ΟΙ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ Νεφέλη Φιλίππου Γ 1 Βασίλης Κουτσόφτας Γ 1
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ Είναι η τάση που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους μιας κοινωνίας για υπερβολική κατανάλωση αγαθών. Σήμερα ισχύει σε μεγάλο βαθμό το «καταναλώνω άρα υπάρχω», αφού οι αγορές αποτελούν μεγάλο μέρος της κοινωνικής μας ζωής. Ο όρος υπερκατανάλωση δηλώνει ακριβώς την υπερβολή του φαινοµένου αυτού, την υπέρβαση του µέτρου. Είναι η τάση του σύγχρονου ανθρώπου να ξοδεύει αλόγιστα χρήµατα για απεριόριστη κατανάλωση υλικών αγαθών, προκειµένου να ικανοποιήσει τις πλασµατικές του ανάγκες.
ΑΙΤΙΑ Η ανάπτυξη της τεχνολογίας, που οδήγησε στην διοχέτευση πληθώρας αγαθών στην αγορά Σύγχρονος τρόπος ζωής: ψυχολογικά προβλήματα, κατάθλιψη και ανία Τα ΜΜΕ αναπαράγουν διαρκώς το πρότυπο του ανθρώπου του «έχειν» και όχι του «είναι» Η αφθονία των αγαθών και των προσφερόμενων υπηρεσιών, η ποικιλία των προϊόντων και η προσιτή τιμή τους.
ΑΙΤΙΑ Πρότυπα μιμητισμός Οι άνθρωποι μιμούνται ο ένας τον άλλον για να νιώσουν αποδεκτοί, να ανήκουν σε μια ομάδα, να γίνονται αγαπητοί Τάση αυτοπροβολής και η επίδειξη των αγαθών Η διαφήμιση με τη συνεχή πλύση εγκεφάλου προβάλλει καθημερινά ατέλειωτες περιττές ανάγκες
ΑΙΤΙΑ Η έλλειψη παιδείας κάνει τον άνθρωπο παθητικό και τον ωθεί στην χωρίς μέτρο ικανοποίηση των αναγκών Η μόδα προστάζει την υπερκατανάλωση των αγαθών καλλιεργώντας την ευδαιμονιστική αντίληψη της ζωής
ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΥ Η αύξηση της κατανάλωσης προκαλεί αύξηση της παραγωγής και έτσι δημιουργούνται θέσεις εργασίας Πτώση των τιμών των προϊόντων και αύξηση της ποιότητάς τους αφού υπάρχει ανταγωνισμός Άνθηση της οικονομίας καθώς το εμπόριο και οι συναλλαγές προωθούνται Βελτίωση των υλικών όρων ζωής, άνοδος βιοτικού επιπέδου Δυνατότητες επιλογής μεταξύ πολλών ομοειδών προϊόντων
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΥ Το άτομο γίνεται πλεονέκτης, εγωιστής και συμφεροντολόγος Δημιουργία ψευδαίσθησης πως ικανοποιείται και ευτυχεί Απομάκρυνση και απομόνωση μεταξύ ανθρώπων Τα άτομα δείχνουν ολοένα και λιγότερο ενδιαφέρον για την πνευματική τους καλλιέργεια Η αλόγιστη σπατάλη χρημάτων από το άτομο, που σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί στην οικονομική καταστροφή
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΥ Η τάση για υπερκατανάλωση οδηγεί στη μείωση των φυσικών πόρων Ο άνθρωπος υπερεργάζεται, με αποτέλεσμα την έλλειψη ελεύθερου χρόνου αλλά και διάθεσης για ουσιαστική επικοινωνία με τους άλλους Η απώλεια εσωτερικής ελευθερίας έχει ως συνέπεια τη βίωση έντονου άγχους και ανασφάλειας για την απόκτηση υλικών αγαθών, άγχος που συχνά εξωθεί στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Τα ΜΜΕ θα πρέπει να αναθεωρήσουν την τάση τους για συνεχή προβολή υλιστικών και καταναλωτικών προτύπων Η Πολιτεία οφείλει να καθορίσει το πλαίσιο των αρχών δεοντολογίας, εντός των οποίων θα λειτουργεί η διαφήμιση, και να επιβάλλει, όταν απαιτείται, τις προβλεπόμενες κυρώσεις Η Οικογένεια να καλλιεργεί την ολιγάρκεια, εγκράτεια και αυτάρκεια
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Συνειδητοποίηση από το ίδιο το άτομο ότι η ποιότητα ζωής και η πραγματική του ευτυχία δεν ταυτίζεται με την απόκτηση πληθώρας υλικών αγαθών Έμφαση στην αξία του ανθρώπου και της ανθρώπινης ζωής και όχι στα υλικά αγαθά
ΕΠΟΜΕΝΩΣ Ο καταναλωτισμός ως στάση ζωής προβάλλει μία επίπλαστη ευημερία, η οποία απευθύνεται σε λίγους, με αποτέλεσμα να προκαλεί ανισότητα, φτώχεια, αλλοτρίωση και αποξένωση. Γι' αυτό το λόγο, η αναθεώρηση των αξιών στις σύγχρονες κοινωνίες μπορεί να αποτελέσει εγγύηση μιας καθολικής ευημερίας, που δε θα θεμελιώνεται σε ποσοτικά μεγέθη και κριτήρια, αλλά θα εμπνέεται από τα ανθρωπιστικά ιδεώδη, που προσδίδουν ποιότητα στη ζωή μας.
«Ο σύγχρονος άνθρωπος, αν μπορούσε να εκφράσει την αντίληψη που έχει για τον παράδεισο, θα έδινε μια εικόνα που θα έμοιαζε σαν το μεγαλύτερο γενικό κατάστημα του κόσμου, μέσα στο οποίο θα υπήρχαν καινούρια πράγματα και μπιχλιμπίδια, και τον εαυτό του να έχει άφθονο χρήμα για να τ αγοράσει. Θα περιπλανιόταν μ ανοικτό το στόμα μέσα σ αυτόν τον κυκεώνα μπιχλιμπιδιών και εμπορευμάτων, με την προϋπόθεση όμως ότι υπήρχαν νέα πράγματα για να αγοράσει και ότι προφανώς οι γείτονές του θα ήταν λιγότερο προνομιούχοι απ αυτόν». Erich Fromm
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!