Ρύθμιση της λειτουργίας
Ρύθμιση λειτουργίας ΓΕΣ Νευρική Υποβλεννογόνιο πλέγμα (πλέγμα Meissner) ΛΕ, ΠΕ Μυεντερικό πλέγμα (πλέγμα Auerbach) Από τον οισοφάγο μέχρι το ορθό Ορμονική
Ρύθμιση της λειτουργίας
Ρύθμιση λειτουργίας ΓΕΣ Ενδοκρινής μηχανισμός Απελευθέρωση ενός διαβιβαστή (πεπτιδική ορμόνη) Πρωτεΐνη > έκκριση γαστρίνης από κύτταρα G> διεγείρει την απελευθέρωση Η+ από τα τοιχωματικά κύτταρα του στομάχου Νευρικός μηχανισμός (Νευροκρινής) Νευροδιαβιβαστές επηρεάζουν την εκκριτική και κινητική δραστηριότητα του ΓΕΣ μέσω ελέγχου τόσο από το ΕΝΣ όσο και το ΚΝΣ Παρακρινής μηχανισμός-νευροχυμικός Νευροχυμικός- Έκκριση γαστρικού οξέος από την ισταμίνη που απελευθερώνεται από τα κύτταρα εντεροχρωμαφίνης και επιδρά στα γειτονικά τοιχωματικά κύτταρα
Ρύθμιση της λειτουργίας-ένα παράδειγμα κύτταρα των αδενοκυψελών κύτταρα του παγκρεατικού πόρου
Ορμόνες Γαστρίνη G κύτταρα στόμαχος Πεπτίδια, αμινοξέα, λιπαρά οξέα Διάταση στομάχου Πνευμονογαστρικό (GRP) Χολοκυστοκυνίνη (CCK) I κύτταρα Δωδεκαδάκτυλο και νηστίδα Πεπτίδια, αμινοξέα, λιπαρά οξέα Σεκρετίνη S κύτταρα Δωδεκαδάκτυλο H + / λιπαρά οξέα GIP γαστρικό ανασταλτικό πεπτίδιο Δωδεκαδάκτυλο και νηστίδα λιπαρά οξέα αμινοξέα Γλυκόζη
Νευροδιαβιβαστές και νευρορυθμιστικές ουσίες του ΕΝΣ Ακετυλοχολίνη (ACh) Νορεπινεφρίνη (NE) Vasoactive Intestinal Peptide (VIP) Gastrin-Releasing Peptide (GRP), or Bombesin Enkephalins (opiates) Neuropeptide Y Substance P Χολινεργικοί νευρώνες Αδρενεργικοί νευρώνες Νευρώνες βλενογόνου και λείοι μύες Νευρώνες του γαστρικού βλενογόνου Νευρώνες βλενογόνου και λείοι μύες Νευρώνες βλενογόνου και λείοι μύες Συνεκρινόμενη με ACh Σύσπαση ΛΜ Χάλαση σφικτήρων Εκκριση σιελου Γαστρικές εκκρίσεις Παγκρεατικές εκκρίσεις Χάλαση των ΛΜ Σύσπαση σφικτήρων Έκκριση σιέλου Χάλαση των ΛΜ Εντερικές εκκρίσεις Παγκρεατικές εκκρίσεις Εκκριση γαστρίνης Σύσπαση ΛΜ Γαστρικές εκκρίσεις Χάλαση των ΛΜ Γαστρικές εκκρίσεις Σύσπαση ΛΜ Εκκριση σιελου
Έλεγχος της κινητικότητας του ΓΕΣ
Τύποι κινήσεων στο ΓΕΣ Προωθητικές κινήσεις-περίσταλση Κινήσεις ανάμιξης-τμηματικές συσπάσεις Σφιγκτήρες επιτρέπουν τη λειτουργία οργάνων ως αποθήκες Τονικές συστολές -εμμένουσες- Ρυθμικές συστολές
Εξειδικευμένοι κυκλοτερείς Μύες- σφιγκτήρες Γραμμωτοί μύες Πίεση ηρεμίας (τόνος συστολής) Μονόδρομες βαλβίδες
Βραδέα κύματα Βασικός ηλεκτρικός ρυθμός ή βραδέα κύματα Περιοδικές ταλαντώσεις του μεβρανικού δυναμικού ηρεμίας Χασματοσυνδέσεις (ηλεκτρική σύζευξη) Σύνδεση διάμεσων κυττάρων με λεία μυϊκά κύτταρα και μετάδοση του ηλεκτρικού ρεύματος από το ένα κύτταρο στο άλλο Μυικός τόνος Βασική τάση των ΛΜ που αναπτύσσεται μεταξύ ριπών δυναμικών ενέργειας
Γαστρεντερική κινητικότητα συμπαθητικό - + παρασυμπαθητικό Βασικός ηλεκτρικός ρυθμός Ασθενείς συσπάσεις ΛΜ Ισχυρότερες συσπάσεις ΛΜ Βραδέα κύματα: ταλαντώσεις του μεμβρανικού δυναμικού ηρεμίας στους ΛΜ του ΓΕΣ Τόνος: η βασική τάση που αναπτύσσουν οι ΛΜ μεταξύ των ριπών δυναμικών ενέργειας
Βραδέα κύματα (ΒΚ)-Συχνότητα Διαφέρουν κατά μήκος του ΓΕΣ από 3-12 κύματα/λεπτό Στόμαχος: : 3 κύματα/λεπτό Δωδεκαδάκτυλο: : 12 κύματα/λεπτό Η συχνότητα των ΒΚ καθορίζει την συχνότητα των συσπάσεων των ΛΜ Η συχνότητα των ΒΚ δεν μεταβάλλεται από νευρικά και ορμονικά ερεθίσματα
Μεμβρανικά δυναμικά στα λεία μυϊκά κύτταρα του εντέρου εκπόλωση υπερπόλωση
Βραδέα κύματα Μυικός τόνος (Τονικές συσπάσεις) Εντονες συσπάσεις (φασικές συσπάσεις)
Κατάποση
Κατάποση Στοματική φάση Μάσηση, Σίελος Διαχωρισμός ενός βλωμού τροφής από τη μάζα με το άκρο της γλώσσας, μετακινείται προς τα πάνω και πίσω με πίεση της γλώσσας προς τη σκληρή υπερώα. Στο φάρυγγα διεγείρονται απτικοί υποδοχείς και πυροδοτούν το αντανακλαστικό της κατάποσης
Κατάποση Φαρυγγική φάση Η μαλακή υπερώα έλκεται προς τα επάνω και οι πτυχές κινούνται προς τα μέσα η μία προς την άλλη και κατευθύνουν την τροφή στον φάρυγγα Φωνητικές χορδές συνέλκονται, κλείνει η γλωττίδα, ο λάρυγγας κινείται προς την επιγλωττίδα Χάλαση του ΑΟΣ, σύσπαση των άνω σφιγκτήρων μυών του φάρυγγα Περισταλτικό κύμα που κινείται προς τον οισοφάγο
Κατάποση Οισοφαγική φάση Ο βλωμός της τροφής διέλθει από τον ΑΟΣ αρχίζει ένα περισταλτικό κύμα που διατρέχει όλον τον οισοφάγο >10sec (πρωτογενής περίσταλση) κινείται 3-5cm/sec. Δευτερογενής περίσταλση του οισοφάγου
Κατάποση-Οισοφαγική φάση Περισταλτικά κύματα Κύματα μυϊκών συστολών ωθούν την τροφή προς το στόμαχο Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, οπισθοστερνικός καύσος
Κατάποση-Περισταλτικά κύματα Περισταλτικά κύματα Πρωτογενής περίσταλση Δευτερογενής περίσταλση Κύματα μυϊκών συστολών ωθούν την τροφή προς το στόμαχο (9sec)
Γαστρική κινητικότητα Λειτουργίες Επιτρέπει τη λειτουργία του στομάχου ως δεξαμενής Υποδεκτική χάλαση Διευκολύνει τη διάσπαση της τροφής και της κένωσης του περιεχομένου
Βασικός ηλεκτρικός ρυθμός: αυθόρμητοι κύκλοι εκπόλωσης και επαναπόλωσης Το εύρος των βραδέων κυμάτων αυξάνει προς το άντρο (καταγραφή ηλεκτρικής δραστηριότητας των λείων μυϊκών κυττάρων του στομάχου) Η ακετυλοχολίνη και η γαστρίνη αυξάνουν η νορεπινεφρίνη μειώνει το εύρος των βραδέων κυμάτων Οι συσπάσεις στον πυθμένα και στο σώμα είναι ασθενείς οι συσπάσεις αυξάνουν σε δύναμη και συχνότητα στο άντρο
Ρύθμιση γαστρικής εκκένωσης Γαστρίνη πεπτίδια, αμινοξέα
Ρυθμοί κένωσης γευμάτων
Λεπτό Έντερο Δωδεκαδάκτυλο Νήστις Ειλεός Ειλεοτυφλικός σφικτήρας
Τύποι κίνησης Λεπτού εντέρου Μεταμερισμός Συσπάσεις κατά συχνά διαστήματα της κυκλοτερούς μυϊκής στοιβάδας, που υποδιαιρούν το έντερο σε μικρά τμήματα Περίσταλση Προοδευτική σύσπαση διαδοχικών τμημάτων του κυκλοτερούς ΛΜ, κινούνται κατά μήκος του ΓΕΣ,
Εμφάνιση μεταναστεύοντος μυοηλεκτρικού συμπλέγματος στον στόμαχο και στο λεπτό έντερο Μεταναστεύον μυοηλεκτρικό σύμπλεγμα Σε φάση νηστείας η κινητικότητα του ΛΕ χαρακτηρίζεται από ριπές έντονης ηλεκτρικής δραστηριότητας η οποία διακόπτεται από μεγάλες περιόδους ηρεμίας, διαδίδεται από το στόμαχο προς τον ειλεό
Εντερικά αντανακλαστικά Νόμος του εντέρου Σύσπαση του ΛΕ πίσω από τον βλωμό τροφής και χαλάρωση μπροστά από αυτόν, η οποία προωθεί το βλωμό προς την ορθόδρομη κατεύθυνση Γαστροειλεϊκό αντανακλαστικό Ο στόμαχος και ο ειλεός αλληλεπιδρούν αντανακλαστικά Εντεροεντερικό αντανακλαστικό Υπερδιάταση ενός τμήματος του εντέρου χαλαρώνει του λείους μύες του υπόλοιπου εντέρου
Λειτουργίες παχέος εντέρου Απορρόφηση υγρών και ηλεκτρολυτών και δημιουργία συμπαγών κοπράνων Απορροφά λιπαρά οξέα και προϊόντα καταβολισμού της τροφής Αποθήκευση Αποβολή με ελεγχόμενο ρυθμό
Κινητικότητα στο κόλον Μη προωθητικές συστολές κατάτμησης (μεταμερισματικές)-κυψέλωση Δραστηριότητα βραδέων κυμάτων που δημιουργούν συστολές των κυκλοτερών μυών Κολικές κυψέλες Μαζική κίνηση Κύμα συσπάσεων που αναπτύσσεται 1-3 φορές την ημέρα Περισταλτικό κύμα κατάσταση σύσπασης των ΛΜ για σημαντικό χρονικό διάστημα