ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Ενότητα 10: Θεολογία των Πράξεων των Αποςτόλων Αικατερίνθ Τςαλαμποφνθ
Άδειεσ Χρήςησ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτώσ. 2
Χρηματοδότηςη Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθν αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. 3
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Θεολογία των Πράξεων των Αποςτόλων
ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Μάθημα 10: Θεολογία των Πράξεων των Αποστόλων
Εισαγωγικά: το θέμα των πηγών (1) Αξιοπούηςη προφορικού υλικού και γραπτών πηγών. Αδυναμύα ςόμερα να απαντόςουμε με βεβαιότητα ςτο ζότημα. Αντιοχειανό πηγό: Πιθανόν προφορικό υλικό για τα Πραξ 1-5, το οπούο προϋρχεται από την κοινότητα τησ Αντιόχειασ. Γραπτό (;) παρϊδοςη από την Αντιόχεια για τα Πραξ 6,1-15,35. Παραδόςεισ για τον Παύλο: Προφορικό υλικό - ςυχνϊ ςυνδεδεμϋνο με τοπικϋσ κοινότητεσ. Ταξιδιωτικό ημερολόγιο ό ημερολόγια (;) 6
Εισαγωγικά: η επεξεργασία (2) Ο ςυγγραφϋασ ϋχει ϋνα ςυγκεκριμϋνο θεολογικό πρόγραμμα: το αναπτύςςει μϋςα ςτα δύο βιβλύα του. Οι λόγοι οργανωμϋνοι ςύμφωνα με τον τρόπο που απαντϊ και ςε ϊλλουσ ιςτορικούσ τησ αρχαιότητασ (Θουκυδύδησ). Γλωςςικό επεξεργαςύα του επιμϋρουσ υλικού -> γλωςςικό ομοιογϋνεια. 7
Ο θεολογικός σκοπός του βιβλίου (1) Οι διακειμενικϋσ ςυνδϋςεισ μεταξύ των δύο βιβλύων. M. Goulder: τυπολογικό ςχϋςη μεταξύ Λκ και Πραξ. Ο προγραμματικόσ χαρακτόρασ του Πραξ 1,8: Δύναμις ἁγίοσ πνεύμαηος. Μάρησρες μοσ ἔν ηε Ἰεροσζαλὴμ καὶ ἐν πάζῃ ηῇ Ἰοσδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐζτάηοσ ηῆς γῆς. 8
Ο θεολογικός σκοπός του βιβλίου (2) Ιουδαία και αμάρεια Ιερουσαλήμ Έως εσχάτου τη γης 9
Η αντίληψη της ιστορίας Ο Θεόσ - δημιουργόσ όλου του κόςμου. Η εκλογό του λαού του Θεού - ιςτορύα υπόςχεςησ τησ ςωτηρύασ - o Θεόσ ωσ ο Κύριοσ του Ιςραόλ. Η θϋςη των εθνών ςτο ςχϋδιο τησ ςωτηρύασ (Πραξ 14,15-17 17,24-31) - βλ. και την παρουςύα των ςεβομϋνων - το περιςτατικό με τον Κορνόλιο. Παρόμοια αντύληψη για την ιςτορύα όπωσ και ςτο Λκ. Η Εκκληςύα ο νϋοσ λαόσ του Θεού. Το πρόςωπο κλειδύ ο ύδιοσ ο Θεόσ που ενεργεύ μϋςω του Ιηςού και του Αγύου Πνεύματοσ. 10
Ο Ιησούς ως Μεσσίας Χριςτολογύα ςυνδεδεμϋνη με τισ Γραφϋσ και τισ ιουδαώκϋσ παραδόςεισ. Η ιςτορύα του Ιηςού προώποτύθεται ωσ γνώςη των αναγνωςτών. Χρόςη ςυγκεκριμϋνων χριςτολογικών τύτλων: Αρχαύοι χριςτολογικού τύτλοι (ο ϊγιοσ, ο δύκαιοσ, παισ, προφότησ κ.ϊ.). Χριςτόσ - χρηςιμοποιεύται ωσ τύτλοσ - εντϊςςεται ςτο ςχόμα προφητεύαεκπλόρωςη. Υιόσ Δαυύδ - εκπλόρωςη των υποςχϋςεων που δόθηκαν ςτον Δαυύδ για το λαό του Ιςραόλ. Κύριοσ - ο Θεόσ κι ο Ιηςούσ (και κατϊ την επύγεια δρϊςη του) / ςυνδυαςμόσ με το χριςτόσ. Η ανϊςταςη: Οι αποδεύξεισ. Ο ρόλοσ του Θεού ςε αυτόν. 11
Σο Άγιο Πνεύμα Πνεύμα, ϊγιο Πνεύμα, το πνεύμα του Κυρύου. Το Πνεύμα παρόν και πριν την ϋλευςη του Ιηςού - η προφητικό παρουςύα του Θεού ςτο λαό του. Το Πνεύμα με το ρόλο που ςυναντούμε και ςτην ΠΔ (προφητεύα - δημιουργύα - κρύςη). Υπόρχε ςτον Ιςραόλ - εκδηλώνεται ςτην εκκληςύα. Συνϋχεια τησ ιςτορύασ. Εκπλόρωςη των εςχϊτων. Το Πνεύμα ωσ κύριο χαρακτηριςτικό των μελών τησ Εκκληςύασ (και ςτουσ εθνικούσ: 10,44-45 11,15 15,8). Σύνδεςη Πνεύματοσ και κηρύγματοσ. Το Πνεύμα ωσ πρόςωπο που ενεργεύ ςτην Εκκληςύα. 12
Εσχατολογία Δύο κεντρικϊ ερωτόματα: Σε ποιον ανόκει η βαςιλεύα του Θεού. Πότε θα ϋρθει η βαςιλεύα του Θεού. Η Πεντηκοςτό ωσ εςχατολογικό γεγονόσ. Η Βαςιλεύα όδη παρούςα αλλϊ όχι ακόμη πραγματοποιηθεύςα. Μϋροσ ϋχει πραγματοποιηθεύ (ζωό, πϊθοσ και ανϊςταςη του Ιηςού). Μϋροσ βιώνεται τώρα (η ζωό τησ Εκκληςύασ). Μϋροσ αναμϋνεται ςύντομα να εκπληρωθεύ (παρουςύα). Μεγαλύτερη ϋμφαςη το ποιοσ ανόκει ςτη Βαςιλεύα. 13
Σημείωμα Αναφοράσ Copyright Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ, Τςαλαμποφνθ Αικατερίνθ. «Θεολογία των Πράξεων των Αποςτόλων». Ζκδοςθ: 1.0. Θεςςαλονίκθ 2015. Διακζςιμο από τθ δικτυακι διεφκυνςθ: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs340/. 14
Σημείωμα Αδειοδότηςησ Το παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομι *1+ ι μεταγενζςτερθ, Διεκνισ Ζκδοςθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ 15
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Τζλοσ ενότητασ Επεξεργαςία: Φίλιπποσ Γερμάνθσ Θεςςαλονίκθ, Εαρινό Εξάμθνο 2014-2015
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Σημειώματα
Διατήρηςη Σημειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το Σθμείωμα Αναφοράσ το Σθμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ διλωςθ Διατιρθςθσ Σθμειωμάτων το Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ. 18