ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ, ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Προσωπικότητα: Τα ιδιαίτερα και σχετικά σταθερά πρότυπα συμπεριφοράς, σκέψης και συναισθηματικής έκφρασης που παρουσιάζουν τα άτομα (και τα διαφοροποιούν εν μέρει από τους άλλους). Και οι οργανισμοί μπορούν να διαθέτουν προσωπικότητα (ή τους αντιμετωπίζουμε έτσι). Οπτική της αλληλεπίδρασης: Η θεώρηση πως η συμπεριφορά είναι το αποτέλεσμα της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των προσωπικών χαρακτηριστικών και περιπτωσιακών παραγόντων (επίδραση του περιβάλλοντος σε διάφορες περιστάσεις). 1
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ - ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ J.Greenberg, R.Baron, Behavior in Organizations 9th Ed., Pearson ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΙΟΡΙΣΜΟΥ & ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Αντικειμενικές μέθοδοι : Ερωτηματολόγια και κατάλογοι σχεδιασμένα για να εκτιμήσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας (Μέθοδος Briggs-Myers, The big 5 dimensions of personality, Rorschach κ.α.) Οι διάφορες μέθοδοι διαφέρουν ως προς: την αξιοπιστία(σταθερότητα στην πάροδο του χρόνου) την εγκυρότητα (μετρά αυτό που πρέπει) την αξιοπιστία πρόβλεψης 2
ΘΕΩΡΙΑ HOLLAND ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Πρακτικός Συμβατικός Επιχειρηματικός Διερευνητικός Καλλιτεχνικός Κοινωνικός 1. Τα διάφορα επαγγέλματα συνδέονται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας 2. Άτομα με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας είναι εύκολο να επιτύχουν σε δεδομένα επαγγέλματα 3
ΟΙ 5 ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Εξωστρέφεια (extraversion): Τάση για κοινωνικές επαφές και δραστηριότητες Κοινωνικότητα /Συνεργατικότητα (agreeableness): Τάση για επίδειξη συμπάθειας, προσφορά βοήθειας και συμμετοχή σε ομάδες Ευσυνειδησία (conscientiousness): Τάση για επίδειξη αυτόπειθαρχίας και προσήλωσης σε στόχους Συναισθηματική σταθερότητα ή νευρωτική συμπεριφορά (neuroticism): Η τάση να βιώνει κάποιος θετικές ή αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις Δεκτικότητα σε νέες εμπειρίες (openness to experience): Η τάση να αντλεί ευχαρίστηση κάποιος από νέες εμπειρίες και ιδέες 4
ΟΙ 5 ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Έρευνες δείχνουν ότι η απόδοση σε συγκεκριμένες εργασίες συνδέεται με συγκεκριμένες διαστάσεις προσωπικότητας Η διάσταση της ευσυνειδησίας φαίνεται να έχει την ισχυρότερη επίδραση στην απόδοση γενικά Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για την συναισθηματική σταθερότητα αν και σε μικρότερο βαθμό Αρκετοί ηγέτες διαθέτουν υψηλές μετρήσεις σε εξωστρέφεια, κοινωνικότητα και δεκτικότητα σε νέες εμπειρίες Επιχειρήσεις που καθοδηγούνται από επιχειρηματίες με υψηλές επιδόσεις ευσυνειδησίας συνήθως επιβιώνουν περισσότερο ΑΛΛΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Θετική και αρνητική προδιάθεση: Τα άτομα φαίνεται να διαθέτουν μια σχετικά σταθερή προδιάθεση προς θετικά ή αρνητικά συναισθήματα «Μακιαβελισμός»: Η προδιάθεση χειραγώγησης των άλλων προκειμένου να επιτευχθούν προσωπικοί στόχοι Πρωινοί και απογευματινοί χαρακτήρες 5
ΑΛΛΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Ανάγκη για επίτευγμα Τα άτομα με υψηλή ανάγκη για επίτευγμα επιθυμούν την επιτυχία, την επιβράβευση και να ξεχωρίζουν Το επιθυμητό επίτευγμα μπορεί να είναι διαφορετικού προσανατολισμού: Επίτευγμα μαθησιακού χαρακτήρα Επίτευξη στόχων Αποφυγή αποτυχίας Συνήθως ανέρχονται ταχύτερα στην ιεραρχία σε ανταγωνιστικό περιβάλλον ΑΛΛΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Η υψηλή ανάγκη για επίτευγμα δεν οδηγεί πάντα στην αναζήτηση απαιτητικών καθηκόντων 6
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Οι 4 βασικές διαστάσεις της αυτοαξιολόγησης Αυτοεκτίμηση Αυτοπεποίθηση Δυνατότητα ελέγχου καταστάσεων Συναισθηματική σταθερότητα Μέθοδοι ανάπτυξης αυτοπεποίθησης στους εργαζόμενους Εποικοδομητικά σχόλια Έκθεση σε παραδείγματα καλής απόδοσης Έμφαση στην συνεχή βελτίωση ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ Ευμετάβλητα Σταθερά Διαθέσεις (Mood) Δυναμικά Ψυχολογικά Χαρ/κά: Αυτοπεποίθηση Ελπίδα Αισιοδοξία Ανθεκτικότητα Σταθερά χαρακτηριστικά προσωπικότητας Τα δυναμικά ψυχολογικά χαρακτηριστικά μπορούν να επηρεαστούν και να ενδυναμωθούν συστηματικά από την Διοίκηση 7
ΕΙΔΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ Γνωστική νοημοσύνη: Η ικανότητα κατανόησης και διαχείρισης πολύπλοκων ιδεών, μάθησης/προσαρμογής και λογικής επεξεργασίας Πρακτική νοημοσύνη: Η ικανότητα επίλυσης καθημερινών πρακτικών προβλημάτων και συνδέεται με την άδηλη (διαδικαστική) γνώση (tacit knowledge) Συναισθηματική νοημοσύνη: Ομάδα ικανοτήτων που σχετίζονται με την συναισθηματική πλευρά της ζωής ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Φυσικές ικανότητες: Δύναμη, ευελιξία, αντοχή, ταχύτητα Κοινωνικές δεξιότητες (social abilities): Κοινωνική αντίληψη (social perception) Διαχείριση εντυπώσεων (impression management) Πειθώ και κοινωνική επιρροή Κοινωνική προσαρμοστικότητα (social adaptability) Συναισθηματικός έλεγχος/κατανόηση (emotional control/awareness) 8
ΕΥΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ http://www.personalitytest.net/ipip/ipipneo1.htm http://www.youjustgetme.com/ http://www.outofservice.com/bigfive/ http://www.personalityresearch.org/bigfive.html http://www.personalitypathways.com/type_invento ry.html 9