ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΕΩΣ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ Πλωτάρχς Κωνσταντίνος Ξυνός Π.Ν. Σδαστής 9ς ΕΣ ΑΔΙΣΠΟ Σ μακρά παράδοσ σύγχρο όπλα συνεχείς ακαδμαϊκής γνωσιολογίας, γνώσ μειώις ορίζεται ορθή Χαρακτριστικός είι ο πίκας σν πίστ» (Νονάκα Τακεούτσι 2003). προυπολογισμό 2012 δείχνει Αυτός ο ορισμός δίνει εντύπωσ ς εξοπλισμούς μέχρι 2015 ότι γνώσ είι κάτι αντικειμενικό, έχουν ουσιαστικά μειωθεί σ 0,5% ευμετάβλ μέσα σν χρόνο καθώς ΑΕΠ1. Σε μία όμως εποχή τα γενικό γεωπολιτικό περιβάλλον αλήθεια. αλικής μεσογείου άλλαξε άρδν με Συνεπώς, έ ακατάπαυσ, υψλό ς θανάς ισρικών γετών, τέμπο παγκόσμιου περιβάλλονς κρίσ Ισραήλ σαν «αιτιολογμέν πιστεύω αλλάζουν, αποδεικνύονται ότι διαχείρισ είι οργανισμών γνώσς σ εξοπλισμών. σχέις Τουρκίας ενπισμού κρίσιμος κοιτάσμας φυσικού αερίου νοτίως Schon Κύπρου αντιπροσωπεύει 1978). Επιπλέον, είι πλέον ευρέως 4,2% παγκόσμιων αποθεμά αποδεκτό παράγοντας καθίσταται (Argyris ότι and ανταγωνιστικό 12% αποθεμά πλεονέκτμα κάθε οργανισμού Ευρώπς Ρωσίας μαζί, απαιτεί περνάει μέσα ν μοδικό γνωστικό θεμα (Spender, 1996; αυξμέν Μέσα αυτό περιβάλλον, Σε αυτή χρονική στιγμή χώρα ει- μόττα Ελλνικών Ε.Δ. Liebowitz, 2000). επιχειρσιακή πλήτεται διαχείρισ γνώως έρχεται σαν μία ιδιαίτερα εφικτή λύσ σ προσπάθεια ύλους εχθρούς, στρατιωτική διατρήως ή ακόμα επαύξσς ισχύς αξιόμαχου ΕΔ, ακριβώς μέσω στρίζεται πλέον σ προσωπικό Ενόπλων Δυνάμεων, οποίο όμως έχει 1 Σιχεία ΦΕΚ 257Α/9 Δεκ. 2011(Ν. αποστερθεί 4032) -1-
μίας σπείρας μετάδοσς ρτής ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΕΩΣ άρρ γνώσς, κυρίως μέσω εκμετάλευσς Η τεράστιου σ μέσω συνεχών απομειώων Σ παραγράφους θα δούμε πρακτικές εκπαίδευσς υφίσταται σ εποχή πως επιδράει ενός παραθέντας ακολούθως παρουσιάζει μερικές κύριες Θα αρχές θεωρίας διαχείρισς γνώως. Διαχείρισ σύγχρονου προσέγγισ γνώσς» Αυτό τμήμα κεφαλαίου Γνώως ακόμα σ Διοίκσ Έλεγχο νοτόμο διάδοσς χρήσς εσωτερικής ολοκλρώσουμε με μία μικρή ανάλυσ ν μέσω επαύξσς δμιουργίας, μας. δραστριόττες οργανισμού πως αυτά δμιουργούνται θα περιγράφεται επαπροσαλίσουμε ενέργειες Γνώως, ποια τα είδς γνώσς 1990, «...μία μία αφορά τι είι Διαχείρισ μεταδίδονται, Διαχείρισς Danny P. Wallace (2007,λ. 1) σαν επόμενες κάνουμε Γνώως οποία απτύχθκε γύρω γνωστικού εποθεματικού χάθκε προσωπικού. πρακτική 1. στραύ, Διάκρισ μεταξύ Δεδομένων, μερικά Πλροφοριών γενικά συμπεράσματα προτάις. Γνώσς Υπάρχουν δύο θεωρίες σχετικά με ιεράρχσ μεταξύ Δεδομένων(Data)-Πλροφοριών (Information)-Γνώσς(Knowledge). Αυτές οι θεωρίες προσπαθούν περιγράψουν αλλλουχία τι δμιουργήθκε τι, παρόλο αυτή προσπάθεια μας θυμίζει δίλμμα εάν κότα έκανε αυγό ή αυγό κότα. Η πρώτ θεωρία αντιλαμβάνεται ιεραρχία ΔεδομέΠλροφορία-Γνώσ σ Εικό 1. -2- όπως φαίνεται
δύμ υποστρίξουν ενέργεια (εκμάθσ Ελλνικών) Μετά αυτή νέα εμπειρία με νέα προσπαθεί γλώσσα, ο μαθτής προχωρήι λίγο παραπέρα διαβάζει ετυμολογία νέας αυτής λέξς. Διαπιστώνει ότι επίπεδο χτίζεται πάνω μία άλλ έννοια λέξς σαν "λειργία". χαμλότερο (Xynos 2008) σμαίνει «συνοδεία ή λειργία». Το ερώτμα όμως είι εάν αυτό είι μάθει μία νούργια γλώσσα, π.χ. πρώτ πλέον γνώσ. Όπως φαίνεται τριγωνικό κίνσ είι ανοίξει έ ελλνικό λεξικό. Η πρώτ λέξ συντά είι λέξ «ακολουθία». Είι σμαίνει τίποτα για σχήμα ιεράρχσς, γνώσ παραπάνω ανωτέρω είι κάτι Δεδομέ Πλροφορίες. Η γνώσ είι αυτή σίγουρο ότι αυτή πεντασύλλαβ λέξ δεν οι λέξς. Η Ελλνική λέξ «ακολουθία» ταξινόμσ. Κάποιος προσπαθεί Αφελώς, αυτές αποκτήι κάποια αρχική έννοια είι χρήσιμο ώστε ακολουθήσουμε αυτή Ελλνικά. Συνεπώς ετυμολογίες βοθούν ν μαθτή επίπεδο ιεραρχίας. Το ακόλουθο παράδειγμα σμαίνει New College Greek and English" δίνει σ προγούμενο, με τα δεδομέ καταλαμβάνουν "ακολουθία" «συνοδεία», ενώ λεξικό "NTC S Εικό 1: Ιεραρχία Δεδομένων-ΠλροφοριώνΓνώσς ( Nissen, 2001) Κάθε λέξ θα μας βοθήι ενεργήσουμε αυτόν. (Nissen 2006). Γνωρίζοντας μία απλή Επιπλέον θα χρειαστεί κάποιος ετυμολογία δεν είι αρκετό. Αυτή χρόνος προσπαθήι προφέρει πλροφορία συνδυασμένες με άλλες ελλνικό γράμμα «θήτα» στα πλροφορίες θα μας οδγήι προς αγγλικά γράφεται σαν συνδυασμός ευφράδεια στα Ελλνικά. γραμμά "t" "h". Αλλά πέραν Συνεπώς, γνώσ είι ανωτέρω αυτό σύνολο γραμμά δεν έχουν κανέ νόμα ανώτερο για αυτόν. Αυτά είι ουσιαστικά τα Δεδομέ-Πλροφορία- Δεδομέ μας επιτρέπει κάνουμε ενέργειες δεν έχουν καμία -3- επίπεδο ιεραρχίας Γνώσ
βασισμένες σ αποκτθείς ρουτίς, Πλροφορίες Δεδομέ. Παρόλο νόρμες.» όμως αυτό είι τα κύρια χαρακτριστικά γνώσς Παρόλο ( περιλαμβάνει ενεργώ), παρόλα αυτά είι δύσκολο Η εργασία χρσιμοποιήι δόθκε ν αυτή ορισμό ς (περιγράφοντας θα ορισμός ο ιεράρχσ γνώσ σαν ρευστό μείγμα κατασταλαγμένες Davenport πρακτικές Δεδομέ-Πλροφορίες-Γνώσ ακόμα καθορίσουμε τι τελικά είι γνώσ. εμπειρίες, and αρχές, συφείς πλροφορίες) επεκτείνει ν ορισμό Prusak (Wallace 2007, λ. 15): ακόμα περισσότερο λέγοντας ότι «Γνώσ είι έ ρευστό μείγμα γνώσ κατασταλαγμένες εμπειρίες. Και αυτό είι ίσως βάσ εμπειρίες, αρχές, ενσωματώνει συφείς πλροφορίες, διορατικόττα εμπειρογνωμόνων Δεδομένων-Πλροφοριών-Γνώσς διαισθήις παρέχουν γειωμένες έ ό δεύτερς πείρα ιεράρχσς κατάταξ μεταξύ χρειάζεται περιβάλλον πλαίσιο για αθεωρθεί αξιολογθούν ενσωματωθούν Πλροφορίες-Δεδομέ (Tuomi 1999- νέες πλροφορίες. 2000). Σύμφω με αυτή θεωρία, Προέρχεται εφαρμόζεται σ μυαλό τα δεδομέ ακύπν τελευταία, κατεχόν γνώσ. Σς μόνο μετά σμείο ό γνώσ οργανισμούς ενσωματώνεται οι πλροφορίες υπάρχουν. Αυτή όχι μόνο έγγραφα τα αρχεία αντίστροφ ιεράρχσ φαίνεται σ καταγραφής, αλλά σ διαδικασίες Εικό 2. εμπειρίες συχνά -4- σαν Γνώσ-
Εικό 2: Η Αντίστροφ Ιεραρχία-Γνώσ-Πλροφορία-Δεδομέ( Tuomi, 2000) Η γνώσ χρσιμοποιείται ουσιαστικά δμιουργήι απαραίττ βάσ δεδομένων, σ οποία εμπεριέχονται προσωπικά μεγάλος αριθμός πλροφοριών. (π.χ. για αποκρυπγραφήι κομμάτια γνώσς μετατρέψει o εστιακά μέσα χρσιμοποιούμενου μέσα αυτές οι εμπεριεχόμενες πλροφορίες δομμέ επικοινωνίας. Αυτά τα ορισμός επικοινωνίας ονομάζονται συμβατικά πρέπει πλροφορίες. χρήστ, Όταν αυτή εκάστε πίκα) παρου-σιασύν κάτι Τελικά σ γίνεται αποκύμεν γνώσ αποθκεύεται δμιουργώντας φόρμες, ερωτήματα ή λεκτρονικά αφορές, μέσα όπως είι οι λεκτρονικοί υπολογιστές νόμα σμαίνει παρουσιαστεί. οι αυτή 2. Αυτό Είδ Γνώσς πλροφορίες Ο Polanyi κατγοριοποί διαμοιράζονται μικρά υποτμήματα γνώσ δύο κατγορίες; ρτή ονομάζονται Δεδομέ. Είι σαν άρρτ (όπως αφέρεται σ δμιουργείς μία βάσ δεδομένων Nonaka, 1994; Tsoukas, 1996). "Ρτή" με πρόγραμμα Γουίνους γνώσ είι αυτή μπορεί Άκς (Windows Access). Ο συντάξας αποκρυπγραφθεί με έν τρόπο αυύ προγράμμας πρέπει μπορεί μεταδοθεί μία τυπική έχει γνώις για δουλέψει με αυτό συστμική γλώσσα (Nonaka, 1994; Tsoukas 1996) ενώ άλλ αυτή ότι περίπτωσ είι τα δεδομέ. κάθε τμήμας πλροφορίας πρέπει πρόγραμμα. Χρσιμοποιώντας γνώσ μπορεί "άρρτ" γνώσ είι δύσκολο -5-
τυποποιθεί καθώς είι τεκμαρτή, μέσα αυτόν α. κατέχει β. παράγραφος χρσιμοποιεί ν ορισμό σαν ρευστό Αντικειμενοποι- μέν: Ρτή γνώσ διαθέτει ο οργανισμός Davenport and Prusak ό γνώσ θεωρείται Ρτή γνώσ κατέχουν ιδιώτες (Nonaka, 1994; Nissen, 2006). Η προγούμεν Συνειδτή: μείγμα γ. κατασταλαγμένων εμπειριών, αρχών, Αυτόματ: Προ- συνειδτή αμική γνώσ συφών πλροφοριών, διορατικόττα εμπειρογνωμόνων διαισθήων. Αυτό δ. γειωμένων μεγάλο μείγμα Συλλογική: βαθμό πλαίσιο τ γνώσ λειργία ενός ουσιαστικά δίνει διάκρισ μεταξύ εξαρτάται δύο τύπων γνώων. "ρτή" εκδλώνεται οποία ν δικό μας ορισμό είι οι οργανισμού» (Tsoukas 1996, λ. 14) «αρχές, συφείς πλροφορίες» ενώ «άρρτ» «διορατικόττα σ Η ρτή γνώσ μερικές φορές μπερδεύεται διαίσθσ ειδικών». με πλροφορίες εξαιτίας γεγονός ότι οι δύο Ο Σπέντερ (όπως αφέρεται εμφανίζονται με τυπική μορφή (π.χ. σ Τσούκας, 1996), άλλ μέσω γραφής ή σχεδίων); πλευρά, προσδιορίζει τέσρις τύς αλλά γνώσ είτε ρτή είτε άρρτ γνώσς κάνει δίνει δυτόττα για ενέργεια γνώσ μόν. Ο Nissen (2006) δίνει έ μπορεί πραγμαποιθεί είτε παράδειγμα μεταξύ ρτής γνώσς τα άμα ή ίδια οργάνωσ πλροφορίας χρσιμοποιώντας μία συλλογικό συνταγή έ βιβλίο μαγειρικής. Οι "...γνώσ μπορεί συνδέεται ρτά ή συνταγές συνήθως αποτελούνται δύο χρήσ ο.για οργανισμός εκείνον, επίπεδο. εκδλώνεται Επιπλέον, σιωπρά -δλαδή τμήματα Το πρώ αντλείται, περισσότερο ή λιγότερο περιλαμβάνει συστατικών χρειάζονται σ πρακτική. τέσρις τύποι Έτσι, υπάρχουν δεύτερο οργανωσιακής λίστα περιλαμβάνει προειμασίας. γνώσς: τμήμα Το πρώ οδγίες τμήμα ενμερώνει ν υποψήφιο μάγειρα σχετικά με περιγραφή υλικών, -6-
ποσόττα ποιόττα αυτών 3. Μέθοδοι Δμιουργία χρειάζονται για κάθε μερίδα. Συνεπώς μπορούν θεωρθούν σαν γνώως πλροφορίες καθώς δίνουν νόμα σ Μία περιεχόμενο αρχικών δεδομένων μετάδοσς πιο γνωστές θεωρίες δμιουργίας μεταδόως (π.χ. μονάδες μέτρσς, περιγραφή γνώσς απτύχθκε υλικών). Από άλλ δεύτερο δουλειά μέρος περιγράφει διαδικασία Nonaka (1994). Βασισμέν σ υπόθεσ ότι γνώσ προειμάις γεύμα. Περιέχει δμιουργείται μεταξύ μετατροπής ενέργεια (μαγείρεμα) συνεπώς είι ρτής άρρ μορφής, ο Nonaka γνώσ για ακρίβεια ρτή περιγράφει γνώσ. τέσρα επίπεδα μετατροπής γνώσς όπως φαίνεται Παρόλο υπάρχουν παρά σ Εικό 3. πολλά βιβλία μαγειρικής ενύις δεν μπορεί ο κάθε ές προειμάι έ νόστιμο γεύμα. Συνεπώς, ενώ περιγραφόμεν διαδικασία μπορεί γίνει ν κάθε αγνώστ συνταγής, ενύις ποιόττα τελικού προϊόνς δεν είι πάντα ίδια. Αυτή γνωστική γνώσ με προσωπική ποιόττα είι δύσκολο τυποποιθεί Εικό 3: Τα τέσρα είδ μετατροπής γνώσς ( Νονάκα Τακεούτσι 2003) μεταδοθεί. (Polanyi, 1966; Nonaka, 1994). Είι Το πρώ αυτό λέει ο Polyani (1966,λ. 4) γνωστικής ότι «Κοινωνικοποίσ «Μπορούμε γνωρίζουμε επίπεδο μετατροπής είι (Socialization)» περισσότερα ότι περιγράφουμε» Όπως περιγράφεται ν Nonaka ές chef ξέρει περισσότερα ότι (1994,λ μπορεί βάλει έ χαρτί σαν εργάζονται μαζί με ς μένρες ς συνταγή μαθαίνουν τέχν όχι μέσω 19) «Οι μαθτευόμενοι γλώσσας αλλά παρατήρσ, μίμσ πρακτική». Η λέξ «μένρας» -7- συντάτε πίσω σ
Ελλνική μυθολογία ό ο μεταδώσουν τμήματα γνώσς. Πάρτε Οδυσσέας, ο βασιλιάς Ιθάκς για ήρωας δυστύχμα οποίο έγινε όταν δύο Ιλιάδας Οδύσιας, άφ ν υιό εργάτες έριχν τσιμέν μία σ φροντίδα Μέντωρ, ενός μπενιέρα όπως περιγράφεται σ προσώ ήταν υπεύθυνος ισλίδα διδάξει καθοδγήι αγόρι Υργείο Εργασίας. Ομρικών επών παράδειγμα κατά διάρκεια ασίας ές θεωρούνταν βασικός ρίξει τσιμέν όταν κορυφή αντλίας φορτγού ήρθε επαφή μετάδοσς γνώσς αποκτάει σδαιόττα σ Αμερικανικού ν σωλή (κορμός ελέφαντα) για ανέκαθεν παράγοντας θατφόρο Ές εργαζόμενος μετακινού πατέρα. Συνεπώς, εποπτεία (mentoring) έ με εέρια γραμμή ρεύμας πρόσφατ είχε 7,620 volts τάσ. Ο εργαζόμενος βιβλιογραφία για οργανωσιακή υπέστ έ θατφόρο λεκτρικό μάθσ (Swap, συν. 2001). σοκ έπε πάνω σν άλλο Εκτός εποπτεία, άλλες εργαζόμενο ν βοθού. Και ο μορφές κοινωνικοποίσς μπορούν δεύτερος εργαζόμενος υπέστ έ παίξουν ισχυρό λεκτρικό σοκ εγκαύματα2. σμαντικό μετατροπή περιγράφεται ρόλο γνώσς. σ Όπως Αυτή ισρία, εάν διαδοθεί προγούμεν μεταξύ παράγραφο, εποπτεία είι μία εταιρειών διαδικασία ό έ άμο με βαθιά υπεύθυ δασκάλου για ν μαθτευόμενο, οδγήι αλλά είι απαραίττες χρσιμοποιήι τα για σκέφνται με τα διδάγματα ενσωματωθούν επιπλέον αξίες νόρμες σχετικά ς πιο εέρια αξιολόγσ αυτό ατύχμα κάνει κάτι (π.χ. κρίσιμα προσόντα διαχείρισς) ωθήι καλώδια υψλής τάσς πολύ πριν παρέχοντας γνώσ πως συστήματα κατασκευαστικών θα εργαζόμενους γνωστική βάσ αλαμβάνει ν ρόλο σ θα τυπική εκπαίδευσ. αποκτθείσα Το γνωστικά περιουσιακά σιχεία (Swap, μετατροπής επόμενο γνώσς επίπεδο είι συν. 2001). Από άλλ αφήγσ ισριών μπορούν 2 Accident summary No 49, Fatal Facts, http://www.osha.gov/index.html -8-
Εξωτερίκευσ οποία (Externalization) παρέχει απτυχύν τα οι μέσα έννοιες Ομοίως ο Συνδυασμός παρέχει περιεχόμενο για Εσωτερίκευσ (Internalization) οποία ξεκάθαρα ενσωμάτωσς άρρ γνώσς, περιγράφει αμοιβαία επίδρασ επιτρέποντας διαδοθεί πιο μεταξύ Ρτής Άρρ Γνώσς. Η γρήγορα. Αφορά ν τρόπο Εσωτερίκευσ περιγράφει άρρτ γνώσ γίνεται ρτή παρέχει μετατροπή Ρτή επόμενου γνώσ έχει μερική αλογία σ επιπέδου γνωστικής μετατροπής. Αυτό θεωρία Οργανωσιακής Μάθσς Συνδυασμός (Nonana, 1994) ό Εξωτερίκευσ (Combination) οποίο διευκολύνει μπορεί βρει αλογίες σ θεωρία μετατροπή ρτή γνώσ, Εκμάθσς Οργανισμού3. περιεχόμενο επίπεδο οποία είι όπως ο περιγράφεται Τα προγούμενες παραγράφους μπορεί τέσρα Άρρτ στάδια μετατροπής γνώσς δεν είι έρθει σ φως τυποποιθεί. ικανά μό ς «Η αμόρφωσ υφιστάμενων δμιουργήσουν γνώσ. Η βάσ αυτής πλροφοριών, μέσω διαλογής, δμιουργίας είι άρρτ γνώσ συμπλήρωσς, εκ νέου κατάταξς προσώπων (Nonaka & Takeuchi, νέου 1995). Ο Οργανισμός πρέπει θέι γνώσς, αυτή τ γνώσ κίνσ- μπορεί οδγήι νέα γνώσ» κινποιήι. Αυτή κινποίσ (Nonaka, 1994, λ 19). απεικονίζεται σ Εικόνες 4, ό κατγορίες, κειμενοποίσ εκ ρτής «κινποιμέν Αυτή μέθοδος είι πιο τέσρις Πλροφοριών. Η υψλότερα είι ευκολότερ με χρήσ δεδομέ/γνώσ συνεπώς μπορεί τρός μετατροπής γνώσς κρυσταλλοποιείται αδιαμόρφωσ ρτής γνώσς Internet, γνώσ ενισχύεται «οργανωσιακά» μέσα ισχυρή εξαιτίας επανάστασς Τεχνολογίας άρρτ ονλογικά επίπεδα» (Νονάκα Τακεούτσι 2003, λ. 106) νέα κάτι οποίο ονομάζεται «γνωστική σπείρα». δμιουργθεί μέσω δικτύωσς, κωδικοποιμένς πλροφορίας γνώσς (Νονάκα Τακεούτσι 2003). 3 Απόδοσ στα ελλνικά όρου Learning Organization. -9-
όροι χρσιμοποιήθκαν ν (Νονάκα Τακεούτσι 2003, λ. 59). Το σχήμα δείχνει πως οι τέσρις διαστάις μας μπορούν συνδυασύν ώστε απεικονίσουν μία αντιπροσωπευτική μετάδοσ γνώσς αυτή ευρέως γνωστή Εικό 4: Σπείρα Δμιουργίας Γνώσς ( Nonaka and Takeuchi, 1995) θεωρία ( Nonaka). Η διάστασ Μεταγενέστερ έρευ ν Ρτόττας φαίνεται σν κάθε άξο (Nissen 2002) επεκτείνει σπείρα με ρτή άρρτ μορφή στα δύο Nonaka μοντέλου άκρα. Η διάστασ Επίτευξς μετατροπής γνώσς δύο αγνωρίζει διαστάων κοινωνικών έ τεσσάρων διαφορετικά επίπεδα αλλλεπιδράων (π.χ. διαστάων μοντέλο. Όπως φαίνεται αμικόττα, γκρουπ) σν οριζόντιο σ Εικό 5 αυτό μοντέλο άξο. Ο Χρόνος ζωής αποτυπώνεται περιλαμβάνονται σαν δύο ακόμα ές τρίς άξος διαστάις: ο «Χρόνος ζωής» ο επισμασμένος με έξι δραστριόττες «Χρόνος μετάδοσς»; διαχείρισς δμιουργία, (Nissen, γνώως διαμοίρασ, 2006, λ. (π.χ. εφαρμογή) 35). Για παράδειγμα διάνυσμα ΑΒ εκφράζει μετατροπή Ιδιωτική Άρρτ Δμιουργία στ Γνώσ Ομάδος Άρρτ Διαμοίρασ, κάτι οποίο λαμβάνει χώρα μέσα Κοινωνικοποίσ λιγότερο αλλά χρόνο χρειάζεται μετάδοσς εκπεφρασμένο λεπτό βέλος. Εικό 5: Πολυεπίπεδ Απαράστασ Μετάδοσς Γνώσς ( Nissen, 2006) 4. Επιπλέον χρσιμοποιεί ς όρους «Ρτόττα» «Επίτευξ» αντί Τελμάτωσ γνώσς Κατά όλ διάρκεια «Επισμολογική» «Ονλογική», μετατροπής γνώσς διαδικασία μετάδοσς (όπως φάνκε -10-
σ Εικό 5) υπάρχει πάντα παραμένουν ιδιωτική περιουσία με πιθανόττα για αυτό ονομάζεται περιορισμέν σαν τελμάτωσ γνώσς. Η τελμάτωσ συνεπώς περιορισμέν μετάδοσ. «Ο συνήθως λαμβάνει χώρα σ μυαλό συσσωρευτικός ατόμων (Nissen, 2006) ό γνώσς προϋποθέτει εξάρτσ κομμάτια μοτίβα άρρ γνώσς κωδικοποίσ χαρακτήρας δμιουργία εμποδίων, παραμένουν στάσιμα, όταν ο Αρχγός καθόσον εδραιωμένοι συμμετέχοντες ή ο Διευθυντής επιθυμεί αυτή γνώσ κινθεί γρήγορα αποδοτικά συσσωρεύουν μεταξύ μελών οργανισμού. πλεονέκτμα Πολλοί λόγοι μπορούν δοθούν για δυντικούς περιγράψουν τα αίτια αυτής (Saviotti 1998, λ. 845). τελμάτωσς, διάφορες προερχόμενοι επιστήμες έν προκαλούν δύο λόγους τελμάτωσ με μυαλό διαφορικό σχέσ με ς νεοειρχόμενους» δεν είι καθ καλύτερ κωδικοποίσ, τμματικά άρρτ σ ατόμων δμιούργσαν. Επιπλέον κτσ Ο πρώς λόγος είι ο βαθμός άρρ οργανισμό παραμένει μεταξύ γεωγραφικά διαχωριζόμενες μονάδες κατακτσιμόττας έ ολοκλρία ρτή ή άρρτ. Ακόμα διαχείρισ γνώως) Αυτή διατριβή τεχνολογίες, Η γνώσ κατέχεται (κοινωνιολογία, ψυχολογία, τεχνολογία πλροφοριών, εστιάζεται δεδομένες γνώσς ακόμα εάν είι πλήρως κωδικοποιμέν δεν είι κωδικοποιμένς (ρτής) γνώσς. Η δωρεάν. Ο δέκ θέλει γνώσ δεν είι πάντε δυτό αποκτήι έ τμήμα γνώσς παραλφθεί. εξ πρέπει μάθει ν «κωδικό» αυτής ορισμού είι συνήθως ές εύκολος γνώσς ο οποίος είι δωρεάν τρόπος μεταδόις. Αλλά όταν μόνο γι'αυύς ν δμιούργσαν. έχουμε Η αξία αποκτήις αυτό ν κωδικό άρρτ γνώσ συνεπώς ο τρόπος αποκτήις κατακτσιμόττας είι πολύ μεγάλος. γνώσ μπορεί μετρθεί είτε Το γεγονός είι ότι γνώσ νομισματικούς όρους (ποσόττα ευρώ) κατέχει ές οργανισμός δεν είι ή με μ υλικές αξίες (π.χ. χρήσ άθροισμα γνώσ (Saviotti ελεύθερου 1998). εργάσιμς μέρας όταν ο εργαζόμενος Η ρτή γνώσ αντιμετωπίσουμε Μεγάλα ο βαθμός τμήματα γνώσς -11- χρόνου, χρήσ
θα μπορού συμμετάσχει στ «Οργανωσιακή διαδικασία οργάνωσ παραγωγής) χώρα όταν μέλ ενός οργανισμού Ο δεύτερος τελμάτωσ λόγος για γνώσς ν οργανισμό, ανταποκρινόμενοι σ αλλαγές σ εσωτερικό εξωτερικό γεωγραφία. Ο γεωγραφικός παρά- περιβάλλον μέσω ενπισμού γοντας κατακτά όλο περισσότερ διόρθωσς λαθών σ εν χρήσ σμασία σ νεώτερ βιβλιογραφία, θεωρία καθόσον δυσκολία μεταδόις γνώσ μεταξύ οργανισμού μελών ενός με αυξάνεται λαμβάνει ενεργούν σαν μαθσιακοί φορείς για είι μάθσ οργανισμού ενσωματώνοντας τα αποτελέσματα έρευνάς ς ιδιωτικές εικόνες κοινούς γεωγραφική στασ ενώ μειώνεται (1978, με γεωγραφική εγγύττα (Bell χάρτες λ 29). οργανισμού» Οι ακόλουθες παράγραφοι παρουσιάζουν κάποιες Zaheer 2007). Επιπλέον, δυσκολία μετάδοσς γνώσς αυξάνεται μορφές Οργανωσιακής Μάθσς. όταν πρόκειται για άρρτ γνώσ. Αυτό υπονοεί έλλειψ υψλού 1. επιπέδου κωδικοποίσς συνεπώς Εκπαίδευσ σ Τάξ Η εκπαίδευσ σ τάξ είι υψλό επιπέδου τελμάτωσς. παραδοσιακή μέθοδος εκπαίδευσς είτε σν στρατιωτικό είτε σν πολιτικό μέα. Σε αυτή ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ περίπτωσ (2006) αποτύπωσ σχετικά με εκπαιδευτής οι μαθτές μαζεύονται μία αίθουσα Ατρέχοντας σ μοντέλο Nissen ο διδασκαλίας ή άλλο διαθέσιμο δωμάτιο για μία συγκεκριμέν πολυδιάστα εκπαιδευτής δούμε ότι μετατροπή ροή χρσιμοποιήι γνώσς μπορεί πάρει διάφορές εκπαιδευτικά μέσα (π.χ. διαφάνειες μορφές διαδρομές. Μία πιο σ PowerPoint, σμειώις, βιβλία, σδαίες διαδρομές μοντέλα) μετατροπής λέγεται υπεύθυνος Ο μετάδοσς γνώσς μπορούμε αυτής είι περίοδο. όλα ώστε τα διαθέσιμα βοθήι πρόοδο εκμάθσς. Παρόλο Οργανωσιακή Μάθσ (Organizational Learning). Ο εκπαίδευσ Argyris and Schön περιγράφουν ότι τεχνολογία(εκπαίδευσ -12- στρίζεται σ εξ
αποστάως (e-learning), εκπαίδευσ Ο κάθε εκπαιδευόμενος έχει ν επί Η/Υ (Computer Based Training)) ιδιαίτερο ρυθμό εκμάθσς. Η συνεχίζει κερδίζει έδαφος σαν εκπαίδευσ επί τω έργω βασίζεται προτιμτέα σν μέθοδος εκπαίδευσς εκπαιδευόμενο, μπορεί μεταξύ εταιριών (Anders, 2007), τροποποιθεί ώστε λάβει υπόψ ενύις παραδοσιακή μέθοδος ανωτέρω καθώς δεν στρίζεται κατά θα έ αυστρό χρονοδιάγραμμα κύριες οποίο χαρακτρίζει περισσότερο πρόσωπο παραμείνει εκπαίδευσς μία μεθόδους εκπαίδευσς. 2. τυπική Εκπαίδευσ επί εκπαίδευσ σ τάξ. Επιπλέον εκπαίδευσ διεξάγεται τω πραγματικό περιβάλλον οποίο έργω κάνει ποιο αλθινή χρήσιμ για ν εκπαιδευόμενο. Τέλος καθοδήγσ Εκπαίδευσ επί τω έργω (Onthe-Job Training) ή όπως αλλιώς είι μεταξύ γνωστή «μάθσ μέσω εμπειρίας» εκπαιδευόμενου μπορεί ενισχύι είι ευρέως γνωστή σαν μέθοδος εκπαιδευτική διαδικασία. εκπαίδευσς, θέματα αλλά όχι μόνο μικρά 3. ιδιαίτερα εκπαιδευτή Εκπαίδευσ βασισμέν σ τεχνολογία ευαίσθτα επαγγέλματα (π.χ. επί ενός πολεμικού πλοίου). Η εμπειρία έχει Με ανάπτυξ δείξει σ συγγραφέα ότι εκπαίδευσ Τεχνολογίας Πλροφοριών, επί τω έργω είι μία κύριες εκπαίδευσ βασισμέν μεθόδους τεχνολογία (technology-based training) πραγμαποίσς εκπαίδευσς επί λαμβάνοντας υπόψ έν επιχειρσιακό ενός πλοίου, ιδιαίτερα ρυθμό (π.χ. σν εκπαίδευσ εξ επί Η/Υ, εκπαίδευσ (Web-Based διαδικτυακή Training)) οποίο λειργεί έ πολεμικό πλοίο. έγινε Ο όρος εκπαίδευσ επί τω έργω Μάθσς πλέον αντιμετωπίζεται εμπεριέχει καθοδήγσ αλλά σαν πανάκεια όλα τα προβλήματα αυτό κομμάτι θα συζτήσουμε εκπαίδευσς. Αλλά παρόλο μορφή, αφήνει ς εκπαίδευσ ανθρώς μάθουν απλώς μέσω τεχνολογία κερδίζει έδαφος εντίον δοκιμής λάθους. άλλων -13- σ αποστάως, εκπαίδευσ μέρος Οργανωσιακής βασισμέν παραδοσιακών σ μορφών
εκπαίδευσς (π.χ. εκπαίδευσ εντός στρατιωτικές συνεδρίες. Μεταξύ άλλων τάξς) παράδοσ συνεχίζει μεθόδων, χρήσ νοτικών εικόνων κυριαρχεί σ οποίο στρίζεται e-μάτζμεντ καθοδήγσ οι επαφές με ς (Xynos 2008) φαίνεται συνδυάζει τα πελάτες είι απαραίττες. Σύμφω πλεονεκτήματα Συνδυασμού με ν George Anders (2007,λ Β3): γνώσς Κοινωνικοποίσς περιοχές ό απαραίττα σιχεία για μετάδοσ "Ο Traci Sitzmann, ές ερευντής γνώσς μεταξύ μελών ομάδος. εργάζονταν για εργαστήριο Advanced Distance Αμερικανικού Learning Υργείου Μεγάλες Αμύνς, επιχειρήις οργανισμοί προσπαθούν ή επανεξέτα 96 μελέτες επί εκπαί- αντιγράψουν δευσς, πραγμαποιήθκαν διοίκσς οργανισμών αλλά παρόλο μεγάλ 1996, διαδικτυακή διαπίστω εκπαίδευσ ότι ήταν πιο θέρμ υποδείγματα άλλων σωστής πετυχμένων χαρακτρίζει αποτελεσματική ό,τι εκπαίδευσ προσπάθειες αίθους διδασκαλίας όσον αφορά αποτυγχάνουν. Μία έρευ ν εκπαιδευτικά γεγονότα. Szulanski and Winter (2002) έδειξε ότι διαπίστω σμαντικές Αλλά δεν διαφορές μόνο ς, 12% αυτές υψλόβαθμων μεταξύ δύο όσον αφορά τέχν στελεχών είι ικανοποιμέ με εκπαίδευσς σαν εργασία." πώς Οργανωσιακή διαμοιράζεται ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ εσωτερικά. γνώσ Το πρό- βλμα κυρίως έγκειται σ νοοτροπία ΣΤΗ ΔΙΟΊΚΗΣΗ-ΟΡΓΆΝΩΣΗ στελεχών πολυπλοκόττα Η άρρτ γνώσ δεν μπορεί παρά καθήκονς. εύκολα αγνωριστεί ή επικλθεί Γίνεται αλλά μπορεί αποτελέι παράγοντα σδαιόττα κλειδί σ ενίσχυσ ποιόττα μετάδοσς άρρ γνώσς στρατγικών αποφάων γίνονται διοικτικό οργανισμού. τα υψλόβαθμα διοικήως Στρατιωτικών όργα οργάνωσς Μονάδων. λοιπόν για επίπεδο αντιλπτή αποτελεσματικής εντός ενός Το θέμα εξάσκσς Καλύτερες Διοίκσς αποφάις θα λφθούν όταν άρρτ έ τεράστιο εκστρατευτικό σώμα όπως αυτό γνώσ χρσιμοποιείται εμφανώς -14-
Αμερικανών σ Ιράκ, παίρνει ακόμα επιχειρσιακό τέμπο απαιύν οι πιο μεγάλες διαστάις λαμβάνοντας σύγχρονες υπόψ στασ τα κέντρα τεράστιες προκλήις σν Διοικτή εξουσίας Ουάσιγκν ή ακόμα (Παρτσαλίδς 2010-2011). Ο μεγάλος αυτά Βαγδά. Αυτό εξάλλου όγκος πλροφοριών κυρίως αποτελεί μία διαφοροποιήις έγρ ανάλυσ αυτών, δύται εποχής μας μεγάλες προσδώι συγκριτικό πλεονέκτμα εκστρατείες αρχαιόττας όπως σ δυνάμεις μας με αντικειμενικό αυτή Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σ σκοπό εκστρατεία σ Ασία ο στρατός πλροφοριών είχε σιχεία λειργίες σμαντική ν έκαν έ κόσμο ιδιοσύστα. Το πρέπει παραμελείται. στρατόπεδο ήταν συγχρόνως αυλή Περιείχε πολεμικού ο γνώσς υλικού, συνδυασμός κατά ή μία δεν διάρκεια πολέμου δύται επιφέρει όμως καθίσταται δυσχερής εφόσον δεν υφίσταται τεχνολογική επιτρέψει συνοχής, καρδιά μυαλό όλς υποδομή ασφαλή θα μετάδοσ αυτής. Ως εκ ύ θα πρέπει επικράτειας (Χράπς 2000, λ γίνεται 181). Σμαντική τροποποίσ πλήρς εκμετάλλευσ χρόνου ειρήνς προκειμένου σμερινή εποχή θέτει μετάδοσς καθίσταται κρίως μετάδοσ αυτό πρωτεύουσα, κέντρο βάρους τεχνολογία διαφορά σ αντίπαλες ομάδες. Μία στραπέδου αυλής ήταν κιντή αγόττα Η μετάδοσ απαιύμενς άρρ στρατιωτικού ιματισμού κ.ο.κ.. Με άλλα λόγια νίκ. επιβάλλουν παράμετρος εντάως, ανώτατες πολιτικές υπρεσίες, τα ταμεία, αποθήκες Ιδίως κεντρική διοίκσ απέραν επικράτειας. απειλές, εκπαιδευόμαστε σαν είμαστε πόλεμο, άρρ γνώσς μέσω δικτύων. όπως πολύ ορθά μας επισμαίνει ο Sun Tzu σ βιβλίο Η εποχή μας, με μεγάλες The Art of War. Είι πολύ δύσκολο προκλήις παρουσιάζει για έν μπορείς αντιμετωπίις μία σύγχρονο απειλή υπόψ στρατό, λαμβανομένων διαφορετικών εκπαιδευτεί. εμπλεκομένων μία στρατιωτικού τύ επιχείρσ για υψλό -15- οποία δεν έχεις
Συμπερασματικά λοιπόν θέματα μπορούμε πούμε ότι μετάδοσ γνώσς ειρήνς προκειμένου προσδώι τα υποδομή δύται τροχοπέδ καλούνται δράσουν λαμβάνοντας υπόψ συνεχείς αντικαθεστωτικές επιπέδου ενέργειες, πολλές αυτές αποτελέι ουσιαστικά ς υψλό επιχειρσιακό τέμπο άρρ γνώσς, ιδίως σ πεδίο υψλού έλλειψ κατάλλλου μένρα αλλά κρίσς ή πολέμου μετάδοσ απαιύμεν εμποδίζεται πομπών δεκτών αυτής, σ φίλιες δυνάμεις. Σ περίοδο αλλά γεωγραφικούς διαχωρισμούς μεταξύ απαραίττα συγκριτικά πλεονεκτήματα επιθυμτό Η μετάδοσ άρρ αυτής απαιτείται μεταδίδεται περίοδο είι αλλά θέματα διοίκσς οργάνωσς. άρρ γνώσς, δύται μάχς εκπαίδευσς στρέφονταν εντίον ς. Η κατάστασ αυτή επιδεινώνεται εφόσον αποτύχει. σ Ο Πόλεμος σ Ιράκ ανάλυσ προστεθούν προβλμά «μονολιθικά» οι παραμονή συμμαχικών δυνάμεων τρόποι αντιμετώπισς αυτών, χωρίς σ χώρα για πάνω οκτώ λαμβάνεται υπόψ ότι σύστμα χρόνια, περιγράφεται έφερε σ επιφάνεια είι σμαντικά προβλήματα σ θέμα αλλλοεξαρτώμενο υποστήριξς στρατευμά μεταβαλλόμενο. πρώ γραμμής θέματα άρρ γνώσς. Όλο αυτό δυμικό, συνεχώς ΕΠΙΛΟΓΟΣ χρονικό διάστμα οι μονάδες αυτές εκλήθσαν Η πρόκλσ Διαχείρισς επιχειρήσουν χιλιάδες μίλια μακριά Γνώσς έν οργανισμό είι βάις ς σ Αμερική αλλά έ σμαντικό θέμα, οποίο όμως δεν βρίσκει απαραίττ σμασία μεγάλους γεωγραφικούς διαχωρισμούς μεταξύ μονάδων σ ς ακόμα εντός Ιρακινής τικόττα. Στριζόμαστε αρκετά σ επικράτειας. Το ανωτέρω φαινόμενο, θέμα εκπαίδευσς, πλν όμως συνδυαζόμενο με ακατάπαυσ αυτό δεν αποτελεί παρά μόνο έ επιχειρσιακό τμήμα δμιουργίας μετάδοσς τέμπο τέιων υπρεσιών, δμιούργ προβλήματα ευρωπαϊκή γνώσς, θέματα μετάδοσς γνώσς, τόσο -16- γενικά πραγμα-
Η άρρτ γνώσ, οποία σταματάνε υφίσταται ακόμα εκλαμβάνει σμαντική θέσ σ λει- μετά αποστρατεία στελεχών. ργία ενός οργανισμού, δμιουρ- Η γείται μέσω Κοινωνικοποίσς καθόσον τα practice), συνεπικουρούμενες τα υπάρχοντα εργαλεία μας προσφέρει εποχή δίκτυα ευνοούν κυρίως μετάδοσ μας, δύται παρέξει σμαντική ρτής γνώσς. Η καθοδήγσ υποστήριξ σ λήψεις αποφάων μέσω ενός μένρα, παίζει σμαντικό ρόλο σ μετάδοσ γνώσς, διοικτών σ ελλνική επικράτεια, αλλά αποτελέσουν τα απρόσωπα λεκτρονικά δίκτυα δεν ν επιτρέν υπάρξ αυτής μένρα-καθοδγτή περιπτώις πνευματικής κυρίως λειργίας. Λαμβάνοντας τέιων κοινοτή γνώσς (communities of Εξωτερίκευσς, μεταδίδεται όμως δύσκολα δμιουργία μεγάλς γεωγραφικής απομάκρυνσς μονάδων ΕΔ, τα εκτός επικράτειας, παρέχοντας αυτόν ν επιπλέον παράγοντα ισχύος τελευταία μεγάλ εκστρατεία αιώ δύται επιφέρει διαφορά με μας αυτή Ιράκ, προτείνεται ν αντίπαλο, ως εκ ύ υιοθέτσ νίκ. συμπεράσματα, κυρίως Πετρέους υπόψ νέος (Bacevich δόγμας 2008), αντισταθμίζει υπεροχή όπλα υπεροχή γνώσ για περιβάλλον καλούμαστε ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ επιχειρήσουμε, τα εργαλεία θα χρσιμοποιήσουμε. Μία Anders, τέια διακλαδικού «Companies find online training has its limits.» The Wall κατεύθυνσ θα ήταν δμιουργία ξεχωρισύ George. Street Journal, March 2007: B3. κλάδου Διαχείρισς Γνώσς, προκειμένου Argyris, Chris, Donald Schon. δρομολογθεί βέλτιστ αξιοποίσ Organizational Learning: A Theory of γνωστικού αποθεματικού ΕΔ, Action Addison-Wesley Press, 1978. υπερκέρασ φαινομένων τελμά- τωσς γνώσς αλλά δμιουργία ομάδων γνώσς, δεν Perspective. Philppines: Bacevich, Andrew J. «The Petraeus θα Doctrine.» -17- The Atlantic Website.
October 2008. Saviotti, Pier Paolo. «On the dynamics http://www.theatlantic.com/magazine/a of appropriability, of tacit and of rchive/2008/10/the-petraeus- codified knowledge.» Research Policy, doctrine/6964/ (πρόσβασ Απριλίου 1998: 843-856. 20, 2012). Swap, Walter, Dorothy Leonard, Mimi Bell, G G, A. Zaheer. «Geography, Shields, Lisa Abrams. «Using networks, and knowledge flow..» mentoring and storytelling to transfer Organization knowledge in the workplace.» Journal Science, November- December 2007: 955-972. of Management Information System, Summer 2001: 95-114. Krause, Donald G. Η Τέχν Πολέμου: Για Στελέχ Επιχειρήων. Szulanski, G, S. Winter. Getting it Μετάφρασ: Μ. Ναθαήλ. Αθή: right in the second time. Harvard Εκδόις ΚΡΙΤΙΚΗ, 1998. Business Review 80:1, Boston: Harvard, 2002, 62-69. Nissen, Mark E. Facilitating naval knowledge flow. NPS Tech. rep. no. Tsoukas, Haridimos. «The firm as a NPS-GSBPP-01-004, Monterey: NPS, distributed 2001. construction knowledge system: approach.» A Strategic Management Journal, Winter special. Harnessing Knowledge Dynamics: issue 1996: 11-25. Principled Organizational Knowing & Learning. Hershey, PA: IRM Press, Tuomi, Ilkka. «Data Is More than 2006. Knowledge: Nissen, Mark "understanding" E. Understanding flow for Knowledge network- Management Postgraduate School, 2002. Dimension. Chicago: Wallace, and Information Systems, Danny. Knowledge Management: Historical and Cross- Tacit University Management Winter 1999-2000: 103-117. NPS-GSBPP-02-001, Monterey: Naval The the Organizational Memory.» Journal of flow mechanics. NPS Tech, rep. no. Michael. of Reversed Knowledge Hierarchy for centric warfare: military knowledge- Polyani, Implications Disciplinary Themes. Westport, CT: of Libraries Unlimited Press, 2007. Chicago Press, 1966. -18-
Xynos, Konstantinos. Management Adapting to Geographically e- Support Dispersed Military Training. Master Thesis, Monterey: Naval Postgraduate School, 2008. Zbienen, Randal (Lt. Colonel). «The EPIDOTE Operation in Afganistan.» Doctrine: General Military Review #2, March 2004: 49-52. Νονάκα, Ικουζίρο, Χιροτάκα Τακεούτσι. Η Επιχείρσ Γνώσ: Η Διαχείρισ Σύγχρον Γνώσς Επιχείρσ. στ Αθή: Εκδόις Καστανιώτ, 2003. Παρτσαλίδς, Ιωάννς (Αντιπλοίαρχος ΠΝ). «Προγγίζοντας υπεροχή στ λήψ Επιθεώρσ, αποφάων.» Δεκ-Ιαν-Φεβρ Ναυτική 2010-2011: 34-47. Χράπς, Στυλιανός. Ο Δρόμος Ηγέτ. Θεσσαλονίκ: Εκδόις Δήλιος, 2000. -19-