ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΊΙΚΗΣ ΙΑΊΡΙΚΗΣ 181 Στατιστικά Δεδομένα Νοσηλείας Βαρέως Πασχόντων Παιδιατρικών Ασθενών στην Γενική Μ.Ε.Θ. Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Ν.Θ. «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ» Α. ΚΥΠΑΡΙΣΣΗ Π. ΚΑΚΑΣ & ΟΜΑΔΑ ΕΡΓ ΑΣΙΑΣ ΜΕθ ΕΣΥ1 Λόγω της έλλειψης, μέχρι πρότινος, Παιδιατρικής Μ.Ε.Θ. στο Βορειοελλαδικό χώρο οι βαρέως πάσχοντες παιδιατρικοί ασθενείς νοησηλεύονταν και ένα ποσοστό εξακολουθεί να νοσηλεύεται σε γενικές πολυδύναμες Μ.Ε.Θ. ενηλίκων της Θεσσαλονίκης. Η Μ.Ε.Θ. Ε.Σ.Υ. του Γ.Ν.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» είναι από τις γενικές Μ.Ε.Θ. που νοσηλεύουν βαρέως πάσχοντες κάθε ηλικίας και αιτιοπαθογένειας. Από την αρχή της λειτουργίας της, στις 10-7-1997 μέχρι και σήμερα (Νοέμβριος 1999) νοσηλεύθηκαν 104 βαρέως πάσχοντες παιδιατρικοί ασθενείς, ποσοστό 22,6% επί του συνόλου εισαγωγών. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό για γενική Μ.Ε.Θ. και πιθανόν δικαιολογείται από την ιδιαιτερότητα του νοσοκομείου μας, το οποίο διαθέτει Πανεπιστημιακή Παιδοχειρουργική Κλινική και Παιδιατρική Κλινική, την παράδοση σε νοσηλεία βαρέως πασχόντων παιδιατρικών ασθενών και την θετική στάση του επιστημονικού και νοσηλευτικού προσωπικού για νοσηλεία και αντιμετώπιση παιδιατρικού ασθενούς παρ' όλη την έλλειψη επίσημης εξειδίκευσης στην Παιδοεντατικολογία και πλήρους υλικοτεχνικής υποδομής. Εισαγωγές ασθενών Από τον Ιούλιο 1997 μέχρι και τον Νοέμβριο 1999, στην Μ.Ε.Θ. του Γ.Ν.Ν.Θ. «Γ.Γεννηματάς» νοσηλεύθηκαν 104 παιδιατρικοί ασθενείς που αντιστοιχούν σε ποσοστό 22,6% επί συνόλου εισαγωγών ( 460 Συσχέτηση ΚΙ\ινικίις Εισαγωγής κ<π 'Ετt>ΙJς Εισαγωγι'\ς ' ;.= :.: "' L 'k. ι:: = r ;Έ ::.:. :: ω ":,ν ;t: σ :. c; "' 'λ <; :{ :!l " ;,ι ;;.: χ >-. ;:; 6 σ " : 9 4.. : :i i; ;.:: ;: t:. D.!:: ί: 1 Ε. Αντωνιάδου, Σ. Βασιλιάγκου, Α. Μπεκριδέλης, Κ Φέκετε-Πασσά, Α Βάκαλος, Μ Μητρολιός, Β. Παπαϊωάννου
182 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΠΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Συσχέτιση ΚλινικrΊς Εισαγωγι]ς και Αηισλογiας Εισ<ηωγψ:; ::: : :; ',, : ') l ---.c ' -- ;; Ε j? ::,;: r:=.- >< {) {' <> ;:...' ' ;_? Αιηολογiα Εισαγωγής σύνολο ασθενών). Τα περιστατικά που αφορούν μονοήμερη (από λίγες ώρες μέχρι και μία ημέρα) νοσηλεία είναι κυρίως τα περιστατικά που διεκομίσθησαν σε προθανάτια κατάσταση (ASA Ρ,55). Η ταξινόμηση των περιστατικών σύμφωνα με την κλινική όπου πραγματοποιήθηκε η αρχική εισαγωγή απεικονίζεται στο σχήμα 1. Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι οι ασθενείς που νοσηλεύθηκαν στη Μ.Ε.Θ. κατά συντριπτική πλειοψηφία προέρχονται από την Παιδοχειc ρουργική Κλινική (54,8%) και Παιδιατρική Κλινική (32,7%) (σχήμα 2). Αίτια εισαγωγής Σε ό,τι αφορά τα αίτια εισαγωγής όπως φαίνεται από το σχήμα 3, ταξινομούνται στις εξής κατηγορίες: Τραύμα (36,9% επί του συνόλου), εκ των οποίων εισαγωγών, το 86,8% ήταν Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις (ΚΕΚ - ποσοστό εισαγωγής 29,8% επί του συνόλου), Οξεία Αναπνευστική Ανεπάρκεια (17,6% ), Συγγενείς ανωμαλίες (8,6% ), Μηνιγγιτιδοκοκκικ1i Σηψαιμία (5,8% ), Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα (2,9% με
. ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΊΑΠΚΗΣ ΙΑΊΡΙΚΗΣ 183 r- Ηλικία 0-30 ημερών 1-12 μηνών 12-36 μηνών 36-72 μηνών 72-144 μηνών >144μηνώv! Μέσος όρος 7,5 5.6 21,3 49,1 104,7 160,3 I b'tandard Oeviation 7,1 3,2 20,7 20,7 20,7 5,7 ι Αριθμός Ασθενών 12 18 22 16 29 7! 1--------- - -- - -----+------lf------+- ------ --- --'-- -- - -+ - Ημέρες vοσηλεiας ISS GCS lt"rism. 111 Score j ;--Μέσος όρος ι aruiard Oeviation 7.9 19,2 5,7 22,5 -- --- ------ --------- - --+--_;_---+...:.::. -J..-----+-----1......:t3:....... c. 1;..:, 0:.:,, 9 _...L..._...; 3:.C:: ' 8:.. ι 1_:1- -- -- '- - ----... L...! Συσχέτηση Αιτιολογίας Εισαγωγής και PRISM 111 Score 3 β 3 1(} 11 12 13 14 16 17 18 20 21 22 23 24 25 ZG 27 28 29 30 32 37 39 42 43 44 45 48 52 56 PRISM 111 Scoreo επιβίωση 100% ). Άξιο μνείας αποτελεί το γεγονός ότι τα περιστατικά μετεγχειρητικής παρακολούθησης αποτελούσαν μόλις το 1,9% επί του συνόλου. Καθίσταται λοιπόν φανερό ότι η Μ.Ε.Θ. Ε.Σ.Υ. «Γ.Γεννηματάς» νοσηλεύει βαρέως πάσχοντες παιδιατρικούς ασθενείς κάθε αιτιοπαθογένειας. Δεδομένα Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των. περιστατικών ήταν: α) ηλικία, β) τροποποιημένη κλίμακα Γλασκώβης (GCS) για παιδιά κατά την εισαγωγή, γ) κατάταξη του τραύματος κατά ISS δ) μέρες παραμονής στον μηχανικό αερισμό, ε) διάρκεια νοσηλείας, στ) κατάταξη βαρύτητας κατά PRISM ΠΙ-24, ζ) αίτια εισαγωγής στη Μ.Ε.Θ., η) έκβαση των περιστατικών. Στον πίνακα 1 φαίνεται η ηλικιακή κατανομή των παιδιατρικών ασθενών, ο μέσος όρος των ημερών νοσηλείας, το ISS, το GCS και το PRISM ΠΙ Score. Οι επιμέρους κατηγορίες σε ότι αφορά τις ηλικίες είναι οι χρησιμοποιούμενες στον υπολογισμό του PRISM ΠΙ. Είναι φανερό ότι η πλειονότητα των ασθενών βρίσκεται στις ηλικιακές κατηγορίες 12-36 και 72-144 μηνών, καθώς και ότι ο μέσος όρος των ημερών νοσηλείας είναι πολύ μικρός (7,9 ημέρες) που δηλώνει την γρήγορη διακίνηση των περιστατικών. Όπως φαίνεται στο σχήμα 4, η πλειονότητα των περιστατικών με υψηλό PRISM ΠΙ Score 43-55 προήλθαν από την παιδιατρική και την παιδοχειρουργική κλινική. Τα περισσότερα περιστατικά βρίσκονται με PRISM ΠΙ Score 11. Όπως φαίνεται στο σχήμα 5, τα σοβαρότερα περιστατικά (PRISM ΠΙ Score 45-55) αφορούσαν παιδιατρικά περιστατικά (μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία, Status epilepticus) ενώ τα πλείστα των περιστατικών (26,9%) εισήχθησαν με PRISM ΠΙ Score 24-32. Στο σχήμα 6 παρατηρούμε ότι η πλειονότητα των περιστατικών νοσηλεύθηκαν στη Μ.Ε.Θ. για 1-12 ημέρες και ήταν κυρίως παιδιατρικά και παιδοχειρουργικά περιστατικά. Από το σχήμα 7 γίνεται εύκολα φανερό ότι τα πλείστα των περιστατικών Μ.Ε.Θ. του Γ.Ν.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» διακομίστηκαν στις κλινικές υποδοχής τους.
184 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΊΑΊΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ PRISM 111 Scor-e Ημtρις Νοσηλείας Θνητότητα Η συνολική θνητότητα για τους παιδιατρικούς ασθενείς της Μ.Ε.Θ. ήταν 9,7%, εκ των οποίων το 4% αποτελούσαν κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, (βαρύτατες κλειστές ΚΕΚ). Ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό αν ληφθεί υπ' όψη η βαρύτητα των περιστατικών που αντιμετωπίστηκαν. Ένα ποσοστό 4,5% αφορούσε ασθενείς που προσεκομίσθησαν νεκροί ενώ 6% ήταν εγκεφαλικά νεκροί ασθενείς κατά την είσοδό τους στη ΜΕΘ. Από τα περιστατικά που προσεκομίσθη- καν στην εντατική σε προθανάτια κατάσταση και κατέληξαν, 2% έπασχε από μηνιγγιτιδοκοκκικ1ί σηψαιμία και 1% από συγγενείς δυσπλασίες. Η αιτιολογία των περιστατικών που κατέληξαν στη Μ.Ε.Θ. ήταν κυρίως το παιδιατρικό τραύμα και η μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία. Επίλογος Συμπερασματικά, από την ανάλυση και αξιολόγηση των στατιστικών στοιχείων της νοσηλείας των παιδια-
,.,_ ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΊΑΠΚΗΣ ΙΑΊΡΙΚΗΣ 185 Ι \'' -!---- - 1=-= G χ;! j! '" Ι-... c: :;;r;! - ' '.... -_. _ i_,!_... --- «................. _.......... -c "" -" '..."""'" ""' "'.. " " '"' '................ ι.ι_._-_,_.:_ _:_, _ _:_'-. :. _..,...., ''''"''''. "... c::t1......... >.:::: JΞ!1:..,.. > Ξ; λ.ο;:-;. :( :; =: Ξ:,,.. ".L ::λ [ i R?i. -.::: ::: > (( :.') " iσ:.υ. <") - '{ 9 5 2: α. σ χ tr <(,. ; z.; j ε e :;(. σ,. -. ) 5 '" <' ::.. ( -- ' σ,, t; ;:: m : χ; κ <> t::. - J.: :? ' ς; Ε " ζ;. Ε ο:-.. < /' :..:: :λ.} :>: * DB= Βπιίη Death (Εγκεφαλικός Θάνατος), DOA=Dead ΟηΑπiνα/ (Νεκρός κατά την άφιξη) τ ''} '1....:::. :! :, ΓΙ Ξl -s::: c{ ο ':<: >. ο ;( <1 ι= ;. :r ι: i_,.,j J.. :Έ χ :r <{ :r w 3 "'- χ c ±: "" ::.: Η 1-- "' <ι:. L... ;;;:: <( ::.: ]1 α:: ο <( > < οι:; <I' ο :;;: <.j 3-- F.:: :J: c μ L. :r z ;ι!: :r σ 2 3 9 1β 2 α: t- Η F z ο Α w!:: 1} 21 8-9 Αιτία εισαγι,.;γής και σνησrοιχες ημέρες νοσηλείας (αpιθμοi) 'ΟΘΑ.ΝΛΤΟΖ!ΟΘΛΝΛΞΛV.. ia (X:JA lsbd τρικών ασθενών στην Μ.Ε.Θ. Ε.Σ.Υ. του Γ.Ν.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» και σε σύγρκιση με PICU και γενικές Μ.Ε.Θ. που υποδέχονται παιδιατρικούς ασθενείς, εκτιμούμε, ότι στον ευαίσθητο αυτό τομέα: Η βαρειά εικόνα εισαγωγής των παιδιατρικών ασθενών πολλες φορές υποδηλώνει μη έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της νόσου. Η δικαιολογημένα μη εύκολη αποδοχή του παιδιατρικού ασθενή από γενικές ΜΕΘ οδηγεί σε καθυστερημένη προσέλευση στην τελική μονάδα υποδοχής. Υπάρχει αναγκαιότητα ανάπτυξης περισσότερων παιδιατρικών κλινικών Μ.Ε.Θ. στον Βορειοελλαδικό χώρο και κατά προτίμηση με την μορφή οργανωμένων παιδιατρικών Μ.Ε.Θ. Τέλος, πιστεύουμε, ότι η θετική στάση και η εμπειρία του νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού της εν λόγω Μ.Ε.Θ. Ε.Σ.Υ. στην αποδοχή και νοσηλεία του παιδιατρικού ασθενή καλύπτει μερικώς τις αυξημένες ανάγκες νοσηλείας βαρέως πασχόντων παιδιών σε Μ.Ε.Θ. στο Βορειοελλαδικό χώρο.
186 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΊΑΊΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Gelling L. Causes of ICU psychosis: the environmental factors. Nursing in Critical Care. Jan Feb 1999, p. 22-26. 2. Anne Stiene-Martin Κ. Clinical Hematology. Lippincott 1998. 3. Diagnosis and treatment of idiopathy purpura: Recommendation of the American Society of Hematology. Am-Intern-Med. 1997, Feb. 15; 126(4); 319-326. 4. J.A. Farias et al: Weaning from mechanical ventilation in pediatric intensive care patients. Intensive Care Medicine (1998), 24: 1070-1075. 5. H.F. Hazinski. Manual of Critical Care. Mosby, 1991. 6. M.F. Hazinski. Manual of Pediatric Critical Care. Mosby, 1999. 7. Nelson's Textbook of Pediatric. WB Saunders, 1996. 8. J. Purday et al: Outcome of critical illness in children in district General Hospitals' Intensive Care Units. 8th European Congress of Intensive Care Medicine, Athens 1995. 9. Fuhrman-Zimmerman, Pediatric Critical Care. Mosby, 1992. 10. Kapklein Μ., Madeo R. Pediatric Trauma. Mount Sinai Journal of Medicine 1997, September October, 644-302-310. 11. Pollack ΜΜ et al: Critical Care Medicine 1998, 16:1110-1116. 12. Fonseca R., Tefferi Α. Practical aspects in the diagnosis and management of aplastic anemia. Am J-Medical Science 1997 Mar, 313(3): 159-169. 13. Murray Μ. Pollack, Kantilal Μ. Patel, Urs Ε. Ruttiman. PRISM 111: Απ updated Pediatric Risk of Mortality score. Crit. Care Med. 1996. Vol. 24, Νο 5, p. 743-752. 14. Ρ. Revidi. Reactions psychologiques aux affections somatiques graves. Encyclopedie Medico Chirurgicale, Paris 1994. 15. Textbook of Pediatric Critical Care. Rogers, 1995. 16. Murray Μ. Pollack, Kantilal Μ. Patel, Urs Ε. Rutimann. The pediatric risk of mortality 111-Acute physiology score (PRISM 111-APS): Α method of assessing physiologic instability for pediatric intensive care unit patients. The journal of Pediatrics, Oct. 1997, volume 131, number 4, p. 575-581. 17. Υ earbook of Ι η tensive Care and Emergency Medicine, 1996. 18. Μ.Ν. Σταυρόπουλος. Η εκτίμηση της βαρύτητας της κάκωσης. ΙΑΤΡΙΚΉ 56,341-347, 1989. 19. Γ. Τσαούση, Μ. Γιαννάκου & ομάδα εργασίας της ΜΕΘΑ. Η δεκαετής εμπειρία από τη νοσηλεία παιδιών στη ΜΕΘΑ. 20. Μ. Μπούρα. Ψυχαναλυτική προσέγγιση του βαριά και χρόνια άρρωστου παιδιού και εφήβου. Καταληκτικές aρρώστιες και θάνατος. Σύγχρονα θέμα παιδοψυχιατρικής. 21. Αντωνιάδου Ε., Κομνηνού Δ., Κυπαρίσση Α, Με ίτανίδου Μ., Μπεκριδέλης Α, Φέκετε-Πασσά Κ. ΜΕΘ/ΕΣΥ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς». Έκβαση Βαρέως Πασχόντων Παιδιατρικών Ασθενών σε Γενική ΜΕΘ. 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναισθησιολογίας, 12-16 MaCoυ 1999, Κως. 22. Αντωνιάδου Ε., Κομνηνού Δ., Κυπαρίσση Α, Μπεκριδέλης Α, Φέκετε-Πασσά Κ ΜΕΘ/ΕΣΥ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς». Περίπτωση Επίκτητης Απλαστικής Αναιμίας σε Παιδί 5 χρονών - 52 ημέρες νοσηλείας σε Γενική ΜΕΘ. 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναισθησιολογίας, 12-16 Μα"Cου 1999, Κως. 23. Μπεκριδέλης Α, Φέκετε-Πασσά Κ, Κυπαρίσση Α, Παντελή Π., Βρετζάκης Γ., Αντωνιάδου Ε. ΜΕΘ/ΕΣΥ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς», Παπακωνσταντίνου Μ., Παιδιατρική Κλινική ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς». Αποδέσμευση από τον αναπνευστήρα παιδιών που νοσηλεύονται σε γενική ΜΕΘ. 37ο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο. Θεσσαλονίκη, 28-30 Μα"Cου 1999. 24. Φέκετε-Πασσά Κ, Κυπαρίσση Α, Μπεκριδέλης Α, Βασιλιάγκου Σ., Κομνηνού Δ., Με"ίτανίδου Μ., Αντωνιάδου Ε. ΜΕΘ/ΕΣΥ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς», Αναγνωστόπουλος Δ., Παιδοχειρουργικ1Ί Κλινική ΑΠΘ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς». Πολλαπλό Τραύμα Παιδιών σε Γενική ΜΕΘ. 37ο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο. Θεσσαλονίκη, 28-30 Μα"Cου 1999. 25. Μπεκριδέλης Α, Αντωνιάδου Ε., Κυπαρίσση Α, Φέκετε-Πασσά Κ, Παντελή Π., Καραγκιόζογλου Θ., ΜΕΘ/ΕΣΥ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς», Αμοιρίδου Σ., Αμπατζόγλου Γ., Παιδοψυχιατρικός τομέας ΑΠΘ ΝΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Ψυχολογία Παιδιατρικcδν Ασθενών σε Γενική ΜΕΘ. 37ο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο. Θεσσαλονίκη, 28-30 Μα"Lου 1999. 26. Βασιλιάγκου Σ., Φέκετε-Πασσά Κ, Μπεκριδέλης Α, Κυπαρίσση Α, Γροσομανίδης Β., Βάκαλος Α,
ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 187 Αντωνιάδου Ε. ΜΕΘ/ΕΣΥ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς». Τσούμας Δ., Πετρόπουλος Α, Ανανγωνστόπουλος Δ., Παιδοχειρουργική Κλινική ΑΠΘ ΝΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς». Σπάνια Περίπτωση Σοβαρού Τραυματισμού Τραχείας σε Παιδί. 37ο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο. Θεσσαλονίκη, 28-30 Matoυ 1999. 27. Κ. Fekete-Passa, Α. Kiparissi, Α. Bekridelis, S. Vasiliagou, Ε. Antoniadou, General Hospital «G. Gennimatas», Thessaloniki Greece. Outcome of severely ill pediatric patients. 3rd State of tlιe Art. Interdisciplinary Review Course, May 21-23, 19lJ9. Athens, Greece. 28. Κ. Fekete-Passa, Α. Kiparissi, Α. Bekridelis, S. Vasiliagou, Ε. Antoniadou, General Hospitnl «G. Gennimatas», Thessaloniki Greece. Pedintric Multiple Injured Patients in General ICU. 3Id State of the Art. Interdisciplinary Review Couise, Μι-ιy 21-23, 1999. Athens, Greece.