κεφ. 3ο "ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ" 3.1. Έννοια 78 3.2. Διακρίσεις δικαιωμάτων 78 3.2.1. Περιουσιακά - Προσωπικά - Μικτά 79 3.2.2. Εξουσιαστικά - Διαπλαστικά 80 3.2.3. Μεταβιβαστά - Αμεταβίβαστα 81 3.2.4. Κύρια - Παρεπόμενα 81 3.3. Δικαίωμα και συγγενείς έννοιες 81 3.3.1. Έννομο συμφέρον 82 3.3.2. Αξίωση 82 3.3.3. Αγωγή 83 3.3.4. Ένσταση 83 3.3.5. "Ελευθερίες" ιδιωτικού δικαίου 83 3.3.6. Ευεργέτημα 84 3.4. Κτήση δικαιώματος 84 3.5. Αλλοίωση του δικαιώματος 85 Περιεχόμενα 9
3.6. Απώλεια του δικαιώματος 86 3.7. Η άσκηση του δικαιώματος 87 3.8. Κατάχρηση του δικαιώματος 87 3.8.1. Γενικά 87 3.8.2. Προϋποθέσεις καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος 88 3.8.3. Συνέπειες της καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος 89 3.9. Η προστασία του δικαιώματος 89 3.9.1. Γενικά 89 3.9.2. Η δικαστική προστασία 90 3.9.3. Η αυτοδύναμη προστασία (αυτοδικία, άμυνα, κατάσταση ανάγκης) 91 3.10. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 93 1. Τι είναι δικαίωμα; Αναφέρατε τις διακρίσεις του δικαιώματος 93 2. Τι ενοούμε με τον όρο κτήση δικαιώματος και πότε αυτή υφίσταται; 94 Κεφ. 4ο "ΟΙ ΑΙΚΑΙΟΠΡ ΑΞΙΕΣ" 4.1. Έννοια δικαιοπραξίας 98 4.2. Διακρίσεις δικαιοπραξιών 99 4.2.1. Μονομερείς - Διμερείς ή πολυμερείς 99 4.2.2. Επαχθείς - Χαριστικές 100 4.2.3. Εν ζωή - Αιτία θανάτου 100 4.2.4. Ενοχικές - Εμπράγματες 100 4.2.5. Τυπικές - Άτυπες 100 4.3. Προϋποθέσεις έγκυρης κατάρτισης της δικαιοπραξίας 101 4.3.1. Ικανότητα για δικαιοπραξία (δικαστική συμπαράσταση κ.λπ.) 101 4.3.2. Συμφωνία δηλώσεως και βουλήσεως (εικονικότητα, πλάνη) 104 4.3.3. Βούληση απαλλαγμένη από ελαττώματα (απάτη και απειλή) 107 4.3.4. Ο τύπος της δικαιοπραξίας 109 4.3.5. Περιεχόμενο δικαιοπραξίας σύμφωνο με το νόμο και τα χρηστά ήθη 110 4.4. Άκυρη και ακυρώσιμη δικαιοπραξία 111 10 Στοιχεία Αστικού Δ ικαΐοο
4.4.1. Άκυρη δικαιοπραξία Ill 4.4.2. Ακυρώσιμη δικαιοπραξία 113 4.5. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 113 1. Τι είναι δικαιοπραξία και ποιες οι προϋποθέσεις κατάρτισης της; 113 2. Ποιοι είναι ικανοί και ποιοι ανίκανοι για δικαιοπραξία; 113 Κεφ. 5ο "ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗ ΚΑΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΤΗΤΑ" 5.1. Αντιπροσώπευση 116 5.1.1. Έννοια αντιπροσώπευσης 116 5.1.2. Είδη αντιπροσώπευσης 116 5.1.2.1. Άμεση και έμμεση αντιπροσώπευση 116 5.1.2.2. Νόμιμη και εκούσια αντιπροσώπευση 118 5.1.2.3. Ενεργητική και παθητική αντιπροσώπευση 118 5.1.3. Διάκριση αντιπροσώπευσης και συγγενείς έννοιες 119 5.1.4. Προϋποθέσεις της άμεσης αντιπροσώπευσης 119 5.2. Πληρεξουσιότητα 121 5.2.1. Έννοια πληρεξουσιότητας 121 5.2.2. Είδη πληρεξουσιότητας 121 5.2.2.1. Γενική και ειδική 121 5.2.2.2. Ρητή και σιωπηρή 122 5.2.3. Τύπος πληρεξουσιότητας 122 5.2.4. Παύση της πληρεξουσιότητας 122 5.2.5. Συνέπειες παύσης της πληρεξουσιότητας 124 5.2.6. Δικαιοπραξίες μετά την παύση της πληρεξουσιότητας. 124 5.2.7. Δικαιπραξίες χωρίς πληρεξουσιότητα 125 5.2.8. Αυτοδικαιοπραξία (ή αυτοσύμβαση) 126 5.3. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 127 1. Τι γνωρίζετε για την αντιπροσώπευση και ποια τα είδη της; 127 2. Τι γνωρίζετε για την πληρεξουσιότητα και πώς αυτή δίδεται; 128 Κεφ. 6ο "ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ" 6.1. Έννοια παραγραφής 130 6.2. Ο χρόνος της παραγραφής 130 Περιεχόμενα 11
6.3. Έναρξη της παραγραφής 131 6.4. Αναστολή της παραγραφής 132 6.5. Διακοπή της παραγραφής 134 6.6. Απαράγραπτες αξιώσεις 135 6.7. Η αποσβεστική προθεσμία 135 6.8. Ο υπολογισμός του χρόνου (προθεσμία) 136 6.9. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 138 1. Τι είναι παραγραφή, πότε αναστέλλεται και πότε διακόπτεται 138 Κεφ. 7ο "ΕΝΟΧΕΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΣΗ" 7.1. Εισαγωγικές έννοιες 140 7.2. Ενοχές από σύμβαση 141 7.2.1. Η "αρχή" της ελευθερίας των συμβάσεων 141 7.2.2. Διακρίσεις των ενοχικών συμβάσεων 143 7.3. Οι σπουδαιότερες ενοχικές συμβάσεις 146 7.3.1. Η εκχώρηση 146 7.3.2. Η αναδοχή χρέους 148 7.3.3. Η ποινική ρήτρα 149 7.3.4. Ο αρραβώνας 151 7.3.5. Η πώληση 152 7.3.6. Η ανταλλαγή 154 7.3.7. Το δάνειο 155 7.3.8. Η εγγύηση 156 7.3.9. Η μίσθωση πράγματος 158 7.4. Περί της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών 159 7.4.1. Η καλή πίστη 159 7.4.2. Τα συναλλακτικά ήθη 161 7.5. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 162 1. Τι είναι σύμβαση, ποια τα είδη της; Αναφέρατε παραδείγματα 162 2. Αναπτύξατε τι γνωρίζετε για το δάνειο 163 3. Δώστε την έννοια της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών 163 4. Τι είναι δάνειο και τι σημαίνει ότι το δάνειο είναι ετεροβαρής σύμβαση; 164 12 Στοιχεία Αστικού Α ικαϊου
Κεφ. 8ο "ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΟ ΑΙΚΑΙΟ" 8.1. Εισαγωγή 166 8.2. Έννοια πράγματος 167 8.3. Διακρίσεις των πραγμάτων 168 8.4. Η κυριότητα 171 8.4.1. Έννοια της κυριότητας 171 8.4.2. Διάκριση κυριότητας από κατοχή και νομή 171 8.4.3. Τρόποι κτήσεως της κυριότητας 172 8.5. Οι δουλείες 174 8.5.1. Έννοια της δουλείας 174 8.5.2. Πραγματική δουλεία 175 8.5.3. Προσωπική δουλεία 175 8.6. Η εμπράγματη ασφάλεια 177 8.6.1. Έννοια της εμπράγματης ασφάλειας 177 8.6.2. Το ενέχυρο 178 8.6.3. Η υποθήκη 181 8.6.4. Η προσημείωση υποθήκης 183 8.7. Ερωτήσεις κανονισμού πιστοποίησης 185 1. Αναπτύξτε τι γνωρίζετε για το ενέχυρο 185 2. Ποια είναι η έννοια της υποθήκης και ποιες προϋποθέσεις απαιτούνται για τη σύσταση της; 185 3. Τι εννοούμε με τον όρο κυριότητα; Ποια είναι τα στοιχεία της κυριότητας; 186 Βιβλιογραφία 187 Περιεχόμενα 13