Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο) Φροντιστήριο 17/03/2010 (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 1 / 27
Περιεχόµενα 1 Κλίµακες Κλίµακες Major κλίµακες Η major κλίµακα του C Major κλίµακες µε διέσεις Major κλίµακες µε υφέσεις Minor κλίµακες Η minor κλίµακα του A Minor κλίµακες µε διέσεις Minor κλίµακες µε υφέσεις 2 Συγχορδίες Major και minor συγχορδίες Αυξηµένες και ελαττωµένες συγχορδίες (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 2 / 27
Κλίµακες Κλίµακα (scale) είναι ένα σύνολο 7 νοτών της ίδιας οκτάβας οι οποίες έχουν τοποθετηθεί σε σειρά αύξουσας ή ϕθίνουσας τονικότητας. Η πρώτη νότα µιας κλίµακας λέγεται τονική (tonic) και δίνει το όνοµα της στην κλίµακα. Οι αποστάσεις µεταξύ των νοτών δίνουν χαρακτηριστικό άκουσµα σε κάθε κλίµακα. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 3 / 27
Βαθµίδες κλιµάκων Βαθµίδα 1η 2η 3η 4η 5η 6η 7η Ονοµα Τονική (tonic) Επιτονική (supertonic) Μέση (mediant) Υποδεσπόζουσα (subdominant) εσπόζουσα (dominant) Επιδεσπόζουσα (submediant) Προσαγωγέας (subtonic ή leading-tone) (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 4 / 27
Major κλίµακες Το πιο συνηθισµένο είδος κλίµακας. Εχουν χαρούµενο άκουσµα και αναµενόµενα διαστήµατα. Τα διαστήµατα µιας major κλίµακας είναι: Τόνος Τόνος } {{ } µεγάλο διάστηµα 3ης Ηµιτόνιο Τόνος Τόνος Τόνος Ηµιτόνιο (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 5 / 27
Η major κλίµακα του C Η major κλίµακα του C είναι: C D E F G A B C (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 6 / 27
Αλλες major κλίµακες Παράδειγµα Εστω ότι ϑέλουµε να κατασκευάσουµε την κλίµακα D major. Η κλίµακα αυτή ξεκινάει µε τη νότα D, όπως µαρτυράει το όνοµά της, και κινείται µε τα διαστήµατα µιας major κλίµακας. D}{{} }{{} E F }{{} }{{} G A}{{} B}{{} C Τόνος Τόνος Ηµιτόνιο Τόνος Τόνος Τόνος D } {{ } Ηµιτόνιο Σχήµα: D major (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 7 / 27
Τρόπο κατασκευής κλιµάκων Μπορούµε να κατασκευάσουµε µια κλίµακα διαλέγοντας την τονική νότα και ϐρίσκοντας όλες τις υπόλοιπες µε ϐάση τα διαστήµατα της κλίµακας. Η διαδικασία αυτή είναι λίγο επίπονη, εποµένως χρησιµοποιούµε το µνηµονικό κανόνα που λέγεται "Circle of Fifths". Μας ϐοηθάει να ϐρούµε τον οπλισµό που αντιστοιχεί σε κάθε κλίµακα. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 8 / 27
Circle of Fifths (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 9 / 27
Major κλίµακες µε διέσεις Κλίµακα G D A E B F C Οπλισµός F F,C F,C, G F,C, G, D F,C, G, D, A F,C, G, D, A, E F,C, G, D, A, E, B (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 10 / 27
Major κλίµακες µε υφέσεις Κλίµακα F B E A D G C Οπλισµός B B,E B,E, A B,E, A, D B,E, A, D, G B,E, A, D, G, C B,E, A, D, G, C, F (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 11 / 27
Εναρµόνιες κλίµακες Κάποιες από τις παραπάνω κλίµακες περιέχουν ακριβώς τις ίδιες νότες, αλλά γραµµένες µε διαφορετικό τρόπο. Τέτοιες κλίµακες λέγονται εναρµόνιες (enharmonic). Πιο συγκεκριµένα: B C G F D C (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 12 / 27
Minor κλίµακες Το αµέσως πιο συνηθισµένο είδος κλίµακας µετά τις major. Εχουν µελαγχολικό άκουσµα. Τα διαστήµατα µιας minor κλίµακας είναι: Τόνος Ηµιτόνιο } {{ } µικρό διάστηµα 3ης Τόνος Τόνος Ηµιτόνιο Τόνος Τόνος (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 13 / 27
Minor κλίµακες Μπορούµε να ϐρούµε την τονική νότα της σχετικής (relative) minor κλίµακας µιας major κλίµακας εάν κινηθούµε ένα µικρό διάστηµα τρίτης προς τα κάτω. Κλίµακες οι οποίες είναι σχετικές, έχουν τον ίδιο ακριβώς οπλισµό. Κλίµακες οι οποίες έχουν την ίδια τονική νότα, λέγονται οµώνυµες (parallel). (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 14 / 27
Η κλίµακα του A Εάν κινηθούµε ένα µικρό διάστηµα τρίτης προς τα κάτω από τη C, καταλήγουµε στην A: C ηµιτόνιο B τόνος A Εποµένως, η σχετική minor κλίµακα της C major είναι η A minor: A B C D E F G A (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 15 / 27
Αλλες minor κλίµακες Παράδειγµα Εστω ότι ϑέλουµε να κατασκευάσουµε την κλίµακα C minor. Η κλίµακα αυτή ξεκινάει µε τη νότα C, όπως µαρτυράει το όνοµά της, και κινείται µε τα διαστήµατα µιας minor κλίµακας. }{{} C D}{{} }{{} E }{{} F G }{{} Τόνος Ηµιτόνιο Τόνος Τόνος Ηµιτόνιο A }{{} Τόνος B } {{ C } Τόνος Σχήµα: C minor (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 16 / 27
Circle of Fifths (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 17 / 27
Minor κλίµακες µε διέσεις Κλίµακα e b f c g d a Οπλισµός F F,C F,C, G F,C, G, D F,C, G, D, A F,C, G, D, A, E F,C, G, D, A, E, B (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 18 / 27
Minor κλίµακες µε υφέσεις Κλίµακα d g c f b e a Οπλισµός B B,E B,E, A B,E, A, D B,E, A, D, G B,E, A, D, G, C B,E, A, D, G, C, F (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 19 / 27
Αρµονική minor κλίµακα Για να απέχει ο προσαγωγέας 1 ηµιτόνιο από την τονική, όπως στις major κλίµακες, συχνά κάνουµε την 7η ϐαθµίδα µιας minor κλίµακας 1 ηµιτόνιο πιο ψηλή, δηµιουργώντας την αρµονική minor κλίµακα. Σχήµα: Α minor αρµονική Η αύξηση της 7ης ϐαθµίδας κατά ένα ηµιτόνιο µετατρέπει την απόσταση µεταξύ 6ης και 7ης ϐαθµίδας σε αυξηµένο διάστηµα δευτέρας (λέγεται και τριηµιτόνιο). (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 20 / 27
Μελωδική minor κλίµακα Το διάστηµα αυτό ϑεωρήθηκε ακουστικά περίεργο από πολλούς συνθέτες. Ετσι, συχνά αυξάνεται και την 6η ϐαθµίδα κατά ένα ηµιτόνιο, δηµιουργώντας τη µελωδική minor κλίµακα. Σχήµα: Α minor µελωδική Η µελωδική minor χρησιµοποιείται κυρίως όταν ανεβαίνουµε τονικά, ενώ το κατέβασµα ακολουθεί τη ϕυσική minor κλίµακα. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 21 / 27
Συγχορδίες Συγχορδία (chord) λέγεται ο συνδυασµός τριων ή περισσότερων νοτών οι οποίες παίζονται ταυτόχρονα. Μπορούµε να κατασκευάσουµε µια απλή συγχορδία εάν παίξουµε ταυτόχρονα την πρώτη, τρίτη και πέµπτη ϐαθµίδα οποιασδήποτε από τις κλίµακες που είδαµε παραπάνω. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 22 / 27
Major συγχορδίες Αποτελείται από την πρώτη, τρίτη και πέµπτη ϐαθµίδα µιας major κλίµακας. Για παράδειγµα, η συγχορδία που προκύπτει από την C major κλίµακα είναι: C D E F G A B C Οι major συγχορδίες συµβολίζονται µε διάφορους τρόπους: Major, Maj, M Για παράδειγµα: C Major, C Maj, CM ή και σκέτο κεφαλαίο C. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 23 / 27
Minor συγχορδίες Αποτελείται από την πρώτη, τρίτη και πέµπτη ϐαθµίδα µιας minor κλίµακας. Για παράδειγµα, η συγχορδία που προκύπτει από την A minor κλίµακα είναι: A B C D E F G A Οι minor συγχορδίες συµβολίζονται µε διάφορους τρόπους: minor, min, m Για παράδειγµα: A minor, A min, Am. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 24 / 27
Αυξηµένες (augmented) συγχορδίες Αν σε µια major συγχορδία αυξήσουµε την 5η ϐαθµίδα κατά ένα ηµιτόνιο, κατασκευάζουµε µια αυξηµένη συγχορδία. Για παράδειγµα: C E G Οι αυξηµένες συγχορδίες συµβολίζονται µε διάφορους τρόπους: augmented, aug, + Για παράδειγµα: C augmented, C aug, C+. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 25 / 27
Ελαττωµένες (diminished) συγχορδίες Αν σε µια minor συγχορδία ελαττώσουµε την 5η ϐαθµίδα κατά ένα ηµιτόνιο, κατασκευάζουµε µια ελαττωµένη συγχορδία. Για παράδειγµα: A C E Οι ελαττωµένες συγχορδίες συµβολίζονται µε διάφορους τρόπους: diminished, dim. Για παράδειγµα: A diminished, A dim. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 26 / 27
Επεκτάσεις συγχορδιών Μπορούµε να επεκτείνουµε µια συγχορδία προσθέτοντας επιπλέον νότες. Για παράδειγµα, η C Maj7 είναι µια major συγχορδία στην οποία έχουµε προσθέσει και την 7η νότα της κλίµακας. Αντίστοιχα, υπάρχουν συγχορδίες 9ης, 11ης κτλ. (Εισαγωγή στη Θεωρία Μουσικής (Μέρος 2ο)) Επεξεργασία Ηχου και Μουσικής (ΤΗΛ313) 17/03/2010 27 / 27